Kamulaştırma Kanunundan Doğan Bedel ve Tescil Davaları
Kamulaştırma Kanunundan Doğan Bedel ve Tescil Davaları
Ali ÇUVALCI
KİTAP HAKKINDA
Kamulaştırma Kanunu'ndan kaynaklanan bedel ve tescil davaları gün geçtikçe artmaktadır. Kamulaştırma hukuku çok yaygın bir uygulaması olan ve toplumun çok geniş kesimlerini ilgilendiren bir hukuk dalı olmasına rağmen ihmal edilmiş bir hukuk dalıdır. Bu nedenle kamulaştırma hukuku mahkeme kararları ile şekillenmiş ve gelişmiş bir hukuk dalı olup, içtihadın bilinmesi ve yaygınlaşması bu bakımdan büyük önem taşımaktadır.
Bu doğrultuda; çalışmada, Kamulaştırma Kanunu'ndan kaynaklanan bedel ve tescil davaları ile ilgili Yargıtay uygulamasının derlenerek, hakim, avukat ya da kamu kurumlarının kamulaştırma işleri ile görevli personeli gibi uygulayıcıların kullanımına sunulması amaçlanmıştır.
Çalışma hazırlanırken bir kamulaştırma davasının aşamaları düşünülüp hareket edilerek; "Taşınmaza Değer Biçilmesi", "Depo Kararı" ve "Hüküm Verilmesi" aşamalarından oluşan üç temel aşama esas alınmıştır.
Çalışmada ayrıca Kamulaştırma Kanunu bağlamında kamulaştırmasız el atma ve imar uygulamalarından kaynaklanan davalar da ele alınmıştır. Pek çok konu –örneğin değer biçme- bu üç tür dava bakımından çok büyük ölçüde ortaktır. Ancak farklılık gösteren yönler ayrı başlıklar altında ele alınmıştır.
2018 yılında yapılan ve içtihadı etkileyen kanun değişiklikleri de ilgili bölümlerde gösterilmiştir.
Konu Başlıkları
Taşınmaza Değer Biçilmesi
Depo Kararı
Hüküm Verilmesi
Kamulaştırmasız El Atma
İmar Uygulamasından Kaynaklanan Bedel Davaları
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
I. KAMULAŞTIRMA DAVALARI 13
1. Taşınmaza Değer Biçilmesi 13
1.1 Taşınmazın Vasfının Belirlenmesi 13
1.2. Araziye Gelir Metoduna Göre Değer Biçilmesi 37
1.2.1. Arazinin Kuru/Sulu Tarım Arazisi Olduğunun Belirlenmesi 44
1.2.2. Kapitalizasyon Faiz Oranın Belirlenmesi 51
1.2.2.1. Kuru Tarım Arazisinde 51
1.2.2.2. Sulu Tarım Arazisinde 54
1.2.2.3. Fındık Bahçelerinde 62
1.2.2.4. Kısmen Kayalık Taşlık Tarım Arazisinde 64
1.2.2.5. Kapitalizasyon Faiz Oranın Uygulanması 65
1.2.3. Değerlemeye Esas Tarım Ürünlerinin Belirlenmesi 65
1.2.3.1. Münavebe Ürünlerin Belirlenmesi 65
1.2.3.2. Kapama Bahçe 87
1.2.3.3. Çayır 105
1.2.3.4. Ürünlerin Verim Masraf ve Birim Fiyatının Belirlenmesi 106
1.2.3.4.1. Dava Tarihindeki Verilerin Kullanılması 106
1.2.3.4.2. Ekonomik Tarım Ölçütü 135
1.2.3.4.3. İdarecilik Giderleri Sermaye Faizleri ve Vergiler 138
1.2.4. Objektif Değer Artışı Uygulanması 140
1.2.4.1. Objektif Değer Artışı Uygulanacak ve Uygulanmayacak Durumlar 140
1.2.4.2. Uygulanabilecek Objektif Değer Artışı Oranlarından Örnekler 143
1.2.5. Değer Düşüklüğü Uygulanması 155
1.2.5.1. Değer Düşüklüğünün Kamulaştırma Bedelinden İndirilmesi 155
1.2.5.2. İrtifak Hakkı Kamulaştırmalarında Değer Düşüklüğü 160
1.2.5.3. Uygulanabilecek Değer Düşüklüğü Oranından Örnekler 171
1.2.5.4. Değer Düşüklüğü Uygulanmayacak Durumlar 183
1.2.5.5. Arta Kalan Kısımda Meydana Gelen Değer Düşüklüğü 187
1.3. Arsaya Emsal Karşılaştırması Metoduna Göre Değer Biçilmesi 215
1.3.1. Nasıl Yapılacağı 220
1.3.1.1. Yargıtay Uygulaması 220
1.3.1.2. Değerlendirmenin Tutarlı Yapılması 226
1.3.1.3. Başka Yerden veya Farklı Özellikte Emsal Alınmaması 233
1.3.1.4. Özel Amaçlı Satışın Emsal Alınmaması 244
1.3.1.5. Çok Eski ya da Sonraki Tarihli Satışın Emsal Alınmaması 252
1.3.1.6. Kamulaştırma Değerinin Emsal Alınmaması 254
1.3.2. Vergi Değerinin Önemi 257
1.3.3. Yargısal Denetimden Geçmiş Değerlerin Dikkate Alınması 279
1.3.4. Düzenleme Ortaklık Payının (DOP) Dikkate Alınması 298
1.4. Gelir ve Emsal Metodunun Birlikte Kullanıldığı Durumlar 316
1.5. Taşınmaz Üzerinde Bulunan Ağaçlara Değer Biçilmesi 322
1.5.1. Ağaçların Taşınmaza Kapama Bahçe Niteliği Vermemesi 338
1.5.2. Ağaç Sahibinin Zemin Sahibi Olmaması 340
1.5.3. Ağaçların Yaş Cins ve Verim Durumlarının Tespiti 344
1.6. Taşınmaz Üzerinde Yer Alan Yapılara Değer Biçilmesi 350
1.6.1. Yapıların Cins Yaş ve Fiziki Durumları İle Maliklerinin Tespit Edilmesi 350
1.6.2. Yapılara Değer Biçme Yöntemi 381
1.6.2.1. Resmi Birim Fiyatlara Göre Değer Biçilmesi 381
1.6.2.2. Yıpranma Payı ve Eksik İşçilikler Düşülerek Değer Biçilmesi 397
1.6.2.3. Kat Mülkiyeti Kurulmuş Yapıların Kamulaştırılması 401
1.6.3. Yapının Kısmen Kamulaştırılması 407
1.6.4. Yapı Değerinin Dava Tarihine Göre Belirlenmesi 409
1.6.5. Yapının Değerinden Değer Düşüklüğü İndirilmesi 417
1.6.6. Tesisat İle İlgili Montaj Demontaj ve Nakliye Masrafları 419
1.7. Araziye Maden Gelirine Göre Değer Biçilmesi 421
1.8. El Atma Davasında Dava Tarihine Göre Değerin Belirlenmesi 423
2. Depo Kararı 428
2.1. Bilirkişi Raporuna Yönelik İtirazlar ve Depo Kararı 428
2.2. Kesin Süreye Rağmen Bedelin Depo Edilmemesi 429
3. Hüküm Verilmesi 442
3.1. Tescil/Terkin Kararları 442
3.1.1. Tapu İptal Tescil Kararı 442
3.1.2. Tapu İptal Terkin Kararı 460
3.1.3. İrtifak Hakkının Tescili Kararı 475
3.1.4. Yenileme Kadastrosu ve Toplulaştırma Gören Taşınmazların Durumu 486
3.1.5. Bozma Kararının Tescil/Terkin Kararına Etkisi 492
3.2. Bedele Yönelik Kararlar 495
3.2.1. Bedelin Hüküm İle Birlikte Ödenmesi 495
3.2.2. Fazla Yatırılan Bedelin İadesi 513
3.2.3. İadede Faize de Hükmedilecek Durum 519
3.2.4. Bozma Kararının Bedel İle İlgili Karara Etkisi 529
3.2.5. Tapu Kaydındaki Haciz Şerhinin Bedele Yansıtılması 532
3.2.6. Tapu Kaydındaki İpotek Şerhinin Bedele Yansıtılması 536
3.2.7. Tapu Kaydındaki Takyidatların Bedele Yansıtılması 537
3.3. Faize Yönelik Kararlar 541
3.3.1. Faize Hükmedilmesi 541
3.3.2. Faizin Başlangıç Tarihinin Gösterilmesi 555
3.3.3. Faizin Bitiş Tarihinin Gösterilmesi 559
3.3.4. Faiz Uygulanacak Bedel Belirlenirken Mahsup Yapılacak Hal 565
3.3.5. Bozma Kararının Faiz İle İlgili Karara Etkisi 572
II. KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMADAN KAYNAKLANAN BEDEL DAVALARI 583
1. Kamulaştırmasız El Atma 583
1.1. El Atmanın Belirlenmesi 583
1.2. Kısmi El Atma 621
1.3. El Atmadan Arta Kalan Kısım 630
1.4. Özel Kamulaştırmasız El Atma Halleri 634
1.4.1. Kamulaştırmanın Usule Uygun Yapılmaması 634
1.4.2. Baraj Yapılan Bölgede Yerleşme Düzeninin Bozulması 663
1.4.3. Orman Sınırlaması 667
1.4.4. Kıyı Kenar Çizgisinde Bırakılma 671
1.5. El Atma Olsa Dahi Bedel Ödenmeyecek Durumlar 671
1.6. El Atmanın Ortadan Kalkması 687
2. Uzlaşma 697
3. Ecrimisil İsteği 702
4. Faiz 723
III. İMAR UYGULAMASINDAN KAYNAKLANAN BEDEL DAVALARI 729
IV. USUL 749
1. Yargı Yolu 749
2. Yetki 773
3. Yargılamaya Hakim Olan İlkeler 774
3.1. Hukuki Nitelendirme 774
3.2. Taleple Bağlılık 775
3.3. Resen Araştırma İlkesi 780
4. Hakimin Reddi 783
5. Taraf 784
5.1. Teşkili 784
5.2. Taraf Sıfatı 801
5.3. Taraf Sıfatının Sona Ermesi 827
6. Davada Temsil 828
6.1. Kanuni Temsil 828
6.2. İradi Temsil 831
7. Dava Arkadaşlığı 835
8. Dava Türleri 836
8.1. Belirsiz Alacak Davası 836
9. Dava Şartları 837
9.1. Derdestlik 837
9.2. Kesin Hüküm 838
9.3. Gider Avansının Ödenmiş Olması 841
9.4. Kamulaştırma İle İlgili Şartlar 843
10. Davanın Açılmamış Sayılması 854
11. Dosyadaki Belge Eksiklikleri 864
11.1. Tapu Kadastro Vergi İmar Kayıtları Eksiklikleri 864
11.2. Kamulaştırma Evrakı Eksiklikleri 892
11.3. İlgili Dosya Eksiklikleri 903
12. Bekletici Mesele 911
13. Birleşen Dosya (Ek Dava) 915
14. Islah 917
15. Tanık 924
16. Bilirkişi Raporu 925
17. Keşif 943
18. Hüküm Verilmesi 945
19. Hükmün Tashihi 976
20. Hükmün Tavzihi 1001
21. Feragat 1008
22. Sulh 1014
23. Mahkeme Kararının Tebliği 1016
24. Vekalet Ücreti ve Yargılama Giderleri 1036
24.1. Vekalet Ücreti 1036
24.2. Yargılama Giderleri 1085
25. İstinaf 1106
26. Temyiz 1107
26.1. Başvurma Hakkı 1107
26.2. Parasal Sınır 1109
26.3. Başvurma Süresi 1114
26.4. Temyiz Harcının Ödenmesi 1125
26.5. Temyizden Feragat 1132
26.6. Duruşma 1133
27. Karar Düzeltme 1134
27.1. Başvurma Hakkı 1134
27.2. Parasal Sınır 1136
27.3. Başvurma Süresi 1138
27.4. Karar Düzeltme İsteğinin Esastan Reddi ve Para Cezası 1139
28. Yargılamanın İadesi 1141
29. Kanun Yararına Bozma 1141
30. Tetkiksiz İade 1142
31. Usuli Kazanılmış Hak 1142
Kaynak 1169
Kavramlar Dizini 1171