Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Kürtaj
Kürtaj
Muhtar ÇOKAR
Sayfa Sayısı
:
302
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2008
ISBN NO
:
9789756207932
20,00
TL 
Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
GİRİŞ Dünya Sağlık Örgütü′nün tahminlerine göre dünyada her yıl uy¬gulanan 46 milyon "isteyerek düşüğün" (induced abortion) 20 mil¬yonu güvenli olmayan koşullarda uygulanmakta ve bu düşüklerin sonucunda yaklaşık 80.000 kadın yaşamını yitirmektedir. Bu ölüm¬lerin neredeyse tamamı gelişmekte olan, düşüğün yasalar tarafından engellendiği veya aile planlaması hizmetleri sunumunun yetersiz ol¬duğu ülkelerde gerçekleşmektedir (187). Ülkemizde ise 2003 Tür¬kiye Nüfus ve Sağlık Araştırması′ndan (TNSA) elde edilen sonuçlara göre, kadınların $′ü en az bir kez isteyerek düşük yapmıştır (166). Dünyada ve ülkemizde isteyerek düşük, yasal ve etik yönden bir tartışma ortamının nesneleri olmaya devam etmekte, diğer yönden önemli bir kadın ve kamu sağlığı sorunu olarak dikkati çekmektedir (169). Antik Çağlarda ve endüstri öncesi toplumlarda yaygın olarak uy¬gulanan isteyerek düşük, büyük ölçüde yasal düzenlemelerin kap¬samı dışındaki sivil ahlaki değerlerle tasarlanmış ve düşüğe karşı yaptırımlar genellikle vicdani boyutlarda kalmıştır (178). Ba¬şlangıcından itibaren Kilise, düşüğü günah olarak kabul etmiş, ancak ilk yıllarda, düşük Kilise tarafından doğrudan "öldürme" ile ilgili bir günah sayılmamıştır. 19. yüzyıla kadar devlet, Hıristiyan ülke¬lerde düşüğü yasaklamamış ve Kilise de yasaklamanın öncülüğünü yapmamıştır (121). Düşüğe karşı devlet tarafından bir engel an¬lamında ilk yasa İngiltere′de 1803 yılında çıkarılmış; bunu ABD iz¬lemiştir (73). Düşüğün aniden bir cinayet ve günah haline gelmesinde ve !9. yüzyılın ortalarında düşüğün yasadışı ilan edilmesinde liberal-hü-manist eğilimler ve buna bağlı pürilan ahlaki ve dinsel değerler et¬kili olmuştur (119). Aynı dönemde pazar ekonomisinin gelişimi ve endüstrileşmenin başlaması, nüfus konusunu ülkelerin gündemine getirmiş, işçilere ve çiftçilere olan gereksinim artmıştır. Pazar eko¬nomisi ve endüstrileşme bir ölçüde kadınların evlerde ücretsiz işçi¬ler ve fabrikalarda düşük ücretli işçiler olarak çalıştırılmasıyla gerçekleşmiş ve kadınlar aynı zamanda gelecek işçi sınıfını doğura¬cak ve eğitecek toplum kesimi olarak algılanmıştır (90). Politik ve ekonomik alanda nüfusa olan gereksinimle paralellik gösteren doğum yanlısı (pronatalist) yaklaşımlar, dünya nüfusunun 6 milyara ulaştığı günümüzde yerini doğum karşıtı (antenatalist) bir yaklaşıma bırakmıştır (79). Gelişmiş ülkelerde toplam doğurganlık hızının (total fertility rate) sabitlenmesi, refahın yaygınlaşması, sağlık hizmetlerinin isteğe bağlı düşük hizmetlerini ve aile planla¬ması hizmetlerini de kapsar biçimde düzenlenmesi, İsteyerek düşük oranını ve özellikle tıbbi olmayan düşük ve komplikasyonlarını önemli ölçüde önlemiştir. Bu ülkelerde bireysel haklar alanında sa¬ğlanan gelişmeler ve kadın hareketleri tıbbi düşüğün bir sağlık hakkı olarak yerleşmesine katkıda bulunmuştur (44). Gelişmekte olan ül¬kelerde ise düşüğün bir toplum sağlığı ve politikası önceliği konusu olması gecikmeli olarak gündeme gelmiş, üreme sağlığı hizmetleri sunumundaki yetersizlikler sonucu düşüğe bağlı ölümlerde drama¬tik artışlar yaşanmıştır (44). Güvenli olmayan düşüklerden kaynak¬lanan ölümler, tıbbi düşüğün yasallaşmasına yönelik çabaları güçlendirdiği gibi düşüğe karşı güçlü toplumsal normların zayıfla¬masına da neden olmuştur. Diğer yönden, nüfusb il imciler tarafın¬dan kırsal ve kentsel yoksulluk ile nüfus artışı arasında saptanan ters orantı (116, 148) kısa süre içinde ekonomistlerin ve politikacıların nüfus konusundaki tutumlarını değiştirmiş, bu değişim düşük konu¬sundaki ulusal ve uluslararası yasal düzenlemelere de yansımıştır (130). Düşüğün annenin seçimine bırakılması taraftarları gün geç¬tikçe artmakta, bu görüş uluslararası düzenlemelerde ve kadın hare-ketlerinde önem kazanmaktadır (178). Bu tez çalışmamızın amaçları, 1. Tarih boyunca isteyerek düşüğün algılanış biçimindeki ve yasal konumu bağlamındaki değişikliklerin, toplumların nüfus yapısındaki dönüşümler de göz önüne alınarak irde¬lenmesi; 2. Yaşam hakkının felsefi boyutu ve isteyerek düşük ba¬ğlamında, tıp etiği alanında geçirdiği değişimlerin incelen¬mesi; 3. Son yarım asırdır Türkiye′deki toplumsal dönüşümlerin ze¬minini oluşturan nüfus dinamiği göz önüne alınarak, dünya genelinde düşük konusunda yaşanan düşünsel ve uygulamaya yönelik dönüşümlerin ülkemizdeki yasal yapıya yansıma bi¬çimlerinin değerlendirilmesi olmuştur. İÇİNDEKİLER TEŞEKKÜR 9 PROF. DR. ŞEFİK GÖRKEY′İN SUNUMU Gebeliğin Sonlandırılması ve Tıp Etiği 11 ÖZET 13 GİRİŞ 15 1. GENEL BİLGİLER 19 1.1. İsteyerek Düşüğün Tanımlanması 19 1.2. Düşüğe Neden Olan Etkenler 22 1.3. İstenmeyen Gebelikler 23 1.4. Dünyada İsteyerek Düşük Sıklığı 26 1.5. Türkiye′de İsteyerek Düşük Sıklığı ve Nedenleri 28 1.6. İsteyerek Düşük Yöntemlerinin Sınıflandırılması 29 1.6.1. Vajinal Yolla Boşaltma 29 1.6.2. Uterus Kontraksiyonlarını Uyarma 30 1.6.3. Büyük Cerrahi Girişim 32 1.6.4. Tıbbi Olmayan Yöntemlerle Gerçekleştirilen İsteyerek Düşükler 32 1.7. Güvenli Olmayan İsteyerek Düşük: Önemli Bir Halk Sağlığı Sorunu 33 2. İSTEYEREK DÜŞÜĞÜN POLİTİK YÖNÜ: NÜFUS SORUNU 36 2.1. İsteyerek Düşüğün Nüfus ve Kaynaklar Sorunu Bağlamında Kurgulanması ve Entelektüel Gelenekler 37 2.2. Malthus Öncesi Dönemde Nüfus Teorileri ve İsteyerek Düşük . 38 2.3. Malthus ve Nüfus Kuramı 40 2.4. Malthus′un Etkisi: Klasik ve Neo-Klasik Ekonomi Okulları ve Nüfus Kuramı 41 2.5. Sosyalist ve Marksist Okullar ve Nüfus Kuramı 43 2.6. Nüfus Kuramında Yeni Gelişmeler 45 2.7. Nüfus Politikaları ve İsteyerek Düşüğe Etkileri 47 3. TARİHSEL AÇIDAN İSTEYEREK DÜŞÜK 49 3.1. Giriş 49 3.2. Doğurganlığın Düzenlenmesi Kapsamında İsteyerek Düşüğün Tarihine Farklı Yaklaşımlar 50 3.3. Tarih Öncesi Dönem 53 3.4. Eski Büyük Uygarlıklarda İsteyerek Düşük 54 3.4.1. Çin 54 3.4.2. Mezopotamya 54 3.4.3. Eski Hint 55 3.4.4. Eski Mısır 55 3.5. Antik Yunan′da Doğurganlık ve İsteyerek Düşük 56 3.6. Roma′da Doğurganlığın Düzenlenmesi ve Düşük 61 3.7. Musevilik ve İsteyerek Düşük 65 3.8. Hıristiyanlık ve İsteyerek Düşük 65 3.8.1. Roma Katolik Kilisesi 66 3.8.2. Protestan Kilisesi ve İsteyerek Düşük 72 3.9. İslamiyet ve İsteyerek Düşük 73 3.10. Ortaçağda Batı Toplumlarında İsteyerek Düşük 76 3.11. Doğurganlığın Düzenlenmesi ve İsteyerek Düşüklerin Batı′da Seküler Alanda Değerlendirilmesi 78 4. TÜRKİYE′DE NÜFUS SORUNU BAĞLAMINDA DOĞURGANLIĞIN DÜZENLENMESİ VE İSTEYEREK DÜŞÜKLER 84 4.1. Osmanlı Toplum Düzeninde Nüfus, Aile ve Doğurganlığın Sınırlandırılması 87 4.2. Osmanlı Toplumunda Aile ve Toplumsal İşlevi 87 4.3. 19. Yüzyıl Öncesi Osmanlı Toplumunda Nüfus Artışı ve Doğurganlığın Yöresel Farklılıkları 90 4.3.1. Osmanlı Toplumunda Nüfusun Saptanması 90 4.3.2. Nüfusun Yapısı 91 4.4. 17. Yüzyıl ve Nüfus Baskısı 92 4.5. Doğurganlığın Sınırlandırılması İle İlgili Göstergeler 93 4.6. 19. Yüzyılda Osmanlı Toplumunda Nüfus ve Aile Yapısında Dönüşüm 94 4.6.1 Evlilik, Aile ve Doğurganlık Biçimlerinde Dönüşümün Öncüsü Olarak İstanbul 96 4.7. Türkiye′de Demografik Geçiş 97 5. İSTEYEREK DÜŞÜĞÜN ETİK BOYUTU 100 5.1. Kuramsal Çerçeve 100 5.2. İsteyerek Düşük İle İlgili Etik ve Biyoetik Yaklaşımlar 102 5.2.1 Mutlak Kuralcı (Absolute Rule) Yaklaşım 103 5.2.2. Yararcı (Utilitarian) Yaklaşım 104 5.2.3. Erdem Etiği (Virtue Ethics) Yaklaşımı 104 5.2.4. Özen Yaklaşımı {Çare Approach) 105 5.2.5. Vaka Yaklaşımı ve Vakasallık Yöntemi (Case Approach and Casuistry) 106 5.2.6. Biyoetik ve Kültürel Farklılık 108 5.3. İsteyerek Düşük Konusunda Etik Görüş Farklılıklarının Kaynağı ve İsteyerek Düşüğün İdeolojik Yönü 110 5.4. Tıp Etiği ve İsteyerek Düşüğü Savunan ve Karşı Olan Görüşler 112 5.4.1. Doğurganlığın Denetlenmesi Özgürlüğü ve İsteyerek Düşük Konusundaki Sonuçlan Vurgulayan Görüşler .... 115 5.4.2. Kişilik ve İsteyerek Düşük 117 5.4.2.1. Yaşamın Başlangıcı ve Kişinin Oluşması 117 5.4.2.2. Kişiliğin Tanımlanması 118 5.4.2.3. Kişiliğin Oluşması İle İilgili Farklı Görüşler .... 120 5.4.2.4. Kişiliğin Dereceleri ve Potansiyel Kişilik 121 5.4.2.5. Fetusun Ahlaki Konumu 123 5.4.3. Annelerin ve Çocukların Hakları 126 5.4.3.1. Küçüklerin (Minors) ve Babaların Hakları 128 5.5. Etik Çözümsüzlüğün Kaynakları 129 5.6. İsteyerek Düşük Konusunda Seçim Yapabilme ve Ahlaki Yargı 133 6. İSTEYEREK DÜŞÜĞÜN YASAL YÖNÜ 137 6.1. Hukuk ve Biyoetik 137 6.1.1. Etiğin Hukuk Üzerindeki Etkileri 139 6.1.2. Hukukun Etik Üzerindeki Etkileri 140 6.1.3. Hukuk ve Etiğin Birlikte Gelişmesi 141 6.1.4. İsteyerek Düşük Konusunda Etik ve Hukuk Etkileşimi: Liberal Aşamaya Geçiş 143 6.2. Üreme Haklan (Reproductive Rights) ve Cinsel Haklar (Sexual Rights) Bağlamında İsteyerek Düşük 146 6.3. Dünyada Düşük Yasalarının Gelişimi 149 6.3.1. Dünyadaki Yasal Sistemler 152 6.3.2. Düşük Yasalarının Yasal Sistemlerde Yer Alması 154 6.3.3. 1967 Yılından Önce Ülkelerdeki Düşük Yasaları 157 6.3.4. 1967 Yılından Sonraki Gelişmeler 163 6.3.4.1. Düşük Yasalarındaki 1967-1977 Yılları Arası Gelişmeler 163 6.3.4.2. Düşük Yasalarındaki 1977-1988 Yıllan Arası Gelişmeler 171 6.3.4.3. Düşük Yasalarındaki 1988-1998 Yılları Arası Gelişmeler 177 6.3.4.4. Düşük Yasalarındaki 1999 Yılından Sonraki Gelişmeler 188 6.3.4.5. Dünyada Günümüzde Düşük Yasaları 191 6.3.5. Düşük Yasalarının Değerlendirilmesi 193 6.4. Türkiye′de Düşük Yasaları 201 6.4.1. Osmanlı İmparatorluğu Dönemi′nde Düşük Yasaları .... 202 6.4.2. Cumhuriyet Dönemi′nde Düşük Yasalarının Gelişimi ... 206 6.4.2.1. İsteyerek Düşüğün Yasak Olduğu Dönem 206 6.4.2.2. Liberal Aşamaya Geçiş Dönemi 210 6.4.2.3. İsteyerek Düşüğün Serbestleştirilmesi 214 6.4.3. Türkiye′de Günümüzde Düşük İle İlgili Yasalar 216 TARTIŞMA VE SONUÇ EKLER 1. Prof. Dr. Nuran Yıldırım′ın arşivinden temin edilen, Umumi Hıfzısıhha Kanunu′na göre çok çocuklu kadınlara verilmiş madalya beratı örneği 243 2. Amerika Birleşik Devletleri ′nde İsteyerek Düşüğün Yasal Konumu ve Gelişim Aşamaları 244 3. Nüfus Planlaması Hakkında Kanun 248 4. Nüfus Planlaması Hizmetlerini Yürütecek Personelin Eğitimi, Görev, Yetki ve Sorumlulukları Hakkında Yönetmelik 253 5. Nüfus Planlaması Hizmetlerini Yürütme Yönetmeliği 266 6. Rahim Tahliyesi ve SteriHzasyon Hizmetlerinin Yürütülmesi ve Denetlenmesine İlişkin Tüzük 275 7. Prof. Dr. Ayşen Bulut′un arşivinden temin edilen, İsteyerek Düşük konusunda Prof. Dr. Nusret Fişek′in daktilo edilmiş ve imzalı makalesi 288 8. 5237 Sayılı Yeni Türk Ceza Kanunu′nda İsteyerek Düşük ile İlgili Maddeler 289 KAYNAKLAR KISALTMALAR VE SİMGELER
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı