Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
İsveç İdare Hukuku ( Förvaltning i offentlighetens Ijus )
İsveç İdare Hukuku ( Förvaltning i offentlighetens Ijus )
Müslüm AKINCI
Sayfa Sayısı
:
327
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2010
ISBN NO
:
9789754645644
250,00
TL öNSöZ Monografık derinlik kaygısından çok betimleyici (descriptive) bir yaklaşımla tamamlanan bu çalışma, 2007-2008 döneminde bulunduğum İsveç′te idare hukukçusu gözlemiyle edindiğim birikimin ürünüdür. Neden İsveç? Büyük ölçüde Fransız idare hukukunun egemen olduğu ülkemizde henüz bize yabancı olan İsveç, bazı açılardan dikkate değer özelliklere sahiptir. İki yüzyıllık bir geçmişiyle bütün dünyaya esin kaynağı olan Om-budsmanlık kurumu burada doğmuştur. Benzer bir yapılanmanın şimdilerde Anayasal temelleri atılan ülkemizde, Ombudsmanlığm, kaynağında nasıl işlediğine bakmak gerektiği düşüncesi İsveç′i tercih etmede temel etken oldu. Orada bulunduğum süre boyunca Kurum′a dair yerinde yaptığım gözlem, görüşme ve incelemelerin sentetik sonuçlan buraya geniş biçimde yansıtılmıştır. Tarihsel bağlamda İsveç bilgi edinme hakkını pozitif hukuk düzenine ilk yerleştiren ülke olarak anılmaktadır. İdarenin bireyler karşısında emredenden çok, saygı ve sorumlulukla hizmet eden konumunda bulunduğu; açık ve hesap verebilir olmasıyla meşruluğunu pekiştireceği düşüncesinin baskın geldiği İsveç toplumunun, şeffaflığa özel bir önem verdiği görülmektedir. Kitabın alt-başlığma Saydam Yönetim (Förvaltning i offentlighetens Ijus) adının verilme nedeni de budur. İnsan onuruna saygı ve eşitliğin öncelikli ortak değer olarak görüldüğü, "toplum mühendisliği" üzerine kurulu bir refah devletinin idare hukukunu yakınsak bir hukuk merceğiyle incelemenin, insan hakları pratiğini farklı bir bakış açısıyla algılama olanağı vereceği inancı, burayı seçmede bir diğer etken olmuştur. Övgü, zaman zaman da şiddetli eleştirilere muhatap olan İsveç, bu açıdan da dikkate değer bir ülkedir. Türk idare hukukuna yabancı bir sistem hakkında yöntembilimsel anlamda yazacak kadar bilmek olgunluğuna erişmede pek çok kişinin katkıları oldu. Saygıdeğer hocam Prof. Dr. Zehra Odyakmazın, Bize İsveçi yaz! demesiyle başladı süreç. Hoşgörü, sabır ve içtenlikli yaklaşımıyla bana Uppsala Üniversitesinde konuk öğretim üyesi olarak bulunma imkânı sağlayan Professör Lena Marcusson bu çalışmanın esin kaynağı oldu. Lena, saygın akademik kimliğiyle, sadece üniversite içinde değil, üniversite dışında da bana pek çok kapıyı araladı. Tabii, değerli eşi (canlı kütüphanemiz) Sten′in katkı ve çabalarını unutmam mümkün değil. Olabildiği kadar bilgi hatalarından kaçınmak için -Türkiyeye döndükten sonra- onlarca insanla farklı düzeylerde iletişimde bulundum. Embriyotik süreçte aklıma takılan her soruya nezaketle cevap verildi; istediğim kaynaklar ise eksiksiz ve bilâ-bedel gönderildi. İsveç Parlamentosunun kütüphanesinde Alfheidur Larusdottir, danışma biriminde Marianne Moström ve Dan Stenborg, Meclis Başkanlığı bürosunda Alf Lindberg; Eşitlik Ombudsmanhğı kurumunda Katri Linna ve Mattias Faik bunlardan aklıma ilk gelen isimlerdir. Uppsala Hukuk Fakültesinin süper librariaan ise bir kıta öteden de olsa bana lojistik destek vermekten bir nebze olsun kaçınmadılar. Stockholm Barosu avukatlarından sayın Sadık Kutlu, yetkin hukukçu kimliğiyle kitap taslağını baştan sona kadar okudu, değerli eleştiri ve önerilerde bulundu. Ankara Hukuk Fakültesi′nden sınıf arkadaşım Edip Tekin, yerel yönetimlerdeki (Sollentuna) deneyimleriyle aklımda beliren soru işaretlerini giderdi. Ankara SBFden Ömer Şahindal (Stockholm) ve Ayten Marankoz (Uppsala) derin İsveççe bilgileriyle hep sıkıştığım anlarda yanımda oldular. Ve adlarını daha sayamadığım pek çok kişinin katkı ve katılımıyla bu çalışma vücut buldu. Hepsine birden yüreğimin olanca dostluk ve içtenliğiyle teşekkür ediyorum. Son olarak bu kitabı günışığma çıkarıp okurun yararlanmasına sunan sayın Ziya Gülkök § Muharrem Başer′e ve Yetkin Yayınevi′nin özverili çalışanlarına da, bilgi evrenine katkılarından dolayı, teşekkür ediyorum. Müslüm AKINCI İzmit, Ekim 2010 İÇİNDEKİLER BİRİNCİ KESİM Devletin Anayasal Esasları ve Parlamenter Yapı 1. Anayasal Düzen ve İşleyiş 15 1.1. Normatif Kurumlar 19 1.2. Halk İktidarının Anayasal Temelleri 20 1.3. Kuvvetler Ayrılığından İşlevler Ayrılığı ve İşbölümüne 22 2. Parlamento Hukuku 23 2.1. Seçim ve Siyasi Partiler 23 2.1.1. Seçim Süreci ve Yönetimi 29 2.1.2. Yüksek Seçim Kurulu 31 2.1.3. Siyasi Partiler 33 2.1.4. Siyasi Partilere Hazine Yardımı 37 2.2. Yasama Organının Teşkilat ve Faaliyet Düzeni 39 2.2.1. Parlamento İdaresi 39 2.2.2. Şeffaf ve Ulaşılabilir Parlamento 41 2.2.3. Yasama Dokunulmazlığı 43 2.2.4. Meclis Başkanının Konumu 44 2.2.5. Parlamento Komisyonları 46 2.2.6. Genel Kurul 50 2.2.7. Yasalaşma Süreci 51 2.2.8. Yasama Dönemi 53 2.2.9. Parlamento′nun Hükümeti Denetleme Yolları 56 2.2.9.1. Soru 56 2.2.9.2. Güvensizlik Önergesi 58 2.2.9.3. Ulusal Denetim Ofisi (İsveç Sayıştayı) 59 2.2.9.4. Anayasa Komisyonu Tarafından Denetim 61 2.2.10 Parlamento′nun Dış İlişkileri 63 2.2.10.1. Avrupa Birliği İle İlişkiler 63 2.2.10.2. Uluslararası İlişkiler 65 İKİNCİ KESİM İdari Yapı ve İşleyiş 1. İdari Örgütlenme 68 1.1. Merkezi Yönetim Örgütü 72 1.1.1. Taşra Örgütlenmesi 73 1.1.2. İl İdaresi 74 1.2. Yerel Yönetimler 75 1.3. Belediye ve Merkez Yönetimden Başka İdareler 81 2. Din - Devlet İlişkileri ve Dinsel Hizmetler 82 2.1. Geçmiş 82 2.2. Dinde Yeni Yapılanma Dönemi 85 3. Kamu Personel Hukuku 88 3.1. İşe Giriş 91 3.2. Terfi ve Ücret 92 3.3. Kamu Personelinin Sorumlulukları 93 4. Refah, Sosyal Güvenlik ve Koruma Hizmetleri (Devletinin İnsanca Yaşam Pratiği) 94 4.1. Sosyal Hizmetler ve Devlet Desteği 96 4.2. Sosyal Güvenlik Hukuku 97 4.2.1. Çocuğun Sosyal Güvenlik Hakkı 99 4.2.2. Nafaka 101 4.3. Emeklilik Hakkı 102 4.4. Sosyal Güvenlik İdaresi 105 4.5. Gençlere Yönelik Koruyucu Önlem ve Hizmetler 106 ÜÇÜNCÜ KESİM Yönetimde Açıklık 1. Bilgiye Ulaşma Hakkı 110 2. Genel İdari Usul Hukuku 115 3. Kişinin "Usul" Güvenceleri 116 4. Bir Başvurunun Değerlendirilmesi 117 5. Gerekçe Bildirme (motivering av beslut) Yükümlülüğü 121 DÖRDÜNCÜ KESİM İdarenin Denetimi 1. İdarenin Parlamento Aracılığıyla Denetimi 123 1.1. Parlamento Ombudsmanlığı 123 1.2. Adalet Şansölyesi (JK) 123 1.3. Öteki Parlamento Denetim Kurumlan 126 2. İdari Denetim 127 3. İdarenin Yargısal Denetimi 128 3.1. Başvurulabilirlik 133 3.2. Dava Ehliyeti 134 3.3. Süre 135 3.4. Başvuru Şekli ve Temsil 135 3.5. Başvurunun Ele Alınışı ve Hüküm 135 3.6. Temyiz 139 3.7. Geçici Koruma Önlemleri 141 3.8. Yargılamanın Yenilenmesi Başvurusu 143 3.9. İdarenin Tazminat Sorumluluğu 144 3.10.Yaygın Anayasallık Denetimi 145 3.11.Yargı Kararlarının Uygulanması 147 BEŞİNCİ KESİM Ombudsmanlık Kurumu 1. Genel Nitelikler 149 2. Tarihçe 152 3. Ombudsman Kurumu′nun Diğer Ülkelerdeki Oluşum ve Yapılanma Süreci 155 4. Ombudsman′ın Temel İşlevleri 167 4.1. Koruma İşlevi 168 4.2. Araştırma, İnceleme ve Denetleme İşlevi 169 4.2.1. Kendiliğinden (ex-offıcio) Araştırma ve İnceleme 169 4.2.2. Yakınma Üzerine Soruşturma 169 4.3. Yönetimin Gelişmesine Katkı Sağlama İşlevi 171 4.4. Ombudsman İçin Etkililik ve Başarı Ölçütleri 173 4.4.1. Bağımsızlık ve Tarafsızlık 174 4.4.2. Görünebilirlik ve Ulaşılabilirlik 177 4.4.3. Profesyonellik 177 4.4.5. Geniş Araştırma Yetkisi 178 4.4.6. Hakkaniyete Uygun Çözüm Önerme Yetkisi 180 4.4.7. Kamuya Karşı Sorumluluk 180 5. Parlamento Ombudsmam′nın Örgütsel Yapısı ve Yetki Alanı 181 5.1. Parlamento Ombudsmanının Çalışma Yöntemi 189 5.2. Ombudsmanın Yaptırım Yetkisi 192 6. Tüketici Haklan Ombudsmanı 194 6.1. Tüketim Güvenliği 194 6.2. Tüketimin Denetim Mekanizması , 196 6.2.1. İsveç Tüketici Ajansı 197 6.2.2. Yerel Tüketici Danışma Merkezleri 198 6.2.3. Avrupa Tüketici Merkezi 199 6.2.4. Tüketici Yakınmalan Ulusal Kurulu 199 6.2.5. Ulusal Gıda İdaresi 201 7. Basın Ombudsmanı 203 İsveç Basın, Radyo ve Televizyon Yayıncılığı Etik İlkeleri 208 8. Çocuk Ombudsmanı 209 ALTINCI KESİM Eşitlik Kurumları 1. Giriş 215 2. Ayrımcılık Sayılan Uygulamalar 218 3. Yasaklann Geçerli Olduğu Alanlar 221 3.1. Çalışma Yaşamında Ayrımcılık Yasağı 222 3.1.1. Nitelik Bildirimi 223 3.1.2. Misilleme Yasağı 223 3.1.3. Aktif Önlemler 224 3.1.4. Çalışma Koşullarını İyileştirme Yükümlülüğü 224 3.1.5. Alan Araştırması 225 3.1.6. Cinsiyet Eşitliği Planı 225 3.2. İşyeri Açma, İşletme veya Mesleki Bir Faaliyeti Yerine Getirmede Ayrımcılık 225 3.3. Topluma Yönelik Mal ve Hizmet Sunumunda Ayrımcılık Yasağı 226 3.4. Sağlık ve Sosyal Hizmet Alanlarında Ayrımcılık Yasağı 226 3.5. Askerlik Hizmetinde Ayrımcılık Yasağı 226 3.6. Eğitim Alanında Ayrımcılık Yasağı 227 3.6.1. Nitelik Bildirimi 227 3.6.2. Eşitlik Planı 227 4. Ayrımcılığın Denetimi 228 4.1. Eşitlik Ombudsmanı 228 4.1.1. EO′nun Başlıca Yetkileri 229 4.1.2. Kişi ve Kurumların Bilgi Verme Yükümlülüğü 229 4.1.3. EO′nun Yaptırım Düzeni ve Usulü 230 4.2. Ayrımcılıkla Mücadele (Eşitlik) Kurulu 230 4.3. Yükseköğretim İtiraz Kurulu 232 4.4. Okul Temsilcisi 233 5. Yaptırımlar 233 5.1. Uyarma veya Uzaklaştırma 233 5.2. Tazminat 234 5.3. Hükümsüzlük 234 6. Yargılama Usulü 234 6.1. Dava Açma Hakkı 235 6.2. Kanıt Yükü 235 6.3. Zamanaşımı 235 6.4. Yargılama Giderleri 235 Ara sonuç 235 EK: Uluslararası Belgelerde Ayrımcılık Yasağı 237 YEDİNCİ KESİM Çevre ve İmar Hukuku 1. Çevre Hukuku (miljörâtt) 239 1.1. Çevre İdari Teşkilatı 241 1.1.1. Merkezi Yönetim 241 1.1.2. Merkezi İdari Otoriteler 242 1.1.3. Taşra Teşkilatı (İl/Bölge İdaresi) 246 1.1.4. Belediyeler (kommun) 247 1.2. Çevre Yargısı 247 1.2.1. Tazminat Sorumluluğu 250 1.2.2. Bir Lisans Başvurusunda İzlenen Süreç 252 1.2.3. Çevre Ceza Hukuku (Çevre Suçları ve Kolluk) 254 1.3. Çevre Vergileri (Miljöskatter och miljöavgifter) 255 2. Planlama ve İmar Hukuku 260 SEKİZİNCİ KESİM Vergi Hukuku I. Anayasal İlkeler 267 II. Kurumsal Altyapı 268 1. Vergi İdaresi 268 1.1. İdari Yapılanma 268 1.2. Vergi Denetimi 270 2. Vergi Yargısı 272 III. Vergi Sistemi 273 1. Tarihçe 273 2. Vergilerin Sınıflandırılması: Üretim Faktörlerine Dayalı Dolaysız ve Dolaylı Vergiler Yaklaşımı 275 2.1. Emeğin Vergilendirilmesinde Dolaysız Vergi: Gelir Vergisi 276 2.1.1. Bağımlı ya da Bağımsız Emek Gelirleri: Ücret ve Serbest Meslek Kazançları 279 2.1.2. Bireysel İşletme Gelirleri: Ticari Kazanç 280 2.2. Sermayenin Vergilendirilmesinde Dolaysız ve Dolaylı Vergiler 281 2.2.1. Bireysel Sermaye Gelirlerinin Vergilendirilmesinde Dolaysız Vergi: Gelir Vergisi 282 2.2.2. Şirket Gelirlerinin Vergilendirilmesinde Dolaylı Vergi: Kurumlar Vergisi 284 2.3. Tüketimin Vergilendirilmesinde Emek Üzerinde Dolaylı Vergi: Katma Değer Vergisi 284 Sonuç 285 KAYNAKÇA 287 İNTERNET KAYNAKLARI 300 Svvedish- English - Turkish Dictionary 305 KAVRAMLAR DİZİNİ 319
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı