Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar
Kartlarına Taksit
Seçeneklerimiz Vardır!
Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Nisan (73)      Mart (140)      Şubat (116)      Ocak (138)

Kayıtdışı Ekonomi İle Mücadelede Harcama Eksenli Önlemler

Kayıtdışı Ekonomi İle Mücadelede Harcama Eksenli Önlemler



Sayfa Sayısı
:  
262
Kitap Ölçüleri
:  
16x23 cm
Basım Yılı
:  
2011
ISBN NO
:  
9786055929664

1.400,00 TL









ÖNSÖZ










Türkiye ekonomisinin, yıllardır devam eden üç sorunu var. Bunlar; cari açık, işsizlik ve kayıtdışılık.







Kuşkusuz bu sorunlar Türkiye′ye özgü değil. Diğer ülkelerin de çoğunda her üç sorunu birarada rastlayabiliyoruz.








Yukarıdaki üç sorundan biri olan kayıtdışılığın önlenmesi konusunda, yıl¬lardır çalışmalar yapılıyor ama beklenen sonuçlara henüz ulaşılamadı.








Kayıtdışılığı önlemek için alınması gereken önlemlerden biri de "Har¬cama eksenli önlemler" ile ilgili...








Özellikle harcamaların belgeye dayandırılması çok önemli. Bazı yabancı ülkelerde bunu sağlayabilmek için çeşitli yöntemler geliştirilmiş. Örneğin fış ve faturalarda "kazı-kazan" uygulaması ikramiye dağıtılması. Banka kredi kartı slipleri üzerinden çekilişler yapılıp ödüller dağıtılması gibi..









Türkiye′de de emekliler ve ücretliler için uygulanan "vergi iadesi" bel¬ge alış-verişini sağlama ve kayıtdışılığı önleme bakımından son derece ya¬rarlı olmasına rağmen 2007 yılından itibaren kaldırıldı.









Şu aşamada, kayıtdışılığı önleme bakımından en önemli enstürman olarak "banka kredi kartları" gözüküyor.









ğun bir kullanıma sahip olan banka kredi kartlarının kullanımının teknolojide yaşanan gelişmelerin ödemeler alanına uygulanmasıyla birlikte, daha da arttığı göze çarpmaktadır. Nakit dı¬şı ödeme araçları içerisinde önemli bir yer tutan banka kredi kartlarındaki gelişmeler incelendiğinde, bunların kullanımının yaygınlaşmaya devam etti¬ği gözlemlenmektedir.








Banka Kartları Merkezi′nin verilerine göre; Kredi kartları ile gerçek¬leştirilen işlem adedi, 2010 yılında bir önceki yıla göre yüzde 10,7, işlem tu¬tarı ise yüzde 15.5 oranında artış göstererek sırasıyla 2 milyar adet ve 234,3 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. 2010 yılında gerçekleştirilen kredi kartı iş¬lemlerinin adet bazında yüzde 95.7′sini, tutar bazında ise yüzde 91.4′ünü alış-veriş işlemleri oluşturmaktadır.












Banka kredi kartının kullanıldığı alış-verişlerde, satıcının yazar kasa fişi ya da fatura düzenlemesi kaçınılmaz olmaktadır. O halde banka kredi kartı kullanımının çeşitli şekillerde teşvik edilmesi, örneğin; belirlenen har¬cama türleri esas alınmak suretiyle, çekiliş yoluyla ikramiye dağıtılması ya da 2 puan KDV indirimi yapılması veya yüzde 2-3 nakit puan verilmesi akla ilk gelen önlemler.










Banka kredi kartı ile yapılan ödemelerde belge düzenlenmesi, öncelikle Gelir-Kurumlar Vergisi ve KDV kaybını ortadan kaldırmakta hemen ardından da kayıtlı gelir elde eden mükellefin, harcamaları ve alımlarının da belgeli olmasına olanak sağlanmaktadır.










ilinizdeki kitabın konusu Dr. Burçin BOZDOĞANOĞLU′na "doktora tezi" olarak verdiğim konudur. Özellikle kayitdışıiığm önlenmesi boyutuyla, harcamaların belgelendirilmesini irdeleyen ve ağırlıklı olarak banka kredi kartlarını ön plana çıkartan bir çalışmadır.







Konuyla ilgilenenlere yararlı bir kaynak olacağına ve farklı açılımlara olanak sağlayacağına inandığım bu kitabı, konu ile ilgilenen herkese içten¬likle öneriyorum.





saygılarımla
Prof. Dr. Şükrü KIZILOT Gazi Üniv. İİBF Maliye Bölümü Başkanı
























İÇİNDEKİLER

















BİRİNCİ BOLUM










KAYITDIŞILIK VE KAYITDIŞILIKLA.MÜCADELEDE HARCAMA EKSENLİ ÖNLEMLER İLE İLGİLİ GENEL AÇIKLAMALAR










I. KAYITDIŞILIGIN TANIMI VE KAYITDIŞI EKONOMİ
FAALİYET GRUPLARI , 21
A. KAYITDIŞI EKONOMİNİN TANIMI 21
B. KAYITDIŞI EKONOMİ FAALİYET GRUPLARI 22
1. Yasadışı (Suç) Ekonomi 23
a. Suç Ekonomisi ile Karapara İlişkisi 23
b. Kayıtdışı Ekonomi ile Karapara Ekonomisi
Arasındaki Farklar. 24
2. Beyandışı Ekonomi 25
3. Hiç Kayda Girmeyen Ekonomi 25
4. Gayriresmi Ekonomi 26
C. KAYITDIŞI EKONOMİNİN ÖZELLİKLERİ 27
1. Yasalara Aykırı Olması 27
2. Vergi Dışı Bırakılma 27
3. Ölçüm Zorluğunun Bulunması 28
II. KAYITDIŞILIĞA NEDEN OLAN FAKTÖRLER 29
A. EKONOMİK YAPI, VERİMLİLİK VE İŞLETME BÜYÜKLÜĞÜ 29
B. BÜROKRASİ 30
C. ENFLASYON VE EKONOMİK KRİZLER 30
D. NAKİT EKONOMİSİ 31
E. VERGİ POLİTİKASI 32
F. İSTİHDAM POLİTİKASI 33
III. KAYITDIŞILIGIN EKONOMİK VE MALİ ETKİLERİ 34
A. EKONOMİK ETKİLERİ 35
1. Ekonomik İstikrar Üzerine Etkileri 35
2. Gelir Dağılımı Üzerine Etkileri 36
3. Kaynak Kullanımı Üzerine Etkileri 37
4. İstihdam Üzerine Etkileri 38
5. Büyüme Üzerine Etkileri 40
B. MALİ ETKİLERİ 41
1. Kamu Gelirleri Üzerine Etkileri 41
a. Borçlanma Üzerine Etkileri 41
b. Vergi Gelirleri Üzerine Etkileri 43
2. Kamu Harcamaları Üzerine Etkileri 45
IV. KAYITDIŞI EKONOMİNİN BOYUTLARI VE ÖLÇÜLMESİ 47
A. KAYITDIŞI EKONOMİNİN ÖLÇÜLMESİ 47
B. KAYITDIŞI EKONOMİNİN BOYUTLARI 48
V. ETKİN BİR HARCAMA ARACI OLARAK KARTLI ÖDEME
SİSTEMLERİ VE KAYITDIŞILIĞA ETKİLERİ 50
A. BANKA VE KREDİ KARTI SİSTEMLERİ 51
1. Banka Kartları 51
2. Kredi Kartları 51
a. İkili Kredi Kart Sistemi. 52
b. Üçlü Kredi Kart Sistemi. 53
c. Genişletilmiş Üçlü Kredi Kart Sistemi. 54
d. Karma Kredi Kart Sistemi 55
B. ULUSLARARASI KART KURULUŞLARI VE ÖDEME
SİSTEMLERİ 56
1. Mastercard 56
2. Visa 56
3. American Express 57
4. Diners Club 57
5. JCB 58
C. KARTLI ÖDEME SİSTEMLERİNİN KAYITDIŞI EKONOMİYE
ETKİLERİ 58
1. Mal ve Hizmet Hareketlerinin İzlenmesine Olanak
Sağlaması 58
2. Kartlı Ödeme Sistemlerinin Elektronik Ticareti
Geliştirici Etkisi 60
a. Elektronik Ticaret ve Kayıtdışı Ekonomi İlişkisi 6O
b. Kartlı Ödeme Sistemlerinin, Elektronik Ticareti
Geliştirici ve Kayıtdışı Ekonomiyi Önleyici İlişkisi. 63
VI. HARCAMA EKSENLİ ÖNLEMLER YÖNÜYLE BAZI
YABANCI ÜLKE UYGULAMALARI 70
A. HARCAMALARA İKRAMİYE ÖDENMESİ ŞEKLİNDE
UYGULAMALAR 70
B. HARCAMALAR VE GELİRLER ARASINDAKİ İLİŞKİNİN
KURULMASI VE DENETİMLER SIRASINDA BANKA VE KREDİ
KARTLARINDAN YARARLANILMASI ŞEKLİNDEKİ
UYGULAMALAR 71
1. İngiltere 72
2. Fransa 73
a. Servet Bildirimi 73
b. Kişinin Yaşam Düzeyi, Harcamaları ve Hayat
Standardı Esası 73
3. Almanya 75
4. Diğer Ülkeler 75
a. A. B. D 75
b. Kanada 79
C. BANKA VE KREDİ KARTI KULLANIMININ
YAYGINLAŞTIRILMASI ŞEKLİNDEKİ ÖNLEMLER 79
1. ABD′de Banka ve Kredi Kartı Kullanımı 80
2. AB Üyesi Ülkelerde Banka ve Kredi Kartı Kullanımı 81
3. Gelişmekte Olan Ülkelerde Banka ve Kredi Kartı
Kullanımı 85













İKİNCİ BOLUM






TÜRK VERGİ HUKUKUNDA KAYITDIŞILIKLA MÜCADELE YÖNÜNDEN HARCAMA EKSENLİ ÖNLEMLER










I. TÜRK VERGİ HUKUKUNDA KAYITDIŞILIKLA MÜCADELEDE
HARCAMA EKSENLİ ÖNLEMLERİN GEÇİRDİĞİ AŞAMALAR 89
A. BİRİNCİ AŞAMA 91
1. Gider Esası 91
2. Servet Beyanı 91
3. Hayat Standardı 92
B. İKİNCİ AŞAMA 93
1. Ücretlilere Vergi İadesi 93
2. Emeklilere Vergi İadesi 94
C. ÜÇÜNCÜ AŞAMA 97
1. Alkollü İçkiler ve Tütün Ürünlerinde Bandrollü Takip
ve İzleme Sistemi 97
2. Banka Ve Kredi Kartı Kullanımı 101
3. Diğer Uygulamalar 115
II. TÜRK VERGİ HUKUKUNDA UYGULAMADAN KALDIRILAN
HARCAMA EKSENLİ ÖNLEMLERİN VERGİ GELİRLERİNE VE
BELGE DÜZENİNE ETKİSİ 116
A. TÜRK VERGİ HUKUKUNDA UYGULAMADAN KALDIRILAN
HARCAMA EKSENLİ ÖNLEMLER 116
1. Gider Esası Uygulaması 116
2. Servet Beyanı Uygulaması 119
3. Hayat Standardı Uygulaması 120
4. Emekli ve Ücretlilere Vergi İadesi Uygulaması 123
B. UYGULAMADAN KALDIRILAN HARCAMA EKSENLİ
ÖNLEMLERİN VERGİ GELİRLERİNE VE BELGE DÜZENİNE
ETKİSİ 124
1. Gelir ve Kurumlar Vergisi Gelirlerine Etkisi 124
2. KDV Gelirlerine Etkisi 128
3. Belge Düzenine Etkisi 132
III. KAYITDIŞILIKLA MÜCADELEDE HARCAMA EKSENLİ BİR
ÖNLEM OLARAK PARA HAREKETLERİNİN İZLENMESİ
BUNUNLA İLGİLİ YÖNTEMLER 142
A. TİCARİ İŞLEMLERE NAKİT ÖDEME SINIRI GETİRİLMESİ 142
B. ÜCRET VE KİRA ÖDEMELERİNİN BELGELENDİRME VE
TEVSİK ZORUNLULUĞU 147
C. BANKA VE KREDİ KARTI KULLANIMI 152
1. Banka ve Kredi Kartı Tanımı ve Ekonomideki Para
Tanımı İçindeki Yeri 152
2. Banka ve Kredi Kartlarının Para Talebi, Paranın
Dolaşım Hızı ve Likidite Tercihine Etkileri 156
3. Banka ve Kredi Kartı ile Yapılan Ödemelerin Türk
Vergi Hukukunda Yer Man Sahte Belge Kullanımı
Konusundaki Etkisi 158
a. Genel Açıklama. 158
b. Alman Faturalarda KDV İndirimi, Sahte Belge ve
Müteselsil Sorumluluk 16O
c. Banka ve Kredi Kartı Kullanımının
Yaygınlaşmasının Sahte Belge Düzenlemeyi ve
Kullanmayı Engelleyici Etkisi. 162











ÜÇÜNCÜ BÖLÜM






KAYITDIŞILIKLA MÜCADELEDE HARCAMA EKSENLİ
ÖNLEMLERİN UYGULANMASINDA ORTAYA ÇIKAN SORUNLAR
VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ












I- KAYITDIŞILIKLA MÜCADELEDE HARCAMA EKSENLİ
YÖNTEMLERİN KULLANILMASINDA ORTAYA ÇIKAN
SORUNLAR 163
A. HARCAMALARA YÖNELİK DENETİMİN YETERSİZLİĞİ 163
B. GİDER YAZILAN HARCAMALARIN SINIRLI OLUŞU 164
C. NAKİT ÖDEME SINIRININ YÜKSEKLİĞİ VE NAKİT PARA
KULLANIMININ YAYGINLIĞI 165
D. HARCAMA EKSENLİ ÖNLEMLERİN YETERSİZLİĞİ 167
II. KAYITDIŞILIKLA MÜCADELEDE HARCAMA EKSENLİ
ÖNLEMLERLE İLGİLİ ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 168
A. HARCAMALARA YÖNELİK DENETİMİN ETKİNLEŞTİRİLMESİ.. 168
B. GİDER YAZILABİLECEK HARCAMALARIN KAPSAMININ
GENİŞLETİLMESİ 168
C. NAKİT ÖDEME SINIRININ VE NAKİT PARA KULLANIM
ORANIN DÜŞÜRÜLMESİ 170
D. HARCAMA EKSENLİ ÖNLEMLERİN GETİRİLMESİ 171
1. Harcamalarda Banka Ve Kredi Kartı Kullanımı ve
Etkileri 171
a. KDV Kaybını Önleme Etkisi 171
b. Gelir ve Kurumlar Vergisi Kaybını Önleme Etkisi 173
c. ÖTV Kaybını Önleme Etkisi 174
d. Ekonomi Üzerindeki Etkileri. 174
e. Kredi Kartı ile Yapılan Alışverişlere Puan
Verilmesi Yoluyla Belge Düzenin Sağlanması ve
Kredi Kartı İle Yapılan Harcamaların Teşvikine
İlişkin Öneriler. 188
f. Türkiye ′de Kredi Kartı Borçlarına İlişkin İstatistik!
Veriler ve Kredi Kart Faizlerinin Kredi Kartı
Kullanımına Etkisi 196
2. Harcama Belgelerinde Kazı Kazan, Piyango Benzeri
Uygulamalar ve Etkinliği 205
a. Harcama Belgelerinde Kazı Kazan ve Piyango
Benzeri Uygulamalara İlişkin Bazı Yabancı Ülke
Örnekleri. 2O5
(1). Çin 205
(2). Tayvan 219
(3). G. Kore 221
(4). Brezilya 224
(5). Ermenistan 225
(6). Malta 226
b. Harcama Belgelerinde Kazı Kazan ve Piyango
Uygulamasının Kayıtdışılıkla Mücadelede Etkinliği... 227
(1). Vergi Gelirleri Üzerindeki Etkisi. 227
(2). Mükellef Davranışları Üzerindeki Etkisi 231





SONUÇ 233


KAYNAKÇA 244

ÖZET 261

ABSTRACT 262