Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Mesafeli Sözleşmelerin İnternet Üzerinden Kurulması
Mesafeli Sözleşmelerin İnternet Üzerinden Kurulması
Mehmet DEMİR
Sayfa Sayısı
:
295
Kitap Ölçüleri
:
21x18 cm
Basım Yılı
:
2004
ISBN NO
:
9756486856
160,00
TL SUNUŞ Bilgi ve iletişim (bilişim) teknolojileri alanında yaşanan gelişmelere bağlı olarak, önemli ekonomik ve hukuksal değişikliklerin yaşandığı günümüz toplumunda, üretim ve tüketim ilişkileri de gittikçe daha değişik görünümler sunarak karmaşık bir boyut kazanmaktadır. Elektronik ticaret olarak adlandırılan ve tamamen elektronik süreçler izlenerek gerçekleştirilen ticarî ve hukuksal ilişkiler, diğer sosyo-ekonomik dalgalanmalardan farklı ve kısmen de olsa bağımsız bir yönde gelişmesini sürekli artan biçimde devam ettirmektedir. Elektronik haberleşme ve iletişim, artık mektup, telgraf, faks ve telefon gibi geleneksel uzaktan iletişim araçları ile sınırlı kalmamaktadır. Bilişim sektöründe, fıberoptik kablolar, radyo dalgaları ve uydularla küresel çaplı ağlar üzerinde işleyen dijital iletişim sistemleri ve araçları sayesinde veri aktarımı ve işleme teknikleri sürekli geliştirilmektedir. Bu teknolojik gelişimlere paralel olarak yaşanan bilgi iletişimine özgü hukuksal sorunlar ise, karma nitelikli bir hukuk dalı görünümündeki "Bilişim Hukukıf′nda incelenmektedir. Öte yandan, mal ve hizmetlerin gerek işletmeler arası gerek işletmeler ile tüketiciler arasındaki hukuksal işlemlere konu yapılmasında, taraflar, bir uzaktan iletişim aracı yardımıyla hukuksal bir bağlantıya geçip, aralarında mesafeli sözleşme ilişkilerini kurma yolunu giderek daha fazla tercih etmektedirler. Bu durumda, kullanılan uzaktan iletişim aracı ve tekniği ile doğrudan bağlantılı olarak bazı önemli hukuksal sorunlar da kaçınılmaz bir biçimde ortaya çıkmaktadır. Bu sorunlardan önemli bir kısmı da bir yandan, bir uzaktan iletişim aracından yararlanan kişi olarak kullanıcı-tüketicinin; diğer yandan, başvurulan iletişim aracına dayalı tekniği bir ağ içerisinde işleten ve/veya bir tüketim malı ya da hizmetini sunan satıcı-sağlayıcının yer aldığı bir hukuksal ilişki çerçevesinde yaşanmaktadır. Yine, bu alana özgü önemli bir kesiti tüketici ile satıcı-sağlayıcı arasında internet üzerinden kurulan mesafeli sözleşmeler oluşturmaktadır. Özellikle, sözleşmenin taraflarının fiziksel olarak aynı anda ve/veya yerde herhangi bir şekilde karşılaşmadan, önce bir görüşme ilişkisine girişmeleri ve daha sonra da bir sözleşme kurmaları nedeniyle, mesafeli sözleşmenin kurulmasından önceki ve sonraki aşamaları ilgilendiren bazı yükümler ve sorumluluklar, yasal çözüm bekleyen bir dizi hukuksal soruna yol açmaktadır. Sözleşme hukukuna ilişkin bu sorunlar, elektronik sözleşmelerle ilgili olarak çıkarılmış olan ya da olması gereken düzeylerde ileri sürülen bilimsel görüşler ışığında oluşturulacak bazı pozitif düzenlemelerle çözüme kavuşturulmalıdır. İşlem iradelerini konu alan ve birer elektronik veri (ileti) içeren elektronik irade beyanlarının açıklanması, gönderilmesi, iletilmesi, depolanması ve muhatabına ulaşması gibi, her biri elektronik ortamda gerçekleşen aşamalar söz konusudur. Bu aşamaları tamamen işlemsel bir bütünlük içerisinde teknik işlevleriyle birlikte yerine getiren elektronik iletişim araçları kullanılarak mesafeli sözleşmelerin kurulması ve hükümlerini doğurması sözleşme hukukuna özgü önemli bazı sorunları da beraberinde getirmektedir. Uygulamada sıkça başvurulan modern bir uzaktan iletişim tekniği ve aracı olarak internette gerçekleşen mesafeli sözleşmelerin taşıdığı temel özellikler üzerinde etraflıca durulmak suretiyle, kurulma ve hükümleri doğurma gibi bazı önemli sözleşme hukuku sorunlarının belirlenmesi ve çözümlenmesi gerekir. İşte, bu amaçla yaptığımız çalışmamızın asıl konusunu, aynı zamanda tüketici sözleşmeleri hukukunun da önemli bir konusu olan mesafeli sözleşme (Fernabsatzvertrag; Distance Contract) kavramının tanımı, unsurları ve yasalarla düzenlenmesi ile bu tür sözleşmelerin, özellikle internet ticareti çerçevesinde, hazır olanlar ya da olmayanlar arasında açıklanan elektronik irade beyanları sonucu kurulmasına ve hükümlerini doğurmasına bağlı hukuksal sorunlar oluşturmaktadır. Doçentlik başvurusuna yönelik bu çalışma dahil, akademik ve meslekî tüm etkinliklerimde yapıcı ve değerli katkılarını esirgemeyen muhterem hocalarım Prof.Dr.Lâle SİRMEN, Prof.Dr.Ahmet M. KILIÇOĞLU ve Prof. Dr. Fahrettin ARAL ile eğitim-öğrenim yaşamım boyunca yetişmemde emeği geçen tüm hocalarıma candan minnet, şükran ve saygılarımı sunarım. Ayrıca, bu çalışmanın kitap olarak yayıma hazır duruma getirilmesindeki dostane yardımları nedeniyle değerli meslektaşlarım Prof. Dr. Süha TANRIVER′e ve Doç. Dr. Erkan KÜÇÜKGÖNGÖR′e; düzeltmelerde yardımları olan sevgili Sema-Harun DEMİR′e ve Tamer BOZKURT′a; basım işlerini üstlenip, gerçekleştiren Turhan Kitabevi sahibi sayın Turhan POLAT′a ve onun değerli çalışanlarına içten teşekkürlerimi belirtmek isterim. Kurtuluş-Ankara, 2004 Mehmet Demir İÇİNDEKİLER SUNUŞ m KISALTMALAR DİZİNİ VII GİRİŞ § 1) ÇALIŞMANIN KONUSU, ÖNEMİ, SINIRLARI ve İNCELENME PLÃNI 1 I. Konusu ve Önemi 1 II. Sınırlan 3 III. İncelenme Plânı 4 § 2) KAVRAMSAL ÇERÇEVE ve TERMİNOLOJİ SORUNU 5 §3) §4) BİRİNCİ BÖLÜM MESAFELİ SÖZLEŞMELERE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER GENEL OLARAK DOĞRUDAN PAZARLAMA e İNTERNETTE MESAFELİ SÜRÜM TEKNİĞİ 9 I. Genel Olarak Doğrudan Pazarlama 9 1- Tanımı 9 2- Kapsamı 10 3- Özellikleri 12 II. İnternette Mesafeli Sürüm Tekniği 13 MESAFELİ SÖZLEŞME KAVRAMI 15 I. Tanımı 15 II. Unsurları 19 1- Satıcı-Sağlayıcı ile Tüketici Arasında Karşılıklı Sözleşme İlişkisinin Varlığı 19 2- Sözleşme Konusu Edimin Bir Tüketim Malının Teslimine ya da Hizmetin Sağlanmasına Yönelik Olması 22 3- Organize Bir Mesafeli Sürüm Sistemi İçerisinde Mal ya da Hizmetin Sunulması 25 4- Münhasıran Bir ya da Birden Çok Uzaktan İletişim Aracından Yararlanılması 29 5- Sözleşme Kurma Amacıyla Bir Uzaktan İletişim Tekniğinin Kullanılmış Olması , 33 V § 5) MESAFELİ SÖZLEŞMELERDE BİLGİLENDİRME YÜKÜMÜ 36 I. Genel Olarak Tüketicinin Bilgilendirilmesi 36 II. Mesafeli Sözleşmelerde Aşamalı Bilgilendirme Yükümleri 38 1- Genel Olarak 38 2- Sözleşme Öncesi Aşamada Aydınlatıcı Ön Bilgiler Verme Yükümü 39 3- Sözleşme Sonrası Aşamada Bilgilendirme ve Belgelendirme Yükümü 43 § 6) MESAFELİ SÖZLEŞMELERİN GERİ ALINMASI VE ASKIDA İŞLEM OLMA NİTELİĞİ 46 I. Genel Olarak Tüketici Sözleşmelerinde Geri Alma 46 H. Mesafeli Sözleşmelerde Geri Alma Hakkı ve Askıda İşlem Olma Niteliği 51 1 Mesafeli Sözleşmelerde Geri Alma Hakkı 51 2- Mesafeli Sözleşmelerin "Askıda Geçerli" İşlem Olma Niteliği ′. 53 § 7) MESAFELİ SÖZLEŞMELERE İLİŞKİN ÖNEMLİ BAZI HUKUKSAL DÜZENLEMELER 57 I. Mesafeli Sözleşmeleri Düzenleyen Avrupa Birliği Yönergeleri 57 1- 1997/7 AT Sayılı "Mesafeli Sürüm Yoluyla Kurulan Sözleşmelerde Tüketicinin Korunmasına İlişkin"AB Yönergesi 57 A) Yönergenin Ortaya Çıkışı ve Konusu 57 B) Yönergenin Amacı 58 C) Yönergenin Uygulanma Alanı 59 a) Kişi Bakımından Uygulanma Alanı 59 b) Maddî Bakımdan Uygulanma Alanı 60 D) Bilgilendirme ve Açıklama Yükümleri 61 E) Yönergede Öngörülen İstisnalar 61 a) Sözleşmelerin Konusuna İlişkin İstisnalar 61 b) Geri Alma Hakkına Getirilen İstisnalar 63 aa) Genel Olarak 63 bb) İstisnalar 64 F) Yönergedeki Diğer Önemli Kurallar 65 a) İfa Süresi 65 b) Kredi Kartlarının Haksız Kullanımı 66 VI c) Sipariş Edilmemiş Bir Malın Gönderilmesi veya Hizmetin Sunulması 67 2- 2002/ 65 Sayılı "Mesafeli Sürüm Yoluyla Tüketiciye Sunulan Finansal Hizmet Edimlerine İlişkin" AB Yönergesi 68 A) Genel Olarak 68 B) Yönergenin Konusu, Amacı ve Uygulanma Alanı 70 a) Yönergenin Konusu 70 b) Yönergenin Amacı 70 c) Yönergenin Uygulanma Alanı 70 C) Yönergenin Kapsamına Giren Diğer Önemli Kurallar 70 II. Elektronik Ticaret ve Elektronik İmzalara İlişkin AB Yönergeleri 73 1- Elektronik Ticarete İlişkin AB Yönergesi 73 2- Elektronik İmzalara İlişkin AB Yönergesi 77 III. Almanya, Avusturya ve İsviçre′de Mesafeli Sözleşmelere İlişkin Yasal Durum 78 1- Almanya 78 2- Avusturya 87 3- İsviçre 93 IV. Ülkemizdeki Pozitif Düzenlemeler 99 1- Genel Olarak 99 2- 4822 Sayılı Yasa ile Değişik 4077 Sayılı TKHK (m.9/A) ve Mesafeli Sözleşmelerle İlgili Yönetmelik (MSY) 100 A) Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (m. 9/A) 100 B) Mesafeli