Kamu Malları Hukukunda Ecrimisil Kurumu
Kamu Malları Hukukunda Ecrimisil Kurumu
Yusuf KARAKOÇ
Sayfa Sayısı
:
182
Kitap Ölçüleri
:
18x16 cm
Basım Yılı
:
2005
ISBN NO
:
9789754643473
ÖNSÖZ İnsanların ortak ihtiyaçları, toplum halinde yaşamayı; toplum halinde yaşama Devlet denilen organizasyonu zorunlu kılmaktadır. Devlet olmak, kamu hizmetlerini yerine getirmek için değişik nitelikte mallara sahip olmayı ve bunların kullanılmasını zorunlu kılmaktadır. Nitekim, insanlık tarihi incelendiğinde, Devletin kullandığı, toplumun yararlandığı çok çeşitli malların varlığı ve bunlara ilişkin düzenlemelerin yapıldığı görülmektedir. Kamunun ortak kullanımında olan ve/ya da kamu hizmetlerine tahsis edilen malların hukukî rejimini konu olan hukuk dalını Kamu Malları Hukuku biçiminde adlandırmak mümkündür. Kamu mallarından yararlanma, kural olarak, genel, serbest ve meccanidir. Özel yararlanma ise, izne tâbi ve kural olarak bir bedel karşılığında mümkündür. Oysa, bazı kamu mallarından herhangi bir hukukî sebebe dayanmaksızın yararlanıldığı bilinmektedir. Bu tür yararlanma, özel, fakat izinli olmadığı için hukuka aykırılık oluşturmaktadır. Bu özel yararlanmanın bir karşılığının olması; bu hukuka aykırılığın bir yaptırımının bulunması gerekmektedir. Nitekim, Kamu Malları Hukukunda, Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan taşınmaz malların ve/ya da Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan yerlerin geçerli bir hukukî sebebe dayanmaksızın elde tutulması/kullanılması halinde ecrimi-sil alacağı istenilmesi/ödenmesi gerekmektedir. Kamu malları hukukunda ecrimisil kurumunun işletilmesinden kaynaklanan ihmal edilemeyecek sayıda sorun ve/ya da uyuşmazlık sözkonu-sudur. Bu sorun ve/ya da uyuşmazlıkların çözüme kavuşturulması, her şeyden önce, bu kurumun bilinmesini gerektirmektedir. Elinizdeki mütevazi çalışma, bu ihtiyacı gidermeye katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Bu çalışmada, Devlet İhale Kanunu hükümleri e ıs alınmak suretiyle, kamu hukukunun ve/ya da mali hukukun bir alt dalı olan Kamu Mallan Hukukunda Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan taşınmaz mallaı ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin geçerli herhangi bir hukukî sebebe dayanmaksızın kullanımı nedeniyle istenilen/ödenmesi gereken ecrimisil alacağının hukukî niteliği; ecrimisil alacağının konusu; ecrimisil alacağını doğuran olay; ecrimisil alacağının yükümlüsü; ecrimisil alacağının hesaplanması; ecrimisil alacağının tebliği, tahakkuku ve tahsili; ecrimisil alacaklarında zamanaşımı; ecrimisil kurumunun işletilmesinden kaynaklanan uyuşmazlıklar ve çözüm yolları ele alınmaktadır. Yetişmemde tarifi imkânsız sıkıntılara katlanan cefakâr annem ile fedakâr babama; çalışmanın yapılmasından "basılı metin" haline gelmesi sürecinde her türlü nazıma katlanan ve sıkıntılarımı paylaşan sevgili eşim Öğr. Gör. Dr. İrem Karakoç ile biricik kızım Ayşe Zehra ve biricik oğlum Ömer Faruk′a sabır, destek ve hoşgörülerinden dolayı sonsuz teşekkürler ediyorum. Metnin basım ve yayımını üstlenen ve bunu çok kısa bir sürede gerçekleştiren Yetkin Basım Yayım ve Dağıtım A.Ş.′nin sahipleri Muharrem Başer ve Ziya Gülkök ile basımevi çalışanlarına çok teşekkür ederim. "Mükemmel iyinin düşmanıdır". "Marifet iltifata tâbidir; il-tifatsız meta′ zayidir". Eleştiriler yolumuza ışık tutacaktır. Fakülte/Buca-İzmir, 10 Haziran 2005 Yusuf KARAKOÇ İÇİNDEKİLER Önsöz 7 İÇİNDEKİLER 9 KISALTMALAR 13 GİRİŞ I. KONUNUN TANITILMASI 15 II. KAMU MALLARI HUKUKU 18 III. İNCELEME PLÃNI 19 BİRİNCİ BÖLÜM KAMU MALLARI HUKUKUNDA ECRİMİSİL KURUMU I. GENEL ÇERÇEVE 23 II. KAMU MALLARI HUKUKUNDA ECRİMİSİL KURUMUNA İLİŞKİN HUKUKà DÜZENLEME 24 A. Genel Açıklama 24 B. Devlet İhale Kanunu 25 C. Devlete Ait Taşınmaz Mal Satış, Trampa, Kiraya Verme, Mülkiyetin Gayri Ayni Hak Tesis, Ecrimisil ve Tahliye Yönetmeliği 26 Ç. Değerlendirme 31 III. ECRİMİSİL KAVRAMI ve ECRİMİSİL ALACAĞININ KİRADAN FARKI 33 A. Ecrimisil Kavramı 33 1. Genel Olarak 33 2. Kamu Mallan Hukukunda Ecrimisil Kavramı 37 B. Ecrimisil Alacağının Kiradan Farkı 41 IV. ECRİMİSİL ALACAĞININ HUKUKà NİTELİĞİ 44 A. Kamu Alacağı Kavramı 44 B. Ecrimisil Alacağının Hukukî Niteliği 47 1. Genel Olarak 47 2. Kamu Mallan Hukukunda Ecrimisil Alacağının Hukukî Niteliği 48 V. ECRİMİSİL ALACAĞININ KONUSU 53 A. Genel Açıklama 53 B. Kamu Malı Kavramı 54 1. Genel Olarak 54 2. Kamu Mallarının Sınıflandırılması 57 3. Kamu Mallarından Yararlanma 59 C. Ecrimisil Alacağına Konu Olabilen Kamu Malları 61 1. Genel Olarak 61 2. Malın Niteliği 61 a. Taşınmaz Mallar 61 b. Kaynak Sulan, Akarsular ve Deniz Yüzeyi 62 3. Malın Kime Ait Olduğu 67 VI. ECRİMİSİL ALACAĞINI DOĞURAN OLAY = GEÇERLİ BİR HUKUKà SEBEBİN YOKLUĞU = FUZULİ İŞGAL 73 VII. ECRİMİSİL ALACAĞININ YÜKÜMLÜSÜ = FUZULİ ŞÃGİL 76 VIII. ECRİMİSİL ALACAĞININ HESAPLANMASI 84 A. Genel Açıklama 84 B. Ecrimisil Alacağının Tesbitinde İzlenecek Olan Yöntem 85 10 1 1. İşgal Edilen Yerlerin Tesbiti 85 2. Ecrimisil Bedelinin Tesbit ve Takdiri 86 IX. ECRİMİSİL ALACAĞININ TEBLİĞİ, TAHAKKUKU VE TAHSİLİ 90 A. Ecrimisil Alacağının Tebliği 90 B. Ecrimisil Alacağının Tahakkuku 91 C. Ecrimisil Alacağının Tahsili 94 1. Ecrimisil Alacağının Ödenmesi 94 2. Ecrimisil Alacağının (Cebren) Tahsili 95 X ECRİMİSİL ALACAKLARINDA ZAMANAŞIMI 97 A. Genel Açıklama 97 B. Tarh Zamanaşımı 98 1. Genel Olarak 98 2. Özel Hukukta Ecrimisil Davalarında Zamanaşımı 99 3. Ecrimisil Alacaklarında Tarh Zamanaşımı 101 4. Değerlendirme 105 C. Tahsil Zamanaşımı 106 1. Genel Olarak 106 2. Tahsil Zamanaşımının Kesilmesi 108 3. Tahsil Zamanaşımının Durması 110 İKİNCİ BÖLÜM ECRİMİSİL KURUMUNUN İŞLETİLMESİNDEN KAYNAKLANAN UYUŞMAZLIKLAR I. GENEL ÇERÇEVE 111 II. DAVANIN KONUSU 114 III. DAVANIN NEDENLERİ 122 IV. DAVANIN TARAFLARI 123 A. Genel Açıklama 123 11 B. Davacı 124 C. Davalı 125 V. GÖREVLİ ve YETKİLİ MAHKEME 125 A. Genel Açıklama 125 B. Fcrimisil Alacağının Tesbiti ve Tebliği Aşamasında Ortaya Çıkan Uyuşmazlıklarda Görevli ve Yetkili Mahkeme 126 C.Tahsil Aşamasında Ortaya Çıkan Uyuşmazlıklarda Görevli ve Yetkili Mahkeme 129 VI. DAVA AÇMA SÜRESİ 132 VII. DAVANIN SONUÇLARI 135 A. Genel Açıklama 135 B. Davanın Hangi Sürede Karara Bağlanacağı 138 C. Yürütmenin Durması/Durdurulması 140 Ç. Gecikme Zammı Uygulanması 142 D. Haksız Çıkma Zammı 143 GENEL DEĞERLENDİRME ve SONUÇ 145 KAYNAKÇA 153 EKLER 159 I. MEVZUATTA EÇRİMİSİL KAVRAMI 159 A. Genel Çerçeve 159 B. Ecrimisil Kurumunun Yer Aldığı Diğer Düzenlemeler 171 II. DİĞER EKLER 179