Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Kamu Alacaklarında Rüçhan Hakkı
Kamu Alacaklarında Rüçhan Hakkı
Ümit Süleyman ÜSTÜN
Sayfa Sayısı
:
270
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2013
ISBN NO
:
9786054354832
520,00
TL GİRİŞ Kamu alacakları, devletin yüklendiği görevlerin yerine getirilmesinde, kamu hizmetlerinin gerçekleştirilmesinde hayatî öneme sahiptir. Bunlar, devlet egemenliğinin ön şartı niteliğinde olan vergilendirme yetkisine dayanılarak alınmaktadırlar. Kamu giderlerinin finansman kaynağını teşkil etmeleri hase¬biyle, kamu alacaklarının gerek nitelikleri, gerekse de tahsilleri büyük önem arz etmektedir. Kamu hizmetlerinin aksamadan yerine getirilmesi, kamu alacaklarının zamanında ve tam olarak tahsiliyle doğrudan ilgili bulunmaktadır. Bu yakın ilgi dolayısıyla kamu alacaklarının tahsili konusu ön plana çıkmaktadır. Kamu hizmetlerinin aksamadan sunulabilmesi için, kamu alacaklarının tahsilinin, özel alacaklardan farklı usûller dâhilinde gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Kamu alacaklarına özel alacaklardan farklı muamele yapılmaması, aynen özel alacaklar gibi tahsil edilmesi yönünde görüşler bulunsa da, bu konudaki genel kabul, kamu alacaklarının daha hızlı ve kolay bir şekilde tahsil edilmesi yönündedir. Gerçekten de kamu alacaklarının sadece cebrî icra yetkisiyle değil, aynı zamanda vergilendirme yetkisi ile olan sıkı bağı, bu alacakların ayrı ve özel usûllere göre tahsil edilmesini gerektirmektedir. Kamu alacaklarının taşıdıkları önem ve ayrı tahsil usûlünün düzenlenmiş olması, bunlara diğer alacaklara nazaran bir takım ayrıcalıklar tanınmasını ge¬rektirmiştir. Bu ayrıcalıkların en başında rüçhan hakkı gelmektedir. Öncelik hakkı anlamına gelen rüçhan hakkı genel itibariyle, kamu alacaklarının tahsil aşamasında diğer alacaklardan önce gelmesi, bunlardan daha önce tatmin edil¬mesi anlamına gelmektedir. Bu sayede, kamu alacakları çok daha kolay şart¬larla kendilerinden önce konulan hacizlere iştirak edebilmekte ve satış bedeli üzerinde önceki hacizle paylaşıma girebilmektedir. Ayrıca iflâs aşamasında imtiyazlı alacak olarak ön sıralarda yer almaktadır. Kamu alacaklarına öncelik tanınmasının tüm toplumu ilgilendiren yönü bulunmaktadır. Bu alacaklara tanınan öncelikler dolayısıyla özel alacaklıların alacaklarını kısmen ya da tamamen elde edememeleri onları zor duruma düşü¬recektir. İflâs aşamasında bu etki çok daha belirgin hale gelmektedir. Diğer alacakların zor duruma düşmeleri ve belki onların da iflâsla yüz yüze kalabilme ihtimalleri, kamu alacaklarına öncelik tanınması hususunu ve tanınacak önceli¬ğin boyutunu çok önemli hale getirmektedir. Bu bakımdan kamu alacaklarına tanınacak rüçhan hakkının devlete olan güven ve vergiye gönüllü uyum ile de yakından ilgisi bulunduğu rahatlıkla söylenebilir. Vergi hukuku alanında kamu alacakları konusu çok fazla araştırmaya konu olmasına rağmen, rüçhan hakkı konusu fazla detaylı incelenmemiştir. Doktrinde bu konuda kapsamlı ve bütün rüçhan hallerini detaylı bir şek inceleyen çalışma bulunmamaktadır. İcra İflâs Hukuku alanındaki çalışmak′ ise hacze iştirak ve iflâs konusunda çok ayrıntılı eserler bulunmasına rağn bu hallerde kamu alacaklarının durumu üzerinde fazla derinlemesine durul dığı görülmektedir. Hâlbuki kamu alacaklarının gerek hacizde ve gerekse i aşamasındaki durumu, sıra cetvelinin doğru bir şekilde hazırlanması bakın dan büyük önem arz etmektedir. Kamu alacaklarına tanınan rüçhan hakkı olarak saptanıp ortaya konulamadıkça, hazırlanan sıra cetvelleri ve yap: paylaşımlar hatalı olacaktır. Çalışma kapsamında konuyla ilgili Yargıtay kararlarına mümkün ol ğunca fazla yer verilmeye gayret edilmiştir. Bu kararlar incelendiğinde, uy lamada kamu alacaklarıyla ilgili olarak basit sayılabilecek çok fazla sa> yanlışlığın yapıldığı anlaşılmaktadır. İşte bütün bu durumlar göz önüne alma kamu alacaklarına tanınan rüçhan hakkı, her durum için ayrı ayrı tespit e meye ve özellikli durumlar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde kamu alacaklarının tanımı ve bunların tahs nin özel hükümler çerçevesinde gerçekleştirilmesinin sebepleri üzerinde di; lacaktır. Bu noktada kamu alacaklarının vergilendirme yetkisi ile olan ya ilişkisi ortaya konulacaktır. Daha sonra kamu alacaklarının kapsamı ayrıntılı şekilde ele alınacaktır. Hangi alacakların kamu alacağı olduğunun belirlenim bunlara rüçhan hakkı tanınıp tanınmadığının ortaya konulmasında önemlidir. İkinci bölümde kamu alacaklarının korunmasının sebepleri üzerinde < rulacaktır. Bu bağlamda kamu alacaklarının korunmasına yönelik müessese! den birisi olan rüçhan hakkının kapsamı belirtilecektir. Daha sonra yaba ncı ülkelerdeki durum hakkında bilgi verilecektir. Ardından İİK′daki benzer mü esseseler ele alınacaktır. Üçüncü bölümde ise ana inceleme konusu olan rüçhan hakkı ayrıntılı şekilde ele alınacaktır. Bu bölümde kamu alacaklarına tanınan rüçhan hak niteliklerine göre sınırlandırılacaktır. Rüçhan hakkının şartları ve özellikl yargı kararlarıyla birlikte ayrıntılı olarak incelenecektir. Bu bağlamda ilk ör hem haciz ve hem de iflâs aşamasında önceliğe sahip olan kamu alacakl konusu ele alınacaktır. Bu başlıkta eşya ve gayrimenkulun aynından do| kamu alacakları ile teminat hükmünde sayılan eşyalar yer almaktadır. Ds sonra haciz aşamasında tanınan rüçhan hakkı başlığında ilk haczin kamu ala< ğından dolayı konulması duruma değinilecektir. Bu hacizlere özel alacaklarc dolayı konulan hacizlerin iştirak edemeyeceği, kamu alacaklarından dok konulan sonraki hacizlerin ise AATUHK′un 69. maddesine göre hacze katı cağı belirtilecektir. Hacze iştirak konusu AATUHK′un 21. maddesindeki şartlar çerçe sinde detaylı olarak anlatılacaktır. Kamu alacaklarından dolayı konulan haciz: rin daha önce özel alacaktan dolayı konulan hacizlere hangi şartlar altın hangi süreler içinde iştirak edebilecekleri belirtilecektir. Özellik arzeden du¬rumlara da işaret edilecektir. Bunlar, ihtiyatî hacizlere kamu alacaklarının işti¬raki ile rehinden önce konulmuş bulunan hacizlere iştirak konularıdır. Üçüncü bölümde son olarak iflâs aşamasındaki rüçhan hakkı ele alınacaktır. Bu bağ¬lamda kamu alacaklarının iflâstaki sırası, bu konudaki kanun değişiklikleri ve TMSF′nin alacaklarının durumu gibi özellikli konular ayrıntılı bir şekilde işle¬necektir. Son bölüm, konunun değerlendirilmesine ayrılmıştır. Bu bölümde kamu alacaklarına rüçhan hakkı tanınıp tanınmaması konusu üzerinde değerlendir¬melerde bulunulacaktır. Öncelikle kamu yararı noktasından hareket edilecek, özel alacaklarla kamu alacakları arasındaki denge de incelenecektir. Kamu alacaklarına öncelik hakkı tanınmasında kamu yararı kavramının nasıl yorum¬lanması gerektiğine değinilecektir. Son olarak âdil ve dengeli bir uygulama sağlanabilmesi için, kamu alacaklarına tanınacak rüçhan hakkının kapsamının ne olması gerektiği konusunda yorum yapılacaktır. Bu bağlamda kamu alacak¬larının yeniden tasnifi için öneriler getirilecektir. Çalışma, yapılan inceleme ve değerlendirmeler çerçevesinde ulaşılan ne¬ticeleri içeren sonuç bölümü ile tamamlanacaktır. İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ KISALTMALAR GİRİŞ BİRİNCİ BÖLÜM KAMU ALACAKLARININ TANIMI, TAŞIDIĞI ÖNEM VE TAHSİLİNİN ÖZEL HÜKÜMLER ÇERÇEVESİNDE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ I. GENEL OLARAK KAMU ALACAKLARININ TANIMI VE TAŞIDIĞI ÖNEM 5 A. KAMU ALACAKLARININ TANIMI 5 B. KAMU ALACAKLARININ TAŞIDIĞI ÖNEM 7 II. KAMU ALACAKLARININ TAHSİLİNİN ÖZEL HÜKÜMLER ÇERÇEVESİNDE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ 11 III. KAMU ALACAKLARININ KAPSAMI 24 A. GENEL OLARAK 24 B. KAMU ALACAKLARININ TASNİFİ 25 1. Aslî Kamu Alacakları 26 a. Vergi 31 b. Resim 33 c. Harç 33 d. Ceza Tahkik ve Takiplerine Ait Muhakeme Masrafı 34 e. Vergi ve Para Cezası 35 2. Ferî Kamu Alacakları 36 a. Gecikme Zammı 37 b. Gecikme Faizi 38 c. Tecil Faizi 40 d. Haksız Çıkma Zammı 41 e. Pişmanlık Zammı 41 3. Kamu Hizmetleri Uygulamasından Doğan Kamu Alacakları 42 4. Kamu Alacaklarının Takip Masrafları 45 5. Özel Kanunlarında AATUHKa Göre Tahsil Edileceği Belirtilen Alacaklar 46 İKİNCİ BÖLÜM KAMU ALACAKLARININ KORUNMASI BAKIMINDAN RÜÇHAN HAKKI, YABANCI ÜLKE UYGULAMALARI VE İİKDAKİ BENZER MÜESSESELERİN İNCELENMESİ I. KAMU ALACAKLARININ KORUNMASI 53 II. KAMU ALACAKLARININ KORUNMASI BAKIMINDAN RÜÇHAN HAKKI 56 A. GENEL OLARAK 56 B. RÜÇHAN HAKKININ TANIMI VE KAPSAMI 58 C. KAMU ALACAKLARINA ÖNCELİK TANINMASININ SEBEPLERİ 61 III. YABANCI ÜLKE UYGULAMALARINDA KAMU ALACAKLARINA RÜÇHAN HAKKI TANINMASI 66 A. GENEL OLARAK 66 B. ÇEŞİTLİ ÜLKE UYGULAMALARINDA KAMU ALACAKLARINA RÜÇHAN HAKKI TANINMASI 71 1. İngiltere 71 2. Almanya 72 3. Fransa 73 4. Amerika Birleşik Devletleri 74 5. Avustralya 77 6. Kanada 78 7. Japonya 79 IV. İCRA VE İFLÃS KANUNUNDAKİ BENZER MÜESSESELER 80 A. GENEL OLARAK 80 B. İCRA VE İFLAS KANUNUNDA HACZE İŞTİRAK 82 1. Genel Olarak 82 2. Yabancı Ülke Uygulamalarında Hacze İştirak 83 a. Alman Hukuku 83 b. Fransız Hukuku 83 c. İsviçre Hukuku 83 3. Hacze İştirakin Kapsamı 84 a. Hacze Takipli (Adi)İştirak 84 aa. Takip şartı 86 bb. Öncelik şartı 86 cc. Belgelendirme şartı 87 dd. Süre şartı 88 b. Hacze Takipsiz (İmtiyazlı)İştirak 89 4. Hacze Takipli İştirak Usûlü (Paraların Paylaştırılması) 90 C. İCRA VE İFLÃS KANUNUNDA İFLÃS HALİNDE ALACAKLARIN SIRASI 92 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KAMU ALACAKLARINDA RÜÇHAN HAKKI I. GENEL OLARAK 95 II. HEM HACİZ HEM DE İFLÃSTA GEÇERLİ OLAN RÜÇHAN HAKKI 97 A. EŞYA VE GAYRİMENKULÜN AYNINDAN DOĞAN KAMU ALACAKLARI 98 1. Genel Olarak 98 2. Eşya Ve Gayrimenkulün Aynından Doğan Kamu Alacaklarının Kapsamı 102 a. Gümrük Vergisi 103 b. Bina ve Arazi vergisi 105 c. Motorlu Taşıtlar Vergisi 106 d. Veraset ve İntikal Vergisi 108 e. Eşya ve Gayrimenkulün Aynından Doğan Kamu Alacaklarına İlişkin Cezalar ve Ferî Kamu Alacakları 109 B. KAMU ALACAĞINA KARŞI TEMİNAT HÜKMÜNDE OLAN EŞYALAR 111 1. Katma Değer Vergisi Kanununun 55. Maddesindeki Düzenleme 111 2. AATUHKun 12. Maddesindeki Düzenleme 114 III. HACİZDE RÜÇHAN HAKKI 121 A. İLK HACZİN KAMU ALACAĞINDAN DOLAYI SONRAKİ HACZİN ÖZEL ALACAKTAN DOLAYI KONULMASI 121 B. İLK VE SONRAKİ HACİZLERİN KAMU ALACAĞINDAN DOLAYI KONULMASI (KAMU İDARELERİ ARASINDA ÖNCELİK) 126 IV. HACZE İŞTİRAKTE RÜÇHAN HAKKI 134 A. GENEL OLARAK 134 B. KAMU ALACAKLARININ HACZE İŞTİRAKİNİN ŞARTLARI 135 1. Daha Önceden Üçüncü Şahıslar Tarafından Özel Alacak İçin Haciz Konulmuş Olmalı 136 a. Daha Önce Özel Alacak İçin Haciz Konulmuş Olmalı 136 b. Özel Alacak İçin Konulmuş Olan Haciz Kesin Olmalı 141 aa. Genel Olarak 141 bb. Özel Alacaklardan Dolayı Konulan İhtiyatî Hacizlerin Kamu Alacaklarından Dolayı Konulan Hacizlere İştiraki 142 aaa. 4949 Sayılı Kanundan Önceki Düzenleme 144 bbb. 4949 Sayılı Kanundan Sonraki Durum 148 2. Daha Sonra Kamu Alacağından Dolayı da Aynı Mal İçin Haciz Konulmuş Olmalı 151 a. Kamu Alacağından Dolayı da Aynı Mal İçin Haciz Konulmalı 151 aa. Genel Olarak 151 bb. Kamu Alacağından Dolayı Kanunî Temsilci ve Diğer Kişiler Hakkında Haciz Uygulanması 158 cc. Haciz Aynı Mal Üzerine Konulmalı 160 b. Kamu Alacağından Dolayı Konulan Haciz Kesin Olmalı 161 3. Haczedilen Mallar Paraya Çevrilmeden Önce Kamu Alacağından Dolayı Haciz Konulmuş Olmalı 162 C. KAMU ALACAKLARININ REHİN KARŞISINDAKİ DURUMU 166 1. Rehnin Önceliği 167 2. Kamu Alacağının Rehinden Önceki Hacze İştiraki 169 a. 4949 Sayılı Kanundan (30.07.2003den) Önceki Dönem 169 b. 4949 Sayılı Kanun ile 5479 Sayılı Kanun Arasındaki Dönem (30.07.2003 08.04.2006 Arası) 170 c. 5479 Sayılı Kanun Sonrası (08.04.2006dan İtibaren Mevcut Uygulama) 171 D. GARAMETEN PAYLAŞTIRMA USÃLÜ 174 E. SIRA CETVELİNE KARŞI BAŞVURU YOLLARI 183 V. İFLÃS, MİRASIN REDDİ VE TEREKENİN TASFİYESİ HALİNDE RÜÇHAN HAKKI 186 A. GENEL OLARAK 186 B. KAMU ALACAKLARININ İFLÃSTA SIRA CETVELİNDEKİ YERİ 195 1. 4949 sayılı Kanundan (30.07.2003den) Önceki Dönem 196 2. 4949 Sayılı Kanunla 5479 Sayılı Kanun Arasındaki Dönem (30.07.2003 08.04.2006 Arası) 197 3. 5479 Sayılı Kanun Sonrası (08.04.2006dan İtibaren) Mevcut Uygulama 199 C. KAMU ALACAKLARININ İFLÃSTAKİ SIRASI İLE İLGİLİ ÖZEL DURUMLAR 200 1. TMSF Alacaklarının İflâs Sıra Cetvelindeki Yerine Bağlı Olarak Kamu Alacaklarının Durumu 200 a. 4389 Sayılı Mülga Bankalar Kanunu Kapsamında Fon Alacaklarının Sıra Cetvelindeki Yeri 201 b. 4949 Sayılı Kanun ve 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu Kapsamında Fon Alacakları ile Kamu Alacaklarının Durumu 203 2. Kamu Alacaklarında Halefiyet Durumu 209 D. İFLÃSIN ERTELENMESİ VE KONKORDATO HALİNDE KAMU ALACAKLARININ DURUMU 216 1. İFLÃSIN ERTELENMESİ 216 2. KONKORDATO 220 a. Konkordato Mühletinin Kamu Alacakları Üzerindeki Etkisi 221 b. Tasdik Edilen Konkordatonun Kamu Alacakları Üzerindeki Etkisi 224 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM KAMU ALACAKLARINDA RÜÇHAN HAKKININ DEĞERLENDİRİLMESİ I. KAMU ALACAKLARINA ÖZEL ALACAKLARA NAZARAN BİR TAKIM İMTİYAZLAR TANINMASININ DEĞERLENDİRİLMESİ 229 A. KAMU ALACAKLARININ TAHSİLİNİN AYRI BİR KANUNDA DÜZENLENMESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 229 B. KAMU ALACAKLARINA RÜÇHAN HAKKI TANINMASININ DEĞERLENDİRİLMESİ 232 II. ÖZEL ALACAKLILAR İLE KAMU ALACAKLISI ARASINDAKİ EŞİTLİK AÇISINDAN DEĞERLENDİRME 234 III. KAMU ALACAKLARINDA RÜÇHAN HAKKININ KAMU YARARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 236 A. GENEL OLARAK 236 B. HAZİNE YARARI İLE BİREY YARARI ARASINDAKİ DENGE AÇISINDAN DEĞERLENDİRME (KAMU YARARININ GERÇEKLEŞMESİ) 238 IV. KAMU ALACAKLARININ YENİDEN TASNİFİNİN GEREKLİLİĞİ 243 SONUÇ YARARLANILAN KAYNAKLAR
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı