Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Medeni Usul ve İcra İflas Hukukunda Yaklaşık İspat
Medeni Usul ve İcra İflas Hukukunda Yaklaşık İspat
Hakan ALBAYRAK
Sayfa Sayısı
:
476
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2013
ISBN NO
:
9789754646986
400,00
TL GİRİŞ A- ÇALIŞMANIN AMACI VE KONUNUN GÜNCELLİĞİ Türk Hukukuna yaklaşık ispat kavramının "yaklaşık ispat" ismi ile ilk girişi Muhammet Özekes′in "İhtiyati Haciz" adlı eseri ile olmuştur. Bu eser¬den önce yaklaşık ispat kavramı yerine "muhtemel görme", "hakikate yakın gösterme", "ilk bakışta anlaşılma" vb. kavramlar kullanılmaktaydı. Bu eser¬den sonra yaklaşık ispat kavramı oturmuş ve yaklaşık ispat HMK m. 390/3 ile birlikte artık kavram olarak pozitif hukukumuza da resmen girmiş bu¬lunmaktadır. Ancak yaklaşık ispat konusunda şimdiye kadar bağımsız bir çalışma ya¬pılmamıştır. Hatta Alman Hukukunda dahi yaklaşık ispat konusunda çok az sayıda çalışma mevcuttur. Aslında Alman Hukukunda yaklaşık ispat konu¬sunda ilk monografık eser çok eski bir tarihe dayanmaktadır. Alman Huku¬kunda yaklaşık ispat konusunda ilk monografik çalışmayı 1914 tarihinde Egon Barella "Alman Medeni Usul Kanununa Göre Yaklaşık İspat" adlı eseri ile yapmıştır. Alman Hukukundaki bu konudaki ikinci monografık çalışma ise ilk eserin yazılmasından çok uzun zaman geçmesinden sonra 1996 tarihinde Inga Scherer tarafından "Yaklaşık İspat Ölçüsü" ile yapılmış¬tır. İkinci eserde, konu, özellikle Alman Hukukunda sıklıkla inceleme konu¬su yapılan ispat ölçüsü açısından ele alınmıştır. Bunların dışında konuyu yalnızca geçici hukuki himaye tedbirlerindeki ispat yükü açısından ele alan bağımsız iki monografık eser daha bulunmaktadır. Fakat bu eserlerde yakla¬şık ispat konusuna sadece kısaca değinilmiş bütün çalışma ispat yükü bakı¬mından ele alınmıştır. İsviçre ve Avusturya Hukukunda ise bu konuda rast¬layabildiğim bir monografik eser bulunmamaktadır. Dolayısıyla yaklaşık ispat konusu gerek karşılaştırmalı hukuk düzeyinde gerek Türk Hukuku dü¬zeyinde sıklıkla ele alınmış ve incelenmiş bir konu değildir. Bu nedenle yak¬laşık ispat konusu çok bilinen bir konu değildir. Yaklaşık ispat konusu ül¬kemizde de daha çok ispat ölçüsü açısından ele alınmıştır. Yaklaşık ispatın geçtiği yerler ise tam olarak belirlenememekte daha çok geçici hukuki hima¬ye tedbirlerinde kullanılan ispat ölçüsü olarak algılanmaktadır. Bunun dışın¬da ayrıca eski hale getirme, hâkimin reddi ve adli yardım durumlarında da yaklaşık ispatın olduğu genel olarak çoğu usul eserinde belirtilmiştir. Bunun dışındaki yerlerde yaklaşık ispatın kullanım alanları çok bilinmemektedir. Yaklaşık ispatın, ispat kolaylıkları ile karıştırılması ve ispat ölçüsünün düşürüldüğü bütün yerlerde yaklaşık ispat kavramının kullanılması Türk Hukukunda sık yapılan bir hatadır. Bunun nedeni yaklaşık ispatın özelliklerinin, kapsamının, niteliklerinin belirlenmeyişidir. İşte biz, bu çalışmamızda, öncelikle bu belirlemeleri yaparak teorik bir çerçeve çizmeye çalıştık. Daha sonra bu teorik çerçeveyi, Türk Hukukunda yaklaşık ispatın geçtiği yerleri belirlemek ve tam ispattan olan farkını belirtmek için kullandık. Bu anlamda tezin en önemli amacı; yaklaşık ispatın, yalnızca ispat ölçüsüne dayanılarak açıklanmaya çalışılmasının eksik olacağını vurgulamaktır. Bu tezimizde bu duruma sıklıkla atıf yapılacaktır. Dolayısıyla tezimizin ilk amacı yaklaşık ispatın özelliklerini tespit etmeye çalışmak ve bu tespitlere göre de değerlendirmelerde bulunarak yaklaşık ispatın tam ispattan farkını anlatabilmektedir. Bundan sonra ancak ispat ölçüsü ve ispat yükü özel olarak incelenecektir. Yaklaşık ispatın en sık kullanıldığı yerler geçici hukuki himaye tedbirle¬rinden ihtiyati tedbir ve ihtiyati hacizdir. Bu nedenle geçici hukuki himaye tedbirleri ayrı bir başlık altında kısaca incelenerek ihtiyati tedbir türlerleri belirtilmeye çalışılmıştır. Böylece geçici hukuki himaye tedbirlerinin yakla¬şık ispat ile olan bağlantısı daha rahat izah edilebilecektir. Çünkü ihtiyati tedbir türlerinin ispat ölçüsünün ve ispat yükünün belirlenmesinde ayrıca bir önemi vardır. Örneğin istenilen geçici hukuki himaye tedbirinin verilmesi ile birlikte esas davada istenilecek olan talebin yerine geldiği ifa amaçlı tedbir¬lerde yaklaşık ispatın önemi daha da artmaktadır. Özellikle haksız rekabet alanındaki ifa amaçlı tedbirlerde çoğu kez talep eden yeniden dava açmaya lüzum görmemekte, geçici hukuki koruma yolu ile istemiş olduğu dava ko¬nusuna erişebilmektedir. Bu durum yaklaşık ispat vasıtası ile adeta kesin hüküm gücünde kararların elde edilmesi sonucunu doğurmaktadır. Dolayı¬sıyla yaklaşık ispat çoğu kez tam ispatın yerini almaktadır. Bu yüzden yakla¬şık ispat kavramının iyi bilinmesi, yaklaşık ispattan alelade bir ispatın yahut herhangi bir inceleme yapmaya gerek duymadan hâkimin iknasının anlaşıl¬maması gerekir. Çünkü artan geçicici hukuki himaye tedbirleri ve tedbirlerin asıl davadan daha önemli hale gelmesi sonucu yaklaşık ispat, tam ispatın yerini almaya başlamaktadır. Adeta gizli bir ispat sisteminin gelişmesi sonu¬cunu doğurur hale gelmektedir. Buna rağmen yaklaşık ispat durumunda, hangi delillerin kulanılacağı, bu delillerin değerlendirilmesinin nasıl yapıla¬cağı, ölçünün ne olacağı, ispat yükünün kime ait olacağı gibi birçok prob¬lemli alan tam olarak bilinmemektedir. Bu yüzden yaklaşık ispat durumunun iyi bilinmesi iyi anlaşılması kavramsal temelinin iyi oturtulması gerekir. Çünkü dava ve tam ispat sistemi yerini, gelişen teknolojik gelişmeler, hızlı müdahalenin artan bir şekilde ihtiyaç haline gelmesi gibi nedenlerle, geçici hukuki koruma ve yaklaşık ispat sistemine bırakmaktadır. Ayrıca geçici hukuki himaye tedbirlerinde ispat yükünün ne olacağı ise tamamen ayrı ve çok önemli bir konudur. Çünkü yaklaşık ispat ölçüsü kadar ispat yükünün kime ait olduğu, yaklaşık ispat faaliyetinin başarısını ve buna bağlı olarak da istenilen hukuki korumanın elde edilmesini ilgilendirmektedir. Bu anlamda normal yargılamada bulunan ispat yükü kurallarının, yakla¬şık ispat durumunda da uygulanıp uygulanmayacağı üzerinde durulması gerekir. B- ÇALIŞMANIN SINIRI İspat konusu usul hukukunun en çetrefilli ve izahı en zor konularından biridir. Yaklaşık ispat açısından ele alınacak bütün konular aslında ayrı ve bağımsız çalışmaların konusu olabilecek niteliktedir. Buna rağmen, yaklaşık ispat kavramı, yaklaşık ispatın belirlenmesindeki ölçütler ve yaklaşık ispatın kullanıldığı yerlerin incelenmesinin yanında ispat ölçüsü ile ispat yükü de ayrıca incelenmeye çalışılmıştır. Zaten belirttiğimiz gibi bütün bunlar Alman Hukukunda da ayrı monografık çalışmaların konusunu oluşturmuştur. Ancak konunun Türk Hukukunda ilk olarak ele alınması nedeniyle, konu mümkün olduğunca geniş şekilde incelenmeye çalışılmıştır. Çalışmamız dört bölümden oluşmaktadır. Çalışmamızın birinci bölü¬münde öncelikle genel olarak ispat kavramı incelenecektir. Daha sonra ise ispat kolaylıklarından ne anlaşılması gerektiği belirtilerek yaklaşık ispatın ispat kolaylıklarından farkı ele alınacaktır. Bütün incelemelerden sonra ise yaklaşık ispat kavramının ne olduğu belirtilecektir. Birinci bölümde ayrıca daha sonraki bölümlerde sıklıkla bahsedeceğimiz geçici hukuki himaye ted¬birleri türleri incelenecektir. Çünkü geçici hukuki himaye tedbirlerinin türleri konumuz açısından hem ispat ölçüsü hem de ispat yükü bakımından önemli¬dir. Ayrıca bu bölümde yaklaşık ispatın tarihi seyri de kısaca incelenecektir. Bütün bu incelemelerden sonra ise yaklaşık ispatın özellikleri ve fonksiyonu yani kavramsal çerçevesi belirtilmeye çalışılıcaktır. Bu özelliklerin belirtilmesinden ve yaklaşık ispatın tam ispat ile ispat ko¬laylıklarından olan farkının incelenmesinden sonra, ilk bölümde yapmış olduğumuz değerlendirmeler ve koymaya çalıştığımız ölçütlere göre ikinci bölümde yaklaşık ispatın kullanıldığı yerler örnekleme yolu ile belirlenecek¬tir. Bu belirlemede Alman Hukukunda bulunan durum da ayrıntılı olarak incelenecektir. Alman Hukukundaki yaklaşık ispatın geçtiği yerlerin bu şe¬kilde geniş tutulmasındaki amaç Alman Hukukunda yaklaşık ispatın geçtiği yerlerin yasada tek tek belirtilmiş olmasıdır. Oysa Tuk ve İsviçre Hukuk sisteminde yaklaşık ispat ayrı bir madde şeklinde düzenlenmemiştir. Bu nedenle yaklaşık ispatın geçtiği yerleri tespit için çeşitli ölçütlere başvurmak gerekmektedir. İşte Alman Hukukunda belirtmiş olduğumuz bu örnekler Türk Hukukunda da yaklaşık ispatın olabileceği yahut olması gerektiği yer¬leri tespitte kıyas yolu ile yardımcı olacaktır. Bu belirlemelerin ardından üçüncü bölümde ilk olarak yaklaşık ispat du¬rumunda ölçünün ne olacağı belirlenmeye çalışılmıştır. Yaklaşık ispat duru¬munda ölçünün ne olacağını belirlemeden önce ilk olarak kural ispat ölçüsünün ne olduğu belirtilmeye çalışılmıştır. Daha sonra yaklaşık ispat durumun¬daki ispat ölçüsüne ilişkin doktrindeki görüşlere yer verilmiştir. Bu teorik açıklamaların yanında, yargı kararlarına yaklaşık ispatın nasıl yansıdığı hem Alman yargı kararlan bakımından hem de Türk yargı kararlan açısından verilmiştir. Böylece açıklamalar teorik zeminde kalmamış uygulamada yak¬laşık ispatın nasıl anlaşıldığı da belirlenmeye çalışılmıştır. Yaklaşık ispat ölçüsünden sonra yaklaşık ispatın konusunun ne olduğu ve ne olması gerek¬tiği yine hem Alman Hukuku açısından hem de Türk Hukuku açısından ince¬lenmiştir. Ayrıca bu bölümde özel olarak bir değerlendirme bölüme açılmış¬tır. Böylece bütün bu konulann genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Dördüncü ve son bölümde ise yaklaşık ispat durumunda ispat yükünün nasıl olacağı değerlendirilmiştir. Konu daha çok geçici hukuki himaye ted¬birleri açısından ele alınmıştır. Bunun nedeni, yaklaşık ispat yükünün geçici hukuki himaye tedbirlerinde özellik göstermesindendir. Burada da konu yine hem Alman Hukuku açısından hem de Türk Hukuku açısından ayrı ayn ince¬lenmiştir. Daha sonrada bir değerlendirme ile bölüm bitirilmiştir. ÖNSÖZ "Medeni Usul ve İcra-İflas Hukukunda Yaklaşık İspat" isimli bu çalış¬ma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü′nde 02.07.2012 tarihinde Prof. Dr. Ömer ULUKAPI, Prof. Dr. Hakan HAKERİ, Doç. Dr. Recep AK¬ÇAN, Doç. Dr. İbrahim ERCAN ve Doç. Dr. Ahmet BAŞÖZEN′den oluşan jüri önünde savunulan ve oybirliği ile başarılı bulunan tezin, jürinin önerileri dikkate alınarak üzerinde değişiklik yapılan ve yeniden düzenlenen şeklidir. Akademik yaşam sırasında asistanların çeşitli dönemeç noktalan bulun¬makta, bu dönemeç noktalarında önemli insanlar ve anlar akademik kimliğin yapı taşlarını oluşturmaktadırlar. Benim akademik anlamda dönemeç nokta¬larımdan ilki akademik yaşama girişimde büyük katkıları olan ve her zaman örnek aldığım aynı zamanda yüksek lisans tez danışmanım olan değerli ho¬cam Prof. Dr. Erdal Tercan′dır. Doktora tezim vesilesi ile kendisine bir kez daha yürükten teşekkür etmeyi borç bilirim. Akademik yaşantımın diğer en önemli anı ise doktora yapmak üzere Sel¬çuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsüne görevlendirilmemdir. Akade¬mik yaşantımın en güzel dönemleri burada geçmiştir. Bana bu imkânı sağla¬yan Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Usul ve İcra İflas Kürsü¬sünde doktora yapmak üzere geldiğimde beni çok içtenlikle karşılayan dok¬tora öğrencisi ve asistanı olma ayrıcalığını yaşadığım değerli hocam Prof. Dr. Ömer ULUKAPI′ya gönülde teşekkür ederim. Bu süreç içinde kendisi ile yakından çalışma fırsatı bulduğum hocamdan akademik bilginin dışında da çok şey öğrendim ve kendisine üzerimdeki emeği ve katkıları için minnettarım. Bu çalışmanın ortaya çıkmasında desteğini gördüğüm sadece akademik anlamda değil insani değerler açısından da bana birçok şey öğreten, doktora tez sürecimde zor olan işleri benim için her zaman kolaylaştırmaya çalışan, değerli vaktini benim için harcamaktan hiçbir zaman çekinmeyen, doktora tez danışmanım olan değerli hocam Doç. Dr. Recep AKCAN′a ayrıca şükran duygularımı ifade etmek isterim. Akademik yaşantımın en önemli kişilerinden ve akademik kimliğimin oluşmasında çok önemli bir yeri olan, her zaman kendisini örnek aldığım, doktora tez konumu bana öneren ve bu konuda çalışmaya beni teşvik eden çok değerli hocam Doç. Dr. İbrahim Ercan′dır. Hocam, bu çalışma süresince beni sabırla ve saatlerce dinleme zahmetine katlanarak, tez süresince bu ça¬lışmaya yönelik eleştiri ve görüşleriyle akademik bir bakış açısı kazanmam¬da ve tezimin bu hale gelmesinde çok önemli katkılarda bulunmuştur. Ho¬cama ne kadar teşekkür etsem eksik kalır. Tez izleme komitesinde ve tez jürisinde bulunması benim için büyük bir şans olan, jürimde olması sebebiyle gurur duyduğum sayın hocam Prof. Dr. Hakan Hakeri′ye de değerli katkı ve görüşleri için çok teşekkür ederim. Değerli hocam Doç. Dr. Ahmet Başözen′e ayrıca teşekkür etmek isterim. Değerli hocamın, jürimde yer almayı kabul etmesi benim için çok değerli olmuştur. Tezime yönelik getirdiği eleştiriler ve katkıların yanında bana bir abi gibi akademik anlamda tavsiyelerde bulunması, bana zaman ayırması ve göstermiş olduğu yakınlık nedeniyle şükran duygularımı ifade etmek isterim. Tez çalışmam için gitmiş olduğum Almanya′da, benim gibi Türkiye′den gelen birçok araştırmacıya elinden geleni esirgemeyen, Augsburg Üniversi¬tesi Hukuk Fakültesi′nde öğretim üyesi, Avrupa Hukuk Düzenleri Enstitüsü Türk Hukuku Araştırma Merkezi Başkanı sayın hocam Doç. Dr. Erhan Te-mel′e çok teşekkür ederim. Bu çalışmanın oluşmasında çok değerli katkısı olan birlikte Almanya′da bulunduğumuz bir yıllık süreç içerisinde sürekli bir şekilde tezimden bahse¬derek bıktırdığım daha sonrada tezimin ilk nüshasını çok ayrıntılı bir şekilde okuyarak tezime çok büyük katkısı olan değerli dostum ve kardeşim Arş. Gör. S. Serhat Kırtıloğlu′na teşekkür etmeyi bir borç bilirim. Oda arkadaşlığı bir araştırma görevlisinin verimli ve üretken olmasının önemli etkenlerinden birisidir. İşte bende bu anlamda çok şanslı olanlardan biriyim. Bu anlamda, tezin yazımı sırasında sık sık sorular sorarak rahatsız edip vaktini çaldığım değerli oda arkadaşım Milletlerarası Özel Hukuk Ana Bilim Dalı Arş. Gör. Dr. Cemil Güner′e ayrıca teşekkür ederim. Hayatımın bütün önemli anlarında yanımda olup bana hep destek olan, böyle bir dostum olduğu için kendimi her zaman şanslı olarak kabul ettiğim, bu çalışmanın da manevi mimarlarından biri olan sevgili kardeşim, dostum, Av. Ali Volkan Özügeven′e içtenlikle teşekkür ederim. Akademik yaşantım boyunca hep beraber olduğum birlikte çok şeyi pay¬laştığım, hem çocukluk arkadaşım hem meslektaşım Yrd. Doç. Dr. Aziz Serkan Arslan′a ve bir aile olarak nitelendireceğim kürsü arkadaşlarım Arş. Gör. Halil Dursan′a, Arş. Gör. Meltem Ercan′a, Arş. Gör. Şükrü Behlül Taşdemir′e, Arş. Gör. Sümeyra Sevinç′e ayrıca teşekkür ederim. Selçuk Üniversitesinde bulunduğum süre içersinde bana orayı evim gibi hissettiren değerli arkadaşlarım Yrd. Doç. Dr. Ali Tank Gümüş′e, Yrd. Doç. Dr. Mücahit Ünal′a, Yrd. Doç. Dr. Turan Şahin′e, Arş. Gör. Yusuf Deniz′e, Arş. Gör. Kemal Gündem′e, Arş. Gör. Ali Ekin′e, Arş. Gör. Halid Özkan′a ve Arş. Gör. Berkan Hamdemir′e bana güzel bir çalışma ve arkadaşlık orta¬mı sundukları için çok teşekkür ederim. İÇİNDEKİLER A- ÇALIŞMANIN AMACI VE KONUNUN GÜNCELLİĞİ 23 B- ÇALIŞMANIN SINIRI 25 BÖLÜM 1 İSPAT VE GEÇİCİ HUKUKİ HİMAYE TEDBİRLERİ KAVRAMI, YAKLAŞIK İSPAT KAVRAMI, YAKLAŞIK İSPATIN TARİHİ GELİŞİMİ, YAKLAŞIK İSPATIN ÖZELLİKLERİ § 1 - İSPATA VE GEÇİCİ HUKUKİ HİMAYE TEDBİRLERİ KAVRAMINA İLİŞKİN GENEL AÇIKLAMALAR 27 A. İSPAT KAVRAMI VE TÜRLERİ 27 I. İspat Kavramı 27 II- Asıl İspat-Karşı İspat-Aksini İspat 28 III- Tam İspat - Yaklaşık İspat 29 IV- İspat Kolaylıkları ve İspat Kolaylıklarının Yaklaşık İspattan Farkı 33 1- Genel Olarak İspat Kolaylıkları Kavramı ve İspat Kolaylıklarının Türleri 33 a- İspat Kolaylıkları Kavramı 33 b- İspat Kolaylıklarının Türleri 35 aa- İlk Görünüş İspatı 35 bb- Emare İspatı 43 cc- Fiili Karineler 45 dd- Tecrübe Kuralları 47 ee- Delillerin Engellenmesi (Karartılması) Sebebiyle İspat Yükünün Yer Değiştirmesi 48 c- Almanya′da II. Dünya Savaşı Sonrası Tazminat Taleplerine İlişkin Çıkarılan Kanunlardaki İspat Kolaylıkları 52 2- İspat Kolaylıklarının Yaklaşık İspattan Farkı 55 B- YAKLAŞIK İSPAT KAVRAMI VE TANIMI 57 I- Öğretide Yaklaşık İspat 57 II- Mevzuatta Yaklaşık İspat 59 III- Yargı Kararlarında Yaklaşık İspat 62 IV- Yaklaşık İspatın Tanımı 63 C- GEÇİCİ HUKUKİ HİMAYE TEDBİRLERİ KAVRAMI VE KONUMUZ AÇISINDAN ÖNEMİ 64 I- Kavram 64 II- Geçici Hukuki Himaye Tedbirlerinin Göstermiş Olduğu Özellikler 67 III- Geçici Hukuki Himaye Tedbirlerinin Konumuz Açısından Önemi 70 IV- Genel Olarak Geçici Hukuki Himaye Tedbirlerinin Türleri 72 1 - Geçici Hukuki Himaye Tedbirlerinin Türlerine Göre Yapılan Ayırım 72 2- Geçici Hukuki Himaye Tedbirlerinin Amacına Göre Yapılan Ayırım 74 a- Teminat Amaçlı Tedbirler 75 aa- Teminat Tedbirleri 75 bb- Teminat Amaçlı Tedbirlerinin İçeriği 76 b- İfa Amaçlı Tedbirler 81 aa- Kavram 81 bb- Asıl Dava Sonucunun Öne Çekilmesine Karşı Çıkan Görüşler 82 cc- Asıl Dava Sonucunu Öne Çeken Tedbirlerin Temellendirilmesi 84 c- Düzenleme Amaçlı Tedbirler 86 aa- Ayrı Bir Tedbir Türü Olarak Düzenleme Tedbirleri.... 86 bb- Ayrı Bir Tedbir Türü Olmadığını Savunan Görüş 88 YAKLAŞIK İSPATIN TARİHİ GELİŞİMİ 90 A- İLK AŞAMA: SUMMATİM COGNOSCERE - BESCHEİNİGUNG (SUMMARİSCHE BEWEİS) AŞAMASI 90 B- İKİNCİ AŞAMA: BESCHEİNİGUNG (SUMMARİSCHE BEWEİS) - GLAUBHAFTMACHUNG AŞAMASI 92 I- Beschenigung′da (Summarische Beweis) Yalın Bir İddianın Yeterli Olduğunu İleri Süren Görüş 94 II- Bescheingung′da (Summarische Beweis) Tam İspatın Gerektiği Görüşü 95 III- Tam İspatın Hukuki İkna, Besheinigung′un ise İhtimal Hesabı Olarak Görülmesi Gerektiği Görüşü 96 YAKLAŞIK İSPATIN ÖZELLİKLERİ 98 A- MADDİ ANLAMDA KESİN HÜKÜM TEŞKİL ETMEYEN USULİ TALEPLERİN KABULÜ İÇİN VERİLEN ARA KARARLARDA KULLANILMASI 98 I- Genel Olarak 98 II- Usuli İşlem Kavramı ve Çeşitleri 100 1- Usuli İşlem Kavramı 100 2- Usuli İşlemin Çeşitleri 101 a- Mahkemenin Usuli İşlemleri-Tarafların Usuli İşlemleri.. 101 b- Tarafların Usuli İşlemleri 104 aa- Tek Taraflı Usuli İşlemler - İki Taraflı Usuli İşlemler 104 bb- Bir İddia ve İsteğe Yönelik Usuli İşlemler - Bir Müdafaa ve Savunma Oluşturan Usuli İşlemler 105 cc- Maddi Bir Talep İçeren Usuli İşlemler - Usuli Bir Talep İçeren Usuli İşlemler 105 dd- Hâkimin Karan İle Etkili Olan Usuli İşlemler-Hâkimin Kararı Gerekmeksizin Yapıldığında Etkili Olan Usuli İşlemler 106 III- Değerlendirme 108 B- YAKLAŞIK İSPAT DURUMUNDA DELİL SERBESTİSİ İLKESİNİN VE DELİLLERİN SERBESTÇE DEĞERLENDİRİLMESİ İLKESİNİN GEÇERLİ OLUŞU 110 I- Delil Serbestisi ve Delillerin Serbestçe Değerlendirilmesi Kavramları 110 II- Yaklaşık İspat Durumunda Delil Serbestisi ve Delillerin Serbestçe Değerlendirilmesi İlkesinin Geçerli Oluşu.... 111 C- YAKLAŞIK İSPATIN "HIZLI YARGILAMANIN GEREKTİRDİĞİ DURUMLAR" "TEHLİKELİ HAL DURUMU" VE "GELECEĞE YÖNELİK ÖNGÖRÜ" DURUMLARININ İSPATINDA KULLANILMASI 122 D- SADECE KANUNEN ÖNGÜRÜLEN ÇEŞİTLİ DURUMLARDA UYGULANABİLİR OLMASI 126 E- YAKLAŞIK İSPAT DURUMUNDA İSPAT ÖLÇÜSÜ VE İSPAT YÜKÜNÜN FARKLI OLUŞU 126 F- BOZULMASI MUHTEMEL MENFAAT DENGESİNİ SAĞLAMASI 128 BÖLÜM 2 YAKLAŞIK İSPATIN ALMAN VE TÜRK HUKUKUNDA KULLANIM ALANLARI § 1- ALMAN MEDENİ USUL HUKUKUNDA VE KULLI TAKIP YOLUNDA YAKLAŞIK İSPATIN GEÇTİĞİ KANUNİ DÜZENLEMELER A- ALMAN MEDENİ USUL HUKUKUNDA YAKLAŞIK İSPAT İN GEÇTİĞİ KANUNİ DÜZENLEMELER 131 I- Genel Olarak 131 II- Örnek Durumlar 132 1- Yaklaşık İspata İlişkin Temel Norm 132 2- Hâkimin Reddinde 133 3- Feri Müdahil Talebinin Kabulünde 135 4- Adli Yardım Talebinin Kabulünde 136 5- Süre Kısaltımı ve Uzatımı Talebinin Kabulünde 136 6- Duruşma Gününün Önemli Bir Nedenle Başka Güne Ertelenmesi Talebinde 137 7- Eski Hale Getirme Talebinde 137 8- Tarafların Duruşmaya Gelememesinin Haklı Nedenlerinde... 139 9- Senedlerin İbrazı Taleplerinde 139 a- Senetlerin İbraz Edilmesi Yükümlüğünde 140 b- Üçüncü Kişi Elindeki Senedin İbrazı Talebinde 140 c- Senetlerin Aslının İbraz Edilmemesi Nedenlerinde 141 d- Yazı Karşılaştırması İçin Senedin İbrazı Talebinde 141 10- Delil Tespiti (Delillerin Güvence Altına Alınması) Talebinde 141 11- İstinaf Mahkemelerinde Yaklaşık İspatın Düzenlendiği Durumlar 142 12-Acele Şikâyet Yolunda 145 13- Yargılamanın İadesi Davasında 146 14- Feri Alacakların İspatında 146 15- Aile Meselelerindeki Adli Yardım Talebi Hakkında ve Nafaka Taleplerindeki İhtiyati Tedbirlerde 147 16- Hükmün Geçici İcrası Kararında 148 17- İcranın Geçici Olarak Durdurulması Tedbirinde 149 a- Alman Hukukunda İcra ve İflas Takiplerine İlişkin Düzenleme 149 b- Alman Hukukunda Cebri İcra Önlemlerine Karşı Başvurulabilecek Yollar 152 c- Alman Cebri İcra Hukukunda İcranın Geçici Durdurulması Karan 155 18- Öncelikli Tatmin Edilme Davasında 156 19- Uzlaşma ve Sona Erme ile Haczedilmiş Paranın Depo Edilmesinde 156 20- Güçlendirilmiş Beyan (Teminat Yerine Geçen Sözler) 157 21- Paraya Çevirmenin Ertelenmesinde 158 22- İşçilerin Alacaklarının Korunmasında 158 23- İhtiyati Hacizde 159 B- ALMAN KÜLLİ TAKİP KANUNUNDAKİ YAKLAŞIK İSPATA İLİŞKİN DÜZENLEMELER 165 I- Genel Olarak 165 II- Örnek Durumlar 168 1. Alacaklıların İflas Talebinde 168 2. İşletmenin Devrinde 173 3. İflas Nedenlerinin Ortadan Kalkması Nedeniyle İflas Prosedürünün Kaldırılmasında 174 § 2- TÜRK MEDENİ USUL HUKUKU VE İCRA İFLAS HUKUKU ALANINDA YAKLAŞIK İSPAT 176 A- TÜRK MEDENİ USUL HUKUKUNDA YAKLAŞIK İSPAT 176 I- Genel Olarak 176 II- Örnek Durumlar 177 1- Hâkimin Reddinde 177 2- Feri Müdahil Talebinin Kabulünde 186 3- İhtiyati Tedbirlerde 190 4- Eski Hale Getirmede 196 5- Tanıklıktan Çekinme Sebeplerinin ve Tanıklara Yapılan İtirazların İspatında 205 6- Bilirkişinin Reddinde 213 7- Senetle İspat Zorunluluğun İstisnalarında 214 8- Belgelerin İbrazı Mecburiyetinde 224 9- Delil Tespitinde 237 10- Cevap Süresinin Uzatılması Talebinde 244 11- Tarafların Bir Özür Sebebiyle Duruşmaya Gelememelerinde 245 12- Adli Yardım Talebinde 246 B- TÜRK İCRA VE İFLAS HUKUKUNDA YAKLAŞIK İSPATIN OLDUĞU KANUNİ DÜZENLEMELER 251 I- Genel Olarak 251 II- Örnek Durumlar 251 1- İcra ve İflas Hukukunda Geçici Hukuki Koruma Alınabilecek Bütün Hallerde Yaklaşık İspat Faaliyetinin Mevcut Olması... 251 a- Şikayet Üzerine İcranın Durdurulması 253 b- İcranın Yargıtay Tarafından Durdurulması 255 c- Gecikmiş İtiraz 256 ç- Menfi Tespit Davası Sırasında Alman Geçici Hukuki Korumalar 258 d- İstihkak İddiası ve İstihkak Davası Sırasında Alınan Geçici Hukuki Korumalar 260 e- İhalenin Feshi Davası Sırasında Alınabilen Geçici Hukuki Korumalar 261 f- Kambiyo Senetlerine Dayanan Haciz Yoluyla Takiplerde Alınabilen Geçici Hukuki Korumalar 261 g- İflas Davası Sırasında Alınan Muhafaza Tedbirleri 262 ğ- Sermaye Şirketleri Ve Kooperatiflerin Borca Batıklık Sebebiyle Doğrudan İflasında Alınabilecek İflasın Ertelenmesi Tedbiri 263 h- İflas Dairesinin Görevi Uyarınca İcra Mahkemesine Müracaat Edilen Hallerde Alınan Geçici Hukuki Korumalar 269 ı- İflasta Sıra Cetveline İtiraz Halinde Alınan Geçici Hukuki Korumalar 269 i- Paraların Dağıtılması Aşamasında Alınabilecek Geçici Hukuki Korumalar 270 j- İhtiyati Haciz 270 k- Tasarrufun İptali Davalarında Verilen Geçici Hukuki Korumalar 273 1- Konkordato Prosedüründe Alınabilecek Geçici Hukuki Himaye Tedbirleri 274 aa- İİK. m. 297/IV 274 bb- İİK m. 298/a 275 cc- İİK m. 305 277 m- Sermaye Şirketleri ve Kooperatiflerin Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırılması Sürecinde Alınabilecek Geçici Hukuki Himaye Tedbirleri 277 n- Fevkalade Mühlet Talebi 278 2- İcra ve İflas Hukukunda Yaklaşık İspatın Olduğu Diğer Hallere Örnekler 281 a- İflas Sebeplerinin İspatında Yaklaşık İspat 281 aa- İflas Sebepleri ve Yaklaşık İspat İle Olan Bağlantısı 281 bb- Borcun Ödenmemesinden Kaynaklanan İflas Sebeplerinde Yaklaşık İspat 283 cc- Borcun Ödenmeme Tehlikesinden Kaynaklanan İflas Sebeplerinde Yaklaşık İspat 287 dd- Mali Durumun Bozulmasından Kaynaklanan İflas Sebeplerinde Yaklaşık İspat 291 b- Cebri İcra Organlarınca Alınan Muhafaza Tedbirlerinde Yaklaşık İspat 293 c- Cebri İcra Organlarına Karşı Yapılan Taleplerin Kabulünde Yaklaşık İspat 296 BÖLÜM 3 İSPAT ÖLÇÜSÜ, YAKLAŞIK İSPAT ÖLÇÜSÜ, YAKLAŞIK İSPATIN KONUSU §1. İSPAT ÖLÇÜSÜ 299 A. SÜBJEKTİF İSPAT ÖLÇÜSÜ VE OBJEKTİF İSPAT ÖLÇÜSÜ 299 I- Genel Olarak 299 II- İspat Ölçüsü Teorileri 302 1- Sübjektif İspat Ölçüsü 302 2- Objektif İspat Ölçüsü Teorisi 307 3- Ağır Basan İhtimal Prensibi 309 B. İHTİMAL KAVRAMI 312 I- Doğal Bilimlerde İhtimal Kavramı 313 II- Hukuki Anlamda İhtimal Kavramı 314 1- Objektif İhtimal Kavramı 315 2- Sübjektif İhtimal Kavramı 316 3- Mantıki İhtimal Kavramı 317 C. KURAL İSPAT ÖLÇÜSÜ 317 §2. YAKLAŞIK İSPAT ÖLÇÜSÜ 320 A- ALMAN HUKUKUNDA YAKLAŞIK İSPAT ÖLÇÜSÜ 320 I- Doktrindeki Görüşler 320 1- Yaklaşık İspatı Ağır Basan Bir İhtimalin İspatlanması Olarak Gören Görüş 320 2- Esnek İspat Ölçüsü 322 4- Hukuki Denetim Çerçevesine Göre Katı Bir Biçimde İkiye Ayırma 324 a- Geçici Hukuki Himaye Tedbirlerindeki "Gri Alan" Kavramı ve Leipold′un Bu Alana İlişkin Yeni Yaklaşımı 325 b- Leipold′un Geçici Hukuki Himaye Tedbirlerinde Verilen Kararları İkiye Ayırması ve Bu Ayrım Doğrultusunda Yaklaşık İspat Seviyesinin Belirlenmesi 328 5- Yaklaşık İspatın Tam İspat Ölçüsünde Olması Gerektiğine İlişkin Görüş 331 6- Yaklaşık İspatta Talepte Bulunanın Hile, Kötü Niyet veya Düşüncesizlik Yapmadan Talepte Bulunmasını Ölçü Olarak Yeterli Kabul Eden Görüş 332 II- Alman Yargı Kararlarında Yaklaşık İspat Ölçüsü 332 1- İmparatorluk Mahkemesinin 30.03.1883 Tarihli Kararı (RGZ 9, 334 ff.) 332 2- İmparatorluk Mahkemesinin 26.10.1926 Kararı (RGJW 1927, 1309 ff.) 334 3- LGTübingen 19.4.1961 Karan (NJW 1961, 2178 ff.) 335 4- LGKöln 22.09.1961 Karan (MDR 1962, 415 f.) 336 5- LG Karlsruhe 13.9.1968 Karan (FamRZ 1969,41 ff.) 336 6- BGH 17.2.1970 Kararı (BGHZ 53, 245 ff.) 337 7- OLG Bamberg′in 29.1.1971 Kararı (OLGZ 71, 438 ff.) 339 8- BpatG′nin 27.11.1974 Kararı (GRUR 1978, 358 ff.) 340 9- BGH′nin 5.5.1976 Kararı (VersR 1976, 928 ff.) 340 10- OLG Frankfurt/M. Vom 6.9.1979 Kararı (GRUR 1980, 179 ff.) 341 1 1- BGH′nin 3.3.1983 Kararı (MDR 1983, 749 ff.) 341 B- TÜRK HUKUKUNDA YAKLAŞIK İSPAT ÖLÇÜSÜ 342 I- Doktrinde Yaklaşık İspat Ölçüsüne İlişkin Görüşler 342 II- Yargı Kararlarında Yaklaşık İspat Ölçüsü 345 1- 2. HD′nin 1975/131 Sayılı Kararı 345 2- 11. HD′nin 2005/2527 Sayılı Kararı 346 3- 20. HD′nin 2005/8558 Sayılı Kararı 348 4- HGK 2005/638 Sayılı Kararı 349 5- 11. HD′nin 2007/12513 Sayılı Kararı 350 6- 19. HD′nin 2007/9478 Sayılı Kararı 351 7- 19. HD′nin 2008/6504 Sayılı Kararı 353 8- 11. HD′nin 2009/1909 Sayılı Kararı 355 9- 19. HD′nin 2009/2660 sayılı Kararı 357 10- 20. HD′nin 2009/12083 Sayılı Kararı 359 11- ll.HD′nin2009/9754 Sayılı Kararı 359 12- l.HD.′nin 2012/7 Sayılı Kararı 360 13- 23. HD.′nin 2012/650 Sayılı Kararı 361 14- 1. HD′nin 2012/4817 Sayılı Kararı 362 § 3. YAKLAŞIK İSPATIN KONUSU 364 A- YAKLAŞIK İSPATIN KONUSU KAVRAMI 364 B- YAKLAŞIK İSPATIN KONUSUNUN NE OLACAĞINA İLİŞKİN GÖRÜŞLER 366 I- Yaklaşık İspatın Konusunun "Maddi Vakıalar Olduğu" Ancak Bunun Bazı İstisnaları Olabileceği Görüşü 366 II- Yaklaşık İspatın Konusunun İstisnasız Bir Şekilde "Yalnızca Maddi Vakıalar" Olduğu Görüşü 366 III- Yaklaşık İspatın Konusunun Hem Maddi Vakıalar Hem de Hukuki Durumun Olabileceği Görüşü 370 §4- DEĞERLENDİRME 372 A- SÜBJEKTİF İSPAT - OBJEKTİF İSPAT BAKIMINDAN DEĞERLENDİRME 372 B- YAKLAŞIK İSPAT ÖLÇÜLERİ BAKIMINDAN DEĞERLENDİRME 375 C- YARGI KARARLARI BAKIMINDAN DEĞERLENDİRME 377 D- YAKLAŞIK İSPATIN KONUSU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRME 380 BÖLÜM 4 YAKLAŞIK İSPAT YÜKÜ § 1. İSPAT YÜKÜ, İDDİA YÜKÜ, İSPAT YÜKÜ TEORİLERİ 383 A- GENEL OLARAK İSPAT YÜKÜ KAVRAMI 383 B- İDDİA YÜKÜ KAVRAMI 384 I- Objektif İddia (İspat) Yükü 385 (I- Sübjektif İddia (İspat) Yükü 387 C- İSPAT YÜKÜNE İLİŞKİN TEORİLER 389 I- Olumsuzluk Teorisi 389 II- Süreklilik Teorisi 390 III- Karine Teorisi 390 IV- Dava Temelini Oluşturan Vakıalara İlişkin Teoriler 391 V- Bütünlük Teorisi 391 VI- İhtimal Teorisi 391 VII- Norm Teorisi 393 1 - İspat Yükü Kararı Metodu: İspat Yükü Normlarının Fonksiyonu ve İçeriği 394 2- Objektif İspat Yükünün Dağılımı 395 a- Objektif İspat Yükünün Temel Kurallara Göre Dağılımı. 396 b- İspat Yükünün Özel Kurallara Göre Bölünmesi 398 c- İspat Yükünün Hakimin Hukuku ile Bölünmesi (İspat Yükünün Yer Değiştirmesi) 399 § 2. GEÇİCİ HUKUKİ HİMAYE TEDBİRLERİNDE İSPAT YÜKÜ 400 A- GEÇİCİ HUKUKİ HİMAYE TEDBİRLERİNDE YAKLAŞİK İSPAT YÜKÜ 400 I- Giriş 400 1- Geçici Hukuki Himaye Tedbirlerindeki Yaklaşık İspat Yüküne İlişkin Görüşlere Genel Bir Bakış 400 2- Geçici Hukuki Himaye Tedbirlerinde Yaklaşık İspat Yükünün Farklı Olarak Düzenlenmesinin Gerekip Gerekmediği Sorunu 401 II- Geçici Hukuki Himaye Tedbirlerinde Yaklaşık İspata İlişkin Görüşler 402 1 - Kapsamlı İspat Yükü Teorisi (Özel Hak Teorisi) 402 2- Normal Yargılamadaki İspat Yükü Kurallarının Uygulanması Gerektiği Görüşü (Uygulama Teorisi) 407 3- Bağdaştırıcı Görüş 409 III- Geçici Hukuki Himaye Tedbirlerinin İfa Amaçlı veya Teminat Amaçlı Olmasının Yaklaşık İspat Yüküne Etkisi 411 1 - Genel Olarak Sorunun Sunumu 411 2- İfa Amaçlı Tedbirlerde Yaklaşık İspat Yükü 413 a- Genel İspat Yükü Kurallarının Uygulanabilmesinin Şartlan 413 aa- Genel İspat Yükü Kurallarının Uygulanabilmesi İçin Gerekli "Belirsizlik" Hali Durumu 413 bb- Hakimin Karar Verme Yükümlülüğü 415 b- Sözlü Duruşmanın Yapılıp Yapılmamasına Göre Yapılan Ayrım 417 aa- Sözlü Duruşmanın Yapılması Durumunda İfa Amaçlı Tedbirlerde Yaklaşık İspat Yükünün Dağılımı Sonucu 417 bb- Sözlü Duruşmanın Olmadığı İfa Amaçlı Tedbirlerde Yaklaşık İspat Yükünün Dağılımı 418 3- Teminat Amaçlı Tedbirlerde Yaklaşık İspat Yükü 421 a- Karşı Tarafın Korunma İhtiyacı 421 b- İhtiyati Haciz ve Teminat Amaçlı Tedbirlerde Menfaat Dengesi 423 c- Karşı Tarafın Usuli Konumu 424 aa- Mahkemenin Sınırlandırılmış Vakıa Denetimi 424 bb- Hâkimin Takdiri 425 cc- İtiraz ve Tazminat İmkânı 426 dd- Tedbir Yargılamasında Silahların Eşitliği 427 d- İhtiyati Haciz ve Teminat Amaçlı Tedbirlerde Yaklaşık İspat Yükü 428 aa- Sözlü Duruşmanın Olduğu İhtiyati Haciz ve Teminat Amaçlı Tedbirlerde Yaklaşık İspat Yükü.... 428 bb- Sözlü Duruşmanın Olmadığı İhtiyati Haciz ve Teminat Amaçlı Tedbirlerde Yaklaşık İspat Yükü.... 429 IV- Esas Yargılamadaki İspat Kolaylıklarının Geçici Hukuki Himaye Tedbirlerindeki Yaklaşık İspat Faaliyetinde Uygulanıp Uygulanmayacağı Sorunu 430 1- Genel Olarak 430 2- İspat Kolaylıklarının Geçici Hukuki Himaye Tedbirlerinde Uygulanması 431 B- TÜRK HUKUKUNDA GEÇİCİ HUKUKİ HİMAYE TEDBİRLERİNDE YAKLAŞIK İSPAT YÜKÜ 435 C- GEÇİCİ HUKUKİ HİMAYE TEDBİRLERİ DIŞINDAKİ ALANLARDA YAKLAŞIK İSPAT YÜKÜ 436 DEĞERLENDİRME 438 SONUÇ 441 KAYNAKÇA 455
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı