Karayolları Trafik Kanununa Göre Motorlu Araç İşletenin Hukuksal Sorumluluğu - HAMDİ YILMAZ
Karayolları Trafik Kanununa Göre Motorlu Araç İşletenin Hukuksal Sorumluluğu - HAMDİ YILMAZ
Hamdi YILMAZ - Vedat Kitapçılık
ÖNSÖZ
Motorlu araç kazalarından doğan hukuksal sorumluluk, Karayolları Trafik Kanununda düzenlenmiştir. Her yıl ülkemizde milyonlarca trafik kazası olmaktadır. Ancak, Karayolları Trafik Kanununun önemi, bu kazaların çokluğu ile ilgili değil, yasanın öngördüğü sorumluluğun türü ve niteliği bakımındandır.
Motorlu araç kazalarından sorumlu kişi, aracın işletenidir. İşletenin sorumluluğu, tehlike sorumluluğudur. Tehlike sorumluluğu, ağırlaştırılmış bir kusursuz sorumluluktur. İşleten, kurtuluş kanıtı getiremediği sürece, aracın neden olduğu kazadan sorumlu tutulacaktır. Kurtuluş kanıtı getirmek ise oldukça zor koşullara bağlanmıştır.
Tehlike sorumluluğunun önemli bir özelliği de zararın paylaştırılmasında görülür. İşleten, aracın yarattığı tehlikeden hiçbir kusuru olmasa bile sorumlu tutulmuştur.
Bu çalışmada, önce yasanın uygulama alanı belirlenmiş, arkasından işleten kavramı ile birlikte sorumluluğun olumlu ve olumsuz koşulları incelenmiştir. Daha sonra, kusur ile giderimin belirlenmesi ve zararın paylaştırılması konuları değerlendirilmiştir. En son bölümlerde ise, sigorta yaptırma zorunluluğu ve ortak hükümler üzerinde durulmuştur.
Çalışmanın oluşmasında Yard. Doç. Dr. Özge Uzun Kazmacı’nın büyük ölçüde emeği geçmiştir. Adı geçen kitabı bir kaç kez bilgisayar ortamına aktarmış ve gerekli düzeltmeleri yapmıştır. Kendisine en içten duygularımla teşekkür ederim. Sağolsun.
Prof.Dr. Hamdi YILMAZ
05.03.2014
Bayramoğlu
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ................................................................................................. V
KISALTMALAR................................................................................ XXI
G İ R İ Ş
KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU VE
HUKUKİ SORUMLULUK
I. KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU.............................................. 1
II. KTK’DA ÖNGÖRÜLEN SORUMLULUĞUN NİTELİĞİ............. 4
A. Sorumluluk Türleri....................................................................... 7
B. Kusursuz Sorumluluk ve Türleri.................................................... 8
1. Olağan Kusursuz Sorumluluk.................................................. 10
2. Tehlike Sorumluluğu............................................................... 12
a. Tehlike Sorumluluğunun Özellikleri...................................... 17
b. Karşılaştırma: Olağan Kusursuz Sorumluluk -
Tehlike Sorumluluğu........................................................... 20
III. KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU İLE BORÇLAR
KANUNU VE MEDENİ KANUN İLİŞKİSİ................................... 21
BİRİNCİ BÖLÜM
KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU’NUN
UYGULAMA ALANI
I. GENEL OLARAK........................................................................ 23
II. YER BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI.................................... 23
A. Sınırlı ya da Sınırsız Uygulama Alanı............................................ 23
B. Karayolları Trafik Kanunu’nun Uygulanacağı Yerler.................... 24
C. Yer Bakımından Sınırlandırma ve Tehlike Sorumluluğu.................. 27
III. MOTORLU ARAÇ BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI............. 28
A. Motorlu Araç Kavramı............................................................... 28
1. Yürütülme............................................................................. 29
2. Motor (Makine) Gücü ile Yürütülme........................................ 30
3. Karayolunda Kullanma........................................................... 31
B. Yasa Kapsamına Girmeyen Motorlu Araçlar................................ 33
IV. KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU’NUN ZARAR
GÖREN KİŞİ BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI..................... 35
A. Araçtan Hatır İçin Yararlananlar................................................. 35
1. Hatır Taşıması ya da Aracın Hatır İçin Verilmesi..................... 35
2. Koşulları................................................................................ 36
3. Sonuçları............................................................................... 38
4. Eleştiri ve Öneri..................................................................... 40
B. Aracı Birlikte İşletenler............................................................... 40
C. Aracın Çalındığını ya da Gasbedildiğini Bilerek
Binen Yolcular........................................................................... 41
V. KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU’NUN ZARAR
BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI............................................ 42
A. Genel Olarak......................................................................... 42
B. Genel Kurallara Göre Sorumluluk................................................ 42
1. Kişiye ve Şeye İlişkin Olmayan Zararlar.................................. 42
2. Araçta Taşınan Eşyaya Gelen Zararlar.................................... 43
3. İşleten ile Malik Arasındaki İlişkide Araca
Gelen Zararlar....................................................................... 44
4. Manevi Zararlar..................................................................... 45
5. Bir Kazadan Doğmayan Zararlar............................................ 48
İKİNCİ BÖLÜM
SORUMLU KİŞİ: İŞLETEN
I. GENEL OLARAK........................................................................ 49
II. BELİRGE (KARİNE) OLARAK İŞLETEN
SAYILANLAR............................................................................... 53
A. Araç Sahibi................................................................................ 53
B. Aracı Mülkiyeti Muhafaza Kaydıyla Satın Alan Kişi..................... 55
C. Aracın Uzun Süreli Kiracısı......................................................... 57
D. Aracı Uzun Süreli Eğreti (Ariyet) Alan
(Kullanım Ödüncü İle Alan)........................................................ 59
E. Aracı Rehin Alan....................................................................... 59
F. Diğer Kişiler.............................................................................. 61
III. GERÇEK İŞLETEN: MADDİ ANLAMDA İŞLETEN.................. 61
A. Gerçek İşleten Kavramının Öğeleri.............................................. 62
1. Ekonomik İlişki...................................................................... 62
2. Eylemli Egemenlik İlişkisi........................................................ 63
B. Gerçek İşleten Kavramına İlişkin Diğer Sorunlar.......................... 65
1. İşleten Sıfatının Saptanacağı An.............................................. 65
2. İşleten - Araç İlişkisi.............................................................. 65
3. Birlikte İşletenler.................................................................... 65
4. İşleten Sıfatı ve Eylem Yeteneği............................................. 66
5. İşleten Sıfatının Geçtiği An..................................................... 66
6. İşleten Olarak Gerçek ya da Tüzel Kişi................................... 66
IV. İŞLETEN GİBİ SORUMLU OLANLAR:
VARSAYIMLI İŞLETENLER....................................................... 67
A. Motorlu Araçlarla İlgili Bir Mesleği Yürütünler............................. 67
1. Genel Olarak......................................................................... 67
2. Sorumluluğun Öğeleri............................................................. 68
a. Motorlu Araçlarla İlgili Bir Mesleği Yürüten
Girişim Sahipleri................................................................. 68
b. Aracın Belirli Amaçlarla Bırakılması ve
Eylemli Egemenlik.............................................................. 69
c. Girişim Sahibinin Sorumluluğu............................................. 70
B. Yarış Düzenleyicileri.................................................................. 70
1. Genel Olarak......................................................................... 70
2. İzinli – İzinsiz Düzenlenen Yarışlar ve Sorumluluk.................... 71
3. Sorumluluk Sigortası............................................................... 73
C. Aracı Çalan ya da Zorla Alanlar.................................................. 74
1. Genel Olarak......................................................................... 74
2. Sorumluluğun Koşulları........................................................... 75
a. Aracın Çalınmış ya da Zorla Alınmış Olması........................ 75
b. Aracın Kullanma Amacıyla Alınmış Olması......................... 78
c. Aracın KTK Kapsamına Giren Bir Zarara
Neden Olması.................................................................... 80
3. Aracın Çalınmasının ya da Zorla Alınmasının Sonuçları............. 80
a. Aracı Çalan ya da Zorla Alan Kişinin Sorumluluğu............... 80
b. Sürücünün Sorumluluğu...................................................... 83
c. İşletenin Sorumluluğu................................. 84
d. Sigortacının ve Güvence Hesabının Sorumluluğu................................. 88
4. Motorlu Araçlarla İlgili Bir Mesleği Yürütenlerin
Durumu................................................................................. 89
D. Aracın Bağlı Olduğu Girişimin (Teşebbüsün) Sahibi...................... 90
1. Genel Olarak......................................................................... 90
2. Araç İşleticisinin ya da Aracın Bağlı Olduğu Girişim................. 91
a. Deyim............................................................................... 91
b. Aracın Bağlı Olduğu Girişim ve Sahibi................................. 91
c. Girişim Sahibinin Sorumluluğu............................................. 93
d. 4199 Sayılı Yasanın Eleştirisi............................................... 93
V. İŞLETENİN EYLEMLERİNDEN SORUMLU
OLDUĞU KİŞİLER..................................................................... 95
A. Genel Olarak............................................................................. 95
B. İşletenin Eylemlerinden Sorumlu Olduğu Kişiler Çevresi................ 97
1. Yardımcı Kişiler..................................................................... 97
a. Bağımlılık İlişkisi................................................................ 98
b. Motorlu Araçla İlgili İşlev................................................. 100
2. Aracın Bırakıldığı Kişiler....................................................... 102
3. Yolcular.............................................................................. 104
C. Sonuçları.................................................................................. 106
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SORUMLULUĞUN KOŞULLARI
I. SORUMLULUĞUN OLUMLU KOŞULLARI........................... 107
A. Zarar ................................ 108
1. Genel Olarak....................................................................... 108
2. KTK Kapsamına Giren Zararlar............................................ 109
a. Kişiye İlişkin Zarar........................................................... 109
b. Şeye İlişkin Zarar............................................................. 109
3. Zararın Belirlenmesi............................................................. 109
B. Zarara Motorlu Aracın Neden Olması........................................ 111
C. Motorlu Aracın Zarara Karayolunda Neden Olması.................... 111
D. Zararın, Motorlu Aracın İşletilmesinden (85/I) ya da İşletilme
Halinde Olmayan Motorlu Aracın Neden Olduğu Trafik
Kazasından (85/III) ya da Kazadan Sonra Yapılan Yardım
Çalışmalarından (85/IV) Doğması.............................................. 112
1. Zararın Motorlu Aracın İşletilmesinden Doğması.................... 112
a. Trafiğe Çıkarma Görüşü................................................... 112
b. Makine Tekniği Görüşü (Mekano-Teknik Görüş)................ 113
c. İşletmeye Özgü Tehlike (İşletme Tehlikesi) Görüşü............ 114
aa. İşletme ya da İşletilme Kavramı.................................. 114
bb. İşletme Kazası........................................................... 120
2. Zararın İşletme Halinde Olmayan Motorlu Aracın
Neden Olduğu Trafik Kazasından Doğması............................ 121
a. Genel Olarak................................................................... 121
b. Sorumluluğun Koşulları..................................................... 123
aa. Zararın Trafik Kazasından Doğması............................ 123
bb. Kazanın, İşletenin ya da Eylemlerinden
Sorumlu Olduğu Kişilerin Kusurundan ya da
Araçtaki Bozukluktan Doğması................................... 125
aaa. İşletenin Kusuru................................................. 125
bbb. İşletenin Eylemlerinden Sorumlu
Olduğu kişilerin Kusuru....................................... 125
ccc. Araçta Bozukluk................................................. 126
c. İspat ve Sigorta................................................................ 127
3. Zararın Kazadan Sonra Yapılan Yardım
Çalışmalarından Doğması...................................................... 127
a. Genel Olarak................................................................... 127
b. Sorumluluğun Koşulları..................................................... 128
aa. Zarar Görenin KTK Kapsamına Giren Bir
Kazadan Sonra Yardımda Bulunması........................... 128
bb. Zararın Yardım Çalşımalarından Doğması.................... 129
cc. İşletenin Aracının Kazaya Katılmış Olması................... 130
c. Giderimin Belirlenmesi................................................ 131
II. SORUMLULUĞUN OLUMSUZ KOŞULLARI:
İŞLETENİN SORUMLULUKTAN KURTULMASI.................. 131
A. Genel Kurtuluş Nedenleri.......................................................... 132
1. Kazanın Mücbir Sebepten veya Zarar Görenin ya da
Üçüncü Kişinin Ağır Kusurundan İleri Gelmesi....................... 134
a. Mücbir Sebep.................................................................. 134
b. Zarar Görenin Ağır Kusuru............................................... 136
c. Üçüncü Kişinin Ağır Kusuru............................................. 140
2. Kazanın Doğmasında İşletenin Kendisinin ya da
Eylemlerinden Sorumlu Tutulduğu Kişilerin Kusurunun
Bulunmaması ve Araçtaki Bir Bozukluğun Kazayı
Etkilemiş Olmaması.............................................................. 144
B. Özel Kurtuluş Nedenleri............................................................ 146
1. Aracın Çalınması ya da Zorla Alınması.................................. 146
2. Aracın Motorlu Araçlarla İlgili Bir Mesleğin
Yürütüldüğü Girişime Bırakılması........................................... 148
3. Aracın Yarışta Kullanılması.................................................. 149
4. Zarar Görenin Kötü Niyetli ya da Suç Oluşturan
Bir Davranışta Bulunması..................................................... 149
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KUSUR
I. KUSURUN KTK BAKIMINDAN ÖNEMİ................................. 150
II. GENEL BİLGİLER.................................................................... 152
A. Kusur...................................................................................... 152
B. Ayırtım Gücü: Kusurun Öznel Yönü........................................... 152
C. Kusurun Belirlenmesi: Kusurun Nesnel Yönü............................. 154
1. Genel Olarak....................................................................... 154
2. Kusurun Trafik Kurallarına Göre Belirlenmesi........................ 155
a. Kusurun Davranış Biçimini Kesin Olarak
Düzenleyen Kurallara Göre Belirlenmesi............................ 155
aa. Genel Olarak............................................................. 155
bb. Güven İlkesi............................................................... 157
aaa. Koşulları............................................................ 159
bbb. Kurallara Uymak................................................ 160
ccc. Daha Yüksek Özen Göstermeyi Gerektiren
Bir Durumun Bulunmaması................................. 161
ddd. Güven İlkesi Uygulama Örnekleri........................ 163
cc. Davranış Biçimini Kesin Olarak Düzenleyen
Trafik Kuralları.......................................................... 166
aaa. Hız Kuralları....................................................... 166
bbb. Kavşaklarda İlk Geçiş Hakkı............................... 168
ccc. Güvenli Sürme Yeteneğini Yitirmiş Sarhoş vb.
Kişilerin Araç Kullanma Yasağı........................... 170
ddd. Geçme (Sollama) Kuralları.................................. 171
b. Kusurun Davranış Biçimini Genel Olarak Düzenleyen
Kurallara Göre ve Kuralın Bulunmadığı Durumlarda
Belirlenmesi..................................................................... 173
III. KUSURUN TÜRLERİ............................................................... 175
IV. KUSUR BAKIMINDAN SORUMLULUK HUKUKU
CEZA HUKUKU İLİŞKİSİ......................................................... 177
V. ASLİ KUSUR: KTK 84.............................................................. 179
VI. UYGULAMADA KUSURUN BELİRLENMESİ........................ 181
VII. UYGULAMANIN ELEŞTİRİSİ.................................................. 181
A. Kusurun Bilirkişilerce Belirlenmesi............................................. 181
B. Kusurun 100 Üzerinden Derecelendirilmesi................................ 183
1. Yasaya Aykırılık Bakımından................................................ 183
2. Kusurun Niteliği Bakımından................................................. 183
3. Kusurun Ölçütü Bakımından................................................. 184
4. Yargıç Kararı Bakımından.................................................... 185
5. Kusurun Ağırlığını Belirlemesi Bakımından............................. 186
6. Zararın Paylaştırılmasıyla İlgili Kavram ve
Kuramların Gelişimi Bakımından............................................ 187
BEŞİNCİ BÖLÜM
GİDERİMİN (TAZMİNATIN) BELİRLENMESİ
I. GENEL OLARAK ZARARIN PAYLAŞTIRILMASI.................... 189
II. GİDERİMİN BELİRLENMESİ: İNDİRİM NEDENLERİ........... 190
A. İşletenin Kusurunun Derecesi.................................................... 191
B. Zarar Görenin Sorumlu Olduğu Durumlar................................... 192
1. Zarar Görenin Kusuru.......................................................... 192
2. Zarar Görenin Kusuru Sayılan Durumlar................................ 195
a. Zarar Görenin Rızası........................................................ 195
b. Zarar Görenin Zararın Doğmasında Etkili Olması................ 196
aa. Zarar Görenin Kazanın Oluşmasında Kusuru................ 196
bb. Tehlikeyi Üstlenme ya da Tehlikeyi Kabul Etme........... 199
c. Zarar Görenin Zararın Artmasında Etkili Olması................. 204
3. Zarar Görenin Sorumlu Kişinin (İşletenin) Durumunu
Ağırlaştırması....................................................................... 205
C. Ekonomik Durum..................................................................... 206
1. Sorumlu Kişinin (İşletenin) Yoksulluğa
Düşecek Olması................................................................... 207
2. Zarar Görenin Varlıklı Olması............................................... 208
D. Diğer Nedenler........................................................................ 208
III. MANEVİ TAZMİNAT.................................................................. 209
ALTINCI BÖLÜM
SORUMLULUKLARIN ÇATIŞMASI
I. SORUMLULUKLARIN ÇATIŞMASI KAVRAMI....................... 211
A. Benzeri Kavramlarla Karşılaştırılması........................................ 213
1. Sorumlulukların Çatışması-Giderimin Belirlenmesi................... 213
2. Sorumlulukların Çatışması- Birden Çok Kişinin
Sorumluluğu ve Başvurma (Rücu)......................................... 214
B. Çatışan Sorumluluklar............................................................... 215
II. ZARARIN PAYLAŞTIRILMASI.................................................. 216
III. ZARARIN PAYLAŞTIRILMASI VE TAKDİR YETKİSİ............. 219
IV. YASAL DÜZENLEME............................................................... 220
V. ZARARIN PAYLAŞTIRILMASINI BELİRLEYEN
ÖGELER................................................................................... 222
A. Kusur...................................................................................... 222
B. İşletme Tehlikesi...................................................................... 222
C. Olağan Kusursuz Sorumluluğun Bağlandığı Olgu......................... 225
D. Zararın Paylaştırılmasında İşletme Tehlikesi ile
Kusurun Etkisi 226
VI. ETKİSİZLEŞTİRME (GÖTÜRME) KURAMI........................... 228
YEDİNCİ BÖLÜM
ÇATIŞAN SORUMLULUKLAR
I. GENEL OLARAK...................................................................... 231
II. TEHLİKE SORUMLULUĞU İLE KUSUR
SORUMLULUĞUNUN ÇATIŞMASI........................................ 232
A. İşleten ile Yaya ya da Bisiklet Sürücüsü Arasında
Zararın Paylaştırılması.............................................................. 232
1. İşleten Kusursuz Yayanın Kusuru Hafif Olduğunda................ 232
2. İşletenin ve Yayanın Kusuru Eşit Olduğunda.......................... 232
3. İşletenin Kusuru Hafif Yayanın Kusuru Ağır Olduğunda......... 233
4. İşletenin Kusuru Ağır Yayanın Kusuru Hafif Olduğunda......... 234
B. İşleten ile (İşleten Olmayan) Sürücü Arasında Zararın
Paylaştırılması 234
III. TEHLİKE SORUMLULUĞU İLE OLAĞAN KUSURSUZ
SORUMLULUĞUN ÇATIŞMASI.............................................. 237
A. İşletenin Sorumluluğu ile Ayırtım Gücü Olmayan
Kişinin Sorumluluğunun Çatışması.............................................. 237
1. Ayırtım Gücü Olmayan Kişinin Sorumluluğu........................... 237
a. Genel Olarak................................................................... 237
b. Sorumluluğun Koşulu.................................................. 238
c. Sorumluluk Payı............................................................... 240
2. Ayırtım Gücünü Geçici Olarak Yitirenlerin Sorumluluğu.......... 241
B. İşletenin Sorumluluğu ile EvBaşkanının Sorumluluğunun
Çatışması 241
1. Ev Başkanının Sorumluluğu................................................... 242
a. Genel Olarak................................................................... 242
b. Sorumluluk Nedeni: Gözetim Ödevinin
Yerine Getirilmemesi........................................................ 243
2. Zararın Paylaştırılması.......................................................... 246
C. İşletenin Sorumluluğu ile Hayvan Bulunduranın
Sorumluluğunun Çatışması......................................................... 248
1. Hayvan Bulunduranın Sorumluluğu........................................ 248
a. Genel Olarak................................................................... 248
b. Hayvan Bulunduranın Özen Ödevi..................................... 249
2. Zararın Paylaştırılması.......................................................... 252
3. Örnekler.............................................................................. 253
a. İşleten Kusursuz Hayvan Bulunduran Kusursuz ya da
Hafif Kusurlu Olduğunda.................................................. 254
b. İşleten Kusursuz Hayvan Bulunduran Ağır Kusurlu
Olduğunda....................................................................... 255
c. İşleten Hafif Kusurlu Hayvan Bulunduran Sorumlu
Olduğunda....................................................................... 256
d. İşleten Ağır Kusurlu Hayvan Bulunduran Sorumlu
Olduğunda....................................................................... 256
D. İşletenin Tehlike Sorumluluğu (KTK 85/I) ile KTK 85/III’de
Öngörülen Sorumluluğun Çatışması............................................ 257
1. Genel Olarak....................................................................... 257
2. Sorumluluğun Koşulu ve Zararın Paylaştırılması...................... 257
E. İşletenin Sorumluluğu ile Yapı Malikinin Sorumluluğunun
Çatışması 260
IV. MOTORLU ARAÇ İŞLETENLERİ ARASINDA
SORUMLULUKLARIN ÇATIŞMASI
(ZARARIN PAYLAŞTIRILMASI)............................................... 261
A. Genel Olarak KTK 89.............................................................. 261
B. Kişiye ilişkin Zararın Paylaştırılması........................................... 263
1. İKTK 61/I’in Eski Kuralı...................................................... 264
2. İKTK 61/I’de Yapılan Değişikliğin Gerekçesi......................... 266
3. KTK 89/I’e Göre Zararın Paylaştırılması............................... 268
a. Kusur.............................................................................. 269
b. İşletme Tehlikesi.............................................................. 270
c. Özel Durumlar................................................................. 274
4. KTK 89/I’in Eleştirisi........................................................... 274
5. Kanıt Yükü 276
C. Şeye İlişkin Zararın Paylaştırılması............................................. 277
1. KTK 89/II........................................................................... 277
2. 89/II’nin Eleştirisi................................................................. 278
D. Örnekler.................................................................................. 280
1. İşletenlerden Biri Hafif ya da Önemli Derecede
Kusurlu Diğeri Kusursuz Olduğunda...................................... 280
2. İşletenlerden Biri Hafif ya da Önemli Derecede
Kusurlu Diğeri Hafif Kusurlu Olduğunda............................... 281
3. İşletenlerin Kusurları Eşit Olduğunda..................................... 282
4. İşletenlerden Biri Ağır Kusurlu Diğeri Hafif ya da
Önemli Derecede Kusurlu Olduğunda.................................... 282
5. İşletenlerden Biri Ağır Kusurlu Diğeri Kusursuz
Olduğunda ......................................................................... 283
V. MOTORLU ARAÇ İŞLETENİN TEHLİKE SORUMLULUĞU
İLE BİR BAŞKA TEHLİKE SORUMLULUĞUNUN
ÇATIŞMASI............................................................................... 283
A. Genel Olarak............................................................................ 283
B. Zararın Paylaştırılması.............................................................. 284
SEKİZİNCİ BÖLÜM
BİRDEN ÇOK KİŞİNİN SORUMLULUĞU ZİNCİRLEME
(MÜTESELSİL) SORUMLULUK
I. GENEL OLARAK...................................................................... 289
II. DIŞ İLİŞKİ.................................................................................. 291
III. İÇ İLİŞKİ: BAŞVURMA (RÜCU)............................................... 292
A. Genel Olarak ......................................................................... 292
B. İşletenin Tehlike Sorumluluğu ile Kusur Sorumluluğunun
Yarışması................................................................................ 294
C. İşletenin Tehlike Sorumluluğu İle Olağan Kusursuz
Sorumluluğun Yarışması............................................................ 294
D. Tehlike Sorumluluklarının Yarışması........................................... 295
1. İşletenlerin Sorumluluklarının Yarışması................................. 295
2. İşletenin Tehlike Sorumluluğu ile Bir Başka
Tehlike Sorumluluğunun Yarışması........................................ 295
E. Sigortacının Başvurma Hakkı.................................................... 296
F. Zamanaşımı............................................................................. 296
DOKUZUNCU BÖLÜM
KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU VE SİGORTA
YAPTIRMA ZORUNLULUĞU
I. GENEL OLARAK...................................................................... 297
II. ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI...................... 298
A. Genel Olarak ......................................................................... 298
B. Sigortanın Kapsamı................................................................... 299
C. Sigortanın Sorumluluğu.............................................................. 302
D. Zarar Görenin Doğrudan Doğruya Sigortacıya
Karşı Alacak Hakkı.................................................................. 304
E. İşletenin Değişmesi................................................................... 305
F. Sigortacının Savunmalarını Zarar Görene Karşı İleri
Sürememesi ve Başvuru (Rücu) Hakkı...................................... 306
III. GÜVENCE HESABI.................................................................. 309
ONUNCU BÖLÜM
ORTAK KURALLAR
I. ZAMANAŞIMI ......................................................................... 311
II. YETKİLİ MAHKEME................................................................. 312
III. SORUMLULUĞA İLİŞKİN ANLAŞMALAR.............................. 312
KAYNAKÇA &am