Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Ãœyelik
Ãœye GiriÅŸi
Kişilik Hakkını Koruyucu Davalar
Kişilik Hakkını Koruyucu Davalar
Serap HELVACI
Sayfa Sayısı
:
206
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2001
ISBN NO
:
975-486-443-8
0,00
TL 
Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
GÄ°RÄ°Åž
Hukuk kelime itibarı ile haklar anlamını taşımaktadır. Elbette anılan bu hakların bir özneye ihtiyacı vardır. İşte hukukun varlık nedeni, bir başka deyişle öznesi kişidir.
Modern hukuk düzenleri kişiyi, buna bağlı olarak kişilik hakkını en üst seviyeye çıkarmış, böylece kişiliğin her alanda en yüksek düzeyde korunması sağlanmıştır.
Tüm hukuk sisteminin çekirdeÄŸini teÅŸkil eden kiÅŸilik, sadece Özel Hukuk′ta deÄŸil, Kamu Hukuku′nda da korunmaktadır. KiÅŸilik hakkının uluslararası alanda korunmasının temel dayanağını da insan hakları kavramı oluÅŸturmaktadır.
Aslında, kişilik kavramı geliştikçe, kişiliğe yapılan tecavüzlerin de boyutlarının sanılandan daha geniş olduğu ortaya çıkmaktadır. Bunun sonucunda kişilik hakkının korunması hususu her gün daha büyük önem taşıyarak gelişmektedir. Özellikle teknolojik alandaki hızlı gelişim, kişiliğe ilişkin ve gizli kalması gereken birçok hususu ortaya çıkarmakta ve kişinin kişiliğini oluşturan değerleri koruması giderek zorlaşmaktadır.
Bütün bu sebeplerle kanun koyucular hem kişiliğin lâyıkı ile korunmasını sağlama3?a çalışmakta, hem de kişiliğin korunması ile ters orantılı olarak gelişen teknoloji ile çelişmemeye gayret göstermektedirler. Bu durumun çözümü ise İsviçre-Türk kanun koyucusunun yaptığı gibi kişiliği çerçeve hükümlerle korumak yolunu seçmektir.
Böylece kişilik ilerleyen zaman içinde şimdiden öngörülemeyen tecavüzlere karşı da koruma altına alınabilmektedir.
Ayrıca kişilik hakkına yönelik koruma genel nitelikte bir koruma olduğundan, bugün kişiye özel olarak var olmayan bazı değerlerin ortaya çıkması halinde de devreye girecektir. Örneğin hızla yaygınlaşmakta olan internet ağı ve ticareti, sanal ortamı canlı ve cazip kılmaktadır. Ancak bu hususta ne iç hukukta ne de uluslararası alanda herhangi bir hukuki düzenleme bulunmamaktadır. Bu alanda özel bir düzenleme yapılmadıkça koruma kişilik hakkına bağlı olarak yapılabilecektir.
Günümüzde, Türk Hukuku′nda, kiÅŸiliÄŸin korunması genel olarak Medeni Kanun′un 23, 24 ve 24/a maddeleri ile saÄŸlanmaktadır. Medeni Kanun′un 23. maddesi kiÅŸiliÄŸi hukuki iÅŸlemle tecavüzlere karşı, 24. maddesi ise hukuka aykırı fiille yapılan tecavüzlere karşı korumaktadır.
Çalışmamızın konusu kiÅŸiliÄŸin hukuka aykırı bir fiille tecavüze uÄŸraması karşısında, maÄŸdurun baÅŸvurabileceÄŸi hukuki yollardan biri olan koruyucu davalardır. Medeni Kanun′un 24/a maddesinin I. fıkrasında düzenlenen bu davalar tecavüzün önlenmesi davası, tecavüzün durdurulması davası ve tecavüzün hukuka aykırılığının tespiti davası olmak üzere üç çeÅŸittirler.
Koruyucu davalar tecavüzün değişik aşamalarında açılırlar. Tecavüz henüz başlamamışsa ama yakın bir zamanda başlıyacağma dair ciddi bir tehdit söz konusu ise önleme davası; tecavüz başlamış ve sürüyorsa durdurma davası; tecavüz sona ermiş ancak etkileri halen devam ediyorsa hukuka aykırılığın tespiti davası açılır.
Medeni Kanun′un 24. maddesi 3444 sayılı kanun ile deÄŸiÅŸikliÄŸe uÄŸramadan önce, madde metninde sadece durdurma ve tazminat davaları yer almaktaydı. Buna karşılık diÄŸer koruyucu davalardan hiç söz edilmemekteydi, isviçre′de öğreti ve Federal Mahkeme hükmün zımnen tecavüzün önlenmesi ve tespit davalarını da ihtiva ettiÄŸini kabul etmekteydi. Türk öğretisi ve Yargıtay′da aynı görüşü paylaÅŸmaktaydı.
Bugün, Medeni Kanun′un 24/a maddesinin I. fıkrasında (Ä°MK md. 28a/I) bizim koruyucu davalar olarak adlandırdığımız bu davalara hükümde açık olarak yer verilmiÅŸtir.
Koruyucu davalar. Medeni Kanun′un kiÅŸiliÄŸin korunması ile ilgili olarak getirdiÄŸi düzenlemede, 24/a maddesinin II. fıkrasında "talep etme hakkını saklı tuttuÄŸu" tazminat davaları karşısında, özel bir niteliÄŸe sahiptirler, doÄŸrudan kiÅŸiliÄŸi korumaya yönelmiÅŸlerdir.
Oysa tazminat davaları, diğer bütün alanlarda açılabilecek genel davalardır, kişilik hakkını koruyan davalar arasında, tamamlayıcı bir yapıya sahiptirler, gerek mal varlığında, gerek manevi değerlerde meydana gelen eksilmeyi gidermek suretiyle dolaylı olarak kişilik hakkını korurlar.
İşte bizde, tecavüzün sonuçlarını yok etmeye, düzeltmeye, onarmaya çalışmaktan önce tecavüzün kaynağım kurutmanın gerekli olduğu inancından hareketle çalışmamızın konusunu buna sağlayan koruyucu davalara inhisar ettirmeyi uygun gördük.
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER VII
KISALTMALAR XVII
GÄ°RÄ°Åž 1
BÖLÜM I
TARİHİ GELİŞİM
I.) GENEL OLARAK 3
II.) ROMA HUKUKU 3
1.) XII LEVHA KANUNU′NDA INIURIA 3
2.) PREATOR BEYANNAMESÄ°NDE INIURIA 5
3.) LEX CORNELIA DE INIURIIS′DE VE
Ä°MPARATORLUK DEVRÄ°NDE INIURIA 6
4.) CODEX THEODOSIANUS VE IUSTINIANUS
HUKUKUNDA INIURIA 7
III.) ESKİ İSVİÇRE HUKUKU 8
BÖLÜM II
KİŞİLİĞİN KORUNMASI
I.) KİŞİLİĞİN KORUNMASI KAVRAMI VE UNSURLARI 13
1.) KAVRAM 13
2.) UNSURLAR 14
A.) KiÅŸilik 14
B.) Koruma 15
a.) DoÄŸrudan koruma-Adli koruma 17
aa.) DoÄŸrudan koruma 17
ab.) Adli koruma 18
b.) Kişiliğin hukuki işlemle tecavüzlere karşı
korunması-Kişiliğin üçüncü kişilerin tecavüzlerine
karşı korunması ■ • • 18
ba.) Kişiliğin hukuki işlemle tecavüzlere
karşı korunması 18
baa.) Hak ve fiil ehliyeti açısından 20
bbb.) Özgürlükler açısından 21
bb.) Kişiliğin üçüncü kişilerin tecavüzlerine
karşı korunması 24
c.) Özel koruma - Genel koruma 24
ca.) Özel koruma 24
cb.) Genel koruma 25
C.) Tecavüzler 25
II.) GENEL OLARAK TÃœRK HUKUKUNDA
KİŞİLİĞİN KORUNMASI 26
1.) KAMU HUKUKU 26
A.) Anayasa Hukuku 26
B.) Ceza Hukuku 29
2.) ÖZEL HUKUK 30
III.) KİŞİLİK HAKKININ ULUSLARARASI
HUKUK ALANINDA KORUNMASI 31
1.) Ä°NSAN HAKLARÄ° KAVRAMI 31
2.) İNSAN HAKLARİNİN GELİŞİMİ 32
A.) İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 34
B.) Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 35
C.) Amerikan İnsan Hak ve Ödevleri Beyannamesi 37
D.) İnsan Haklarına İlişkin Amerikan Sözleşmesi 38
E.) Kişisel ve Siyasal Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme 38
F.) Cenevre Sözleşmeleri 39
BOLUM III
KİŞİLİK HAKKI
I.) KİŞİLİK HAKKI KAVRAMI 41
II.) KİŞİLİK HAKKININ NİTELİKLERİ 46
1.) KİŞİLİK HAKKI MUTLAK HAKLARDANDIR 46
2.) KİŞİLİK HAKKI ŞAHIS VARLIĞI HAKLARINDANDIR 46
3.) KİŞİLİK HAKKI KİŞİYE SIKI SURETTE
BAÄžLI HAKLARDANDIR 47
4.) KİŞİLİK HAKKI TEKELCİ NİTELİĞE
SAHÄ°P HAKLARDANDIR 47
5.) KİŞİLİK HAKKI DEVREDİLEMEYEN, VAZGEÇİLEMEYEN
VE MİRASÇILARA GEÇMEYEN HAKLARDANDIR 48
III.) BAŞLICA KİŞİSEL DEĞERLER 50
1.) HAYAT VE SAÄžLIK 50
2.) VÜCUT BÜTÜNLÜĞÜ 51
3.) CESEDÄ°N HUKUKSAL DURUMU 57
4.) HAYAT ALANI 58
A.) Genel Olarak 58
B.) Alan Teorisi 60
a.) Gizli hayal 62
b.) Özel hayat 62
c.) Kamuya açık hayat 62
C.) Gizli ve Özel Hayat Alanlarının Korunması 62
5.) ÅžEREF VE HAYSÄ°YET 67
A.) Genel Olarak , 68
B.) Şeref Ve Haysiyet Ve Basın 70
6.) RESÄ°M VE SES 72
7.) AD 74
8.) DİĞER KİŞİSEL DEĞERLER 77
BÖLÜM IV
KORUYUCU DAVALAR
I.) KORUYUCU DAVALAR KAVRAMI VE BU DAVALARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ
1.) KAVRAM 79
A.) Genel Olarak 79
B.) Özel Olarak 80
C.) Kişilik Hakkının Sözleşme İle Korunması 82
a.) Mahkeme önünde yapılan sulh sözleşmesi 82
b.) Mahkeme dışında yapılan sulh sözleşmesi 84
2.) DAVALARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ 85
II.) KORUYUCU DAVALARIN ORTAK ÅžARTLARI 86
1.) KİŞİLİK HAKKINA SAHİP OLMA 87
A.) Genel Olarak 87
B.) Gerçek Kişiler 88
C.) Tüzel Kişiler 90
2.) KİŞİLİK HAKKININ TECAVÜZE MARUZ KALMASI 91
A.) Tecavüz 91
a.) Kavram 91
b.) Tanım 93
c.) Tecavüz ve zarar 93
B.) Tecavüzün Sınıflandırılması 94
a.) Tecavüzün kaynağına göre 94
b.) Tecavüzün kapsamına göre 95
c.) Tecavüzün konusuna göre 96
d.) Tecavüzün şekline göre 96
3.) HUKUKA AYKIRILIK 96
A.) Medeni Kanun ve Borçlar Kanunu′ndaki Düzenleme 96
B.) Kavram 97
III.) HUKUKA UYGUNLUK SEBEPLERÄ° 99
1.) MAÄžDURUN RIZASI 103
A.) Geçerlilik Şartları 104
a.) İradenin açığa vurulması 105
b.) Aydınlatılmış rıza 107
c.) Ahlâka aykırı olmayan rıza 108
B.) Rızanın Kapsamı 109
C.) Rızanın Geri Alınması 109
2.) MEÅžRU MÃœDAFAA 110
3.) IZTIRARHALÄ° 112
4.) KENDÄ° HAKKINI BÄ°ZZAT KORUMAK 114
5.) BÄ°R HAKKIN KULLANILMASI 115
6.) KAMU GÃœCÃœNÃœN KULLANILMASI 117
7.) ÃœSTÃœN NÄ°TELÄ°KTE KAMU YARARÄ° 119
8.) ÜSTÜN ÖZEL YARAR 126
A.) Mağdurun Üstün Yararı 126
a.) Mağdurun rızası yoksa 126
b.) Mağdurun aksine beyanı varsa 127
B.) Failin Üstün Yararı 127
C.) Üçüncü Kişinin Üstün Yararı 128
IV.) KORUYUCU DAVALARIN ÖZEL ŞARTLARI 128
1.) TECAVÜZÜN ÖNLENMESİ DAVASI 128
A.) Tecavüz Tehditinin Varlığı 129
B.) Tecavüz Tehditinin Ciddi ve Yakın Olması 129
2.) TECAVÃœZÃœN DURDURULMASI DAVASI 130
3.) TECAVÃœZÃœN HUKUKA AYKIRILIÄžININ
TESPÄ°TÄ° DAVASI 131
A.) Özellikleri 131
B.) Genel Tespit Davası ile İlişkisi 133
V.) KARARIN YAYINLANMASI VEYA ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE
BÄ°LDÄ°RÄ°LMESÄ° 136
1.) TÃœRK VE Ä°SVİÇRE MEDENÄ° KANUNU′NDAKÄ° DÃœZENLEMELER.... 136
A.) Türk Medeni Kanunu′ndaki Düzenleme 136
B.) Ä°sviçre Medeni Kanunu′ndaki Düzenleme 137
a.) Kararın yayını 137
b.) Düzeltmenin yayını 138
c.) Geri almanın yayını 138
2.) KARARİN YAYINLANMASININ VEYA ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE
BİLDİRİLMESİNİN HUKUKÎ NİTELİĞİ 138
3.) KARARIN YAYINLANMASININ VEYA ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE
BİLDİRİLMESİNİN BİRLİKTE TALEP EDİLEBİLECEĞİ DAVALAR .. 140
4.) KARARİN YAYINLANMASININ VEYA ÜÇÜNCÜ
KİŞİLERE BİLDİRİLMESİNİN ŞARTLARI 141
A.) Davacının talebi 142
B.) Tecavüzden üçüncü kişilerin haberdar olması 142
C.) Tecavüzün etkilerini ortadan kaldıracak nitelikte olması 142
5.) KARARIN YAYINLANMASINDA VEYA ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE
BÄ°LDÄ°RÄ°LMESÄ°NDE ÅžEKÄ°L 143
6.) KARARIN YAYINLANMASINDA VEYA ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE
BÄ°LDÄ°RÄ°LMESÄ°NDE USUL 144
VI.) CEVAP VE DÃœZELTME HAKKI 144
1.) BASIN KANUNU′NDA YER ALAN DÃœZENLEME 145
2.) RADYO VE TELEVÄ°ZYONLARIN KURULUÅž VE YAYINLARI
HAKKINDA KANUN′DA YER ALAN DÃœZENLEME 146
3.) CEVAP HAKKININ NİTELİĞİ 147
BÖLÜM V
KORUYUCU DAVALARDA MUHAKEME USULÜ
I.) KORUYUCU DAVALARDA DAVACI VE DAVALI SIFATI 149
1.) SIFAT KAVRAMI 149
2.) KORUYUCU DAVALARDA DAVACI SIFATI 150
A.) Genel Olarak 150
B.) Derneklerin Davacı Sıfatı 151
C.) Davacı Sıfatının Temlik Edilememesi ve
Mirasçılara Geçmemesi 153
a.) Temlik edilememe 153
b.) Mirasçılara geçmeme 153
3.) KORUYUCU DAVALARDA DAVALI SIFATI 154
A.) Genel Olarak 154
B.) Davalı Sıfatının Mirasçılara Geçmemesi Ve
Temlik Edilememesi 156
II.) KORUYUCU DAVALARDA DAVA AÇMA
VE DAVALI OLABÄ°LME EHLÄ°YETÄ° 156
1.) DAVA AÇMA EHLİYETİ 156
A.) Genel Olarak 156
B.) Sınırlı Ehliyetsizler 157
C.) Tam Ehliyetsizler 158
2.) DAVALI OLABÄ°LME EHLÄ°YETÄ° 159
A.) Genel Olarak 159
B.) Sınırlı Ehliyetsizler 159
C.) Tam Ehliyetsizler 160
IH.) DAVAYA ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN KATILIMI 160
1.) DAVANIN Ä°HBARI 161
2.) DAVAYA MÃœDAHALE 161
IV.) KORUYUCU DAVALARDA SÃœRE 162
V.) KORUYUCU DAVALARDA YETKÄ°LÄ° MAHKEME 165
1.) TÃœRKÄ°YE′DE Ä°KAMETGAHI OLANLARIN
Ä°KAMETGAH MAHKEMESÄ° 168
2.) TÃœRKÄ°YE′DE Ä°KAMETGAHI OLMAYANLARIN
Ä°KAMETGAH MAHKEMESÄ° 169
3.) DAVALILARIN BÄ°RDEN FAZLA OLMASI
HALÄ°NDE YETKÄ°LÄ° MAHKEME 169
4.) DAVACILARIN BÄ°RDEN FAZLA OLMASÄ°
HALÄ°NDE YETKÄ°LÄ° MAHKEME 169
VI.) KORUYUCU DAVALARDA YARGILAMA
HARÇ VE GİDERLERİNDEN SORUMLULUK 170
VII.) KORUYUCU DAVALARDA KESÄ°N HÃœKMÃœN ETKÄ°LERÄ° 171
Vffl.JKORUYUCU DAVALARDA KARARIN Ä°CRA EDÄ°LMESÄ° 172
BÖLÜM VI
KORUYUCU DAVALARIN
BÄ°RBÄ°RLERÄ°YLE VE TAZMÄ°NAT DAVALARI Ä°LE KARÅžILAÅžTIRILMASI
I.) KORUYUCU DAVALARIN BÄ°RBÄ°RLERÄ°YLE
KARÅžILAÅžTIRILMASI 175
1.) DAVALARIN AÇILMA ZAMANI 175
2.) DAVALARIN AMACI 175
3.) DAVALARIN SONUCU 176
4.) DAVALARIN NİTELİĞİ 176
H.) KORUYUCU DAVALARLA TAZMÄ°NAT
DAVALARININ KARÅžILAÅžTIRILMASI 176
1.) TAZMÄ°NAT DAVALARÄ° 176
A.) Kavram 176
a.) Maddi tazminat davası 177
b.) Manevi tazminat davası 177
c.) Kazancın geri verilmesi davası 177
B.) Ortak Özellikleri 173
C.) Nitelikleri ı7g
a.) Tazminat davalarının tamamlayıcı davalar olması 178
b.) Tazminat davalarının genel davalar olması 179
c] Tazminat davalarının parayla ölçülebilen
mameleki davalar olması 179
2.) KORUYUCU DAVALAR Ä°LE KARÅžILAÅžTIRILMASI 180
A.) Amaçları Açısından 180
B.) Şartlan Açısından 180
C.) Zamanaşımı Açısından ısı
D.) Yetkili Mahkeme Açısından 181
E.) Davaların Temeli Açısından 185
F.) Miras Yolu ile İntikali Açısından 185
SONUÇ 187
YARARLANILAN KAYNAKLAR 193
Hukuk kelime itibarı ile haklar anlamını taşımaktadır. Elbette anılan bu hakların bir özneye ihtiyacı vardır. İşte hukukun varlık nedeni, bir başka deyişle öznesi kişidir.
Modern hukuk düzenleri kişiyi, buna bağlı olarak kişilik hakkını en üst seviyeye çıkarmış, böylece kişiliğin her alanda en yüksek düzeyde korunması sağlanmıştır.
Tüm hukuk sisteminin çekirdeÄŸini teÅŸkil eden kiÅŸilik, sadece Özel Hukuk′ta deÄŸil, Kamu Hukuku′nda da korunmaktadır. KiÅŸilik hakkının uluslararası alanda korunmasının temel dayanağını da insan hakları kavramı oluÅŸturmaktadır.
Aslında, kişilik kavramı geliştikçe, kişiliğe yapılan tecavüzlerin de boyutlarının sanılandan daha geniş olduğu ortaya çıkmaktadır. Bunun sonucunda kişilik hakkının korunması hususu her gün daha büyük önem taşıyarak gelişmektedir. Özellikle teknolojik alandaki hızlı gelişim, kişiliğe ilişkin ve gizli kalması gereken birçok hususu ortaya çıkarmakta ve kişinin kişiliğini oluşturan değerleri koruması giderek zorlaşmaktadır.
Bütün bu sebeplerle kanun koyucular hem kişiliğin lâyıkı ile korunmasını sağlama3?a çalışmakta, hem de kişiliğin korunması ile ters orantılı olarak gelişen teknoloji ile çelişmemeye gayret göstermektedirler. Bu durumun çözümü ise İsviçre-Türk kanun koyucusunun yaptığı gibi kişiliği çerçeve hükümlerle korumak yolunu seçmektir.
Böylece kişilik ilerleyen zaman içinde şimdiden öngörülemeyen tecavüzlere karşı da koruma altına alınabilmektedir.
Ayrıca kişilik hakkına yönelik koruma genel nitelikte bir koruma olduğundan, bugün kişiye özel olarak var olmayan bazı değerlerin ortaya çıkması halinde de devreye girecektir. Örneğin hızla yaygınlaşmakta olan internet ağı ve ticareti, sanal ortamı canlı ve cazip kılmaktadır. Ancak bu hususta ne iç hukukta ne de uluslararası alanda herhangi bir hukuki düzenleme bulunmamaktadır. Bu alanda özel bir düzenleme yapılmadıkça koruma kişilik hakkına bağlı olarak yapılabilecektir.
Günümüzde, Türk Hukuku′nda, kiÅŸiliÄŸin korunması genel olarak Medeni Kanun′un 23, 24 ve 24/a maddeleri ile saÄŸlanmaktadır. Medeni Kanun′un 23. maddesi kiÅŸiliÄŸi hukuki iÅŸlemle tecavüzlere karşı, 24. maddesi ise hukuka aykırı fiille yapılan tecavüzlere karşı korumaktadır.
Çalışmamızın konusu kiÅŸiliÄŸin hukuka aykırı bir fiille tecavüze uÄŸraması karşısında, maÄŸdurun baÅŸvurabileceÄŸi hukuki yollardan biri olan koruyucu davalardır. Medeni Kanun′un 24/a maddesinin I. fıkrasında düzenlenen bu davalar tecavüzün önlenmesi davası, tecavüzün durdurulması davası ve tecavüzün hukuka aykırılığının tespiti davası olmak üzere üç çeÅŸittirler.
Koruyucu davalar tecavüzün değişik aşamalarında açılırlar. Tecavüz henüz başlamamışsa ama yakın bir zamanda başlıyacağma dair ciddi bir tehdit söz konusu ise önleme davası; tecavüz başlamış ve sürüyorsa durdurma davası; tecavüz sona ermiş ancak etkileri halen devam ediyorsa hukuka aykırılığın tespiti davası açılır.
Medeni Kanun′un 24. maddesi 3444 sayılı kanun ile deÄŸiÅŸikliÄŸe uÄŸramadan önce, madde metninde sadece durdurma ve tazminat davaları yer almaktaydı. Buna karşılık diÄŸer koruyucu davalardan hiç söz edilmemekteydi, isviçre′de öğreti ve Federal Mahkeme hükmün zımnen tecavüzün önlenmesi ve tespit davalarını da ihtiva ettiÄŸini kabul etmekteydi. Türk öğretisi ve Yargıtay′da aynı görüşü paylaÅŸmaktaydı.
Bugün, Medeni Kanun′un 24/a maddesinin I. fıkrasında (Ä°MK md. 28a/I) bizim koruyucu davalar olarak adlandırdığımız bu davalara hükümde açık olarak yer verilmiÅŸtir.
Koruyucu davalar. Medeni Kanun′un kiÅŸiliÄŸin korunması ile ilgili olarak getirdiÄŸi düzenlemede, 24/a maddesinin II. fıkrasında "talep etme hakkını saklı tuttuÄŸu" tazminat davaları karşısında, özel bir niteliÄŸe sahiptirler, doÄŸrudan kiÅŸiliÄŸi korumaya yönelmiÅŸlerdir.
Oysa tazminat davaları, diğer bütün alanlarda açılabilecek genel davalardır, kişilik hakkını koruyan davalar arasında, tamamlayıcı bir yapıya sahiptirler, gerek mal varlığında, gerek manevi değerlerde meydana gelen eksilmeyi gidermek suretiyle dolaylı olarak kişilik hakkını korurlar.
İşte bizde, tecavüzün sonuçlarını yok etmeye, düzeltmeye, onarmaya çalışmaktan önce tecavüzün kaynağım kurutmanın gerekli olduğu inancından hareketle çalışmamızın konusunu buna sağlayan koruyucu davalara inhisar ettirmeyi uygun gördük.
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER VII
KISALTMALAR XVII
GÄ°RÄ°Åž 1
BÖLÜM I
TARİHİ GELİŞİM
I.) GENEL OLARAK 3
II.) ROMA HUKUKU 3
1.) XII LEVHA KANUNU′NDA INIURIA 3
2.) PREATOR BEYANNAMESÄ°NDE INIURIA 5
3.) LEX CORNELIA DE INIURIIS′DE VE
Ä°MPARATORLUK DEVRÄ°NDE INIURIA 6
4.) CODEX THEODOSIANUS VE IUSTINIANUS
HUKUKUNDA INIURIA 7
III.) ESKİ İSVİÇRE HUKUKU 8
BÖLÜM II
KİŞİLİĞİN KORUNMASI
I.) KİŞİLİĞİN KORUNMASI KAVRAMI VE UNSURLARI 13
1.) KAVRAM 13
2.) UNSURLAR 14
A.) KiÅŸilik 14
B.) Koruma 15
a.) DoÄŸrudan koruma-Adli koruma 17
aa.) DoÄŸrudan koruma 17
ab.) Adli koruma 18
b.) Kişiliğin hukuki işlemle tecavüzlere karşı
korunması-Kişiliğin üçüncü kişilerin tecavüzlerine
karşı korunması ■ • • 18
ba.) Kişiliğin hukuki işlemle tecavüzlere
karşı korunması 18
baa.) Hak ve fiil ehliyeti açısından 20
bbb.) Özgürlükler açısından 21
bb.) Kişiliğin üçüncü kişilerin tecavüzlerine
karşı korunması 24
c.) Özel koruma - Genel koruma 24
ca.) Özel koruma 24
cb.) Genel koruma 25
C.) Tecavüzler 25
II.) GENEL OLARAK TÃœRK HUKUKUNDA
KİŞİLİĞİN KORUNMASI 26
1.) KAMU HUKUKU 26
A.) Anayasa Hukuku 26
B.) Ceza Hukuku 29
2.) ÖZEL HUKUK 30
III.) KİŞİLİK HAKKININ ULUSLARARASI
HUKUK ALANINDA KORUNMASI 31
1.) Ä°NSAN HAKLARÄ° KAVRAMI 31
2.) İNSAN HAKLARİNİN GELİŞİMİ 32
A.) İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 34
B.) Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 35
C.) Amerikan İnsan Hak ve Ödevleri Beyannamesi 37
D.) İnsan Haklarına İlişkin Amerikan Sözleşmesi 38
E.) Kişisel ve Siyasal Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme 38
F.) Cenevre Sözleşmeleri 39
BOLUM III
KİŞİLİK HAKKI
I.) KİŞİLİK HAKKI KAVRAMI 41
II.) KİŞİLİK HAKKININ NİTELİKLERİ 46
1.) KİŞİLİK HAKKI MUTLAK HAKLARDANDIR 46
2.) KİŞİLİK HAKKI ŞAHIS VARLIĞI HAKLARINDANDIR 46
3.) KİŞİLİK HAKKI KİŞİYE SIKI SURETTE
BAÄžLI HAKLARDANDIR 47
4.) KİŞİLİK HAKKI TEKELCİ NİTELİĞE
SAHÄ°P HAKLARDANDIR 47
5.) KİŞİLİK HAKKI DEVREDİLEMEYEN, VAZGEÇİLEMEYEN
VE MİRASÇILARA GEÇMEYEN HAKLARDANDIR 48
III.) BAŞLICA KİŞİSEL DEĞERLER 50
1.) HAYAT VE SAÄžLIK 50
2.) VÜCUT BÜTÜNLÜĞÜ 51
3.) CESEDÄ°N HUKUKSAL DURUMU 57
4.) HAYAT ALANI 58
A.) Genel Olarak 58
B.) Alan Teorisi 60
a.) Gizli hayal 62
b.) Özel hayat 62
c.) Kamuya açık hayat 62
C.) Gizli ve Özel Hayat Alanlarının Korunması 62
5.) ÅžEREF VE HAYSÄ°YET 67
A.) Genel Olarak , 68
B.) Şeref Ve Haysiyet Ve Basın 70
6.) RESÄ°M VE SES 72
7.) AD 74
8.) DİĞER KİŞİSEL DEĞERLER 77
BÖLÜM IV
KORUYUCU DAVALAR
I.) KORUYUCU DAVALAR KAVRAMI VE BU DAVALARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ
1.) KAVRAM 79
A.) Genel Olarak 79
B.) Özel Olarak 80
C.) Kişilik Hakkının Sözleşme İle Korunması 82
a.) Mahkeme önünde yapılan sulh sözleşmesi 82
b.) Mahkeme dışında yapılan sulh sözleşmesi 84
2.) DAVALARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ 85
II.) KORUYUCU DAVALARIN ORTAK ÅžARTLARI 86
1.) KİŞİLİK HAKKINA SAHİP OLMA 87
A.) Genel Olarak 87
B.) Gerçek Kişiler 88
C.) Tüzel Kişiler 90
2.) KİŞİLİK HAKKININ TECAVÜZE MARUZ KALMASI 91
A.) Tecavüz 91
a.) Kavram 91
b.) Tanım 93
c.) Tecavüz ve zarar 93
B.) Tecavüzün Sınıflandırılması 94
a.) Tecavüzün kaynağına göre 94
b.) Tecavüzün kapsamına göre 95
c.) Tecavüzün konusuna göre 96
d.) Tecavüzün şekline göre 96
3.) HUKUKA AYKIRILIK 96
A.) Medeni Kanun ve Borçlar Kanunu′ndaki Düzenleme 96
B.) Kavram 97
III.) HUKUKA UYGUNLUK SEBEPLERÄ° 99
1.) MAÄžDURUN RIZASI 103
A.) Geçerlilik Şartları 104
a.) İradenin açığa vurulması 105
b.) Aydınlatılmış rıza 107
c.) Ahlâka aykırı olmayan rıza 108
B.) Rızanın Kapsamı 109
C.) Rızanın Geri Alınması 109
2.) MEÅžRU MÃœDAFAA 110
3.) IZTIRARHALÄ° 112
4.) KENDÄ° HAKKINI BÄ°ZZAT KORUMAK 114
5.) BÄ°R HAKKIN KULLANILMASI 115
6.) KAMU GÃœCÃœNÃœN KULLANILMASI 117
7.) ÃœSTÃœN NÄ°TELÄ°KTE KAMU YARARÄ° 119
8.) ÜSTÜN ÖZEL YARAR 126
A.) Mağdurun Üstün Yararı 126
a.) Mağdurun rızası yoksa 126
b.) Mağdurun aksine beyanı varsa 127
B.) Failin Üstün Yararı 127
C.) Üçüncü Kişinin Üstün Yararı 128
IV.) KORUYUCU DAVALARIN ÖZEL ŞARTLARI 128
1.) TECAVÜZÜN ÖNLENMESİ DAVASI 128
A.) Tecavüz Tehditinin Varlığı 129
B.) Tecavüz Tehditinin Ciddi ve Yakın Olması 129
2.) TECAVÃœZÃœN DURDURULMASI DAVASI 130
3.) TECAVÃœZÃœN HUKUKA AYKIRILIÄžININ
TESPÄ°TÄ° DAVASI 131
A.) Özellikleri 131
B.) Genel Tespit Davası ile İlişkisi 133
V.) KARARIN YAYINLANMASI VEYA ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE
BÄ°LDÄ°RÄ°LMESÄ° 136
1.) TÃœRK VE Ä°SVİÇRE MEDENÄ° KANUNU′NDAKÄ° DÃœZENLEMELER.... 136
A.) Türk Medeni Kanunu′ndaki Düzenleme 136
B.) Ä°sviçre Medeni Kanunu′ndaki Düzenleme 137
a.) Kararın yayını 137
b.) Düzeltmenin yayını 138
c.) Geri almanın yayını 138
2.) KARARİN YAYINLANMASININ VEYA ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE
BİLDİRİLMESİNİN HUKUKÎ NİTELİĞİ 138
3.) KARARIN YAYINLANMASININ VEYA ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE
BİLDİRİLMESİNİN BİRLİKTE TALEP EDİLEBİLECEĞİ DAVALAR .. 140
4.) KARARİN YAYINLANMASININ VEYA ÜÇÜNCÜ
KİŞİLERE BİLDİRİLMESİNİN ŞARTLARI 141
A.) Davacının talebi 142
B.) Tecavüzden üçüncü kişilerin haberdar olması 142
C.) Tecavüzün etkilerini ortadan kaldıracak nitelikte olması 142
5.) KARARIN YAYINLANMASINDA VEYA ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE
BÄ°LDÄ°RÄ°LMESÄ°NDE ÅžEKÄ°L 143
6.) KARARIN YAYINLANMASINDA VEYA ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE
BÄ°LDÄ°RÄ°LMESÄ°NDE USUL 144
VI.) CEVAP VE DÃœZELTME HAKKI 144
1.) BASIN KANUNU′NDA YER ALAN DÃœZENLEME 145
2.) RADYO VE TELEVÄ°ZYONLARIN KURULUÅž VE YAYINLARI
HAKKINDA KANUN′DA YER ALAN DÃœZENLEME 146
3.) CEVAP HAKKININ NİTELİĞİ 147
BÖLÜM V
KORUYUCU DAVALARDA MUHAKEME USULÜ
I.) KORUYUCU DAVALARDA DAVACI VE DAVALI SIFATI 149
1.) SIFAT KAVRAMI 149
2.) KORUYUCU DAVALARDA DAVACI SIFATI 150
A.) Genel Olarak 150
B.) Derneklerin Davacı Sıfatı 151
C.) Davacı Sıfatının Temlik Edilememesi ve
Mirasçılara Geçmemesi 153
a.) Temlik edilememe 153
b.) Mirasçılara geçmeme 153
3.) KORUYUCU DAVALARDA DAVALI SIFATI 154
A.) Genel Olarak 154
B.) Davalı Sıfatının Mirasçılara Geçmemesi Ve
Temlik Edilememesi 156
II.) KORUYUCU DAVALARDA DAVA AÇMA
VE DAVALI OLABÄ°LME EHLÄ°YETÄ° 156
1.) DAVA AÇMA EHLİYETİ 156
A.) Genel Olarak 156
B.) Sınırlı Ehliyetsizler 157
C.) Tam Ehliyetsizler 158
2.) DAVALI OLABÄ°LME EHLÄ°YETÄ° 159
A.) Genel Olarak 159
B.) Sınırlı Ehliyetsizler 159
C.) Tam Ehliyetsizler 160
IH.) DAVAYA ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN KATILIMI 160
1.) DAVANIN Ä°HBARI 161
2.) DAVAYA MÃœDAHALE 161
IV.) KORUYUCU DAVALARDA SÃœRE 162
V.) KORUYUCU DAVALARDA YETKÄ°LÄ° MAHKEME 165
1.) TÃœRKÄ°YE′DE Ä°KAMETGAHI OLANLARIN
Ä°KAMETGAH MAHKEMESÄ° 168
2.) TÃœRKÄ°YE′DE Ä°KAMETGAHI OLMAYANLARIN
Ä°KAMETGAH MAHKEMESÄ° 169
3.) DAVALILARIN BÄ°RDEN FAZLA OLMASI
HALÄ°NDE YETKÄ°LÄ° MAHKEME 169
4.) DAVACILARIN BÄ°RDEN FAZLA OLMASÄ°
HALÄ°NDE YETKÄ°LÄ° MAHKEME 169
VI.) KORUYUCU DAVALARDA YARGILAMA
HARÇ VE GİDERLERİNDEN SORUMLULUK 170
VII.) KORUYUCU DAVALARDA KESÄ°N HÃœKMÃœN ETKÄ°LERÄ° 171
Vffl.JKORUYUCU DAVALARDA KARARIN Ä°CRA EDÄ°LMESÄ° 172
BÖLÜM VI
KORUYUCU DAVALARIN
BÄ°RBÄ°RLERÄ°YLE VE TAZMÄ°NAT DAVALARI Ä°LE KARÅžILAÅžTIRILMASI
I.) KORUYUCU DAVALARIN BÄ°RBÄ°RLERÄ°YLE
KARÅžILAÅžTIRILMASI 175
1.) DAVALARIN AÇILMA ZAMANI 175
2.) DAVALARIN AMACI 175
3.) DAVALARIN SONUCU 176
4.) DAVALARIN NİTELİĞİ 176
H.) KORUYUCU DAVALARLA TAZMÄ°NAT
DAVALARININ KARÅžILAÅžTIRILMASI 176
1.) TAZMÄ°NAT DAVALARÄ° 176
A.) Kavram 176
a.) Maddi tazminat davası 177
b.) Manevi tazminat davası 177
c.) Kazancın geri verilmesi davası 177
B.) Ortak Özellikleri 173
C.) Nitelikleri ı7g
a.) Tazminat davalarının tamamlayıcı davalar olması 178
b.) Tazminat davalarının genel davalar olması 179
c] Tazminat davalarının parayla ölçülebilen
mameleki davalar olması 179
2.) KORUYUCU DAVALAR Ä°LE KARÅžILAÅžTIRILMASI 180
A.) Amaçları Açısından 180
B.) Şartlan Açısından 180
C.) Zamanaşımı Açısından ısı
D.) Yetkili Mahkeme Açısından 181
E.) Davaların Temeli Açısından 185
F.) Miras Yolu ile İntikali Açısından 185
SONUÇ 187
YARARLANILAN KAYNAKLAR 193
© Copyright 2021
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı