Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Kefalet Sözleşmesinin Sona Ermesi
Kefalet Sözleşmesinin Sona Ermesi
Gökhan ŞAHAN
Sayfa Sayısı
:
186
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2009
ISBN NO
:
9789754645200
250,00
TL öNSöZ Bu çalışma. "Kefalet Sözleşmesinin Sona Ermesi" adıyla Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Bölümünde, Doç. Dr. Murat DOĞAN, Doç. Dr. Veysel BAŞPINAR ve Doç. Dr. Yusuf BÜYÜKAY′dan oluşan jüri tarafından oybirliği ile kabul edilmiş olan yüksek lisans tezinin aslına bağlı kalınarak, gerekLi ve güncel değişiklikler yapılarak yayıma hazırlanmıştır. Akademik hayata başlamamda etkisi olan ve bu süreçte yön gösteren Prof. Dr. İsmail KAYAR′a teşekkür ederim. Çalışmamı hazırlama sürecinde yoğun mesaisi içinde her zaman bana vakit ayıran, maddi ve manevi desteğini esirgemeyen, bu çalışmamı hazırlamamda çok büyük katkısı olan Doç. Dr. Murat DOĞAN′a teşekkürü bir borç bilirim. Bu çalışmamı hazırlarken, bana yön gösteren ve kaynak yardımında bulunan Doç. Dr. Yusuf BÜYÜKAY′a, Yrd. Doç. Dr. Ahmet BAŞÖZEN′E ve Öğr. Gör. Akın ÜNAL′a teşekkür ederim. Çalışamamı yayıma hazırlamamda büyük desteği ve katkısı olan Prof. Dr. M. Fadıl YILDIRIM ve Doç. Dr. Veysel BAŞPINAR′a şükranlarımı sunarım. Bu çalışma sürecinde her türlü fedakârlığı gösteren, maddi ve manevi desteğini esirgemeyen sevgili eşime ve varlığının verdiği destekten dolayı kızıma, bununla birlikte bugünlere gelmemde büyük emek sarfeden, maddi ve manevi fedakarlıkta bulunan annem ve babama saygı ve sevgilerimi sunarım. Son olarak kitabın basımını gerçekleştiren Yetkin Yayınevi yöneticilerine ve çalışanlarına teşekkür ederim. Gökhan SAHAN GİRİŞ Günlük hayatta yoğun bir şekilde yer alan hukukî ilişkiler çerçevesinde kişilerin alacaklarım teminata bağlama ihtiyaçları ve istekleri gittikçe artmaktadır. Bankacılık sektörünün hızla gelişmesi, kredi ve kredi kartı işlemlerinin her geçen gün çoğalması, bunlara bağlı olarak kefalet sözleşmesinin yapılma oranını da yükseltmiştir. Bunun tabii sonucu olarak da bu alandaki hukukî düzenlemelerin önemi artmıştır. Temeli Roma Hukukuna kadar dayanan ve günümüze kadar önemli gelişmeler göstererek gelen kefalet sözleşmesi ile ilgili düzenlemelere eski veya yeni tüm hukuk düzenlerinde rastlanmaktadır. Kefalet sözleşmesi İsviçre′den iktibas yoluyla alman 1926 tarihli Borçlar Kanunumuzun 483-503. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Bu maddeler 1911 tarihli İsviçre Borçlar Kanununun 492-512. maddelerinin karşılığıdır. İsviçre Borçlar Kanunundaki kefalete ilişkin hükümler, yeterli görülmemesi sebebiyle ve doktrindeki tartışmalar doğrultusunda 1942 yılında önemli ölçüde değiştirilmiştir. Türk Borçlar Kanununda şimdiye kadar bu konuda önemli bir değişiklik yapılmamıştır; doktrindeki tartışmalar ise hala devam etmektedir. Tartışmalı konuların birçoğu İsviçre Borçlar Kanunu dikkate alınarak çözülmektedir. Ancak henüz yasalaşmamış Türk Borçlar Kanunu Tasarısında, kefaletle ilgili İsviçre′deki değişiklikler de dikkate alınarak, önemli yenilikler getirilmektedir. Kefalet sözleşmesinde kefil alacaklıya karşı borçlunun borcu ödememesi halinde, bu borçtan şahsen sorumlu olmayı taahhüt eder. Kefalet sözleşmesi şahsî teminat sözleşmelerinden biridir ve kefil alacaklının alacağını şahsen teminat altına alır. Kefalet sözleşmesinin en önemli özelliği; asıl borcun varlığına bağlı fer′i bir borç olmasıdır. Bununla birlikte kefalet borcu, asıl borçlu ile alacaklı arasındaki borç ilişkisinden farklı, alacaklı ile kefil arasında yapılan bir borç ilişkisinden doğar. Çahşmamızdaki amacımız, ekonomik hayatta ve hukuk dünyasında önemli bir yere sahip olan kefalet sözleşmesinin sona erme sebeplerini, kefilin sorumluluktan kurtulduğu halleri, henüz kanunlaşmamış Tasarıyı ve İsviçre Borçlar Kanununu dikkate alarak açıklamak ve mevcut düzenlemedeki eksiklikleri ortaya çıkararak çözüm yolları aramaktır. Bu sebeple incelememiz, bilhassa tamamen üçüncü kişiye ait bir borç için sorumluluk altına giren kefilin, aslında kendisine ait olmayan bu borçtan dolayı girdiği sorumluluktan nasıl ve hangi şartlar altında kurtulabileceği açısından önem arz etmektedir. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm kefaletin tanımım, hukuki niteliğini, şekil şartlarım, türlerini, alacaklı ile kefil arasındaki ilişkiyi ve asıl borçlu ile kefil arasındaki ilişkiyi kapsamaktadır. İkinci bölümde kefalet borcu alacaklı ile kefil arasında yapılan bir sözleşmeden doğduğu için, kefaletin kendine özgü sona ermesi incelenmektedir. Kefaletin kendine özgü sona ermesi, doğrudan sona ermesi ve kefilin sorumluluğun sona ermesiyle dolaylı sona ermesi ol-niak üzere iki başlık altında ele alınmıştır. Çalışmamızın üçüncü bölümünde ise, kefalet borcu, asıl borcun varlığına bağlı fer′i bir borç olduğu için, asıl borcun sona ermesiyle kefalet de sona ereceğinden kefaletin asıl borca bağlı sona ermesi ve kefilin sorumluluğunun azaldığı haller, Borçlar Kanunu Tasarısı ile getirilen sona erme hallerine yer verilmiştir. İÇİNDEKİLER GİRİŞ. BİRİNCİ BÖLÜM KEFALET SÖZLEŞMESİN TANIMI, HUKUKà NİTELİĞİ, ÇEŞİTLERİ VE ÖZELLİKLERİ I. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN TANİMİ VE HUKUKà NİTELİĞİ i 17 A. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN TANIMI 17 B. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN HUKUKà NİTELİĞİ 20 1. Kefilin Borcunun Fer′î Bir Borç Olması 20 2. Kefilin Borcunun Talî Bir Borç Olması 22 3. Kefilin Borcunun İvazsız Olması 23 11. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN GEÇERLİLİK ŞARTLARI 23 A. GEÇERLİ BİR ASIL BORCUN BULUNMASİ 24 B. ESAS BAKIMINDAN GEÇERLİ BİR KEFALET SÖZLEŞMESİNİN BULUNMASI 28 1. Kefil Olma Ehliyeti 29 2. İrade Sakatlıklarının Kefalete Etkisi 33 3. Kefalet Sözleşmesinin Temsilci Vasıtasıyla Yapılması 35 C. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN YAZILI ŞEKİLDE YAPİLMASİ VE KEFİLİN SORUMLU OLDUĞU MEBLAĞIN GÖSTERİLMESİ 36 1. Kefalet Sözleşmesinin Yazılı Şekilde Yapılması 36 2. Kefalet Sözleşmesinin Muhtevası 39 3. Kefilin Sorumlu Olacağı En Yüksek Tutarın Gösterilmesi....40 III. KEFALETİN ÇEŞİTLERİ 44 A. ADİ KEFALET 44 1. Genel Olarak 44 2. Adi Kefalette Tartışma Def î 45 3. Adi Kefalette Rehnin Paraya Çevrilmesi Def î 46 B. MÜTESELSİL KEFALET 46 C. BİRLİKTE KEFALET 48 1. Gerçek Olmayan Birlikte Kefalet 49 2. Gerçek Birlikte Kefalet 50 a. Adi birlikte kefalet 50 b. Müteselsil birlikte kefalet 51 D. KEFİLE KEFALET 52 E. RÜCUA KEFALET 53 F. ZARARA (AÇIĞA) KEFALET 53 IV. KEFİLİN SORUMLULUĞUNUN KAPSAMI 54 A. KEFİLİN SORUMLU OLACAĞI AZAMà TUTAR 54 B. KEFİLİN SORUMLU OLACAĞI ALACAKLAR 55 1. Asıl Borç 55 2. Asıl Borçlunun Kusuru veya Temerrüdünün Kanunî Sonuçlan 55 3. Dava ve Takip Masrafları 57 4. Akdi Faizler 57 V. KEFİL İLE ALACAKLI ARASINDAKİ İLİŞKİ 59 A. KEFİLİN ALACAKLIYA KARŞI SAHİP OLDUĞU DEFİLER 59 1. Asıl Borç İlişkisine Ait Defîler 59 2. Kefalet Sözleşmesine Ait Defîler 62 B. ALACAKLININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE KÜLFETLERİ 63 1. Borçlunun İflası Halinde Masaya Başvurma ve Kefile İhbar Külfeti 64 2. Ödemeyi Kabul Külfeti 64 3. Teminatları ve İspat Vasıtalarını Saklama Yükümlülüğü, Kefile Nakil ve Tevdi Külfeti 66 VI. KEFİL İLE ASIL BORÇLU ARASINDAKİ İLİŞKİ 66 A. KEFİLİN ASIL BORÇLUDAN TEMİNAT İSTEME HAKKI 67 B. KEFİLİN YÜKÜMLÜLÜKTEN KURTARILMAISINI İSTEME HAKKI 67 C. KEFİLİN ÖDEMEYİ İHBAR KÜLFETİ 67 D. KEFİLİN RÜCU HAKKI 68 İKİNCİ BÖLÜM KEFALETİN KENDİNE ÖZGÜ SONA ERME SEBEPLERİ I. GENEL OLARAK 71 II. KEFALETİN DOĞRUDAN SONA ERMESİ 71 A. ALACAKLININ KEFİLİ BORÇTAN KURTARMASI 71 B. BELİRLİ SÜRELİ KEFALETİN SONA ERMESİ 72 1. Genel Olarak 72 2. Kefaletin Belirli Süreli Olması 75 3. Kefilin Sorumluluğunun Devam Edebilmesi İçin Gerekli Olan Şartlar 79 a. Alacaklının bir ay içinde takibe geçmesi veya dava açması 79 b. Alacaklının takibe veya davaya uzun süre ara vermemesi 81 4. Kefilin Sorumluluğunun Sona Ermesi 83 C. BELİRSİZ SÜRELİ KEFALETLERİN SONA ERMESİ 84 1. Genel Olarak 84 2. Borçlar Kanununun 494. Maddesindeki İmkânlardan Müteselsil Kefilin Yararlanıp Yararlanamayacağı Sorunu ....87 3. Borçlar Kanununun 494. Maddenin Emredici Nitelikte Olmaması 88 4. Belirsiz Süreli Kefaletlerde Kefilin Hakları 90 a. Asıl borcun muaccel olması halinde kefilin haklan 90 b. Asıl borcun muacceliyetinin ihbara bağlı olması halinde kefilin haklan 93 5. Kefilin Sorumluluğunun Sona Ermesi 95 D. MEMUR VE MÜSTAHDEMLER İÇİN KEFALET 96 III. KEFALETİN DOLAYLI SONA ERMESİ 96 A. BORCUN NAKLİ 97 B. BİR MALVARLIĞI VEYA İŞLETMENİN DEVRALINMASI 100 C. TİCARET ŞİRKETLERİNİN BİRLEŞMESİ VE TÜR DEĞİŞTİRMESİ 101 D. KEFİLİN ÖDEME TALEBİNİN ALACAKLI TARAFINDAN KABUL EDİLMEMESİ VE TEMİNATLARIN KEFİLE VERİLMESİNDEN KAÇINILMASI 103 1. Kefilin Ödeme Talebinin Alaeaklı Tarafından Kabul Edilmemesi 103 2. Alacaklının Teminatları Tevdiden Kaçınması 106 E. KEFİLİN YÜKÜMLÜLÜKTEN KURTARILMASINI TALEP HAKKI 109 1. Asıl Borçlunun Kefile Karşı Taahhütlerine Aykırı Davranması 109 2. Asıl Borçlunun Mütemerrit Duruma Düşmesi 110 3. Kefalet Sözleşmesi Yapıldıktan Sonra Kefil İçin Tehlikenin Önemli Derecede Artması 110 i F. BİRLİKTE KEFALETTE DİĞER KİMSELERİN KEFALET ETME ŞARTININ GERÇEKLEŞMEMESİ SEBEBİYLE SONA ERME 112 G. İPOTEKLİ TAŞINMAZIN DEVRİNİN KEFALETE ETKİSİ... 1 18 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KEFALETİN ASIL BORCA BAĞLI OLARAK SONA ERME SEBEPLERİ, KEFİLİN SORUMLULUĞUNUN AZALDIĞI HALLER VE BORÇLAR KANUNU TASARISINA GÖRE KEFALETİN SONA ERDİĞİ HALLER I. KEFALETİN ASIL BORCA BAĞLI OLARAK SONA ERMESİ... 119 A. GENEL OLARAK 119 B. ASIL BORCUN BORÇLU TARAFINDAN YERİNE GETİRİLMESİ 119 C. ASIL BORCU DOĞURAN SÖZLEŞMENİN ALACAKLI TARAFINDAN FESHİ 120 D. ASIL BORCUN BORÇLUNUN KUSURU OLMAKSIZIN İMKÃNSIZ HALE GELMESİ 121 E. ALACAKLI VE BORÇLU SIFATLARININ BİRLEŞMESİ ... 125 F. YENİLEME 129 G. İBRA 133 H. TAKAS 135 İ. KESİN HÜKÜM 136 II. KEFİLİN SORUMLULUĞUNUN AZALDIĞI HALLER 137 A. BORÇLUNUN İFLASI VE İFLASIN ERTELENMESİ 138 1. İFLÃS 138 2. İFLÃSIN ERTELENMESİ 139 B. ASIL BORÇLUNUN VEYA KEFİLİN ÖLÜMÜNÜN KEFALETE ETKİSİ 140 III. BORÇLAR KANUNU TASARISI İLE GETİRİLEN SONA ERME HALLERİ 141 A. ON YILLIK SÜRENİN DOLMASINA BAĞLI OLARAK SONA ERME 141 B. KEFALETTEN DÖNME 143 C. ALACAKLININ BİLDİRİM KÜLFETİNİ YERİNE GETİRMEMESİ SEBEBİYLE SONA ERME 144 D. KONKORDATO MEHLİ 144 IV. SONA EREN KEFALETİN YENİDEN ORTAYA ÇIKMASI 144 SONUÇ 147 EKLER EK. I. BORÇLAR KANUNU TASARISFNIN İLGİLİ MADDELERİ 153 EK. II. KONUYLA İLGİLİ YARGITAY KARARLARI 161 KAYNAKÇA 181
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı