Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar
Kartlarına Taksit
Seçeneklerimiz Vardır!
Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Mart (135)      Şubat (116)      Ocak (139)      Aralık (134)

Milletlerarası Özel Hukukta TEK SATICILIK SÖZLEŞMELERİ ( Münhasır Bayilik Sözleşmeleri ) - ( 6098 sayılı TBK , 6100 sayılı HMK , 6102 sayılı TK ya Göre Güncellenmiş ) - CEMİL DEMİR GÖKYAYLA

Milletlerarası Özel Hukukta TEK SATICILIK SÖZLEŞMELERİ ( Münhasır Bayilik Sözleşmeleri ) - ( 6098 sayılı TBK , 6100 sayılı HMK , 6102 sayılı TK ya Göre Güncellenmiş ) - CEMİL DEMİR GÖKYAYLA

- Vedat Kitapçılık

Sayfa Sayısı
:  
526
Kitap Ölçüleri
:  
16x23 cm
Basım Yılı
:  
2013
ISBN NO
:  
9786054446995

900,00 TL











GİRİŞ Günümüzde, malların ve hizmetlerin üretimi çok yoğun ve hızlı bir şekilde artmaktadır. Bu artış, malların dolaşımını, dolayısıyla ciddî bir pazarlama faaliyetini gerektirmektedir. Üreticiler, mallarını, teknoloji, işçi¬lik ve hammadde bakımından en elverişli yerde üretmek ve en uygun yerde satmak isterler. Bu istek, global pazar ağlarının kurulmasına neden olmak¬tadır. Globalleşen bu pazarda, yerel (millî) pazarlar dağıtım sözleşmeleriyle örgütlenmektedir. Bu noktada, bir dağıtım sözleşmesi türü olan tek satıcılık sözleşmeleri ortaya çıkmaktadır. Tek satıcılık sözleşmesi, özellikle yabancı pazarda mallarını dağıtmak isteyen üreticiler için, dış ticarette bir ihracat şekli olarak önem taşımaktadır. Tek satıcılık sözleşmesinin birçok yararı vardır. Bunlardan en önemlisi, üreticinin, malın dağıtımıyla ilgili olarak birçok konuda tasarruf yetkisini elinde tutabilirken, malların dağıtım riskini tek satıcıya yükleyebilmesidir. Bir diğer faydası da, mallarını yabancı bir pazarda dağıtmak isteyen üretici¬nin, bu ülkenin hukuku hakkında bilgisizliğinden, yabancı dil probleminden etkilenmemesidir. Çünkü yabancı pazarı malların sürümü için hazırlama ve gerektiğinde bir alt dağıtım sistemi kurma görevleri, tek satıcıya ait olacaktır. Tek satıcıya münhasır satış hakkının verilmesi de, özellikle dış tica¬rette başvurulan bir yöntemdir. Her bir ülkedeki ihracatın, oradaki tek bir dağıtım merkezi üzerinden gerçekleşmesiyle birçok yarar sağlanır. Ticarî ilişkiler tek bir alıcı ile yürütülür. Bu alıcı, bütün gümrük, taşıma ve sigorta masraflarını üstlenir; ihracat izin ve gümrük işlemlerini tek başına ger¬çekleştirir. Böylece, üretici, bizzat yerine getirseydi katlanmak zorunda olduğu bu işlemlerin gerektirdiği masraflardan kurtulur. Ayrıca, tek satıcı, müşteri ve garanti hizmetlerini üstlenir. Tek bir dağıtıcıdan gelmesi nede¬niyle, siparişlerin sayısı azalırken, sipariş edilen malların miktarı artar. Bu ise, ambalajlama ve işletme muhasebesi giderlerinde azalmaya neden olur. Üretici, dağıtıcıların sayısının azalmasıyla dağıtıcılarını daha iyi kontrol edebilir ve yeknesak bir dağıtım sağlayabilir. Yönetim ve iletişimle ilgili emekten ve masraftan tasarruf edilebilir. Böylece, tek satıcı, âdeta üreticinin sözleşme bölgesinde "uzatılmış kolu′" hâline gelir, bütün dağıtım ve kredi risklerini taşır. Dış ticarette taşıdığı bu öneme rağmen, tek satıcılık sözleşmesinin milletlerarası özel hukukta ortaya çıkardığı problemler, henüz yeterince incelenmemiştir. Bu durum, doktora tez konusu olarak, milletlerarası özel hukukta tek satıcılık sözleşmelerini seçmemize neden olmuştur. Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, tek satıcılık sözleşmesinin borçlar hukuku ve rekabet hukuku boyutu incelenecektir. İkinci bölümde, yabancı unsurlu tek satıcılık sözleşmelerine uygulanacak hukuk tespit edilmeye çalışılacaktır. Üçüncü ve son bölümde ise, tek satıcı¬lık sözleşmesinin milletlerarası usul hukukuyla ilgili problemlerine değini¬lecek ve çözüm yolları araştırılacaktır. Birinci bölümde, sözleşmenin unsurları, tarafların hakları ve borçları, sözleşmenin sona ermesi ve sona ermesinin sonuçları incelenecektir. İkinci bölümde, tarafların sözleşmeye uygulanacak hukuk hakkında bir seçimi yapmış olup olmamaları göz önünde tutularak, her iki olasılık ayrı ayrı açıklanmaya çalışılacaktır. Uygulanacak yabancı hukuka ilişkin sınırlamalar da, yine bu bölümün temel problemlerinden birisi olarak ele alınacaktır. Son bölümde, tek satıcılık sözleşmesinden doğan uyuşmazlığın devlet yargısın¬da ve tahkimde çözümlenmesinin taşıdığı özellikler açıklanacaktır. Uyuş¬mazlığın devlet mahkemesinde çözümlenmesi hâlinde, muhtemel yetkili mahkemeler belirtildikten sonra, konunun tahkimde gösterdiği özellikler incelenecektir. SUNUŞ Mal veya hizmetlerin bazı devletlerde, diğer devletlere nazaran daha ucuz veya daha kaliteli olması, tacirleri ülkesel sınırlar dışındaki fırsatları değerlendirmeye yönlendirmiştir. Uluslararası ilişkilerin geliştiği ve barışın hüküm sürdüğü dönemlerde, uluslararası ticaret de aynı şekilde gelişme göstermiştir. Benzer bir yaklaşımla, uluslararası ticari ilişkilerin gelişme¬si, toplumları siyasi ve askeri çatışmalar yerine, ortak ekonomik hedefler oluşturma yarışına sokacaktır. Söz konusu ilişkilerin gelişmesinde, işin ekonomik boyutu kadar, refahın geniş kitlelere yayılması da hedeflendiği zaman, yeryüzündeki yaşam kalitesinin çok daha yükseleceğini beklemek mümkün olacaktır. Uluslararası ilişkilerin gelişmesi, önce devletlerin ikili anlaşmalar ile birbirlerine çeşitli ticari olanaklar tanıması ile başlamıştır. Daha sonra, bölgesel ekonomik anlaşmalar, belirli grup devletlerin birbiri ile gümrük duvarlarının indirilmesi, hatta kaldırılmasına varıncaya kadar sıkı ekono¬mik ilişkiye girmesini sağlamıştır. Türkiye ile daima çok yakın ilişkide olan Avrupa Birliği bu durumun en gelişmiş örneklerinden birini oluşturmakta¬dır. Uluslararası ticaretin gitmekte olduğu nokta, özellikle GATT ve diğer benzeri anlaşmalarla, uluslararası ticareti sınırlayan engelleri kaldırmakta¬dır. Bu noktadaki en ilginç gelişmelerden biri, uluslararası ticaretin geliş¬mesinin sadece gelişmiş ekonomilere yarayacağını bekleyenlerin, özellikle Asya devletlerinin basanlarını kabul etmek zorunda kalmaları olmuştur. Kısacası, uluslararası ticaretteki fırsatları başarılı değerlendiren her toplum, daha refah yaşama olanağını elde edecektir. Uluslararası ticarette, yukarıda bahsedilen sınırlamaların kaldırılması, mal ve ürünleri yabancı pazarlarda daha kolay satma imkânını vermektedir. İşte bu noktada, yabancı pazarlarda kurulacak örgütlenmenin önemi ortaya çıkmaktadır. Dr. Cemile Demir Gökyayla, uluslararası bir pazarın örgüt-lenmesindeki en yaygın ve en önemli kavramlardan biri olan "Tek Satıcılık Sözleşmesi" kavramını doktora tezi konusu olarak seçmiş ve söz konusu tez, oybirliği ile kabul edilmiştir. Uluslararası özel hukuk anabilim dalında akademisyen olan Dr. Cemile Demir Gökyayla bu çalışmasında, sadece kanunlar ihtilafı sorunu ile sınırlı kalmamıştır. Konunun kanunlar ihtilafı ve milletlerarası usul hukuku boyutu kadar, bir uluslararası özel hukuk ilişkisi olarak konunun maddi hukuk boyutu ve rekabet hukuku sorunlarını da cesaretle ve başarı ile incelemiştir. Böylece okuyucuya, bir özel hukuk ilişkisi olarak tek satıcılık sözleşmesi ile ilgili karşılaşılacak değişik sorun¬ları öngörme, söz konusu sorunlarla ilgili önlemleri alabilme ve uyuşmazlık durumunda söz konusu sorunlara çözüm getirme konusunda somut açıkla¬malar ve öneriler getirmiştir. Çalışmada, farklı hukuk sistemindeki doktrin ve yargı kararlarına da yer verilmiştir. Dr. Cemile Demir Gökyayla, daha fakülte birinci sınıfta kendisini müstesna bir öğrenci olarak fark ettirmiş, fakülteyi bitirdiğinde kendisine üniversitede kariyer yapması teklif edildiğinden bugüne kadar hiç azal¬mayan çalışkanlığı ve heyecanı ile bulunduğu her aşamada başarılarını tekrarlamıştır. Gerek çalışmaları, gerekse mesleğine duyduğu heyecan ile Dr. Cemile Demir Gökyayla′nın ileride çok daha önemli başarılar müjdele¬diğine inanıyorum. Dr. Cemile Demir Gökyayla′nın çalışmasının öğretiye ve uygulamaya faydalı olmasını dilerim. Prof. Dr. Ziya Akıncı Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Uluslararası Özel Hukuk Anabilim Dalı Öğretim Üyesi İKİNCİ BASIYA ÖNSÖZ Bu eserin ilk baskısı, 2003 ile 2005 yılları arasında hazırlanmış ve 2005 yılında yayımlanmıştır. Doktora tezi olan bu çalışma kaleme alınır¬ken, Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun Tasarısı, Türk Ticaret Kanunu Tasarısı ve Borçlar Kanunu Tasarısı gündemdeydi ve tasarılardaki düzenlemelere de mümkün olduğunca değinilmişti. Sözü edi¬len kanunların kısa süre içinde yasalaşamayacağı anlaşılınca, savunmadan kısa bir süre sonra tezimizin ilk baskısı yayımlandı. Ardından, 2007 yılında Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun, 2011 yılında Hukuk Muhakemeleri Kanunu, 2012 yılında da Türk Ticaret Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu değişti ve ilk baskıda dikkate alınan tasarılar bazı değişikliklerle yürürlüğe girdi. Tezimiz açısından da büyük önem taşıyan temel kanunların değişmesi, kitabın güncel mevzuata uyarlanmasını zorunlu kıldı. Bu amaçla ve bu amaçla sınırlı olarak çalışmayı yeniden ele alarak güne getirmeye çalıştık. Kitabın ikinci baskısını yapma fikrimi destekleyen Sayın Hocam Prof. Dr. Ziya Akıncı′ya şükranlarımı sunarım. Kitabın yayma hazırlanmasında Av. Dilşah Büşra Kartal önemli bir destek ve katkı sağlamıştır. Bu vesileyle kendisine teşekkürü bir borç bilirim. Her akademik çalışma aileden çalınan zamana karşılık geldiği için zamansızlığıma tahammül eden eşim Doç. Dr Emre Gökyayla′ya, oğullarım Arda′ya ve Cem′e ayrıca teşekkür ederim. "Takım lideri" sevgili Nesibe′yi burada özellikle anmak ve minnetlerimi sunmak isterim. Son olarak, kitabın baskıya hazırlanmasında gösterdikleri emek ve titizlikten dolayı yayınevinin değerli yönetici ve çalışanlarına teşekkürlerimi sunmak isterim. İstanbul, Mayıs 2013 Dr. Cemile DEMİR GÖKYAYLA İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİ I. KAVRAM VE TANIM 3 A. Kavram 3 1. Genel Olarak 3 2. Dağıtım Sözleşmesi 6 B. Tanım 7 C. Tek Satıcılık Sözleşmesinin Dağıtım Sözleşmeleri İçindeki Yeri 8 1. Bayilik Sözleşmesi ve Tek Satıcılık Sözleşmesi 8 2. Tek Satıcılık Sözleşmesi ve Tek Elden Dağıtım Anlaşmaları 10 3. Tek Satıcılık Sözleşmesi ve Tek Elden Satın Alma Sözleşmesi.... 11 D. Değerlendirme ve Sonuç 12 II. SÖZLEŞMENİN TARAFLARI 13 III. TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI 17 A. Belirli Bir Münhasır Satış Hakkı Tanınması 18 B. Sürekli Borç Doğuran Bir Sözleşme Olması 20 C. Çerçeve Sözleşme Olması 21 D. Tek Satıcının Bir Yandan Kendi Adına ve Hesabına Sözleşme Konusu Mallan Satması Diğer Yandan Üreticinin Dağıtım Ağıyla Bütünleşmesi 23 E. Tek Satıcının Dağıtım ve Sürümü Artırıcı Faaliyetlerde Bulunma Yükümlülüğü 28 IV. TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN HUKUKÃ� NİTELİĞİ 29 V. TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNE UYGULANACAK HÜKÜMLER 31 VI. TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN GEÇERLİLİĞİ 37 A. Genel Olarak 37 B. Tek Satıcılık Sözleşmesinin Şekli 42 C. Tek Satıcılık Sözleşmesinde Yer Verilen Genel İşlem Koşullarının İçerik Yönünden Denetlenmesi 43 D. Tek Satıcılık Sözleşmesinin Rekabet Hukuku Bakımından Geçerliliği 47 1. Genel Olarak 47 2. Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyet Tebliği 50 a. Genel Olarak 50 b. Kapsamı 51 c. Uygulama Alanı 53 d. Dikey Anlaşmalara İlişkin Tanımın Unsurları 54 e. Grup Muafiyet Tebliği′nin Tek Satıcılık Sözleşmesi Bakımından Değerlendirilmesi 55 VII. TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE HAKLARI 58 A. Üreticinin Yükümlülükleri 58 1. Birel Satış Sözleşmelerinde Kabul Yükümlülüğü 58 a. Genel Olarak 58 b. Üreticinin Siparişleri Teslim Etmemesi Nedeniyle Sorumlu Tutulamayacağına İlişkin Sözleşme Hükümleri 59 2. Sadakat Yükümlülüğü 60 a. Genel Olarak 60 b. Tek Satıcıyı Destekleme Yükümlülüğü 63 aa. Gerekli Belge ve Malzemenin Verilmesi Yükümlülüğü 64 bb. Bilgi Verme Yükümlülüğü 65 c. Bütün Tek Satıcılarına Eşit Davranma Yükümlülüğü 70 3. Sözleşme Bölgesinde Satış Yapmama Yükümlülüğü 72 a. Genel Olarak 72 b. Sözleşme Bölgesinde Satış Yapmama Yükümlülüğünün (Tek Satıcıya Münhasır Satış Hakkı Verilmesinin) Rekabet Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi 78 c. Sözleşme Bölgesi ve Sözleşme Konusu Mallar 78 aa. Sözleşme Bölgesi 78 bb. Sözleşme Bölgesini Değiştirme Hakkının Saklı Tutulması 79 cc. Sözleşme Konusu Mallar 83 d. Sözleşme Bölgesinde Satış Yapmama Yükümlülüğünü İhlâli ve Hukukî Sonuçlan 86 e. Dağıtım Sınırlamaları 89 aa. Genel Olarak 89 bb. Mutlak Alan Koruması Sağlanması Amacıyla, Diğer Dağıtıcılara Getirilen Dağıtım Sınırlamaları 90 aaa. Genel Olarak 90 bbb. Mutlak Alan Korumasının Rekabet Hukuku Bakımından Sınırları 91 cc. Müşterilere İlişkin Dağıtım Sınırlamaları ve Bunların Rekabet Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi 98 dd. Seçici Dağıtım Sistemi ile İlgili Sınırlamalar 102 4. Mallarının Kalitesini Garanti Etme Yükümlülüğü 107 B. Tek Satıcının Yükümlülükleri 108 1. Sözleşme Konusu Malları Satın Alma Yükümlülüğü 108 a. Genel Olarak 108 b. Asgarî Satın Alma Yükümlülüğü 111 c. Asgarî Satm Alma Yükümlülüğünün Rekabet Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi 115 d. Satın Alma Yükümlülüğünün İhlâli ve Bunun Hukukî Sonuçlan 116 e. Tek Elden Satın Alma Yükümlülüğü 118 aa. Genel Olarak 118 bb. Tek Elden Satın Alma Yükümlülüğünün Rekabet Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi 120 2. Sürümü Artırma Yükümlülüğü 122 a. Genel Olarak 122 b. Müşteri Hizmetlerini Yerine Getirme Yükümlülüğü 129 e Üreticiye Bilgi Verme Yükümlülüğü 132 d. Reklâm Yapma Yükümlülüğü 139 e. Stok Yapma Yükümlülüğü 142 3. Üreticinin Bazı Talimatlarına Uyma Yükümlülüğü 144 a. Genel Olarak 144 b. Üreticinin Talimat Verme Hakkının Sınırları 145 c. Üreticinin Tek Satıcının Kendi Satış Fiyatını Belirlemesine İlişkin Talimatı 149 4. Üreticinin Menfaatlerini Koruma Yükümlülüğü 153 a. Genel Olarak 153 b. Sır Saklama Yükümlülüğü 156 c. Rekabet Etmeme Yükümlülüğü 160 aa. Genel Olarak 160 bb. Rekabet Etmeme Yükümlülüğünün Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyet Tebliğ Kapsamında Değerlendirilmesi 163 cc. Sözleşmede Açıkça Kararlaştırılmış Olmasa da Tek Satıcının Rakip Malları Satamayacağı Fikri ile Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyet Tebliği′nin Bağdaştırılması 169 dd. Seçici Dağıtım Sistemi Üyelerinin Belirlenmiş Rakip Sağlayıcıların Markalı Ürünlerini Satmama Yükümlülüğü 171 ee. Rekabet Etmeme Yükümlülüğünün Geçerli Olarak Kararlaştırıldığı Durumlarda Üreticinin Tek Satıcıya Rakip Malların Dağıtımı İçin İzin Verme Yükümlülüğü 172 ff. Tek Satıcının Dolaylı Rekabeti 173 gg. Tek Satıcının Sözleşme Konusu Mallarla Rekabet Hâlinde Olmayan Mallan Satması 177 VIII. TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ VE SONA ERMESİNİN HUKUKÃ� SONUÇLARI 179 A. Genel Olarak 179 B. Sözleşmenin Sona Ermesinin Taraflar Üzerindeki Ekonomik Etkileri 182 C. Sözleşmenin İptali 183 D. Sözleşmenin Ölüm, İflas veya Fiil Ehliyetinin Kaybı Nedeniyle Sona Ermesi 184 E. Kısmî Fesih 185 F. Değiştirme Amaçlı Fesih 185 G. Olağan Fesih 186 1. Genel Olarak 186 2. Olağan Fesih Hakkının Sınırları 188 3. Fesih Öneli 190 a. Fesih Önelinin Sözleşmede Kararlaştırılmış Olması 190 b. Fesih Önelin Sözleşmede Kararlaştırılmamış Olması 190 aa. Genel Olarak 190 bb. Âdi Şirkete İlişkin Önellerin Kıyas Yoluyla Uygulanması Görüşü 190 cc. Acenta Sözleşmelerine İlişkin Fesih Önelinin Kıyas Yoluyla Uygulanması Görüşü 191 dd. Fesih Önelinin Somut Olayın Özelliklerine Göre Hâkim Tarafından Belirlenmesi Görüşü 192 ee. Değerlendirme ve Sonuç 193 H. Olağanüstü Fesih 194 1. Genel Olarak 194 2. Önemli Sebep Kavramı 195 3. Önelsiz Fesih Hakkının Kullanılmasına İlişkin Bazı Sorunlar 204 a. Genel Olarak 204 b. Fesih Sebebinin Karşı Tarafa Bildirilmesi ve Sonradan Yeni Fesih Sebeplerinin Eklenmesi 205 c. Feshin Tahvili 206 d. Olağanüstü Fesih Hakkının Kullanılmasından Doğan Tazminatlar 207 e. Olağanüstü Fesih Hakkını Kullanma Süresi 208 4. Önelsiz Fesih Hakkının Kullanılmasından Önce İhtarda Bulunulması 210 Sözleşmenin Sona Ermesinin Sonuçları 211 1. Sözleşmenin Sona Ermesinin Birel Satış Sözleşmelerine Etkisi 212 2. Tek Satıcının Stoğunda Kalan Malların Üretici Tarafından Alınması 214 a. Genel Olarak 214 b. Geri Alma Yükümlülüğünün Kapsamı 216 c. Geri Alma Yükümlülüğünün Tarafların Kusur Durumuna Göre Değerlendirilmesi 218 d. Geri Alma Fiyatı 221 e. Geri Alma Talebinde Bulunma Süresi 223 f. Üreticinin Geri Alma Hakkı 225 g. Ekipmanın Geri Alınması 225 3. Sözleşmenin Üretici Tarafından Olağan Feshi Hâlinde Tek Satıcının Maliyetlerini Karşılayamadığı Yatırımları İçin Tazminat Talebi 226 a. Tazminatın Amacı 226 b. Tazminatın Esası 227 c. Tazminatın Değerlendirilmesi 233 d. Tazminatın Kapsamı 236 e. Sonuç 238 4. Tek Satıcıya Teslim Edilen Belge ve Malzemelerin Geri Verilmesi 240 5. Sözleşme Sonrası Rekabet Etmeme Yükümlülüğü 241 6. Denkleştirme İstemi 243 a. Genel Olarak 243 b. Denkleştirme İsteminin Tanımı ve Niteliği 248 c. Acentalık Sözleşmesi Hakkında Kanunda Öngörülen Denkleştirme İsteminin Tek Satıcılar İçin Uygulanması 251 aa. Genel Olarak Tek Satıcılık Sözleşmesinde Denkleştirme İsteminin Hakkaniyete Uygun Olması 254 bb. Tek Satıcının Müşterilerini Üreticiye Devretmeyi Üstlenmesi 258 cc. Dağıtıcının Tekel Hakkına Sahip Olması 266 d. Tek Satıcı Lehine Denkleştirme İstemine Hükmedilebilmesi İçin Aranan Genel Şartlar ve Hesaplanması 267 aa. Üreticinin Tek Satıcı Tarafından Edinilen Yeni Müşterilerden Sözleşmenin Sona Ermesinden Sonra da Menfaat Sağlaması 267 bb. Tek Satıcının Kayba Uğraması 272 cc. Denkleştirme İsteminin Miktarının Provizyon Esasına Dayanması 272 dd. Denkleştirme İstemi Ödenmesinin Hakkaniyete Uygun Olması 277 ee. Denkleştirme İsteminin Üst Sınırı 281 e. Denkleştirme İsteminin Talep Edilemeyeceği Haller 281 f. Denkleştirme İstemi Talebinde Bulunma Süresi 283 g. Tek Satıcılık Sözleşmelerinde Denkleştirme İstemi Talep Edilemeyeceğine İlişkin Hükümlerin Geçerliliği 284 h. Sonuç 285 İKİNCİ BÖLÜM TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNE UYGULANACAK HUKUK II. TARAFLARIN TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNE UYGULANACAK YETKİLİ HUKUKU BELİRLEMELERİ 289 A. Genel Olarak 289 B. Hukuk Seçiminin Geçerliliğine Uygulanacak Hukuk 293 C. Hukuk Seçiminin Çeşitleri 298 1. Şartlı Hukuk Seçimi 298 2. Kademeli Hukuk Seçimi 298 3. Olumsuz Hukuk Seçimi 299 4. Kısmî Hukuk Seçimi 301 D. Seçilen Hukukun Asıl Sözleşmenin Geçersiz Olduğunu Öngörmesi 305 E. Hukuk Seçiminde Atıf 308 F. Hukuk Seçiminin Konusu Olabilecek Hukuk Düzenleri 310 1. Genel Olarak 310 2. Uyuşmazlığın Milletlerarası Tahkim Yoluyla Çözülmesi 313 3. Uyuşmazlığın Devlet Yargısında Çözülmesi 315 G. Seçilen Hukukta Hukuk Seçiminden Sonra Meydana Gelen Değişiklikler 317 1. Genel Olarak 317 2. İstikrar Klozları 318 H. Açık Hukuk Seçimi 321 I. Zımnî Hukuk Seçimi 322 1. Genel Olarak 322 2. Zımnî Bir Hukuk Seçimi Yapıldığına İlişkin Emareler 324 a. Sözleşmeden Doğan Uyuşmazlıklar Hakkında Yetkili Mahkemenin Seçilmesi 325 b. Tarafların Yargılamadaki Davranışları 329 c. İfa Yeri ve Sözleşmenin Kurulduğu Yer 334 d. Sözleşmenin Belli Bir Hukuka İstinaden Kaleme Alınmış Olması 335 aa. Yabancı Hukuka Ait Teknik Kavramların Kullanılmış Olması 335 bb. Belli Bir Hukukun Bazı Hükümlerine Atıf Yapılmış Olması 336 e. Sözleşmenin Dili 338 f. Standart Sözleşmeler ve Genel İşlem Koşulları 340 g. Tarafların Sözleşme Uygulamaları 343 h. Tarafların Ortak Vatandaşlıkları 345 i. Münhasır Dağıtım Hakkının Verilmesi 345 j. Birel Satış Sözleşmeleri veya Çerçeve Sözleşme Hakkında Hukuk Seçimi Yapılmış Olması 346 J. Hukuk Seçiminin Tâbi Olduğu Şekil 347 K. Hukuk Seçiminin Yapılma Zamanı ve Sonradan Değiştirilmesi 348 1. Genel Olarak 348 2. Seçilen Hukukun Değiştirilmesi 350 3. Sözleşme Statüsünün Değiştirilmesinin Sözleşmenin Şekline ve Üçüncü Kişilerin Haklarına Etkisi 353 L. Genel İşlem Koşullan Arasında Yer Alan Hukuk Seçimi 356 1. Genel Olarak 356 2. Genel İşlem Koşulları Arasında Yer Alan Hukuk Seçiminin Bağlayıcılık Denetimine Uygulanacak Hukuk 357 a. Genel Olarak 357 b. Muhatabın Genel İşlem Koşullarına Karşı Susması 358 c. Sözleşmenin Her İki Tarafının da Kendi Genel İşlem Koşullarını Kullanmak İstemeleri 361 d. Teyit Mektubuna Karşı Susulması 362 3. Genel İşlem Koşulları Arasında Yer Alan Hukuk Seçiminin Geçerliliğine Uygulanacak Hukuk 363 4. Genel İşlem Koşulları Arasında Yer Alan Hukuk Seçiminin Şekline Uygulanacak Hukuk 365 III. YETKİLİ HUKUKUN TARAFLARCA BELİRLENMEMİŞ OLMASI 366 A. Genel Olarak 366 B. Vasıflandırma 367 C. Statü Değişikliği 369 D. Uygulanacak Hukuk Bakımından Çerçeve Sözleşme ile Birel Satış Sözleşmeleri Arasındaki İlişki 370 E. Tek Satıcılık Sözleşmesinde Karakteristik Edim 373 1. Genel Olarak Karakteristik Edim Kavramı 373 2. Tek Satıcılık Sözleşmesinde Karakteristik Edimin Tespiti Hakkında Görüşler 379 a. Çerçeve Sözleşme Niteliğindeki Tek Satıcılık Sözleşmesinde Karakteristik Edimin Tek Satıcının Edimi Olduğu Görüşü 379 b. Tek Satıcılık Sözleşmesinde Karakteristik Edimin Üreticinin Mallan Teslim Olduğu Görüşü 384 c. Daha Sıkı İrtibatlı Hukuka Bağlanılması Görüşü 386 d. Tek Satıcının Üreticinin Dağıtım Sistemiyle Bütünleşme Derecesine Göre Yetkili Hukukun Bulunması Görüşü 387 e. Değerlendirme ve Sonuç 390 F. Birel Satış Sözleşmelerinde Karakteristik Edim 392 G. İşyeri 393 H. Türk Ticaret Kanunu′nun 103. Maddesinin Uygulanabilirliği 395 IV. YABANCI HUKUKUN UYGULANMASININ SINIRLARI 398 A. Kamu Düzeni 398 B. Doğrudan Uygulanan Kurallar 399 1. Kavram 399 2. Hâkimin Hukukuna Ait Doğrudan Uygulanan Kurallar 405 3. Üçüncü Bir Devlete Ait Doğrudan Uygulanan Kurallar 407 a. Genel Olarak 407 b. Konunun Tek Satıcılık Sözleşmesi Bakımından Değerlendirilmesi 414 4. Tek Satıcılık Sözleşmesi ile İlgili Türk Hukukundaki Doğrudan Uygulanan Kurallar 414 5. Rekabet Hukukuna İlişkin Hükümler 417 V. TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNE UYGULANACAK HUKUKUN ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 426 A. Roma I Tüzüğü 426 B. 14 Mart 1978 Tarihli Aracılık Sözleşmelerine ve Temsile Uygulanacak Hukuk Hakkında La Haye Sözleşmesi 427 C. 15 Haziran 1955 Tarihli Menkul Şeylerin Milletlerarası Satışına Uygulanacak Hukuka İlişkin La Haye Sözleşmesi 429 D. 11 Nisan 1980 Tarihli Milletlerarası Mal Satışlarına İlişkin Akitler Hakkındaki Birleşmiş Milletler Viyana Sözleşmesi (CISG) 432 1. Genel Olarak Viyana Sözleşmesinin Uygulama Alanı 432 2. Viyana Sözleşmesinin Çerçeve Sözleşmeye Uygulanması 440 3. Viyana Sözleşmesinin Birel Satış Sözleşmelerine Uygulanması. 443 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TEK SATICILIK SÖZLEŞMELERİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARDA MİLLETLERARASI YETKİ VE TAHKİM I. GENEL OLARAK 445 II. TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARDA MİLLETLERARASI YETKİ 446 A. Genel Olarak 446 B. Davalının Yerleşim Yeri Mahkemesi 448 C. Sözleşmenin İfa Yeri Mahkemesi 450 D. Türkiye′de Yerleşim Yeri Olmayan Kişilere Karşı Açılan Malvarlığı Haklarına İlişkin Davalarda Yetki 455 E. Yetki İtirazında Bulunulmaması Nedeniyle Türk Mahkemelerinin Yetkisinin Doğması 457 F. Yetki Sözleşmeleri 460 1. Genel Olarak 460 2. Yabancı Bir Mahkemenin Yetkilendirilmesi 460 a. Genel Olarak 460 b. Yabancı Mahkemeyi Yetkilendiren Bir Yetki Sözleşmesinin Türk Mahkemesinin Yetkisini Kaldırabilmesi İçin Aranan Şartlar 462 c. Yabancı Mahkemeyi Yetkilendiren Bir Sözleşmenin Türk Mahkemesinin Yetkisi Üzerine Etkisi 466 d. Yetki İtirazının Sonuçlan 471 3. Bir Türk Mahkemesinin Yetkilendirilmesi 471 a. Genel Olarak 471 b. Şeklî Koşullar 473 c. Aslî Koşullar 474 III. TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARIN TAHKİM YOLU İLE ÇÖZÜMÜ 482 A. Tahkime Elverişlilik 482 B. Tek Satıcılık Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıklarda Milletlerarası Tahkim Kanunu′nun Uygulanması 487 1. Tarafların Yerleşim Yerlerinin, Olağan Oturma Yerlerinin ya da İşyerlerinin Bulunduğu Yer 488 2. Tahkim Yeri 490 3. İfa Yeri veya Sözleşmenin En Sıkı İrtibatlı Olduğu Yer 490 4. Yabancı Sermaye veya Yabancı Kredi 491 5. Ülkelerarası Mal ve Sermaye Geçişi 492 SONUÇ 493 YARARLANILAN KAYNAKLAR 501