Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
İslam Borçlar Hukukunda Kefalet Sözleşmesi Ve Günümüzdeki Tatbikatı
İslam Borçlar Hukukunda Kefalet Sözleşmesi Ve Günümüzdeki Tatbikatı
Abdullah KAHRAMAN
Sayfa Sayısı
:
448
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2008
ISBN NO
:
9789755482163
2.000,00
TL ÖNSÖZ İnsanın doğuştan medeni olduğu, sosyoloji ilminde kabul edilmiş bir il¬kedir. İnsanın medeni oluşu topluluk halinde yaşayabilme ve çevresiyle müspet ilişkiler kurabilme özelliklerini de beraberinde getirir. Topluluk halinde yaşayan insanların zaman zaman birbirlerine karşı yanlış davranış¬ta bulunma, birbirinin hakkını ihlal etme ve birbirine zulmetme gibi olum¬suzluklara sebep oldukları bir gerçektir. İşte bu gibi durumlarda haklıyı haksızdan ayırt etmek, haklıya hakkını iade etmek ve gerekirse haksıza verilecek cezayı takdir etmek hukuk ilminin sahasına girmektedir. Huku¬kun bu fonksiyonuna adaleti sağlama ve adaleti tevzi etme denilmektedir. Adaleti gerçekleştirme aynı zamanda hukukun en önemli gayesidir. Bilhassa yazılı olmayan hukukun tarihi insanlık tarihi kadar eskidir. Ta¬rihi süreç içerisinde çeşitli hukuk sistemleri ortaya çıkmıştır. İslâm Hukuku kaynağı ve temel ilkeleri itibariyle ilahi bir hukuktur. Bu sebeple de diğer hukuk sistemleri arasında önemli ve müstesna bir yeri vardır. İslâm Hu¬kuku, çeşitli devirlerde ve farklı coğrafyalarda, bu arada yaşadığımız top¬raklarda pozitif hukuk işlevi görmüştür. Dolayısıyla günümüzde yapılacak mukayeseli hukuk araştırmalarında İslâm Hukukuna başvurulmaması bir eksiklik oluşturacaktır. İslâm Hukukunda borcun en önemli kaynaklarından birisi sözleşmeler (akitler)dır. Sözleşmelerin içerisinde ise teminat sözleşmeleri, onların içerisin¬de de şahsi teminat sözleşmeleri önemli bir yere sahiptir. Zira bu sözleşmeler bir taraftan hukuk sistemlerine doktrin zenginliği ve hukuka işlerlik sağ¬larken bir taraftan da insanlar arası dayanışma ve yardımlaşmaya büyük ölçüde yardımcı olmaktadırlar. Bu sebeple biz de İslâm Hukukunda şahsi teminat sözleşmelerinin en önemlisi olan kefalet sözleşmesini ve günümüz¬deki tatbikatını çalışma konusu olarak seçtik. Çalışmamız bir giriş ve dört bölümden oluşmaktadır. Girişte konunun sınırları, kaynakları, yazım usulü, İslâm Hukukunda akitlerin taksimi ve bunlar içerisinde kefaletin yeri ve şahsi teminat özelliği kısaca ele alınmış¬tır. Birinci bölümde kefaletin tanımı, hukukî mahiyeti, hukukî dayanağı, 16 KEFALET SÖZLEŞMESİ VE GÜNÜMÜZDEKİ TATBİKATI hukuk sistemindeki yeri, konusu, unsurları, geçerlik şartlan, önemi ve benzer münasebetlerden tefriki üzerinde durulmuştur. ikinci bölümde kefalet akdinin çeşitleri ve özellikleri ele alınmış, üçün¬cü bölümde ise kefaletin hukukî sonuçları ve ücretle kefalet konusuna yer verilmiştir. Çalışmanın son bölümünü oluşturan dördüncü bölümde ise kefalet ak¬dinin günümüzdeki başlıca tatbikat alanları olan banka teminat mektupları, belgeli akreditifler ve garanti sözleşmesine yer verilmiş ve ulaşılan sonuçlar kısaca ifade edilmiştir. Çalışmam esnasında değerli fikirlerinden bizzat istifade ettiğim ve ye¬tişmemde emeği geçen tüm hocalarıma, arkadaşlarıma ve eserlerinden istifade ettiğim müelliflere teşekkürü bir görev addediyor yaşayanlara ömür boyu mutluluklar vefat etmiş olanlara da Allah′tan rahmet diliyo¬rum. Tahsil hayatımın başından bu güne kadar bana her türlü desteği sağ¬layan, beni daima ilme teşvik eden ve bu uğurda her türlü fedakârlığı gös¬teren anne ve babamı ve ailemi de burada anmayı bir kadirşinaslık sayıyo¬rum. Bu tezi hazırlarken danışmanlığımı yapan ve bana her zaman bir baba şefkatiyle yaklaşan, ilmi müşkillerimin çözümünde en büyük müra¬caat kaynağım olan Muhterem Hocam Sayın Prof. Dr. Hayreddin KARAMAN′a, tezimin bilgisayara yazılmasında yardımlarını esirgemeyen eşime, tezimin bütün bölümlerini baştan sona kadar büyük bir dikkat ve titizlikle okuyup gerekli tashihler konusunda yardımcı olan değerli mes¬lektaşım ve muhterem dostum Dr. Zekeriya PAK′a, yine bazı bölümlerin tashihi ve teknik konularda yardımlarını gördüğüm sevgili arkadaşım İsmail ÇALIŞKAN′a sonsuz teşekkür ve minnetlerimi arz ederim. Abdullah KAHRAMAN Sivas 1997 İÇİNDEKİLER KISALTMALAR 12 KİTAP HAKKINDA 13 ÖNSÖZ 15 GİRİŞ I. KONUNUN BELİRLENMESİ 19 II. KAYNAKLAR HAKKINDA BİLGİ 20 III. GENEL OLARAK İSLÃM HUKUKUNDA AKİT KAVRAMI VE KEFALETİN AKİTLER ARASINDAKİ YERİ 22 A. İSLÃM HUKUKUNDA AKİT KAVRAMI 22 B. İSLÃM HUKUKUNDA AKİTLERİN TAKSİMİ VE KEFALETİN YERİ 24 C. TÜRK BORÇLAR HUKUKUNDA AKİ İLERİN TAKSİMİ 28 D. GENEL OLARAK ŞAHSİ TEMİNAT AKİTLERİ VE KEFALET 28 1. Türk Borçlar Hukukunda Genel Olarak Teminat Akitleri Ve Çeşitleri. 29 2. İslâm Hukukunda Genel Olarak Borçların Teminat Altına Alınması Yahut Teminat Akitleri ve Kefalet 32 IV. KEFALETİN TARİHÇESİ: HUKUK SİSTEMLERİNDE VE KANUNİ DÜZENLEMELERDE KEFALET 41 A. HUKUK SİSTEMLERİNDE 41 1. Hint Hukukunda Kefalet 42 2. Roma Hukukunda Kefalet 42 3. Eski İran Hukukunda Kefalet 43 4. Eski Türklerde Kefalet 43 5. Günümüz Çeşitli Hukuk Sistemlerinde Kefalet 44 B. KANUNà DÜZENLEMELERDE KEFALET 45 1. Mecelle′de Kefalet 45 2. Türk Borçlar Kanununda Kefalet 45 3. Mısır Medeni Kanununda Kefalet 46 4. Irak Medeni Kanununda 46 6 KEFALET SÖZLEŞMESİ VE GÜNÜMÜZDEKİ TATBİKATI BİRİNCİ BÖLÜM İSLÃM HUKUKUNDA KEFALET SÖZLEŞMESİ I. TANIMI 49 A. SÖZLÜK ANLAMI 49 B. TERİM ANLAMI 49 1. Hanefilerin Tanımı 52 2. Şafiilerin Tanımı 53 3. Malikilerin Tanımı 53 4. Hanbelilerin Tanımı 53 5. Zahirilerin Tanımı 53 6. T.B.K′da Kefaletin Tanımı 54 C. TANIMLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 54 D. TERCİH EDİLEN TANIM 55 II. KEFALETİN ÖNEMİ 58 III. HUKUKİ MAHİYETİ YA DA ÖZELLİKLERİ 61 A. KEFALETİN FERT BİR BORÇ OLUŞU 61 B. TÃLİLİK 63 C. TEBERRU′ AKDİ OLUŞU 64 D. IVAZSIZL1K: TARAFLARDAN YALNIZ BİRİNİ BAĞLAYAN (TEK TARAFA BORÇ YÜKLEYEN VE RIZÃÃ) AKİT OLMASI 65 E. RİSKLİ (MUHATARALI) BİR SÖZLEŞME OLMASI 66 F. TEMİNAT VE TAZMİNAT AKDİ OLUŞU 67 IV. HUKUKà DAYANAĞI 68 A. KİTAP (KUR′ÃN-I KERİM)TAN DELİLLER 69 B. SÜNNETTEN DELİLLER 73 C.İCMA DELİLİ : 77 D. ÖRF DELİLİ 77 V. HUKUK SİSTEMİNDEKİ YERİ 77 VI. KONUSU (MAHALLİ/MEVZUU) 79 VII. UNSURLARI (RÜKÜNLERİ) 81 A. İRADE BEYANINDA (İCAB) KULLANILACAK TABİRLER (LAFIZLAR) 85 B. İRADE BEYANIYLA İLGİLİ ÇEŞİTLİ DURUMLAR 88 VIII. GEÇERLİLİK ŞARTLARI 89 A. ŞEKİL ŞARTI 89 B. ASLà ŞARTLAR 97 1. Kefilde Bulunması Gereken Şartlar 97 2. Asılda (Borçluda) Bulunması Gereken Şartlar 106 3. Alacaklıda Bulunması Gereken Şartlar 118 4. Kefaletin Konusu İle İlgili Şartlar 123 IX. BENZER MÜNASEBETLERDEN FARKI 132 A. REHİNDEN FARKI 134 B. HAVALEDEN FARKI 135 C. SİGORTA AKDİNDEN FARKI 135 İÇİNDEKİLER 7 İKİNCİ BÖLÜM KEFALET AKDİNİN ÇEŞİTLERİ VE ÖZELLİKLERİ GİRİŞ 141 I. KONUSU BAKIMINDAN 144 A. MALA KEFALET 144 1. Borca (Deyne/Zimmet Borcuna) Kefalet 145 2. Ayn′a (Eşyaya) Kefalet 147 B. ŞAHSA (NEFSE) KEFALET 161 1. Tanım ve Kavram 161 2. Kapsamı (Konusu) 162 II. SÖZLEŞMEDEKİ İRADE BEYANI AÇISINDAN 162 A. MÜNECCEZ KEFALET 163 B. MUALLAK KEFALET VEYA KEFALETİN ŞARTA BAĞLANMASİ 163 C. MUZAF KEFALET 167 III. SÖZLEŞMEYE KONAN KAYIT VE VASIFLAR AÇISINDAN 169 A. MUVAKKAT KEFALET 170 B. MÜECCEL (VADELİ) KEFALET 172 C. MUACCEL KEFALET 173 D. MUTLAK (KAYITSIZ) KEFALET 175 IV. KEFİLLERİN SAYISI VE SORUMLULUĞU AÇISINDAN 176 A. MÜNFERİT KEFALET 176 B. MÜŞTEREK (BİRLİKTE) KEFALET 176 C. MÜTESELSİL (KEFİLE) KEFALET 177 D. ÃDà KEFALET 179 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KEFALET AKDİNİN HUKUKİ SONUÇLARI, SONA ERMESİ VE ÜCRETLE KEFALET GİRİŞ 185 I. KEFİLİN MESULİYETİNİN KAPSAM VE SINIRI 186 A. İRÃDE BEYANI VE SÖZLEŞMEYE KONAN KAYIT VE VASIFLARA GÖRE YAPILAN TAKSİM BAKIMINDAN 187 1. Mutlak Kefaletin Hukukî Sonuçlan 187 2. Mukayyed Kefaletin Hukukî Sonuçlan 189 B. KEFİLLERİN SAYISINA GÖRE YAPILAN TAKSİM BAKIMINDAN 195 1. Ãdî Kefaletin Hukukî Sonuçlan 195 2. Münferit Kefaletin Hukukî Sonuçlan 198 3. Müşterek Kefillerin Sorumluluğu ve Bu Kefaletin Hukukî Sonuçları. 198 4. Müteselsil Kefaletin Hukukî Sonuçlan 204 8 KEFALET SÖZLEŞMESİ VE GÜNÜMÜZDEKİ TATBİKATI C. KONUSUNA GÖRE YAPILAN TAKSİM BAKIMINDAN 207 1. Kusura Kefaletin Hukukî Sonuçlan 207 2. Zapta Kefaletin Hukukî Sonuçları 208 3. Teslime Kefaletin Llukûkî Sonuçlan 210 4. Asıl Borç Yahut Kefilin Ne İle Sorumlu Olacağı 215 5. Borçlunun Kusur veya Temerrüdünün Hukukî Sonuçları 219 6. T.B.H′da Kefilin Sorumluluğu 223 II. KEFİL İLE ALACAKLI ARASINDAKİ İLİŞKİ 224 A. BORCA KEFALETİN SONUÇLARI 225 1. Mutâlebe (Borcu Talep) Hakkı 225 2. Kefillerin Birden Fazla Olması Durumu 227 3. Borcun Vadeli ve Peşin Olması Durumu 228 4. Mutâlebeye Konu Olan Borcun Yer ve Zamanı 229 5. Borca Kefalette Kefilin Alacaklı Bakımından Hakları 231 B. EŞYAYA (AYN′A) KEFALETİN SONUÇLARI 232 III. KEFİL İLE ASIL BORÇLU ARASINDAKİ İLİŞKİ 233 A. KEFİLİN TAAHITÜDÜNDEN KURTARILMASINI TALEP HAKKI 233 B. BORÇLUDAN TEMİNAT İSTEMEK VE ONU SEYAHATTEN ENGELLEME HAKKI 236 C. BORÇLUYA RÜCU ETME EIAKKI 236 1. Genel Olarak 236 2. Rücuun Şartlan 237 3. Kefillerin Birden Fazla Olması Durumunda Rücu 242 4. Kefilin Rücu Llakkmdan Doğan Bazı Meseleler 243 5. Kefilin Kefaletten Vazgeçmesi 249 IV. KEFALET BORCUNUN SONA ERMESİ 250 A. GENEL OLARAK 250 B. MALA KEFALETTE 251 1. Asıl Borca Bağlı Olarak 251 2. Asıl Borçtan Bağımsız Olarak 262 C. ŞAHSA KEFALETTE 267 V. ÜCRETLE KEFALET 268 A. KAVRAM 269 B. KLASİK DOKTRİNDE DURUM 270 1. Kefalete Karşı Ücret Almanın Bir Akit İçerisinde İki Akit Yapma Anlamına Geldiğini Kabul Eden Görüş 272 2. Bu İşlemin Faize Yol Açacağını Kabul Eden Görüş 274 3. Bu Fazlalığın Rüşvet Kabilinden Olduğunu Kabul Eden Görüş 275 4. Kefaletin Teberru′ Akdi Olduğunu ve Ona Karşı Ücret Almanın Caiz Olmadığını Söyleyen Görüş 275 C. KEFALETE KARŞİ ALİNAN ÜCRETİN AKDE ETKİSİ 277 D. GÜNÜMÜZ İSLÃM HUKUKÇULARININ KONUYA YAKLAŞIMI 278 1. Klasik Doktrindeki Görüşü Savunanlar 279 2. Konuyu Değişen Sosyal Şartlar ve Kefalet Çeşidine Göre Ele Alanlar 282 3. Değerlendirme ve Sonuç 297 İÇİNDEKİLER 9 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM KEFALET AKDİNİN GÜNÜMÜZDEKİ TATBİKAT! GİRİŞ 303 I. GENEL OLARAK BANKACILIK VE İSLÃMà BANKACILIK 305 A. GENEL OLARAK BANKACILIK 305 1. Bankanın Tanımı 305 2. Bankacılığın Tarihçesi 306 3. Temel Faaliyetleri 306 B. GENEL OLARAK İSLÃMà BANKACILIK 307 1. Kavram ve Tanım 307 2. Tarihçesi 308 3. İslâmî Bankaların Kuruluşunu Hazırlayan Sebepler 309 4. Amaç Ve Hedefleri 309 5. Faaliyetleri 310 II. BANKA TEMİNAT MEKTUPLARI VE KEFALETLE İLİŞKİSİ 311 A. GENEL OLARAK 311 B. TEMİNAT MEKTUPLARININ TARİHİ GELİŞİMİ 313 C. TEMİNAT MEKTUPLARININ ′TANIMI 314 1. Modern Hukukçulara Göre 314 2. İsâm Hukukçularına Göre 315 D. ÖNEMİ 316 E. TARAFLARI (UNSURLARİ) VE DÜZENLENİŞİ (İNİKADI) 317 1. Banka 318 2. Lehdar 318 3. Muhatap 319 4. Mektubun (Garantinin) Tutarı 319 F. TEMİNAT MEKTUBUNUN DÜZENLENMESİ 320 G. TEMİNAT MEKTUBUNUN ÖZELLİKLERİ 321 H. TEMİNAT MEKTUPLARININ ÇEŞİTLERİ 321 1. Kredi Bakımından 322 2. Resmi İhalelerde Kullanma (Uygulama) yahut Veriliş Şekillerine Göre Teminat Mektupları 324 3. Diğer Teminat Mektupları 328 I. HUKUKà NİTELİĞİ 328 1. Genel Olarak 328 2. Modern Flukukta Teminat Mektuplarının Hukukî Niteliğe İlişkin Görüşler 331 3. İslâm Hukukçularının Banka Teminat Mektuplarının Hukukî Niteliği İle İlgili Görüşleri 336 J. TEMİNAT MEKTUPLARININ LIUKÃKà SONUÇLARI 344 1. Genel Olarak 344 2. Banka ile Muhatap Arasındaki İlişki 345 3. Banka ile Lehdar Arasındaki İlişki 346 4. Lehdar ve Muhatap Arasındaki İlişki 346 10 KEFALET SÖZLEŞMESİ VE GÜNÜMÜZDEKİ TATBİKATI K. KAPALI TEMİNAT MEKTUPLARINDA BLOKE EDİLMİŞ MEBLAĞDAN BANKANIN İSTİFADE EDİP EDEMEYECEĞİ 346 L. TEMİNAT MEKTUBU MUKABİLİNDE KOMİSYON (ÜCRET) ALMANIN HÜKMÜ 349 1. Komisyonu Caiz Görmeyenler ve Gerekçeleri 349 2. Komisyonu Caiz Görenler ve Gerekçeleri 350 3. Değerlendirme 353 III. AKREDİTİF VE KEFALETLE İLİŞKİSİ 355 A. GENEL OLARAK 355 B. TANIMI 357 C. AKREDİTİFİN AÇILMASI VE GENEL ÖZELLİKLERİ 359 D. TARAFLARI (UNSURLARİ) 361 1. Akreditif Ãmiri (Aplicant for Credit/ Alıcı) 361 2. Akreditif Bankası-Amir Banka (Issuing Bank) 362 3. Muhabir Banka (Advising Bank) 362 4. Lehdar (Beneficiary/ Satıcı) 362 E. ÇEŞİTLERİ 363 1. Karşılığının Tamamı Bankaya Müşteri Tarafından Önceden Yatırılan Akreditif (Tamamen Kapalı Akreditif) 365 F. AKREDİTİFİN HUKUKà NİTELİĞİ 370 1. Modern Hukukçulara Göre 371 2. İslâm Hukukçularına Göre 376 G. AKREDİTİFİN AÇILMASI VE HUKUKà SONUÇLARI 383 1. Alıcı ile Satıcı Arasındaki İlişki 385 2. Alıcı ile Banka Arasındaki İlişki 386 3. Bankalar (Ãmir Banka-Muhabir Banka) Arası İlişki 387 4. Lehdar ile Banka Arası İlişkiler 388 H. AKREDİTİF KARŞILIĞI KOMİSYON 388 IV. TÜRK BORÇLAR HUKUKUNDA YER ALAN GARANTİ SÖZLEŞMESİYLE İSLÃM HUKUKUNDAKİ KEFALET SÖZLEŞMESİNİN KARŞILAŞTIRILMASI 390 A. GENEL OLARAK 390 B. GARANTİ AKDİNİN TARİHİ GELİŞİMİ 393 C. TERMİNOLOJİ 394 D. GARANTİ AKDİNİN TANIMI 395 E. HUKUKà NİTELİĞİ 396 F. UNSURLARI 396 1. Tehlike Yüklenilmesi (Riziko) 396 2. Teşebbüs 397 3. Müstakil Mükellefiyet 397 4. Ivazsızlık 398 G. ÇEŞİTLERİ 398 1. Teminatı Amaçlayan (Kefalet Benzeri) Garanti Sözleşmesi 399 2. Yöneltmeyi Amaçlayan (Saf) Garanti Sözleşmesi 399 İÇİNDEKİLER 11 3. İpotek Hakkı Garantisi 400 4. Başkasının Fiilini Taahhüt 400 H. GARANTİ SÖZLEŞMESİNİN HUKUKà SONUÇLARI (HÜKÜMLERİ).. 401 1. Garanti Verenin Tazminat Borcu 401 2. Garanti Verenin Edimini Temin Ettiği Üçüncü Kişiye Rücuu 402 I. GARANTİ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 402 J. GARANTİ SÖZLEŞMESİNDE GARANTİNİN SÜRESİ VE ZAMANI 402 K. KEFALETTEN FARKI 403 L. İSLÃM HUKUKUNDA GARANTİ BENZERİ HÜKÜMLER 404 1. Damanu′d-Derek Yahut Kefale bi′d-derek (İSJJJL ÜUSJİ / JjjJi Jiw> / Geri Ödemeye Kefalet) 405 2. Damânu′s-sûg (Tüccara Kefâlet/j^Ji JUJ>) 409 3. Henüz Doğmamış Bir Borca Kefalet (^^ J u jU-i) 410 4. Miktarı ve Sıfatı Belli Olmayan Borca Kefalet (jU-i J_*~Jı) 412 5. Yol Tehlikesi Güvencesi (ji>Ji )**■ JUJ.) 413 6. Telef Güvencesi (^ixjı ^t >=~ jU-i) 414 7. Afet Güvencesi («vı jL_>) 414 V. ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN (BAŞKASININ) FİİLİNİ TAAHHÜT VE İSLÃM HUKUKUNDAKİ KEFALETLE İLİŞKİSİ 418 A. MODERN HUKUKTA 418 1. Tanımı 418 2. Unsurları ve Özellikleri 419 3. Hukukî Sonuçlan 420 4. Kefaletten Farkı 421 B. İSLÃM HUKUKUNDA 422 VI. FACTORİNG İŞLEMİ VE KEFALETLE İLİŞKİSİ 424 A. TANIMI 424 B. FACTORİNG HİZMETİNİN MAHİYETİ 425 C. FACTORİNGİN SAĞLADIĞI HİZMETLER YA DA İŞLEVLERİ 425 1. Finansman İşlevi (Finans Temini) 426 2. Ödenmeme Riskinin Karşılanması 426 3. Satışların Muhasebesinin Tutulması 426 4. Borcun Tahsili 427 D. HUKUKà NİTELİĞİ 427 E. İSLÃM HUKUKU KURALLARI AÇISINDAN FACTORİNG İŞLEMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE KEFALET AKDİYLE İLİŞKİSİ. 427 SONUÇ 431 BİBLİYOGRAFYA 435
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı