Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Kasten Yaralama Sonucu Ölüme Neden Olma ( Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama Suçu )
Kasten Yaralama Sonucu Ölüme Neden Olma ( Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama Suçu )
Seydi KAYMAZ
Sayfa Sayısı
:
241
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2009
ISBN NO
:
9786054144792
580,00
TL
ÖNSÖZ
Bazı hallerde, davranış sonucu meydana gelen netice kastedileni aşabilir veya kastedilenden başka bir netice meydana gelebilir. Örneğin, şiddetli olmayan bir yumruk sonucu kişi hayatını kaybedebilir. Yaralama amacıyla bacağa vurulan bir bıçak darbesi sonucu mağdur kan kaybından ölebilir. İşte, kastın öldürmeye değil yaralamaya yönelik olduğu bu gibi hallerde suç faillerinin meydana gelen ölüm neticesinden ne şekilde sorumlu tutulacakları önemli bir sorun oluşturmaktadır.
Kasten yaralama sonucu ölüme neden olma suçu, -kastın aşılması suretiyle adam öldürme suçu- 765 sayılı TCK nın 452. maddesinde düzenlenmişti ve meydana gelen neticeden sorumluluk için failin kusurunun bulunması gerekmemekteydi. Ancak ceza hukukunda sorumluluk kusura dayanır. Objektif sorumluluk anlayışı günümüzde terk edilmiştir. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu da sorumluluğu esas itibariyle kusura dayandırmak istemiş; objektif sorumluluk hallerine yer vermemiştir.
Kanunumuza göre, meydana gelen neticenin kastedileni aştığı veya kastedilenden başka bir neticenin meydana geldiği hallerde failin bu ağır veya başka neticeden dolayı sorumlu tutulabilmesi için en azından taksir düzeyinde bir kusurunun mevcut olması lazımdır. -TCK 23 md- Bu gibi suçlara netice sebebiyle ağırlaşan suçlar denilmektedir.
Kasten yaralama sonucu ölüme neden olma suçu da neticesi sebebiyle ağırlaşan bir suçtur. Buna göre, temel suç olan yaralamanın kasten işlenmesi, meydana gelen ölüm neticesi bakımından faile taksir düzeyinde bir kusur yüklenebilmesi lazımdır. Aksi halde fail yalnızca kasten yaralama suçundan sorumlu tutulabilir.
Kasten yaralama sonucu ölüme neden olma suçunun düzenlendiği 87/4. maddesinde, yaralama bakımından yalnızca TCK nın 86/1. maddesine yollamada bulunmuştur. O nedenle, 86/2 maddesi kapsamında bir yaralama sonucu ölüm neticesinin meydana gelmesi halinde sorumluluğun ne şekilde tayın edileceği hususunda tereddütler ve görüş ayrılıkları bulunmaktadır.
Eserimizde netice sebebiyle ağırlaşan suç olarak düzenlenen kasten yaralama sonucu ölüme neden olma suçu -TCK 87/4- incelenmiştir. Konumuzla ilgisi nedeniyle 86/2. maddesi kapsamındaki yaralama sonucu ölüm neticesinin meydana geldiği hallerde sorumluluğun ne şekilde tespit edilmesi gerektiğine de değinilmiştir. Kitabın sonunda ise Yüksek Mahkememizin konuyla ilgili seçilmiş kararlarına yer verilmiştir.
I. Giriş
Kural, suçların kasten işlenmesidir. Kanunumuza göre, \"kast, suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek işlenmesidir\" (TCK 21/1 md) O nedenle, kural olarak kişinin istemediği, iradesinin kapsamında bulunmayan bir neticeden sorumlu tutulması mümkün değildir. Sorumluluk için meydana gelen neticenin failin iradesi dâhilinde olması ve bu neticeyi istemesi veya en azından bu neticeye katlanması lazımdır. 5237 sayılı TCK\′nın 21/2 maddesine göre, kişi-nin,\"suçun kanunî tanımındaki unsurların gerçekleşebileceğini öngörmesine rağmen, fiili işlemesi hâlinde\" de sorumluluğu yoluna gidilecektir. Olası kast olarak tanımlanan bu halde faile daha az ceza verilmesi öngörülmüştür.
Kişi, suç oluşturan bir eylemi gerçekleştirirken, kastettiği sonuçtan daha ağır veya daha başka bir sonuç meydana gelebilir. Örneğin, yaralamak amacıyla yumruk vurulmasına rağmen kişi ölebilir. Aynı şekilde, kişi, basit bir etkili eylemde bulunmak isterken mağdurun gözü çıkabilir. Yine cinsel istismar maksadıyla başvurulan cebir ve şiddet sonucu suçun mağduru ölebilir. İşte failin gerçekleştirmek istediği neticenin meydana gelen neticeden daha ağır veya daha farklı olması halinde, neticenin kastı aştığından söz edilmektedir.1 Neticenin kastı aştığı bu gibi suçlarda sorumluluğun esasının ne olduğu hususunda değişik görüşler ileri sürülmüş; bu suçlar değişik şekilde adlandırılmıştır. 5237 sayılı TCK\′da bu haller, yani kastedilen netice-
1 Kastedilenden başka netice her zaman ağır olmayabilir. O nedenle, haklı olarak bu maddenin başlık ve ifadesinin yanlış olduğu ileri sürülmüştür. (TOROSLU, Nevzat/ERSOY, Yüksel, \"Kanunlaşmaması Gereken bir Tasarı\", Türk Ceza Kanunu Reformu, Makaleler, Görüşler Raporlar, İkinci Kitap, Türkiye Barolar Birliği Yayını, Ankara, 2004, s.10; YURTCAN, Erdener, Yeni Türk Ceza Kanunu ve Yorumu, İstanbul 2005, s. 72. Tanım için ayrıca bkz. TOROSLU, Nevzat, Ceza Hukuku, Ankara 2005, s. 153.
den daha farklı veya daha ağır bir neticenin meydana gelmesi halleri netice sebebiyle ağırlaşmış suç başlığı altında düzenlenmiştir.2
Modern hukukta ceza sorumluluğu sübjektif sorumluluk esasına dayanmaktadır. Ceza hukukunda kusursuz ceza olmaz ilkesi mevcut olup, esas itibariyle sorumluluk kusura dayanır.3 Yine kural olarak, fail, ancak kastettiği neticeden dolayı sorumlu tutulabilir. 765 sayılı TCK\′nın 45/1 maddesinde, \"cürümde kasdın bulunmaması cezayı kaldırır\" denilerek cürümler bakımından kastın bulunması gerektiği belirtilmiştir. Ancak devamla, \"failin bir şeyi yapmasının veya yapmamasının neticesi olan bir fiilden dolayı kanunun o fiile ceza tertip ettiği ahval müstesnadır\" denilerek, bu kurala istisnalar getirilmiştir. İşte sorumluluk bakımından failin kusurunun aranmadığı haller objektif sorumluluk halleri olarak adlandırılmıştır.
765 sayılı TCK\′da objektif sorumluluğun kabul edildiği suçlardan biri de bu yasanın 452. maddesinde düzenlenen kastın aşılması suretiyle adam öldürme suçudur. 765 sayılı TCK\′nm 452/1. maddesinde \"katil kastiyle olmayan darp ve cerh veya bir müessir fiilden telefi nefis husule gelmiş olursa\" failin cezalandırılacağı belirtilerek meydana gelen ölüm neticesi bakımından failin kastı ve kusuru aranmaksızın sorumlu tutulacağı belirtilmiştir.
765 sayılı TCK\′nın 452/2 maddesinde; \".. telefi nefisim) failin fiilinden evvel mevcut olup da failce bilinmeyen ahvalin birleşmesi veyahut failin iradesinden hariç gayrimelhuz esbabın inzimamı ile vukua\" gelmesi halinde de failin sorumlu tutulacağı belirtilmektedir. Böylece \"failin hareketine eklenen nedenlerin onun tarafından öngörülmüş olup olmamalarının önemi yoktur. Yasa \′failce bilinmeyen\′, failin iradesinden hariç \′gayri melhuz\′ nedenlerden söz etmek suretiyle, bu konuda herhangi bir araştırma imkânını önceden kesin olarak yok etmek istemiştir.\"4
DÖNMEZER Sulhi/ ERMAN Sahir, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, Ciltli, 9. Bası, İstanbul 1986, s. 315 vd; ÖZEN Muharrem, Ceza Hukukunda Objektif Sorumluluk, Ankara 1998, s. 183, ÖNDER Ayhan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ciltli, İstanbul 1989, s.386.
ÜNVER Yener, \"Ceza Hukukunda Objektif Sorumluluk\", Ceza Hukuku Günleri, 70. Yılında Türk Ceza Kanunu Genel Hükümler (26-27 Mart 1997 İstanbul), s. 109. Yargıtay CGK. 9.7.1984, 1-446/255. SAVAŞ, Vural/MOLLAMAHMUTOĞLU, Sadık; Türk Ceza Kanunu Yorumu, Ciltlll, 2. Baskı, Ankara 1998, s.4707-4708.
Bu tür sorumluluğun kilise hukukunda yer alan, hukuka aykırı bir durumda olan bunun bütün neticelerine katlanır (versari in re illiciata) şeklindeki anlayışın kalıntısı olduğu belirtilerek kusura dayanmayan sorumluluk doktrinde şiddetli eleştirilere hedef olmuştur.5
Bu düşüncelerin sonucu olarak 5237 sayılı TCK\′da failin sorumluluğu kusura dayandırılmak istenmiştir. Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama başlığını taşıyan 5237 sayılı TCK\′nm 87/4. maddesin-de,\"kasten yaralama sonucunda ölüm meydana gelmişse\" kişinin cezalandırılacağı belirtilmiş, bu maddenin gerekçesinde failin meydana gelen ağır neticeden sorumlu tutulabilmesi için bu yasanın 23. maddesinde yer alan netice sebebiyle ağırlaşmış suçlara ilişkin hükümlerin göz önünde bulundurulması gerektiği vurgulanmıştır. 6 5237 sayılı TCK\′nın 23. maddesine göre ise; \"bir fiilin, kastedilenden daha ağır veya başka bir neticenin oluşumuna sebebiyet vermesi halinde, kişinin bundan dolayı sorumlu tutulabilmesi için bu netice bakımından en azından taksirle hareket etmesi gerekir\". 87/4. maddesinde düzenlenen suç bakımından 23. maddeye yapılan yollama nedeniyle,7 87/4. maddesinde düzenlenen neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçunun 23. maddeyle birlikte değerlendirilmesi lazımdır.
Belirtelim ki netice sebebiyle ağırlaşan suçtan sorumluluk istisnai bir sorumluluk şekli olduğundan, bu tür suçlardan dolayı sorumluluk için bu suçların kanunda açıkça düzenlenmiş olması lazımdır.
5 OZGENÇ Izzet/ŞAHIN Cumhur, Uygulamalı Ceza Hukuku, 3. Bası Ankara
2001,s.l85, ÖZGENÇ, İzzet, Kast-Taksir Kombinasyonları, Selçuk Üniversitesi
Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof.Dr. Süleyman Arslan Armağanı, Cilt.6, (1998), Sa
yı. 1-2, s.360-361; ÖNDER, Genel Hükümler, s. 389; Ayrıca bkz. 5237 sayılı
TCK\′nın 23.md gerekçesi.
6 Bkz. 5237 sayıh TCK\′nın 87. madde gerekçesi.
7 TCK\′nın 87. madde metninde değil, gerekçesinde sorumluluk için 23. maddeye
yollamada bulunulmuştur.
İÇİNDEKİLER
KASTEN YARALAMA SONUCU ÖLÜME NEDEN OLMA
-Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama Suçu-
I. -Giriş-3
II. -Terim-6
III. -Tanım ve Koşulları-11
IV. -TCKnın 87/4. Maddesindeki Düzenlemenin Anayasanın 38. Maddesinde Yer Alan Kusursuz Suç ve Ceza Olmaz Şeklindeki İlkeye Aykırı Olup Olmadığı-14
IV. -Sorumluluğun Hukuki Esası ve Suçun Hukuksal Niteliği-17
A. -Sorumluluğun Hukuki Esası-17
B. -Suçun Hukuksal Niteliği-25
1. -Genel Olarak-25
2. -Suçun Kasıtlı Bir Suç Olarak mı Yoksa Taksirli Bir Suç Olarak mı Değerlendirilmesi Gerektiği Sorunu-27
a. -Genel Olarak-27
b. -Failin Meydana Gelen Ağır Netice Bakımından Taksirle Hareket Etmesi-28
c. -Failin Meydana Gelen Ağır Netice Bakımından Kasten Hareket Etmesi-32
V. -Korunan Hukuksal Menfaat-33
VI. -Suçun Maddi Unsurları-34
A. -Suçun Faili-34
B. -Suçun Mağduru-34
C. -Fiil-35
1. -Genel Olarak-35
2. -Yaralama-37
a. -Genel Olarak-37
b. -Acı Verme-40
c. -Sağlığın Bozulması-41
d. -Algılama Yeteneğinin Bozulması-42
3. -Yaralamaya Teşebbüs Halinde Bu Suçun Meydana Gelip Gelemeyeceği-43
4. -İleride Ölüm Sonucunu Doğuracak Bir Hastalığın Bulaştırılması Halinde Suçun Oluşup Oluşmayacağı-52
5. -86/1. Maddesi Dışındaki Yaralama Hallerinde Bu Suçun Oluşup Oluşamayacağı-54
a. -Genel Olarak-54
b. -TCKnın 86/2. Maddesinde Yazılı Kasten Yaralama Halleri-55
aa. -Genel olarak-55
bb. -TCKnın 86/2. Maddesinde Yazılı Yaralama Fiili Sonucu Ölüm Neticesinin Meydana Gelmesi Halinde Failin Taksirle Adam Öldürmek Suçundan Sorumlu Tutulup Tutulamayacağı Sorunu-58
d. -TCKnın 87. Maddesinin 1, 2 ve 3. Fıkralarında Yazılı Haller-72
e. -Kasten Yaralamanın İhmal Suretiyle İşlenmesi -TCK 88 md- Halinde Suçun Oluşup Oluşmayacağı-75
D. -Netice-78
E. -Nedensellik İlişkisi-80
1. -Genel Olarak-80
2. -Eklenen Sebepler Yüzünden Neticenin Meydana Gelmesi-85
a. -Genel Olarak-85
b. -Mağdurda Daha Önce Mevcut Olan veya Sonradan Ortaya Çıkan Bir rahatsızlık Sonucu Ölümün Meydana Gelmesi-86
c. -Mağdurun veya Üçüncü Bir Kişinin Hareketinin Eklenmesi Nedeniyle Ölüm Neticesinin Meydana Gelmesi-88
VII. -Suçun Manevi Unsuru-107
A. -Genel Olarak-107
B. -Kast-Taksir Kombinasyonu-108
1. -Yaralama Bakımından Kasten Hareket Edilmesi-108
2. -Ölüm Neticesi Bakımından Taksirle Hareket Edilmesi-110
a. -Genel Olarak-110
b. -Ağır Netice Bakımından Bilinçli Taksirle Hareket Edilmesi-114
3. -Failin Meydana Gelen Ağır Netice Bakımından Kasten Hareket Etmesi-117
C. -Ölümle Sonuçlanan Olaylarda Kastın Tespiti ve Buna İlişkin Kriterler-122
VIII. -Suçun Nitelikli Halleri-127
A. -Suçun Üstsoy, Altsoy, Eş veya Kardeşe Karşı İşlenmesi-127
B. -Suçun Beden ve Ruh Bakımından Kendisini Savunamayacak Durumda Bulunan Kişiye Karşı İşlenmesi-129
C. -Suçun Kişinin Yerine Getirdiği Kamu Görevi Nedeniyle İşlenmesi-130
D. -Suçun, Kamu Görevlisinin Sahip Bulunduğu Nüfuz Kötüye Kullanılmak Suretiyle İşlenmesi-131
E. -Suçun Silahla İşlenmesi-131
IX. -Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler-134
A. -Genel Olarak-134
B. -Meşru Savunma-136
C. -İlgilinin Rızası-137
D. -Haksız Tahrik-139
E. -Hata-141
1. -Genel Olarak-141
2. -Hukuksal Hata-142
3. -Fiili Hata -Unsur Yanılgısı--143
4. -Hedefte Hata -Sapma- ve Şahısta Hata-145
X. -Suçun Özel Görünüş Şekilleri-148
A. -Teşebbüs-148
B. -İştirak-155
1. -Genel Olarak-155
2. -İştirak Şekilleri-156
a. -Faillik-156
b. -Müşterek Faillik-157
c. -Azmettirme-158
d. -Yardımda Bulunma-159
3. -İştirakin Mümkün Olup Olmadığı-159
a. -Genel Olarak-159
b. -Meydana Gelen Ağır Netice Bakımından Kasten Hareket Edilmesi Halinde-163
c. -Meydana Gelen Ölüm Neticesi Bakımından Taksirle Hareket Edilmesi Halinde-164
4. -İştirakte Suç Ortaklarının Sorumluluğu ve Ağırlatıcı ve Hafifletici Nedenlerin Sirayeti-168
a. -Genel Olarak Suç Ortaklarının Sorumluluğu-168
b. -Azmettirenin Sorumluluğu-169
c. -Ağırlatıcı ve Hafifletici Nedenlerin Sirayeti-173
aa. -Bağlılık Kuralı ve Sirayet Konusuna İlişkin Düzenlemenin Yetersizliği-173
bb. -Mevcut Düzenlemeye Göre Ağırlatıcı ve Hafifletici Nedenlerin Sirayeti-175
5. -Ağır Neticenin Hangi Müşterek Fail Tarafından Gerçekleştirildiğinin ve Hareketi Yapanın Belli Olmadığı Hallerde Sorumluluğun Tayini-177
a. -Ağır Neticenin Müşterek Faillerden Hangisi Tarafından Meydana Getirildiğinin Belli Olmaması-177
b. -Hareketi Yapanın Belli Olmaması-179
XI. -İçtima-181
XII. -Yaptırım-182
XIII. -Kovuşturma-184
XIV. -Görevli Mahkeme-186
EKLER
EK-1 TÜRK CEZA KANUNUNUN İLGİLİ MADDELERİ-189
EK-2 YARGITAY KARARLARI-191
I. -Genel Nitelikteki Kararlar-191
II. -Kasten Adam Öldürme ve Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama Suçunun Ayırımına İlişkin Kararlar-202
A. -Kasten Adam Öldürme Olarak Değerlendirilen Olaylara İlişkin Kararlar-202
B. -Neticesi Sebebiyle Ağırlaşan Yaralama Olarak Değerlendirilen Olaylar-208
C. -Olası Kastla Adam Öldürmek Olarak Değerlendirilen Olaylar-224
III. -Eklenen Nedenlerle Ölüm Neticesinin Meydana Geldiği Olaylara İlişkin Kararlar-226
IV. -86/2. Maddesi Kapsamındaki Kasten Yaralama Sonucu Ölümün Meydana Geldiği Olaylara İlişkin Kararlar-231
KAYNAKLAR-235
Bazı hallerde, davranış sonucu meydana gelen netice kastedileni aşabilir veya kastedilenden başka bir netice meydana gelebilir. Örneğin, şiddetli olmayan bir yumruk sonucu kişi hayatını kaybedebilir. Yaralama amacıyla bacağa vurulan bir bıçak darbesi sonucu mağdur kan kaybından ölebilir. İşte, kastın öldürmeye değil yaralamaya yönelik olduğu bu gibi hallerde suç faillerinin meydana gelen ölüm neticesinden ne şekilde sorumlu tutulacakları önemli bir sorun oluşturmaktadır.
Kasten yaralama sonucu ölüme neden olma suçu, -kastın aşılması suretiyle adam öldürme suçu- 765 sayılı TCK nın 452. maddesinde düzenlenmişti ve meydana gelen neticeden sorumluluk için failin kusurunun bulunması gerekmemekteydi. Ancak ceza hukukunda sorumluluk kusura dayanır. Objektif sorumluluk anlayışı günümüzde terk edilmiştir. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu da sorumluluğu esas itibariyle kusura dayandırmak istemiş; objektif sorumluluk hallerine yer vermemiştir.
Kanunumuza göre, meydana gelen neticenin kastedileni aştığı veya kastedilenden başka bir neticenin meydana geldiği hallerde failin bu ağır veya başka neticeden dolayı sorumlu tutulabilmesi için en azından taksir düzeyinde bir kusurunun mevcut olması lazımdır. -TCK 23 md- Bu gibi suçlara netice sebebiyle ağırlaşan suçlar denilmektedir.
Kasten yaralama sonucu ölüme neden olma suçu da neticesi sebebiyle ağırlaşan bir suçtur. Buna göre, temel suç olan yaralamanın kasten işlenmesi, meydana gelen ölüm neticesi bakımından faile taksir düzeyinde bir kusur yüklenebilmesi lazımdır. Aksi halde fail yalnızca kasten yaralama suçundan sorumlu tutulabilir.
Kasten yaralama sonucu ölüme neden olma suçunun düzenlendiği 87/4. maddesinde, yaralama bakımından yalnızca TCK nın 86/1. maddesine yollamada bulunmuştur. O nedenle, 86/2 maddesi kapsamında bir yaralama sonucu ölüm neticesinin meydana gelmesi halinde sorumluluğun ne şekilde tayın edileceği hususunda tereddütler ve görüş ayrılıkları bulunmaktadır.
Eserimizde netice sebebiyle ağırlaşan suç olarak düzenlenen kasten yaralama sonucu ölüme neden olma suçu -TCK 87/4- incelenmiştir. Konumuzla ilgisi nedeniyle 86/2. maddesi kapsamındaki yaralama sonucu ölüm neticesinin meydana geldiği hallerde sorumluluğun ne şekilde tespit edilmesi gerektiğine de değinilmiştir. Kitabın sonunda ise Yüksek Mahkememizin konuyla ilgili seçilmiş kararlarına yer verilmiştir.
I. Giriş
Kural, suçların kasten işlenmesidir. Kanunumuza göre, \"kast, suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek işlenmesidir\" (TCK 21/1 md) O nedenle, kural olarak kişinin istemediği, iradesinin kapsamında bulunmayan bir neticeden sorumlu tutulması mümkün değildir. Sorumluluk için meydana gelen neticenin failin iradesi dâhilinde olması ve bu neticeyi istemesi veya en azından bu neticeye katlanması lazımdır. 5237 sayılı TCK\′nın 21/2 maddesine göre, kişi-nin,\"suçun kanunî tanımındaki unsurların gerçekleşebileceğini öngörmesine rağmen, fiili işlemesi hâlinde\" de sorumluluğu yoluna gidilecektir. Olası kast olarak tanımlanan bu halde faile daha az ceza verilmesi öngörülmüştür.
Kişi, suç oluşturan bir eylemi gerçekleştirirken, kastettiği sonuçtan daha ağır veya daha başka bir sonuç meydana gelebilir. Örneğin, yaralamak amacıyla yumruk vurulmasına rağmen kişi ölebilir. Aynı şekilde, kişi, basit bir etkili eylemde bulunmak isterken mağdurun gözü çıkabilir. Yine cinsel istismar maksadıyla başvurulan cebir ve şiddet sonucu suçun mağduru ölebilir. İşte failin gerçekleştirmek istediği neticenin meydana gelen neticeden daha ağır veya daha farklı olması halinde, neticenin kastı aştığından söz edilmektedir.1 Neticenin kastı aştığı bu gibi suçlarda sorumluluğun esasının ne olduğu hususunda değişik görüşler ileri sürülmüş; bu suçlar değişik şekilde adlandırılmıştır. 5237 sayılı TCK\′da bu haller, yani kastedilen netice-
1 Kastedilenden başka netice her zaman ağır olmayabilir. O nedenle, haklı olarak bu maddenin başlık ve ifadesinin yanlış olduğu ileri sürülmüştür. (TOROSLU, Nevzat/ERSOY, Yüksel, \"Kanunlaşmaması Gereken bir Tasarı\", Türk Ceza Kanunu Reformu, Makaleler, Görüşler Raporlar, İkinci Kitap, Türkiye Barolar Birliği Yayını, Ankara, 2004, s.10; YURTCAN, Erdener, Yeni Türk Ceza Kanunu ve Yorumu, İstanbul 2005, s. 72. Tanım için ayrıca bkz. TOROSLU, Nevzat, Ceza Hukuku, Ankara 2005, s. 153.
den daha farklı veya daha ağır bir neticenin meydana gelmesi halleri netice sebebiyle ağırlaşmış suç başlığı altında düzenlenmiştir.2
Modern hukukta ceza sorumluluğu sübjektif sorumluluk esasına dayanmaktadır. Ceza hukukunda kusursuz ceza olmaz ilkesi mevcut olup, esas itibariyle sorumluluk kusura dayanır.3 Yine kural olarak, fail, ancak kastettiği neticeden dolayı sorumlu tutulabilir. 765 sayılı TCK\′nın 45/1 maddesinde, \"cürümde kasdın bulunmaması cezayı kaldırır\" denilerek cürümler bakımından kastın bulunması gerektiği belirtilmiştir. Ancak devamla, \"failin bir şeyi yapmasının veya yapmamasının neticesi olan bir fiilden dolayı kanunun o fiile ceza tertip ettiği ahval müstesnadır\" denilerek, bu kurala istisnalar getirilmiştir. İşte sorumluluk bakımından failin kusurunun aranmadığı haller objektif sorumluluk halleri olarak adlandırılmıştır.
765 sayılı TCK\′da objektif sorumluluğun kabul edildiği suçlardan biri de bu yasanın 452. maddesinde düzenlenen kastın aşılması suretiyle adam öldürme suçudur. 765 sayılı TCK\′nm 452/1. maddesinde \"katil kastiyle olmayan darp ve cerh veya bir müessir fiilden telefi nefis husule gelmiş olursa\" failin cezalandırılacağı belirtilerek meydana gelen ölüm neticesi bakımından failin kastı ve kusuru aranmaksızın sorumlu tutulacağı belirtilmiştir.
765 sayılı TCK\′nın 452/2 maddesinde; \".. telefi nefisim) failin fiilinden evvel mevcut olup da failce bilinmeyen ahvalin birleşmesi veyahut failin iradesinden hariç gayrimelhuz esbabın inzimamı ile vukua\" gelmesi halinde de failin sorumlu tutulacağı belirtilmektedir. Böylece \"failin hareketine eklenen nedenlerin onun tarafından öngörülmüş olup olmamalarının önemi yoktur. Yasa \′failce bilinmeyen\′, failin iradesinden hariç \′gayri melhuz\′ nedenlerden söz etmek suretiyle, bu konuda herhangi bir araştırma imkânını önceden kesin olarak yok etmek istemiştir.\"4
DÖNMEZER Sulhi/ ERMAN Sahir, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, Ciltli, 9. Bası, İstanbul 1986, s. 315 vd; ÖZEN Muharrem, Ceza Hukukunda Objektif Sorumluluk, Ankara 1998, s. 183, ÖNDER Ayhan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ciltli, İstanbul 1989, s.386.
ÜNVER Yener, \"Ceza Hukukunda Objektif Sorumluluk\", Ceza Hukuku Günleri, 70. Yılında Türk Ceza Kanunu Genel Hükümler (26-27 Mart 1997 İstanbul), s. 109. Yargıtay CGK. 9.7.1984, 1-446/255. SAVAŞ, Vural/MOLLAMAHMUTOĞLU, Sadık; Türk Ceza Kanunu Yorumu, Ciltlll, 2. Baskı, Ankara 1998, s.4707-4708.
Bu tür sorumluluğun kilise hukukunda yer alan, hukuka aykırı bir durumda olan bunun bütün neticelerine katlanır (versari in re illiciata) şeklindeki anlayışın kalıntısı olduğu belirtilerek kusura dayanmayan sorumluluk doktrinde şiddetli eleştirilere hedef olmuştur.5
Bu düşüncelerin sonucu olarak 5237 sayılı TCK\′da failin sorumluluğu kusura dayandırılmak istenmiştir. Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama başlığını taşıyan 5237 sayılı TCK\′nm 87/4. maddesin-de,\"kasten yaralama sonucunda ölüm meydana gelmişse\" kişinin cezalandırılacağı belirtilmiş, bu maddenin gerekçesinde failin meydana gelen ağır neticeden sorumlu tutulabilmesi için bu yasanın 23. maddesinde yer alan netice sebebiyle ağırlaşmış suçlara ilişkin hükümlerin göz önünde bulundurulması gerektiği vurgulanmıştır. 6 5237 sayılı TCK\′nın 23. maddesine göre ise; \"bir fiilin, kastedilenden daha ağır veya başka bir neticenin oluşumuna sebebiyet vermesi halinde, kişinin bundan dolayı sorumlu tutulabilmesi için bu netice bakımından en azından taksirle hareket etmesi gerekir\". 87/4. maddesinde düzenlenen suç bakımından 23. maddeye yapılan yollama nedeniyle,7 87/4. maddesinde düzenlenen neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçunun 23. maddeyle birlikte değerlendirilmesi lazımdır.
Belirtelim ki netice sebebiyle ağırlaşan suçtan sorumluluk istisnai bir sorumluluk şekli olduğundan, bu tür suçlardan dolayı sorumluluk için bu suçların kanunda açıkça düzenlenmiş olması lazımdır.
5 OZGENÇ Izzet/ŞAHIN Cumhur, Uygulamalı Ceza Hukuku, 3. Bası Ankara
2001,s.l85, ÖZGENÇ, İzzet, Kast-Taksir Kombinasyonları, Selçuk Üniversitesi
Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof.Dr. Süleyman Arslan Armağanı, Cilt.6, (1998), Sa
yı. 1-2, s.360-361; ÖNDER, Genel Hükümler, s. 389; Ayrıca bkz. 5237 sayılı
TCK\′nın 23.md gerekçesi.
6 Bkz. 5237 sayıh TCK\′nın 87. madde gerekçesi.
7 TCK\′nın 87. madde metninde değil, gerekçesinde sorumluluk için 23. maddeye
yollamada bulunulmuştur.
İÇİNDEKİLER
KASTEN YARALAMA SONUCU ÖLÜME NEDEN OLMA
-Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama Suçu-
I. -Giriş-3
II. -Terim-6
III. -Tanım ve Koşulları-11
IV. -TCKnın 87/4. Maddesindeki Düzenlemenin Anayasanın 38. Maddesinde Yer Alan Kusursuz Suç ve Ceza Olmaz Şeklindeki İlkeye Aykırı Olup Olmadığı-14
IV. -Sorumluluğun Hukuki Esası ve Suçun Hukuksal Niteliği-17
A. -Sorumluluğun Hukuki Esası-17
B. -Suçun Hukuksal Niteliği-25
1. -Genel Olarak-25
2. -Suçun Kasıtlı Bir Suç Olarak mı Yoksa Taksirli Bir Suç Olarak mı Değerlendirilmesi Gerektiği Sorunu-27
a. -Genel Olarak-27
b. -Failin Meydana Gelen Ağır Netice Bakımından Taksirle Hareket Etmesi-28
c. -Failin Meydana Gelen Ağır Netice Bakımından Kasten Hareket Etmesi-32
V. -Korunan Hukuksal Menfaat-33
VI. -Suçun Maddi Unsurları-34
A. -Suçun Faili-34
B. -Suçun Mağduru-34
C. -Fiil-35
1. -Genel Olarak-35
2. -Yaralama-37
a. -Genel Olarak-37
b. -Acı Verme-40
c. -Sağlığın Bozulması-41
d. -Algılama Yeteneğinin Bozulması-42
3. -Yaralamaya Teşebbüs Halinde Bu Suçun Meydana Gelip Gelemeyeceği-43
4. -İleride Ölüm Sonucunu Doğuracak Bir Hastalığın Bulaştırılması Halinde Suçun Oluşup Oluşmayacağı-52
5. -86/1. Maddesi Dışındaki Yaralama Hallerinde Bu Suçun Oluşup Oluşamayacağı-54
a. -Genel Olarak-54
b. -TCKnın 86/2. Maddesinde Yazılı Kasten Yaralama Halleri-55
aa. -Genel olarak-55
bb. -TCKnın 86/2. Maddesinde Yazılı Yaralama Fiili Sonucu Ölüm Neticesinin Meydana Gelmesi Halinde Failin Taksirle Adam Öldürmek Suçundan Sorumlu Tutulup Tutulamayacağı Sorunu-58
d. -TCKnın 87. Maddesinin 1, 2 ve 3. Fıkralarında Yazılı Haller-72
e. -Kasten Yaralamanın İhmal Suretiyle İşlenmesi -TCK 88 md- Halinde Suçun Oluşup Oluşmayacağı-75
D. -Netice-78
E. -Nedensellik İlişkisi-80
1. -Genel Olarak-80
2. -Eklenen Sebepler Yüzünden Neticenin Meydana Gelmesi-85
a. -Genel Olarak-85
b. -Mağdurda Daha Önce Mevcut Olan veya Sonradan Ortaya Çıkan Bir rahatsızlık Sonucu Ölümün Meydana Gelmesi-86
c. -Mağdurun veya Üçüncü Bir Kişinin Hareketinin Eklenmesi Nedeniyle Ölüm Neticesinin Meydana Gelmesi-88
VII. -Suçun Manevi Unsuru-107
A. -Genel Olarak-107
B. -Kast-Taksir Kombinasyonu-108
1. -Yaralama Bakımından Kasten Hareket Edilmesi-108
2. -Ölüm Neticesi Bakımından Taksirle Hareket Edilmesi-110
a. -Genel Olarak-110
b. -Ağır Netice Bakımından Bilinçli Taksirle Hareket Edilmesi-114
3. -Failin Meydana Gelen Ağır Netice Bakımından Kasten Hareket Etmesi-117
C. -Ölümle Sonuçlanan Olaylarda Kastın Tespiti ve Buna İlişkin Kriterler-122
VIII. -Suçun Nitelikli Halleri-127
A. -Suçun Üstsoy, Altsoy, Eş veya Kardeşe Karşı İşlenmesi-127
B. -Suçun Beden ve Ruh Bakımından Kendisini Savunamayacak Durumda Bulunan Kişiye Karşı İşlenmesi-129
C. -Suçun Kişinin Yerine Getirdiği Kamu Görevi Nedeniyle İşlenmesi-130
D. -Suçun, Kamu Görevlisinin Sahip Bulunduğu Nüfuz Kötüye Kullanılmak Suretiyle İşlenmesi-131
E. -Suçun Silahla İşlenmesi-131
IX. -Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler-134
A. -Genel Olarak-134
B. -Meşru Savunma-136
C. -İlgilinin Rızası-137
D. -Haksız Tahrik-139
E. -Hata-141
1. -Genel Olarak-141
2. -Hukuksal Hata-142
3. -Fiili Hata -Unsur Yanılgısı--143
4. -Hedefte Hata -Sapma- ve Şahısta Hata-145
X. -Suçun Özel Görünüş Şekilleri-148
A. -Teşebbüs-148
B. -İştirak-155
1. -Genel Olarak-155
2. -İştirak Şekilleri-156
a. -Faillik-156
b. -Müşterek Faillik-157
c. -Azmettirme-158
d. -Yardımda Bulunma-159
3. -İştirakin Mümkün Olup Olmadığı-159
a. -Genel Olarak-159
b. -Meydana Gelen Ağır Netice Bakımından Kasten Hareket Edilmesi Halinde-163
c. -Meydana Gelen Ölüm Neticesi Bakımından Taksirle Hareket Edilmesi Halinde-164
4. -İştirakte Suç Ortaklarının Sorumluluğu ve Ağırlatıcı ve Hafifletici Nedenlerin Sirayeti-168
a. -Genel Olarak Suç Ortaklarının Sorumluluğu-168
b. -Azmettirenin Sorumluluğu-169
c. -Ağırlatıcı ve Hafifletici Nedenlerin Sirayeti-173
aa. -Bağlılık Kuralı ve Sirayet Konusuna İlişkin Düzenlemenin Yetersizliği-173
bb. -Mevcut Düzenlemeye Göre Ağırlatıcı ve Hafifletici Nedenlerin Sirayeti-175
5. -Ağır Neticenin Hangi Müşterek Fail Tarafından Gerçekleştirildiğinin ve Hareketi Yapanın Belli Olmadığı Hallerde Sorumluluğun Tayini-177
a. -Ağır Neticenin Müşterek Faillerden Hangisi Tarafından Meydana Getirildiğinin Belli Olmaması-177
b. -Hareketi Yapanın Belli Olmaması-179
XI. -İçtima-181
XII. -Yaptırım-182
XIII. -Kovuşturma-184
XIV. -Görevli Mahkeme-186
EKLER
EK-1 TÜRK CEZA KANUNUNUN İLGİLİ MADDELERİ-189
EK-2 YARGITAY KARARLARI-191
I. -Genel Nitelikteki Kararlar-191
II. -Kasten Adam Öldürme ve Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama Suçunun Ayırımına İlişkin Kararlar-202
A. -Kasten Adam Öldürme Olarak Değerlendirilen Olaylara İlişkin Kararlar-202
B. -Neticesi Sebebiyle Ağırlaşan Yaralama Olarak Değerlendirilen Olaylar-208
C. -Olası Kastla Adam Öldürmek Olarak Değerlendirilen Olaylar-224
III. -Eklenen Nedenlerle Ölüm Neticesinin Meydana Geldiği Olaylara İlişkin Kararlar-226
IV. -86/2. Maddesi Kapsamındaki Kasten Yaralama Sonucu Ölümün Meydana Geldiği Olaylara İlişkin Kararlar-231
KAYNAKLAR-235
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı