Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Nüfus - Velayet - Vesayet Nafaka
Nüfus - Velayet - Vesayet Nafaka
Nurten YETİK
Sayfa Sayısı
:
542
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2007
ISBN NO
:
9789756038311
180,00
TL
ÖNSÖZ
17.2.1926 tarih ve 743 sayılı Türk Kanuni Medenisi\′nin kabulünden 75 yıl sonra yeni bir Türk Medeni Yasası kabul edilerek değişim ihtiyacına bir yanıt getirildi.
Yeni Türk Medeni Yasasının getirdiği değişiklikleri inceleyerek öncelikle \"ehliyet, nüfus, velayet, vesayet ve nafaka\" adı altında hazırladığımız kitabımızın I. baskısını 2003 yılında gerçekleştirmiş idik.
Kitabı, ikinci ve genişletilmiş baskısında altı bölüme ayırdık. Birinci bölümde; ehliyet, hısımlık ve yerleşim yeri, ikinci bölümde; nüfus davaları, doğum ve ölüm sicili, üçüncü bölümde; velayet, velayetin kaldırılması, dördüncü bölümde; vesayet, vesayet makamları, beşinci bölümde; nafaka ve türleri, altıncı bölümde konu sırasına göre dilekçe örneklerine yer verdik. Ayrıca her bölüm sonunda o bölümle ilgili Yargıtay Kararları yer almıştır.
Kitaptaki her konuyu öncelikle Medeni Yasanın ilgili maddesine ve açıklamasına yer vererek yasal düzenlemeye parelel bir şekilde işlemeye çalıştık. Uygulamaya dönük olarak hazırlanmış olan kitapta yararlanacak herkese faydalı, pratik ve kolay anlaşılır olmasına özen göstermeye çalıştık.
Kitabımızın elimizdeki ikinci baskısını ağırlıklı olarak 2000 yılı sonrasına ait yeni yargı kararları ile zenginleştirilmiş olarak sunuyoruz. Önceki yasa dönemine ilişkin olan ancak halen uygulanabilir kararlara da yer vererek, bir kısmını yeni yasanın getirdiği değişikliklerle birlikte irdeleyerek sunmaya çalıştık. Yeni yasaya uygun şekilde dilde sadeleştirmeye de özen gösterdik.
Kitabın yayma hazırlanmasında yardımlarını benden esirgemeyen Bilge Yayınevi yöneticilerine ve personeline en içten teşekkürlerimi sunar kitabın meslektaşlara ve ilgilenenlere yararlı olmasını dilerim.
Av. Nurten YETİK
İÇİNDEKİLER
I. BOLUM
KİŞİLER HUKUKU
A- MEDENİ HAKLARIN KULLANILMASI VE
HAK EHLİYETİ : 1
I- HAK EHLİYETİ : 1
Genel Olarak : 1
II- FİİL EHLİYETİ : 2
1) Kapsamı : 2
2) Koşulları : 2
a.) Genel olarak : 2
bj Erginlik (rüşt) : 2
cj Ergin Kılınma : 2
ca- Evlenme : 2
cb- Ergin Kılınma (Yargısal rüşt) : 3
d) Ayırt etme gücü (Sezginlik) : 3
da- Sezginliği ortadan kaldıran haller : 3
db- Akıl hastalığı ve akıl zayıflığı : 3
de- Sarhoşluk : 4
e) Kısıtlı olmamak : 4
III- MEDENİ HAKLARI KULLANMAYA
EHLİYETSİZLİK FİİL EHLİYETSİZLİĞİ : 4
1) Genel Olarak : 4
2) Ayırt etme gücünün bulunmaması : 4
3.) Ayırt etme gücüne sahip küçükler ve kısıtlılar . . : 4
IV- HAK VE FİİL EHLİYETİ BAKIMINDAN
KİŞİLERİN AYIRIMI : 5
1) TAM EHLİYETLİLER : 5
IX
2) SINIRLI EHLİYETLİLER : 5
3) TAM EHLİYETSİZLERİN DURUMU : 6
a) Hukuki işlem bakımından : 6
b) Üçüncü kişilerin iyiniyeti yönünden : 6
c) Üçüncü kişilerin zararları bakımından . . . . : 6
d) Borcun yerine getirilmesi yönünden : 7
e) Kişiye bağlı haklar yönünden : 7
f) Haksız eylem sorumluluğu bakımından. . . . : 7
4) SINIRLI EHLİYETSİZLERİN DURUMU
X
a) Hiç yapamayacakları işlemler : 7
b) Yasal temsilcinin rızasıyla yapabilecekleri
işler ve işlemler : 8
ba- Şahsa bağlı haklarda : 8
bb- Mal varlığı haklarında : 8
c) Sınırlı ehliyetsizin tek basma
yapabileceği işlemler : 8
ca- Karşılıksız kazanç : 8
cb- Sınırlı ehliyetsizin kişisel kazancı : 9
cc- Haksız fiil sorumluluğu : 9
V- HISIMLIK : 9
1) Kan hısımlığı : 9
2) Kayın hısımlığı : 10
3) Evlilik dışı doğan çocuğun bu ilişkisinden
doğan hısımlık : 10
4) Evlatlık hukuki ilişkisinden doğan hısımlık : 11
VI- YERLEŞİM YERİ : 11
1) Tanım : 11
2) Yerleşim yerinin değiştirilmesi ve oturma yeri. . : 11
3) Yasal yerleşim yeri : 12
a) Velayet altında bulunan çocukların
yerleşim yeri : 12
;VjjŞJâ*-
b) Vesayet altındaki kişilerin yerleşim yeri : 13
4) Kurumlarda bulunma : 13
5) Tüzel kişilerin yerleşim yeri : 14
6) Nüfus Yasasına göre yerleşim yeri : 14
7) Türkiye\′de yerleşim yerinin olmaması : 15
VII-KİŞİLİĞİN KORUNMASI : 15
1- Vazgeçme ve aşırı sınırlamaya karşı : 15
2- Saldırıya karşı : 15
a- İlke : 15
b- Davalar : 15
HAK VE FİİL EHLİYETİ İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI
1- Yasaya uygun mahkeme kararı ile kazanılmış erginlik. . . : 16
2- Belli bir olayda normal hareket edememe : 16
3- Sezgin olmayan çocuklar : 16
4- Savunma hakkının kısıtlanması : 16
5- Gerçek yaşın saptanması : 17
6- Sezgin olmayanın haksız eylemden sorumluluğu : 17
7- Sezgin olmayanlara sözleşmeden doğan yükümlülük . . . . : 17
8- Sezgin olmayanın tasarrufu : 17
9- Hata, hile, yeteneksizlik nedeniyle tapu bozulması davası : 18
10- Sağır ve dilsizin ehliyeti : 18
11- Miras bırakan sözleşme tarihinde ehilmidir, tesbit
olunmalıdır : 18
12- Müdafinin oturumlara katılmaması : 19
13- Küçüğün karşılıksız çek düzenlemesi : 19
14- Sezginin yakınma hakkı : 19
15- Yerleşmek amacıyla oturulan yer yargı organı : 19
16- Hukuki ehliyetinin olmadığının tesbiti : 20
17- Nüfusa kayıtlı olmak : 20
18- Yerleşim yeri yerleşmek niyetiyle oturulan yerdir : 20
XI
19- Karşı tarafın iyiniyetli olması işlemi geçerli kılmaz : 21
20- İpotek : 22
21- Reşit olma : 22
22- Ehliyetsizin sorumlu oluşu hakkaniyet ilkesi : 23
23- İktisaba ehil olma : 23
24- Rüşt : 23
25- Dava takibi : 24
26- İzin : 24
27- Evlenmeye izin, koşulları, küçüğün menfaatlerinin
korunması : 24
B. KİŞİLİĞİN KORUNMASI : 25
I) ADIN DÜZELTİLMESİ VE KORUNMASI : 25
1) ADIN ÜZERİNDEKİ HAK : 25
a) Adın korunması 25
b) Adm Değiştirilmesi : 26
II) KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI VE SONU : 28
1) Doğum ve Ölüm : 28
2) Sağlığın ve Ölümün İspatı : 28
a) İspat Yükü : 28
b) İspat Araçları : 29
c) Ölüm Karinesi : 30
3) Gaiplik Kararı : 30
a) Genel olarak : 30
b) Yargılama Usulü : 32
c) İstemin düşmesi : 32
d) Hükmü : 32
III) KİŞİSEL DURUM SİCİLİ : 33
A- Genel Olarak : 33
1) Sicil : 33
2) Görevliler : 35
3) Sorumluluk : 35
XII
a) Sicillerin tutulmasından doğan zararlardan
sorumluluk : 35
b) Tazminat ve Rücu Davalarında Yetkili
Mahkeme : 35
4) Düzeltme : 36
a) Genel olarak : 36
b) Cinsiyet Değişikliğinde : 36
B) DOĞUM SİCİLİ : 38
1) Doğumun Bildirimi : 38
a) Doğan çocukların bildirimi : 38
b) Bulunmuş çocukların bildirimi : 39
2) Doğum Sicilinde Değişiklikler : 39
C) ÖLÜM SİCİLİ 40
1) Ölümün Bildirilmesi : 40
2) Cesedi Bulunamayan Kimse : 41
3) Gaiplik Kararı : 42
4) Değişikliklerin Kütüğe Geçirilmesi : 42
NÜFUS DAVALARI İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI
1) Savcı ve nüfus temsilcisi yargılamanın tüm safhalarında
bulunur. : 42
2) Evlenerek gidilen yerden kayıtlar getirilmelidir : 42
3) Dava açmakta hukuki yararın olmaması : 43
4) Annenin sağ olmadığı iddiası : 43
5\′) Son mirasçının davaya katılmaması : 43
6) Nüfus kaydmdaki ismin değiştirilmesi, Nüfus Yasasının
26. maddesindeki haklı nedenin varlığı : 44
7) Bir kimsenin ismi üzerindeki hakkı kişiye sıkı sıkıya bağlı
haklardandır : 45
8) Davanın yanlış nitelendirilmesi ve eksik değerlendirme. . : 46
9) Davacı hukuki yararını açıklamalıdır : 46
XIII
10) Resmi sicillerin aksi kanıtlanmadıkça onlara göre işlem
yapmak gerekir : 47
11) Resmi sicillerin aksi kanıtlanmcaya kadar bu sicillere
aykırı karar oluşturulamaz : 47
12) Nüfus kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin davalar kamu
düzeni ile ilgili olup, kabul başlı başına sonuç doğurmaz.. : 48
13) Yanlışlığın nüfus kaydından mı, yoksa yazım nedeniylemi
olduğu açıklattırılmalıdır : 48
14) Yargı yolu uyşmazlıkları kamu düzeni ile ilgilidir : 49
15.) Gaiplik kararında görevli mahkeme Asliye Hukuk
Mahkemesidir : 50
16) Kayıp eşin vesayet altma alınmasını isteme : 50
17) Kendisinden uzun zamandan beri haber alınamayan
kimse yüz yaşını doldurmuşsa gaipliğine karar verilebilir.: 51
18) Hastahane kayıtlarının aksi tanıkla kanıtlanabilir : 52
19) Gerekçeli kararın, tefhim edilen karar yanlışta olsa, buna
uygun düzenlenmesi gerekmektedir : 52
20) Nüfus davalarında husumet kamu düzeni ile ilgilidir. . . . : 53
21) Yetkili mahkeme ve yerleşim yeri : 53
22) Ölüm tehlikesi içinde kaybolma veya uzun zamandan beri
haber almamama kanıtlanmahdır : 54
23) Cumhuriyet savcısı ve Nüfus idaresi temsilcisi her
aşamada hazır bulunmalıdır : 54
24) Nüfus kütüğündeki kayıt, tescil ve düzeltme davaları
cumhuriyet savcıları tarafından da açılabilir. Davacı ile
kardeşin doğumu arasında 1 aylık süre olduğu bunun tıbben
olanaksız olduğu gözetilerek Cumhuriyet savcısı tarafından
iptali istenebilir : 55
25) İdari birim adlarının değişmesi halinde aile kütüklerinde
düzeltme Nüfus idaresine verilmiş idari bir görevdir : 57
26) Tapudaki kişi ile davacının babası görülen kişinin aynı
kişi olup olmadığı mülkiyet uyuşmazlığı sırasında
çözümlenmesi gerekir : 57
XIV
27) Nüfus kaydında bir hata olduğu iddiasına dayanmaj\′an
\"haklı sebeplerle ismin/soyadmın değiştirilmesi\" istemini
içeren MY.27)davaları, Cumhuriyet Savcısı ve Nüfus
Müdürünün huzurunda görülebilir : 58
28) Adın gasbmdan doğan manevi tazminat isteklerinde,
BY.49 değil özel hüküm niteliğindeki MY. 26 hükmü
uygulanır. Tüzel kişilerde isimleri üzerinde kişilik
hakkına sahiptirler : 58
29) Yüz yaşını aştığı anlaşılan kişi hakkında gaiplik kararı
verilmesi gerekir : 60
30)
83 yaşındaki kişinin, özellikle beş seneden bu yana emekli
maaşını almamış olmasının ölümü için belirge (karine)
sayılması gerekir : 60
61 61
62 62
63 63
64 65 65
Hazine gaiplik kararı verilmesini son mirasçı sıfatıyla
31)
isteyebilir
32) Gaiplik veya ölmüş sayılma kararının verilmesinde
öncelikle ilgilinin milli hukuku uygulanır :
33) Hakkında gaiplik kararı verilen kişi ve mirasçıları ile
kararın iptalinde hukuki yararı bulunan üçüncü kişilerde
gaiplik kararının iptalini isteyebilirler :
34) Gaiplik kararının kaldırılması :
35) Yasaya göre iki durumda gaiplik kararı istenebilir. Ölüm
tehlikesi içinde gaip olma durumu veuzun süre
kendisinden haber almamama durumudur :
36) Tapuda isim ve soyadı düzeltilmesine ilişkin davalar,
Tapu Sicil Müdürlüğü hasım gösterilerek açılmalıdır. . . . :
37) Yaş düzeltme davasının küçük adına anne tarafından tek
basma açılmış olması halinde babanın da çağrılarak
beyanının alınması gerekir :
38) Yaş düzeltme davaları C. Savcısı ve Nüfus memuru
huzurunda görülmelidir. Nüfus memuru tarafından
temyiz edilemez :
39) Yaş düzeltme davası Nüfus Başmemuru veya nüfus
memuru huzuru ile görülür. Nüfus Başmemuru veya
memurunun davada yokluğu usulen bozma sebebidir. . . . :
XV
40) Yaş düzeltme davalarında, C. Savcıları mahkemenin bir
parçası durumundadır verilen kararları temyiz
edebilirler : 66
41) Nüfus kaydının düzeltilmesi için gönderilen kanıtlar
yeterli olmazsa, yemin teklif edilebilir : 67
42) Davacıların, dava dilekçesinde \"davalıların \′e ait aile
nüfus tablosundaki kaydının iptali ile gerçek anne ve
babasına ait aile kaydına göre gerekli işlemin yapılmasını\"
istemiş olmaları halinde, nüfus aile kaydına tescili isteği\"ni
içerir : 68
43) Nüfus kütüğünde kaydı bulunmayan kişi \"yaş
düzeltilmesini,, isteyemez : 68
44) Ölen kardeşinin doğum kaydını kullanan davacı yaş
düzeltme isteyemez. Önce ölümün mahkemece tesbiti
sonra davacının nüfus kayıt işleminin idari yoldan
yapılması gerekmektedir : 69
45) İrs ve nesebe ilişkin kayıt düzeltme davalarında miras
hakları bu davadan etkilenecek olan tüm mirasçıların
hasım gösterilmesi veya açılan davaya katılmalarının
sağlanması gerekir : 70
46) İrs ve nesep hukuku ile ilgili nüfus kaydının düzeltilmesi
davası sonucunda verilen kararlar, Nüfus Müdürlüğü
tarafından temyiz edilemez : 70
47) Nüfus kaydının iptali davasında, Hazine\′ye pasif
husumet düşmez. Hazine\′nin temyiz talebinin kabulü
gerekir : 71
48) Nüfus kayıt düzeltilmesi davası, çocukların hukukunu
etkileyeceğinden mirasçıların davaya katılmaları
zorunludur : 72
49) İrs ve nesebe ilişkin davalarda mirasçılarını davaya dahil
edilmesi gerekir. Taraf teşkili sağlanmadan hüküm
kurulamaz : 72
50) Dedenin isim ve soyadı düzeltilmesi davasında, davacıdan
başka mirasçılar varsa onlarında davaya dahili
gerekmektedir : 73
XVI
51) Dava ve taraf ehliyeti kamu düzeniyle ilgili olup
mahkemece yargılamanın her safhasında kendiliğinden
nazara alınır : 74
52) Ölüm kaydının düzeltilmesine dair davada yıl, ay ve
günün dilekçede belirtilmemiş olması halinde, bu hususun
davacıya acıklattınlması gerekir : 74
53) Nüfus kaydının iptali davaları kamu düzeni ile ilgili
olduğundan, bu davalarda \"kabul\" hukuki sonuç
doğurmaz : 75
54) Doğum tarihi düzeltilmesi istenen çocuğun, nüfus kaydına
göre ikiz kardeşi görünen kişi ile gerçekten ikiz olup
olmadığının tam teşekküllü bir sağlık kuruluşundan rapor
alınarak araştırılması gerekir : 75
55) Mirasçılar tarafından \"murisin, davalıyı kendi çocuğu imiş
gibi nüfusa tescil ettirmiş olduğu \"iddiasıyla açılan \"kayıt
düzeltme\" davasının herhangi bir \"hak düşürücü\" veya
\"zamanaşımı\" süresine bağlı değildir : 76
56) Baba tarafından açılan \"soyadının değiştirilmesi\" davası
sonucunda, reşit çocuklarında soyadlarınm
değiştirilmesine karar verilemez : 77
57) Bir kimsenin yanlışlıkla başkasının çocuğu gibi nüfusa
tescil edilmiş olması halinde, bunun düzeltilmesi için
açılacak davanın nesep-le ilgili değil, \"kayıt düzeltme\"
davası niteliğindedir : 77
58) Nüfus kaydının iptali davasında, karardan etkilenen T.C
Emekli Sandığı\′nın \"yargılamanın iadesi\" isteminde
bulunabilir : 77
59) Dava tarihinde kayden ölü olduğu iddia edilen kimsenin
sağ olduğuna dair mahkemece verilen hükmün açıklayıcı
nitelikte olup, geriye etkili sonuç doğurur : 78
60) Evlilik devam ederken eşlerden birinin açtığı küçüğün
yaşının düzeltilmesi davasının dinlenmesi diğer eşin
rızasına bağlıdır. (4721 sy.MY.m.336) : 78
XVII
61) Doğumdan sonra meydana gelen cinsiyet değişikliğinin,
sağlık kurulu raporu ile belgelendirilmesi halinde, nüfus
sicilinde gerekli düzeltme yapılabilir : 79
62) Hukuk düzeni (cinsiyet problemi bulunmayan) bir
kimsenin gerçek cinsiyetini iradi olarak değiştirmesini ve
kişilik hakkına saldırıyı korumaz : 80
63) Cinsiyet değişikliği konusunda açılan ilk davada verilen
red kararı sonraki dava yönünden kesin hüküm teşkil
etmez : 82
64) Doğum tarihi : 101
65) İtibar : 101
66) Yaş tesbiti : 101
67) Doğum tarihinin düzeltilmesi : 101
68) Doğmadan kaydedilme : 102
69) Kayden engel bulunup bulunmadığı araştırılmalıdır : 102
70) Nüfus kaydının iptalini istemek : 102
71) Amacın şehit aylığı bağlanması olması : 102
72) Kayıtlardaki değişiklik görevi adli yargınındır : 103
73) Savcısız, kayyımsız davanın görülmesi : 103
74) Sözleşmeye taraf olup olmama hali : 103
75) Gerçek hanesine tescil istenebilir : 103
76) Kaydın düzeltilmesinde yarar çatışması bulunması : 104
77) Lahey Sözleşmesine katılıp katılmama : 104
78) Taraf teşkili yapılmaması : 104
79) Gerçeğe aykırı kaydın düzeltilmesinde süre : 105
80) Açılmış bir ceza davasının olmaması : 105
81) Evliliğin boşanma ile sonuçlanmasında savcının
durumu : 105
82) Evlilik durumu araştırılmadan karar verilemez : 106
83) Soydanlık her türlü delille ispat olunur : 106
84) Taraf teşkil edilmeden karar verilemez : 106
XVIII
85) Yanlış kaydın düzeltilmesine ilişkin dava her zaman
açılabilir : 107
86) Davanın reddi halinde nüfus idaresinin temyizi : 107
87) İlk kayıt yerine ikinci kaydın iptali : 107
88) Nüfusa kayıtlı olmayan kişinin sağ olduğunun tesbiti. . . : 108
89) Bir kimse doğmadan önce nüfusa kaydı yapılamaz : 108
90.) Doğum tarihi : 108
91) Kayıt tashihi : 109
92) Nüfus kaydının düzeltilmesi davalarında Cumhuriyet
Savcısı ve nüfus memurununn duruşmalarda hazır
bulunması zorunludur : 109
93) Nüfus kaydının düzeltilmesinde taraflar : 109
94) Nüfus kaydının düzeltilmesi davasında taraf teşkili . . . . : 110
95) Nüfus kaydı düzeltilmesi davasında husumet : 110
96) Babalık kararı sonucu çocuğun hangi nüfus kütüğüne
kayıt edileceği : 111
97) Evlilik dışı doğan çocuğun nüfus kütüğüne kaydı ile
soyadı : 111
98) Babalık hükmü nedeniyle küçüğün nüfusa tescili : 111
99) Nüfus kaydının düzeltilmesi davasında husumet : 112
10ü)Nüfus kaydının düzeltilmesi davaları adli tatilde de
görülebilen davalardandır : 113
lODNüfus kaydının düzeltilmesi davasında taraf teşkili : 113
102) Nüfus kaydının düzeltimi davasında husumet : 114
103) Kayıt düzeltme davasında ön-sorun : 114
104)Kayıt dışı kalma sonucunu doğuracak şekilde hüküm
kurulamaz : 115
105) Nüfus kaydının düzeltilmesi davasında kural olarak
Hazine taraf değildir : 115
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
VELAYET
A) GENEL OLARAK : 117
I) Koşullan : 117
II) Ana ve baba evli ise : 117
III) Ana ve baba evli değilse : 118
IV) Üvey çocuklar : 118
B) VELAYETİN KAPSAMI : 119
I) Genel Olarak : 119
II) Temel unsur- çocuk yararı : 119
a- Velayet hakkının icrasında çocuk yararının
gözetilmesi : 119
b- Velayetin verilmesinde çocuk yararının
gözetilmesi : 120
III) Velayeti kullanan bakımından : 120
IV) Velayet altında bulunanlar bakımından : 120
V) Velayetin kapsamına giren diğer hususlar : 121
C) VELAYETİN İÇERDİĞİ HAK VE ÖDEVLER : 121
I- VELİNİN HAK VE ÖDEVLERİ : 121
a) Çocuğun üzerindeki egemenlik hakkı
(MY md 335/1) : 121
b) Çocukları eğitmek hak ve ödevi : 121
c) Dini eğitim verme hakkı ve ödevi : 122
d) Çocuğun adını koyma hak ve ödevi : 123
e) Çocuğu temsil hakkı : 123
yy) Temsil yetkisinin kullanılması : 124
zz) Ana babanın temsil yetkisinin
sınırlandırılması : 125
eba- Ana baba ile çocuk arasında yapılan
işlemler : 125
ebb- Ana baba yararına çocuğun üçüncü
kişilerle işlem yapması : 125
ec- Ana babanın temsil yetkisinin ortadan
kaldırılması : 126
eca- Çocuğun serbest malları ile ilgili
işlemler bakımından : 126
ecb- Yasaca yasaklanmış işlemler
bakımından : 126
II) ÇOCUĞUN HAK VE ÖDEVLERİ : 126
a) Çocuğun itaat ödevi : 126
b) Çocuğun fiil ehliyeti ve sorumluluğu : 127
O Çocuğun aile birliğini temsil etme hak ve ödevi. . . : 127
III) KARŞILIKLI YÜKÜMLÜLÜKLER : 127
D) KORUMA ÖNLEMLERİ : 127
I- ÇOCUĞUN KORUNMASI ÖNLEMLERİ : 127
a- Genel olarak : 127
b- Çocuğun kişiliğine yönelik önlemler : 128
ba- Çocuğun çıkarı ve gelişmesinin tehlikeye
düşmesi : 128
bb- Ana babanın duruma çare bulamaması veya
tehlikeyi önlemeye güçlerinin yetmemesi . . : 129
be- Ana babanın velayetin gerektirdiği ödev ve
yükümlülüklere aykırı davranmaları : 129
İD- ÇOCUKLARIN YERLEŞTİRİLMESİ : 129
a)- Çocuğum bedensel ve zihinsel gelişiminin sürekli
tehlikede olması : 129
b)- Çocuğun manen terk edilmiş halde bulunması .: 130
c)- Aile huzurunun katlanılmayacak derecede
bozulması : 130
El) VELAYETİN KALDIRILMASI : 130
1)- Genel olarak : 130
2)- Hakim tarafından öncelikle alınacak önlemler : 131
XXI
a) ihtar : 131
b) Nafaka ve tazminat ödenmesine karar verilmesi : 131
c) Ana babaya bazı yükümlülükler yüklenmesi . . . : 132
Eli) VELAYETİN KALDIRILMASI NEDENLERİ : 132
1- Genel olarak : 132
a) Ana babanın deneyimsizliği : 133
b) Hastalık : 135
c) Özürlülük : 136
d) Başka bir yerde bulunma ve benzeri sebepler. . . : 136
da- Boşanma ve ayrılık halinde: : 137
db- Tutukluluk ve hükümlülük halinde: : 137
de- Çocuğun terki halinde : 138
dd- Kısıtlılık halinde : 138
e) Ana babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi. : 140
f) Ana babanın velayetten doğan yükümlülüklerini
ağır bir biçimde savsaklanması : 140
2)- Ana veya babanın yeniden evlenmesi : 143
a) Çocuğun yararı gerektirdiğinde : 144
b) Durum ve koşullara göre : 145
3) Velayetin kaldırılmasının hükümleri : 146
4) Velayetin kaldırılmasında ana babanın
yükümlülükleri : 147
a) Ana babanın bakım ve eğitim yükümlülükleri . . : 147
b) Ana babanın ödeme gücü yoksa devletçe
karşılanması : 147
c) Nafaka : 147
F) DURUMUN DEĞİŞMESİ : 148
-Süre : 149
-Yetki : 149
G) ÇOCUK MALLARI : 150
a) Genel olarak : 150
XXII
1)
2)
- Tehlike ölçütü : 151
- Yeterli özenin gösterilmemesi: : 152
- Özürlülük : 152
b) Evliliğin sona ermesi halinde velinin görevleri. . : 152
2) Ana babanın çocuk mallarını kullanma hakkı : 153
3) Çocuk gelirlerinin harcanması : 153
4) Çocuk mallarının kısmen sarfı : 154
5) Çocuğun serbest malları : 154
a) Kazandırmalar - koşullu bağışlar : 154
b) Saklı pay : 155
c) Çocuğa meslek ve sanat için verilen mallar ve
kişisel kazançları : 156
6) Çocuk mallarının korunması : 157
a) Teminat önlemleri : 157
k) Talimat verilmesi : 157
l) Güvence istenmesi : 158
m) Görmen (Kayyım) atanması : 159
b) Yönetimin ana ve babadan alınması : 159
c) Velayet hakkının sona ermesi : 160
7) Yönetimin sona ermesi : 161
a) Malların devri : 161
b) Ana babanın sorumluluğu : 161
VELAYET İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI
Velayetin düzenlenmesine ilişkin istekten vazgeçilse dahi, hakim feragat nedeniyle davanın reddine karar veremez, MY.m. 346 hükmü kamu düzeni ile ilgili olduğundan incelemesini sürdürerek, kendiliğinden çocuk yararın
olan düzenlemeyi yapmak zorundadır : 163
Çocuğun kişisel serveti : 164
XXIII
3) Çocukla kişisel ilişki bu hakkın rahatça kullanılmasını
engelleyecek biçimde İcra Müdürü ya da polis
gözetiminde kurulamaz : 165
4) Kardeşlerin birbirinden ayrılması şeklinde ki velayet
onların gelişimine olumsuz etki yapar : 166
5) Velayet düzenlemesi yapılırken Çocuk Haklarının
Kullanılmasına ilişkin Avrupa Sözleşmesinin 3 ve 6.
maddeleri uyarınca çocuğun dinlenmesi ve ifadesine
önem verilmesi gerekir : 167
6) Çocuk ile ana arasındaki soybağı doğumla kurulur :168
7) Annesinin velayeti altına konulan özürlü (hacredilen reşit
çocuk) çocuk : 169
8) Küçüğün alıştığı ortamdan ayrılması onun gelişimini
olumsuz etkiler : 170
9) Çocukların velayetinin davalıya bırakılmasına ilişkin
kararın kesinleşmesinden itibaren çok kısa bir süre
geçmişse velayetin ihmali iddiası kabul edilemez : 171
10) Küçüklerin velayet haklarının verildiği anne ölmüşse
velayet hakları kendiliğinden babaya geçmeyeceğinden
velayet altında bulunmayan küçükler için vasi
tayini gerekir : 171
11) Evlilik dışında doğmuş çocuk ananın aile kütüğüne
ananın soyadı ile onun bildireceği baba adı ile .yazılır. . . . : 172
12) Çocuk ile baba arasında soybağı ana ile evlilik, tanıma
veya yargıç hükmüyle kurulur : 172
13) Davanın babaya, baba ölmüşse mirasçılarına yöneltilmesi
gerekir 173
14) Babalık davasında nüfus müdürlüğünün taraf ehliyeti
yoktur : 174
15) Ergin olmayan çocuğa atanan kayyım, atama kararının
kendisine tebliğinden başlayarak bir yıl içinde soybağımn
reddi davasını açar : 174
16) İlköğretim, öğrenim çağındaki çocuklar için zorunlu olup,
buna uymayan veli, vasi, aile başkanının sorumlu
olabilmesi için, mülki amir, okul idareleri ve zabıtanın
kendi yükümlülüklerini yerine getirmiş olması gerekir. . . : 175
XXIV \" \" \"~~
17) Ana baba evli ise çocuk ailenin, evli değillerse çocuk
ananın soyadını taşır (MY. m. 321, 301) : 177
18) Kişisel ilişkiyi zedeleme ve engelleme iddiası
kanıtlanamadığma göre velayet anneden alınamaz.
MY. 183, 348 ve 349. maddelerdeki şartlar
oluşmamıştır : 178
19) Velayet altında olmayan her küçük vesayet altına alınır.
Koruma altına alınması istenen küçüğün ana babası tespit
edilememiştir. Bu durumda 4787 s. Yasanın 6/2
maddesindeki önlemlerden biri alınır : 179
20) Kendisine velayet verilen tarafın ölmesi halinde velayet
kendiliğinden karşı tarafa geçmez. Küçük vesayet
altına alınır : 180
21) Çocuğun gözü önünde annesini silahla ağır yaralayan
babaya karşı beş yaşındaki çocuğun aşırı korku duyması ve
baba ile karşılaşmak istememesi durumunda kişisel ilişki
nedeniyle huzuru bozulmuş ve tehlikeye girmiştir. 4721
sayılı MY.324/2. maddesi koşulları oluşmuştur. Kişisel
ilişkinin kaldırılması gerekir : 180
22) Türk Medeni Yasasının 336 . maddesi uyarınca evlilik
devam ettiği sürece ana babanın velayeti birlikte
kullanacağı öngörülmüş ve 342 . maddesinde ana babanın
velayet hakkı çerçevesinde çocuğu temsil edecekleri ilkesi
getirilmiştir.Eşin birinin çocuk adına açtığı davaya
diğerinin rızası ve katılımı gereklidir : 181
23) Baba ile kişisel ilişki kurulmasının hafta sonları için
belirlenmiş olması, çalışan annenin velayet görevini tam
yapmasını engelleyeceğinden daha uygun kişisel ilişki
kurulması gerekir : 182
24) Kısıtlanan ergin evlada vasi tayin edilmeyip, velayet
altına konularak, bu konuda verilecek vasi tayini kararı,
velayet altına konulma olarak anlaşılmalıdır : 183
25) Baba tek başına, çocuğuna ait taşınmazı \"ananın da
onayını sağlamadan satamaz : 184
XXV
26) Boşanma kararı ile kendisine velayet hakkı verilmiş olan
eşin ölmesi halinde, velayet kendiliğinden diğer tarafa
geçmez, küçüğe bir vasi tayini gerekir : 185
27) Velayetin kaldırılması veya değiştirilmesi kamu
düzenindendir. Velayetin kaldırılması veya değiştirilmesini
istemek sırf ana veya babaya ait haklardan olmayıp, üçüncü
kişiler de bu yolda hakime başvurabilirler : 186
28) Çocuğun doğumundan sonra başka kişilerce getirilen
hediyeler çocuğa mı yoksa ana babaya mı aittir : 187
29) Küçükler veli ya da vasileri aracılığı ile anonim şirketlere
ortak olabilirler ancak medeni hakları kullanma ehliyetleri
bulunmadığından yönetim kurulu üyesi olamazlar : 188
30) Veli, hakimden izin almadan küçük adına kambiyo senedi
düzenleyebilir : 191
31) Veliler, vasiden farklı olarak yasal temsilci olarak hareket
ederken kural olarak hakimden izin almakla yükümlü
değildirler, ancak çocuğun mallarını vakfedemezler,
bağışlayamazlar, çocuk adına bir başkasının borcuna kefil
olamazlar, çocuğun servetinin sadece gelirini
harcayabilirler : 192
32) Sezgin küçüğün evlenmesine izin talebinde velisinin de
taraf ehliyeti bulunup dinlenmesi gerekir : 193
33) Anne babanın felçli olup, kendi geçimlerini temin
edememeleri (dilencilik yapmaları) halinde MY.m.347 ve
özel yasa hükümleri çerçevesinde hakimin çocuklar
hakkında gerekli önlemleri alması gerekir : 194
34) Velayet kendisine bırakılmış olan baba, çocuklara
bakamadığmı belirterek, MY.m 347 ve özel yasa hükümleri
çerçevesinde çocukları hakkında koruma kararı verilmesini
mahkemeden istemesi halinde korunma kararı
verilmelidir. (Bkz: Yeni MY.md. 397, 346, 347) : 195
35) Velayet kaldırılmadıkça ve velinin çocuğun mallarını
yönetmede zararlandırıcı eylemi saptanmadıkça, çocuğun
mallarının idaresi için kayyım atama yolu ile velinin
hakları kısıtlanamaz : 199
XXVI
36) Çocuğun mallarının yönetimi için çocuğun malları
tehlikeye düşmedikçe kayyım tayin edilemez, kaybolmuş
çocuğun paydaşı olduğu taşınmazı satan anne, ancak
satış bedelini çocuk adına değerlendirdi ğini kanıtladığı
takdirde, anne hakkında MY madde 285\′e göre önlem
alınmasına gerek görülmeyebilir : 200
37) Bir meslek veya sanat için ana baba tarafından malından
verilen bir bölümün yönetimi ve ondan faydalanma
hakkı tanınan çocuğun, kendisine sulh mahkemesince bir
meslek veya sanatla uğraşmaya açıkça ya da üstü kapalı
olarak izin verilen vesayet altındaki kişinin, bu sanat ve
meslek gereği olan her tasarrufu yapma hakkına sahiptir.: 201
38) Mirasbırakan, yaptığı vasiyetname ile, boşandığı eşinin veli
sıfatıyla ortak çocukların malları üzerinde sahip olduğu
hakları kullanmasını kısıtlayabilir mi : 202
39) Kısıtlama sebebiyle, evladın velayet altına konulması
halinde, velinin çocuğun malından istifa edemeyeceğine
ilişkin karar : 207
40) Çocuğun kişisel geliri masraflarını karşıladığı takdirde,
çocuğu yanında bulunduran tarafın, karşı taraftan iştirak
nafakası isteyemeyeceğine ilişkin karar : 208
41) Kısıtlanarak annesinin velayeti altına konulan çocuğun
(MY.m.419) mallarını idarede annenin veli olarak hareket
edebileceği vasi gibi, sulh hukuk mahkemesinin iznine
asliye hukuk mahkemesinin onayına gerek olmadığına
ilişkin karar : 208
42) Medeni Yasa 343 ve 462. maddeleri uyarınca sulh
hakiminin izni alınmadan velayeten imzalanan kredi
sözleşmesi ile küçüğün borç altına sokulması işlemi
geçersiz kılar. Bu husus süresiz şikayet yolu ile ileri
sürülebilir : 209
43) Yararının sözkonusu olduğu, durumlarda, velinin bir
görmenin (kayyımın) katılımı sağlanmadan küçük adına
tek basma yaptığı işlemler geçersiz olur : 210
XXVII
44) Haklı bir neden yokken, hakimin belirlediği zaman dilimi
içinde çocuğun diğer tarafla ilişkisine engel olan ana yada
babanın velayetinin kaldırılması gerekecektir : 211
45) Davalı anne, babanın ölümünden sonra evlenmiş ve yeni
eşinin çocuğuna karşı davranışlarını hoş görerek, çocuğu
davacı yanında bırakmış ve velayeti ağır surette ihmal
etmiştir. Çocuğa vasi tayin edilmelidir : 212
46) Velayetin kaldırılması davalarında hakim, iki tarafın iddia
ve savunmaları, gösterdikleri delillerle bağlı değildir : 213
47) Velayetin kaldırılması konusu kamu düzeni ile ilgili
olduğu sebebiyle, \"kardeş\" tarafından da velayetin
kaldırılması davası açılabilir : 213
48) Velayete sahip annenin sabıkalı bir şahısla evli olduğu,
velayetin annede kalması halinde küçük kızın gelişim ve
yaşantısına olumsuz yönde etkileyeceği saptanırsa,
velayetin anneden alınabileceğine ilişkin karar : 214
49) Çocuğun uzun süreden beri, ölen babasının yanında
bulunmasının veya babaanne tarafından bakılmasının,
annenin yeniden evlenip boşanmasının, \"velayetin
kaldırılması\" nı gerektirmeyeceğine ilişkin karar : 215
50) Annenin çalıştığı zamanlarda, velayeti kendisine bırakılan
çocuğu, babaannesinin yanma bırakması velayetin
kaldırılmasını gerektirmez : 216
51) Velayetin kaldırılması istemini içeren dava, adli tatilde
de görülebilir ve temyiz süresi adli tatilde de işler : 216
52) Hakim, korunmaya muhtaç çocuklar hakkında gerekli
önlemleri gerek MY.m 346, 347 ve gerekse özel yasalardaki
bu konudaki hükümler çerçevesinde kendiliğinden alır.. . : 217
53) Ana baba tarafından terk edilmiş durumdaki korunmaya
muhtaç çocuk hakkında, yargıç gerekli koruma
önlemlerini kendiliğinden almalıdır. (4721 sy.
MY.md 346, 347, 348 ile karşılaştırınız.) : 218
54) Velayetin değiştirilmesi ile ilgili davada, velayetin
kaldırılmasına karar verilemeyeceğine ilişkin karar : 219
XXVIII
55) Velayeti kendisine bırakılmış çocuğu, babasını ölmüş gibi
göstererek çocuk yetiştirme yurduna veren anadan
velayetin alınması gerektiğine ilişkin karar :
56) Ananın mali durumunun zayıf olması, başlıbaşma
velayetin kaldırılması nedeni olamaz :
57) Velayet hakkının doğrudan doğruya bu. hakka sahip olan
ana/baba tarafından bizzat kullanılması gerekir,
velayetin verildiği babanın İsveç\′te çalışıp çocuklarının
fiilen babaanne yanında bulunmaları, velayetin
kaldırılmasına neden olur :
58) Ananın, velayeti kendisine verilen çocuğa Musevi dinini
telkin edip o yolda terbiye vermesi, velayetin
kaldırılmasına neden olamaz :
59) Çocuğun veli tarafından geçici olarak amcasına bırakılmış
olması velayetin kaldırılmasını gerektirmez :
60) Küçüklerin korunması hakkında mahkemelerin yetkisi-
Tanıma :
61) Yargılamanın iadesi -Yetkisiz temsil - İade istem hakkı . . :
62) Aynı düzeyde mahkemelerin tümü aynı mahkeme
sayılması Nihai hüküm :
63) Velayetin kaldırılması :
64) Evlat Edinme Koşulları - Düzgün soy :
65) Görev :
66) Mahkeme onayı :
67) Ana ve babanın hakları, bağış :
68) Evlenmeye izin :
69) Velayet düzenlemesi ve nafaka :
70) Eş ile çocuk arasında ilişki düzenlenmelidir :
71) Velayet anneye verilince vesayet kaldırılmalıdır :
72) Anne sevgisine muhtaç çocuk :
73) Evlatlık izni :
74) Velayetin iadesi :
XXIX
75) Masraf : 227
76 J Evlatlığa alınmada ana baba onayı : 228
77) Velayetin değiştirilmesi : 228
78) Çocuğun malları- ana babanın hakları : 228
79) Boşanma kararıyla velayetin babaya verilmesi : 228
80) Velayetin tevdiinde itiraz : 228
81) Kişisel ilişki : 229
82) Çocukların birbirini görmeleri : 229
83) Görev nedeniyle başka yere atanma : 229
84) Annenin ölümü- velayetin askıda kalması : 229
85) Çocuğun mali durumunu düzenleyen defter : 229
86) Kabul : 230
87) Babanın velayeti istememesi : 230
88) Evlenme veya başka yere gitme nedeniyle velayetin
tevdii : 230
89) Küçüğün velayeti kimde ise husumet ona yöneltilir : 230
90) Velayetin tevdii : 231
91) Çocuk yararı : 231
92) Çocuğun yararı : 231
93) Kamu düzenine aykırılık : 231
94) Kamu düzeni : 231
95) Çocukla ilgili tedbirlerin alınması : 232
96) Çocuğun yurda yerleştirilmesi - velayet : 232
97) Kişisel ilişkinin süresi : 232
98) Boşanma halinde velayet- vasi tayini : 233
99) Velayette kamu düzeni : 233
100)Geceleri kapsayan kişisel ilişki : 233
lODTek başına velayet koşulu : 234
102)Küçükleri koruma : 234
103) Yetkili mahkeme doğru gösterilmelidir : 234
104) Evlenerek yurt dışına gitme : 235
XXX
105)Kamu düzenine ilişkin yasanın varlığı : 235
106)Velayet davaları basit yargılamaya tabidir : 235
107) Velayetin çocuğu döven taraftan alınması : 236
108)Velayet düzenlenmesinde çocuğun çıkarı gözetümelidir. . : 236
109) Dava dilekçesinin usulüne uygun tebliği : 236
HOjAkıl hastalığı : 237
111) Çocuğa ait mal : 237
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
VESAYET
BİRİNCİ AYIRIM
VESAYET ORGANLARI
A) GENEL OLARAK : 239
B) VESAYET DAİRELERİ : 239
I- KAMU VESAYETİ : 239
2) ÖZEL VESAYET : 241
a) Koşulları : 241
b) Aile vesayetinin kurulması, talepte bulunulmuş
olması : 241
c) Aile meclisi : 241
d) Güvence gösterilmiş olması : 242
e) Özel vesayetin sona ermesi : 242
C) VASİ VE KAYYIM : 243
İKİNCİ AYIRIM VESAYETİ GEREKTİREN HALLER
A) Küçüklük : 244
B) Kısıtlama : 245
1) Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı : 245
2) Savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı,
kötü yaşama, kötü yönetim : 246
XXXI
3) Özgürlüğü bağlayıcı ceza : 248
4) İstek üzerine : 248
C) Kişinin kısıtlanmasında usul : 249
1) İlgilinin dinlenilmesi ve bilirkişi raporu : 249
2) Kısıtlama kararının ilanı : 249
ÜÇÜNCÜ AYIRIM YETKİ
A) VESAYET İŞLERİNDE YETKİ : 250
B) YERLEŞİM YERİNİN DEĞİŞMESİ : 250
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
VASİ ATANMASI
A) VASİ ATANMASI : 251
1) Genel olarak : 251
2) Eşin ve hısımların önceliği : 252
3) İlgililerin isteği : 252
4) Vasiliği kabul yükümlülüğü : 253
5) Vasilikten kaçınma sebepleri : 253
6) Vasiliğe engel olan sebepler : 254
B) ATAMA USULÜ : 254
I) Vasinin atanması : 254
II) Vasi atanmadan önce geçici önlemler alınması
gerektiği hallerde yapılacak işlemler : 255
III) Kısıtlama kararının tebliğ ve ilanı : 255
IV) Vasilikten kaçınma ve itiraz koşulları : 255
1) Usul : 255
2) Geçici görev : 256
3) Karar : 257
V) Vasi olarak atanan kişiye görevin verilmesi : 257
XXXII
BEŞİNCİ AYIRIM KAYYIMLIK VE YASAL DANIŞMANLIK
A) KAYYIMLIĞI GEREKTİREN HALLER : 257
TEMSİL : 257
1) Temsil Kayyımlığı : 258
2) Yönetim Kayyımlığı : 259
a) Kanun gereği : 259
b) İsteğe bağlı kayyımlık : 259
B) YASAL DANIŞMANLIK : 260
1) Yasal danışman atanmasına ilişkin esaslar : 260
a) İştirak danışmanlığı : 260
b) Yönetim danışmanlığı : 261
c) Tam danışmanlık : 261
2) Yasal danışman atanmasında yetkili mahkeme : 261
3) Yasal danışman atanmasında usul : 262
ALTINCI AYIRIM KORUMA AMACIYLA ÖZGÜRLÜĞÜN KISITLANMASI
A) KOŞULLARI : 262
a) Medeni Yasada ki durum : 262
b) Belediye Yasasında ki durum : 263
c) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu
Yasasında ki durum : 264
B) YETKİ : 264
C) BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ : 265
1- Vesayet makamının bildirim yükümlülüğü : 265
2- Diğer ilgililerin bildirim yükümlülüğü : 265
D KURUMA YERLEŞTİRİLEN KİŞİ VEYA
YAKINLARININ İTİRAZ HAKKI : 266
E) KORUMA AMACIYLA ÖZGÜRLÜĞÜN
KISITLANMASINDA USUL : 266
17.2.1926 tarih ve 743 sayılı Türk Kanuni Medenisi\′nin kabulünden 75 yıl sonra yeni bir Türk Medeni Yasası kabul edilerek değişim ihtiyacına bir yanıt getirildi.
Yeni Türk Medeni Yasasının getirdiği değişiklikleri inceleyerek öncelikle \"ehliyet, nüfus, velayet, vesayet ve nafaka\" adı altında hazırladığımız kitabımızın I. baskısını 2003 yılında gerçekleştirmiş idik.
Kitabı, ikinci ve genişletilmiş baskısında altı bölüme ayırdık. Birinci bölümde; ehliyet, hısımlık ve yerleşim yeri, ikinci bölümde; nüfus davaları, doğum ve ölüm sicili, üçüncü bölümde; velayet, velayetin kaldırılması, dördüncü bölümde; vesayet, vesayet makamları, beşinci bölümde; nafaka ve türleri, altıncı bölümde konu sırasına göre dilekçe örneklerine yer verdik. Ayrıca her bölüm sonunda o bölümle ilgili Yargıtay Kararları yer almıştır.
Kitaptaki her konuyu öncelikle Medeni Yasanın ilgili maddesine ve açıklamasına yer vererek yasal düzenlemeye parelel bir şekilde işlemeye çalıştık. Uygulamaya dönük olarak hazırlanmış olan kitapta yararlanacak herkese faydalı, pratik ve kolay anlaşılır olmasına özen göstermeye çalıştık.
Kitabımızın elimizdeki ikinci baskısını ağırlıklı olarak 2000 yılı sonrasına ait yeni yargı kararları ile zenginleştirilmiş olarak sunuyoruz. Önceki yasa dönemine ilişkin olan ancak halen uygulanabilir kararlara da yer vererek, bir kısmını yeni yasanın getirdiği değişikliklerle birlikte irdeleyerek sunmaya çalıştık. Yeni yasaya uygun şekilde dilde sadeleştirmeye de özen gösterdik.
Kitabın yayma hazırlanmasında yardımlarını benden esirgemeyen Bilge Yayınevi yöneticilerine ve personeline en içten teşekkürlerimi sunar kitabın meslektaşlara ve ilgilenenlere yararlı olmasını dilerim.
Av. Nurten YETİK
İÇİNDEKİLER
I. BOLUM
KİŞİLER HUKUKU
A- MEDENİ HAKLARIN KULLANILMASI VE
HAK EHLİYETİ : 1
I- HAK EHLİYETİ : 1
Genel Olarak : 1
II- FİİL EHLİYETİ : 2
1) Kapsamı : 2
2) Koşulları : 2
a.) Genel olarak : 2
bj Erginlik (rüşt) : 2
cj Ergin Kılınma : 2
ca- Evlenme : 2
cb- Ergin Kılınma (Yargısal rüşt) : 3
d) Ayırt etme gücü (Sezginlik) : 3
da- Sezginliği ortadan kaldıran haller : 3
db- Akıl hastalığı ve akıl zayıflığı : 3
de- Sarhoşluk : 4
e) Kısıtlı olmamak : 4
III- MEDENİ HAKLARI KULLANMAYA
EHLİYETSİZLİK FİİL EHLİYETSİZLİĞİ : 4
1) Genel Olarak : 4
2) Ayırt etme gücünün bulunmaması : 4
3.) Ayırt etme gücüne sahip küçükler ve kısıtlılar . . : 4
IV- HAK VE FİİL EHLİYETİ BAKIMINDAN
KİŞİLERİN AYIRIMI : 5
1) TAM EHLİYETLİLER : 5
IX
2) SINIRLI EHLİYETLİLER : 5
3) TAM EHLİYETSİZLERİN DURUMU : 6
a) Hukuki işlem bakımından : 6
b) Üçüncü kişilerin iyiniyeti yönünden : 6
c) Üçüncü kişilerin zararları bakımından . . . . : 6
d) Borcun yerine getirilmesi yönünden : 7
e) Kişiye bağlı haklar yönünden : 7
f) Haksız eylem sorumluluğu bakımından. . . . : 7
4) SINIRLI EHLİYETSİZLERİN DURUMU
X
a) Hiç yapamayacakları işlemler : 7
b) Yasal temsilcinin rızasıyla yapabilecekleri
işler ve işlemler : 8
ba- Şahsa bağlı haklarda : 8
bb- Mal varlığı haklarında : 8
c) Sınırlı ehliyetsizin tek basma
yapabileceği işlemler : 8
ca- Karşılıksız kazanç : 8
cb- Sınırlı ehliyetsizin kişisel kazancı : 9
cc- Haksız fiil sorumluluğu : 9
V- HISIMLIK : 9
1) Kan hısımlığı : 9
2) Kayın hısımlığı : 10
3) Evlilik dışı doğan çocuğun bu ilişkisinden
doğan hısımlık : 10
4) Evlatlık hukuki ilişkisinden doğan hısımlık : 11
VI- YERLEŞİM YERİ : 11
1) Tanım : 11
2) Yerleşim yerinin değiştirilmesi ve oturma yeri. . : 11
3) Yasal yerleşim yeri : 12
a) Velayet altında bulunan çocukların
yerleşim yeri : 12
;VjjŞJâ*-
b) Vesayet altındaki kişilerin yerleşim yeri : 13
4) Kurumlarda bulunma : 13
5) Tüzel kişilerin yerleşim yeri : 14
6) Nüfus Yasasına göre yerleşim yeri : 14
7) Türkiye\′de yerleşim yerinin olmaması : 15
VII-KİŞİLİĞİN KORUNMASI : 15
1- Vazgeçme ve aşırı sınırlamaya karşı : 15
2- Saldırıya karşı : 15
a- İlke : 15
b- Davalar : 15
HAK VE FİİL EHLİYETİ İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI
1- Yasaya uygun mahkeme kararı ile kazanılmış erginlik. . . : 16
2- Belli bir olayda normal hareket edememe : 16
3- Sezgin olmayan çocuklar : 16
4- Savunma hakkının kısıtlanması : 16
5- Gerçek yaşın saptanması : 17
6- Sezgin olmayanın haksız eylemden sorumluluğu : 17
7- Sezgin olmayanlara sözleşmeden doğan yükümlülük . . . . : 17
8- Sezgin olmayanın tasarrufu : 17
9- Hata, hile, yeteneksizlik nedeniyle tapu bozulması davası : 18
10- Sağır ve dilsizin ehliyeti : 18
11- Miras bırakan sözleşme tarihinde ehilmidir, tesbit
olunmalıdır : 18
12- Müdafinin oturumlara katılmaması : 19
13- Küçüğün karşılıksız çek düzenlemesi : 19
14- Sezginin yakınma hakkı : 19
15- Yerleşmek amacıyla oturulan yer yargı organı : 19
16- Hukuki ehliyetinin olmadığının tesbiti : 20
17- Nüfusa kayıtlı olmak : 20
18- Yerleşim yeri yerleşmek niyetiyle oturulan yerdir : 20
XI
19- Karşı tarafın iyiniyetli olması işlemi geçerli kılmaz : 21
20- İpotek : 22
21- Reşit olma : 22
22- Ehliyetsizin sorumlu oluşu hakkaniyet ilkesi : 23
23- İktisaba ehil olma : 23
24- Rüşt : 23
25- Dava takibi : 24
26- İzin : 24
27- Evlenmeye izin, koşulları, küçüğün menfaatlerinin
korunması : 24
B. KİŞİLİĞİN KORUNMASI : 25
I) ADIN DÜZELTİLMESİ VE KORUNMASI : 25
1) ADIN ÜZERİNDEKİ HAK : 25
a) Adın korunması 25
b) Adm Değiştirilmesi : 26
II) KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI VE SONU : 28
1) Doğum ve Ölüm : 28
2) Sağlığın ve Ölümün İspatı : 28
a) İspat Yükü : 28
b) İspat Araçları : 29
c) Ölüm Karinesi : 30
3) Gaiplik Kararı : 30
a) Genel olarak : 30
b) Yargılama Usulü : 32
c) İstemin düşmesi : 32
d) Hükmü : 32
III) KİŞİSEL DURUM SİCİLİ : 33
A- Genel Olarak : 33
1) Sicil : 33
2) Görevliler : 35
3) Sorumluluk : 35
XII
a) Sicillerin tutulmasından doğan zararlardan
sorumluluk : 35
b) Tazminat ve Rücu Davalarında Yetkili
Mahkeme : 35
4) Düzeltme : 36
a) Genel olarak : 36
b) Cinsiyet Değişikliğinde : 36
B) DOĞUM SİCİLİ : 38
1) Doğumun Bildirimi : 38
a) Doğan çocukların bildirimi : 38
b) Bulunmuş çocukların bildirimi : 39
2) Doğum Sicilinde Değişiklikler : 39
C) ÖLÜM SİCİLİ 40
1) Ölümün Bildirilmesi : 40
2) Cesedi Bulunamayan Kimse : 41
3) Gaiplik Kararı : 42
4) Değişikliklerin Kütüğe Geçirilmesi : 42
NÜFUS DAVALARI İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI
1) Savcı ve nüfus temsilcisi yargılamanın tüm safhalarında
bulunur. : 42
2) Evlenerek gidilen yerden kayıtlar getirilmelidir : 42
3) Dava açmakta hukuki yararın olmaması : 43
4) Annenin sağ olmadığı iddiası : 43
5\′) Son mirasçının davaya katılmaması : 43
6) Nüfus kaydmdaki ismin değiştirilmesi, Nüfus Yasasının
26. maddesindeki haklı nedenin varlığı : 44
7) Bir kimsenin ismi üzerindeki hakkı kişiye sıkı sıkıya bağlı
haklardandır : 45
8) Davanın yanlış nitelendirilmesi ve eksik değerlendirme. . : 46
9) Davacı hukuki yararını açıklamalıdır : 46
XIII
10) Resmi sicillerin aksi kanıtlanmadıkça onlara göre işlem
yapmak gerekir : 47
11) Resmi sicillerin aksi kanıtlanmcaya kadar bu sicillere
aykırı karar oluşturulamaz : 47
12) Nüfus kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin davalar kamu
düzeni ile ilgili olup, kabul başlı başına sonuç doğurmaz.. : 48
13) Yanlışlığın nüfus kaydından mı, yoksa yazım nedeniylemi
olduğu açıklattırılmalıdır : 48
14) Yargı yolu uyşmazlıkları kamu düzeni ile ilgilidir : 49
15.) Gaiplik kararında görevli mahkeme Asliye Hukuk
Mahkemesidir : 50
16) Kayıp eşin vesayet altma alınmasını isteme : 50
17) Kendisinden uzun zamandan beri haber alınamayan
kimse yüz yaşını doldurmuşsa gaipliğine karar verilebilir.: 51
18) Hastahane kayıtlarının aksi tanıkla kanıtlanabilir : 52
19) Gerekçeli kararın, tefhim edilen karar yanlışta olsa, buna
uygun düzenlenmesi gerekmektedir : 52
20) Nüfus davalarında husumet kamu düzeni ile ilgilidir. . . . : 53
21) Yetkili mahkeme ve yerleşim yeri : 53
22) Ölüm tehlikesi içinde kaybolma veya uzun zamandan beri
haber almamama kanıtlanmahdır : 54
23) Cumhuriyet savcısı ve Nüfus idaresi temsilcisi her
aşamada hazır bulunmalıdır : 54
24) Nüfus kütüğündeki kayıt, tescil ve düzeltme davaları
cumhuriyet savcıları tarafından da açılabilir. Davacı ile
kardeşin doğumu arasında 1 aylık süre olduğu bunun tıbben
olanaksız olduğu gözetilerek Cumhuriyet savcısı tarafından
iptali istenebilir : 55
25) İdari birim adlarının değişmesi halinde aile kütüklerinde
düzeltme Nüfus idaresine verilmiş idari bir görevdir : 57
26) Tapudaki kişi ile davacının babası görülen kişinin aynı
kişi olup olmadığı mülkiyet uyuşmazlığı sırasında
çözümlenmesi gerekir : 57
XIV
27) Nüfus kaydında bir hata olduğu iddiasına dayanmaj\′an
\"haklı sebeplerle ismin/soyadmın değiştirilmesi\" istemini
içeren MY.27)davaları, Cumhuriyet Savcısı ve Nüfus
Müdürünün huzurunda görülebilir : 58
28) Adın gasbmdan doğan manevi tazminat isteklerinde,
BY.49 değil özel hüküm niteliğindeki MY. 26 hükmü
uygulanır. Tüzel kişilerde isimleri üzerinde kişilik
hakkına sahiptirler : 58
29) Yüz yaşını aştığı anlaşılan kişi hakkında gaiplik kararı
verilmesi gerekir : 60
30)
83 yaşındaki kişinin, özellikle beş seneden bu yana emekli
maaşını almamış olmasının ölümü için belirge (karine)
sayılması gerekir : 60
61 61
62 62
63 63
64 65 65
Hazine gaiplik kararı verilmesini son mirasçı sıfatıyla
31)
isteyebilir
32) Gaiplik veya ölmüş sayılma kararının verilmesinde
öncelikle ilgilinin milli hukuku uygulanır :
33) Hakkında gaiplik kararı verilen kişi ve mirasçıları ile
kararın iptalinde hukuki yararı bulunan üçüncü kişilerde
gaiplik kararının iptalini isteyebilirler :
34) Gaiplik kararının kaldırılması :
35) Yasaya göre iki durumda gaiplik kararı istenebilir. Ölüm
tehlikesi içinde gaip olma durumu veuzun süre
kendisinden haber almamama durumudur :
36) Tapuda isim ve soyadı düzeltilmesine ilişkin davalar,
Tapu Sicil Müdürlüğü hasım gösterilerek açılmalıdır. . . . :
37) Yaş düzeltme davasının küçük adına anne tarafından tek
basma açılmış olması halinde babanın da çağrılarak
beyanının alınması gerekir :
38) Yaş düzeltme davaları C. Savcısı ve Nüfus memuru
huzurunda görülmelidir. Nüfus memuru tarafından
temyiz edilemez :
39) Yaş düzeltme davası Nüfus Başmemuru veya nüfus
memuru huzuru ile görülür. Nüfus Başmemuru veya
memurunun davada yokluğu usulen bozma sebebidir. . . . :
XV
40) Yaş düzeltme davalarında, C. Savcıları mahkemenin bir
parçası durumundadır verilen kararları temyiz
edebilirler : 66
41) Nüfus kaydının düzeltilmesi için gönderilen kanıtlar
yeterli olmazsa, yemin teklif edilebilir : 67
42) Davacıların, dava dilekçesinde \"davalıların \′e ait aile
nüfus tablosundaki kaydının iptali ile gerçek anne ve
babasına ait aile kaydına göre gerekli işlemin yapılmasını\"
istemiş olmaları halinde, nüfus aile kaydına tescili isteği\"ni
içerir : 68
43) Nüfus kütüğünde kaydı bulunmayan kişi \"yaş
düzeltilmesini,, isteyemez : 68
44) Ölen kardeşinin doğum kaydını kullanan davacı yaş
düzeltme isteyemez. Önce ölümün mahkemece tesbiti
sonra davacının nüfus kayıt işleminin idari yoldan
yapılması gerekmektedir : 69
45) İrs ve nesebe ilişkin kayıt düzeltme davalarında miras
hakları bu davadan etkilenecek olan tüm mirasçıların
hasım gösterilmesi veya açılan davaya katılmalarının
sağlanması gerekir : 70
46) İrs ve nesep hukuku ile ilgili nüfus kaydının düzeltilmesi
davası sonucunda verilen kararlar, Nüfus Müdürlüğü
tarafından temyiz edilemez : 70
47) Nüfus kaydının iptali davasında, Hazine\′ye pasif
husumet düşmez. Hazine\′nin temyiz talebinin kabulü
gerekir : 71
48) Nüfus kayıt düzeltilmesi davası, çocukların hukukunu
etkileyeceğinden mirasçıların davaya katılmaları
zorunludur : 72
49) İrs ve nesebe ilişkin davalarda mirasçılarını davaya dahil
edilmesi gerekir. Taraf teşkili sağlanmadan hüküm
kurulamaz : 72
50) Dedenin isim ve soyadı düzeltilmesi davasında, davacıdan
başka mirasçılar varsa onlarında davaya dahili
gerekmektedir : 73
XVI
51) Dava ve taraf ehliyeti kamu düzeniyle ilgili olup
mahkemece yargılamanın her safhasında kendiliğinden
nazara alınır : 74
52) Ölüm kaydının düzeltilmesine dair davada yıl, ay ve
günün dilekçede belirtilmemiş olması halinde, bu hususun
davacıya acıklattınlması gerekir : 74
53) Nüfus kaydının iptali davaları kamu düzeni ile ilgili
olduğundan, bu davalarda \"kabul\" hukuki sonuç
doğurmaz : 75
54) Doğum tarihi düzeltilmesi istenen çocuğun, nüfus kaydına
göre ikiz kardeşi görünen kişi ile gerçekten ikiz olup
olmadığının tam teşekküllü bir sağlık kuruluşundan rapor
alınarak araştırılması gerekir : 75
55) Mirasçılar tarafından \"murisin, davalıyı kendi çocuğu imiş
gibi nüfusa tescil ettirmiş olduğu \"iddiasıyla açılan \"kayıt
düzeltme\" davasının herhangi bir \"hak düşürücü\" veya
\"zamanaşımı\" süresine bağlı değildir : 76
56) Baba tarafından açılan \"soyadının değiştirilmesi\" davası
sonucunda, reşit çocuklarında soyadlarınm
değiştirilmesine karar verilemez : 77
57) Bir kimsenin yanlışlıkla başkasının çocuğu gibi nüfusa
tescil edilmiş olması halinde, bunun düzeltilmesi için
açılacak davanın nesep-le ilgili değil, \"kayıt düzeltme\"
davası niteliğindedir : 77
58) Nüfus kaydının iptali davasında, karardan etkilenen T.C
Emekli Sandığı\′nın \"yargılamanın iadesi\" isteminde
bulunabilir : 77
59) Dava tarihinde kayden ölü olduğu iddia edilen kimsenin
sağ olduğuna dair mahkemece verilen hükmün açıklayıcı
nitelikte olup, geriye etkili sonuç doğurur : 78
60) Evlilik devam ederken eşlerden birinin açtığı küçüğün
yaşının düzeltilmesi davasının dinlenmesi diğer eşin
rızasına bağlıdır. (4721 sy.MY.m.336) : 78
XVII
61) Doğumdan sonra meydana gelen cinsiyet değişikliğinin,
sağlık kurulu raporu ile belgelendirilmesi halinde, nüfus
sicilinde gerekli düzeltme yapılabilir : 79
62) Hukuk düzeni (cinsiyet problemi bulunmayan) bir
kimsenin gerçek cinsiyetini iradi olarak değiştirmesini ve
kişilik hakkına saldırıyı korumaz : 80
63) Cinsiyet değişikliği konusunda açılan ilk davada verilen
red kararı sonraki dava yönünden kesin hüküm teşkil
etmez : 82
64) Doğum tarihi : 101
65) İtibar : 101
66) Yaş tesbiti : 101
67) Doğum tarihinin düzeltilmesi : 101
68) Doğmadan kaydedilme : 102
69) Kayden engel bulunup bulunmadığı araştırılmalıdır : 102
70) Nüfus kaydının iptalini istemek : 102
71) Amacın şehit aylığı bağlanması olması : 102
72) Kayıtlardaki değişiklik görevi adli yargınındır : 103
73) Savcısız, kayyımsız davanın görülmesi : 103
74) Sözleşmeye taraf olup olmama hali : 103
75) Gerçek hanesine tescil istenebilir : 103
76) Kaydın düzeltilmesinde yarar çatışması bulunması : 104
77) Lahey Sözleşmesine katılıp katılmama : 104
78) Taraf teşkili yapılmaması : 104
79) Gerçeğe aykırı kaydın düzeltilmesinde süre : 105
80) Açılmış bir ceza davasının olmaması : 105
81) Evliliğin boşanma ile sonuçlanmasında savcının
durumu : 105
82) Evlilik durumu araştırılmadan karar verilemez : 106
83) Soydanlık her türlü delille ispat olunur : 106
84) Taraf teşkil edilmeden karar verilemez : 106
XVIII
85) Yanlış kaydın düzeltilmesine ilişkin dava her zaman
açılabilir : 107
86) Davanın reddi halinde nüfus idaresinin temyizi : 107
87) İlk kayıt yerine ikinci kaydın iptali : 107
88) Nüfusa kayıtlı olmayan kişinin sağ olduğunun tesbiti. . . : 108
89) Bir kimse doğmadan önce nüfusa kaydı yapılamaz : 108
90.) Doğum tarihi : 108
91) Kayıt tashihi : 109
92) Nüfus kaydının düzeltilmesi davalarında Cumhuriyet
Savcısı ve nüfus memurununn duruşmalarda hazır
bulunması zorunludur : 109
93) Nüfus kaydının düzeltilmesinde taraflar : 109
94) Nüfus kaydının düzeltilmesi davasında taraf teşkili . . . . : 110
95) Nüfus kaydı düzeltilmesi davasında husumet : 110
96) Babalık kararı sonucu çocuğun hangi nüfus kütüğüne
kayıt edileceği : 111
97) Evlilik dışı doğan çocuğun nüfus kütüğüne kaydı ile
soyadı : 111
98) Babalık hükmü nedeniyle küçüğün nüfusa tescili : 111
99) Nüfus kaydının düzeltilmesi davasında husumet : 112
10ü)Nüfus kaydının düzeltilmesi davaları adli tatilde de
görülebilen davalardandır : 113
lODNüfus kaydının düzeltilmesi davasında taraf teşkili : 113
102) Nüfus kaydının düzeltimi davasında husumet : 114
103) Kayıt düzeltme davasında ön-sorun : 114
104)Kayıt dışı kalma sonucunu doğuracak şekilde hüküm
kurulamaz : 115
105) Nüfus kaydının düzeltilmesi davasında kural olarak
Hazine taraf değildir : 115
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
VELAYET
A) GENEL OLARAK : 117
I) Koşullan : 117
II) Ana ve baba evli ise : 117
III) Ana ve baba evli değilse : 118
IV) Üvey çocuklar : 118
B) VELAYETİN KAPSAMI : 119
I) Genel Olarak : 119
II) Temel unsur- çocuk yararı : 119
a- Velayet hakkının icrasında çocuk yararının
gözetilmesi : 119
b- Velayetin verilmesinde çocuk yararının
gözetilmesi : 120
III) Velayeti kullanan bakımından : 120
IV) Velayet altında bulunanlar bakımından : 120
V) Velayetin kapsamına giren diğer hususlar : 121
C) VELAYETİN İÇERDİĞİ HAK VE ÖDEVLER : 121
I- VELİNİN HAK VE ÖDEVLERİ : 121
a) Çocuğun üzerindeki egemenlik hakkı
(MY md 335/1) : 121
b) Çocukları eğitmek hak ve ödevi : 121
c) Dini eğitim verme hakkı ve ödevi : 122
d) Çocuğun adını koyma hak ve ödevi : 123
e) Çocuğu temsil hakkı : 123
yy) Temsil yetkisinin kullanılması : 124
zz) Ana babanın temsil yetkisinin
sınırlandırılması : 125
eba- Ana baba ile çocuk arasında yapılan
işlemler : 125
ebb- Ana baba yararına çocuğun üçüncü
kişilerle işlem yapması : 125
ec- Ana babanın temsil yetkisinin ortadan
kaldırılması : 126
eca- Çocuğun serbest malları ile ilgili
işlemler bakımından : 126
ecb- Yasaca yasaklanmış işlemler
bakımından : 126
II) ÇOCUĞUN HAK VE ÖDEVLERİ : 126
a) Çocuğun itaat ödevi : 126
b) Çocuğun fiil ehliyeti ve sorumluluğu : 127
O Çocuğun aile birliğini temsil etme hak ve ödevi. . . : 127
III) KARŞILIKLI YÜKÜMLÜLÜKLER : 127
D) KORUMA ÖNLEMLERİ : 127
I- ÇOCUĞUN KORUNMASI ÖNLEMLERİ : 127
a- Genel olarak : 127
b- Çocuğun kişiliğine yönelik önlemler : 128
ba- Çocuğun çıkarı ve gelişmesinin tehlikeye
düşmesi : 128
bb- Ana babanın duruma çare bulamaması veya
tehlikeyi önlemeye güçlerinin yetmemesi . . : 129
be- Ana babanın velayetin gerektirdiği ödev ve
yükümlülüklere aykırı davranmaları : 129
İD- ÇOCUKLARIN YERLEŞTİRİLMESİ : 129
a)- Çocuğum bedensel ve zihinsel gelişiminin sürekli
tehlikede olması : 129
b)- Çocuğun manen terk edilmiş halde bulunması .: 130
c)- Aile huzurunun katlanılmayacak derecede
bozulması : 130
El) VELAYETİN KALDIRILMASI : 130
1)- Genel olarak : 130
2)- Hakim tarafından öncelikle alınacak önlemler : 131
XXI
a) ihtar : 131
b) Nafaka ve tazminat ödenmesine karar verilmesi : 131
c) Ana babaya bazı yükümlülükler yüklenmesi . . . : 132
Eli) VELAYETİN KALDIRILMASI NEDENLERİ : 132
1- Genel olarak : 132
a) Ana babanın deneyimsizliği : 133
b) Hastalık : 135
c) Özürlülük : 136
d) Başka bir yerde bulunma ve benzeri sebepler. . . : 136
da- Boşanma ve ayrılık halinde: : 137
db- Tutukluluk ve hükümlülük halinde: : 137
de- Çocuğun terki halinde : 138
dd- Kısıtlılık halinde : 138
e) Ana babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi. : 140
f) Ana babanın velayetten doğan yükümlülüklerini
ağır bir biçimde savsaklanması : 140
2)- Ana veya babanın yeniden evlenmesi : 143
a) Çocuğun yararı gerektirdiğinde : 144
b) Durum ve koşullara göre : 145
3) Velayetin kaldırılmasının hükümleri : 146
4) Velayetin kaldırılmasında ana babanın
yükümlülükleri : 147
a) Ana babanın bakım ve eğitim yükümlülükleri . . : 147
b) Ana babanın ödeme gücü yoksa devletçe
karşılanması : 147
c) Nafaka : 147
F) DURUMUN DEĞİŞMESİ : 148
-Süre : 149
-Yetki : 149
G) ÇOCUK MALLARI : 150
a) Genel olarak : 150
XXII
1)
2)
- Tehlike ölçütü : 151
- Yeterli özenin gösterilmemesi: : 152
- Özürlülük : 152
b) Evliliğin sona ermesi halinde velinin görevleri. . : 152
2) Ana babanın çocuk mallarını kullanma hakkı : 153
3) Çocuk gelirlerinin harcanması : 153
4) Çocuk mallarının kısmen sarfı : 154
5) Çocuğun serbest malları : 154
a) Kazandırmalar - koşullu bağışlar : 154
b) Saklı pay : 155
c) Çocuğa meslek ve sanat için verilen mallar ve
kişisel kazançları : 156
6) Çocuk mallarının korunması : 157
a) Teminat önlemleri : 157
k) Talimat verilmesi : 157
l) Güvence istenmesi : 158
m) Görmen (Kayyım) atanması : 159
b) Yönetimin ana ve babadan alınması : 159
c) Velayet hakkının sona ermesi : 160
7) Yönetimin sona ermesi : 161
a) Malların devri : 161
b) Ana babanın sorumluluğu : 161
VELAYET İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI
Velayetin düzenlenmesine ilişkin istekten vazgeçilse dahi, hakim feragat nedeniyle davanın reddine karar veremez, MY.m. 346 hükmü kamu düzeni ile ilgili olduğundan incelemesini sürdürerek, kendiliğinden çocuk yararın
olan düzenlemeyi yapmak zorundadır : 163
Çocuğun kişisel serveti : 164
XXIII
3) Çocukla kişisel ilişki bu hakkın rahatça kullanılmasını
engelleyecek biçimde İcra Müdürü ya da polis
gözetiminde kurulamaz : 165
4) Kardeşlerin birbirinden ayrılması şeklinde ki velayet
onların gelişimine olumsuz etki yapar : 166
5) Velayet düzenlemesi yapılırken Çocuk Haklarının
Kullanılmasına ilişkin Avrupa Sözleşmesinin 3 ve 6.
maddeleri uyarınca çocuğun dinlenmesi ve ifadesine
önem verilmesi gerekir : 167
6) Çocuk ile ana arasındaki soybağı doğumla kurulur :168
7) Annesinin velayeti altına konulan özürlü (hacredilen reşit
çocuk) çocuk : 169
8) Küçüğün alıştığı ortamdan ayrılması onun gelişimini
olumsuz etkiler : 170
9) Çocukların velayetinin davalıya bırakılmasına ilişkin
kararın kesinleşmesinden itibaren çok kısa bir süre
geçmişse velayetin ihmali iddiası kabul edilemez : 171
10) Küçüklerin velayet haklarının verildiği anne ölmüşse
velayet hakları kendiliğinden babaya geçmeyeceğinden
velayet altında bulunmayan küçükler için vasi
tayini gerekir : 171
11) Evlilik dışında doğmuş çocuk ananın aile kütüğüne
ananın soyadı ile onun bildireceği baba adı ile .yazılır. . . . : 172
12) Çocuk ile baba arasında soybağı ana ile evlilik, tanıma
veya yargıç hükmüyle kurulur : 172
13) Davanın babaya, baba ölmüşse mirasçılarına yöneltilmesi
gerekir 173
14) Babalık davasında nüfus müdürlüğünün taraf ehliyeti
yoktur : 174
15) Ergin olmayan çocuğa atanan kayyım, atama kararının
kendisine tebliğinden başlayarak bir yıl içinde soybağımn
reddi davasını açar : 174
16) İlköğretim, öğrenim çağındaki çocuklar için zorunlu olup,
buna uymayan veli, vasi, aile başkanının sorumlu
olabilmesi için, mülki amir, okul idareleri ve zabıtanın
kendi yükümlülüklerini yerine getirmiş olması gerekir. . . : 175
XXIV \" \" \"~~
17) Ana baba evli ise çocuk ailenin, evli değillerse çocuk
ananın soyadını taşır (MY. m. 321, 301) : 177
18) Kişisel ilişkiyi zedeleme ve engelleme iddiası
kanıtlanamadığma göre velayet anneden alınamaz.
MY. 183, 348 ve 349. maddelerdeki şartlar
oluşmamıştır : 178
19) Velayet altında olmayan her küçük vesayet altına alınır.
Koruma altına alınması istenen küçüğün ana babası tespit
edilememiştir. Bu durumda 4787 s. Yasanın 6/2
maddesindeki önlemlerden biri alınır : 179
20) Kendisine velayet verilen tarafın ölmesi halinde velayet
kendiliğinden karşı tarafa geçmez. Küçük vesayet
altına alınır : 180
21) Çocuğun gözü önünde annesini silahla ağır yaralayan
babaya karşı beş yaşındaki çocuğun aşırı korku duyması ve
baba ile karşılaşmak istememesi durumunda kişisel ilişki
nedeniyle huzuru bozulmuş ve tehlikeye girmiştir. 4721
sayılı MY.324/2. maddesi koşulları oluşmuştur. Kişisel
ilişkinin kaldırılması gerekir : 180
22) Türk Medeni Yasasının 336 . maddesi uyarınca evlilik
devam ettiği sürece ana babanın velayeti birlikte
kullanacağı öngörülmüş ve 342 . maddesinde ana babanın
velayet hakkı çerçevesinde çocuğu temsil edecekleri ilkesi
getirilmiştir.Eşin birinin çocuk adına açtığı davaya
diğerinin rızası ve katılımı gereklidir : 181
23) Baba ile kişisel ilişki kurulmasının hafta sonları için
belirlenmiş olması, çalışan annenin velayet görevini tam
yapmasını engelleyeceğinden daha uygun kişisel ilişki
kurulması gerekir : 182
24) Kısıtlanan ergin evlada vasi tayin edilmeyip, velayet
altına konularak, bu konuda verilecek vasi tayini kararı,
velayet altına konulma olarak anlaşılmalıdır : 183
25) Baba tek başına, çocuğuna ait taşınmazı \"ananın da
onayını sağlamadan satamaz : 184
XXV
26) Boşanma kararı ile kendisine velayet hakkı verilmiş olan
eşin ölmesi halinde, velayet kendiliğinden diğer tarafa
geçmez, küçüğe bir vasi tayini gerekir : 185
27) Velayetin kaldırılması veya değiştirilmesi kamu
düzenindendir. Velayetin kaldırılması veya değiştirilmesini
istemek sırf ana veya babaya ait haklardan olmayıp, üçüncü
kişiler de bu yolda hakime başvurabilirler : 186
28) Çocuğun doğumundan sonra başka kişilerce getirilen
hediyeler çocuğa mı yoksa ana babaya mı aittir : 187
29) Küçükler veli ya da vasileri aracılığı ile anonim şirketlere
ortak olabilirler ancak medeni hakları kullanma ehliyetleri
bulunmadığından yönetim kurulu üyesi olamazlar : 188
30) Veli, hakimden izin almadan küçük adına kambiyo senedi
düzenleyebilir : 191
31) Veliler, vasiden farklı olarak yasal temsilci olarak hareket
ederken kural olarak hakimden izin almakla yükümlü
değildirler, ancak çocuğun mallarını vakfedemezler,
bağışlayamazlar, çocuk adına bir başkasının borcuna kefil
olamazlar, çocuğun servetinin sadece gelirini
harcayabilirler : 192
32) Sezgin küçüğün evlenmesine izin talebinde velisinin de
taraf ehliyeti bulunup dinlenmesi gerekir : 193
33) Anne babanın felçli olup, kendi geçimlerini temin
edememeleri (dilencilik yapmaları) halinde MY.m.347 ve
özel yasa hükümleri çerçevesinde hakimin çocuklar
hakkında gerekli önlemleri alması gerekir : 194
34) Velayet kendisine bırakılmış olan baba, çocuklara
bakamadığmı belirterek, MY.m 347 ve özel yasa hükümleri
çerçevesinde çocukları hakkında koruma kararı verilmesini
mahkemeden istemesi halinde korunma kararı
verilmelidir. (Bkz: Yeni MY.md. 397, 346, 347) : 195
35) Velayet kaldırılmadıkça ve velinin çocuğun mallarını
yönetmede zararlandırıcı eylemi saptanmadıkça, çocuğun
mallarının idaresi için kayyım atama yolu ile velinin
hakları kısıtlanamaz : 199
XXVI
36) Çocuğun mallarının yönetimi için çocuğun malları
tehlikeye düşmedikçe kayyım tayin edilemez, kaybolmuş
çocuğun paydaşı olduğu taşınmazı satan anne, ancak
satış bedelini çocuk adına değerlendirdi ğini kanıtladığı
takdirde, anne hakkında MY madde 285\′e göre önlem
alınmasına gerek görülmeyebilir : 200
37) Bir meslek veya sanat için ana baba tarafından malından
verilen bir bölümün yönetimi ve ondan faydalanma
hakkı tanınan çocuğun, kendisine sulh mahkemesince bir
meslek veya sanatla uğraşmaya açıkça ya da üstü kapalı
olarak izin verilen vesayet altındaki kişinin, bu sanat ve
meslek gereği olan her tasarrufu yapma hakkına sahiptir.: 201
38) Mirasbırakan, yaptığı vasiyetname ile, boşandığı eşinin veli
sıfatıyla ortak çocukların malları üzerinde sahip olduğu
hakları kullanmasını kısıtlayabilir mi : 202
39) Kısıtlama sebebiyle, evladın velayet altına konulması
halinde, velinin çocuğun malından istifa edemeyeceğine
ilişkin karar : 207
40) Çocuğun kişisel geliri masraflarını karşıladığı takdirde,
çocuğu yanında bulunduran tarafın, karşı taraftan iştirak
nafakası isteyemeyeceğine ilişkin karar : 208
41) Kısıtlanarak annesinin velayeti altına konulan çocuğun
(MY.m.419) mallarını idarede annenin veli olarak hareket
edebileceği vasi gibi, sulh hukuk mahkemesinin iznine
asliye hukuk mahkemesinin onayına gerek olmadığına
ilişkin karar : 208
42) Medeni Yasa 343 ve 462. maddeleri uyarınca sulh
hakiminin izni alınmadan velayeten imzalanan kredi
sözleşmesi ile küçüğün borç altına sokulması işlemi
geçersiz kılar. Bu husus süresiz şikayet yolu ile ileri
sürülebilir : 209
43) Yararının sözkonusu olduğu, durumlarda, velinin bir
görmenin (kayyımın) katılımı sağlanmadan küçük adına
tek basma yaptığı işlemler geçersiz olur : 210
XXVII
44) Haklı bir neden yokken, hakimin belirlediği zaman dilimi
içinde çocuğun diğer tarafla ilişkisine engel olan ana yada
babanın velayetinin kaldırılması gerekecektir : 211
45) Davalı anne, babanın ölümünden sonra evlenmiş ve yeni
eşinin çocuğuna karşı davranışlarını hoş görerek, çocuğu
davacı yanında bırakmış ve velayeti ağır surette ihmal
etmiştir. Çocuğa vasi tayin edilmelidir : 212
46) Velayetin kaldırılması davalarında hakim, iki tarafın iddia
ve savunmaları, gösterdikleri delillerle bağlı değildir : 213
47) Velayetin kaldırılması konusu kamu düzeni ile ilgili
olduğu sebebiyle, \"kardeş\" tarafından da velayetin
kaldırılması davası açılabilir : 213
48) Velayete sahip annenin sabıkalı bir şahısla evli olduğu,
velayetin annede kalması halinde küçük kızın gelişim ve
yaşantısına olumsuz yönde etkileyeceği saptanırsa,
velayetin anneden alınabileceğine ilişkin karar : 214
49) Çocuğun uzun süreden beri, ölen babasının yanında
bulunmasının veya babaanne tarafından bakılmasının,
annenin yeniden evlenip boşanmasının, \"velayetin
kaldırılması\" nı gerektirmeyeceğine ilişkin karar : 215
50) Annenin çalıştığı zamanlarda, velayeti kendisine bırakılan
çocuğu, babaannesinin yanma bırakması velayetin
kaldırılmasını gerektirmez : 216
51) Velayetin kaldırılması istemini içeren dava, adli tatilde
de görülebilir ve temyiz süresi adli tatilde de işler : 216
52) Hakim, korunmaya muhtaç çocuklar hakkında gerekli
önlemleri gerek MY.m 346, 347 ve gerekse özel yasalardaki
bu konudaki hükümler çerçevesinde kendiliğinden alır.. . : 217
53) Ana baba tarafından terk edilmiş durumdaki korunmaya
muhtaç çocuk hakkında, yargıç gerekli koruma
önlemlerini kendiliğinden almalıdır. (4721 sy.
MY.md 346, 347, 348 ile karşılaştırınız.) : 218
54) Velayetin değiştirilmesi ile ilgili davada, velayetin
kaldırılmasına karar verilemeyeceğine ilişkin karar : 219
XXVIII
55) Velayeti kendisine bırakılmış çocuğu, babasını ölmüş gibi
göstererek çocuk yetiştirme yurduna veren anadan
velayetin alınması gerektiğine ilişkin karar :
56) Ananın mali durumunun zayıf olması, başlıbaşma
velayetin kaldırılması nedeni olamaz :
57) Velayet hakkının doğrudan doğruya bu. hakka sahip olan
ana/baba tarafından bizzat kullanılması gerekir,
velayetin verildiği babanın İsveç\′te çalışıp çocuklarının
fiilen babaanne yanında bulunmaları, velayetin
kaldırılmasına neden olur :
58) Ananın, velayeti kendisine verilen çocuğa Musevi dinini
telkin edip o yolda terbiye vermesi, velayetin
kaldırılmasına neden olamaz :
59) Çocuğun veli tarafından geçici olarak amcasına bırakılmış
olması velayetin kaldırılmasını gerektirmez :
60) Küçüklerin korunması hakkında mahkemelerin yetkisi-
Tanıma :
61) Yargılamanın iadesi -Yetkisiz temsil - İade istem hakkı . . :
62) Aynı düzeyde mahkemelerin tümü aynı mahkeme
sayılması Nihai hüküm :
63) Velayetin kaldırılması :
64) Evlat Edinme Koşulları - Düzgün soy :
65) Görev :
66) Mahkeme onayı :
67) Ana ve babanın hakları, bağış :
68) Evlenmeye izin :
69) Velayet düzenlemesi ve nafaka :
70) Eş ile çocuk arasında ilişki düzenlenmelidir :
71) Velayet anneye verilince vesayet kaldırılmalıdır :
72) Anne sevgisine muhtaç çocuk :
73) Evlatlık izni :
74) Velayetin iadesi :
XXIX
75) Masraf : 227
76 J Evlatlığa alınmada ana baba onayı : 228
77) Velayetin değiştirilmesi : 228
78) Çocuğun malları- ana babanın hakları : 228
79) Boşanma kararıyla velayetin babaya verilmesi : 228
80) Velayetin tevdiinde itiraz : 228
81) Kişisel ilişki : 229
82) Çocukların birbirini görmeleri : 229
83) Görev nedeniyle başka yere atanma : 229
84) Annenin ölümü- velayetin askıda kalması : 229
85) Çocuğun mali durumunu düzenleyen defter : 229
86) Kabul : 230
87) Babanın velayeti istememesi : 230
88) Evlenme veya başka yere gitme nedeniyle velayetin
tevdii : 230
89) Küçüğün velayeti kimde ise husumet ona yöneltilir : 230
90) Velayetin tevdii : 231
91) Çocuk yararı : 231
92) Çocuğun yararı : 231
93) Kamu düzenine aykırılık : 231
94) Kamu düzeni : 231
95) Çocukla ilgili tedbirlerin alınması : 232
96) Çocuğun yurda yerleştirilmesi - velayet : 232
97) Kişisel ilişkinin süresi : 232
98) Boşanma halinde velayet- vasi tayini : 233
99) Velayette kamu düzeni : 233
100)Geceleri kapsayan kişisel ilişki : 233
lODTek başına velayet koşulu : 234
102)Küçükleri koruma : 234
103) Yetkili mahkeme doğru gösterilmelidir : 234
104) Evlenerek yurt dışına gitme : 235
XXX
105)Kamu düzenine ilişkin yasanın varlığı : 235
106)Velayet davaları basit yargılamaya tabidir : 235
107) Velayetin çocuğu döven taraftan alınması : 236
108)Velayet düzenlenmesinde çocuğun çıkarı gözetümelidir. . : 236
109) Dava dilekçesinin usulüne uygun tebliği : 236
HOjAkıl hastalığı : 237
111) Çocuğa ait mal : 237
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
VESAYET
BİRİNCİ AYIRIM
VESAYET ORGANLARI
A) GENEL OLARAK : 239
B) VESAYET DAİRELERİ : 239
I- KAMU VESAYETİ : 239
2) ÖZEL VESAYET : 241
a) Koşulları : 241
b) Aile vesayetinin kurulması, talepte bulunulmuş
olması : 241
c) Aile meclisi : 241
d) Güvence gösterilmiş olması : 242
e) Özel vesayetin sona ermesi : 242
C) VASİ VE KAYYIM : 243
İKİNCİ AYIRIM VESAYETİ GEREKTİREN HALLER
A) Küçüklük : 244
B) Kısıtlama : 245
1) Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı : 245
2) Savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı,
kötü yaşama, kötü yönetim : 246
XXXI
3) Özgürlüğü bağlayıcı ceza : 248
4) İstek üzerine : 248
C) Kişinin kısıtlanmasında usul : 249
1) İlgilinin dinlenilmesi ve bilirkişi raporu : 249
2) Kısıtlama kararının ilanı : 249
ÜÇÜNCÜ AYIRIM YETKİ
A) VESAYET İŞLERİNDE YETKİ : 250
B) YERLEŞİM YERİNİN DEĞİŞMESİ : 250
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
VASİ ATANMASI
A) VASİ ATANMASI : 251
1) Genel olarak : 251
2) Eşin ve hısımların önceliği : 252
3) İlgililerin isteği : 252
4) Vasiliği kabul yükümlülüğü : 253
5) Vasilikten kaçınma sebepleri : 253
6) Vasiliğe engel olan sebepler : 254
B) ATAMA USULÜ : 254
I) Vasinin atanması : 254
II) Vasi atanmadan önce geçici önlemler alınması
gerektiği hallerde yapılacak işlemler : 255
III) Kısıtlama kararının tebliğ ve ilanı : 255
IV) Vasilikten kaçınma ve itiraz koşulları : 255
1) Usul : 255
2) Geçici görev : 256
3) Karar : 257
V) Vasi olarak atanan kişiye görevin verilmesi : 257
XXXII
BEŞİNCİ AYIRIM KAYYIMLIK VE YASAL DANIŞMANLIK
A) KAYYIMLIĞI GEREKTİREN HALLER : 257
TEMSİL : 257
1) Temsil Kayyımlığı : 258
2) Yönetim Kayyımlığı : 259
a) Kanun gereği : 259
b) İsteğe bağlı kayyımlık : 259
B) YASAL DANIŞMANLIK : 260
1) Yasal danışman atanmasına ilişkin esaslar : 260
a) İştirak danışmanlığı : 260
b) Yönetim danışmanlığı : 261
c) Tam danışmanlık : 261
2) Yasal danışman atanmasında yetkili mahkeme : 261
3) Yasal danışman atanmasında usul : 262
ALTINCI AYIRIM KORUMA AMACIYLA ÖZGÜRLÜĞÜN KISITLANMASI
A) KOŞULLARI : 262
a) Medeni Yasada ki durum : 262
b) Belediye Yasasında ki durum : 263
c) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu
Yasasında ki durum : 264
B) YETKİ : 264
C) BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ : 265
1- Vesayet makamının bildirim yükümlülüğü : 265
2- Diğer ilgililerin bildirim yükümlülüğü : 265
D KURUMA YERLEŞTİRİLEN KİŞİ VEYA
YAKINLARININ İTİRAZ HAKKI : 266
E) KORUMA AMACIYLA ÖZGÜRLÜĞÜN
KISITLANMASINDA USUL : 266
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı