Milletlerarası Unsurlu Ölüme Bağlı Tasarruflara Uygulanacak Hukukun Tayini
Milletlerarası Unsurlu Ölüme Bağlı Tasarruflara Uygulanacak Hukukun Tayini
Neşe BARAN ÇELİK
Sayfa Sayısı
:
243
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2011
ISBN NO
:
9789754645798
öNSöZ Milletlerarası unsur taşıyan ölüme ba&U Hukuku konu alan bu çalışma doktora tezi olarak hazırlanmış ve 10.11.2008 tarihinde Prof. Dr. Tuğrul Arat, Prof. Dr. Vahit Doğan, Prof. Dr. Fügen Sargın, Doç. Dr. Feriha Bilge Tanrıbilir ve Doç. Dr. Esra Dardağan Kibar′dan oluşan jüri huzurunda savunularak kabul edilmiştir. Bu vesileyle, görüş ve önerileriyle çalışmama büyük katkısı olan, beni daima destekleyen, cesaretlendiren ve yolumu açan, kendisinden çok şey öğrendiğim hocam Prof. Dr. Fügen Sargm′a, yapıcı eleştirileri ve değerli görüşleriyle tez çalışmama katkıda bulunan jüri üyesi de¬ğerli hocalarıma teşekkürlerimi sunarım. Aynca, hayatımın her aşamasında olduğu gibi tez çalışmam sıra¬sında da yanımda olan aileme, sabrını ve desteğini esirgemeyen eşim Mustafa′ya, tezimin basılmasını büyük bir titizlikle gerçekleştiren Yetkin Yayınlan yöneticisi sayın Muharrem Başer′e ve emeği geçen tüm çalışanlarına içtenlikle teşekkür ederim. 11.01.2011 Dr. Neşe Baran Çelik İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİ 9 KISALTMALAR 15 GİRİŞ BİRİNCİ BOLUM GENEL OLARAK MİLLETLERARASI UNSURLU ÖLÜME BAĞLI TASARRUF İŞLEMLERİ VE UYGULANACAK HUKUKUN TAYİNİ I. Milletlerarası Unsurlu Ölüme Bağlı Tasarruf Kavramı 25 A. Genel Olarak Ölüme Bağlı Tasarruf İşlemleri , 25 B. Milletlerarası Unsurlu Ölüme Bağlı Tasarruflar 28 II. Milletlerarası Özel Hukukta Genel Olarak Mirasa Uygulanacak Hukukun Tayininde Esas Alınan Sistemler 29 A. Ayrım Sistemi 29 1. Ayrım Sisteminde Kullanılan Bağlama Noktalan 31 a. Taşınmaz Mallara Bulundukları Yer Hukuku, Taşınır Mallara Mirasbırakanın Millî Hukuk 31 b. Taşınmaz Mallara Bulundukları Yer Hukuku, Taşınır Mallara Mirasbırakanın İkametgâh Hukuku . 31 2. Ayrım Sisteminin Tahlili 31 B. Birlik Sistemi 35 1. Birlik Sisteminde Kullanılan Bağlama Noktalan 36 a. Mirasbırakanın Millî Hukuku 36 b. Mirasbırakanın İkametgâhı Hukuku, 36 c. Mirasbırakanın Mutad Meskeni Hukuku 37 2. Birlik Sisteminin Tahlili 38 C. Karma Sistem 1. Karma Sistemin Uygulanması 2. Karma Sistemin Tahlili III. İhtilâfçı Mctod Dahilinde Ölüme Bağlı Tasarruflara Uygulanacak Hukukun Tayininde Kullanılan Yöntemler.... A. Sübjektif Yöntem ■ 1. Sübjektif Yöntemin Milletlerarası Unsurlu Ölüme Bağlı Tasarruflar Bakımından Uygulanması Hakkındaki Görüşler ′ a. Sübjektif Yöntemi Reddeden Görüş ı b. Sübjektif Yöntemi Sınırlandırarak Kabul Eden Görüş A c. Sübjektif Yöntemi Münhasıran Kabul Eden Görüş... A 2. Miras Hukuku Alanında Sübjektif Yöntemin Pozitif Hukuk Düzenlemelerine Yansıması 5 -r a. Kanunî Düzenlemeler 5 b. Milletlerarası Sözleşmeler 5 3. Avrupa Birliği Hukukundaki Gelişmeler 6 B. Objektif Yöntem 6′ 1. Genel Olarak Objektif Yöntem 6^ rr 2. Objektif Yöntemde Kullanılan Bağlama Noktalan 6^ a. Mirasbırakanın Millî Hukuku 61 b. Mirasbırakanın İkametgâh Hukuku 6£ c. Mirasbırakanın Mutad Mesken Hukuku 73 d. Taşınmaz Terekenin Bulunduğu Ülke Hukuku 75 U e. Mahallî Hukuk 77 C. Değerlendirme 77 IV. Ölüme Bağlı Tasarruflarda Yetkili Hukukun Tayini Bakımından Bazı Milletlerarası Özel Hukuk Meselelerinin Tahlili 81 A. Vasıflandırma İhtilâfları 81 B. Atıf 86 C. Statü Değişikliği 93 İKİNCİ BÖLÜM TÜRK MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKUNDA ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARA UYGULANACAK HUKUKUN TAYİNİ I. Genel Olarak Türk Hukukunda Ölüme Bağlı Tasarruf İşlemleri 97 A. Ölüme Bağlı Tasarruf İşlemlerinin Tanımı ve Unsurlan 97 B. Ölüme Bağlı Tasarruf Türleri 98 1. Şeklî Anlamda Ölüme Bağlı Tasarruflar 99 2. Maddî Anlamda Ölüme Bağlı Tasarruflar 100 II. Türk Hukukunda Genel Olarak Mirasa Uygulanacak Hukukun Tayininde Kullanılan Sistemler 101 A. 5718 SayıhMÖHUK Öncesi Dönem 101 B. 5718 SayıhMÖHUK Dönemi 103 III. Kanunî Düzenlemeye Genel Bakış 104 IV. Ölüme Bağlı Tasarruflara Uygulanacak Hukukun Tayini. 113 A. Ölüme Bağlı Tasarruflarda Ehliyete Uygulanacak Hukuk .113 1. Ölüme Bağlı Tasarrufla Bulunma Ehliyeti 114 a. Genel Olarak Mirasbırakanm Tasarruf Özgürlüğü ve Sınırları 114 b. Ölüme Bağlı Tasarrufta Bulunma Ehliyeti 117 2. Lehine Ölüme Bağlı Tasarrufta Bulunulan Kişinin Ehliyeti 121 a. Genel Olarak Mirasçı Olabilme Şartlan 122 b. Mirasçılık Sıfatını Sona Erdiren Haller 126 aa. Mirasın Reddi 126 bb. Mirastan Yoksunluk 128 c. Mirasçılık Ehliyetini Kısıtlayan Bazı Haller 130 aa. Yabancıların Mirasçıhğına Genel Bakış 130 bb. Yabancı Devletin Mirasçıhğı 135 cc. Türk Vatandaşlığını İrade Dışı Kaybetmiş Olan Kişilerin Mirasçılığ 138 B. Ölüme Bağlı Tasarrufların Şekline Uygulanacak Hukuk... U 1. Genel Olarak U 2. Vasiyet Tasarruflarının Şekline Dair Kanun Uyuşmazlıkları Hakkında 1961 Tarihli La Haye Sözleşmesi 14 3. MÖHUK Hükümleri 14 C. Ölüme Bağlı Tasarrufların Esasına ve Hükümlerine Uygulanacak Hukuk , 15 1. Genel Olarak 15 2. Ölüme Bağlı Tasarruflar Bakımından MÖHUK m.20/1 ′in Uygulanma Alanı 15 a. Ölüme Bağlı Tasarrufların İçinde Yer Alabilecek Tasarruf ve İşlemler ile Uygulanacak Hukuk 15′ aa. Koşula ve Yüklemeye Bağlanmış Ölüme Bağlı Tasarruflar 15! bb. Mirasçı Atayan Ölüme Bağlı Tasarruflar 16( cc. Belirli Mal Bırakma Vasiyetleri 16( dd. Yedek veya Artmirasçı Atama Tasarrufları 161 ee. Ölüme Bağlı Tasarrufla Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi Atanması 162 ff. Mirasçılıktan Çıkarma 169 gg. Miras Sözleşmeleri 171 aaa. Mirastan Feragat Sözleşmesi 172 bbb. Olumlu Miras Sözleşmeleri 172 hh. Vakıf Kurulması 173 b. Ölüme Bağlı Tasarrufların Yorumuna Uygulanacak Hukuk 174 3. Ölüme Bağlı Tasarrufların Hükümsüzlük Hallerinde Uygulanacak Hukuk 178 a. Ölüme Bağlı Tasarrufların Kendiliğinden Hükümsüz Kaldığı Hallerde Uygulanacak Hukuk 179 b. Ölüme Bağlı Tasarrufların İptaline Neden Olan Hallerde Uygulanacak Hukuk 182 4. Ölüme Bağlı Tasarruflar Bakımından MÖHUK m.20/2′nin Uygulanma Alanı 184 a. Genel Olarak MÖHUK m.20/2′in Tahlili 184 b. Mirasın Açılması Sebepleri 186 c. Mirasın İktisabı 188 d. Mirasın Taksimi 196 V. Ölüme Bağlı Tasarruflarda Yetkili Hukukun Uygulanmasına Etkileri Bakımından Doğrudan Uygulanan Kurallar ve Kamu Düzeni Müdahalesi Meselelerinin Tahlili 202 A. Doğrudan Uygulanan Kurallar 202 B. Kamu Düzeni Müdahalesi 207 SONUÇ 213 KAYNAKÇA 221