Sözleşmelerin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik (MSY) 102 3- Elektronik İmza Kanunu 108 İKİNCİ BÖLÜM İNTERNETTE TİCARET ve ELEKTRONİK İRADE BEYANI § 8) ELEKTRONİK İLETİŞİM. ELEKTRONİK TİCARET ve İNTERNET HAKKINDA GENEL BİLGİLER 115 I. Elektronik İletişim ve Elektronik Ticaret Kavramları 115 A- Genel Olarak Elektronik İletişim 115 B- Elektronik Ticaret Kavramı 118 1) En Geniş Anlamda 118 VII 2) Geniş Anlamda 119 3) Dar ve Teknik Anlamda 119 C- Doğrudan ya da Dolaylı Elektronik Ticaret Ayırımı 120 II. Mesafeli Sözleşme Aracı Olarak ′İnternet′ Olgusu 121 1- İnternetin Tanımı, Nitelikleri/Teknik Altyapısı ve İşleyişi 121 A) Tanımı ve Nitelikleri 121 a) Tanımı 121 b) Nitelikleri 123 aa- Küresellik 123 bb- Veri Yığını (Ortak Bilgi Tabanı) Oluşturma 125 cc- Dijitallik (Sanalhk) 125 dd- İletişimde Süreklilik 127 B) İnternetin Teknik Altyapısı 127 a) Fiziksel Altyapısı 127 b) Mantıksal Altyapısı 128 C) İşleyişi 128 2- İnternetin Elektronik Ticaret ve Mobil e-Ticaret Kavramları ile İlişkisi 131 A) İnternet - Elektronik Ticaret İlişkisi 131 B) İnternet - Mobil e-Ticaret İlişkisi ; 132 3- İnternete Özgü Bilişim Hizmetleri 135 A) Elektronik Postalama 135 B) www (World Wide Web) 136 C) Dosya Aktarım Protokollerine (FTP / FSP) Bağlı Hizmetler 137 D)Telnet 137 E)Gopher 138 F) Haber Servis Grupları (Usenet-Nevvsgroups) 139 G) İnternette Anında Mesaj Aktanmlı Sohbetler (IRC / ICQ) 140 H) Posta Sunum Listeleri (Listserve - Listproc) 141 El. İnternette Ticarete Özgü İşlemler 141 1-Genel Olarak 141 2- İnternet Sözleşmeleri (Internetvertrage) 144 A) Genel Olarak 144 B) Türleri 145 VIII a) İnternet Veri Bankası Sözleşmeleri (Internet- Datenbankvertaege,) 145 b) İnternette İletişim Sözleşmeleri (Internet- Kommunikationsvertraege) 145 c) İnternet Servis Sağlama Sözleşmeleri (Internet - Service- Providervertraege) 146 aa) Erişim Sağlama (Access Providing=Zugangsvermittlung) 147 bb) İçerik Sağlama (Content Providing= Inhaltsanbietung) 148 d) İnternette Açık Artırmalar (Internet-Online Auktionen) 148 e) İnternette Toplu Alış-Veriş (Community-Shopping) 149 § 9) İNTERNET ÜZERİNDEN ELEKTRONİK İRADE BEYANI 151 I. Geleneksel Anlamda İrade Beyanı Kavramı ve Elektronik İrade Beyanı Olgusu 151 1- Geleneksel Anlamda İrade Beyanı Kavramı 151 2- Elektronik İrade Beyanı Olgusu 154 3- Elektronik İrade Beyanlarının Sınırlandırılması ve Türleri 156 A) Sınırlandırılması 156 B) Türleri 158 a) Tam Otomatik Olan ya da Olmayan Elektronik İrade Beyanları 159 b) Bilgisayarlı ve Dijital Elektronik İrade Beyanları 161 aa) Bilgisayarlı Elektronik İrade Beyanı 161 bb) Dijital Elektronik İrade Beyanı 163 n. Elektronik Sözleşme, Elektronik İmza ve Dijital İmza Kavramları 166 1- Elektronik Sözleşme Kavramı 166 2- Elektronik İmza ve Dijital İmza Kavramları 167 IH. İnternet Üzerinden Elektronik İrade Beyanlarının Açıklanması ve Muhatabına Ulaşması 173 1- Genel Olarak 173. 2- İnternet Üzerinden Elektronik İrade Beyanının Açıklanması 174 3- İnternet Üzerinden Açıklanan Elektronik İrade Beyanının Muhatabına Ulaşması 174 IX A) Hazır Olanlar ya da Olmayanlar Arasında Beyanlar Ayırımı 175 B) İnternette Açıklanan İrade Beyanının Muhatabına Ulaşma Anı 177 IV. İnternet Üzerinden Açıklanan Elektronik İrade Beyanlarının Geri Alınması 183 V. İnternet Üzerinden Elektronik İrade Beyanlarında İsnadiyet Sorunu 186 1- Genel Olarak 186 2- İsnadiyet İlkeleri 188 A) İrade İlkesi 188 B) Kusur İlkesi 189 C) Risk İlkesi 190 VI. İnternet Üzerinden Elektronik İrade Beyanlarında İrade Sakatlığı 193 1- Genel Olarak. 193 2- Bilgisayarda Hatalı Elektronik İrade Beyanları 194 3- Hatalı Elektronik İrade Beyanlarında İptal Hakkı 197 4- Teknik İletim Bozukluklarına Bağlı Sorumluluk 199 VE. İnternet Üzerinden Kurulan Sözleşmelerde Haksız Genel İşlem Koşullan 202 1- Genel İşlem Koşullan Kavramı 202 2- İnternette Kurulan Sözleşmelerde Genel İşlem Koşullanılın Geçerliliği ve Bağlayıcılığı Sorunu 204 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SÖZLEŞMENİN İNTERNETTE KURULMASI ve HÜKÜMLERİNİ DOĞURMASI SÜREÇLERİ § 10) SÖZLEŞMENİN İNTERNETTE KURULMASI 211 I. Genel Olarak 211 II. İnternet Üzerinden Sözleşmesel Elektronik İrade Beyanları 212 1- İcaba Davet ya da İcap Sayılan Durumlar 212 A) İcaba Davet 213 B) İcap 218 a) Genel Olarak 218 b) İnternette Hazır Olanlar Arasında Yapılan İcaplar 221 aa) İnternet Telefonu Aracılığıyla Yapılan İcaplar 221 X bb) Görüntülü İnternet Telefonu Aracılığıyla Yapılan İcaplar 222 cc) İnternette Sohbet (Online-Chat) Sırasında Yapılan İcaplar 222 c) İnternette Hazır Olmayanlar Arasında Yapılan İcaplar 223 aa) www Siteleri Üzerinden İcaplar 224 bb) Elektronik Postalama Şeklinde İcaplar 225 C) İcapla Bağlılık Süresi 226 a) Hazır Olanlar Arasındaki İcapla Bağlılık Süresi 226 b) Hazır Olmayanlar Arasındaki İcapla Bağlılık Süresi 227 2- Kabul 228 A) Genel Olarak 228 B) Hazır Olanlar ya da Olmayanlar Arasındaki Elektronik Kabul Beyanları 229 a) Hazır Olanlar Arasında Kabul 229 b) Hazır Olmayanlar Arasında Kabul 230 § 11) SÖZLEŞMENİN İNTERNETTE HÜKÜMLERİNİ DOĞURMASI 232 I. Genel Olarak 232 II. Yazılı veya Sözlü İrade Beyanları Ayırımına Göre 237 1-Genel Olarak 237 2~ Yazılı (Cismanî) İrade Beyanlan 238 3- Sözlü (Cismanî Olmayan) İrade Beyanları 239 İÜ. Hazır Olanlar ya da Olmayanlar Arasındaki İrade Beyanlan Ayırımına Göre 241 1- Hazır Olanlar Arasındaki Kabul Beyanlan 241 2- Hazır Olmayanlar Arasındaki Kabul Beyanlan 243 SONUÇ 245 KAYNAKÇA 257 Bilişim ve İnternet Hukuku′na Özgü Kısa Terimler Sözlüğü 287
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı