Kayıtdışı Ekonomi Bakımından Türk Vergi Sisteminin Analizi
Kayıtdışı Ekonomi Bakımından Türk Vergi Sisteminin Analizi
Mehmet YÃœCEL
Sayfa Sayısı
:
285
Kitap Ölçüleri
:
16*24
Basım Yılı
:
2016
ISBN NO
:
9786053151173
Konu Başlıkları
- Genel Olarak Kayıt Dışı Ekonomi
- Türkiye'de Kayıt Dışı Ekonomi
-Türk Vergi Sistemi ve Kayıt Dışı Ekonominin Durumu
Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER
- BÄ°RÄ°NCÄ° BÖLÜM
- GENEL OLARAK KAYIT DIÅžI EKONOMÄ°
- 1.1.KAYIT DIÅžI EKONOMÄ° KAVRAMI 3
- 1.2.KAYIT DIÅžI EKONOMÄ° TEORÄ°LERÄ° 7
- 1.2.1. Oyun Teorisi Yaklaşımı 7
- 1.2.2. Arz - Talep Yaklaşımı 10
- 1.2.3. Rasyonel Seçim Teorisi Yaklaşımı 11
- 1.2.4. Laffer Eğrisi Yaklaşımı 13
- 1.3.KAYIT DIÅžI EKONOMÄ°NÄ°N UNSURLARI 15
- 1.3.1. Yeraltı Ekonomisi (Yasadışı Faaliyetler) 16
- 1.3.2. Yarı Kayıtlı (Beyandışı)Ekonomi 19
- 1.3.2.1.Gelirlerin Yasal Olarak Kayıt Dışında Bırakılması 19
- 1.3.2.2.Gelirlerin Yasalara Aykırı Olarak Kayıt Dışına Çıkarılması 20
- 1.3.3. Kayıtlara Hiç Girmeyen Ekonomi 22
- 1.4.KAYIT DIÅžI EKONOMÄ°NÄ°N ÖZELLÄ°KLERÄ° 23
- 1.4.1. Yasalara Aykırı Olması 24
- 1.4.2. Ahlaki Normlara Aykırı Olması 25
- 1.4.3. Vergilendirilmemiş Olması 25
- 1.4.4. Ä°statistiksel Olarak Ölçülememesi ve GSMH Hesaplarında Yer Almaması 27
- 1.4.5. Gelir veya Fayda Elde Edilmesi 28
- 1.5.KAYIT DIÅžI EKONOMÄ°NÄ°N ORTAYA ÇIKIÅž NEDENLERÄ° 28
- 1.5.1. MALÄ° NEDENLER. 28
- 1.5.1.1.VergiSisteminin Karmaşıklığı ve Vergilendirme Ortamının Belirsizliği 28
- 1.5.1.2.Vergi Oranlarının YüksekliÄŸi ve Vergiye Karşı Direnç. 31
- 1.5.1.3.Muhasebe ve MüÅŸavirlik Hizmetlerinin YetersizliÄŸi 34
- 1.5.1.4.Çalışma Hayatından Kaynaklanan Nedenler 35
- 1.5.1.5.Vergi Ä°daresi ve Denetiminden Kaynaklanan Nedenler 35
- 1.5.2. EKONOMÄ°K NEDENLER. 36
- 1.5.2.1.Ekonomik Sistem ve Uygulanmakta Olan Ekonomi Politikaları 36
- 1.5.2.2.Ekonomik İstikrarsızlık ve Enflasyon. 37
- 1.5.2.3.Kişisel Gelir Dağılımının Bozukluğu. 38
- 1.5.2.4.Bilgi Teknolojilerindeki Gelişmeler ve Elektronik Ticaretin Yaygınlaşması 39
- 1.5.2.5.Ä°ÅŸletme BüyüklüÄŸü. 40
- 1.5.2.6.Ülke Ä°çi ve Dışı Rekabetin YoÄŸun Olması 41
- 1.5.2.7.Devlet Müdahaleleri veya Düzenlemeleri 41
- 1.5.3. SÄ°YASÄ° NEDENLER. 42
- 1.5.3.1.Baskı Gruplarının İstekleri 42
- 1.5.3.2.Siyasal İktidarların Tutumu. 43
- 1.5.3.3.Vergi Afları 44
- 1.5.4. SOSYAL NEDENLER. 45
- 1.5.5. PSÄ°KOLOJÄ°K NEDENLER. 46
- 1.6. KAYIT DIÅžI EKONOMÄ°YÄ° TAHMÄ°N YÖNTEMLERÄ° 48
- 1.6.1. DoÄŸrudan Tahmin Yöntemleri 49
- 1.6.1.1.Anket Yöntemi 50
- 1.6.1.2.Karma Yöntem.. 50
- 1.6.2. Dolaylı Tahmin Yöntemleri 51
- 1.6.2.1.GSMH Yaklaşımı 51
- 1.6.2.2.Parasalcı Yaklaşımlar 52
- 1.6.2.2.1. Sabit Oran Yaklaşımı (Para Talebiveya Emisyon Hacmi Yaklaşımı) 52
- 1.6.2.2.2. İşlem Hacmi Yaklaşımı 52
- 1.6.2.2.3. Ekonometrik Yaklaşım.. 53
- 1.6.2.3.İstihdam Yaklaşımı 54
- 1.6.2.4.Vergi İncelemeleri Yoluyla Tahmin Yaklaşımı 55
- 1.6.2.4.1. Yasalarla Kayıt Dışı Bırakılmasına İzin Verilen Faaliyetler 56
- 1.6.2.4.2. Yasalara Aykırı Olarak Kayıt Dışı Bırakılan Faaliyetler 56
- 1.6.2.5. Üretim Girdilerini Esas Alan Yaklaşım (Fiziksel Girdi Yaklaşımı) 56
- 1.6.3. Çoklu Sebep Çoklu Göstergeler(MIMIC) (Model Yaklaşımı) Yöntemi 57
- 1.7. KAYIT DIÅžI EKONOMÄ°NÄ°N ETKÄ°LERÄ° 58
- 1.7.1. KAYIT DIÅžI EKONOMÄ°NÄ°N OLUMSUZETKÄ°LERÄ° 58
- 1.7.1.1.EKONOMÄ°K ETKÄ°LER. 59
- 1.7.1.1.1. Ekonomik Göstergelere Güvensizlik Yaratması 59
- 1.7.1.1.2. Kayıtlı Ekonomi Üzerindeki Olumsuz Etkisi ve Haksız Rekabet 60
- 1.7.1.1.3. Kaynak Dağılımının Bozulması 62
- 1.7.1.1.4. Kişisel Gelir Dağılımına Etkisi 62
- 1.7.1.2.MALÄ° ETKÄ°LER. 63
- 1.7.1.2.1. Vergi Gelirlerinin Azalmasına ve Bütçe Açığına Yol Açması 63
- 1.7.1.2.2. Kamu Maliyesine Ä°liÅŸkin Göstergelerde Meydana Gelen Bozulmalar 64
- 1.7.1.3.SOSYAL ETKÄ°LER. 65
- 1.7.1.3.1.Toplumsal Bozulmaya Sebep Olması 66
- 1.7.1.3.2.Çalışma Hayatı ve Sosyal Güvenlik Üzerindeki Olumsuz Etkileri 67
- 1.7.2. KAYIT DIÅžI EKONOMÄ°NÄ°N OLUMLUETKÄ°LERÄ° 68
- 1.7.2.1.Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi 69
- 1.7.2.2.Ä°stihdam Üzerindeki Etkisi 70
- 1.7.2.3.Rekabet Gücü Üzerindeki Etkisi 71
- 1.7.2.4.Sosyal Yapı Üzerindeki Etkileri 72
- 1.7.2.5.KiÅŸisel Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkisi 73
- 1.7.2.6.Ekonomik Ä°stikrar Üzerindeki Etkisi 73
- 1.7.2.7.Ekonomideki Dinamizme Etkisi 74
- 1.7.2.8.Kayıtlı Ekonomi Üzerindeki Etkisi 74
- 1.7.2.9.Kaynak Tahsisi Üzerine Etkisi 75
- Ä°KÄ°NCÄ° BÖLÜM
- TÜRKÄ°YE’DE KAYIT DIÅžI EKONOMÄ°
- 2.1.TÜRKÄ°YE’DEKAYIT DIÅžI EKONOMÄ°NÄ°N OLUÅžMA NEDENLERÄ° 77
- 2.1.1. YAPISAL NEDENLER. 79
- 2.1.1.1.Ekonominin GeliÅŸmiÅŸlik Düzeyinin YetersizliÄŸi 79
- 2.1.1.2.Sosyolojik Yapıdaki Sorunlar 80
- 2.1.1.3.VergiMevzuatı Dışındaki Yasal Düzenlemelerdeki Yetersizlikler 82
- 2.1.1.4.Kurumlararası İletişim, İşbirliği, Bilgi Paylaşımı ve Koordinasyon Eksikliği 83
- 2.1.1.5.Ulusal Veri Tabanının Yetersizliği ve Olan Verilerden Yeterince Yararlanılamaması 84
- 2.1.1.6.Kronik Yüksek Enflasyon. 85
- 2.1.1.7.Ekonomik Krizler 88
- 2.1.2. MALÄ° SÄ°STEMDEN KAYNAKLANANNEDENLER. 88
- 2.1.2.1.Vergi Mevzuatının Karışık Olması 89
- 2.1.2.2.Vergi Sisteminin Adil Olmaması 92
- 2.1.2.3.Vergi Afları 93
- 2.1.2.4.Vergi Sisteminde Otokontrol Sistemlerinin Yetersiz Olması 100
- 2.1.2.5.Vergi Oranlarının YüksekliÄŸi 102
- 2.1.2.6.Sosyal Güvenlik Sisteminden Kaynaklanan Sorunlar 105
- 2.1.2.7.Verginin Tabana Yayılamaması 106
- 2.1.2.8.Toplam Vergi Gelirleri Ä°çinde Dolaylı Vergilerin Payının Çok Yüksek Olması 107
- 2.1.2.9.Bazı Sektörlerde Belge Düzeninin Yeterince YerleÅŸmemiÅŸ Olması 111
- 2.1.3. Ä°DARÄ° VE HUKUKÄ° NEDENLER. 112
- 2.1.3.1.Vergi Ä°daresi ve Denetimden Kaynaklanan Nedenler 112
- 2.1.3.2.Vergi Yargı Organlarının Etkin ve Hızlı Çalışamaması 117
- 2.1.3.3.Suça Bakış Açısı ve Suç Fiillerine Uygulanan Yaptırımların EtkisizliÄŸi 118
- 2.1.3.4.SözleÅŸmelerde Åžekil Serbestisinin Geçerli Olması 119
- 2.1.3.5.Hamiline Belge Düzenleme Uygulamasının Yaygınlığı 122
- 2.1.3.6.Bürokratik Ä°ÅŸlemlerin YoÄŸunluÄŸu ve Karmaşıklığı 123
- 2.1.4. SOSYAL NEDENLER. 125
- 2.1.4.1.Türkiye’de Göç Nedeniyle Kent Ä°ÅŸsizliÄŸinin Artması ve Kayıt Dışı Ekonomik Faaliyetlere Yönelme. 126
- 2.1.4.2.Vergilerin Yerinde Harcanmadığına Yönelik Genel Kanaat 127
- 2.1.5. PSÄ°KOLOJÄ°K SEBEPLER. 131
- ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
- TÜRK VERGÄ° SÄ°STEMÄ° VE KAYITDIÅžI EKONOMÄ°NÄ°N DURUMU
- 3.1.TÜRK VERGÄ° SÄ°STEMÄ°NDE KAYITDIÅžI EKONOMÄ°YE YOL AÇAN UNSURLAR. 135
- 3.1.1. VERGÄ° SÄ°STEMÄ°NÄ°N GENELÄ°BAKIMINDAN.. 137
- 3.1.1.1.İstikrarlı Bir Vergi Politikasının ve Uygulama Birliğinin Olmaması 138
- 3.1.1.2.Mükellefe DeÄŸer Veren, ÇaÄŸdaÅŸ ve Etkin Bir Vergi Sisteminin Kurulamamış Olması 139
- 3.1.1.3.Vergilerin Sayısının ÇokluÄŸu ve Vergi Kanunlarının Sistematikten Yoksun Olması 140
- 3.1.1.4.Vergi Kanunlarında Yer Alan Muafiyet ve Ä°stisnaların ÇokluÄŸu ve Karmaşık Olması 142
- 3.1.1.5.Vergi Sisteminin Yeterli Oto-Kontrol Mekanizmalarına Sahip Olmaması 145
- 3.1.1.6.Mükellef Haklarına Vergi Sisteminde ve Uygulamada Yeterince Yer Verilmemesi 147
- 3.1.1.7.Vergi Tabanın Dar Olması 148
- 3.1.1.8.Harcamaların Önemli Bir Kısmının Gider Olarak Dikkate Alınamaması 151
- 3.3.1.9.Farklı Vergi Kanunlarında Benzer Konuları Düzenleyen Hükümler Arasında Uyumun Bulunmaması 152
- 3.1.1.10.GeçmiÅŸe Yürüyen ya da GeçmiÅŸi Esas Alan Vergi Yasalarının Çıkarılması 153
- 3.1.1.11.Vergi Sisteminin Teknolojide, Ekonomik ve Ticari Alanda Meydana
- Gelen GeliÅŸmelere Yeterince Uyum Gösterememesi 155
- 3.1.1.12.Mükellefler Nezdinde Yarattığı Olumsuz Etkilerinin Bilinmesine RaÄŸmen, Af Kanunlarının Çıkarılmasına Devam Edilmesi 157
- 3.1.2.VERGÄ° USUL KANUNU BAKIMINDAN.. 159
- 3.1.2.1.Vergi Usul Kanununun Dilinin Ağır ve Madde Sayısının Çok Olması 159
- 3.1.2.2.Belge Düzeninin SaÄŸlıklı ve Etkin Ä°ÅŸleyiÅŸinin SaÄŸlanamaması 160
- 3.1.2.3.Tevsik Edici Belgelerin Belirli Bir Standarda Kavuşturulmamış Olması 162
- 3.1.2.4.Tarh Zamanaşımının BaÅŸlangıcı ve Süresi Konusunda Vergi Kanunlarında
- Çok Farklı Hükümlerin Bulunması 163
- 3.1.2.5.UzlaÅŸma Müessesesinin Varlığı 164
- 3.1.2.6.Vergi Cezalarının Etkin Bir Şekilde Uygulanamaması Sorunu. 168
- 3.1.2.7.Özelge (Mukteza) Uygulamasının Kötüye Kullanılması 169
- 3.1.2.8.Vergi Usul Kanununda Yer Alan Tarhiyat Türlerinin ÇokluÄŸu ve Uygulamada Yarattığı KarmaÅŸa. 169
- 3.1.2.9.Kıyas Yoluyla ya da Genişletici veya Daraltıcı Yorum Yapmak Suretiyle
- Vergisel ve Cezai Ä°ÅŸlem Tesis Edilmesi 170
- 3.1.2.10.Kamu Alacakları Üzerindeki Gecikme Faizi ve Gecikme Zammı Yükünün Fazlalığı 172
- 3.1.3. GELÄ°R VERGÄ°SÄ° KANUNUBAKIMINDAN.. 173
- 3.1.3.1.Kaynak Teorisine Göre Vergilemenin Benimsenmesi 173
- 3.1.3.2.Basit Usulde Vergilendirme Uygulaması 175
- 3.1.3.3.Zirai Kazançların Vergilendirilmesinde Tevkif Usulünün Benimsenmesi 176
- 3.1.3.4.Gelir Vergisi Kanunda Yer Alan Vergi GüvenliÄŸi Ä°le Ä°lgili Müesseselerin Uygulamadan Kaldırılması 177
- 3.1.3.5.Ticari Kazancın Tespitinde Götürü Gider Uygulaması 178
- 3.1.3.6.Ayırma Kuramına Göre Vergilendirmenin Terk Edilmesi 179
- 3.1.3.7.Menkul Sermaye İratlarının Vergilendirilmesinde İstikrarlı Bir Uygulamanın Sağlanamaması 180
- 3.1.3.8.Bazı Gelir Unsurlarının Sürekli Olarak Vergi Dışı Kalması veya DüÅŸük Oranlı Vergilenmesi 181
- 3.1.3.9.Gelir Unsurları Arasında Önemli Vergilendirme Farklılıklarının Bulunması 182
- 3.1.3.10.Ücretliler Dışında Kalan Mükelleflere, Asgari Geçim Ä°ndirimi Uygulaması Hakkının Tanınmaması 183
- 3.1.3.11.Vergiye Tabi Tüm Gelirlerin Tek Beyannamede Toplanmasını Engelleyen
ve Üniter Yapının Bozulmasına Neden Olan Yasal Düzenlemelerin Varlığı 185
- 3.1.3.12.Gayrimenkul Sermaye Ä°ratlarında Götürü Gider Uygulaması 186
- 3.1.3.13.Kazancın Tespitinde Safilik ve Gerçeklik Ä°lkelerinin Tam Olarak Uygulanmaması 187
- 3.1.4. KURUMLAR VERGÄ°SÄ° KANUNUBAKIMINDAN.. 188
- 3.1.5. DÄ°ÄžER VERGÄ° KANUNLARIBAKIMINDAN.. 189
- 3.1.5.1.Katma DeÄŸer Vergisi Oranlarının YüksekliÄŸi ve Oran FarklılaÅŸtırmasının ÇokluÄŸu. 189
- 3.1.5.2.Toplam Vergi Gelirleri Ä°çinde Dolaylı Vergilerin (ÖTV, KDV) Ağırlığının Sürekli Artması, ÖTV Tutar ve Oranlarının Sık DeÄŸiÅŸtirilmesi ve ÖTV’nin Bütçe Hedeflerini Tutturma Enstrümanı Olarak Kullanılması 191
- 3.1.5.3.Veraset ve İntikal Vergisi Uygulamasının Etkinsizliği 193
- 3.1.5.4.Mevcut MTV Uygulamasının Vergilemede Adaleti Sağlamaktan ve Modern Bir Vergileme Anlayışını Yansıtmaktan Yoksun Olması 194
- 3.1.5.5.Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin Kapsamının Genişletilmesi ve Yarattığı Sorunlar 195
- 3.1.5.6.Kayıtdışı Ekonomiyi Önlemede Denetim Mekanizmasının Etkin ve Rasyonel Bir Åžekilde Kullanılamaması, Denetim Oranının Çok DüÅŸük Olması 196
- 3.2.VERGÄ°SEL KAYITDIÅžILIÄžIN ÖNLENMESÄ°, ÇAÄžDAÅž VE ETKÄ°N BÄ°R VERGÄ° SÄ°STEMÄ°NÄ°N OLUÅžTURULMASI Ä°ÇÄ°NYAPILMASI GEREKENLER. 200
- 3.2.1. VERGÄ° SÄ°STEMÄ°NÄ°N GENELÄ°BAKIMINDAN.. 200
- 3.2.1.1.Temel İlkeleri Belirlenmiş, Kararlı Bir Vergi Politikası Oluşturulmalı, Vergi Kanunlarında Sık Sık Değişiklikler Yapılmamalı 200
- 3.2.1.2.Mükellefe DeÄŸer Veren, ÇaÄŸdaÅŸ ve Etkin Bir Vergi Sistemi OluÅŸturmalı 202
- 3.2.1.3.Piyasa Ekonomisi ile Uyumlu Bir Vergi Sistemi Oluşturulmalı 204
- 3.2.1.4.Mükellef Nezdinde Devletin Saygınlığının ve Devlete Olan Güvenin Tesis Edilmesi 207
- 3.2.1.5.VatandaÅŸlık ile Vergi Mükellefiyeti Arasında Etkin Bir Bağın Kurulması 208
- 3.2.1.6.Vergiye Gönüllü Uyumu Arttırma Amacına Yönelik Olarak Ä°dare ve Mükellef Ä°liÅŸkileri Güçlendirilmeli 208
- 3.2.1.7.Vergi Bilinci ve Vergi Ahlakının Oluşturulması ve Topluma Yayılması 209
- 3.2.1.8.Kurumlar Arası İşbirliği ve Koordinasyonun Sağlanması 211
- 3.2.1.9.Ä°stihdam Üzerindeki Vergisel Yüklerin Azaltılması 212
- 3.2.1.10.Vergi Sistemi Basit ve Anlaşılır Hale Getirilmeli 214
- 3.2.1.11.Vergi Tabanının Genişletilmesi 214
- 3.2.1.12.Vergilendirme Ä°ÅŸlemleri ve Hizmetlerinin Sunumunun BasitleÅŸtirilmesi 215
- 3.2.1.13.Ä°yi Niyetli Mükellefleri Korumaya Yönelik Düzenlemeler Yapılmalı 217
- 3.2.1.14.Vergi Mevzuatında ve Vergi Sisteminde Otokontrol Sistemlerinin Arttırılması 217
- 3.2.1.15.Gider Olarak Dikkate Alınabilecek Harcamaların Kapsamı Genişletilmeli 218
- 3.2.1.16.Bazı Temel Vergi ve Usul Kanunları Yeniden Yazılmalı 219
- 3.2.2. VERGÄ° USUL KANUNUNDABAKIMINDAN.. 221
- 3.2.2.1.Vergi Kanunlarının DeÄŸiÅŸtirilmesi ve Uygulanması Ä°çin Hazırlık Dönemi Tanınmalı 221
- 3.2.2.2.GeçmiÅŸe Yürüyen ya da GeçmiÅŸi Esas Alan Vergi Kanunları Çıkarılmamalı 222
- 3.2.2.3.Vergi Kanunları Arasında Paralellik ve Bütünlük SaÄŸlanmalı 222
- 3.2.2.4.Özel Kanunlarda Yer Alan Vergiye Ä°liÅŸkin Hükümler Kaldırılmalı, Zorunlu Hallerde Vergi Kanunlarıyla UyumlaÅŸtırılmalı 222
- 3.2.2.5.Beyan Edilen Vergi Matrahları Aynı Dönemde Ortaya Çıkan Servet Artışları ile Ä°liÅŸkilendirilmeli ve Servetteki Artışın Kaynağının Sorulmasına Ä°mkan Tanınmalı 223
- 3.2.2.6.SaÄŸlıklı Bir Belge Düzeninin ve Kayıt Sisteminin OluÅŸturulması 224
- 3.2.2.7.Ekonomide Kullanılan Belgeler Hamiline Yazılılıktan Nama Yazılı Hale Getirilmeli 224
- 3.2.2.8.Nakit Ödeme Sınırı ve Nakit Para Kullanım Oranı DüÅŸürülmeli, Tüketicileri Kredi Kartı Ä°le Harcama Yapmaya Zorlayan Düzenlemeler Yapılmalı 225
- 3.2.2.9.Vergi Usul Kanununda Yer Alan Tarhiyat Türlerinin Azaltılması 226
- 3.2.2.10.Vergi Usul Kanunu Kapsamında Kanıtlayıcı Belge Olarak Sadece Fatura Düzenlenmeli 227
- 3.2.2.11.Vergi Usul Kanunu ve Uluslararası Muhasebe Standartları DeÄŸerleme Hükümlerinin UyumlaÅŸtırılması 228
- 3.2.2.12.UzlaÅŸma Müessesesi Yeniden Gözden Geçirilmeli 228
- 3.2.2.13.Cezalarda Ä°ndirim Müessesesi Kaldırılmalı 230
- 3.2.2.14.Vergi Cezalarının Caydırıcılığının Artırılması ve Herkese Eşit Olarak Uygulanması 230
- 3.2.2.15.Denetimin Etkinliğinin Artırılması 232
- 3.2.3. GELÄ°R VERGÄ°SÄ° KANUNUBAKIMINDAN.. 234
- 3.2.3.1.GelirinTanımı DeÄŸiÅŸtirilmeli ve Net Artış Teorisine Göre Vergilemeye Geçilmeli 234
- 3.2.3.2.Gelir Vergisinin KiÅŸiselliÄŸi ve Mali Güce Göre Vergilendirme Ä°lkeleri Dikkate Alınarak Üniter Vergilemeye Ağırlık Verilmeli 235
- 3.2.3.3.BasitUsulde Vergilendirme Uygulaması Kaldırılmalı ya da Kapsamı Daraltılmalı 236
- 3.2.3.4.Vergi Oranları DüÅŸürülmeli ve Tüm Gelir Unsurları Ä°çin En Az Geçim Ä°ndirimi Müessesesi Getirilmeli 237
- 3.2.3.5.Tüm Gelir Unsurlarıyla Ä°lgili Ä°ndirim, Ä°stisna ve Muafiyet Hükümleri Ä°lgili Gelir Unsurunun BulunduÄŸu Bölümde Toplanmalı 238
- 3.2.3.6.Elektronik Ticaret ve KüreselleÅŸmenin GetirdiÄŸi Yeni Ä°ÅŸlem Türleri; Mübadeleyi, Tasarruf ve Sermaye Hareketlerini Engellemeyecek Åžekilde Vergilendirilmeli 238
- 3.2.3.7.Zirai Kazançların Vergilendirilmesinde Tevkif Usulünün Kapsamı Daraltılmalı, Gerçek Usulde Vergilendirmenin Ä°mkanları Arttırılmalı 238
- 3.2.3.8.Zirai Kazançların Belgelendirilmesine Yönelik Çalışmalar Yapılmalı 239
- 3.2.3.9.Ücret Gelirlerinin Vergilendirilmesinde Ayırma Kuramı Esas Alınmalı ve Ücret Üzerindeki Vergi ve Benzeri Yükler Azaltılmalı 239
- 3.2.3.10.Serbest Meslek Kazançlarının Kavranmasında Ä°lgili Meslek Odaları Görevlendirilmeli ve Bu Örgütlere Yasal Sorumluluk Verilmeli 240
- 3.2.3.11.MenkulSermaye Ä°ratlarının Vergilendirilmesine Ä°liÅŸkin Düzenlemelerde Ä°stikrar SaÄŸlanmalı 240
- 3.2.3.12.Kira Gelirini Etkin Bir Åžekilde Kavramaya, Kira Gelirini Bildirmeyen ya da Eksik Bildirenlere Yönelik Düzenlemeler Yapılmalı 241
- 3.2.3.13.Kentleşmeninve Turizmin Yarattığı Gayrimenkul Rantlarının Vergilendirilmesi Yoluna Gidilmeli 242
- 3.2.3.14.Geçici Vergi Uygulaması Yeniden DeÄŸerlendirilmeli 242
- 3.2.4.KURUMLAR VERGÄ°SÄ° KANUNUBAKIMINDAN.. 245
- 3.2.5. DÄ°ÄžER VERGÄ°LER BAKIMINDAN.. 245
- 3.2.5.1.KDV Oranları Revize Edilmeli ve Çok Oranlı Katma DeÄŸer Vergisi Uygulamasından Vazgeçilmeli 246
- 3.2.5.2.Veraset ve Ä°ntikal Vergisinin EtkinliÄŸinin Arttırılmalı ya da Veraset ve Ä°ntikal Vergisi Kanunu Tamamen Kaldırılıp Uygulamaya Gelir Vergisi Kanunu Ä°çerisinde Yer Verilmeli 246
- 3.2.5.3.Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) Uygulamasında Kasko Değeri Esaslı Bir Vergilemeye Gidilmeli 249
- 3.2.5.4.BSMV’nin Kapsamının Daraltılmalı veya Tamamen Kaldırılarak KDV Kanunu Ä°çerisine Alınmalı 250
- SONUÇ. 251
- KAYNAKÇA. 257
- Genel Olarak Kayıt Dışı Ekonomi
- Türkiye'de Kayıt Dışı Ekonomi
-Türk Vergi Sistemi ve Kayıt Dışı Ekonominin Durumu
Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER
- BÄ°RÄ°NCÄ° BÖLÜM
- GENEL OLARAK KAYIT DIÅžI EKONOMÄ°
- 1.1.KAYIT DIÅžI EKONOMÄ° KAVRAMI 3
- 1.2.KAYIT DIÅžI EKONOMÄ° TEORÄ°LERÄ° 7
- 1.2.1. Oyun Teorisi Yaklaşımı 7
- 1.2.2. Arz - Talep Yaklaşımı 10
- 1.2.3. Rasyonel Seçim Teorisi Yaklaşımı 11
- 1.2.4. Laffer Eğrisi Yaklaşımı 13
- 1.3.KAYIT DIÅžI EKONOMÄ°NÄ°N UNSURLARI 15
- 1.3.1. Yeraltı Ekonomisi (Yasadışı Faaliyetler) 16
- 1.3.2. Yarı Kayıtlı (Beyandışı)Ekonomi 19
- 1.3.2.1.Gelirlerin Yasal Olarak Kayıt Dışında Bırakılması 19
- 1.3.2.2.Gelirlerin Yasalara Aykırı Olarak Kayıt Dışına Çıkarılması 20
- 1.3.3. Kayıtlara Hiç Girmeyen Ekonomi 22
- 1.4.KAYIT DIÅžI EKONOMÄ°NÄ°N ÖZELLÄ°KLERÄ° 23
- 1.4.1. Yasalara Aykırı Olması 24
- 1.4.2. Ahlaki Normlara Aykırı Olması 25
- 1.4.3. Vergilendirilmemiş Olması 25
- 1.4.4. Ä°statistiksel Olarak Ölçülememesi ve GSMH Hesaplarında Yer Almaması 27
- 1.4.5. Gelir veya Fayda Elde Edilmesi 28
- 1.5.KAYIT DIÅžI EKONOMÄ°NÄ°N ORTAYA ÇIKIÅž NEDENLERÄ° 28
- 1.5.1. MALÄ° NEDENLER. 28
- 1.5.1.1.VergiSisteminin Karmaşıklığı ve Vergilendirme Ortamının Belirsizliği 28
- 1.5.1.2.Vergi Oranlarının YüksekliÄŸi ve Vergiye Karşı Direnç. 31
- 1.5.1.3.Muhasebe ve MüÅŸavirlik Hizmetlerinin YetersizliÄŸi 34
- 1.5.1.4.Çalışma Hayatından Kaynaklanan Nedenler 35
- 1.5.1.5.Vergi Ä°daresi ve Denetiminden Kaynaklanan Nedenler 35
- 1.5.2. EKONOMÄ°K NEDENLER. 36
- 1.5.2.1.Ekonomik Sistem ve Uygulanmakta Olan Ekonomi Politikaları 36
- 1.5.2.2.Ekonomik İstikrarsızlık ve Enflasyon. 37
- 1.5.2.3.Kişisel Gelir Dağılımının Bozukluğu. 38
- 1.5.2.4.Bilgi Teknolojilerindeki Gelişmeler ve Elektronik Ticaretin Yaygınlaşması 39
- 1.5.2.5.Ä°ÅŸletme BüyüklüÄŸü. 40
- 1.5.2.6.Ülke Ä°çi ve Dışı Rekabetin YoÄŸun Olması 41
- 1.5.2.7.Devlet Müdahaleleri veya Düzenlemeleri 41
- 1.5.3. SÄ°YASÄ° NEDENLER. 42
- 1.5.3.1.Baskı Gruplarının İstekleri 42
- 1.5.3.2.Siyasal İktidarların Tutumu. 43
- 1.5.3.3.Vergi Afları 44
- 1.5.4. SOSYAL NEDENLER. 45
- 1.5.5. PSÄ°KOLOJÄ°K NEDENLER. 46
- 1.6. KAYIT DIÅžI EKONOMÄ°YÄ° TAHMÄ°N YÖNTEMLERÄ° 48
- 1.6.1. DoÄŸrudan Tahmin Yöntemleri 49
- 1.6.1.1.Anket Yöntemi 50
- 1.6.1.2.Karma Yöntem.. 50
- 1.6.2. Dolaylı Tahmin Yöntemleri 51
- 1.6.2.1.GSMH Yaklaşımı 51
- 1.6.2.2.Parasalcı Yaklaşımlar 52
- 1.6.2.2.1. Sabit Oran Yaklaşımı (Para Talebiveya Emisyon Hacmi Yaklaşımı) 52
- 1.6.2.2.2. İşlem Hacmi Yaklaşımı 52
- 1.6.2.2.3. Ekonometrik Yaklaşım.. 53
- 1.6.2.3.İstihdam Yaklaşımı 54
- 1.6.2.4.Vergi İncelemeleri Yoluyla Tahmin Yaklaşımı 55
- 1.6.2.4.1. Yasalarla Kayıt Dışı Bırakılmasına İzin Verilen Faaliyetler 56
- 1.6.2.4.2. Yasalara Aykırı Olarak Kayıt Dışı Bırakılan Faaliyetler 56
- 1.6.2.5. Üretim Girdilerini Esas Alan Yaklaşım (Fiziksel Girdi Yaklaşımı) 56
- 1.6.3. Çoklu Sebep Çoklu Göstergeler(MIMIC) (Model Yaklaşımı) Yöntemi 57
- 1.7. KAYIT DIÅžI EKONOMÄ°NÄ°N ETKÄ°LERÄ° 58
- 1.7.1. KAYIT DIÅžI EKONOMÄ°NÄ°N OLUMSUZETKÄ°LERÄ° 58
- 1.7.1.1.EKONOMÄ°K ETKÄ°LER. 59
- 1.7.1.1.1. Ekonomik Göstergelere Güvensizlik Yaratması 59
- 1.7.1.1.2. Kayıtlı Ekonomi Üzerindeki Olumsuz Etkisi ve Haksız Rekabet 60
- 1.7.1.1.3. Kaynak Dağılımının Bozulması 62
- 1.7.1.1.4. Kişisel Gelir Dağılımına Etkisi 62
- 1.7.1.2.MALÄ° ETKÄ°LER. 63
- 1.7.1.2.1. Vergi Gelirlerinin Azalmasına ve Bütçe Açığına Yol Açması 63
- 1.7.1.2.2. Kamu Maliyesine Ä°liÅŸkin Göstergelerde Meydana Gelen Bozulmalar 64
- 1.7.1.3.SOSYAL ETKÄ°LER. 65
- 1.7.1.3.1.Toplumsal Bozulmaya Sebep Olması 66
- 1.7.1.3.2.Çalışma Hayatı ve Sosyal Güvenlik Üzerindeki Olumsuz Etkileri 67
- 1.7.2. KAYIT DIÅžI EKONOMÄ°NÄ°N OLUMLUETKÄ°LERÄ° 68
- 1.7.2.1.Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi 69
- 1.7.2.2.Ä°stihdam Üzerindeki Etkisi 70
- 1.7.2.3.Rekabet Gücü Üzerindeki Etkisi 71
- 1.7.2.4.Sosyal Yapı Üzerindeki Etkileri 72
- 1.7.2.5.KiÅŸisel Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkisi 73
- 1.7.2.6.Ekonomik Ä°stikrar Üzerindeki Etkisi 73
- 1.7.2.7.Ekonomideki Dinamizme Etkisi 74
- 1.7.2.8.Kayıtlı Ekonomi Üzerindeki Etkisi 74
- 1.7.2.9.Kaynak Tahsisi Üzerine Etkisi 75
- Ä°KÄ°NCÄ° BÖLÜM
- TÜRKÄ°YE’DE KAYIT DIÅžI EKONOMÄ°
- 2.1.TÜRKÄ°YE’DEKAYIT DIÅžI EKONOMÄ°NÄ°N OLUÅžMA NEDENLERÄ° 77
- 2.1.1. YAPISAL NEDENLER. 79
- 2.1.1.1.Ekonominin GeliÅŸmiÅŸlik Düzeyinin YetersizliÄŸi 79
- 2.1.1.2.Sosyolojik Yapıdaki Sorunlar 80
- 2.1.1.3.VergiMevzuatı Dışındaki Yasal Düzenlemelerdeki Yetersizlikler 82
- 2.1.1.4.Kurumlararası İletişim, İşbirliği, Bilgi Paylaşımı ve Koordinasyon Eksikliği 83
- 2.1.1.5.Ulusal Veri Tabanının Yetersizliği ve Olan Verilerden Yeterince Yararlanılamaması 84
- 2.1.1.6.Kronik Yüksek Enflasyon. 85
- 2.1.1.7.Ekonomik Krizler 88
- 2.1.2. MALÄ° SÄ°STEMDEN KAYNAKLANANNEDENLER. 88
- 2.1.2.1.Vergi Mevzuatının Karışık Olması 89
- 2.1.2.2.Vergi Sisteminin Adil Olmaması 92
- 2.1.2.3.Vergi Afları 93
- 2.1.2.4.Vergi Sisteminde Otokontrol Sistemlerinin Yetersiz Olması 100
- 2.1.2.5.Vergi Oranlarının YüksekliÄŸi 102
- 2.1.2.6.Sosyal Güvenlik Sisteminden Kaynaklanan Sorunlar 105
- 2.1.2.7.Verginin Tabana Yayılamaması 106
- 2.1.2.8.Toplam Vergi Gelirleri Ä°çinde Dolaylı Vergilerin Payının Çok Yüksek Olması 107
- 2.1.2.9.Bazı Sektörlerde Belge Düzeninin Yeterince YerleÅŸmemiÅŸ Olması 111
- 2.1.3. Ä°DARÄ° VE HUKUKÄ° NEDENLER. 112
- 2.1.3.1.Vergi Ä°daresi ve Denetimden Kaynaklanan Nedenler 112
- 2.1.3.2.Vergi Yargı Organlarının Etkin ve Hızlı Çalışamaması 117
- 2.1.3.3.Suça Bakış Açısı ve Suç Fiillerine Uygulanan Yaptırımların EtkisizliÄŸi 118
- 2.1.3.4.SözleÅŸmelerde Åžekil Serbestisinin Geçerli Olması 119
- 2.1.3.5.Hamiline Belge Düzenleme Uygulamasının Yaygınlığı 122
- 2.1.3.6.Bürokratik Ä°ÅŸlemlerin YoÄŸunluÄŸu ve Karmaşıklığı 123
- 2.1.4. SOSYAL NEDENLER. 125
- 2.1.4.1.Türkiye’de Göç Nedeniyle Kent Ä°ÅŸsizliÄŸinin Artması ve Kayıt Dışı Ekonomik Faaliyetlere Yönelme. 126
- 2.1.4.2.Vergilerin Yerinde Harcanmadığına Yönelik Genel Kanaat 127
- 2.1.5. PSÄ°KOLOJÄ°K SEBEPLER. 131
- ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
- TÜRK VERGÄ° SÄ°STEMÄ° VE KAYITDIÅžI EKONOMÄ°NÄ°N DURUMU
- 3.1.TÜRK VERGÄ° SÄ°STEMÄ°NDE KAYITDIÅžI EKONOMÄ°YE YOL AÇAN UNSURLAR. 135
- 3.1.1. VERGÄ° SÄ°STEMÄ°NÄ°N GENELÄ°BAKIMINDAN.. 137
- 3.1.1.1.İstikrarlı Bir Vergi Politikasının ve Uygulama Birliğinin Olmaması 138
- 3.1.1.2.Mükellefe DeÄŸer Veren, ÇaÄŸdaÅŸ ve Etkin Bir Vergi Sisteminin Kurulamamış Olması 139
- 3.1.1.3.Vergilerin Sayısının ÇokluÄŸu ve Vergi Kanunlarının Sistematikten Yoksun Olması 140
- 3.1.1.4.Vergi Kanunlarında Yer Alan Muafiyet ve Ä°stisnaların ÇokluÄŸu ve Karmaşık Olması 142
- 3.1.1.5.Vergi Sisteminin Yeterli Oto-Kontrol Mekanizmalarına Sahip Olmaması 145
- 3.1.1.6.Mükellef Haklarına Vergi Sisteminde ve Uygulamada Yeterince Yer Verilmemesi 147
- 3.1.1.7.Vergi Tabanın Dar Olması 148
- 3.1.1.8.Harcamaların Önemli Bir Kısmının Gider Olarak Dikkate Alınamaması 151
- 3.3.1.9.Farklı Vergi Kanunlarında Benzer Konuları Düzenleyen Hükümler Arasında Uyumun Bulunmaması 152
- 3.1.1.10.GeçmiÅŸe Yürüyen ya da GeçmiÅŸi Esas Alan Vergi Yasalarının Çıkarılması 153
- 3.1.1.11.Vergi Sisteminin Teknolojide, Ekonomik ve Ticari Alanda Meydana
- Gelen GeliÅŸmelere Yeterince Uyum Gösterememesi 155
- 3.1.1.12.Mükellefler Nezdinde Yarattığı Olumsuz Etkilerinin Bilinmesine RaÄŸmen, Af Kanunlarının Çıkarılmasına Devam Edilmesi 157
- 3.1.2.VERGÄ° USUL KANUNU BAKIMINDAN.. 159
- 3.1.2.1.Vergi Usul Kanununun Dilinin Ağır ve Madde Sayısının Çok Olması 159
- 3.1.2.2.Belge Düzeninin SaÄŸlıklı ve Etkin Ä°ÅŸleyiÅŸinin SaÄŸlanamaması 160
- 3.1.2.3.Tevsik Edici Belgelerin Belirli Bir Standarda Kavuşturulmamış Olması 162
- 3.1.2.4.Tarh Zamanaşımının BaÅŸlangıcı ve Süresi Konusunda Vergi Kanunlarında
- Çok Farklı Hükümlerin Bulunması 163
- 3.1.2.5.UzlaÅŸma Müessesesinin Varlığı 164
- 3.1.2.6.Vergi Cezalarının Etkin Bir Şekilde Uygulanamaması Sorunu. 168
- 3.1.2.7.Özelge (Mukteza) Uygulamasının Kötüye Kullanılması 169
- 3.1.2.8.Vergi Usul Kanununda Yer Alan Tarhiyat Türlerinin ÇokluÄŸu ve Uygulamada Yarattığı KarmaÅŸa. 169
- 3.1.2.9.Kıyas Yoluyla ya da Genişletici veya Daraltıcı Yorum Yapmak Suretiyle
- Vergisel ve Cezai Ä°ÅŸlem Tesis Edilmesi 170
- 3.1.2.10.Kamu Alacakları Üzerindeki Gecikme Faizi ve Gecikme Zammı Yükünün Fazlalığı 172
- 3.1.3. GELÄ°R VERGÄ°SÄ° KANUNUBAKIMINDAN.. 173
- 3.1.3.1.Kaynak Teorisine Göre Vergilemenin Benimsenmesi 173
- 3.1.3.2.Basit Usulde Vergilendirme Uygulaması 175
- 3.1.3.3.Zirai Kazançların Vergilendirilmesinde Tevkif Usulünün Benimsenmesi 176
- 3.1.3.4.Gelir Vergisi Kanunda Yer Alan Vergi GüvenliÄŸi Ä°le Ä°lgili Müesseselerin Uygulamadan Kaldırılması 177
- 3.1.3.5.Ticari Kazancın Tespitinde Götürü Gider Uygulaması 178
- 3.1.3.6.Ayırma Kuramına Göre Vergilendirmenin Terk Edilmesi 179
- 3.1.3.7.Menkul Sermaye İratlarının Vergilendirilmesinde İstikrarlı Bir Uygulamanın Sağlanamaması 180
- 3.1.3.8.Bazı Gelir Unsurlarının Sürekli Olarak Vergi Dışı Kalması veya DüÅŸük Oranlı Vergilenmesi 181
- 3.1.3.9.Gelir Unsurları Arasında Önemli Vergilendirme Farklılıklarının Bulunması 182
- 3.1.3.10.Ücretliler Dışında Kalan Mükelleflere, Asgari Geçim Ä°ndirimi Uygulaması Hakkının Tanınmaması 183
- 3.1.3.11.Vergiye Tabi Tüm Gelirlerin Tek Beyannamede Toplanmasını Engelleyen
ve Üniter Yapının Bozulmasına Neden Olan Yasal Düzenlemelerin Varlığı 185
- 3.1.3.12.Gayrimenkul Sermaye Ä°ratlarında Götürü Gider Uygulaması 186
- 3.1.3.13.Kazancın Tespitinde Safilik ve Gerçeklik Ä°lkelerinin Tam Olarak Uygulanmaması 187
- 3.1.4. KURUMLAR VERGÄ°SÄ° KANUNUBAKIMINDAN.. 188
- 3.1.5. DÄ°ÄžER VERGÄ° KANUNLARIBAKIMINDAN.. 189
- 3.1.5.1.Katma DeÄŸer Vergisi Oranlarının YüksekliÄŸi ve Oran FarklılaÅŸtırmasının ÇokluÄŸu. 189
- 3.1.5.2.Toplam Vergi Gelirleri Ä°çinde Dolaylı Vergilerin (ÖTV, KDV) Ağırlığının Sürekli Artması, ÖTV Tutar ve Oranlarının Sık DeÄŸiÅŸtirilmesi ve ÖTV’nin Bütçe Hedeflerini Tutturma Enstrümanı Olarak Kullanılması 191
- 3.1.5.3.Veraset ve İntikal Vergisi Uygulamasının Etkinsizliği 193
- 3.1.5.4.Mevcut MTV Uygulamasının Vergilemede Adaleti Sağlamaktan ve Modern Bir Vergileme Anlayışını Yansıtmaktan Yoksun Olması 194
- 3.1.5.5.Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin Kapsamının Genişletilmesi ve Yarattığı Sorunlar 195
- 3.1.5.6.Kayıtdışı Ekonomiyi Önlemede Denetim Mekanizmasının Etkin ve Rasyonel Bir Åžekilde Kullanılamaması, Denetim Oranının Çok DüÅŸük Olması 196
- 3.2.VERGÄ°SEL KAYITDIÅžILIÄžIN ÖNLENMESÄ°, ÇAÄžDAÅž VE ETKÄ°N BÄ°R VERGÄ° SÄ°STEMÄ°NÄ°N OLUÅžTURULMASI Ä°ÇÄ°NYAPILMASI GEREKENLER. 200
- 3.2.1. VERGÄ° SÄ°STEMÄ°NÄ°N GENELÄ°BAKIMINDAN.. 200
- 3.2.1.1.Temel İlkeleri Belirlenmiş, Kararlı Bir Vergi Politikası Oluşturulmalı, Vergi Kanunlarında Sık Sık Değişiklikler Yapılmamalı 200
- 3.2.1.2.Mükellefe DeÄŸer Veren, ÇaÄŸdaÅŸ ve Etkin Bir Vergi Sistemi OluÅŸturmalı 202
- 3.2.1.3.Piyasa Ekonomisi ile Uyumlu Bir Vergi Sistemi Oluşturulmalı 204
- 3.2.1.4.Mükellef Nezdinde Devletin Saygınlığının ve Devlete Olan Güvenin Tesis Edilmesi 207
- 3.2.1.5.VatandaÅŸlık ile Vergi Mükellefiyeti Arasında Etkin Bir Bağın Kurulması 208
- 3.2.1.6.Vergiye Gönüllü Uyumu Arttırma Amacına Yönelik Olarak Ä°dare ve Mükellef Ä°liÅŸkileri Güçlendirilmeli 208
- 3.2.1.7.Vergi Bilinci ve Vergi Ahlakının Oluşturulması ve Topluma Yayılması 209
- 3.2.1.8.Kurumlar Arası İşbirliği ve Koordinasyonun Sağlanması 211
- 3.2.1.9.Ä°stihdam Üzerindeki Vergisel Yüklerin Azaltılması 212
- 3.2.1.10.Vergi Sistemi Basit ve Anlaşılır Hale Getirilmeli 214
- 3.2.1.11.Vergi Tabanının Genişletilmesi 214
- 3.2.1.12.Vergilendirme Ä°ÅŸlemleri ve Hizmetlerinin Sunumunun BasitleÅŸtirilmesi 215
- 3.2.1.13.Ä°yi Niyetli Mükellefleri Korumaya Yönelik Düzenlemeler Yapılmalı 217
- 3.2.1.14.Vergi Mevzuatında ve Vergi Sisteminde Otokontrol Sistemlerinin Arttırılması 217
- 3.2.1.15.Gider Olarak Dikkate Alınabilecek Harcamaların Kapsamı Genişletilmeli 218
- 3.2.1.16.Bazı Temel Vergi ve Usul Kanunları Yeniden Yazılmalı 219
- 3.2.2. VERGÄ° USUL KANUNUNDABAKIMINDAN.. 221
- 3.2.2.1.Vergi Kanunlarının DeÄŸiÅŸtirilmesi ve Uygulanması Ä°çin Hazırlık Dönemi Tanınmalı 221
- 3.2.2.2.GeçmiÅŸe Yürüyen ya da GeçmiÅŸi Esas Alan Vergi Kanunları Çıkarılmamalı 222
- 3.2.2.3.Vergi Kanunları Arasında Paralellik ve Bütünlük SaÄŸlanmalı 222
- 3.2.2.4.Özel Kanunlarda Yer Alan Vergiye Ä°liÅŸkin Hükümler Kaldırılmalı, Zorunlu Hallerde Vergi Kanunlarıyla UyumlaÅŸtırılmalı 222
- 3.2.2.5.Beyan Edilen Vergi Matrahları Aynı Dönemde Ortaya Çıkan Servet Artışları ile Ä°liÅŸkilendirilmeli ve Servetteki Artışın Kaynağının Sorulmasına Ä°mkan Tanınmalı 223
- 3.2.2.6.SaÄŸlıklı Bir Belge Düzeninin ve Kayıt Sisteminin OluÅŸturulması 224
- 3.2.2.7.Ekonomide Kullanılan Belgeler Hamiline Yazılılıktan Nama Yazılı Hale Getirilmeli 224
- 3.2.2.8.Nakit Ödeme Sınırı ve Nakit Para Kullanım Oranı DüÅŸürülmeli, Tüketicileri Kredi Kartı Ä°le Harcama Yapmaya Zorlayan Düzenlemeler Yapılmalı 225
- 3.2.2.9.Vergi Usul Kanununda Yer Alan Tarhiyat Türlerinin Azaltılması 226
- 3.2.2.10.Vergi Usul Kanunu Kapsamında Kanıtlayıcı Belge Olarak Sadece Fatura Düzenlenmeli 227
- 3.2.2.11.Vergi Usul Kanunu ve Uluslararası Muhasebe Standartları DeÄŸerleme Hükümlerinin UyumlaÅŸtırılması 228
- 3.2.2.12.UzlaÅŸma Müessesesi Yeniden Gözden Geçirilmeli 228
- 3.2.2.13.Cezalarda Ä°ndirim Müessesesi Kaldırılmalı 230
- 3.2.2.14.Vergi Cezalarının Caydırıcılığının Artırılması ve Herkese Eşit Olarak Uygulanması 230
- 3.2.2.15.Denetimin Etkinliğinin Artırılması 232
- 3.2.3. GELÄ°R VERGÄ°SÄ° KANUNUBAKIMINDAN.. 234
- 3.2.3.1.GelirinTanımı DeÄŸiÅŸtirilmeli ve Net Artış Teorisine Göre Vergilemeye Geçilmeli 234
- 3.2.3.2.Gelir Vergisinin KiÅŸiselliÄŸi ve Mali Güce Göre Vergilendirme Ä°lkeleri Dikkate Alınarak Üniter Vergilemeye Ağırlık Verilmeli 235
- 3.2.3.3.BasitUsulde Vergilendirme Uygulaması Kaldırılmalı ya da Kapsamı Daraltılmalı 236
- 3.2.3.4.Vergi Oranları DüÅŸürülmeli ve Tüm Gelir Unsurları Ä°çin En Az Geçim Ä°ndirimi Müessesesi Getirilmeli 237
- 3.2.3.5.Tüm Gelir Unsurlarıyla Ä°lgili Ä°ndirim, Ä°stisna ve Muafiyet Hükümleri Ä°lgili Gelir Unsurunun BulunduÄŸu Bölümde Toplanmalı 238
- 3.2.3.6.Elektronik Ticaret ve KüreselleÅŸmenin GetirdiÄŸi Yeni Ä°ÅŸlem Türleri; Mübadeleyi, Tasarruf ve Sermaye Hareketlerini Engellemeyecek Åžekilde Vergilendirilmeli 238
- 3.2.3.7.Zirai Kazançların Vergilendirilmesinde Tevkif Usulünün Kapsamı Daraltılmalı, Gerçek Usulde Vergilendirmenin Ä°mkanları Arttırılmalı 238
- 3.2.3.8.Zirai Kazançların Belgelendirilmesine Yönelik Çalışmalar Yapılmalı 239
- 3.2.3.9.Ücret Gelirlerinin Vergilendirilmesinde Ayırma Kuramı Esas Alınmalı ve Ücret Üzerindeki Vergi ve Benzeri Yükler Azaltılmalı 239
- 3.2.3.10.Serbest Meslek Kazançlarının Kavranmasında Ä°lgili Meslek Odaları Görevlendirilmeli ve Bu Örgütlere Yasal Sorumluluk Verilmeli 240
- 3.2.3.11.MenkulSermaye Ä°ratlarının Vergilendirilmesine Ä°liÅŸkin Düzenlemelerde Ä°stikrar SaÄŸlanmalı 240
- 3.2.3.12.Kira Gelirini Etkin Bir Åžekilde Kavramaya, Kira Gelirini Bildirmeyen ya da Eksik Bildirenlere Yönelik Düzenlemeler Yapılmalı 241
- 3.2.3.13.Kentleşmeninve Turizmin Yarattığı Gayrimenkul Rantlarının Vergilendirilmesi Yoluna Gidilmeli 242
- 3.2.3.14.Geçici Vergi Uygulaması Yeniden DeÄŸerlendirilmeli 242
- 3.2.4.KURUMLAR VERGÄ°SÄ° KANUNUBAKIMINDAN.. 245
- 3.2.5. DÄ°ÄžER VERGÄ°LER BAKIMINDAN.. 245
- 3.2.5.1.KDV Oranları Revize Edilmeli ve Çok Oranlı Katma DeÄŸer Vergisi Uygulamasından Vazgeçilmeli 246
- 3.2.5.2.Veraset ve Ä°ntikal Vergisinin EtkinliÄŸinin Arttırılmalı ya da Veraset ve Ä°ntikal Vergisi Kanunu Tamamen Kaldırılıp Uygulamaya Gelir Vergisi Kanunu Ä°çerisinde Yer Verilmeli 246
- 3.2.5.3.Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) Uygulamasında Kasko Değeri Esaslı Bir Vergilemeye Gidilmeli 249
- 3.2.5.4.BSMV’nin Kapsamının Daraltılmalı veya Tamamen Kaldırılarak KDV Kanunu Ä°çerisine Alınmalı 250
- SONUÇ. 251
- KAYNAKÇA. 257