Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar
Kartlarına Taksit
Seçeneklerimiz Vardır!
Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Mayıs (0)      Nisan (73)      Mart (140)      Şubat (116)

Milletlerarası Usul Hukukunda Geçici Hukuki Koruma
Milletlerarası Usul Hukukunda Geçici Hukuki Koruma



Sayfa Sayısı
:  
240
Kitap Ölçüleri
:  
16x23 cm
Basım Yılı
:  
2013
ISBN NO
:  
9789754647624

200,00 TL









       
     
 
   


GİRİŞ

 

Medenî Usûl Hukukunda geçici hukukî korumanın türlerine ilişkin ya­pılmış birçok çalışma bulunmasına rağmen, Milletlerarası Usûl Hukukunda geçici hukukî koruma, geçici hukukî koruma kararlarında yetki, tedbir karar­larına uygulanacak hukuk ve tedbir kararlannın sınır aşıcı etkisi konulannm Türk Öğretisinde monografık düzeyde ele alındığı söylenemez. Oysa yaban­cı öğretide, bu konulann her birine bağımsız olarak yer verilmektedir. Anı­lan konulann ele alınacağı bu çalışmamız, tespit edebildiğimiz kadanyla, Türk Milletlerarası Özel Hukuk öğretisi bakımından ilk olma özelliği taşı­makla birlikte, hem geçici hukukî korumanın halen incelenmeye devam eden bir alan olması, hem de henüz münhasıran milletlerarası geçici hukukî ko­rumayı düzenleyen yürürlükte bulunan bağlayıcı bir uluslararası sözleşme olmaması nedeniyle bütün konuları tükettiği iddiasında değildir.

Geçici hukukî koruma, hukukun her dalında ihtiyaç duyulan ve kapsamı çok geniş olan bir kavram olup, hukuk sistemlerine göre türleri ve veriliş usûlü farklılık göstermektedir. Geçici hukukî koruma, hukukun çeşitli dalla­rında değişik biçimlerde karşımıza çıkmakta ve kategorize edilmeye zaman zaman olanak tanımamaktadır. Bu nedenle, yabancı geçici hukukî koruma kavramının sınırlannı belirlemek, güçlük arz eder. Ulusal sınırlann ötesine geçen yabancı ya da uluslararası unsurlu uyuşmazlıklar bakımından talep olunan tedbir kararlan ise yabancı unsurlu olmayanlardan birçok bakımdan farklı özellikler taşır. Yabancı öğretide, Brüksel (I) Tüzüğü kapsamında sı­nırlı olarak ele alınmış olan konunun, özellikle son yirmi yıldır Tüzükten ba­ğımsız olarak incelendiğini söylemek mümkündür.

Geçici hukukî korumanın görünüş biçimlerinden olan geçici ve koruyucu tedbir kararlannda, Kıta Avrupası ve Common Law hukuk sistemlerinin mil­letlerarası yetki alanında benimsediği farklı ölçütler, bu kararlarda milletlera­rası yetkinin belirlenmesinde bir handikap olarak karşımıza çıkmakta; her iki hukuk sistemini uzlaştıracak arayışlara neden olmaktadır. Aynca, ulusal hu­kuk sistemlerindeki bazı kurumlar ve kurallar, Milletlerarası Usûl Hukukun­da "istenmeyen" milletlerarası yetki kurallarına dayanılarak karar verilmesi­ne sebebiyet vermektedir. Türk Hukuku bakımından ise, Türk mahkemeleri­nin milletlerarası yetkisinin doğumu bakımından iç hukukun yer itibanyla yetki kurallanna atıf yapan MÖHUK hükmü (m. 40) uyannca, yabancı unsurlu olmayan tedbir kararlan bakımından öngörülen yetki kurallan, yabancı unsurlu tedbir kararlan bakımından kimi zaman yetersiz kalmaktadır.

Yabancı öğretide ve Türk Öğretisinde yabancı unsurlu geçici hukukî ko­ruma tedbirlerine uygulanacak hukukun araştın İmasına, birkaç aynksı du­rum hariç, gerek görülmemiş; "usûle lex fori uygulanır" ilkesinin tedbir ka­rarlarının tüm veçhelerine uygulanacağı kabul edilegelmiştir. Uygulanacak hukukun far hukukundan başka bir hukuk olabileceği fikri, bu a priori yak­laşıma aykırı bulunmaktadır. Oysa geçici ve koruyucu tedbir kararlannm lex fori tarafından icra edileceği kuşkusuz olarak kabul edilmekle birlikte, bu tedbirler, usûle ilişkin olabileceği gibi maddî hukukla da bağlantılı olabilir. Bu nedenle, her zaman lex fori ile çakışmayabilecek olan, bir başka deyişle, lex causae'nin uygulanması gereken durumlar da vardır. Öte yandan, kanun­lar ihtilâfı metodolojisinden tamamen farklı olan doğrudan uygulanan kural­lar kuramı, bu alanda da uygulama alanı bulmaktadır.

Geçici ve koruyucu tedbir kararı kavramının sınırlannın tayini, milletler­arası yetki ve uygulanacak hukuk konulan, teorik düzeyde algılanabilirse de, geçici hukukî korumanın "elle tutulur gözle görünür yanı" icra kabiliyetinde, bir başka deyişle, etkililiğinde kendini gösterir. Yalnızca kesinleşmiş mah­keme kararlarının tanınıp tenfiz edileceğine ilişkin yaklaşım, yabancı hukuk sistemlerinin bir kısmında, 1968'de imzalanan ve 1972'te yürürlüğe giren Brüksel Sözleşmesi (sonraki haliyle Brüksel (I) Tüzüğü) ile sessizce kınl-mıştır. Türk Hukuku bakımından ise, Türkiye'nin değişik tarihlerde imzala­dığı özellikle çocukların korunması, nafaka ve velayeti konu alan uluslarara­sı sözleşmelerle, geçici tedbir kararlan, kesinleşmesine gerek kalmadan icra edilmektedir. Başka bir ifadeyle sözleşmeler uyannca kurulan sistemler sa­yesinde, yönetsel makamlarca verilen kararlar bile MÖHUK'ta öngörülen tanıma ve tenfiz sistemine tâbi olmadan etkili olmaktadır.

Çalışmamız "geçici hukukî koruma kavramı", bu kararlarda "milletlerar­ası yetki", "geçici hukukî koruma kararlanna uygulanacak hukuk" ve bu ka-rarlann "etkililiği" olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır.

"Milletlerarası Usûl Hukukunda Geçici Hukukî Koruma Kavramı" başlı­ğını taşıyan birinci bölümde, "Geçici Hukukî Koruma Tedbirlerinin, Medeni Usûl Hukukundaki Rolü, Çeşitleri ve Özellikleri"ne değinildikten sonra, çe­şitli uluslararası/uluslarüstü düzenlemelerde yer alan geçici hukukî koruma türlerinden örnekler verilecektir. Ardından, Milletlerarası Usul Hukukunda geçici hukukî korumanın kapsamı hakkında bir değerlendirme yapılacaktır.

İkinci Bölüm, "geçici hukukî koruma tedbirlerinde milletlerarası yetki" konusuna ayrılacaktır. Bu bölümde, çeşitli uluslararası düzenlemelerde mil­letlerarası yetkinin nasıl tayin edildiği tespit edildikten sonra, milletlerarası yetki alanındaki birtakım kavram ve uygulamalarla geçici ve koruyucu tedbir kararlannda milletlerarası yetki arasındaki ilişkiler incelenecektir. Mahkeme seçimi (forum shoppinğ), elverişli olmayan mahkeme (forum non conveniens) ve aşkın/aşın yetki (exorbiant jurisdiction) kuramlan bu açıdan ele alınacaktır. Common Law hukuk sistemlerine mensup olan devletlerde uygulama alanı bulan, "dava engelleyici tedbirler" olarak adlandırdığımız anli-suit injunction kararlarının geçici ve koruyucu tedbir karan kapsamı içinde mi, yoksa milletlerarası yetkiye dahil bir alan olup olmadığı bu bö­lümde yer alacaktır. Aynca, yetki anlaşmasıyla yabancı mahkemelerin yetki­li kılınmasının, geçici ve koruyucu tedbir kararlannda mahkemelerin millet­lerarası yetkisine etkisi de incelenecek diğer bir konudur. Bu bölüm, geçici ve koruyucu tedbir kararlannda Kıta Avrupası ve Common Law hukuk sis­temlerinin öngördüğü ilkelerin uzlaştınlması konusunda görüşlerin yansıtıla­cağı genel bir değerlendirmeyle son bulacaktır.

"Geçici Hukukî Koruma Tedbirlerine Uygulanacak Hukuk" başlığını ta­şıyan üçüncü bölümde, uygulanacak hukuk konusunda ileri sürülen görüşler ele alındıktan sonra, MÖHUK'ta yapılan değişiklikler uyarınca Türk Huku­ku incelenecektir. Tespit edebildiğimiz kadanyla, geçici hukukî koruma ted­birlerine lex fori'nin, lex causae'nin uygulandığı durumlar olduğu gibi, bu alanda doğrudan uygulanan kural niteliğinde olan düzenlemeler de bulun­maktadır.

"Geçici hukukî koruma tedbir kararlannm etkililiği" başlığını taşıyan dördüncü bölümde, birinci bölümde zikredilen uluslararası düzenlemeler nezdinde konunun nasıl ele alındığı tespit edildikten sonra, çeşitli devletlerin uygulamalanndan örnekler verilecektir. İlk bölümde zikredilen Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerde yer alan geçici koruma tedbirlerinin icra edilmesi, bu bölümde aynntılanyla ele alınacak; MÖHUK'ta öngörülen kurallar ile uluslararası sözleşmelerde öngörülenlerin birbirinden ne kadar farklı olduğuna dikkat çekilecektir. MÖHUK ile bu sözleşmeler bünyesinde inşa edilen sistemin farklılığından kaynaklanan sorunların aşılması amacıyla, MÖHUK'ta geçici hukukî korumanın etkililiğine ilişkin hüküm sevkedilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Dördüncü Bölüm'ün son kısmında, bu önerilerimiz sunulacaktır. Bu bölüm, kesinleşmiş yargı karan olmadığı için tanınıp tenfiz edilmesi mümkün olmayan geçici hukukî koruma kararlarının, mevcut du­rumda milletlerarası istinabe yoluyla etkili kılınıp kılınamayacağını da içer­mektedir. Çalışmamız sonuç bölümüyle sona erecektir.

Son yıllarda, Milletlerarası Usûl Hukuku alanında, ulusal mahkemelerin tekelinde olan tedbir kararlannm, hakemler veya kurumsal tahkim merkezle­rince de verilebileceğine ilişkin düzenlemeler dikkati çekmektedir. Hakemler ya da kurumsal tahkim merkezlerince verilen geçici ve koruyucu tedbir ka­rarlan, bu kararlann icrası, tanınması ve tenfizi, ayrı bir monografinin konusunu oluşturacak nitelikte olduğundan çalışmamamızda bu konu incelenmeyecektir

 

 

ÖNSÖZ

 

Bu çalışma, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Uluslararası Özel Hukuk) Anabilim Dalı doktora programı çerçevesinde, "Milletlerarası Usûl Hukukunda İhtiyatî Tedbirler" adıyla Prof. Dr. Tuğrul Arat'm danış­manlığında hazırlanmış ve 8.7.2002 tarihinde Prof. Dr. Tuğrul Arat, Prof. Dr. Turgut Turhan, Prof. Dr. Bilgin Tiryakioğlu, Doç. Dr. Süha Tannver ve Yard. Doç. Dr. Feriha Bilge Tannbilir'den oluşan jüri önünde doktora tezi olarak sunulmuş ve kabul edilmiştir. Anılan tezde bir uluslararası düzenleme olarak ele alman Brüksel Sözleşmesi, "Brüksel (I) Tüzüğü Işığında AB Hu­kukunda Geçici ve Koruyucu Tedbir Kararlan" adıyla, Yetkin Yayınlan ta­rafından, 2008 yılında "doktora tezinin ilk basamağı olarak" yayınlanmıştır. Bu çalışma, yayınlanması sözü verilen tezin ikinci basamağını oluşturmakta­dır.

Eserin doktora tezinin aslına sadık kalınarak yayma hazırlandığı söyle-nebilirse de, ilk olarak, Brüksel Tüzüğü, ayn bir çalışma halinde yayınlandı­ğından, bu düzenleme bakımından yalnızca genel açıklamalar verilmiş; aka­demik etik açısından yayınlanmış esere yalnızca atıf yapılmakla yetinilmiş-tir. İkinci olarak, geçici hukukî koruma kavramı ve bu korumanın etkililiğine ilişkin bölümde, doktora tezinden büyük ölçüde aynlarak, değişik konulu uluslararası düzenlemeler aynntılanyla ele alınmıştır. Üçüncü olarak, tezin savunulmasından sonra geçen süre içinde, yeni bir MÖHUK'un kabul edil­mesi, eski ve yeni MÖHUK'un karşılaştınlarak incelenmesine vesile olmuş­tur.

Çalışmamız, yabancı öğreti ve mahkeme kararlannda, milletlerarası tica­ret hayatının en acil gereksinimlerinden biri olarak görülen, geçici hukukî koruma tedbirlerinin etkililiği önünde bir set niteliğindeki, "geçici tedbir kararlan tanıma ve tenfıze konu olmaz; tedbir kararlan bir devletin mülkî sınırlan içinde kalır, bu sınırlann ötesine geçemez. Bu nedenle, bu kararlann tenfizinden, hele hele de tanınmasından söz etmek mümkün değildir" ön-kabulüne, bir başka ifadeyle, "sadece kesinleşmiş mahkeme kararlarının tanınıp tenfiz edilebileceğine" dayanan geleneksel anlayışın, artık terk edil­diğine dikkat çekmek arzusundadır. Türk öğretisi ve mahkeme kararlannda, görünüşte "kırmızı çizgi" olarak kabul edilen ama Türkiye'nin değişik tarih­lerde taraf olduğu, özellikle çocukların korunmasına ilişkin uluslararası söz­leşmelerle zaten fiilen aşılmış olan bu görüş ve uygulama, bilinen fakat her nedense göz ardı edilen bir gerçekliktir. Sözü edilen uluslararası düzenleme­ler bünyesinde yargısal olduğu kadar yönetsel de olabilecek merkezî makam-

 

lar ihdas edilmiştir. Bu makamlar tarafından verilen geçici hukukî koruma kararlan, MÖHUK'un tanıma ve tenfiz sistemine tâbi olmadan fiilî olarak icra edilebiliyorken; yabancı unsurlu ticarî uyuşmazlıklardan doğan geçici hukukî koruma talepleri söz konusu olduğunda, bu kararlann etkililiğine izin vermeyen, geleneksel yaklaşımın kabul edildiği MÖHUK sistemi ile karşıla­şılmaktadır. Bu çalışma ile geçici hukukî koruma kararlannın etkililiği önündeki bu ikicil yapının sorgulanmasına aracı olmak, en büyük dileğimiz­dir.

Bu vesile ile bana bu konuyu öneren danışmanım saym Prof. Dr. Tuğrul Arat'a, çalışmayı defalarca okuyarak eleştirileriyle bana katkı sunan sayın hocam Prof. Dr. Fügen Sargın'a teşekkürlerimi sunmayı bir borç bilirim. Aynca, eserdeki Fransızca kaynakların çevirisinde özverisinden ödün ver­meyen, kürsüdaşım, hocam Doç. Dr. Esra Dardağan Kibar'a; uygulamadan örneklerle bana yardımcı olan eşim Av. Mübarek Hadimoğlu'na; tezin bası­mını üstlenen Yetkin Yayınlan'na teşekkür ediyorum.

Yrd. Doç. Dr. Nimet Özbek Hadimoğlu Ankara Nisan 2013

 

İÇİNDEKİLER

KISALTMALAR................................................................................ 17

GİRİŞ............................................................................................... 19

BİRİNCİ BÖLÜM

MİLLETLERARASI USÛL HUKUKUNDA UEÇİCİ HUKUKÎ KORUMA TEDBİRLERİ KAVRAMI

§ 1. GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMA TEDBİRLERİNİN,
MEDENÎ USÛL HUKUKUNDAKİ ROLÜ,
ÇEŞİTLERİ VE ÖZELLİKLERİ......................................................... 23

I. GENEL OLARAK GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMANIN

İŞLEVİ....................................................................................... 23

II. TANIM ve TERMİNOLOJİ.............................................................. 25

III.   GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMA TEDBİRLERİNİN ÇEŞİTLERİ.................. 28

  1. Teminat Amaçlı Tedbirler {Conservatory Measures).......................... 28
  2. Düzenleme Amaçlı Tedbirler (Regulatory Measures).......................... 32
  3. İfa Amaçlı Tedbirler {Anticipatory Measures)................................... 34
  4. Delil Tespiti/Delillerin Korunmasına Yönelik

Tedbir Kararlan........................................................................ 36

IV.   GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMA TEDBİRLERİNİN
ÖZELLİKLERİ............................................................................ 39

  1. Yaklaşık İspat........................................................................... 39
  2. Tedbir Kararının Bir Tarafın Yokluğunda Verilebilmesi........................ 40
  3. Teminat Gösterilmesi................................................................. 43
  4. Tedbir Kararlarının Değiştirilmesi veya Kaldırılması............................ 45

E)  Tedbir Karan Verildikten Sonra Esasa İlişkin

Davanın Açılması...................................................................... 46

§ 2. ULUSLARARASI/ULUSLARÜSTÜ DÜZENLEMELERDE

GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMA.............................................................. 48

I. MİLLETLERARASI USÛL HUKUKUNA İLİŞKİN

DÜZENLEMELEER..................................................................... 51

  1. İLA İlkeleri.............................................................................. 51
  2. ALI/UNIDROIT Uluslarüstü Medenî Yargılamanın

İlke ve Kurallan........................................................................ 51

Lahey Sözleşme Taslağı.......................................................... 52

  1. Brüksel (I) Tüzüğü.................................................................. 54

E)  Milletlerarası Usûl Hukukuna İlişkin Düzenlemelerde
Delil Tespitine Yönelik Kararların Geçici Hukukî

Koruma Kapsamında Değerlendirilmesi.................................... 59

II. DEĞİŞİK KONULU ÇOK TARAFLI

ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER........................................... 63

A) Çocuklar ve Korunmaya Muhtaç Yetişkinler

Hakkındaki Uluslararası Sözleşmeler........................................ 63

  1. Küçüklerin Vatana İadesine Dair Avrupa Sözleşmesi.......... 63
  2. Küçüklerin Korunması Konusunda Makamların

Yetkisine ve Uygulanacak Hukuka Dair Sözleşme (1961).... 65

3.    Çocukların Velayetine İlişkin Kararların Tanınması ve
Tenfızi ile Çocukların Velayetinin Yeniden Tesisine

İlişkin Avrupa Sözleşmesi (1980)........................................ 69

4.    Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukukî Yönlerine

Dair Lahey Sözleşmesi (1980)........................................... 70

5.    Çocukların Korunması Konusunda Ebeveyn Sorumluluğu
ve Önlemler Hususunda Yargı Yetkisi, Uygulanacak
Hukuk, Tanıma, Tenfiz ve İşbirliğine İlişkin

Lahey Sözleşmesi (1996)................................................... 73

6.    Çocuk Haklarına Dair Sözleşme'ye Ek Çocuk Satışı,
Çocuk Fahişeliği ve Çocuk Pornografisi İle İlgili

İhtiyarî Protokol................................................................ 75

7.    Nafaka Alacaklarının Yabancı Ülkelerde Tahsiline

İlişkin Newyork Sözleşmesi (1956)..................................... 76

  1. Brüksel (II) Tüzüğü........................................................... 77
  2. Yetişkinlerin Milletlerarası Plânda Korunmasına

Yönelik Lahey Sözleşmesi................................................. 80

B) Ticarî Konulardaki Uluslararası Sözleşmeler............................. 81

1.    Ticaretle Bağlantılı Fikrî Mülkiyet Haklan

Anlaşması (TRIPs)........................................................... 81

2.    Eşya Taşıma Sözleşmeleri................................................. 82

III. GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMANIN KAPSAMI

HAKKINDA GENEL DEĞERLENDİRME................................ 84

 

İKİNCİ BÖLÜM

GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMA TEDBİRLERİNDE MİLLETLERARASI YETKİ

§ 1. ULUSLARARASI/ULUSLARÜSTÜ DÜZENLEMELER........ 89

I.   İLA İLKELERİ.......................................................................... 89

II.   LAHEY SÖZLEŞME TASLAĞI................................................ 91

  1. BRÜKSEL (I) TÜZÜĞÜ............................................................ 94
  2. BRÜKSEL (II) TÜZÜĞÜ.......................................................... 97

§ 2. MİLLETLERARASI YETKİYE İLİŞKİN BAZI
KURUMLARLA GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMA
ARASINDAKİ İLİŞKİ............................................................... 98

I. MAHKEME SEÇİMİ, ELVERİŞLİ OLMAYAN
MAHKEME VE AŞKIN YETKİ İLE GEÇİCİ HUKUKÎ
KORUMA ARASINDAKİ İLİŞKİLER...................................... 98

II.  DAVA ENGELLEYİCİ TEDBİR KARARLARI...................... 104

§ 3. YETKİ ANLAŞMALARININ GEÇİCİ HUKUKÎ
KORUMA KARARLARINDA MİLLETLERARASI
YETKİYE ETKİSİ.................................................................... 109

I.   GENEL BAKIŞ....................................................................... 109

II. TÜRK HUKUKU.................................................................... 112

A) Mülga MÖHUK Dönemi...................................................... 112

B)MÖHUK.............................................................................. 115

III.  TÜRK HUKUKU BAKIMINDAN GÖRÜŞÜMÜZ.................. 117

§ 4. GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMA TEDBİRLERİNDE
MİLLETLERARASI YETKİ NASIL
DÜZENLENMELİDİR?.......................................................... 120

I. HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ FARKLILIKLAR................... 120

II.  MİLLETLERARASI YETKİNİN DÜZENLENME BİÇİMİ..... 122

  1. Geçici Hukukî Koruma Kararını Vermeye Yetki
    Mahkeme/Mahkemeler......................................................... 125
  2. Tedbir Karan Verildikten Sonra Esasa İlişkin

Davanın Açılmasının Gerekli Olup Olmadığı........................... 126

  1. Tedbir Kararlarının Değiştirilmesi veya Kaldırılması................ 128
  2. Geçici Hukukî Korumada Milletlerarası Yetkinin
    Düzenlenme Biçimine İlişkin Görüşümüz................................ 129

III. TÜRK HUKUKUNDA GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMA
KARARLARINDA MİLLETLERARASI YETKİYE
İLİŞKİN GÖRÜŞÜMÜZ.......................................................... 131

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMA TEDBİRLERİNE UYGULANACAK HUKUK

§ 1. UYGULANACAK HUKUK KONUSUNDA

İLERİ SÜRÜLEN GÖRÜŞLER................................................ 135

I. GENEL BAKIŞ........................................................................ 135

II.  GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMA KARARLARINA
UYGULANACAK HUKUKUN KANUNLAR İHTİLÂFI
METODOLOJİSİ İÇİNDE BELİRLENMESİNİ

SAVUNAN GÖRÜŞLER......................................................... 135

  1. Lex Fori'nin Uygulanmasını Savunan Görüş............................ 135
  2. Lex Causae'nin Uygulanması Yönündeki Görüş...................... 139

III.  GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMA TEDBİRLERİNİN
"DOĞRUDAN UYGULANAN KURAL" OLARAK
NİTELENDİRİLMESİNİ SAVUNAN GÖRÜŞ......................... 143

  1. Doğrudan Uygulanan Kurallara Genel Bakış.......................... 143
  2. Türk Hukukunda Doğrudan Uygulanan Kurallar..................... 145
  3. Geçici Hukukî Korumaya İlişkin Kuralları
    Doğrudan Uygulanan Kurallar Olarak Nitelendiren

Görüşün Dayanakları............................................................ 147

§2. TÜRK HUKUKUNDA GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMA

TEDBİRLERİNE UYGULANACAK HUKUK........................ 148

I.  MÜLGA MÖHUK DÖNEMİ................................................... 148

  1. Öğretide Savunulan Görüşler................................................. 149
  2. Yargı Kararlan..................................................................... 151
  3. Mülga MÖHUK'un Geçici Hukukî Korumaya

Uygulanacak Hukuk Hükümleri Hakkında Değerlendirme........ 152

II.  MÖHUK.................................................................................. 153

A) MÖHUK'un Nafakaya Uygulanacak Hukuk Hakkındaki

Hükümleri............................................................................ 153

Tedbir Nafakasına Uygulanacak Hukuk............................ 153

  1. Yoksulluk Nafakasına Uygulanacak Hukuk....................... 153

 

  1. Yardım Nafakasına Uygulanacak Hukuk ......................... 153
  2. Nafaka Hakkında Genel Hüküm....................................... 154

B) MÖHUK'un Nafakaya İlişkin Hükümlerinin

Nafaka Mükellefiyetine Uygulanacak Hukuk Hakkında

Lahey Sözleşmesi Karşısında Uygulanabilirliği........................ 154

C) MÖHUKm. 33..................................................................... 155

III.  UYGULANACAK HUKUK HAKKINDA
DEĞERLENDİRME VE TÜRK HUKUKUNDA

VARILAN SONUÇ ................................................................ 157

  1. Uygulanması Lex Fori'ye Tâbi Kılınmış Tedbirler.................... 158
  2. Lex Causae'nin Uygulanması Gereken Tedbirler..................... 159

 

  1. Nafaka ve Bazı Tedbir Türleri Alanında............................ 159
  2. Aynî Haklar Alanında...................................................... 161
  3. Miras Hukukunda............................................................ 162
  4. Fikrî Haklar Bakımından.................................................. 163
  5. MÖHUKm. 33............................................................... 163

C) Doğrudan Uygulanan Kural Niteliğinde Olanlar....................... 164

IV.  HAKSIZ GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMA TEDBİRLERİNDEN
DOĞAN TAZMİNAT DAVALARINDA UYGULANACAK
HUKUK.................................................................................. 165

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMA TEDBİR KARARLARININ ETKİLİLİĞİ

§ 1. ULUSLARARASI/ULUSLARÜSTÜ DÜZENLEMELER..... 167

I. İLA İLKELERİ........................................................................ 167

II. ALI/UNIDROIT MEDENİ YARGILAMANIN

İLKE ve KURALLARI............................................................ 168

III.  LAHEY SÖZLEŞME TASLAĞI.............................................. 169

  1. Taslağın 1999 Versiyonu....................................................... 169
  2. Taslağın 2001 Versiyonu....................................................... 170

IV.  BRÜKSEL (I) TÜZÜĞÜ.......................................................... 172

V. BRÜKSEL (II) TÜZÜĞÜ........................................................ 175

§ 2. YABANCI GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMA TEDBİRLERİNİN
ETKİLİLİĞİNE İZİN VEREN ULUSAL HUKUK
UYGULAMALARI................................................................... 177

§ 3. TÜRK HUKUKUNDA GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMANIN

ETKİLİLİĞİ........................................................................

Uluslararası Anlaşmalar Rejimi........................

A) Küçüklerin Korunmasıyla İlgili Sözleşmeler

Küçüklerin Korunması Konusunda Makamlann

Yetkisine ve Uygulanacak Hukuka Dair Sözleşme (1961)...181

2.    Çocukların Velayetine İlişkin Kararların Tanınması ve
Tenfızi ile Çocukların Velayetinin Yeniden Tesisine

İlişkin Avrupa Sözleşmesi (1980)...................................... 183

3.    Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukukî Veçhelerine

Dair Lahey Sözleşmesi (1980)......................................... 185

4.    Çocuklara Karşı Nafaka Yükümlülüğü Konusundaki
Kararların Tanınması ve Tenfızine İlişkin Sözleşme

(1958)............................................................................ 188

5.    Nafaka Yükümlülüğü Konusundaki Kararlann

Tanınması ve Tenfızine İlişkin Sözleşme (1973)................. 189

6.   Nafaka Alacaklarının Yabancı Ülkelerde Tahsiline

İlişkin Newyork Sözleşmesi (1956)................................... 189

7.   Evlilik Bağına İlişkin Kararların Tanınmasına

Dair Sözleşme (1975)...................................................... 190

B) Ticarî Konularda Geçici Tedbir Kararlarına Yer Veren

Uluslararası Sözleşmeler........................................................ 191

II. MÖHUK................................................................................... 192

  1. MÖHUK'ta Yabancı Geçici Hukukî Koruma Kararlarının
    Etkiliğinin Sağlanmasına Yönelik Düzenleme Yapılması
    Gerekliliği............................................................................. 193
  2. MÖHUK'un Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve
    Tenfızine İlişkin Hükümlerinde Değişiklik Yapılmasına

İlişkin Önerimiz..................................................................... 195

  1. Tanıma Bakımından......................................................... 195
  2. Tenfız Bakımından........................................................... 196
  3. Tamma-Tenfız Şartlan..................................................... 199
  1. Karşılıklılık................................................................. 199
  2. Davalının Savunma Hakkına Uygunluğunun
    Sağlanması................................................................. 200
  3. Yetki Kurallarına Aykırılık........................................... 201
  4. Kamu Düzenine Aykırılık............................................. 203

III.  e)  Tanınması veya Tenfizi Talep Olunan Kararın

Tanıma-Tenfiz Devletinde Verilen Bir Geçici

Hukukî Koruma Kararıyla Çelişki Teşkil Etmesi........... 204

f)   Geçici Hukukî Koruma Kararlarının Sonradan
Değiştirilmesi Halinde Tanıma - Tenfizin Ertelenmesi...205

4.   Yabancı Geçici Hukukî Koruma Kararlarının

Tenfız Devletinde Meydana Getirdiği Etkiler..................... 206

MİLLETLERARASI İSTİNABE YOLUYLA

YABANCI GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMA KARARLARI

ETKİLİ KILINABİLİR Mİ?..................................................... 208

SONUÇ.................................................................................... 215

BİBLİYOGRAFYA................................................................. 225

 

 


 

Vedat Kitapçılık Hukuk Yayınları
  • Sosyal Medya
 
Vedat Kitapçılık
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı
materyaller Vedat Kitapçılık'a aittir
Görsel ve yazılar kaynak göstermeden
kopyalamayınız.