Miras Hukuku
Miras Hukuku
Ömer Uğur GENÇCAN





Miras Hukuku, Medeni Hukukun hemen hemen tüm konularıyla yakın bağı sayesinde üzerinde kalem oynatmanın çok zor olduÄŸu bir alandır.
Kitabımın dördüncü baskısında bu kez öÄŸretide yer alan YENİ GÖRÜÅžLERE de yer vererek geniÅŸ bir açılımı saÄŸlamaya çalıştım. Zaten zor ve sıkıntılı olan konuyu kısa paragraflarla, en sade cümlelerle hepsinden de öte ANLAÅžILIR BİR KİTAP yazmak için gayret ettim.
4721 sayılı Türk Medenî Kanunu m. 1 f. III hükmüne göre hâkim, karar verirken bilimsel görüÅŸlerden ve yargı kararlarından yararlanır.
Kitabınızda ilkini abartırsanız literatürde Ders Kitabı, ikincisini abartırsanız Uygulama Kitabı diye yer alırsınız. İster bilimsel görüÅŸlerden ister yargı kararlarından yoksun her Miras Hukuku kitabı ise EKSİK sayılır.
Kitabın bu baskısında SİSTEMATİK ESER hedefimde neredeyse doyum noktasına gelmenin mutluluÄŸunu yaşıyorum. Miras Hukuku diÄŸer yazdığım alanlardan farklı olarak belki bir ömür boyu yazsanız hep eksik bir yerlerin kalacağı bir hukuk alanıdır. Ders kitaplarını da çok iyi incelediÄŸinizde görürsünüz ki her birinin çok derinleÅŸtiÄŸi bölümlerinin yanında çok yüzeyde kalmış bölümlerinin olduÄŸunu görürsünüz. Her kitabın farklı bölümlerde bu yazgıyı paylaÅŸtığını rahatlıkla tespit edebilirsiniz.
Otuz iki yıldır (evet, otuz iki yıldır!) aralıksız görev yaptığım Yargıtay 2. Hukuk Dairesi ile birlikte konuyu paylaÅŸtığımız;
- Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin ilgili içtihatları,
- Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin ilgili içtihatları,
- Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin ilgili içtihatları,
- Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin ilgili içtihatları,
- Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin ilgili içtihatları,
- Yargıtay 16. Hukuk Dairesinin ilgili içtihatları,
- Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun ilgili içtihatları,
hacim sorunu sebebiyle kitapta zorunlu olarak kısıtlı seviyede yer alabilmiştir.
Miras Hukuku ile ilgili Yargıtay’ın kararları tarafımdan tek tek incelenerek emsal özelliÄŸi taşıyanları deÄŸerlendirilip bilimsel açıklama içinde sistematik bir ÅŸekilde kullanıldığı baÅŸka bir anlatımla anlamsız biçimde önünüze sıralanmadığı/yığılmadığı için bu eserin bir Kimsesiz İçtihatlar Mezarlığı olmadığının da farkında olunmasını isterim.
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR89
KAYNAKÇA91
BİRİNCİ BAŞLIK
GENEL BİLGİLER
& 1.MİRAS HUKUKUNUN TANIMI, KONUSU, İŞLEVİ VE
YÜRÜRLÜÄžÜ95
I.MİRAS HUKUKUNUN TANIMI95
II. MİRAS HUKUKUNUN KONUSU96
A-Mirasçılara İntikale ElveriÅŸli Hak ve İliÅŸkiler97
B-Mirasçılara İntikale ElveriÅŸli Olmayan Hak ve İliÅŸkiler98
C-Mirasçıların Åžahsında DoÄŸan Hak ve İliÅŸkiler99
D-Mirasçıların SürdürdüÄŸü Hak ve İliÅŸkiler100
III. MİRAS HUKUKUNUN ETKİSİ100
A-Miras Hukukunun Yararları100
1-Mirasbırakanın Yararı101
2-Mirasçının Yararı101
3-Alacaklının Yararı101
a.Mirasbırakanın Alacaklılarının Yararı (TMK m. 530, 633)101
b.Mirasçının Alacaklılarının Yararı (TMK m. 562)102
4-Devletin Yararı (TMK m. 501)102
B-Miras Hukukunun Sakıncaları 103
1-Zenginliğin Kurumsallaşması103
2-Aileyi Birbirine DüÅŸürmesi104
3-TembelliÄŸi TeÅŸvik Etmesi105
IV. MİRAS HUKUKUNUN YÜRÜRLÜÄžÜ105
A-Zaman Bakımından105
1-Feraiz ve İntikal Kanununun Uygulanması106
2-743 Sayılı Türk Kanunu Medenisi Hükümlerinin Uygulanması107
3-4721 sayılı Türk Medenî Kanununun Uygulanması108
4-Yabancılık Unsuru109
B-Yer Bakımından109
& 2. MİRAS HUKUKU SİSTEMLERİ111
I. MİRASI KABUL ETMEYEN SİSTEMLER111
II.MİRASI KABUL EDEN SİSTEMLER112
A-Bireyci Sistem112
B-Aileci Sistem113
C-Devletçi Sistem113
D-Karma Sistem114
III.TÜRK HUKUKUNUN SİSTEMİ114
A-Bireyci Sistem Etkisi115
B-Aileci Sistem Etkisi115
C-Devletçi Sistem Etkisi115
& 3. MİRAS HUKUKUNUN İLKELERİ116
I. İNTİKAL İLKESİ116
A- Külli İntikal İlkesi116
1-Miras Ölüm GerçekleÅŸtiÄŸinde Geçer117
2-Miras Kanun GereÄŸince Geçer117
3-Miras Bütün Olarak Geçer118
a.Aktif Kısım Bütün Olarak Geçer118
b.Pasif Kısım Bütün Olarak Geçer118
B-Cüzi İntikal İlkesi119
1-İstisna İntikal Şeklidir119
2-Münferit İntikal Söz Konusudur119
3-Sadece Alacak Hakkı Doğar120
4-Usulüne Uygun Devir Gerekir120
C-Özel İntikal İlkesi121
II. ELBİRLİĞİ İLKESİ (TMK m. 640)121
III. SORUMLULUK İLKESİ 121
A-Mirasçıların SorumluluÄŸu122
1-Kişisel Malvarlığıyla Sorumluluk (TMK m. 599, f. II)122
a.Kural Olarak122
b.İstisnalar122
aa.Resmi Tasfiyede Sorumluluk (TMK m. 632, f. III)123
bb.Deftere Göre Sorumluluk (TMK m. 628, f. I)123
2-Müteselsil Sorumluluk (TMK m. 641, f. I)123
B-Cüzi Haleflerin SorumluluÄŸu124
C-Devletin SorumluluÄŸu (TMK m. 631, f. II)124
IV. MAL REJİMİNİN ÖNCELİĞİ İLKESİ124
A-Önce Mal Rejiminin Tasfiyesi Yapılır124
B- Sonra Terekenin Tasfiyesi Yapılır125
C-Hak Sahibi Olma125
1-Sağ Eşin Katılma Alacağının Fazla Olması126
2-Ölen EÅŸin Katılma Alacağının Fazla Olması126
V. ÖZEL MÜLKİYET İLKESİ126
VI. TEK UYGULAMA İLKESİ127
VII.YASAL MİRASÇILIK İLKESİ127
& 4.MİRAS HUKUKUNUN KAVRAMLARI128
I.TEREKE (MİRAS) (TMK m. 589)129
A- Terekenin Anlamı129
B- Terekenin Kapsamı131
C-Terekenin Hukuku131
II. ÖLÜME BAÄžLI TASARRUF (TMK m. 502-574)132
A-Genel Olarak132
B-Åžekli Anlamda Ölüme BaÄŸlı Tasarruf (TMK m. 531-549)133
1-Vasiyetname (TMK. m. 531-544)134
a. Tek Taraflı Hukuki İşlemdir134
b.Üç Åžekilde Yapılabilir (TMK m. 532-541)134
c.Her Zaman Dönülebilir (TMK m. 542-544)135
2-Miras SözleÅŸmesi (TMK. m. 545-549)135
a. Akdi Niteliktedir135
b. Resmi Vasiyetname Şeklinde Yapılabilir (TMK m. 545 f. I)135
c. Mirasçı veya Üçüncü KiÅŸi Lehine Yapılabilir135
d.Kural Olarak Tek Taraflı Dönülemez136
III. VASİYET136
A-Genel Olarak136
B-Vasiyetname İle Karşılaştırma136
C-Belirli Mal Bırakma İle Karşılaştırma137
IV. DEFTER137
A-Koruma Önlemi Olarak Koruma Amaçlı Defter (TMK m. 590)137
B- Karar Verme Amaçlı Defter (TMK m. 619-630)138
C- Mirasın Devlete Geçmesi Sebebiyle Tutulan Defter (TMK m. 631)139
D- Resmî Tasfiye Sebebiyle Tutulan Defter (TMK m. 634)139
E- Önmirasçıya Geçen Mirasın Defteri (TMK m. 523 f. I)140
F- Malvarlığının Miras SözleÅŸmesiyle Atanmış Mirasçıya Devri Sebebiyle Tutulan Defter (TMK m. 572 f. I)140
V. ÖLÜM VE ÖLÜM BENZERİ DURUMLAR140
A-Gerçek KiÅŸinin Ölümü (TMK m. 575)140
1- Genel Olarak 140
2-Ölümün İspatlanması (TMK m. 30)142
a.İspat Zorunluluğu (TMK m. 29 f. I)142
b.İspat Araçları142
aa. Kural Olarak: Nüfus Sicilindeki Kayıt ile
(TMK m. 30 f. I)143
bb. İstisna: Her Türlü Kanıtla (TMK m. 30 f. II)143
3-Birlikte Ölüm Karinesi (TMK m. 29 f. II)143
a. Kavram144
b.Özellikleri145
aa. Ölümün Aynı Olayda Olması Zorunlu DeÄŸildir145
bb. Ölümün Aynı Yerde Olması Zorunlu DeÄŸildir146
cc.Birisinin Ölüm Anı Kanıtlanmış Olsa Bile Uygulanır146
c.Aksi Her Türlü Kanıtla Kanıtlanabilir147
B-Ölüm Benzeri Durumun GerçekleÅŸmesi (TMK m. 28, 31)147
1-Ölüm Karinesi (TMK m. 31)147
a.Kavram148
b.Özellikleri148
aa.Ölüme Kesin Gözüyle Bakılmalıdır148
bb.Ceset Bulunmamış Olmalıdır149
cc.Olay Kanıtlanmış Olmalıdır150
c.Ölüm Kaydının DüÅŸürülmesinde Usul150
aa.BaÅŸvuru151
bb.Nüfus İdaresi Belgeleri Yeterli Bulmalıdır151
cc.Onay Alınmalıdır151
aaa.Uygun Görülürse151
bbb.Uygun Görülmezse152
d.İlgilinin Mahkemeye Başvurması152
e.Sonuçlar152
f.Uygulanacak Hukuk153
2-Gaiplik Kararı Alınması (TMK m. 32)153
a.Koşulları154
aa.Ortadan Kaybolma (TMK m. 32 f. I)155
aaa.Ölüm Tehlikesi İçinde Kaybolma155
bbb.Uzun Süredir Haber Alınamama156
bb.Ortadan Kaybolanın Ölümü Pek Olası Görülmelidir (TMK m. 32 f. I)158
cc.Belirli Bir Süre GeçmiÅŸ Olmalıdır (TMK m. 33 f. I)159
aaa.Ölüm Tehlikesi İçinde Kaybolmada159
bbb.Uzun Süredir Haber Alınamamada159
dd.İstek Bulunmalıdır159
b.Usul Hükümleri163
aa.Görevli Mahkeme163
bb.Yetkili Mahkeme (TMK m. 32 f. II)164
cc.Davacı165
aaa. Hakları Ölüme BaÄŸlı Olanlar165
bbb. Hazine165
dd. ÇekiÅŸmesiz Yargı Kuralları Uygulanır166
ee. İlân Yapılması167
aaa.Biçimi (TMK m. 33 f. II)167
bbb.Süresi (TMK m. 33 f. III)168
ccc.Sonucu (TMK m. 34)168
aaaa.Yaşadığı Anlaşılır168
bbbb.ÖldüÄŸü Anlaşılır169
cccc.Ne YaÅŸadığı Ne ÖldüÄŸü Anlaşılır169
c.Hükümleri (TMK m. 35)169
aa.Ölüme BaÄŸlı Haklar Gaibin Ölümü İspatlanmış Gibi
Kullanılır169
bb.Gaiplik Kararı GeçmiÅŸe Etkili Sonuç DoÄŸurur169
cc.İlgisi Olan Herkes Lehine Hüküm İfade Eder170
dd.EÅŸ Ancak Evlilik Feshedilirse Mirasçı Olur
(TMK m. 131)170
ee.EÅŸle Birlikte Mirasçı Olanlar DoÄŸrudan Mirasçı Olur171
d. Nüfusa Tescili171
e.Uygulanacak Hukuk171
& 5.MİRAS HUKUKUNDA YER ALAN KİŞİLER174
I. MİRASBIRAKAN174
A- Terim Sorunu174
B- Gerçek KiÅŸiler Mirasbırakan Olabilir174
C- Tüzel KiÅŸiler Mirasbırakan Olamaz175
II. MİRASÇI 175
A- DoÄŸuÅŸuna Göre Mirasçı175
1- Yasal Mirasçı (TMK m. 495-501)175
2-Atanmış Mirasçı (TMK m. 516 f. I)176
B-Sayısına Göre Mirasçı176
1-Tek Mirasçı176
2-Birlikte Mirasçı177
C-Sırasına Göre Mirasçı178
1-Emanetçi Mirasçı (TMK m. 521)178
2-Kesin Mirasçı (TMK m. 495-501)179
D-Halefiyete Göre Mirasçı179
1-Külli Halef Mirasçı (TMK m. 599)180
2-Cüzi Halef Mirasçı (TMK m. 600)180
3-Özel Halef Mirasçı181
E-Korunmasına Göre Mirasçı181
1-Saklı Paylı Mirasçı (TMK m. 506)182
2-Saklı Paysız Mirasçı184
III. ATANMIÅž MİRASÇI (TMK m. 516 f. I)184
A-Atanması184
1-Ölüme BaÄŸlı Bir Tasarrufla Atanabilir184
2-Birden Fazla KiÅŸi Mirasçı Atanabilir (TMK m. 516)185
3-Mirasın Tamamı veya Belli Bir Oranı İçin Atanabilir185
4-Yasal Mirasçılar Mirasçı Atanabilir185
5-Tüzel KiÅŸiler Mirasçı Atanabilir185
6-Saklı Pay Dışında Atama Yapılabilir185
B-Hukuki Durumu186
1-Terekeye Elbirliği İle Sahip Olurlar186
2- Mirası Bir Bütün Olarak Kanun GereÄŸince Kazanırlar186
3-Ardıllık Engellenebilir186
4- Koruma Tedbirleri Bağlamında Teslim Yapılamaz186
5- DenkleÅŸtirme Talep Edemez186
6- Resmi Tasfiye Talep Edebilir 187
7-Yasal Mirasçılarla Birlikte Mirası Aynı Kurallara Göre
Paylaşırlar187
8- Saklı Payı Yoktur187
9-Tereke Yöneticisi Olabilir187
10-Terekenin Korunması Önlemi İsteyebilir187
11-Tenkis Davasını Halefiyet Yoluyla Açabilir187
12-Yüklemenin Yerine Getirilmesi Davası Açabilir
(TMK m. 515 f. I)187
IV. YEDEK MİRASÇI (TMK m. 520)188
V. ÖNMİRASÇI (TMK m. 521)188
VI. ARTMİRASÇI (TMK m. 521)188
VII. TEREKE YÖNETİCİSİ (TMK m. 593)189
A-Atanması189
1-Gerçek KiÅŸi Atanabilir189
2- Tüzel KiÅŸi Atanabilir190
3- Yasal Mirasçı Atanabilir190
4-Atanmış Mirasçı Atanabilir190
5- Görevi Kabul Etmek Zorunda DeÄŸildir190
6- Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi Varsa Terekenin Yönetimi
Ona Verilir (TMK m. 592 f. II)190
7-Veli veya Vasi Bir Sakınca Olmadıkça Terekenin Yönetimiyle
Görevlendirilir (TMK m. 592 f. III)190
B-Özellikleri190
1-Miras Ortaklığının Temsilcisidir191
2-Dava Açma, İcra Takibi, Kabule, Sulh Olmaya ve Tahkime Yetkilidir191
3- Davadan Feragate Yetkilidir191
4-Kamu Görevlisi DeÄŸildir191
5-Mirasçıları Yöneticisi, Temsilcisi ve Vekili DeÄŸildir191
6- Mirasçı Atama Tasarrufuna İtiraz Edemez (TMK m. 598 f. II)191
7- Belirli Mal Bırakma Tasarrufuna İtiraz Edemez
(TMK m. 598 f. II)192
8-Yüklemenin Yerine Getirilmesi Davası Açabilir
(TMK m. 515 f. I)192
C- Yükümlülükleri192
1- Terekeyi İyi Bir Yönetici Gibi Özenle Yönetmekle
Yükümlüdür 192
2- Dava ve Takipleri Mirasçılara İhbar Etmek Zorundadır192
D- Görevleri192
1- Terekenin Yazımı192
2- Önlemlerinin Alınması193
3- Terekedeki Malların Satılması193
4- Alacakların Tahsili193
5- Borçlarının Ödenmesi193
6- Vasiyetlerin Yerine Getirilmesi193
7- Terekeye Ait Paraların Değerlendirilmesi193
E- Ücreti (TMK m. 592 f. IV)193
F- Görevinin Sona Ermesi194
1- Sulh Hukuk Mahkemesi Kararı Gereklidir194
2- Mirasçılar Tarafından Görevden Alınamaz194
3- Bütün İşlemleri Gösteren Bir Rapor Verilir194
G- Hakkında Uygulanacak Hükümler194
VIII. VASİYETİ YERİNE GETİRME GÖREVLİSİ (TMK m. 550)195
A- Atanması (TMK m. 550 f. I)196
1- Mirasbırakan Tarafından Atanabilir196
a. Vasiyetname İle Atanma197
b.Miras SözleÅŸmesiyle Atanma197
2- Birden Çok Atanabilir (TMK m. 551)197
3- Yedek Atama Yapılabilir197
4- Gerçek KiÅŸi ya da Bir Makam Atanabilir198
5- Mahkeme Tarafından Atanamaz198
6- Görev Bildirilir (TMK m. 550 f. III)199
7- Görevi Kabul Etmek Zorunda DeÄŸildir199
8- Kamu Görevlisi DeÄŸildir200
9- Ölüme BaÄŸlı Tasarruflar İçin Atanabilir200
B- Ehliyet (TMK m. 550 f. II)200
C- Görev ve yetkileri (TMK m. 552-553)200
1- Görev ve Yetkileri (TMK m. 552)200
a. Liste Düzenleme201
b. Terekeyi Yönetim201
c. Vasiyetleri Yerine Getirme201
d. Plân Hazırlama202
e. Temsil202
f. Bildirim202
2- Tereke Malları Üzerinde Tasarruf (TMK m. 553)202
3- Terekenin Resmî Defterinin Tutulmasını İsteyemez203
4- Tereke YöneticiliÄŸi Görevi Verilebilir (TMK m. 592 f. II)203
5- Terekenin Korunması Önlemi İsteyebilir203
6-Mirasçılık Belgesi Düzenlenmesi İçin BaÅŸvurabilir203
7- Tenkis Davasının Tarafı Olamaz204
8- Mirasçı Atama Tasarrufuna İtiraz Edemez (TMK m. 598 f. II)204
9- Belirli Mal Bırakma Tasarrufuna İtiraz Edemez
(TMK m. 598 f. II)204
10- Yüklemenin Yerine Getirilmesi Davası Açabilir
(TMK m. 515 f. I)204
11- Yükleme Yükümlüsü Olamaz204
D- Görevinin Sona Ermesi (TMK m. 554)204
E- Denetlenmesi (TMK m. 555)205
F- SorumluluÄŸu (TMK m. 556)206
G- Ücreti (TMK m. 550 f. IV)206
IX. TASFİYE MEMURU (TMK m. 634 f. I)207
A- Tasfiye Memurunun Atanması207
B- Tasfiye Memurunun Çalışma Åžekli208
1- İşlerini Sulh Mahkemesinin Gözetim ve Denetimi Altında Yürütür (TMK m. 634, f. IV)208
2- İşe Terekenin Defterinin Düzenlenmesiyle BaÅŸlanır
(TMK m. 634, f. II)208
3- Alacak ve Borçların Bildirilmesi İstenir (TMK m. 634, f. II)208
4- Alacakları Tahsil Eder ve Borçları Öder209
5- İhtiyaç DuyduÄŸu Oranda Malları Paraya Çevirir209
6- Gerek Duyulmayan Mallar Mirasçılara Teslim Edilebilir209
7- Mirasçılara Bilgi Verilir (TMK m. 635 f. II)209
8- Gerekli Olan Davaları Açabilir209
9- Mirasçı Atama Tasarrufuna İtiraz Edemez (TMK m. 598 f. II)209
10- Belirli Mal Bırakma Tasarrufuna İtiraz Edemez
(TMK m. 598 f. II)210
C- Tasfiye Memurunu Åžikayet210
D- Tasfiye Memurunun Ücreti210
X. MİRAS ORTAKLIĞI TEMSİLCİSİ (TMK m. 640 f. III)210
A- Temsilci Atanmasında Süre210
B- Temsilci Atanmasını Gerektirmeyen Durumlar211
1- Tüm Mirasçılar İlgili Davada Taraf İse Atanamaz212
2- Daha Önce Atanmış Temsilci Varsa Atanamaz213
3- Mirasbırakan Adına Kayıtlı Olmayan Taşınmaz İçin Atanamaz213
4- Muris Muvazaasına Dayalı Davalarda Atanamaz213
5- Dava Konusuz Kalmışsa Atanamaz214
C- Temsilcinin Sıfatına İtiraz215
D- Temsilcinin Görevinin Kapsamı215
1- Yönetimine Verilen Malların Hesabını Verir215
2- Terekenin Yönetimi İle İlgi Yapacağı Harcamalar
Terekeden Öder216
3- Tenkis Davasının Tarafı Olamaz216
4- Mirasçı Atama Tasarrufuna İtiraz Edemez (TMK m. 598 f. II)216
5- Belirli Mal Bırakma Tasarrufuna İtiraz Edemez
(TMK m. 598 f. II)217
E- Temsilcinin Yetkisinin Sınırlanması217
1- Genel Yetkili Temsilci Atanabilir217
2- Sınırlı Yetkili Temsilci Atanabilir217
3- Bir Davada Terekeyi Temsil Etmek Üzere Temsilci Atanabilir217
F-Temsilcinin Görevinin Sona Ermesi218
XI. ALACAKLILAR218
A- Tereke Alacaklısı219
1-Mirasbırakanın Alacaklısı219
a. Terekenin Resmî Tasfiyesini İsteyebilir219
b. Ölüme BaÄŸlı Tasarrufun İptali Davası Açamaz219
c. Terekenin Resmî Defterinin Tutulmasını İsteyemez219
d. Terekenin Korunması Önlemi İsteyebilir
(TMK m. 591 f. III)219
e. Mirasçı Atama Tasarrufuna İtiraz Edemez
(TMK m. 598 f. II)219
f. Belirli Mal Bırakma Tasarrufuna İtiraz Edemez
(TMK m. 598 f. II)219
2- İntikal Alacaklısı220
B- Mirasçının Alacaklısı220
1- Tenkis Davası Açabilir (TMK m. 562)221
2- Resmi Tasfiye Talep Edemez221
3- Terekenin Resmî Defterinin Tutulmasını İsteyemez221
4- Mirasçı Atama Tasarrufuna İtiraz Edemez (TMK m. 598 f. II)221
5- Belirli Mal Bırakma Tasarrufuna İtiraz Edemez
(TMK m. 598 f. II)221
C- Vasiyet Alacaklısı (TMK m. 517)221
1- Vasiyet Alacaklısı Olabilecekler222
a. Gerçek KiÅŸiler Olabilir222
b. Tüzel KiÅŸiler Olabilir222
c. Tüzel KiÅŸiliÄŸi Bulunmayan Topluluklar Olabilir222
d. Cenin Olabilir222
e. Mirasbırakan Tarafından Belirlenen Olabilir222
f. Birden Çok KiÅŸi Olabilir222
2- Vasiyet Alacaklısının Özellikleri223
a. Mirasçı Sıfatı Yoktur223
b. Ölüme BaÄŸlı Bir Tasarrufla Atanır223
c. Mirasçıların Cüz’î Halefidir223
d. Vasiyet Borçlusundan İstekte Bulunabilir224
e. Tereke Üzerinde Ayni Hak Kazanmaz224
3- Vasiyet Alacaklısının Hak ve Yetkileri225
a. Resmi Tasfiye Talep Edemez225
b. Terekenin Resmî Defterinin Tutulmasını İsteyemez225
c. Terekenin Korunması Önlemi İsteyebilir
(TMK m. 633 f. II)225
d. Mirasçı Atama Tasarrufuna İtiraz Edemez
(TMK m. 598 f. II)225
e. Belirli Mal Bırakma Tasarrufuna İtiraz Edebilir225
XII. VASİYET BORÇLUSU225
A- Vasiyet Borçlusu Olabilecekler225
1- Gerçek KiÅŸiler Olabilir225
2- Tüzel KiÅŸiler Olabilir226
3- Yasal Mirasçı Olabilir226
4- Atanmış Mirasçı Olabilir226
5- Başka Vasiyet Alacaklısı Olabilir226
6- Önmirasçı Olabilir226
7- Artmirasçı Olabilir227
B- Vasiyet Borçlusunun Özellikleri227
1- Birden Çok KiÅŸi Olabilir (TMK m. 600 f. I, 641)227
2- Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi Varsa Ona BaÅŸvurulur
(TMK m. 600 f. I)227
3- Tasarrufu Yerine Getirme Yükümlüsü Devre Dışı Kalmışsa
Yerine Getirme Borcu Bu Durumlardan Yararlananlara Geçer
(TMK m. 519 f. II)227
& 6. MİRAS HUKUKUNUN KAYNAKLARI228
I. MEVZUAT KAYNAKLARI228
A- Anayasa228
B- Uluslararası SözleÅŸmeler228
C- Kanunlar229
1- Türk Medeni Kanunu229
2- Türk Medeni Kanununun YürürlüÄŸü ve Uygulama Åžekli
Hakkında Kanun243
3-Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu244
4-Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun245
5-Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu248
6-Sosyal Hizmetler Kanunu248
7-Türk Borçlar Kanunu249
8-Türk VatandaÅŸlığı Kanunu250
9-Türk Ticaret Kanunu252
10-Organ ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması ve Nakli Hakkında Kanun252
11-Basın Kanunu253
12-Nüfus Hizmetleri Kanunu253
13-Noterlik Kanunu253
14-Vakıflar Kanunu253
C-Kanun Hükmünde Kararnameler254
D-Tüzükler255
E-Yönetmelikler255
1- Türk Medenî Kanununun Velâyet, Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına İliÅŸkin Tüzük Kapsamında Tutulacak Defterler, Özel Kütük, Dosyalar, Tutanaklar ve DiÄŸer Evrakın Düzenlenmesine Dair Yönetmelik255
2- Mirasçılık Belgesi Verilmesi ve Terk Eden EÅŸin Ortak Konuta Davet Edilmesi İşlemlerinin Noterler Tarafından Yapılmasına İliÅŸkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik255
II.DİĞER KAYNAKLAR256
A- ÖÄŸreti (TMK m. 1 f. II)256
B- Yargı Kararları (TMK m. 1 f. II)256
C- Hâkimin Yarattığı Hukuk (TMK m. 1 f. I)256
İKİNCİ BAŞLIK
MİRASÇILAR
(TMK M. 495-574)
BİRİNCİ KISIM
YASAL MİRASÇILAR
(TMK M. 495-501)
& 7. MİRASÇILIÄžI TESPİT İLKELERİ257
I. TASARRUF ÖZGÜRLÜÄžÜ (TMK m. 514 f. I)257
A- ÖzgürlüÄŸün Kapsamı258
B- ÖzgürlüÄŸün Korunması258
II. TASARRUF SINIRLAMASI (TMK m. 514 f. II)259
A- Ölümünde SaÄŸ Olma259
B- Şekil Şartına Bağlanma259
C- Sınırlı Sayıya Bağlanma259
D- Sonsuza Kadar Tasarruf Edememe259
III. YASAL MİRASÇILIÄžIN TESPİTİ259
A- Kavram260
B- Belirleme Sistemleri260
1- Birey Sistemi261
2- Sınıf Sistemi261
3- Derece Sistemi261
a. Yakın Derece ÖnceliÄŸi262
b. Yakın Sıra ÖnceliÄŸi263
c. Derece İçerisinde Halefiyet263
d. Aynı Derecede Eşitlik264
C-Yasal Mirasçılığın Dayanakları264
1-Hısımlık Bağına Dayanan Yasal Mirasçılık265
a. Kan Bağı Hısımlığına Dayanan Yasal Mirasçılık
(TMK m. 495-498)265
b.Yapıntı Hısımlığa Dayanan Yasal Mirasçılık
(TMK m. 500)265
2-Evlilik Bağına Dayanan Yasal Mirasçılık (TMK m. 499)266
3-VatandaÅŸlık Bağına Dayanan Yasal Mirasçılık (TMK m. 501)266
& 8.HISIMLIK BAÄžINA DAYANAN YASAL MİRASÇILIK267
I. KAN BAÄžINA DAYANAN YASAL MİRASÇILIK
(TMK m. 495-498)267
A-Birinci Derece Mirasçıları (TMK m. 495)268
1-Evlilik İçi Hısımlar (TMK m. 495)268
a.Kural: Birinci Derece Mirasçılar Mirasbırakanın
Altsoyudur268
b.Altsoyun Mirasçılığı Ölüm Tarihinde Yürürlükte Olan Hükümlere Göre Belirlenir269
c. Mirasbırakandan Önce ÖlmüÅŸ Olan Altsoyun Statüsü271
d.Mirasbırakandan Önce ÖlmüÅŸ Olan Altsoyun EÅŸinin
Statüsü272
e.Hangisinin Önce veya Sonra ÖldüÄŸü İspat Edilemeyen Altsoyun Statüsü273
f.Baba Bir Ana Ayrı KardeÅŸ Olanların Statüsü273
g.Altsoy Kaydı İptal Edilenin Statüsü273
h.Soybağı Reddedilen Altsoyun Statüsü274
2- Evlilik Dışı Hısımlar (TMK m. 498)274
a. Tanıma İle Oluşan Altsoy İlişkisi274
b. Babalık Hükmü İle OluÅŸan Altsoy İliÅŸkisi275
c. Yönetsel Kurulma İle OluÅŸan Altsoy İliÅŸkisi277
B-İkinci Derece Mirasçıları (TMK m. 496)277
C-Üçüncü Derece Mirasçıları (TMK m. 497)281
II. YAPINTI HISIMLIÄžA DAYANAN YASAL MİRASÇILIK
(TMK m. 500)286
A-Genel Olarak286
B-Özellikleri287
1-Evlâtlık ve Altsoyu, Evlât Edinene Kan Hısımı Gibi Mirasçı Olurlar287
2-Evlâtlığın Kendi Ailesindeki Mirasçılığı Devam Eder289
3-Evlât Edinen ve Hısımları, Evlâtlığa Mirasçı Olmazlar289
4-Evlâtlık İliÅŸkisi Sürüyor Olmalıdır290
a. GeçersizliÄŸi Dava Konusu DeÄŸil İse290
b.GeçersizliÄŸi Dava Konusu İse290
5-Evlat Edinmenin Şekli İşlemin Yapıldığı Yer Hukukuna
Tabidir291
6-Evlatlığı Åžeklinde 4.10.1926’dan Önce Kayıtlara Yazılmasının Sonuca Etkisi Yoktur291
& 9. EVLİLİK BAÄžINA DAYANAN YASAL MİRASÇILIK
(TMK M. 499)293
I.GENEL OLARAK293
A-Ölüm Anında Geçerli Evlilik Bulunmalıdır293
1-EÅŸ Statüsü Uygulanacak Haller293
a.Evlilik Hukuken Kurulmuşsa Uygulanır293
b.Ayrılık Kararı Olsa da Uygulanır294
c.Ayrı Konut Edinme Kararı Olsa da Uygulanır294
d.Ayrı Yaşama Hakkı Bulunsa da Uygulanır295
e.Evlilik Tescil Edilmese de Uygulanır295
f.Ayrı Evde Yaşamalı Aile Modelinde Uygulanır295
2-EÅŸ Statüsü Uygulanmayacak Haller296
a. Yok Evliliklerde Uygulanmaz296
b.Nişanlılıkta Uygulanmaz296
c.Evlilik Benzeri YaÅŸam Modellerinde Uygulanmaz296
aa. Common Law Evlilik297
bb. Kayıtsız Hayat Ortaklığı297
cc. Kayıtlı Hayat Ortaklığı297
dd. Homoparental Aile299
ee. Boşanma Sonrası Hayat Arkadaşlığı299
ff. EÅŸ Cinsel Evlilik299
d. Dini Nikahlı İlişkide Uygulanmaz300
e. Duygusal İliÅŸkilerde (Flört) Uygulanmaz300
B- EÅŸin Mirasçılığı Ölüm Tarihinde Yürürlükte Olan Hükümlere Göre Belirlenir300
II. EŞİN, BİRLİKTE MİRASÇI OLDUÄžU DERECEYE GÖRE
YÜRÜRLÜKTEKİ STATÜSÜ301
A- Mirasbırakanın Altsoyu (Birinci Derece) İle Birlikte Mirasçı Olursa (TMK m. 499, b. 1)301
B- Mirasbırakanın Ana ve Babası (İkinci Derece) İle Birlikte Mirasçı Olursa (TMK m. 499, b. 2)301
C-Mirasbırakanın Büyük Ana ve Büyük Babaları ve Onların Çocukları İle (Üçüncü Derece) Birlikte Mirasçı Olursa (TMK m. 499, b. 3)302
III. EŞİN BİRLİKTE MİRASÇI OLDUÄžU DERECEYE GÖRE
MÜLGA STATÜSÜ303
A- 3678 Sayılı Kanun Öncesi Mülga Statüsü303
1- Birinci Derece İle304
2- İkinci Derece İle305
3- Üçüncü Derece İle305
4-Dördüncü Derece İle306
B- 3678 Sayılı Kanun ve 4721 Sayılı Kanun Arası Mülga Statüsü306
1- Birinci Derece İle306
2- İkinci Derece İle306
3- Üçüncü Derece İle306
4- Dördüncü Derece İle306
IV. EVLENMENİN BUTLANI DAVASININ EŞİN MİRASÇILIÄžINA
ETKİSİ307
A- Evlenmenin Butlanı Kavramı307
1- Mutlak Butlan Davası308
2-Nisbî Butlan Davası309
B-Evlenmenin Butlanı Davasının EÅŸin Mirasçılığına Etkisi310
1-Yasal Mirasçılığa Etkisi310
a.Eş Sıfatıyla Etkisi310
aa. Sağ Eş İyiniyetli İse Etkisi311
bb. Sağ Eş İyiniyetli Değilse Etkisi312