Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar


Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Aralık (8)      Kasım (60)      Ekim (124)      Eylül (80)

Medeni Yargılamada Taraf Ehliyeti

Medeni Yargılamada Taraf Ehliyeti



Sayfa Sayısı
:  
237
Kitap Ölçüleri
:  
16x23 cm
Basım Yılı
:  
2010
ISBN NO
:  
9786055865870

62,00 TL

Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!
Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...









GÄ°RÄ°Åž



Yargılama hukukunda birçok hüküm taraflar ve tarafların nitelikleri hakkındadır. Taraf kim olacaktır sorusuna verilecek cevap, yargılamanın her aşamasında büyük önem arz eder. Nitekim mahkemeye başvurarak hukuki himaye talebinde bulunabilecek kimse davacı tarafında yer alacak, kendisine karşı hukuki himaye talebinde bulunulacak kimse de davalı tarafında yer alacaktır. Taraflar dava malzemesini getirecekler, davanın yürütülmesinde önemli rol oynayacaklar ve nihayet hakimde kendi menfaatlerine uygun şekilde kanaat oluşturmaya çalışacaklardır. Karar taraflara ilişkin olarak verilecektir. Kanun yollarına yine taraflar başvuracaklar ve yargılamanın sonunda verilen kararın icra edilmesini taraflar isteyeceklerdir. İşte bu sebeplerden dolayı, kimin somut hukuki uyuşmazlığın tarafı olduğunu mümkün olduğunca doğru tespit etmek gerekecektir.


Taraf ehliyeti konusunda, Kıta Avrupa′sında, özellikle de Almanya′da önemli geliÅŸmeler yaÅŸanmaktadır. Bu geliÅŸim bilhassa Alman Federal Mahkemesi′nin, adi ÅŸirketin taraf ehliyetine iliÅŸkin 2001 tarihli kararından sonra baÅŸlamıştır. Bununla birlikte Avrupa BirliÄŸi Mahkemesi′nin (EuGH) birlik üyesi ülkelerin tabiiyetinde olan ÅŸirketlerin dolaşım özgürlüğüne iliÅŸkin kararı, üye ülkelerdeki ÅŸirketlerin taraf ehliyetine iliÅŸkin hukuki geliÅŸimi etkilemiÅŸtir. Bu iki karar da doÄŸrudan doÄŸruya taraf ehliyetine iliÅŸkindir.


Taraf ehliyetindeki değişiklikler kadar, 20. yüzyılın başından itibaren taraf kavramında ortaya çıkan değişiklikleri de göz önünde bulundurmak gerekir. Yargılamada tarafın belirlenmesinde maddi hukukun ağırlığı butarihten itibaren etkisini kaybetmiş, taraf kavramını açıklamada usuli kriterler ön plana çıkmıştır.


Ortaya çıkan bu gelişmeler ışığında, taraf ehliyeti konusunda önemli sorunlarla karşı karşıya kalınmıştır. Bunlardan ilki, gerçekte hak ehliyetine sahip olmayan süjelerin davadaki konumlarıdır. Gerçek ve tüzel kişiliği olmayan süj eler davada taraf olarak nasıl yer bulacaklar ve davalarını yürütebileceklerdir? Bu kapsamda, sınırlı taraf ehliyetinin mevcut olup olamayacağı da sorulabilecektir. Sınırlı taraf ehliyeti, hak ehliyeti bulunmayan oluşum veya toplulukların yargılamadaki konumlarına ilişkindir ve değişik şekillerde ortaya çıkabilir. Örneğin hak ehliyeti olmayan bir topluluğun veya oluşumun sadece davalı olabileceği kabul edilebilirken (ZPO § 50 / II ) davacı olması halinde taraf ehliyeti bulunmayabilir. Yine hak ehliyeti olmayan topluluklardan sadece belirli niteliklere sahip olanlara taraf ehliyeti tanınırken, bu nitelikte olmayanların taraf ehliyeti bulunmayabilir.


Bir diğer mesele de, tüzel kişilerde veya benzeri organizasyonlarda, üyeler/ortaklar arasında veya üye/ortak ile tüzel kişilik arasında ortaya çıkabilecek ihtilaflarda, yani iç ilişkilerde yaşanabilecek taraf teşkili sorunlarıdır.


Taraf ehliyetinin temel haklar ile insan hakları boyutunu da vurgulamak gerekir. Sübjektif hakların etkili bir ÅŸekilde saÄŸlanabilmesi için ilgililerin mahkeme önünde taraf olarak yer alması gerekmektedir. Temel insan hakları ile de doÄŸrudan baÄŸlantılı bulunan taraf ehliyeti kavramı, anayasalarda da açık bir ÅŸekilde güvence altına alınmıştır. Her bireyin hak ve taraf ehliyetine sahip olduÄŸu, artık şüphe götürmez bir gerçektir. Bu hususun dikkate alınması ve korunması, devletin temel ödevleri arasındadır. Devlet bu koruma ile bireyin kiÅŸisel geliÅŸimine hizmet edecektir. Avrupa Ä°nsan Haklan SözleÅŸmesi′nin 6. maddesinde de her bireyin mahkeme önünde taleplerini ileri sürebilme hakkından bahsedilmektedir. Nitekim Avrupa Ä°nsan Haklan Mahkemesi, hak ehliyetine sahip bir oluÅŸum olarak teÅŸekkül etmemesine raÄŸmen, Yunanistan′da faaliyet gösteren Katolik bir kilisenin taraf ehliyetini, EMRK′ nın 6. maddesinde yer alanetkin hukuki himaye ihtiyacı ve yine EMRK′ nın 9. maddesinde belirtilen din özgürlüğü prensiplerine dayanarak kabul etmiÅŸtir1.


Medeni yargılamada taraf ehliyeti konulu bu çalışmanın genel bölümünde, taraf ehliyetinin usul hukuku bakımından önem taşıyan noktalarına açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda taraf teşkilinin anlamı ve taraf kavramına ilişkin teoriler açıklanmış, taraf ehliyetinin hak ehliyeti ile olan ilişkisi belirtilmiş ve taraf ehliyeti ile usul hukukundaki benzer kurumların arasındaki bağlantı ortaya konulmuştur. Çalışmanın genel bölümünde ayrıca taraf ehliyetinin incelenmesi esasına ilişkin hususlar açıklanmıştır.


Tezin özel bölümünde ise taraf ehliyetinin maddi hukuk hükümleri açısından ortaya çıkardığı sorunlar incelenmiştir. Bu kapsamda özellikle adi şirketin taraf ehliyetine ilişkin Alman hukukundaki gelişmeler etraflı bir şekilde değerlendirilmiş, yine miras ortaklığının ve kat malikleri kurulunun taraf ehliyetine ilişkin hususlar, Alman ve İsviçre hukukundaki görünümleriyle birlikte ele alınmıştır.




İÇİNDEKİLER



ÖNSÖZ vii
İÇİNDEKİLER ix
KISALTMALAR CETVELÄ° xiii
GÄ°RÄ°Åž 1



Birinci Bölüm GENEL BÖLÜM



§ 1. Tarafve TarafEhliyeti 5
A. Taraf Teşkilinin Anlamı ve İki Taraflı Sistem 5
B. Taraf Kavramı 6
I. Taraf Kavramına İlişkin Teoriler 6
1. Maddi Anlamda Taraf Teorisi 6
2. Åžekli Anlamda Taraf Teorisi 7
3. Fonksiyonel Anlamda Taraf Teorisi 8
4. Kişisel Görüşümüz 9
C. TarafEhliyeti 10
I. Tarihçe 10
II. TarafEhliyeti Kavramı ve Fonksiyonu 13
D. TarafEhliyeti ve Hak Ehliyeti Ä°liÅŸkisi 16
I. Genel Olarak 16
II. Alman Hukukunda 17
III. İsviçre Hukukunda 19
E. Taraf Ehliyeti İle Usul Hukukundaki Benzer Kurumların
Ä°liÅŸkisi 20
I. Taraf Ehliyeti ve Dava Ehliyeti 20
II. Taraf Ehliyeti ve Sıfat 22
III. Taraf Ehliyeti ve Dava Takip Yetkisi 23
IV. Taraf Ehliyeti ve Dava YetkinliÄŸi 25
1. Genel Olarak 25
2. İradi Dava Yetkinliği (Gewillkürte
Prozessstandschaft) 26
V. Taraf Ehliyeti ve Dava Arkadaşlığı 28
VI. Taraf DeÄŸiÅŸimi 30
1. İradeye Bağlı Olarak Taraf Değişimi 30
2. Kanundan Kaynaklanan Taraf DeÄŸiÅŸimi 36
F. Çekişmesiz Yargıda Taraf Kavramı 36
2. Taraf Ehliyetinin Ä°ncelemesi 43
A. Dava Şartı Olarak Taraf Ehliyeti 43
B. Taraf Ehliyetinin İncelenmesinde Hakimin Rolü 45
C. Taraf Ehliyetinin Yargılamada Esas Sorun Olarak
Ä°ncelenmesi 48
D. Taraf Ehliyeti Eksikliğinin Düzeltilmesi 50
E. Taraf Ehliyeti EksikliÄŸi Durumunda Mahkemenin
VereceÄŸi Karar 55
F. Kanunyolu Aşamasında Taraf Ehliyeti Eksikliğinin
Tespiti 55
G. Taraf Ehliyetsiz ve Mevcut Olmayan Taraf 57



İkinci Bölüm
ÖZEL BÖLÜM



§ 3. Gerçek Kişilerin Taraf Ehliyeti 61
A. Genel Olarak 61
B. Ceninin Taraf Ehliyeti 62
C. Gerçek Kişilerin Taraf Ehliyetinin Kaybı ve Sonuçlan 68
I. Dava Açılmadan Önce Taraf Ehliyetinin Kaybı 69
II. Dava Esnasında Taraflardan Birinin Ölümü 72
1. Sadece Öleni İlgilendiren Davalar 74
2. Dava Konusunun Mirasçıları İlgilendirdiği Haller 74
3. Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi, Tereke Resmi
Yöneticisi ve Tasfiye Memurlarının Hukuki Durumu...78
4. Boşanma ve Evliliğin İptali Davalarında
Taraflardan Birinin Ölümü 80
§ 4. Tüzel Kişilerin Taraf Ehliyeti 85
A. Tüzel Kişilerin Taraf Ehliyetini Kazanması 85
I. Derneklerin ve Vakıfların Taraf Ehliyeti 91
II. Sendikaların Taraf Ehliyeti 95
B. Tüzel Kişilerin Taraf Ehliyetini Kaybetmesi 98
§ 5. Yabancı Şirketlerin Taraf Ehliyeti Sorunu 101
A. Türk Hukukunda 103
B. Avrupa ve Alman Hukukunda 105
C. İsviçre Hukukunda 112
§ 6. Ön Şirketlerin (Vorgesellschaft) Taraf Ehliyeti Sorunu 115
§ 7. Åžirketlerin BirleÅŸme ve Nev′i DeÄŸiÅŸtirmelerinde Taraf Ehliyeti
Sorunu 119
§ 8. Dernek Davalarında Taraf Ehliyeti Sorunu 123
§ 9. Meslek Birliklerinin ve Özellikle Avukatlık Ortaklığının Taraf
Ehliyeti 129
§ 10. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun Taraf Ehliyeti 133
§ 11. Hayvanların Taraf Ehliyeti Sorunu 137
§ 12. Elbirliği ve Paylı Mülkiyette Taraf Ehliyeti 141
A. Elbirliği Mülkiyetinde Taraf Ehliyeti 141
B. Paylı Mülkiyette Taraf Ehliyeti 146
§ 13. Adi Şirketin Taraf Ehliyeti Sorunu 149
A. Alman Hukukunda 149
I. Genel Olarak 149
1. Maddi Hukuk Temelleri 150
2. Federal Mahkeme Kararından Önce Adi Şirketin
Hukuki NiteliÄŸi 151
3. Federal Mahkemenin Adi Şirkete İlişkin Kararı ve
Etkileri 154
4. Ortaklığın Borçlarından Dolayı Ortaklığın ve
Ortakların Sorumluluğu 161
5. Adi Åžirketin Taraf Ehliyeti 164
B. İsviçre Hukukunda 170
C. Türk Hukukunda 171
§ 14. Miras Ortaklığının Taraf Ehliyeti 179
§ 15. Kat Malikleri Kurulunun Taraf Ehliyeti 187
A. Türk Hukukunda 187
B. Alman Hukukunda 189
C. İsviçre Hukukunda 192
§ 16. Hak Ehliyeti Olmayan Toplulukların Taraf Ehliyeti Sorunu
ve Bu Topluluklara Hak Ehliyeti Tanınmasının Tapu Kütüğü
Açısından Sonuçları 195
§ 17. İflasın Taraf Ehliyetine Etkisi 203
§ 18. Tasfiye Sonrası Şirketlerin (Nachgesellschaft) Taraf Ehliyeti 209


SONUÇ 213

KAYNAKÇA 221