Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
İşyerinde Manevi Taciz
İşyerinde Manevi Taciz
Fatma Burcu SAVAŞ
Sayfa Sayısı
:
146
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2007
ISBN NO
:
9789752956445
540,00
TL
öNSöZ
Sosyal bir varlık olan insanın sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürmesinin temel koşulu sağlıklı insan ilişkileri kurabilmesi, yaşamının her döneminde sağlıklı sosyal ortamlarda varlığını sürdürmesidir. Bununla birlikte, kişinin sağlıklı bir sosyal yaşam sürmesi sadece kendi iradesine ve davranışlarına bağlı değildir. İçinde bulunduğumuz sosyal ortamda diğerlerinin davranış biçimleri, kurum kültürü bizim yaşam kalitemizi doğrudan etkiler.
Yetişkin yaşamımızın büyük kısmını kapsayan sosyal ortam olarak işyeri bu bakımdan özellikle önemlidir. Çalışma yaşamında kişisel çatışma ve rekabetin artmasıyla birlikte hukuka aykırı bir davranış biçimi olarak ortaya çıkan manevi taciz olgusu kişinin mutluluğu yanında kurumun başarısını da son derece olumsuz etkileyen bir olgudur. Uluslararası literatürde \"mob-bing\" olarak bilinen ve Türkiye\′de psikolojik taciz olarak da isimlendirildiği görülen manevi taciz, işyeri stresi kadar eski bir olgu olmakla birlikte hukukun ilgi alanına yeni giren bir kavramdır.
İş ve sosyal güvenlik hukuku basit anlamda işçi-işveren ilişkilerini incelemenin ötesinde, iş yaşamında kişilik haklarının korunmasını amaçlayan hukuk disiplinidir. Başlıca ilgi konusu işçilerin fiziksel ve psikolojik sağlıklarının korunması olan iş ve sosyal güvenlik hukuku alanında yapılacak akademik çalışmalarda, önceliğin işçinin sağlığım etkileyen olgulara verilmesi gerekir. Bir hukuk disiplininin sağlam temeller üzerinde gelişmesi, yeni sosyal olguların ayrıntılı ve derinlemesine monografilerde incelenmesiyle mümkün olabilir.
Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku kürsüsü asistanı Burcu Savaş önerimiz üzerine \"İşyerinde Manevi Taciz\" konusunu yüksek lisans tezi olarak hazırlamayı kabul etmiş, yabancı hukuk literatürünün dahi çok sınırlı olduğu ve çetin hukuki sorunları barındıran bu konuyu başarıyla incelemiştir. Tezin ortaya çıkış sürecinde yakından izlediğim üzere Burcu Savaş, konuyu bilimsel bir merakla ele almış, üstün çalışma gücü göstermiş ve karşılaştığı hukuksal sorunların üzerine gitmekten çekinmemiştir. Ortaya çıkan eser Türk hukukunda bu konuda yazılmış ilk monografi ve derinlemesine incelemedir.
Eser, manevi taciz kavramını ayrıntılı biçimde ele alarak tüm yönleriyle okuyucuya tanıtmaktadır. Çalışmada öncelikle işyerinde manevi tacizi ortaya çıkaran nedenler incelenmiş, benzer kavramlarla farkları ortaya konularak hukuki tanımı yapılmıştır. Ayrıca, uluslararası belgeler ve yabancı hukuk sistemlerinde konunun nasıl ele alındığı ortaya konulmuştur. Ancak Yazar, yabancı hukuk sistemlerini tanıtmakla yetinmemiştir. Gerek manevi tacizin ihlal ettiği hukuki değerleri, gerek korunma ve yaptırım mekanizmalarını incelerken hukukumuz yönünden özgün çözümler geliştirme görevini başarıyla yerine getirmiştir. Bu özelliğiyle, çalışma hukuk uygulamacılarına ışık tutacak niteliktedir.
Burcu Savaş\′ın ilk çalışmasında ortaya koyduğu başarı övgüyü hak ettiği gibi geleceğe yönelik olarak kendisine görev yüklemekte, en az bu yetkinlikte eserleri hukukumuza kazandıracağı yolunda haklı bir beklenti yaratmaktadır.
Bu vesileyle, çalışmayı basan Beta Yayınevi yöneticilerine teşekkürü ifası gerekli bir borç sayarım.
Nisan 2007 Doç. Dr. E. Murat ENGİN
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR VII
GİRİŞ 1
BIRINCI BOLUM
İŞYERİNDE MANEVİ TACİZ KAVRAMI VE SINIRLARI
I-
İşyerinde Manevi Taciz Kavramı 5
A- Ulusal ve Mukayeseli Hukukta Mevcut Terminoloji Sorunu 5
B- İşyerinde Manevi Tacize Yol Açan Sebepler ve Manevi Taciz
Sürecinde Rol Alanlar 9
1) İşyerinde Manevi Tacizin Sebepleri 9
a) Faile İlişkin Manevi Taciz Sebepleri 9
b) İşyeri Kaynaklı Manevi Taciz Sebepleri 10
2) İşyerinde Manevi Taciz Sürecinde Rol Alanlar 11
a) Fail veya Faillerin Profili 12
b) Mağdur veya Mağdurların Profili 16
c) İzleyici veya İzleyiciler 17
C- İşyerinde Manevi Taciz Olarak Nitelendirilebilecek Davranış
Biçimleri İle Yarattıkları Etki ve Sonuçlar 18
1) İşyerinde Manevi Tacizin Uygulanma Biçimleri 18
2) İşyerinde Manevi Tacizin Yarattığı Etki ve Sonuçlar 21
a) Mağdur Üzerinde Yarattığı Etki ve Sonuçlar 21
b) İşyeri Üzerinde Yarattığı Etki ve Sonuçlar 23
II- İşyerinde Manevi Tacizin Benzer Kavramlarla Karşılaştırılması
ve Genel Tanım Sorunu 25
A- Benzer Kavramlarla Karşılaştırma 25
X
1) Keyfî Ayrım Yasağı 25
2) İşyerinde Cinsel Taciz 35
3) İşyeri Stresi 41
B- Genel Tanım Sorunu 43
İKİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI BELGELER VE MUKAYESELİ HUKUKTA İŞYERİNDE MANEVİ TACİZE İLİŞKİN DÜZENLEMELER
I- Uluslararası Belgelerde İşyerinde Manevi Tacize İlişkin
Düzenlemeler 49
A- Uluslararası Çalışma Örgütü 49
1) \"İşyerinde Şiddet\" Başlıklı Rapor 49
2) Hizmet Sektöründe İşyeri Şiddeti Üzerine Davranış Kodu . . .51
B- Avrupa Birliği 52
1) \"İşyerinde Şiddet\" Başlıklı Görüş 55
2) \"İşyerinde Şiddetin Önlenmesi\" Başlıklı Rapor 56
3) \"İşyerinde Manevi Tacize Karşı Yükselen Bilinç\"
Başlıklı Rapor 57
4) 2001/2339 (INI) sayılı \"İşyerinde Taciz\" Başlıklı
Parlamento Kararı 58
C- Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı 60
II- Yabancı Ülke Uygulamaları 63
A- İşyerinde Manevi Tacizin Kıta Avrupası ve Amerika Birleşik
Devletleri Hukukları Uyarınca Niteliği 63
B- Kıta Avrupası Hukuku\′nda İşyerinde Manevi Tacize İlişkin Yasal
Düzenleme Örnekleri 65
1) Fransa 65
a) Önleyici Nitelikteki Düzenlemeler 68
b) Koruyucu ve Yasaklayıcı Nitelikteki Düzenlemeler . . . .69
c) Kolaylık Sağlayıcı Nitelikteki Düzenlemeler 70
d) Yaptırım Öngören Düzenlemeler 71
2) İsviçre 74
C- Anglosakson Hukuku\′nda İşyerinde Manevi Tacize İlişkin
Yasal Düzenleme Örnekleri 78
1) Amerika Birleşik Devletleri 78
a) Mesleki Güvenlik ve Sağlık Kanunu 81
b) Amerikan Yurttaş Hakları Kanunu 82
c) Engelli Amerikalılar Kanunu 84
d) İstihdamda Yaş Ayrımcılığı Kanunu 86
2) Birleşik Krallık 88
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK HUKUKU\′NDA İŞYERİNDE MANEVİ TACİZ
I- Sözleşmenin İfası Aşamasında Mağdur İşçinin Başvurabileceği
Hukuki Korunma Yolları 91
A- İşverenin Gözetme Borcuna Dayalı Koruma 91
1) Gözetme Borcuna İlişkin Mevcut Yasal Düzenlemeler 92
2) İşverenin Gözetme Borcunun Kapsamı ve İhlali
Hallerinde İşverenin Sorumluluğunun Hukuki Temelleri . . .93
a) İşverenin Gözetme Borcunun Kapsamı 93
b) Gözetme Borcunun İhlali Hallerinde İşverenin
Sorumluluğunun Hukuki Temelleri 94
3) İşyerinde Manevi Taciz Mağduru İşçinin Başvurabileceği
Hukuki Yollar 98
a) İş Görme Borcunu İfadan Kaçınma 98
b) Maddi veya Manevi Tazminat Davası 100
B- İşçinin Kişilik Hakkının Korunması Çerçevesinde
Başvurabileceği Hukuki Yollar 101
1) Kişilik Hakkının Tanımı ve Kapsamı 101
2) Kişilik Hakkına İlişkin Mevcut Yasal Düzenlemeler 102
3) Kişilik Hakkının İhlali Nedeniyle Açılabilecek Davalar ve
İspat Yükü 104
a) Koruyucu Davalar 106
b) Tazminat Davaları 107
c) Açılan Davalarda İspat Yükü 109
C- İşverenin Eşit İşlem Borcuna Dayalı Koruma 109
II- İşyerinde Manevi Tacizin İş Sözleşmesinin Sona Ermesine Etkisi .112
A- İş Sözleşmesinin Haklı Nedenle Feshi 112
1) İşçinin İş Sözleşmesini Haklı Nedenle Feshetmesi 112
2) İşverenin İş Sözleşmesini Haklı Nedenle Feshetmesi 116
B- İş Sözleşmesinin Çalışma Koşullarında Değişiklik
Nedeniyle Feshi ng
C- Fesih Nedenini İspat Yükü 123
III- Sosyal Güvenlik Hukuku Açısından İşyerinde Manevi Taciz 125
SONUÇ 131
KAYNAKÇA 137
Sosyal bir varlık olan insanın sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürmesinin temel koşulu sağlıklı insan ilişkileri kurabilmesi, yaşamının her döneminde sağlıklı sosyal ortamlarda varlığını sürdürmesidir. Bununla birlikte, kişinin sağlıklı bir sosyal yaşam sürmesi sadece kendi iradesine ve davranışlarına bağlı değildir. İçinde bulunduğumuz sosyal ortamda diğerlerinin davranış biçimleri, kurum kültürü bizim yaşam kalitemizi doğrudan etkiler.
Yetişkin yaşamımızın büyük kısmını kapsayan sosyal ortam olarak işyeri bu bakımdan özellikle önemlidir. Çalışma yaşamında kişisel çatışma ve rekabetin artmasıyla birlikte hukuka aykırı bir davranış biçimi olarak ortaya çıkan manevi taciz olgusu kişinin mutluluğu yanında kurumun başarısını da son derece olumsuz etkileyen bir olgudur. Uluslararası literatürde \"mob-bing\" olarak bilinen ve Türkiye\′de psikolojik taciz olarak da isimlendirildiği görülen manevi taciz, işyeri stresi kadar eski bir olgu olmakla birlikte hukukun ilgi alanına yeni giren bir kavramdır.
İş ve sosyal güvenlik hukuku basit anlamda işçi-işveren ilişkilerini incelemenin ötesinde, iş yaşamında kişilik haklarının korunmasını amaçlayan hukuk disiplinidir. Başlıca ilgi konusu işçilerin fiziksel ve psikolojik sağlıklarının korunması olan iş ve sosyal güvenlik hukuku alanında yapılacak akademik çalışmalarda, önceliğin işçinin sağlığım etkileyen olgulara verilmesi gerekir. Bir hukuk disiplininin sağlam temeller üzerinde gelişmesi, yeni sosyal olguların ayrıntılı ve derinlemesine monografilerde incelenmesiyle mümkün olabilir.
Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku kürsüsü asistanı Burcu Savaş önerimiz üzerine \"İşyerinde Manevi Taciz\" konusunu yüksek lisans tezi olarak hazırlamayı kabul etmiş, yabancı hukuk literatürünün dahi çok sınırlı olduğu ve çetin hukuki sorunları barındıran bu konuyu başarıyla incelemiştir. Tezin ortaya çıkış sürecinde yakından izlediğim üzere Burcu Savaş, konuyu bilimsel bir merakla ele almış, üstün çalışma gücü göstermiş ve karşılaştığı hukuksal sorunların üzerine gitmekten çekinmemiştir. Ortaya çıkan eser Türk hukukunda bu konuda yazılmış ilk monografi ve derinlemesine incelemedir.
Eser, manevi taciz kavramını ayrıntılı biçimde ele alarak tüm yönleriyle okuyucuya tanıtmaktadır. Çalışmada öncelikle işyerinde manevi tacizi ortaya çıkaran nedenler incelenmiş, benzer kavramlarla farkları ortaya konularak hukuki tanımı yapılmıştır. Ayrıca, uluslararası belgeler ve yabancı hukuk sistemlerinde konunun nasıl ele alındığı ortaya konulmuştur. Ancak Yazar, yabancı hukuk sistemlerini tanıtmakla yetinmemiştir. Gerek manevi tacizin ihlal ettiği hukuki değerleri, gerek korunma ve yaptırım mekanizmalarını incelerken hukukumuz yönünden özgün çözümler geliştirme görevini başarıyla yerine getirmiştir. Bu özelliğiyle, çalışma hukuk uygulamacılarına ışık tutacak niteliktedir.
Burcu Savaş\′ın ilk çalışmasında ortaya koyduğu başarı övgüyü hak ettiği gibi geleceğe yönelik olarak kendisine görev yüklemekte, en az bu yetkinlikte eserleri hukukumuza kazandıracağı yolunda haklı bir beklenti yaratmaktadır.
Bu vesileyle, çalışmayı basan Beta Yayınevi yöneticilerine teşekkürü ifası gerekli bir borç sayarım.
Nisan 2007 Doç. Dr. E. Murat ENGİN
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR VII
GİRİŞ 1
BIRINCI BOLUM
İŞYERİNDE MANEVİ TACİZ KAVRAMI VE SINIRLARI
I-
İşyerinde Manevi Taciz Kavramı 5
A- Ulusal ve Mukayeseli Hukukta Mevcut Terminoloji Sorunu 5
B- İşyerinde Manevi Tacize Yol Açan Sebepler ve Manevi Taciz
Sürecinde Rol Alanlar 9
1) İşyerinde Manevi Tacizin Sebepleri 9
a) Faile İlişkin Manevi Taciz Sebepleri 9
b) İşyeri Kaynaklı Manevi Taciz Sebepleri 10
2) İşyerinde Manevi Taciz Sürecinde Rol Alanlar 11
a) Fail veya Faillerin Profili 12
b) Mağdur veya Mağdurların Profili 16
c) İzleyici veya İzleyiciler 17
C- İşyerinde Manevi Taciz Olarak Nitelendirilebilecek Davranış
Biçimleri İle Yarattıkları Etki ve Sonuçlar 18
1) İşyerinde Manevi Tacizin Uygulanma Biçimleri 18
2) İşyerinde Manevi Tacizin Yarattığı Etki ve Sonuçlar 21
a) Mağdur Üzerinde Yarattığı Etki ve Sonuçlar 21
b) İşyeri Üzerinde Yarattığı Etki ve Sonuçlar 23
II- İşyerinde Manevi Tacizin Benzer Kavramlarla Karşılaştırılması
ve Genel Tanım Sorunu 25
A- Benzer Kavramlarla Karşılaştırma 25
X
1) Keyfî Ayrım Yasağı 25
2) İşyerinde Cinsel Taciz 35
3) İşyeri Stresi 41
B- Genel Tanım Sorunu 43
İKİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI BELGELER VE MUKAYESELİ HUKUKTA İŞYERİNDE MANEVİ TACİZE İLİŞKİN DÜZENLEMELER
I- Uluslararası Belgelerde İşyerinde Manevi Tacize İlişkin
Düzenlemeler 49
A- Uluslararası Çalışma Örgütü 49
1) \"İşyerinde Şiddet\" Başlıklı Rapor 49
2) Hizmet Sektöründe İşyeri Şiddeti Üzerine Davranış Kodu . . .51
B- Avrupa Birliği 52
1) \"İşyerinde Şiddet\" Başlıklı Görüş 55
2) \"İşyerinde Şiddetin Önlenmesi\" Başlıklı Rapor 56
3) \"İşyerinde Manevi Tacize Karşı Yükselen Bilinç\"
Başlıklı Rapor 57
4) 2001/2339 (INI) sayılı \"İşyerinde Taciz\" Başlıklı
Parlamento Kararı 58
C- Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı 60
II- Yabancı Ülke Uygulamaları 63
A- İşyerinde Manevi Tacizin Kıta Avrupası ve Amerika Birleşik
Devletleri Hukukları Uyarınca Niteliği 63
B- Kıta Avrupası Hukuku\′nda İşyerinde Manevi Tacize İlişkin Yasal
Düzenleme Örnekleri 65
1) Fransa 65
a) Önleyici Nitelikteki Düzenlemeler 68
b) Koruyucu ve Yasaklayıcı Nitelikteki Düzenlemeler . . . .69
c) Kolaylık Sağlayıcı Nitelikteki Düzenlemeler 70
d) Yaptırım Öngören Düzenlemeler 71
2) İsviçre 74
C- Anglosakson Hukuku\′nda İşyerinde Manevi Tacize İlişkin
Yasal Düzenleme Örnekleri 78
1) Amerika Birleşik Devletleri 78
a) Mesleki Güvenlik ve Sağlık Kanunu 81
b) Amerikan Yurttaş Hakları Kanunu 82
c) Engelli Amerikalılar Kanunu 84
d) İstihdamda Yaş Ayrımcılığı Kanunu 86
2) Birleşik Krallık 88
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK HUKUKU\′NDA İŞYERİNDE MANEVİ TACİZ
I- Sözleşmenin İfası Aşamasında Mağdur İşçinin Başvurabileceği
Hukuki Korunma Yolları 91
A- İşverenin Gözetme Borcuna Dayalı Koruma 91
1) Gözetme Borcuna İlişkin Mevcut Yasal Düzenlemeler 92
2) İşverenin Gözetme Borcunun Kapsamı ve İhlali
Hallerinde İşverenin Sorumluluğunun Hukuki Temelleri . . .93
a) İşverenin Gözetme Borcunun Kapsamı 93
b) Gözetme Borcunun İhlali Hallerinde İşverenin
Sorumluluğunun Hukuki Temelleri 94
3) İşyerinde Manevi Taciz Mağduru İşçinin Başvurabileceği
Hukuki Yollar 98
a) İş Görme Borcunu İfadan Kaçınma 98
b) Maddi veya Manevi Tazminat Davası 100
B- İşçinin Kişilik Hakkının Korunması Çerçevesinde
Başvurabileceği Hukuki Yollar 101
1) Kişilik Hakkının Tanımı ve Kapsamı 101
2) Kişilik Hakkına İlişkin Mevcut Yasal Düzenlemeler 102
3) Kişilik Hakkının İhlali Nedeniyle Açılabilecek Davalar ve
İspat Yükü 104
a) Koruyucu Davalar 106
b) Tazminat Davaları 107
c) Açılan Davalarda İspat Yükü 109
C- İşverenin Eşit İşlem Borcuna Dayalı Koruma 109
II- İşyerinde Manevi Tacizin İş Sözleşmesinin Sona Ermesine Etkisi .112
A- İş Sözleşmesinin Haklı Nedenle Feshi 112
1) İşçinin İş Sözleşmesini Haklı Nedenle Feshetmesi 112
2) İşverenin İş Sözleşmesini Haklı Nedenle Feshetmesi 116
B- İş Sözleşmesinin Çalışma Koşullarında Değişiklik
Nedeniyle Feshi ng
C- Fesih Nedenini İspat Yükü 123
III- Sosyal Güvenlik Hukuku Açısından İşyerinde Manevi Taciz 125
SONUÇ 131
KAYNAKÇA 137
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı