Kriminoloji (Suç ve Ceza Bilimleri)
Kriminoloji (Suç ve Ceza Bilimleri)
DoÄŸan SOYASLAN
Sayfa Sayısı
:
365
Kitap Ölçüleri
:
16*24
Basım Yılı
:
2020
ISBN NO
:
9786050506891
ÖNSÖZLER.................................................................................................. 7
Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER..................................................................................... 15
BÄ°RÄ°NCÄ° KISIM
KRÄ°MÄ°NOLOJÄ°-SUÇ BÄ°LÄ°MÄ°
BÄ°RÄ°NCÄ° BÖLÜM
TEMEL KAVRAMLAR
I- KRÄ°MÄ°NOLOJÄ°'NÄ°N KONUSU............................................... 31
II- KRÄ°MÄ°NOLOJÄ°'NÄ°N Ä°ÇERİĞİ...................................................... 32
III- KRÄ°MÄ°NOLOJÄ° VE SUÇ BÄ°LÄ°MLERÄ°.......................................... 34
A) KRÄ°MÄ°NOLOJÄ° VE Ä°NFAZ BÄ°LÄ°MÄ°........................................ 34
B) KRÄ°MÄ°NOLOJÄ° VE KRÄ°MÄ°NALÄ°STÄ°K.................................... 34
C) KRÄ°MÄ°NOLOJÄ° VE CEZA HUKUKU..................................... 35
IV- SUÇ VE SUÇLU.......................................................................... 36
A) KRÄ°MÄ°NOLOGLARIN ELEÅžTÄ°RÄ°SÄ°....................................... 36
B) HUKUKÇULARIN CEVABI.................................................. 37
V- KRÄ°MÄ°NOLOJÄ° SUÇ VEYA SUÇLU BÄ°LÄ°MÄ° MÄ°?....................... 38
VI- KRİMİNOLOJİ'NİN TARİHİ GELİŞİMİ..................................... 39
A) ESKÄ° ZAMANLARDA........................................................... 39
B) Ä°TALYAN POZÄ°TÄ°VÄ°ST OKULU........................................... 40
1. Suç Antropolojisi Okulu..................................................... 41
2. Suç Sosyolojisi Okulu......................................................... 41
C) DÄ°ÄžER ARAÅžTIRMALAR..................................................... 44
D) GÜNÜMÜZDE Ä°LERÄ° SÜRÜLEN TEORÄ°LER....................... 44
1. Biyolojik teoriler............................................................... 44
2. Psikolojik ve psikanalitik teoriler...................................... 44
3. Psikososyal ve sosyolojik teoriler...................................... 45
4. Harekete geçis teorileri...................................................... 45
5. Suça karşı sosyal reaksiyon teorileri.................................. 45
6. Sosyal reaksiyonun fiyatı teorisi....................................... 45
7. Victimologie...................................................................... 46
8. Tıbbi tezler........................................................................ 46
VII- KRÄ°MÄ°NOLOJÄ°'DE METODLAR................................................ 47
A) ARAÅžTIRMA VASITALARI.................................................. 47
1. Suçun Ä°ncelenmesi.............................................................. 47
2. Suçlunun Ä°ncelenmesi......................................................... 48
B) AÇIKLAMA VASITALARI.................................................... 48
1. Kriminolojik Ä°fadeler.......................................................... 48
2. Kriminolojik Ä°statistikler..................................................... 49
C) Ä°STATÄ°STÄ°KLER VE GERÇEK-RESMÎ SUÇLULUK VE
GERÇEK SUÇLULUK........................................................... 50
VIII- KRÄ°MÄ°NOLOJÄ°'NÄ°N FAYDASI-ÖNLEME VE ÖNGÖRME........ 58
A) SUÇLUNUN ÅžAHSINDA ÖNLEME...................................... 60
1. KısırlaÅŸtırma veya ÇoÄŸalmayı Önleme................................ 60
2. KiÅŸiliÄŸin Suçlu Olarak GeliÅŸmesini Önleme......................... 61
B) SUÇU YARATAN FAKTÖRLERÄ°N ÖNLENMESÄ°................ 63
1. Suçu Hazırlayıcı veya Suçun Ä°ÅŸlenmesine Hazır
Olguların Kaldırılması......................................................... 63
2. Suçu KolaylaÅŸtıran ve Ä°ÅŸlenmesini BaÅŸlatan Olgular........... 65
aa) Suçu kolaylaÅŸtıran faktörler.......................................... 65
bb) Önleme çareleri............................................................ 66
3. Suçlular Üzerinde Önleyici Tedbirler.................................. 66
Ä°KÄ°NCÄ° BÖLÜM
SUÇLULUÄžUN FAKTÖRLERÄ°
SUÇLULUÄžUN BÄ°REYSEL FAKTÖRLERÄ°
I- SUÇ ANTROPOLOJÄ°SÄ°-SUÇLUNUN FÄ°ZÄ°KÄ° VE
BÄ°YOLOJÄ°K YAPISI................................................................... 69
A) DOÄžUÅžTAN SUÇLU TEORÄ°SÄ°.............................................. 69
B) BEDEN YAPISINA GÖRE ARAÅžTIRMA VE TEORÄ°LER..... 70
1. Di Tullio'nun Sınıflandırması.............................................. 70
2. Kretsehmer'in Sınıflandırması............................................. 71
C) FARKLI ARAÅžTIRMALAR................................................... 71
II- SUÇLU PSÄ°KOLOJÄ°SÄ°................................................................. 73
1. Le Senne'nin Sınıflandırması.................................................. 73
2. Krestschmer'in Sınıflandırması............................................... 73
3. Sheldon'un Sınıflandırması..................................................... 74
Diğer Araştırmalar................................................................... 74
AraÅŸtırmalardan Çıkan Neticeler............................................. 74
III- SUÇLU PSÄ°KÄ°YATRÄ°SÄ°............................................................... 75
A) SÜREKLÄ° SABÄ°T (DÜZENSÄ°ZLÄ°KLER) HASTALIKLAR...... 79
1.. Geri zekâlılıklar.................................................................. 80
a). Sebepleri....................................................................... 80
b). Geri Zekâlılık Åžekilleri................................................... 80
2.. Bunama.............................................................................. 81
B) DEĞİŞKEN HASTALIKLAR................................................. 82
1. Psikozlar veya Psikotik Bunalımlar..................................... 82
2. Nevrozlar ve Nevrotik Haller.............................................. 83
3. Psikopatik Dengesizlikler.................................................... 84
4.. Sar’a (Epilepsi)................................................................... 85
IV- SUÇLU ÖZELLÄ°KLERÄ°N BÄ°YOLOJÄ°K YOLDAN GEÇİŞİ......... 85
A) KALITIMIN AÄ°LE ÜZERÄ°NDEKÄ° ROLÜ............................... 86
B) KALITIMIN Ä°KÄ°ZLER ÜZERÄ°NDE ROLÜ............................. 87
C) Ä°TÄ°RAZLAR............................................................................ 89
V- IRK VE SUÇLULUK-BÖLGESEL KARAKTERLER VE SUÇ.... 90
VI- CÄ°NSÄ°YET (KADINLIK) VE SUÇ............................................... 93
A) FÄ°ZÄ°KÎ-BÄ°YOLOJÄ°K NEDENLER........................................... 94
B) SOSYOKÜLTÜREL NEDENLER........................................... 95
C) KADIN SUÇLULUÄžUNA Ä°LÄ°ÅžKÄ°N ELEÅžTÄ°RÄ°LER............... 96
D) TÜRKÄ°YE'DE KADIN SUÇLULUÄžUNUN DURUMU.......... 96
VII- CÄ°NSEL TERSLÄ°KLER VE SUÇ.................................................. 98
VIII- YAÅž VE SUÇLULUK................................................................ 100
IX- GENÇLERÄ°N SUÇLULUK FAKTÖRLERÄ°................................ 104
A) BÜNYESEL (Ä°Ç) FAKTÖRLER............................................ 104
B) ÇEVRESEL (DIÅž) FAKTÖRLER.......................................... 105
1. Aile Çevresi...................................................................... 105
2. Aile Dışı Çevre................................................................. 108
X- ALKOL VE SUÇ....................................................................... 111
A) KİŞİNİN ALKOL ALMA NEDENLERİ................................ 112
B) ETKÄ°LERÄ°............................................................................. 113
C) ALKOLE KARÅžI ÖNLEMLER............................................. 115
XI- UYUÅžTURUCULAR VE SUÇ................................................... 115
A) UYUÅžTURUCU ALMA NEDENLERÄ°.................................. 116
B) ETKÄ°LERÄ°............................................................................. 117
a) Morfin.............................................................................. 117
b) Eroin................................................................................. 117
c) Kokain.............................................................................. 117
d) Esrar................................................................................. 117
e) Amphetamin..................................................................... 117
f) L.S.D. 25........................................................................... 117
g) Tiner................................................................................. 117
h) Bazı Koku ve Tutkallar..................................................... 117
ı) Tütün................................................................................. 117
C) KİŞİYE VE KİŞİLİĞE ZARARLARI.................................... 118
D) BÄ°R BAÅžKA ANLAMDA UYUÅžTURUCU ALMA-GÖRSEL
VE İŞİTSEL Ä°MAJLARIN KİŞİYE HÂKÄ°MÄ°YETÄ°................ 120
SUÇLULUÄžUN SOSYAL FAKTÖRLERÄ°
I- SUÇ VE Ä°NSANÄ° ÇEVRE.......................................................... 122
A) ZORUNLU ÇEVRE.............................................................. 122
1. Ailenin Sosyal ve Ekonomik Düzeyi................................ 123
2. Aile Yapısı........................................................................ 123
3. Ailenin Terkibi.................................................................. 124
4. Aile Terbiyesi................................................................... 126
B) OTURULAN ÇEVRE........................................................... 129
C) TESADÜFÎ ÇEVRE - OKUL ÇEVRESÄ°................................ 129
D) SEÇÄ°LEN (Ä°STENÄ°LEN) ÇEVRE.......................................... 132
1. Evli veya Bekar Olmak..................................................... 132
2. Aile Durumu..................................................................... 133
3. Meslekî Çevre................................................................... 134
4. BoÅŸ Zamanlardaki Çevre................................................... 136
E) ZORUNLU ÇEVRE – CEZAEVÄ°.......................................... 138
II- FÄ°ZÄ°KÄ° ÇEVRE.......................................................................... 142
A) COÄžRAFÎ ÇEVRE................................................................ 142
B) KÖY VEYA ÅžEHÄ°R ÇEVRESÄ°............................................. 149
1. Farklılık Nedenleri............................................................ 149
2. Miktar Açısından Fark...................................................... 150
3. Åžehrin Yapısı ve Suç......................................................... 151
4. Özellik Açısından Fark..................................................... 152
III- EKONOMÄ°K ÇEVRE................................................................ 160
A) KİŞİSEL EKONOMÄ°K FAKTÖRLER................................... 160
B) TOPLUMSAL EKONOMÄ°K FAKTÖRLER........................... 161
IV- POLÄ°TÄ°K ÇEVRE...................................................................... 163
A) Ä°Ç POLÄ°TÄ°KA....................................................................... 163
B) DIÅž POLÄ°TÄ°KA..................................................................... 166
1. Harbin başlaması ve devamında....................................... 167
2. Harbin sonunda................................................................ 168
V- ENTELLEKTÜEL ÇEVRE........................................................ 169
A) BASIN.................................................................................. 169
1. Faydaları........................................................................... 170
2. Zararları............................................................................ 170
B) EDEBÄ°YAT........................................................................... 171
C) RADYO VE TELEVÄ°ZYON................................................. 172
D) SÄ°NEMA VE TEMSÄ°LLER.................................................... 174
VI- SOSYAL YAPI VE SUÇLULUK - TÜRK VE BATI
TOPLUMLARINDA SUÇLULUÄžUN FARKLILIÄžI................. 175
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SUÇ VE SUÇLU TÜRLERÄ°
I- GENEL OLARAK SUÇ TÜRLERÄ°............................................ 183
1. Suçu Ä°ÅŸleten Dürtüye Göre Suçlar......................................... 183
2. Ä°ÅŸleme Åžekline Göre Suçlar................................................... 184
II- GENEL KRÄ°MÄ°NOLOJÄ° - ÖZEL KRÄ°MÄ°NOLOJÄ°-
ÖZEL OLARAK SUÇU Ä°ÅžLETEN DÜRTÜLER........................ 184
1. Taammüden Adam Öldürme................................................. 185
2. Kasden Yangın Çıkarma........................................................ 186
3. Hırsızlık................................................................................. 187
4. Dolandırıcılık........................................................................ 188
5. Kadın Ticareti, FuhuÅŸ için Kadın tedariki suçu..................... 188
6. Ä°ntihar................................................................................... 189
III- GENEL OLARAK SUÇLU TÜRLERÄ°....................................... 190
IV- SUÇLULUÄžUN TEZAHÜRLERÄ°NE GÖRE SUÇLU TÄ°PLERÄ°.. 191
a) Fırsat Suçlusu........................................................................ 191
b) Ä°htiraslı Suçlular.................................................................... 192
c) Alışık Suçlular...................................................................... 193
d) DoÄŸuÅŸtan Suçlular................................................................. 194
e) Akıl Hastası Suçlular............................................................. 194
f) Grup SuçluluÄŸu..................................................................... 194
V- ÖNCEDEN VAROLAN PSÄ°KOLOJÄ°K FAKTÖRLERE
GÖRE SUÇLULARIN SINIFLANDIRILMASI.......................... 196
a) Gurur.................................................................................... 197
b) Paranın ÇekiciliÄŸi.................................................................. 197
c) Seks İhtiyacı......................................................................... 198
d) Daha Ä°yi Bir Hayat YaÅŸamak Arzusu Ve Bir Krizin Etkisi.... 198
e) Agressivite (Öfke)................................................................. 199
f) Tembellik.............................................................................. 200
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK TOPLUMUNUN SOSYO-KÜLTÜREL
EKONOMÄ°K YAPISI VE SUÇ
I- OSMANLI TOPLUMUNDA SUÇLAR................................. 208
II- 1950 YILLARINDA KÖYLER.................................................. 209
III- TOPLUM BÄ°REYLERÄ°NÄ°N DEÄžER YARGILARI.................... 221
IV- ÅžEHÄ°RLÄ° OLMANIN Ä°NSAN DAVRANIÅžLARINA ETKÄ°SÄ°..... 223
V- SANAYÄ° TOPLUMU OLMA BELÄ°RTÄ°LERÄ°............................. 225
VI- KÖYLÜNÜN AVRUPA’YA GÄ°DİŞİ......................................... 226
VII- TÜRK CEZA KANUNU’NUN TÜM HÜKÜMLERÄ°NÄ°N Ä°HLAL
EDÄ°LÄ°R OLMASI – BATI Ä°LE SUÇLULUK FARKI.................. 227
II. KISIM
Ä°NFAZ BÄ°LÄ°MÄ° VEYA CEZA
BÄ°RÄ°NCÄ° BÖLÜM
CEZA VE GÜVENLÄ°K TEDBÄ°RLERÄ° ÜZERÄ°NDE
GENEL KAVRAMLAR
I. CEZALAR................................................................................. 231
A) KARAKTERLERÄ°................................................................. 231
1. Kanunsuz Suç ve Ceza Olmaması..................................... 231
2. EÅŸitlik................................................................................ 232
3. Åžahsilik............................................................................. 233
B) CEZANIN FONKSÄ°YONLARI............................................. 233
II- GÜVENLÄ°K TEDBÄ°RLERÄ°........................................................ 235
III- CEZALAR VE GÜVENLÄ°K TEDBÄ°RLERÄ°NÄ°N
BÄ°RBÄ°RLERÄ°NDEN FARKLARI............................................... 235
IV- CEZA Ä°LE GÜVENLÄ°K TEDBÄ°RÄ°NÄ°N BÄ°RBÄ°RLERÄ°NE
YAKINLIKLARI....................................................................... 236
V- CEZA VE GÜVENLÄ°K TEDBÄ°RLERÄ°NÄ°N BÄ°RLÄ°KTE
MEVCUDÄ°YETLERÄ°................................................................. 237
VI- CEZA VE GÜVENLÄ°K TEDBÄ°RLERÄ°NÄ°N
SINIFLANDIRILMASI.............................................................. 238
A) HUKUKÎ SINIFLANDIRMALAR........................................ 238
1. Ağırlıklarına göre cezalar.................................................. 238
2.. Fonksiyonlarına göre cezalar............................................ 238
B) KRÄ°MÄ°NOLOJÄ°K AÇIDAN SINIFLANDIRMALAR............. 239
1. Takibedilen Amaca Göre Sınıflandırma............................ 239
2. Kullanılan Vasıtaya Göre Sınıflandırma............................ 239
Ä°KÄ°NCÄ° BÖLÜM
CEZA VE GÜVENLÄ°K TEDBÄ°RLERÄ° – BUNLARIN
Ä°NFAZ REJÄ°MLERÄ°
I- ÖLÜM CEZASI......................................................................... 242
II- HÜRRÄ°YETÄ° BAÄžLAYICI CEZALAR...................................... 242
III- HÜRRÄ°YETÄ° BAÄžLAYICI CEZALARIN Ä°NFAZ REJÄ°MÄ°......... 243
1. Toplu Ä°nfaz........................................................................... 243
2. Hücre (Pensilvanya) Sistemi................................................. 244
3. Karma Sistem........................................................................ 245
a) Auburn Sistemi................................................................. 245
b) Progressif (Kademeli) veya Ä°rlanda Sistemi...................... 245
IV- GENEL OLARAK TÜRKÄ°YE'DE CEZALARIN Ä°NFAZI
REJÄ°MÄ°...................................................................................... 246
A) KAPALI CEZAEVLERÄ°....................................................... 247
B) AÇIK CEZAEVLERÄ°............................................................ 248
C) ÇOCUK EĞİTÄ°MEVLERÄ°..................................................... 248
D) CEZAEVLERÄ°NDE Ä°Åž - Ä°ÅžSÄ°ZLÄ°K........................................ 248
E) CEZAEVÄ° PERSONELÄ° VE DÄ°SÄ°PLÄ°N.................................. 249
F) CEZAEVÄ°NDEN GEÇÄ°CÄ° ÇIKIÅžLAR-Ä°Åž KURMA VEYA
Ä°ÅžE GÄ°RME Ä°ÇÄ°N Ä°ZÄ°N.......................................................... 249
V – KOÅžULLU SALIVERME.......................................................... 250
A) HUKUKÎ ESASI................................................................... 250
B) MAHKÛMA VE ÇEKÄ°LEN CEZAYA Ä°LÄ°ÅžKÄ°N ÅžARTLAR. 251
1-. Normal hükümlüler.......................................................... 252
2-. Suç iÅŸlemek için örgüt kurmak ve yönetmekten hükümlüler 252
C) Koşullu salıvermenin geri alınması....................................... 254
VI – HAPÄ°S CEZASININ ERTELENMESÄ° - TECÄ°L........................... 254
A) ERTELEMENÄ°N HUKUKÄ° NEDENLERÄ° - HÜRRÄ°YETÄ°
BAÄžLAYICI CEZALARIN ZARARLARI............................ 255
B) HÜKÜMLÜNÜN GEÇMÄ°ÅžTE ÜÇ AYDAN FAZLA
HAPÄ°S CEZASINA MAHKÛM OLMAMASI ÅžARTI............ 255
C) GEÇMÄ°ÅžTE VERÄ°LEN MAHKÛMÄ°YETE Ä°LÄ°ÅžKÄ°N
ÅžARTLAR............................................................................ 256
D) TECÄ°L EDÄ°LEBÄ°LECEK MAHKÛMÄ°YETE Ä°LÄ°ÅžKÄ°N
ÅžARTLAR............................................................................ 256
E) MAHKÛMUN AHLÂKÎ EĞİLÄ°MLERÄ°NE Ä°LÄ°ÅžKÄ°N
ÅžARTLAR............................................................................ 257
F) TECÄ°LE KARAR VEREBÄ°LECEK MAHKEMELER............. 257
G) TECÄ°LÄ°N ÅžARTA BAÄžLANMASI........................................ 258
H) TECÄ°LÄ°N DENETÄ°M SÜRESÄ°............................................... 258
I) HÜKÜMLÜYE YÜKLENEN GÖREVLER........................... 258
J) HÜKÜMLÜ Ä°ÇÄ°N DENETÇÄ° TAYÄ°NÄ°.................................. 259
K) TECÄ°L KARARININ SONUÇLARI VE GERÄ° ALINMASI... 259
VII - KISA SÜRELÄ° HAPÄ°S CEZALARI YERÄ°NE UYGULANABÄ°LECEK
CEZA VE TEDBÄ°RLER, ÖZEL Ä°NFAZ REJÄ°MLERÄ°................. 260
A) ÇOK KISA SÜRELÄ° HAPÄ°S CEZALARININ Ä°NFAZI REJÄ°MÄ° 260
1.. Konutta infaz................................................................... 261
2.. Hafta Sonu Ä°nfaz.............................................................. 261
3. Geceleri Ä°nfaz................................................................... 261
B) BÄ°RYILDAN AZ SÜRELÄ° HAPÄ°S CEZALARI YERÄ°NE
GEÇEN CEZA VE TEDBÄ°RLER........................................... 261
1- Hakimin takdiren çevirme yetkisinin olduÄŸu haller........... 262
2-. Hakimin çevirmeye mecbur olduÄŸu haller........................ 262
3-. Tedbirin yerine getirilmesi................................................ 263
VIII- MALA Ä°LÄ°ÅžKÄ°N CEZA - PARA CEZASI................................... 263
1. Karakterleri....................................................................... 264
2. Avantajları........................................................................ 264
3.. Mahzurları........................................................................ 265
4.. Belirlenme şekli ve miktarı............................................... 265
5.. Ödeme ÅŸekli..................................................................... 266
6.. İnfazı............................................................................... 266
IX – ONUR KIRICI CEZA - HÜKMÜN Ä°LANI................................. 267
X- GÜVENLÄ°K TEDBÄ°RLERÄ°........................................................ 267
A- HAK VE ÖZGÜRLÜKLERE Ä°LÄ°ÅžKÄ°N GÜVENLÄ°K
TEDBÄ°RLERÄ°........................................................................ 268
a). Erginlere Ä°liÅŸkin Güvenlik Tedbirleri................................ 268
1.. Hürriyetten mahrûm eden - akıl hastaları ve
uyuÅŸturucu alkol bağımlıları için güvenlik tedbirleri.... 268
2.. Hürriyeti kısıtlayıcı tedbirler........................................ 269
3.. Haklardan mahrûmiyeti gerektiren güvenlik tedbirleri. 270
b). Küçük suçlulara uygulanan güvenlik tedbirleri................ 272
1.. Güvenlik Tedbiri Seçimi.............................................. 272
2.. Küçüklere Uygulanacak Tedbirler............................... 273
aa) Korumaya Yönelik Tedbirler................................. 273
bb).................... Disiplin Altına Almaya Yönelik Tedbirler 273
B) MALA Ä°LÄ°ÅžKÄ°N GÜVENLÄ°K TEDBÄ°RÄ° - MÜSADERE........ 273
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KİŞİ İLE DEVLET ARASINDAKİ İLİŞKİNİN
SONA ERMESÄ°
I – ÖLÜM....................................................................................... 276
II – ŞİKAYET, VAZGEÇME VE UZLAÅžMA.................................. 277
A) ŞİKAYET............................................................................. 277
B) ŞİKAYETTEN VAZGEÇME................................................ 278
C) UZLAÅžMA........................................................................... 278
III- DAVANIN AÇILMASININ ERTELENMESÄ°............................ 279
IV- HÜKMÜN AÇIKLANMASININ ERTELENMESÄ°..................... 279
V – GENEL VE ÖZEL AFLAR........................................................ 280
A) Genel af........................................................................