Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
İşverenin Haklı Nedenle Fesih Hakkı
İşverenin Haklı Nedenle Fesih Hakkı
Seda ARSLAN
Sayfa Sayısı
:
170
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2012
ISBN NO
:
9786055373788
1.000,00
TL ONSOZ İş sözleşmesinin derhal haklı nedenle fesih hakkı, iş ilişkisinin çekil¬mez olduğu, artık sözleşmenin devamının iyiniyet kuralları çerçevesinde taraflardan beklenemediği ve işyeri düzeninin bozulduğu durumlarda, hem işçiye hem de işverene tanınmış bir haktır. İşveren tarafından söz¬leşmenin sona erdirilmesinin haklı nedene dayanıp dayanmadığı, ortaya çıkardığı sonuçlar bakımından önem taşımaktadır. İşveren, özellikle ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve benzerlerine dayanarak sözleşmeye derhal haklı nedenle son verdiğinde, herhangi bir tazminat yükümlülüğüyle karşılaşmayacaktır. O halde ′haklı neden′ kavramının kapsamının belirlenmesi, işverenin hangi durumlarda ve olayla karşı¬laştığında derhal sözleşmeye haklı nedenle son vereceğinin doğru tespit edilmesi önem taşımaktadır. Uygulamada da sıkça karşılaşılan bir durum olması ve Yargıtay 9. Hukuk Dairesi′nin kararlarının önemli bir bölümü¬nü oluşturması nedeniyle işverenin hangi hallerde fesih hakkının olduğu ve bu hakkın kullanılmasının usulü incelenmeye değer bulunmuştur. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabi-lim Dalı′nda yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışma, İşverenin Haklı Nedenle Fesih Hakkı′ adı altında 08.12.2011 tarihinde, Prof. Dr. Fevzi ŞAHLANAN, Prof. Dr. Ömer EKMEKÇİ, Prof. Dr. Haluk Nami NOMER, Prof. Dr. Gülsevil ALPAGUT, Doç. Dr. Fuat BAYRAM′dan oluşan jüri önünde savunulmuş ve başarılı bulunmuştur. Yüksek lisansa başlarken beni cesaretlendiren ve teşvik eden, tez çalışmamın hazırlanmasında bana destek olan tez danışmanım Sayın Prof. Dr. Ömer EKMEKÇİ′ye, savunma sırasında değerli eleştirileriyle bana yol gösteren jüri üyeleri Prof. Dr. Fevzi ŞAHLANAN′a, Prof. Dr. Haluk Nami NOMER′e, Prof. Dr. Gülsevil ALPAGUT ve Doç. Dr. Fuat BAYRAM′a, Çukurova Üniversitesi Hukuk Fakültesi′nde asistanı oldu¬ğum, bana destek olan ve yol gösteren hocam Yrd. Doç. Dr. Zeki OKUR′a, eğitim ve öğretim hayatım boyunca benim yetişmemde katkıları olan tüm hocalarıma, tez yazım sürecinde bana her zaman yardımcı olan ve gereken tüm kolaylığı sağlayan İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kütüphanesi çalışanlarına teşekkürü bir borç bilirim. Lisans öğrenimim sırasında ve sonrasında yardımlarını esirgeme¬yerek bana her konuda destek olan, öğrencisi olmaktan büyük bir onur ve gurur duyduğum, tezimin kitap olarak yayınlanması konusunda da beni cesaretlendiren, değerli hocam Sayın Prof. Dr. Ömer TEOMAN′a şükranlarımı sunuyorum. Emekli olmadan önce, kendisini tanımak ve öğrencisi olmak onu¬runa eriştiğim, insan sevgisi, hoşgörüsü, alçakgönüllülüğü ve kendi üslubuyla her zaman örnek alacağım, akademik hayata girmemde bana destek olan değerli hocam Prof. Dr. Hüseyin HATEMİ′ye teşekkürlerimi sunuyorum. Varlığıyla hayatımı renklendiren ve bana her zaman güç veren sevgili kız kardeşim Elif ARSLAN′a ve maddi manevi her zaman yanımda olan, büyük sabır ve özveri gösteren, hakkını hiçbir zaman ödeyemeyeceğim canım annem Yıldız ARSLAN′a teşekkürü bir borç bilir, aramızdan çok erken ayrılan ama her adımımızda bizimle beraber olan ve her zaman kalbimizde yaşayan canım babam merhum Hüseyin ARSLAN′ı saygıyla ve rahmetle anıyor ve bu eseri anne ve babama ithaf ediyorum. SedaARSLAN İstanbul, Nisan 2012 GİRİŞ Borçlar hukukundaki sözleşme serbestisi ilkesinin bir sonucu olarak tarafların diledikleri gibi sözleşme yapma ve sözleşmeyi ortadan kaldır¬ma özgürlüklerinin aksine, iş hukukunda güçlü işveren karşısında işçinin güçsüz konumda olması ve iş sözleşmesinin taraflara sıkı borç ilişkisi yük¬lemesi sebebiyle, iş sözleşmesinin sona erdirilmesinde bir takım kanuni sınırlamalar getirilmektedir. Böylece işveren, geçerli veya haklı bir sebebe dayanmadan iş sözleşmesini sona erdirirse, bunun sonuçlarına katlanmak zorunda kalacaktır. İş sözleşmesinin kurulmasında işveren nasıl daha aktif bir rol oynuyorsa iş sözleşmesinin sona ermesinde de işverenin ağırlığının daha fazla olduğunu görmekteyiz. İşverenin dilediği gibi işçi ile iş ilişkisine son vermesinin önüne geçmek için, 4857 sayılı İş Kanunu ile iş güvencesi hükümleri getirilerek hukuk sistemimize dahil edilmiştir. Böylece, işveren fesih hakkını kullanırken bunu gerekçelendirecek, belirli usul ve esas doğrultusunda hareket edecek, ekonomik nedenlerle toplu işçi çıkarmada ise idari prosedüre uyacaktır. Çalışmamızda iş sözleşmesinin sona erme hallerinden işverenin haklı nedenle derhal (bildirimsiz) sözleşmeyi fesih hakkı üzerinde durul¬maktadır. İş Kanunu m. 25 çerçevesinde haklı bir nedenin varlığı halinde işverenin iş ilişkisinin devamına katlanması ve iş ilişkisini devam ettirmesi beklenemez. Haklı neden, iş sözleşmesine devamının taraflar için katlanı-lamaz olduğu, objektif iyiniyet kuralları gereğince sözleşmeyi derhal sona erdirme hakkı veren hukuki bir olaydır. Söz konusu haklı nedenler sadece kanunda belirtilenler ile sınırlı olmayıp, bunlara benzer durumlarda da işverenin fesih hakkının doğacağı kabul edilmektedir. İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm HAKLI NEDENLE DERHAL FESİH KAVRAMI, HUKUKİ NİTELİĞİ, KOŞULLARI, ŞEKLİ VE İSPATI I. Genel Olarak 3 A. ′Haklı Neden′ Kavramı 6 B. İş Sözleşmesinin Belirli/Belirsiz Süreli Olması 9 C. Olağanüstü Fesih Türü 9 D. Fesih Beyanında Belirtilen Haklı Nedene Bağlılık 10 E. Derhal Fesih Hakkının Önceden Sınırlandırılması veya Kaldırılması 11 II. Haklı Nedenle Fesih Hakkının Kullanılma Koşulları 14 A. İş Sözleşmesinin Sürekli Olması 14 B. Kanunda Sayılan Haklı Bir Nedenin Varlığı 15 C. Haklı Nedenle Fesih Beyanında Bulunma 15 1. Fesih Beyanının Karşı Tarafa Bildirilmesi Gerekir 16 2. Fesih Hakkını Kazanan Taraf Bu Hakkını Kullanmakta Serbesttir 17 3. Fesih İradesi Açık; Anlaşılır ve Kesin Olmalıdır 17 4. Haklı Nedenle Fesih Beyanında Bulunan Taraf Belirlenmelidir 18 III. Hakkı Nedenle Derhal Fesih Hakkının Şekli 19 A. Genel Olarak 19 B. Yeni Borçlar Kanunu Uygulaması 20 IV. Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkında İspat Yükü 21 İkinci Bölüm İŞVERENİN HAKLI NEDENLE DERHAL FESİH SEBEPLERİ I. Sağlık Sebepleri 24 A. İşçinin Kendi Kusuruyla Hastalık veya Sakatlığa Uğraması 25 1. İşçi Bir Hastalık veya Sakatlığa Uğramalıdır 26 2. Hastalık veya Sakatlık, İşçinin Kastından yahut Derli Toplu Olmayan Yaşayışından veya İçkiye Düşkünlüğünden Doğmalıdır 26 a. İşçinin Kasdı 27 b. İşçinin Derli Toplu Olmayan Yaşayışı 29 c. İşçinin İçkiye Düşkünlüğü 30 d. İşçi Bu Sebeple Devamsızlıkta Bulunmalıdır 31 B. İşçinin Kusuru Olmaksızın Hastalık veya Kazaya Uğraması 33 C. İşçinin Doğum Nedeniyle Devamsızlıkta Bulunması (İşçinin Gebeliği) 39 D. İşçinin Hastalığının Tedavi Edilemeyecek Nitelikte Olması ve İşyerinde Çalışmasında Sakınca Bulunduğunun Sağlık Kurulunca Saptanması 41 1. İşçinin Hastalığı Tedavi Edilemeyecek Nitelikte Olmalıdır 42 2. İşçinin İşyerinde Çalışması Sakıncalı Olmalıdır 43 3. İşçinin Çalışmasının Sakıncalı Olduğunun Sağlık Kurulunca Saptanması Gerekmektedir 44 E. İş Sözleşmesinin Askıda Kalması Durumu 44 II. Ahlak ve İyiniyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri 45 A. İşçinin İşvereni Yanıltması 47 1. Esaslı Nokta Kavramı 50 2. Kimlik İle İlgili Yanıltma 51 3. Sağlık Durumu İle İlgili Yanıltma 52 4. Önceki İş İle İlgili Yanıltma 53 5. Sabıka Kaydı İle İlgili Yanıltma 54 6. Hile İle Yanıltma 55 B. İşçinin, İşveren veya Aile Üyelerinden Birinin Şeref ve Namusuna Dokunacak Sözler Sarfetmesi, Davranışlarda Bulunması veya İşveren Hakkında Şeref ve Haysiyet Kırıcı Asılsız İhbar ve İsnatlarda Bulunması 57 1. İşveren ve İşveren Vekili Kavramı 57 2. Aile Üyesi Kavramı 58 3. Şeref ve Namusa Dokunacak Söz veya Davranış Kavramları 59 4. İşçinin Asılsız İhbar ve İsnatlarda Bulunması 62 C. İşçinin İşverenin Başka Bir İşçisine Cinsel Tacizde Bulunması 65 1. Cinsel Taciz Kavramı 66 2. İşverenin Başka Bir İşçisi Kavramı 68 3. Cinsel Tacizin Yapıldığı Yer ve Zaman 70 D. İşçinin Sataşması 71 1. Sataşma Kavramı 72 2. Sözlü Sataşma 73 3. Fiili (Eylemli) Sataşma 75 4. İşçinin, İşverene veya Bunların Aile Üyelerinden Birine Sataşması İle İşverenin Başka İşçisine Sataşması Durumu....76 5. İşyeri veya İş Süreleri Dışında Sataşma 77 6. İşçinin Bir Yakınının Sataşması 78 E. İşçinin İçki veya Uyuşturucu Madde Kullanma Yasağına Aykırı Davranması 80 1. Genel Olarak 80 2. İşyerine Sarhoş veya Uyuşturucu Madde Alarak Gelmek 81 3. İşyerinde Alkollü İçki veya Uyuşturucu Madde Kullanmak 82 4. İşyeri ve İş Saatleri Dışında Alkol Almak Fesih İçin Haklı Sebep Midir? 83 F. İşçinin Doğruluk ve Bağlılığa Uymayan Davranışlarda Bulunması 86 1. İşçinin İşverenin Güvenini Kötüye Kullanması 88 2. İşçinin Hırsızlık Yapması 91 3. İşçinin İşverenin Meslek Sırlarını Ortaya Atması 92 4. İşçinin Doğruluk ve Bağlılığa Uymayan Diğer Davranışları 93 G. İşçinin İşyerinde Suç İşlemesi 95 1. İşçi Tarafından İşlenmiş Bir Suç Olmalıdır 96 2. Suç İşyerinde İşlenmelidir 96 3. Suç Yedi Günden Fazla Hapisle Cezalandırılan Bir Suç Olmalıdır 98 4. Cezası Ertelenmeyen Bir Suç Olmalıdır 99 H. İşçinin Devamsızlığı 99 1. Devamsızlık Halleri 101 a. Ardı Ardına İki İşgünü 101 b. Bir Ay İçinde İki Defa Herhangi Bir Tatil Gününden Sonraki İşgünü 103 c. Bir Ayda Üç İşgünü 104 2. İşçinin İşverenden İzin Almaksızın İşine Devam Etmemesi 105 3. İşçinin Haklı Bir Sebebe Dayanmaksızın İşine Devam Etmemesi 106 4. İşçinin Devamsızlık Nedenini İşverene Bildirme Gerekliliği 111 I. İşçinin Görevini Yapmamakta Israr Etmesi 112 1. İşçinin Yapmakla Ödevli Bulunduğu Bir Görevi Olmalıdır 113 2. Görevini Yapması İşçiye Hatırlatılmalıdır 120 3. İşçi Görevini Yapmamakta Israr Etmelidir 123 J. İşçinin İş Güvenliğini Tehlikeye Düşürmesi veya İşyerindeki Malları Zarara Uğratması 125 1. İşçinin İş Güvenliğini Tehlikeye Düşürmesi 126 a. İşçinin İş Güvenliğini Tehlikeye Düşürmesi Gerekir 126 b. Tehlike İşçinin Kusurlu Bir Davranışının Sonucu Doğmalıdır 129 2. İşçinin İşyerindeki Malları Otuz Günlük Ücretiyle Ödenemeyecek Derecede Zarara Uğratması 130 a. İşyerinin Malı Olan veya Malı Olmayıp da Eli Altında Bulunan Makine, Tesisat veya Başka Eşya ve Madde Olması Gerekir 130 b. Bir Zararın Doğmuş Olması Gerekir 130 c. Zarar İşçinin Kusurlu Davranışının Sonucunda Doğmalıdır 132 d. Zarar Miktarının İşçinin Otuz Günlük Ücretinden Fazla Olması 133 e. Zararı İşveren, Kusursuzluğu İşçi İspatlamalıdır 135 K. Psikolojik Taciz/Saldırı (Mobbing) 136 III. Zorlayıcı Sebepler 139 A. Zorlayıcı Sebep Kavramı 139 B. Zorlayıcı Sebebin Bir Haftadan Fazla Sürmesi 143 C. Zorlayıcı Sebep Dolayısıyla Bekleme Süresi İçinde İşçiye Yarım Ücret Ödenmesi 144 IV İşçinin Gözaltına Alınması veya Tutuklanması 145 Üçüncü Bölüm HAKLI NEDENLE DERHAL FESİH HAKKINI KULLANMA SÜRESİ I. Fesih Süresinin Hukuki Niteliği 149 A. Genel Olarak 149 B. Hak Düşürücü Süre 150 II. Fesih Süresinin Uygulanma Şartlan 151 A. İş Sözleşmesinin Ahlak ve İyiniyet Kurallarına Uymayan Bir Nedenle Feshi 151 B. İş Kanununa Tabi ve Sürekli İşe Yönelik İş İlişkisi 152 C. Kanunda Belirtilen Süreler İçinde Kullanılması 152 1. Fesih Süresinin Hesabı 153 2. Feshin Tebliğ Anı 155 3. Feshe Yetkili Makam 155 4. Fesih Sürelerinin Geçirilmesi 156 SONUÇ 159 KAYNAKÇA 161
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı