Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Kooperatif Üyeliğinden Çıkarılma Ve Çıkarılma Kararına İtiraz Davası - FİLİZ AYKAN
Kooperatif Üyeliğinden Çıkarılma Ve Çıkarılma Kararına İtiraz Davası - FİLİZ AYKAN
Filiz AYKAN
Sayfa Sayısı
:
147
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2010
ISBN NO
:
9789756068892
100,00
TL GİRİŞ
I- Konunun Takdimi Çalışmamızın konusunu, Kooperatif Üyeliğinden Çıkarılma Ve Çıkarılma Kararına İtiraz Davası oluşturmaktadır. İnceleme konumuz, 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu′na tâbi kooperatiflerle sınırlı olmak üzere ele alınmıştır. Tarihin en eski dönemlerinden beri, ekonomik hayatın getirdiği zorunluluklar insanları iş bölümüne, birlikte çalışmaya ve örgütlenmeye zorlamıştır. Değişik ekonomik ihtiyaçları karşılamak amacıyla, insanların gönüllü olarak bir araya geldiği, karşılıklı yardımlaşma ve dayanışma yoluyla amaçlarına ulaşmaya çalıştıkları bu örgütlenmeler toplumdan topluma değişik isimlerle anılmakla beraber, kooperatiflerin en basit modelleri olmuşlardır. Kooperatifçiliğin, fikrî ve uygulama bakımından esas gelişimi ise, 19. yüzyıldan itibaren gerçekleşmiştir. 19. yüzyılda başlayan sanayi devriminin etkisiyle, büyük toplumsal ve ekonomik değişiklikler olmuştur. Bu değişiklikler, karşısında ekonomik açıdan zayıf durumdaki bireyler, tek başlarına sağlayamadı ki an gereksinimlerini, birbirlerine karşılıklı yardım, dayanışma ve kefaletle giderme yoluna gitmişlerdir. Tek başına zayıf durumdaki bireylerin, ekonomik seviyelerini geliştirmek için, karşılıklı yardım dayanışma ve kefaleti içeren, gönüllülük esasına dayanan bu örgütlenmeler, ekonomik ve sosyolojik bir yapı olan kooperatifleri ortaya çıkarmıştır. Başka bir ifadeyle kooperatifler zaman içinde ihtiyaçlar nedeniyle kendiliğinden ortaya çıkmış ve gelişmiştir. Kendiliğinden ortaya çıkan bu örgütlenmeler ekonomik ve sosyolojik bir gerçek oldukları için hukuk sistemlerinde de tanınarak, kooperatifleri tanımlayan ve düzenleyen yasalar oluşturulmuştur. Kooperatif; tek başına zayıf durumda olan kişilerin, yalnız başlarına elde edemeyecekleri ekonomik menfaatlerini gerçekleştirmek için, gönüllü olarak bir araya geldikleri, karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet yoluyla amaçlarım gerçekleştirmeye çalıştıkları ve isteyenin dilediği zaman bu örgütten çıkabildiği ve örgütün kendisini oluşturan kişilerden ayrı bir varlığa sahip olduğu bir tüzel kişiliktir. 1163 Sayılı Koop. K.da kooperatif üyeliğinden çıkarılma ve itiraz, 16 ve 27. maddelerde düzenlenmiştir. 16. madde, anasözleşmede gösterilen nedenlerle ortaklıktan çıkarılma ve itirazı, 27. madde ise parasal yükümlülüklerini yerine getirmeyen ortağın ortaklıktan çıkarılması ve itirazı düzenlemiştir. Koop. K., yürürlüğe girdiği tarihten beri gerek kanun yapma tekniği, gerekse anlatım ve dilinin başansız olması nedeniyle pek çok yazar tarafından eleştirilmiştir. Koop. K.nın genelinde görülen söz konusu başarısızlık, Kanunun 16 ve 27. maddelerinde de mevcuttur. Diğer taraftan da, çıkarılma ve itiraz usulü, yasada açıkça belirli şekil şartlarına bağlanmasına rağmen, uygulamada bu şekil şartlarının içtihatlarla bertaraf edildiği görülmektedir. Bu iki olumsuzluk uygulamada belirsizliklere neden olmaktadır. Kooperatif üyeliğinden çıkarma nedenlerine ve uyulması gereken usullere uygun hareket edilmediğinden pek çok çıkarma karan usulsüz olmaktadır. Uygulamada kooperatiflerle ilgili en sık rastlanan uyuşmazlık konulanndan birisi de çıkanlma karanna itiraz davalandır. Dava konusu yapılan çıkarma kararlan da çoğu kez mahkeme tarafından iptal edilmektedir. Çünkü, 16 ve 27. maddenin belirlediği bir takım şartlar, nedenler ve usule uygun olmadan çıkarma kararlan verilmektedir. Bu sebeple tez çalışmamızda esas olarak, çıkanlma, çıkanlmaya karşı itiraz ve itiraz davası, davanın özellikleri ve izlenmesi gereken usul şartlanm inceleyip tespit edeceğiz. Yine inceleme sırasında yeri geldikçe; konuyla ilgili yan konulara da değineceğiz. Tez çalışmamızdaki nihai amaç ise, çıkanlma ve itiraz nedenlerini, usulünü açık bir şekilde ortaya koyarak üye ile kooperatif arasında doğabilecek bu tür sorunlarda,belirsizliklerin önüne geçmek, konunun bir an evvel ve her iki taraf açısından en az kayıpla çözüme kavuşturulmasına hizmet etmektir. II- Konunun Ele Alınış Şekli ve Sınırlandırılması Tezimiz üç bölümden oluşmaktadır. Kendine özgü bir teşekkül olan kooperatifin daha iyi anlaşılabilmesi için, birinci bölümde, modern kooperatif hareketinin doğduğu ülkeler olan İngiltere, Fransa ve Almanyadaki kooperatifçilik hareketleri ve tarihi gelişime genel olarak değinilmiş, kooperatifçilik konusunda önderlik yapan kişi ve grupların görüşleri çok kısa olarak belirtilmiş, daha sonra ülkemizdeki kooperatif hareketlerinin gelişimine değinilmiştir. Bundan sonra kooperatif hukukumuzun yürürlükteki kaynaklan sıralanarak, kooperatifin tanımı, amacı ve ayıncı özelliklerine değinilmiştir. Kooperatif anlayışının temel ilkelerinden birisi olan açık kapı ilkesi ve çıkma hakkı, bu hakkın özellikleri, kullanılması konumuzla ilgili olarak birinci bölümde değerlendirilmiştir. İkinci bölüm, esas tez konumuz olan çıkanlma ve itiraz konularından, çıkanlma konusuna ayrılmıştır. Bu bölümde, çıkanlma se-bepleri beJirtiJdikten sonra, çıkanlmada uyulması gereken usul, anasözleşmede gösterilen nedenlerle çıkanlma ve ortaklann parasal yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle çıkanlma olarak ayn-larak incelenmiştir. Bunun dışında konumuzla doğrudan ilgili olan, yapı kooperatiflerinde belirlenen sayının üzerinde kooperatife alınan ortaklann Koop. K.nın 8. maddesindeki amaca uygun olarak kooperatiften çıkanlabileceği, bunun kanundan kaynaklanan bir çıkarma nedeni olarak kabul edilmesi gerekliliği incelenmiştir. Yine konuyla ilgili olarak, konut yapı kooperatiflerinde, belirlenen sayının üzerinde kooperatife ortak kabul eden yönetim kurulu üyelerinin hukuki ve cezai sorumluluğuna da bu bölümde yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise, yönetim kumlu tarafından hakkında çıkanlma karan verilen ortağın bu karara karşı genel kurula yapabileceği itiraz, genel kurulun çıkarma karan vermesi halinde ise; çıkarılan ortağın açabileceği itiraz davası, dava açma süresi, yetkili ve görevlimahkeme, davanın özellikleri, tarafları, hükmün kesinleşmesi, mahkemenin vereceği kesin hükmün hukuki niteliği ve etkileri incelenmiştir. Hakkında verilen çıkanlma karan kesinleşmeyen ortağın hukuki durumu, çıkanlma karannın kesinleşmesi ve çıkanlma karannın geri alınması da bu bölümde incelenmiştir. Yukanda da belirttiğimiz gibi tez konumuz, kooperatiflerle ilgili olarak uygulamada çok sık rastlanan bir dava türü olduğundan, çalışmamızda doktrindeki görüşler yanında, Yargıtay kararlanndan da yeri geldikçe yararlanılmış ve atıflar yapılmıştır. Belirli konularla ilgili doktrindeki tartışmalar ve Yargıtay görüşü verildikten sonra, kendi görüşümüzde ilgili konuya eklenmiştir. Tez çalışmamız, araştırma konusuyla ilgili genel değerlendirmeleri içeren Sonuç ve Değerlendirme bölümüyle sona ermiştir. İKİNCİ BASKININ ÖNSÖZÜ Kooperatif Üyeliğinden Çıkarılma Ve Çıkarılma Kararına itiraz Davası isimli kitabımızın ilk baskısının tüketilmesi ve okuyucunun ilgisi karşısında ikinci baskısını yapmak gerekli hale gelmiştir. Kitabın ikinci baskısının hazırlanmasına vesile olan saygı değer meslektaşlarım başta olmak üzere bütün okurlara, desteklerini ve anlayışlarını hiçbir zaman üzerimden esirgemeyen, varlıklarına şükrettiğim sevgili ailem ve çok kıymetli dostlarıma, ikinci baskıyı gerçekleştiren Bilge Yayınevinin sahibine ve değerli çalışanlarına ayrı ayrı teşekkür ederim.
Kocaeli, 2011 Av. Filiz AYKAN
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ : 1 I-Konunun Takdimi : 1 II- Konunun Ele Almış Şekli ve Sınırlandırılması : 3 BİRİNCİ BÖLÜM TARİHİ GELİŞİM, KOOPERATİF KAVRAMI VE KOOPERATİF ORTAKLIĞININ (ÜYELİĞİNİN) SONA ERMESİ I- KOOPERATİFÇİLİĞİN TARİHÇESİ : 5 A- Dünyada Kooperatifçiliğin Doğuşu ve Gelişimi : 5 B- Ülkemizde Kooperatifçiliğin Doğuşu ve Gelişimi : 7 1- Cumhuriyet Öncesi Türk Kooperatifçiliği : 7 2- Cumhuriyetin Kuruluş Dönemi ve Sonrası Türk Kooperatifçiliği : 8 II- KOOPERATİF HUKUKUMUZUN YÜRÜRLÜKTEKİ KAYNAKLARI : 10 III- KOOPERATİFİN TANIMI, AMACI VE AYIRICI ÖZELLİKLERİ : 13 A- Kooperatifin Tanımı Ve Unsurları : 13 B- Amaç ve Konusuna Göre Kooperatif Türleri : 16 C- Kooperatifi Şirketlerden Ve Diğer Kişi Birliklerinden Ayıran Özellikler : 18 1- Kooperatifin Hukuki Niteliği ve Kooperatifi Ticari Şirketten Ayıran Özellikler : 18 2- Kooperatifi Diğer Kişi Birliklerinden Ayıran Özellikler : 22 D- Kooperatif Ortaklığı ve İlgili Diğer Kavramlar : 23 IV- ORTAKLIĞIN SONA ERMESİ VE AÇIK KAPI İLKESİ : 27 A- Genel Olarak : 27 B- AçıkKapı İlkesi : 27 C- Ortaklığın Sona Erme Nedenleri : 29 1- Çıkma : 29 a- Bildirme İle Çıkma : 29 b- Çıkma Tazminatı : 31 c- Haklı Sebeplerle Çıkma : 32 d- Çıkmanın Kendiliğinden Gerçekleştiği Haller : 34 da- Ortağın Ölümü : 34 db- Ortaklık Sıfatının Bir Görev Veya Hizmetin Yerine Getirilmesine Bağlı Olduğu Hallerde Bu Görev Veya Hizmetin Sona Ermesi : 35 de- Taşınmazların Veya Ekonomik İşletmelerin Devri ile Çıkma : 36 e- Olağanüstü Sebepler Dolayısı İle Çıkma Hakkı : 37 ea- Ortakların Kişisel Sorumluluklarının Ağırlaştırılması Ve Ek Ödemeler Konulması Halinde : 37 eb- Birleşme Sebebi İle Tanınan Çıkma Bildirimi : 37 ec- Özellikli Giriş İsteminde Eksiklik Sebebi İle Tanınan Bildirme Hakkı Anasözleşme İle Öngörülebilecek Çıkma Halleri İKİNCİ BOLUM ÇIKARILMA NEDENLERİ, USULÜ VE SONUÇLARI I-GENELOLARAK : 39 II-ÇIKARILMA NEDENLERİ : 41 A- Anasözleşmede Gösterilen Nedenler : 41 1- Genel Olarak : 41 2- Ortaklar Anasözleşmede Gösterilen Nedenler Dışında Ortaklıktan Çıkarılamaz Kuralına Kanunla Getirilen Bir İstisna : 52 3- Yapı Kooperatiflerinde Belirlenen Sayının Üzerinde Yeni Ortak Kabul Eden Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu , : 56 a- Yönetim Kurulu Üyelerinin Cezai Sorumluluğu : 56 b- Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu : 57 ba- Sorumluluğun Hukuki Düzenlemesi. . . . : 57 bb- Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğunun Kaynağı : 59 be- Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğunun Kusura Dayalı Olması ve Kurtuluş Kanıtı : 60 bd- Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğundan Doğan Tazminat Davası Ve Özellikleri : 63 be- Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğunda Zamanaşımı : 64 B- Ortağın Parasal Yükümlülüklerini Yerine Getirmemesi Nedeniyle Ortaklıktan Çıkarılması : 65 1- Genel olarak : 65 2- 27. Maddede Sözü Edilen Para Borçları : 68 a- Ortaklık Paylarının Ödenmesi : 68 b- Ek Ödeme Yükümlülüğü : 69 c- Sair Ödemeler Yükümlülüğü : 70 III- ÇIKARILMADA UYULMASI GEREKEN USUL : 74 A- Ana sözleşmeye Göre Çıkarılmada Uyulması Gereken Usul : 74 1- Çıkarmaya Karar Verecek Organ ve Çıkarma Kararının Alınması : 74 a- Çıkarmaya Karar Verecek Organ : 74 b- Çıkarma Kararının Alınması : 76 2- Çıkarma Kararının Gerekçeli Olarak Tutanağa Ve Ortaklar Defterine Yazılması : 78 3- Çıkarma Kararının Tebliğ Edilmesi : 79 B- Ortağın Parasal Yükümlülüklerini Yerine Getirmemesi Nedeniyle Çıkarılmasında Uyulması Gereken Usul Ve Esaslar : 85 1- İlk İsteme ve Uygun Süre : 86 2- İkinci İsteme Ve Bir Aylık Süre : 89 3- Ortaklığın Kendiliğinden Düşmesi Sorunu : 98 IV- ÇIKARILMANIN SONUÇLAR : 102 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÇIKARILMAYA KARŞI ORTAĞIN BAŞVURABİLECEĞİ HUKUK YOLLARI VE KARARIN KESİNLEŞMESİ I- ÇIKARILMA KARARINA KARŞI ORTAĞIN BAŞVURABİLECEĞİ HUKUK YOLLARI : 107 A- Genel Olarak ; 107 B- Çıkarılma Kararma İtiraz : 107 1- İtirazın Yapılacağı Organ : 107 2- İtirazın Yapılma Şekli : 108 3- İtirazın Genel Kurul Tarafından İncelenmesi : 108 4- Genel Kurulun Kararı ve Kararın Tebliği : 111 5- Çıkarılma Kararının Geri Alınabilmesi : 111 C- Çıkarılma Kararına Karşı İtiraz Davası Açılması : 113 1- Genel Olarak : 113 2- İtiraz Davasının Taşıdığı Özellikler ve Genel Kurul Kararının İptali Davasından Farklılıkları ..: 113 3- İtiraz Davasının Tarafları ; 116 a- Davacı Taraf : H6 b- Davalı Taraf : H7 4- Dava Açma Süresi : H8 5- Yetkili Ve Görevli Mahkeme : 122 a- Yetkili Mahkeme : 122 b- Görevli Mahkeme : 122 6- Yargılama Usulü Ve Usul Hukukuna İlişkin Özellikler ; 123 a- Dava Dilekçesi Ve Özellikleri : 124 b- Davanın Açılması ve Yargılama : 125 c- Mahkemenin Kararı Ve Kesinleşme Süreci : 129 ca- Mahkemenin Kararı : 129 cb- Temyiz, Karar Düzeltme Talebi Ve Hükmün Kesinleşmesi : 130 7- Mahkemenin Vereceği Kesinleşmiş Hükmün Hukuki Niteliği ve Etkileri : 133 II- ÇIKARILMA KARARININ KESİNLEŞMESİ : 134 III- ÇIKARILMA KARARI KESİNLEŞMEYEN ORTAĞIN HUKUKİ DURUMU : 134
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı