(Karayolu – Demiryolu – Denizyolu – Havayolu) Eşya Taşıma Hukukunda Süreler
(Karayolu – Demiryolu – Denizyolu – Havayolu) Eşya Taşıma Hukukunda Süreler
Dursun AL
Sayfa Sayısı
:
258
Kitap Ölçüleri
:
16*24
Basım Yılı
:
2020
ISBN NO
:
9789750258251
Karayolu, denizyolu, havayolu ve demiryolu taşımalarına ilişkin kanun ve uluslararası sözleşmelerin bazılarında bildirim ve dava süreleri zamanaşımı olarak düzenlenirken, bir kısmında ise hak düşürücü süre olarak düzenlenmiştir.
Ulusal alanda kanunlar ve uluslararası alanda ise konvansiyonlarda çeşitli süreler düzenlenmiş ve her taşıma yöntemi için bugüne kadar ayrı çalışmaların yapıldığı gözlemlenmiştir. Bu nedenle sürelerin nitelikleri, etkileri ve sonuçları ve bu süreleri etkileyen unsurlar hakkında açık bir değerlendirmeye gidilebilmesi için eşya taşıma hukukunda bildirim ve dava süreleri tek bir çalışma içerisinde karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır.
Kitabımızda bildirim ve dava süreleri kapsamında 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu, Türk Sivil Havacılık Kanunu, CMR Konvansiyonu, COTIF-CIM Konvansiyonu, Lahey ve Visby Kuralları ile Montreal Sözleşmesi ayrıntılı olarak ele alınmıştır.
Konu Başlıkları
Türk Ticaret Kanunu
Rumeli Demiryolları İşletme Nizamnamesi
Türk Sivil Havacılık Kanunu
CMR – COTIF – CIM – LAHEY – VISBY – MONTREAL
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 15
Giriş 17
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK SÜRELER
1. ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 20
1.1. Zamanaşımının Tanımı 21
1.2. Zamanaşımının Şartları 22
1.2.1. Zamanaşımına Tabi Bir Alacak Olmalı 22
1.2.2. Zamanaşımı Süresinin Dolması 23
1.2.3. Zamanaşımı Süresinin Hesabı 24
1.3. Zamanaşımı Süresinin Tatili (Durması) 27
1.4. Zamanaşımının Kesilmesi (Kat’ı) 28
1.4.1. Zamanaşımını Kesen Borçlunun Fiilleri 29
1.4.2. Zamanaşımını Kesen Alacaklının Fiilleri 30
1.4.3. Zamanaşımını Kesen Yargılama Sırasındaki İşlem ve Kararlar 32
1.5. Zamanaşımının Hak Üzerindeki Etkisi 33
1.6. Zamanaşımından Feragat 34
2. HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRELER 35
2.1. Hak Düşürücü Sürenin Tanımı ve Kapsamı 35
2.2. Hak Düşürücü Sürelere Uygulanacak Hükümler 36
2.3. Zamanaşımı ile Hak Düşürücü Sürelerin Karşılaştırılması 37
2.3.1. Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Sürelerin Benzer Yönleri 38
2.3.2. Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Sürelerin Farkları 38
3. BİLDİRİM SÜRELERİ 39
3.1. Bildirim Süresinin Tanımı 40
3.2. Bildirim Sürelerinin Hukuki Niteliği 41
3.3. Bildirim Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesi 42
3.4. Bildirim Süresinin Hukuki Sonuçları 42
İkinci Bölüm
ULUSAL EŞYA TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELER
1. KARAYOLUYLA EŞYA TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELER 45
1.1. Uygulanacak Hukuk 45
1.2. Bildirim Süreleri 45
1.2.1. Açık Zıya ve Hasar Durumunda Bildirim Süresi 46
1.2.2. Zıya ve Hasarın Açık Olmaması Durumunda Bildirim Süresi 47
1.2.3. Gecikme Halinde Bildirim Süresi 48
1.2.4. Bildirim Yapılmamasının Hukuki Sonuçları 49
1.3. Zamanaşımı Süreleri 51
1.3.1. Zamanaşımı Süresinin Başlangıcı 52
1.3.2. Zamanaşımı Süresinin Hesaplanması 53
1.3.3. Zamanaşımı Süresinin Uygulanmayacağı Durumlar 54
2. DEMİRYOLU EŞYA TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELER 56
2.1. Uygulanacak Hukuk 56
2.2. Bildirim Süreleri 58
2.2.1. Açık Zıya ve Hasar Durumunda Bildirim Süreleri 58
2.2.2. Zıya ve Hasarın Açık Olmaması Durumunda Bildirim Süreleri 59
2.2.3. Gecikme Halinde Bildirim Süreleri 59
2.3. Zamanaşımı Süreleri 60
2.4. Zamanaşımı Süresinin Hesabı 61
3. DENİZYOLU EŞYA TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELER 62
3.1. Uygulanacak Hukuk 62
3.2. Bildirim Süreleri 62
3.2.1. Zıya ve Hasar Durumunda Bildirim Süreleri 62
3.2.2. Eşyanın Geç Tesliminde Bildirim Süreleri 64
3.2.3. Haksız Fiil Halinde Bildirim Süreleri 65
3.2.4. Kısmen Teslimde Bildirim Süreleri 65
3.2.5. Bildirimin İçeriği 66
3.2.6. Bildirimin Yapılmamasının Sonuçları 67
3.3. Hak Düşürücü Süre 68
3.3.1. Hak Düşürücü Sürenin Başlangıcı 69
3.3.2. Hak Düşürücü Sürenin Değiştirilip Değiştirilemeyeceği 69
3.3.3. Rücu Taleplerinde Hak Düşürücü Süre 71
4. HAVAYOLU EŞYA TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELER 72
4.1. Uygulanacak Hukuk 72
4.2. Bildirim Süreleri 73
4.3. Hak Düşürücü Süre 75
5. MULTIMODAL TAŞIMADA SÜRELER 76
5.1. Bildirim Süreleri 77
5.2. Zamanaşımı Süreleri 77
Üçüncü Bölüm
ULUSLARARASI EŞYA TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELER
1. KARAYOLU TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELER 79
1.1. Uygulanacak Hukuk 79
1.2. Bildirim Süreleri 80
1.2.1. Genel Olarak Bildirim Süreleri 80
1.2.2. Bildirim Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesinin Sonuçları 82
1.3. Zamanaşımı Süreleri 84
1.3.1. Genel Olarak Zamanaşımı Süreleri 84
1.3.2. Zamanaşımı Süresinin Başlangıcı 87
1.3.3. Rücu Talepleri Açısından Zamanaşımı Süreleri 88
1.3.4. Zamanaşımı Süresinin Değiştirilip Değiştirilemeyeceği 90
1.3.5. Kast veya Kasta Eşdeğer Davranış Halinde Zamanaşımı Süreleri 91
1.3.6. Zamanaşımının Durması veya Kesilmesi 92
1.4. Eşyaların Karayolundan Uluslar Arası Nakliyatı İçin Mukavele Sözleşmesi (CMR) (1956) 96
2. DEMİRYOLU EŞYA TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELER 114
2.1. Uygulanacak Hukuk 114
2.2. Bildirim Süreleri 115
2.2.1. Teslim Anı ve Teslimden Sonraki Bildirim Süreleri 115
2.2.2. Gecikme Nedeniyle Bildirim Süreleri 117
2.2.3. Hasar veya Kısmi Zıyanın Teslimden Önce Tespit Edilmesinde Bildirim Yükümlülüğü 117
2.2.4. Taşıyıcının Kastı, Ağır Kusuru veya Hilesinde Bildirim Süreleri 118
2.3. Zamanaşımı Süreleri 119
2.3.1. İki Yıllık Zamanaşımı Süresi 119
2.3.2. Zamanaşımı Sürelerinin Başlangıcı, Durması ve Kesilmesi 120
2.4. 3 Haziran 1999 Tarihli Değişiklik Protokolünü İçeren 9 Mayıs 1980 Tarihli Uluslararası Demiryolu Taşımalarına İlişkin Sözleşme (COTIF) 122
2.5. Uluslararası Demiryolu Eşya Taşıma Sözleşmesine İlişkin Tektip Kurallar (CIM) – 1999 COTIF Sözleşmesinin B Ana Eki 149
3. DENİZYOLU EŞYA TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELER 173
3.1. Uygulanacak Hukuk 173
3.2. Bildirim Süreleri 175
3.2.1. Bildirim Usulü 176
3.2.2. Bildirim Yapılmamasının Sonuçları 177
3.2.3. Kasıt veya Ağır Kusur Halinde Bildirim Yükümlülüğü 177
3.2.4. Hamburg Kuralları Açısından Bildirim Süreleri 178
3.3. Hak Düşürücü Süre 179
3.3.1. Rücu Taleplerinde Hak Düşürücü Süre 180
3.3.2. Ağır Kusur, Kasıt ve Başvuruda Hata Hallerinde Hak Düşürücü Süre 181
3.3.3. Hamburg Kuralları’nda Zamanaşımı Süreleri 181
3.3.4. Hak Düşürücü Sürenin Uzatılması, Kesilmesi veya Durması 182
3.4. Konişmentoya Müteallik Bazı Kaidelerin Tevhidi Hakkındaki Milletlerarası Sözleşme – Lahey Kuralları (The Hague Rules) 184
3.5. Protocol to Amend the InternatIonal Convention for the Unification of Certain Rules of Law Relating to Bills of Lading of August 1924 – Visby Rules 192
4. HAVAYOLU EŞYA TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELER 198
4.1. Uygulanacak Hukuk 198
4.2. Bildirim Süreleri 200
4.2.1. Bildirimin Şekli 201
4.2.2. Taşıyıcının Hileli Davranışlarının Bildirim Yükümlülüğüne Etkisi 202
4.2.3. Bildirimin Yapılmamasının Sonuçları 202
4.3. Hak Düşürücü Süre 203
4.3.1. Hak Düşürücü Sürenin Hesaplanması 204
4.3.2. İki Yıllık Sürenin Hukuki Niteliği 205
4.4. Hava Yoluyla Uluslararası Taşımacılığa İlişkin Belirli Kuralla Birleştirilmesine Dair Sözleşme – Montreal Sözleşmesi 207
5. MULTIMODAL TAŞIMADA SÜRELER 227
5.1. Uygulanacak Hukuk 227
5.2. Bildirim Süreleri 228
5.3. Zamanaşımı Süreleri 228
Dördüncü Bölüm
EŞYA TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELERİ ETKİLEYEN KONULAR
1. ULUSLARARASI EŞYA TAŞIMALARINDA UYGULANACAK HUKUKUN TESPİTİ 229
1.1. Genel Olarak 229
1.2. Eşya Taşımalarında Uygulanacak Hukuk 230
1.3. Milletlerarası Özel Hukukta Zamanaşımı 235
2. ARABULUCULUK SÜRECİNİN SÜRELERE ETKİSİ 236
2.1. Genel Olarak Arabuluculuk Kavramı 236
2.2. Arabuluculuğun Temel İlkeleri 239
2.3. Arabuluculukta Dava Şartı 241
2.4. Ticari Davalar 242
2.5. Dava Şartı Arabuluculuğun Sürelere Etkisi 243
2.6. İhtiyati Haciz veya İhtiyati Tedbirde Bulunan Sürelere Etkisi 244
2.7. Diğer Alternatif Çözüm Yollarında Bulunan Sürelere Etkisi 244
Kaynakça 247
Kavramlar Dizini 255
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 15
Giriş 17
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK SÜRELER
1. ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 20
1.1. Zamanaşımının Tanımı 21
1.2. Zamanaşımının Şartları 22
1.2.1. Zamanaşımına Tabi Bir Alacak Olmalı 22
1.2.2. Zamanaşımı Süresinin Dolması 23
1.2.3. Zamanaşımı Süresinin Hesabı 24
1.3. Zamanaşımı Süresinin Tatili (Durması) 27
1.4. Zamanaşımının Kesilmesi (Kat’ı) 28
1.4.1. Zamanaşımını Kesen Borçlunun Fiilleri 29
1.4.2. Zamanaşımını Kesen Alacaklının Fiilleri 30
1.4.3. Zamanaşımını Kesen Yargılama Sırasındaki İşlem ve Kararlar 32
1.5. Zamanaşımının Hak Üzerindeki Etkisi 33
1.6. Zamanaşımından Feragat 34
2. HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRELER 35
2.1. Hak Düşürücü Sürenin Tanımı ve Kapsamı 35
2.2. Hak Düşürücü Sürelere Uygulanacak Hükümler 36
2.3. Zamanaşımı ile Hak Düşürücü Sürelerin Karşılaştırılması 37
2.3.1. Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Sürelerin Benzer Yönleri 38
2.3.2. Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Sürelerin Farkları 38
3. BİLDİRİM SÜRELERİ 39
3.1. Bildirim Süresinin Tanımı 40
3.2. Bildirim Sürelerinin Hukuki Niteliği 41
3.3. Bildirim Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesi 42
3.4. Bildirim Süresinin Hukuki Sonuçları 42
İkinci Bölüm
ULUSAL EŞYA TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELER
1. KARAYOLUYLA EŞYA TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELER 45
1.1. Uygulanacak Hukuk 45
1.2. Bildirim Süreleri 45
1.2.1. Açık Zıya ve Hasar Durumunda Bildirim Süresi 46
1.2.2. Zıya ve Hasarın Açık Olmaması Durumunda Bildirim Süresi 47
1.2.3. Gecikme Halinde Bildirim Süresi 48
1.2.4. Bildirim Yapılmamasının Hukuki Sonuçları 49
1.3. Zamanaşımı Süreleri 51
1.3.1. Zamanaşımı Süresinin Başlangıcı 52
1.3.2. Zamanaşımı Süresinin Hesaplanması 53
1.3.3. Zamanaşımı Süresinin Uygulanmayacağı Durumlar 54
2. DEMİRYOLU EŞYA TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELER 56
2.1. Uygulanacak Hukuk 56
2.2. Bildirim Süreleri 58
2.2.1. Açık Zıya ve Hasar Durumunda Bildirim Süreleri 58
2.2.2. Zıya ve Hasarın Açık Olmaması Durumunda Bildirim Süreleri 59
2.2.3. Gecikme Halinde Bildirim Süreleri 59
2.3. Zamanaşımı Süreleri 60
2.4. Zamanaşımı Süresinin Hesabı 61
3. DENİZYOLU EŞYA TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELER 62
3.1. Uygulanacak Hukuk 62
3.2. Bildirim Süreleri 62
3.2.1. Zıya ve Hasar Durumunda Bildirim Süreleri 62
3.2.2. Eşyanın Geç Tesliminde Bildirim Süreleri 64
3.2.3. Haksız Fiil Halinde Bildirim Süreleri 65
3.2.4. Kısmen Teslimde Bildirim Süreleri 65
3.2.5. Bildirimin İçeriği 66
3.2.6. Bildirimin Yapılmamasının Sonuçları 67
3.3. Hak Düşürücü Süre 68
3.3.1. Hak Düşürücü Sürenin Başlangıcı 69
3.3.2. Hak Düşürücü Sürenin Değiştirilip Değiştirilemeyeceği 69
3.3.3. Rücu Taleplerinde Hak Düşürücü Süre 71
4. HAVAYOLU EŞYA TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELER 72
4.1. Uygulanacak Hukuk 72
4.2. Bildirim Süreleri 73
4.3. Hak Düşürücü Süre 75
5. MULTIMODAL TAŞIMADA SÜRELER 76
5.1. Bildirim Süreleri 77
5.2. Zamanaşımı Süreleri 77
Üçüncü Bölüm
ULUSLARARASI EŞYA TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELER
1. KARAYOLU TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELER 79
1.1. Uygulanacak Hukuk 79
1.2. Bildirim Süreleri 80
1.2.1. Genel Olarak Bildirim Süreleri 80
1.2.2. Bildirim Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesinin Sonuçları 82
1.3. Zamanaşımı Süreleri 84
1.3.1. Genel Olarak Zamanaşımı Süreleri 84
1.3.2. Zamanaşımı Süresinin Başlangıcı 87
1.3.3. Rücu Talepleri Açısından Zamanaşımı Süreleri 88
1.3.4. Zamanaşımı Süresinin Değiştirilip Değiştirilemeyeceği 90
1.3.5. Kast veya Kasta Eşdeğer Davranış Halinde Zamanaşımı Süreleri 91
1.3.6. Zamanaşımının Durması veya Kesilmesi 92
1.4. Eşyaların Karayolundan Uluslar Arası Nakliyatı İçin Mukavele Sözleşmesi (CMR) (1956) 96
2. DEMİRYOLU EŞYA TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELER 114
2.1. Uygulanacak Hukuk 114
2.2. Bildirim Süreleri 115
2.2.1. Teslim Anı ve Teslimden Sonraki Bildirim Süreleri 115
2.2.2. Gecikme Nedeniyle Bildirim Süreleri 117
2.2.3. Hasar veya Kısmi Zıyanın Teslimden Önce Tespit Edilmesinde Bildirim Yükümlülüğü 117
2.2.4. Taşıyıcının Kastı, Ağır Kusuru veya Hilesinde Bildirim Süreleri 118
2.3. Zamanaşımı Süreleri 119
2.3.1. İki Yıllık Zamanaşımı Süresi 119
2.3.2. Zamanaşımı Sürelerinin Başlangıcı, Durması ve Kesilmesi 120
2.4. 3 Haziran 1999 Tarihli Değişiklik Protokolünü İçeren 9 Mayıs 1980 Tarihli Uluslararası Demiryolu Taşımalarına İlişkin Sözleşme (COTIF) 122
2.5. Uluslararası Demiryolu Eşya Taşıma Sözleşmesine İlişkin Tektip Kurallar (CIM) – 1999 COTIF Sözleşmesinin B Ana Eki 149
3. DENİZYOLU EŞYA TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELER 173
3.1. Uygulanacak Hukuk 173
3.2. Bildirim Süreleri 175
3.2.1. Bildirim Usulü 176
3.2.2. Bildirim Yapılmamasının Sonuçları 177
3.2.3. Kasıt veya Ağır Kusur Halinde Bildirim Yükümlülüğü 177
3.2.4. Hamburg Kuralları Açısından Bildirim Süreleri 178
3.3. Hak Düşürücü Süre 179
3.3.1. Rücu Taleplerinde Hak Düşürücü Süre 180
3.3.2. Ağır Kusur, Kasıt ve Başvuruda Hata Hallerinde Hak Düşürücü Süre 181
3.3.3. Hamburg Kuralları’nda Zamanaşımı Süreleri 181
3.3.4. Hak Düşürücü Sürenin Uzatılması, Kesilmesi veya Durması 182
3.4. Konişmentoya Müteallik Bazı Kaidelerin Tevhidi Hakkındaki Milletlerarası Sözleşme – Lahey Kuralları (The Hague Rules) 184
3.5. Protocol to Amend the InternatIonal Convention for the Unification of Certain Rules of Law Relating to Bills of Lading of August 1924 – Visby Rules 192
4. HAVAYOLU EŞYA TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELER 198
4.1. Uygulanacak Hukuk 198
4.2. Bildirim Süreleri 200
4.2.1. Bildirimin Şekli 201
4.2.2. Taşıyıcının Hileli Davranışlarının Bildirim Yükümlülüğüne Etkisi 202
4.2.3. Bildirimin Yapılmamasının Sonuçları 202
4.3. Hak Düşürücü Süre 203
4.3.1. Hak Düşürücü Sürenin Hesaplanması 204
4.3.2. İki Yıllık Sürenin Hukuki Niteliği 205
4.4. Hava Yoluyla Uluslararası Taşımacılığa İlişkin Belirli Kuralla Birleştirilmesine Dair Sözleşme – Montreal Sözleşmesi 207
5. MULTIMODAL TAŞIMADA SÜRELER 227
5.1. Uygulanacak Hukuk 227
5.2. Bildirim Süreleri 228
5.3. Zamanaşımı Süreleri 228
Dördüncü Bölüm
EŞYA TAŞIMA HUKUKUNDA SÜRELERİ ETKİLEYEN KONULAR
1. ULUSLARARASI EŞYA TAŞIMALARINDA UYGULANACAK HUKUKUN TESPİTİ 229
1.1. Genel Olarak 229
1.2. Eşya Taşımalarında Uygulanacak Hukuk 230
1.3. Milletlerarası Özel Hukukta Zamanaşımı 235
2. ARABULUCULUK SÜRECİNİN SÜRELERE ETKİSİ 236
2.1. Genel Olarak Arabuluculuk Kavramı 236
2.2. Arabuluculuğun Temel İlkeleri 239
2.3. Arabuluculukta Dava Şartı 241
2.4. Ticari Davalar 242
2.5. Dava Şartı Arabuluculuğun Sürelere Etkisi 243
2.6. İhtiyati Haciz veya İhtiyati Tedbirde Bulunan Sürelere Etkisi 244
2.7. Diğer Alternatif Çözüm Yollarında Bulunan Sürelere Etkisi 244
Kaynakça 247
Kavramlar Dizini 255