Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar
Kartlarına Taksit
Seçeneklerimiz Vardır!
Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Mart (135)      Şubat (116)      Ocak (139)      Aralık (134)

Medeni Usul Hukukunda DELİLLERİN TOPLANMASI ve DOĞRUDANLIK İLKESİ ( 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu Çerçevesinde )

Medeni Usul Hukukunda DELİLLERİN TOPLANMASI ve DOĞRUDANLIK İLKESİ ( 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu Çerçevesinde )



Sayfa Sayısı
:  
346
Kitap Ölçüleri
:  
16x23 cm
Basım Yılı
:  
2012
ISBN NO
:  
9786055336653

1.500,00 TL











GİRİŞ İnsan bir olay veya nesne hakkında en doğru bilgiyi duyu organ¬ları vasıtasıyla elde eder. Yargılama faaliyetinde de hüküm verici konumdaki hâkim, doğru bir karar verebilmek için duyu organları yolu ile iddiaları ve cevapları dinlemeli, bunların doğruluğunu ispat¬lamak amacıyla sunulan deliller hakkında kişisel bir izlenim edinme¬lidir. Buna uygun bir yargılama yapıldığında gerçek ve adil bir yargı¬lama yapılmış olur. Hukukun temel amaçlarından olan adil bir yargı¬lamadan söz edebilmek için, deliller ve taraflarla, hüküm verici mercinin bir araya gelmesi gerekliliği doğrudanlık ilkesinin doğuşu¬na sebep olmuştur. Bu bağlamda doğrudanlık ilkesine aykırı yürütü¬len bir yargılama faaliyeti sonucunda, ortaya bir karar çıksa da bu karar toplum vicdanını tatmin etmeyeceği gibi yargılamanın tarafla¬rını da tatmin etmeyecek, adalet mekanizmasının adaletsizlik üret¬mesine neden olacaktır. Yargılama sırasında mahkemeler, usul kurallarına ve bu kuralla¬rın dayanağı olan usul ilkelerine ne ölçüde uyarlarsa, keyfilik o dere¬cede azalacak, halkın yargıya ve hukuka olan güveni de o seviyede artacaktır. Bu durum, Jhering\\\′in ifadesi ile \\\"şekil keyfiliğin can düş¬manı, özgürlüğün ikiz kardeşidir\\\" şeklinde özetlenmiştir. Bu bağ¬lamda usul hukukunun temel ilkelerinden olan doğrudanlık ilkesi de, usul kanunlarındaki pek çok madde de şekle bürünerek kanunların ruhuna işlemiştir. Hukukun ütopyası kişiler arasındaki uyuşmazlığın fark edilir fark edilmez düzeltilmesidir. Bu, yargılamada etkinliğin sağlanması ile hayata geçebilecek bir ütopyadır. Yargılamada etkinliğin sağlan¬ması ise yargılamanın basit, olabildiğince çabuk ve en az giderle ger¬çekleştirilmesine bağlıdır. Doğrudanlık ilkesi; tarafları, delilleri ve hüküm verici bağımsız hâkimi bir araya getirip uyuşmazlığı bunların önünde yapılacak bir yargılama ile gidermeyi konu edindiği için bah¬sedilen ütopyaya ulaşmakta kullanılabilecek en etkin araçlardan biri¬dir. Doğrudanlık ilkesi sayesinde hüküm verici hâkim, hiçbir aracıya gerek duymaksızın ve bunun için herhangi bir masraf ve zaman kay-bina yol açmaksızın, adil bir karar için gerekli bütün verileri huzu¬runda değerlendirme fırsatı bulacaktır. Çalışma konumuz olan doğrudanlık ilkesi, re\\\′sen delil toplama ilkesinin geçerli olduğu ceza hukuku kaynaklı bir ilke olarak görün¬mesine rağmen, adil bir yargılamanın yapı taşlarından olması sebe¬biyle bütün yargılama usullerinde geçerli olan bir ilkedir. Bu bağ¬lamda doğrudanlık ilkesi, özel hukuka ilişkin uyuşmazlıkların çözü¬münü konu alan medeni yargılama hukukunun da temel ilkeleri ara¬sında yer alır. Modern hukuk sistemlerinde de medeni yargılama hukukunun temel ilkeleri arasında kabul edilen doğrudanlık ilkesi¬nin bu önemine rağmen, ülkemizde doğrudanlık ilkesiyle ilgili bir makale ve birkaç genel eser dışında günümüze kadar ayrıntılı bir çalışma yapılmamıştır. Oysa ilkelerin doğuş yeri kabul edilen ve ça¬lışmamızda ağırlıklı olarak esas aldığımız Alman hukuk literatürün¬de, medeni yargılama usulünde doğrudanlık ilkesine ilişkin doktora tezi düzeyindeki çalışmalarla konu farklı yönlerden derinlemesine ele alınmıştır. Türk hukukunda bu konuda ceza hukukunda yazılanlar hariç ayrıntılı bir çalışmanın bulunmaması, bizi çalışmamızın en ba¬şında ilkeyi, Alman hukukunda olduğu gibi sadece belli bir yönüyle ele alma veya tümü ile ele alma konusunda tercih yapmak duru¬munda bırakmıştır. Doğrudanlık ilkesininin sadece belirli bir yönü ile ilgili çalışma yapmak bilimsel açıdan daha çekici olmasına rağmen konunun ülkemizde daha önce hiç incelenmemiş olması ve öğretide bu konuda yeterince çalışma yapılmamış olması bizi, konuyu Alman hukukunda ve diğer ülkelerde yazılmış eserlerin ortak ve farklı yön¬lerini göz önünde bulundurularak, tüm boyutlarıyla inceleme yap¬maya yöneltmiştir. Yargılamanın temel ilkelerinden olması nedeniyle doğrudanlık ilkesi bütün yargılama usullerinde geçerli olan disiplinler arası bir ilkedir. Ancak çalışma konumuz doğrudanlığın medeni usul huku¬kundaki görünümüyle sınırlı olduğu için diğer yargılama usullerinde doğrudanlık ilkesinin görümüne ancak kavramsal bazda ve uygula¬ma alanının ortaya konulabilmesi açısından, yeri geldikçe ve gerekti¬ği ölçüde değinilecektir. Çalışmamızın ilk bölümünde öncelikle doğrudanlık ilkesi hak¬kında genel bilgiler verilerek ilkenin medeni yargılama hukuku açı-sından önemi ortaya konulmaya çalışılacaktır. Bu bağlamda doğrudanlık ilkesi tanımlanarak, ilkenin yöneldiği amaçlar irdelene¬cektir. Doğrudanlık ilkesinin fonksiyonlarını belirleme açısından önemli olan ve doktrinde çoğunlukla kabul gören doğrudanlık türleri ayrıntılı şekilde incelendikten sonra, ilkenin teorik temellerinin anla¬şılması amacıyla ilkenin doğuşu ve tarihsel gelişimi ele alınıp incele¬necektir. Çalışmamızın ikinci bölümünde, doğrudanlık ilkesinin ülk .niz¬de yeni yürürlüğe girecek olan Hukuk Muhakemeleri Kanunu mad¬deleri üzerindeki etkileri ele alındıktan sonra, kanun da yer alan di¬ğer ilkelerle bağlantısı üzerinde durulacaktır. Doğrudanlık ilkesinin katı biçimde uygulanmasının usul ekonomisi bakımından olumsuz durumlar yaratacağı, doktrin ve kanun koyucu tarafından kabulle¬nilmiş bir gerçekliktir. Bu olumsuzlukları önleme düşüncesi ile doğrudanlık ilkesinin uygulanmasına kanunla bazı istisnalar getiril¬miştir. Çalışmamızda bu istisnalar açıklandıktan sonra bunların sınır¬ları belirlenecek, devamında da doğrudanlık ilkesinin sıkça ihlal edi¬leceğini öngördüğümüz istinaf kanun yolunda ve temyiz kanun yo¬lundaki uygulanma biçimi ele alınacaktır. Doğrudanlık ilkesi yukarı¬da da belirttiğimiz gibi disiplinler arası bir ilkedir ve hemen hemen bütün yargılama usullerinde geçerlidir. Çalışmamızda belli başlı yar¬gılama usullerinde doğrudanlık ilkesinin görünüm biçimleri incelen¬dikten sonra medeni usul hukukunun önemli müesseselerinden geçi¬ci hukuki himaye tedbirlerinde ve icra iflâs hukukunda doğrudanlık ilkesinin görünümü ve geçerliliği ayrıca irdelenecektir. Çalışmamızın son kısmında ise istisnalar dışında doğrudanlık ilkesinin ihlal edil¬mesi halinde başvurulabilecek hukuki yollar üzerinde durulacaktır. Çalışmazın sonuç kısmında, ele aldığımız konu ile ilgili ülke¬mizde yapılabilecek somut iyileştirmeler üzerinde durulacak ve genel bir değerlendirme yapılacaktır. ÖNSÖZ \\\"Medeni Usul Hukukunda Doğrudanlık İlkesi\\\" adlı bu çalışma akade¬mik geleneğe uygun bir şekilde doktora tezi olarak hazırlanmış ve yayın¬lanmıştır. Çalışmanın konusu olan doğrudanlık ilkesi, yargılamanın temel ilkelerinden biridir. Hukukun temel amaçlarından olan adil bir yargılama¬dan söz edebilmek için, deliller ve taraflarla, hüküm verici mercinin bir ara¬ya gelmesi gerekliliğinden doğan doğrudanlık ilkesi, yargılama esnasında özellikle delillerin toplanması aşamasını ilgilendirdiği için, delillerin nasıl toplanacağı konusu da HMK hükümleri çerçevesinde çalışmamızda geniş bir biçimde incelenmiştir. Bu vesileyle tez danışmanım Prof. Dr. Ömer ULUKAPl\\\′ya. tez çalışmam sırasında ve meslek hayatımda bana vermiş olduğu destekleri için minnet¬tarlık duygularımı ifade etmek istiyorum. Ayrıca söz konusu bu çalışmanın hazırlanması sırasında görüşlerinden yararlanmamı sağlayan, kendilerine şükran ve minnet duygusu ile bağlı olduğum değerli hocalarım Prof. Dr. Erdal TERCAN\\\′a, Prof. Dr. Süha TANRIVER\\\′e, Prof. Dr. Muhammet ÖZEKES\\\′e, Doç. Dr. İbrahim ERCAN\\\′a, Doç. Dr. Recep AKÇAN\\\′a da teşekkürü bir borç bilirim. Söz konusu bu çalışmam esnasında desteğini ve ilgisini her zaman ya¬nımda hissettiğim sevgili eşim Tuğba\\\′ya, fedakârlık ve özverileri ile bu gün¬lere gelmemde büyük pay sahibi olan Babam ve Anneme, dünyaya gelişiyle birlikte hayatıma renk katan değerli varlığım kızım Nihal Deren\\\′e en içten sevgilerimi sunuyorum. Dr. Aziz Serkan ARSLAN İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm DOĞRUDANLIK İLKESİNE İLİŞKİN TEMEL BİLGİLER I. -DOĞRUDANLIK İLKESİ KAVRAMI-5 A. -Doğrudanlık İlkesinin Tanımı-5 B. -Doğrudanlık İlkesinin Amacı-8 1. -Gerçeğin Açığa Çıkarılmasına Aracılık Etme-8 2. -Yargıya Güvenin Sağlanmasına Aracılık Etme-14 3. -Yargılamanın Basit, Çabuk ve Ucuz Şekilde Sonuçlanmasına Aracılık Etme-16 4. -Yargılama Makamının Deliller Hakkında Kişisel İzlenim Elde Etmesine Aracılık Sağlama-18 a. -Genel Olarak-18 b. -Doğrudanlık İlkesinin Kişisel İzlenime Katkısı Hakkında Eleştirel Görüşler-22 aa. -Tanık, Bilirkişi ve Görüşü Sunulan Uzman İfadesinin İtibara Şayanlığının Tespitine Doğrudanlık İlkesinin Katkısı-25 bb. -Dinlemenin Yapılması Esnasında Doğrudanlık İlkesinin Katkısı-28 cc. -Tanık İfadesinin Takdirinde Doğrudanlık İlkesinin Katkısı-33 aaa. -İfade Tutanağı Tanzim Edilmesi-33 bbb. -Tanığı Dinleyen Hakimin Diğer Katkıları-37 dd. -Bilirkişi İfadesinin Takdirinde Doğrudanlık İlkesinin Katkısı-38 ee. -Keşif Delilinin Değerlendirilmesinde Doğrudanlık İlkesinin Katkısı-39 ff. -Uzman Görüşünün Değerlendirilmesinde Doğrudanlık İlkesinin Katkısı-40 c. -Sonuç-41 II. -DOĞRUDANLIK İLKESİNİN TÜRLERİ-43 A. -Genel Olarak-43 B. -Şekli Anlamda Doğrudanlık-43 1. -Tanımı-43 2. -Özellikleri-46 a. -Delillerin Toplanması İle Karar Arasındaki Zaman Aralığının, Hüküm Verici Mahkemenin Doğrudan Edindiği İzlenimlerini Karar Verme Esnasında Zayıflatacak Kadar Uzun Olmaması (Zamansal Anlamda Doğrudanlık)-46 b. -Hükmü Verecek Mahkemenin Araya Herhangi Bir Vasıta Girmeksizin Deliller Hakkında Kişisel İzlenim Edinmesi-53 c. -Hâkimin Doğrudan Doğruya İncelediği Delillere Dayalı Olarak Hüküm Kurması-55 C. -Maddi Anlamda Doğrudanlık-57 1. -Tanımı-57 2. -Özellikleri-59 a. -Elde Edilen Deliller Arasından Olayın Çözümüne Katkı Sağlayacak En Uygun Delillerin Tespiti-60 b. -Toplanılan Delillerin Hükme Katkısının Belirlenmesi-65 D. -Doğrudanlık İlkesine Yöneltilen Eleştiriler-67 1. -Maddî Doğrudanlığın Lehine Olan Görüşler-68 2. -Maddî Doğrudanlığın Aleyhine Olan Görüşler-78 3. -Şekli Doğrudanlığın Lehine Olan Görüşler-89 4. -Şekli Doğrudanlığın Aleyhine Olan Görüşler-93 III. -DOĞRUDANLIK İLKESİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ-94 A. -Doğrudanlık İlkesinin Avrupa’daki Tarihsel Gelişimi-95 B. -Doğrudanlık İlkesinin Türk İslam Hukuku Dönemindeki Tarihsel Gelişimi-106 C. -Doğrudanlık İlkesinin Cumhuriyet Dönemindeki Tarihsel Gelişimi-112 İkinci Bölüm DOĞRUDANLIK İLKESİNİN MEDENİ YARGILAMA HUKUKU İLE ÇEŞİTLİ YARGILAMA USULLERİNDEKİ GÖRÜNÜMÜ, İSTİSNALARI VE İLKEYE AYKIRILIĞIN SONUÇLARI I. -MEDENİ YARGILAMA HUKUKUNDA DOĞRUDANLIĞA İLİŞKİN MADDELER-115 II. -DOĞRUDANLIK İLKESİNİN MEDENİ YARGILAMAYA HÂKİM OLAN DİĞER İLKELERLE İLİŞKİSİ-130 A. -Genel Olarak-130 B. -Sözlülük İlkesi-132 1. -Sözlülüğün Avantajları ve Dezavantajları-136 2. -Doğrudanlık İlkesinin Sözlülük Kavramı ile Olan Sınırı-138 C. -Tasarruf İlkesi ve Taraflarca Getirilme (Hazırlama) İlkesi-142 D. -Hâkimin Davayı Aydınlatma Yükümlülüğü İlkesi-151 E. -Aleniyet İlkesi-155 F. -Hukuki Dinlenilme Hakkı İlkesi-159 G. -Usul Ekonomisi İlkesi-162 H. -Adil Yargılanma Hakkı İlkesi-167 III. -DOĞRUDANLIK İLKESİNİN İSTİSNALARI-171 A. -Genel Olarak-171 B. -İstinabe-174 C. -Naip Tayini-185 D. -Mahkemeye Sunulan Yazılı İfade-199 1. -Mahkemece İstenen Yazılı Tanık İfadesi-199 2. -Resmi Makamlarca Hazırlanan Belge, Defter ve Tutanaklarda Yeralan İfadeler-205 a. -Resmi Senet, Belge ve Kayıtların Delil Olarak Kullanılması-207 b. -Başka Mahkemeler Tarafından Hazırlanan Tutanakların Delil Olarak Kullanılması-214 c. -Adi Yazılı Evrak Şeklinde Hazırlanan Tanık Beyanının veya Bilirkişi Raporunun Delil Olarak Kullanılması-216 aa. -Adi Yazılı Evrak Şeklinde Hazırlanan Tanık Beyanının veya Bilirkişi Raporunun Mahkemece Değerlendirilmesi Gerektiğini Savunan Görüş-216 bb. - Adi Yazılı Evrak Şeklinde Hazırlanan Tanık Beyanının veya Bilirkişi Raporunun Mahkemece Değerlendirilmesinin Aleyhine Olan Görüş-219 cc. -Görüşümüz-223 E. -Hâkim Değişikliği Sebebiyle Doğrudanlık İlkesinin İhlali-225 1. -Hâkim Değişikliği Sonrasında İfade Tekrarının Nedenleri-230 a. -Taraflar Bakımından-230 b. -Mahkeme Bakımından-231 2. -Hâkim Değişikliği Halleri-232 F. -Modern İletişim Araçlarının Kullanımı İle Doğrudanlık İlkesinin İhlali-236 IV. -KANUN YOLLARINDA DOĞRUDANLIK İLKESİ-242 A. -Genel Olarak-242 B. -İstinaf Kanun Yolunda Doğrudanlık İlkesi-243 1. -İstinaf Mahkemesinin Takdir Yetkisinin Sınırı-247 2. -Tarafların Tasarruf Yetkisinin İstinaf Mahkemesindeki Sınırı-253 C. -Temyiz Kanun Yolunda Doğrudanlık İlkesi-254 V. -ÇEŞİTLİ YARGILAMA USULLERİNDE DOĞRUDANLIK İLKESİ-256 A. -Ceza Yargılaması Usulünde Doğrudanlık İlkesi-257 1. -Esas Duruşmanın Doğrudanlığı-257 2. -Şekli veya Subjektif Doğrudanlık-258 3. -Maddi veya Objektif Doğrudanlık-259 4. -Ceza Yargılamasında Doğrudanlık İlkesinin İhlalleri-261 a. -İstinabe Yoluyla Sorgu-261 b. -Zabıtların Okunması-264 c. -Resmi Belgelerin ve Bilirkişi Raporlarının Okunması-267 d. -Belgelerin İstinaf Kanun Yolunda Okunması-269 e. -Kulaktan Dolma Tanıklar-270 5. -Hukuk Yargılaması İle Mukayesesi-272 B. -Çekişmesiz Yargılama Usulünde Doğrudanlık İlkesi-273 1. -Genel Yargılama Esasları-273 2. -Çekişmesiz Yargılama Usulünde Doğrudanlık İlkesinin Geçerliliği-277 a. -Genel Olarak-277 b. -Çekişmesiz Yargıda Tanık Dinlenilmesi-279 C. -İdari Yargılama Usulünde Doğrudanlık İlkesi-282 1. -Genel Yargılama Esasları-282 2. -İdari Yargılama Usulünde Doğrudanlık İlkesinin Geçerliliği-283 D. -Tahkim Yargılama Usulünde Doğrudanlık İlkesi-285 1. -Tahkim Yargılamasının Genel Esasları-285 2. -Tahkim Yargılama Usulünde Doğrudanlık İlkesinin Geçerliliği-286 VI. -GEÇİCİ HUKUKİ KORUMA TEDBİRLERİNDE DOĞRUDANLIK İLKESİ-288 A. -İhtiyati Tedbir Kurumunda Doğrudanlık İlkesi-288 B. -Delil Tespiti Kurumunda Doğrudanlık İlkesi-291 VII. -İCRA VE İFLAS HUKUKUNDA DOĞRUDANLIK İLKESİ-293 VIII. -DOĞRUDANLIK İLKESİNE AYKIRILIĞIN SONUÇLARI-296 A. -Genel Olarak-296 B. -Doğrudanlık İlkesine Aykırılığın Sebepleri-297 1. -Yargı Teşkilatındaki Yetersizlikler-297 2. -Mahkeme Uygulamaları-298 C. -Doğrudanlık İlkesine Aykırılık Hallerinde Başvuru Yolları-299 1. -İlk Derece Yargılaması İçinde Aykırılığın Giderilmesi-299 2. -Kanun Yollarına Müracaat ile Aykırılığın Giderilmesi-300 SONUÇ-311 KAYNAKLAR-317 ZUSAMMENFASSUNG-345