Miras Ortaklığı
Miras Ortaklığı
Özlem SARI FİDAN
Miras Ortaklığı
Mirasın açıldığı anda birden fazla mirasçı bulunması hâlinde, mirasçılar arasında, mirasın geçmesiyle birlikte paylaşmaya kadar, terekedeki bütün hak ve borçları kapsayan bir ortaklık meydana gelir. Bu ortaklık Türk Medeni Kanunu’nda miras ortaklığı olarak ifade edilmiştir.
Mirasın paylaşılmasına kadar süren bu ortaklık rejiminin tüzel kişiliği yoktur ve mirasçılar tereke üzerinde elbirliği ile hak sahibi olurlar. Elbirliği ile hak sahipliği ilkesinin sonucu olarak mirasçılar, sözleşme veya kanundan doğan istisnalar saklı kalmak üzere, terekeye ilişkin tüm kararları oybirliği ile alırlar ve terekeye ait bütün haklar üzerinde ancak birlikte tasarruf edebilirler. Tereke borçlarından sorumluluk konusunda ise elbirliği ilkesinden ayrılınmış ve bu borçlardan mirasçıların kişisel ve müteselsil olarak sorumlu oldukları kabul edilmiştir. Buna göre tereke alacaklıları bu alacaklarının tazmini için diledikleri mirasçı ya da mirasçılara başvurabilir ve mirasçılar da terekeden edindikleri malvarlığı değerlerinin yanı sıra kendi malvarlıkları ile de sorumlu olurlar. Kanunda miras ortaklığının paylaşmaya kadar devam edeceği öngörülmüş olmakla birlikte, miras ortaklığını sona erdiren başka hâller de mevcuttur.
Anahtar Sözcükler
1) Miras ortaklığı
2) Mirasçı
3) Elbirliği hâlinde hak sahipliği
4) Müteselsil sorumluluk
5) Kişisel malvarlığıyla sorumluluk
ÖNSÖZ-VII
TAKDİM VE TEŞEKKÜR-IX
ÖZET-XI
ABSTRACT-XII
İÇİNDEKİLER-XIII
KISALTMALAR-XIX
GİRİŞ
1. SUNUŞ, ÇALIŞMANIN AMACI, ÇALIŞMA PLANI VE KONUNUN SINIRLANDIRILMASI-1
I. SUNUŞ VE ÇALIŞMANIN AMACI-1
II. ÇALIŞMA PLANI VE KONUNUN SINIRLANDIRILMASI-3
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK MİRAS ORTAKLIĞI KAVRAMI,
MİRAS ORTAKLIĞININ ÜYELERİ VE
MİRAS ORTAKLIĞININ ÖZELLİKLERİ
2. GENEL OLARAK MİRAS ORTAKLIĞI KAVRAMI-5
I. MİRAS ORTAKLIĞI TANIMI-5
II. MİRAS ORTAKLIĞININ KONUSU-7
III. MİRAS ORTAKLIĞININ AMACI-11
3. MİRAS ORTAKLIĞININ ÜYELERİ-13
I. YASAL VE ATANMIŞ MİRASÇILAR-13
A. Genel Olarak-13
B. Mirasçılık Sıfatını Kaybedenlerin Durumu-16
1. Mirasçılıktan Çıkarılanlar-16
2. Mirastan Yoksun Bulunanlar-18
3. Mirastan Feragat Edenler-20
4. Mirası Reddedenler-23
II. CENİNİN DURUMU-26
III. GAİBİN DURUMU-27
4. MİRAS ORTAKLIĞININ ÖZELLİKLERİ-29
I. KANUNDAN DOĞMASI-29
II. GEÇİCİ OLMASI-29
III. TÜZEL KİŞİLİĞİNİN BULUNMAMASI-31
IV. ORTAKLARIN TEREKE ÜZERİNDE ELBİRLİĞİYLE HAK SAHİBİ OLMALARI-32
İKİNCİ BÖLÜM
MİRAS ORTAKLIĞININ HÜKÜMLERİ
5. MİRASÇILARIN TEREKE ÜZERİNDEKİ HAK VE YETKİLERİ-39
I. MİRASÇILARIN TAAHHÜT VE TASARRUF İŞLEMLERİ-39
A. Mirasın Açılmasından Önce Yapılan İşlemler-39
1. Beklenen Miras Payının Devri-40
2. Beklenen Miras Payının Rehni-42
B. Mirasın Açılmasından Sonra Yapılan İşlemler-43
1. Miras Payının Devri-43
a. Miras Payının Bir Diğer Mirasçıya Devri-44
b. Miras Payının Mirasçı Olmayan Üçüncü Bir Kişiye Devri-48
2. Miras Payının Rehni-50
3. Miras Payının Haczi-51
II. MİRASÇILARIN TEREKEDEKİ HAKLARA İLŞKİN KULLANMA VE YARARLANMA HAKLARI-52
III. MİRASÇILARIN TEREKE YÖNETİMİNE KATILMALARI-54
IV. MİRASÇILARIN TEREKEYE İLİŞKİN BİLGİ EDİNME VE HUKUKİ DURUMLARINI GÜVENCE ALTINA ALMA HAKLARI-56
6. MİRASÇILARIN TEREKE BORÇLARINDAN MÜTESELSİL VE KİŞİSEL SORUMLULUĞU-57
I. MİRASÇILARIN MÜTESELSİL SORUMLULUĞU-57
A. Müteselsil Borçluluk Kavramı ve Özellikleri-57
B. Mirasçıların Müteselsil Sorumluluğunun Kapsamı-60
C. Mirasçıların Müteselsil Sorumluluğunun Süresi-63
D. Mirasçıların Müteselsil Sorumlulukta Alacaklılara Karşı Savunma İmkânları-66
E. Müteselsil Sorumluluğun Uygulanmadığı Durumlar-69
1. Alacaklının Rızası ile Müteselsil Borçluluğun Ortadan Kaldırılması-69
2. Mirasın Paylaşılmasında Kendisine Rehnedilmiş Bir Tereke Malı Düşen Mirasçının Sorumluluğu-69
3. Mal Vasiyetinin İfası Borcundan Sorumluluk-70
4. Mirasçılardan Birinin Terekeden Alacaklı Olması Halinde Diğer Mirasçıların Sorumluluğu-71
5. Mirasbırakanın Vergi Borçlarından Sorumluluk-73
F. Mirasçıların Müteselsil Sorumlulukta Rücu Hakları-74
G. Müteselsil Sorumluluk Karşısında Mirasçıların Korunması-76
II. MİRASÇILARIN KİŞİSEL VE SINIRSIZ SORUMLULUĞU-77
A. Genel Olarak-77
B. Sınırsız Sorumluluğun İstisnaları-78
1. Resmî Tasfiye Halinde Mirasçıların Sorumluluğu-78
2. Devletin Sorumluluğu-79
3. Mirası Resmî Deftere Göre Kabul Eden Mirasçının Alacaklının Kusuru Olmaksızın Deftere Geçirilmemiş Borçlardan Sorumluluğu-80
4. Mirası Reddeden Mirasçının Sorumluluğu-81
5. Emeklerini veya Gelirlerini Aileye Özgüleyen Ergin Çocuk ve Torunların Uygun Bedel Alacaklarından Diğer Mirasçıların Sorumluluğu-82
6. Mirasçı Olabilecek Durumdaki Ceninin Muhtaç Anasının Geçim Giderlerinden Sorumluluk-82
7. Ölüme Bağlı Tasarrufla Kurulan Vakfın Sorumluluğu-83
7. MİRASÇILARIN TEREKE İLE İLGİLİ UYUŞMAZLIKLARDA TARAF OLMALARI-85
I. GENEL OLARAK-85
II. MİRASÇILARIN DAVACI OLMALARI-86
A. Birlikte Hareket Etme Kuralı-86
B. Mirasçıların Tek Başına Dava Açabilecekleri Haller-88
III. MİRASÇILARIN DAVALI OLMALARI-92
A. Davanın Konusuna Göre Mirasçıların Durumu-92
B. Vasiyet Alacaklısı Karşısında Mirasçıların Durumu-93
C. Mirasbırakanın Takipten Önce veya Sonra Ölmesine Göre Mirasçıların Durumu-94
8. MİRAS ORTAKLIĞINA TEMSİLCİ ATANMASI-97
I. GENEL OLARAK-97
II. TEMSİL YETKİSİNİN KAYNAĞI-99
A. Temsilcinin Mirasçıların İradesiyle Atanması-99
B. Temsilcinin Mahkeme Kararıyla Atanması-100
III. TEMSİLCİNİN YETKİLERİ-104
IV. TEMSİLCİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE SORUMLULUĞU-106
V. TEMSİL YETKİSİNİN SONA ERMESİ-107
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MİRAS ORTAKLIĞININ SONA ERMESİ VE
MİRASIN PAYLAŞILMASINDAN SONRAKİ İLİŞKİLER
9. MİRAS ORTALIĞINININ SONA ERMESİ-109
I. GENEL OLARAK MİRAS ORTAKLIĞININ SONA ERMESİ-109
II. MİRAS ORTAKLIĞINI SONA ERDİREN HALLER-109
A. Mirasın Tamamen Paylaşılması-110
1. Genel Olarak-110
2. Paylaşmayı Talep Hakkının Özellikleri-110
3. Paylaşmanın İstenebileceği Süre-111
4. Mirasçıların İradesiyle Paylaşma ve Mahkeme Kararıyla Paylaşma-112
5. Paylaşmayı Geciktiren Sebepler-113
a. Genel Olarak-113
b. Paylaşmanın Mirasçıların İradesine Bağlı Olarak Ertelenmesi-114
c. Paylaşmanın Kanun Gereğince Ertelenmesi-114
d. Paylaşmanın Hâkim Kararıyla Ertelenmesi-116
e. Paylaşmanın Mirasbırakanın Ölüme Bağlı Tasarrufu Sebebiyle Ertelenmesi-116
6. Mirasın Paylaşılması Hususunda 6537 Sayılı Kanunla Getirilen Değişiklikler-117
a. Genel Olarak-117
b. Mirasa Konu Tarımsal Arazilerin Mülkiyetinin Devri Zorunluluğu-118
B. Paylı Mülkiyete Dönüştürme-122
C. Kat Mülkiyetine Geçme-125
D. Miras Ortaklığının Başka Bir Ortaklığa Dönüşmesi-126
E. Terekenin Tek Bir Mirasçı Üzerinde Toplanması-127
F. Terekede Hiçbir Aktif Değer Kalmaması-128
10. MİRASIN PAYLAŞILMASINDAN SONRAKİ İLİŞKİLER-129
I. MİRASÇILARIN BİRBİRLERİNE KARŞI SORUMLULUKLARI-129
A. Tereke Malları Bakımından Sorumlulukları-129
B. Tereke Alacakları Bakımından Sorumlulukları-131
II. MİRASÇILARIN ALACAKLILAR KARŞI SORUMLULUKLARI-132
SONUÇ-135
KAYNAKÇA -139