Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Limited Şirket Ortağının Ayrılması Ve Ayrılma Payı - HANİFE ÖZTÜRK DİRİKKAN
Limited Şirket Ortağının Ayrılması Ve Ayrılma Payı - HANİFE ÖZTÜRK DİRİKKAN
Hanife Öztürk DİRİKKAN
Sayfa Sayısı
:
173
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2005
ISBN NO
:
9789754643237
250,00
TL GİRİŞ Sürekli borç ilişkileri, tarafların yaşamları açısından önemli yer tuttu¬ğundan, taraflar arasındaki anlaşmaya göre veya haklı nedenler bulunduğu takdirde yasada öngörülen koşullara uymak suretiyle; sürenin sona ermesin¬den önce bu ilişkiye son verilebilmektedir. Şirket ilişkisi de, ortaklar arasın¬da sürekli bir ilişkiye yol açtığından, aynı ilkeye tabidir. Bu çerçevede, anonim şirket ayrık kalmak üzere, diğer ticaret şirketle¬rinde ve adi şirketlerde; haklı sebep bulunduğu takdirde şirketin feshi yanın¬da, ortağın çıkması veya çıkarılması gibi olanaklar sağlanmış ve bu açıdan haklı sebep aranmıştır. Bunun nedeni, şirket ilişkisinde, uzun süreli, karşılık¬lı güvene dayalı işbirliği; diğer bir deyişle, tarafların yaşamlarını önemli ölçüde etkileyen bir ilişkinin bulunmasıdır. Dolayısıyla, ortakların kişiliğinin önem taşıdığı şirketlerde, halihazırda faaliyetlerini sürdüren bir şirketin var¬lığını devam ettirmesi, ancak şirkette kalmak istemeyen ya da şirkette kal¬masına kati anıl amay an ortağın ayrılması suretiyle mümkün olabilmektedir. Böylece, gerek şirketten ayrılan, gerekse şirkette kalan ortaklar ile şirket tüzel kişiliği açısından menfaatler dengelenmektedir. Şirketler hukukunda bir üst kavram olarak ayrılma; ortağın, payını dev¬retmesinde olduğu gibi taraflar arasında bir uzlaşmanın sağlanması (dar an¬lamda ayrılma) yanında; yasa veya sözleşme hükümleri çerçevesinde şirket¬ten çıkma, çıkarma, ortağın ölümünü de içerecek biçimde ortaklık sıfatının sona ermesini (geniş anlamda ayrılma) ifade etmektedir. Payın itfası da, or¬tağın kendi rızası ile sermayenin azaltılmasına ilişkin hükümlerin uygulan¬ması suretiyle gerçekleştiği ve payın tam olarak itfa edilmesi durumunda ortağın şirket ile ilişkisi kesildiğinden, şirketten ayrılmanın bir türüdür. Do¬layısıyla ayrılma, ortağın kendi iradesi ile çıkma ve iradesi hilafına çıkarıl¬masını da kapsayacak biçimde şirketle ilişkisinin kesilmesini, şirket yönün¬den herhangi bir üçüncü kişi durumuna geçmesini ifade etmektedir. Limited şirketin hukuki yapısı ve iç ilişkide kişi şirketleri, dış ilişkide ise sermaye şirketlerine özgü özellikleri taşıması, ortağın şirketten ayrılması konusunda da kendini göstermektedir. Türk Ticaret Kanunu′nda, limited şirket ortağının ayrılmasına ilişkin çe¬şitli hükümler mevcut ise de, bunlar son derece dağınık düzenlenmiştir. Bu çerçevede ortağın sermaye borcunda temerrüde düşmesi, payının haczi veya iflası ya da haklı sebep bulunduğu takdirde ortak şirketten çıkartabilmekte; bunun yanında ortak, haklı sebebin bulunması koşuluna bağlı olarak, şirket¬ten çıkmasına izin verilmesini veya şirketin feshini talep edebilmektedir. Ayrıca, şirket sözleşmesinde bağlam bulunduğu takdirde, miras veya karı-koca mal idaresine ilişkin hükümler çerçevesinde payın iktisabı durumunda, şirketin payı satın alacak bir kişiyi göstermesi de, şirketten ayrılmayı ifade etmektedir. Ortağın şirketten ayrılması ile ortaklık sıfatı sona ermekte ve şirket söz¬leşmesinde aksine ve geçerli bir düzenleme bulunmadığı takdirde, şirketteki payının karşılığının, gerçek değeri üzerinden ayrılma payı olarak ortağa ö-denmesi gerekmektedir. Limited şirketler, ülke ekonomisi açısından büyük öneme sahip olmasına ve uygulamada ortağın ayrılması durumuna sıkça rastlanmakla birlikte; orta¬ğın şirketten ayrılması prosedürü, ayrılmanın ne zaman gerçekleşmiş sayıla¬cağı, ayrılma payının hesaplanma biçimi ve bu hesaplamada hangi anın esas alınacağı, uygulanması gereken hükümler hususunda gerek yargı kararların¬da gerekse doktrinde çok farklı görüşler bulunmaktadır. Özellikle, ayrılma payının hesaplanmasına temel olacak ilkeler, hukuki sorun olmasına; bu konuda bilirkişileri yargıcın yönlendirmesi gerekmesine rağmen, üzerinde ayrıntılı inceleme yapılmamış olması nedeniyle, limited şirket ortağının ay¬rılması yanında ayrılma payı da çalışma konusu olarak seçilmiştir. Esasen, bu konuya ilişkin ilkeler, anonim şirket hisselerinin değerinin belirlenmesi için de uygulanabilir nitelikte olduğundan, ayrı bir önem taşımaktadır. Çalışma konusu, ancak limited şirket ortağının, şirketten ayrılma payı ta¬lep edebildiği ayrılma halleri ile sınırlanmış; payın devri, ölüm gibi diğer ayrılma biçimleri ve sonuçları üzerinde ayrıca durulmamıştır. Başka bir de¬yişle, payın devrinde veya karı-koca mal idaresine ilişkin hükümler çerçeve¬sinde ya da ölüm nedeniyle iktisap ve şirketten ayrılma durumunda, şirket tarafından ayrılma payı ödenmesi zorunluluğu ortaya çıkmadığından, bu konu ayrıca incelenmemiş; ayrılma payının ödenmesinin gerektiği durumlar¬da kısaca değinilmiştir. Belirtmek gerekir ki, sözleşmede bağlamın bulunma¬sı durumunda miras veya karı-koca mal idaresine ilişkin hükümler dolayısıy¬la payın iktisabı ve şirketten ayrılma açısından, şirketin göstereceği üçüncü kişinin, payın bedelini, gerçek değeri üzerinden ödemesi esas alındığından; bu durumda dahi, çalışmada yer alan, ayrılma payının gerçek değerine ilişkin hesaplama yöntemleri uygulanabilecektir. Çalışma, Giriş ve Sonuç hariç olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, genel olarak kişi ve sermaye şirketlerinde ayrılma kav¬ramı, limited şirkete özgü özellikler dikkate alınarak limited şirket ortağının ayrılması üzerinde durulmuş; özellikle Türk Ticaret Kanunu′nun 551. mad- desinde öngörülen haklı sebeple çıkma ve çıkarma ile ayrılma prosedürü incelenmiştir. İkinci bölümde ise, ortağın limited şirketten ayrılması sonrasında şirket tarafından ödenmesi gereken ayrılma payı kavramı, ayrılma payının hesap¬lanması yöntemleri, gerçek değerden ne anlaşılması gerektiği, gerçek değe-vvsvıe,Yvclenmes′v q geçerli ilkeler ile dikkat edilmesi gereken hususlar, şir¬ket sözleşmesi ile ayrılma payına ilişkin düzenleme yapılıp yapılamayacağı ve sınırları, ayrılma payına ilişkin hakkın niteliği ile ödenmesi üzerinde du¬rulmuştur. İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 5 İÇİNDEKİLER 7 KISALTMALAR 11 GİRİŞ 13 Birinci Bölüm LİMİTED ŞİRKETTE ORTAĞIN AYRILMASI § 1. ŞİRKETLER HUKUKUNDA AYRILMA KAVRAMI I. AYRILMA KAVRAMI 17 II. ŞİRKET TÜRLERİNE GÖRE AYRILMA 19 A. KİŞİ ŞİRKETLERİNDE AYRILMA 20 B. SERMAYE ŞİRKETLERİNDE AYRILMA 23 1. Genel Olarak 23 2. Limited Şirkette Ayrılma 25 § 2. LİMİTE!) ŞİRKETTE ÇIKMA VE ÇIKARMANIN YARARLARI 27 § 3. LİMİTED ŞİRKETTE ÇIKMA I. ÇIKMANIN ŞİRKET SÖZLEŞMESİ İLE DÜZENLENMESİ 31 II. YASAL SEBEPLERLE ÇIKMA 35 A. MİRAS VE MAL REJİMLERİNE İLİŞKİN HÜKÜMLERE GÖRE PAYIN İKTİSABINDA MUVAFAKAT VERİLMEMESİ SEBEBİYLE ÇIKMA 35 B. HAKLI SEBEPLE ÇIKMA 37 1. Genel Olarak 37 2. Haklı Sebeple Çıkmanın Koşullan 41 a) Haklı Sebebin Bulunması 41 b) Mahkeme Kararı 45 III. PAY ÜZERİNDE SINIRLI AYNİ HAKLARIN BULUNMASI VEYA PAYININ HACİZLİ OLMASI DURUMUNDA ÇIKMA 47 § 4. LİMİTED ŞİRKETTE ÇIKARMA I. ÇIKARMANIN ŞİRKET SÖZLEŞMESİ İLE DÜZENLENMESİ 48 II. KANUNDA ÖNGÖRÜLEN HALLERİ 54 A. SERMAYE BORCUNDA TEMERRÜT SEBEBİYLE ÇIKARMA 54 B. ORTAĞIN İFLASI VE PAYININ HACZİNDE ÇIKARMA 62 C. HAKLI SEBEPLE ÇIKARMA 66 1. Genel Olarak 66 2. Haklı Sebeple Çıkarmanın Koşulları 67 a) Haklı Sebebin Bulunması 67 aa) Haklı Sebebin Belirlenmesinde Sadakat Yükümünün Önemi 67 bb)Ortağın Şahsına İlişkin Haklı Sebebin Bulunması 70 cc) Birden Fazla Ortağın Şahsında Haklı Sebebin Bulunması ve Kusur Sorunu 74 dd)Payın Birden Fazla Malikinin Olması 76 ee) Sermayenin Ağırlık Taşıdığı Limited Şirkette Haklı Sebep 77 ff) Şirketin Tasfiye Halinde Olması Durumunda Haklı Sebep..77 b) Genel Kurul Kararı 78 c) Mahkeme Kararı 85 3. Ortağın Kusuru ve Tazminat Talebi 87 4. Çıkarma Hakkının Kullanılabileceği Süre 88 5. Çıkarma Prosedüründe Alınabilecek Önlemler 88 6. Çıkarma İşlemleri Sırasında Payın Devri 91 § 5. HAKLI SEBEPLE ÇIKMA VE ÇIKARMANIN SON ARAÇ OLMASI I. SON ARAÇ OLARAK ÇIKMA 91 II. SON ARAÇ OLARAK ÇIKARMA 92 § 6. ŞİRKETTEN ÇIKMA VEÇIKARMAYI SONUÇLANDIRAN İŞLEMLER I. İÇ İLİŞKİDE 95 II. DIŞ İLİŞKİDE 97 § 7. ORTAK AÇISINDAN ÇIKMA VE ÇIKARMANIN HUKUKİ SONUÇLARI I. AYRILAN ORTAĞIN HAKLARI 98 A. ŞAHSİ NİTELİKTEKİ ORTAKSAL HAKLARI 98 B. MALİ NİTELİKTEKİ ORTAKSAL HAKLARI 99 II. AYRILAN ORTAĞIN SORUMLULUĞU 100 A. İÇ İLİŞKİDEKİ SORUMLULUĞU 100 B. DIŞ İLİŞKİDEKİ SORUMLULUĞU 102 ikinci Bölüm AYRILMA PAYI § 8. AYRILMA PAYI KAVRAMI I. AYRILMA PAYININ TANIMI 105 II. AYRILMA PAYINA İLİŞKİN İLKELER 106 A. AYRILMA BİLANÇOSUNUN TANZİM EDİLMESİ 106 B. GERÇEK DEĞER İLKESİ 107 § 9. GERÇEK DEĞER İLKESİ ÇERÇEVESİNDE AYRILMA FAYININ HESAPLANMASI 112 I. PAYIN DEĞERLENDİRİLMESİNDE YARARLANILACAK YÖNTEMLER 113 A. PAYIN GERÇEK DEĞERİNİN, NET AKTİF DEĞER TEMELİNDE HESAPLANMASI 114 B. PAYIN GERÇEK DEĞERİNİN, KARLILIK DEĞERİ TEMELİNDE HESAPLANMASI 116 II. AYRILMA PAYININ GERÇEK DEĞERİNİN, KARLILIK DEĞERİ TEMELİNDE HESAPLAMA USULÜ 118 A. GENEL OLARAK 118 B. DEĞERLENDİRME GÜNÜ İLKESİ 119 C. GEÇMİŞTEKİ VERİLERİN ANALİZİ 120 D. DEĞERLENDİRMENİN GELECEĞE İLİŞKİN OLMASI 120 E. İŞLETMENİN AKTİFLERİNİN TOPLU OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ 122 F. TAMAMLANMAMIŞ İŞLEMLER 123 G. İHTİYATLI DEĞERLENDİRME İLKESİ 123 H. MUHTEMEL YEDEK AKÇELER DİKKATE ALINMAKSIZIN ORTALAMA KARLILIĞIN BELİRLENMESİ 124 /. AKTİFLERİN KORUNMASI İLKESİ 124 J. İŞLETMENİN KARLILIĞINA DAYALI DEĞERİN KAPİTALİZE EDİLMESİ (NAKİT DEĞERE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ) 125 K. İŞLETME İÇİN ZORUNLU OLMAYAN MALVARLIĞININ DİKKATE ALINMASI 126 L. GEÇMİŞTEKİ VERİLERİN DÜZELTİLMESİ VE AĞIRLIKLI ORTALAMASININ ALINMASI 127 M. ASGARİ DEĞER OLARAK TASFİYE DEĞERİNİN ESAS OLMASI 12g III. HESAPLAMADA AYRILAN ORTAĞIN KUSURUNUN DİKKATE ALINIP ALINMAYACAĞI SORUNU 128 IV. AYRILMA PAYINI TESPİTE YETKİLİ ORGAN 129 9 § 10. AYRILMA PAYININ ŞİRKET SÖZLEŞMESİ İLE DÜZENLENMESİ I. SÖZLEŞME İLE DÜZENLEMENİN NEDENLERİ 130 A. ŞİRKET MALVARLIĞININ KORUNMASI 132 B. ORTAĞIN ŞİRKETTEN ÇIKMA VE FESİH HAKKINI KULLANMASININ ZORLAŞTIRILMASI 133 C. PLANLAMA VE UZLAŞTIRMA İŞLEVİNİN BULUNMASI 135 II. SÖZLEŞME İLE YAPILAN DÜZENLEMENİN SINIRLARI 135 A. SÖZLEŞME İLE DÜZENLEME YAPILDIĞI ANDA HUKUKA AYKIRI HÜKÜMLER ÖNGÖRÜLMESİ 136 B. AYRILMA PAYININ GERÇEK DEĞERİ İLE SÖZLEŞMEDE ÖNGÖRÜLEN DEĞER ARASINDAKİ FARKIN DAHA SONRA ORTAYA ÇIKMASI 139 § 11. AYRILMA PAYININ HUKUKİ NİTELİĞİ I. AYRILMA PAYI ÜZERİNDEKİ HAKKIN ŞİRKETLER HUKUKU YAPISI OLDUĞU GÖRÜŞÜ 144 II. AYRILMA PAYI ÜZERİNDEKİ HAKKIN BORÇLAR HUKUKU YAPISI OLDUĞU GÖRÜŞÜ 145 § 12. AYRILMA PAYININ BELİRLENMESİNDE ESAS ALINACAK TARİH 145 § 13. AYRILMA PAYININ ÖDENMESİ I. AYRILMA PAYINA İLİŞKİN ALACAĞIN DOĞUMU VE MUACCEL OLMASI 151 II. AYRILMA PAYINA İLİŞKİN ALACAĞIN BORÇLUSU 153 III. NAKDİ - AYNİ OLARAK ÖDENMESİ 154 IV. DEMEDE SERMAYENİN KORUNMASI İLKESİNE UYULMASI 155 V. ZAMANAŞIMI 159 SONUÇ 161 BİBLİYOGRAFYA 167
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı