Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
İş Sağlığı Ve Güvenliğine İlişkin Yükümlülüklere Uymamanın Sonuçları ( İşveren Açısından )
İş Sağlığı Ve Güvenliğine İlişkin Yükümlülüklere Uymamanın Sonuçları ( İşveren Açısından )
Ali EKİN
Sayfa Sayısı
:
152
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2010
ISBN NO
:
9789754645736
90,00
TL ÖNSÖZ Bu 9ah§ma, "Turk Hukukunda Is Saghgi ve Guvenligi Yaptmmlan" adi altmda yazilmis ve Prof.Dr. Haluk Hadt Sumer, Prof.Dr. M.Fatih Usan ve Yrd.D09.Dr. N.Binnur Tulukcu tarafindan olusan jiiriye karsi savunulmus olan yiiksek lisans tezinin kitap olarak sunulmus halidir. Gunumiizde is saghgi ve guvenligine yonelik ihtiyaglar hizla artmaktadir. Qahsmada is saghgi ve guvenliginin onemi vurgulanarak, i§verenin is saghgi ve guvenligine yonelik yukumluluklerini yerine getirmedigi takdirde kar^ilasacagi yaptinmlar iizerinde durulmu§tur. Bu 9ahsma doktrindeki goru§ler ve Yargitay′in konuyla ilgili kararlan lsigi altmda incelenerek tamamlanmi^tir. Akademik hayata girdigim ilk giinden itibaren benden desteklerini hi9bir zaman esirgemeyen degerli hocalanm Prof.Dr. Haluk Hadi Su¬mer, Prof.Dr. M.Fatih Usan, Yrd.D09.Dr. N.Binnur Tulukcu, Yrd.D09.Dr. Yal9in Bostanci′ya ve akademik hayata baslamama vesi-le olan Prof.Dr.Omer Ekmekgi′ye te^ekkiir etmeyi bir borç bilirim. Aynca tezimin yazilmasi ve yayinlanmasi asamasinda hep yanimda olan Ahmet Hamdi Yildiz′a, Sema ve Yiicel O9al′a, tiim ara§tirma gorevlisi arkadaslanma, ozellikle tezin kitap haline getirilmesine yar-dimci olan Turan §ahin′e ve kitabin yayinlanmasim saglayan Muharrem Baser Bey′e ve tiim Yetkin Basim Yaymi Dagitim A.§ 9ahsanlanna tesekkiir ederim. Konya 2010 AliEKIN GİRİŞ Ulkelerin sanayiles.mesine paralel bir bigimde, i§?ilerin saglik ve giivenlik i^inde 9ahsrnalannin saglanmasi 9ozumu gereken en onemli sorunlardan birisi olarak ortaya 9ikmaktadir. Toplumun tiim bireyleri-nin yararlandigi sanayilesmenin ve teknolojik gelismelerin bedelini isgilere odetmeme ozlemi, cagdas. toplumlann basjica kaygilanndan birini olusturur. Ne var ki, gunumuzde en gelismis iilkelerde bile is kazalan ve meslek hastaliklarmin 6′nlenmesi konusunda basanya ula-sildigmi one siirmek miimkun degildir. Ulkemizde ise, sorun ne yazik ki en carpici bipimiyle tartisilmaktadir. BirQok uzmanhk alanmda ya-pilan 9ah§malar neticesinde gunumuzde bir bilim dah haline gelen is. sagligi ve guvenligi uretim siirecindeki ve toplum yasamindaki degi-simlere bagh olarak geli§im gostermistir. is sagligi ve guvenligi, ozel-likle sanayile§me sonrasi ortaya £ikan ve cah§ma hayatinda zamanla onem kazanan; bir ba§ka ifadeyle onemi gun ge^ikge anlasilan bir alandir. Insanhgin doga ile mucadelesi ile baslayan ve degi§ik asama-lardan ge?en gahsma ya§ammdaki geli§meler is sagligi ve guvenligi sorunlannm da giindeme gelmesine yol agmi^tir. Insanlik tarihinin ilk zamanlannda insanlar temel ihtiyaglanni karsilamak iizere basit is aletleri ile daha az riskle uretim faaliyetlerinde bulunmuslardir. Ancak sanayilesme ve sanayi devrimi ile daha buyiik riskier gundeme gelmis ve ohimsuzluklar artmistir. Sanayi devriminin ve o donemlere dam-gasmi vuran Fransiz Ihtilali′nin 9ah§anlann ozellikle is.cilerin 9ahsma sartlanni 90k olumsuz etkiledigi ve 9ah§anlann her turlu saghk ve giivenlik onlemlerinden uzak ortamlarda 9ahsmasma neden oldugu bilinmektedir. Bu olumsuzluklar ve diger §artlarla mucadele etme sos-yal devlet olmanm geregi oldugu i9in is sagligi ve guvenligi kavrami-nin ortaya 9iktigi goriilur. Sanayi devrimi ile gelisen teknoloji neticesinde yeni teknik metot-lar uygulanmi§, alet ve makineler 90galmis dolayisiyla is kazasi ve meslek hastaliklan da zamanla artmistir. i§verenlerin iiretimi artirma ve ucuz i§giicu saglamak diisuncesi, bunun yam sira i§9ilerin de ge-^imlerini saglamak i9in uzun sure 9ahsmalan, gerek i§ kazasi ve mes¬lek hastaliklannm gerekse de kotii 9ahsma sartlannm ortaya 9ikmasi-na neden olmustur. Ozellikle 9001k ve kadin is9iler dii§uk iicretle hig-bir guvenlik b′nlemi alinmadan en agir sartlarda 9ah§tinlmi§lardir. Uretim araglarmdaki ve uretim yontemlerindeki degis.im ve donusiim-ler sonucunda 9ahsanlarm saghk ve giivenlik sorunlan 9ogalmi§ ve giderek onem kazanmaya baslami§tir. £ah§anlann is.yeri ortamindaki fiziksel ve kimyasal etkenlerin zararlanna, uretim arac ve gereclerinin tehlikelerine, kullamlan ham ve yardimci maddelerin ce§itli zararli etkilerine maruz kalmalan i§cilerin is. saghgi ve guvenligi sorunlannin temelini olus.turmaktadir. Sanayi devrimi sonrasi 9ahsma yas.amindaki niteliksel degisimle-rin yarattigi sorunlar giderek daha 90k toplumsal huzursuzluklara yol a9mistir. Uzun 9ahsma sureleri, dus.uk ucretler, sagliksiz ve giivensiz 9ahsma sartlan, 90k sayida 9001k ve kadinm agir islerde 9ah§tmlma-lan her yerde sanayile§menin hizina ve yogunluguna gore tepkiler yaratmi§tir. I§giler turn bu olumsuzluklann sebebinin onceleri makine-lerden kaynaklandigmi dii§unmu§ler, daha sonra gerekli i§ saghgi ve guvenligi onlemlerinin ahnmamasmdan kaynaklandigmi anlami§lar-dir. Bu donemde ya§ama ve 9ali§ma §artlanndaki olumsuzluklann ortadan kaldmlmasi istemi ile grev, miting, gosteri gibi etkinlikler yaygmla§mi§tir. Turn bu olumsuzluklar neticesinde, mevcut durum-dan rahatsiz olan bazi isverenler i§yerlerinde bazen kendiliginden ba-zen de toplumsal baskilarla bazi giivenlik onlemleri almaya ba§lamis-lardir. I§ saghgi ve guvenligi baslangigta yalmzca isverenlerin insafina terk edilmis. iken daha sonra i§9iler ve nihayetinde devletin de ilgi alanina girmi^tir. Nihayet, baskilar sonucunda devlet, i§9ilerin durum-lanni duzeltecek yasal diizenlemeler getirmek zorunda kalmi§tir. Bir taraftan i^iler, sendikalan vasitasi ile is.yerlerinde saghkh ve emni-yetli bir galigma ortamma kavusma miicadelesi verirken, ote yandan devlet, bu ortamin hazirlanmasi i9in i^verene bir takim yukumluliikler getirmis ve i§verenin bunun igin almasi gereken asgari tedbirleri tespit ederek bunlann ahnmasmi saglayici hukuki, idari ve cezai duzenleme-ler yapmistir. XIX. yiizyihn basmdan itibaren kabul edilmeye basla-nan once 9ocuklan ve kadinlan sonra giderek tiim is9ileri koruma kap-samina alan yasalar 9ikanlmistir. Devletin artik i§ saghgi ve guvenliginin saglanmasi iizerinde dur-maya baslamasi sonucunda bir takim kanun maddeleri yururluge gir-mi§tir. I§verenler, is saghgi ve guvenligi onlemlerini almaya zorlan-mi§lardir. Tabii ki Devlet koymus, oldugu kanun maddelerini denetle-yecek ve yerine getirilmediginde ise sonu9lan isverenler a9ismdan agir olan yaptirimlar uyguiayacaktir. Biz de isverenlerin is saglıgi vegiivenligi onlemlerini almamasi sonucu karsilasacagi yaptmmlar hak-kmda bilgi verecegiz. £alismamizin birinci boliimiinde, is sagligi ve giivenligi kavrami-nin heniiz ortaya atilmadan onceki tarihin durumunu ele alacagiz. Da¬ha sonra yavas yavas gelisme gosteren is saghgi ve guvenliginin iil-kemizdeki ve uluslar arasi alandaki durumunu karsilastirarak konunun daha giizel anlasilmasma calisacagiz. Qalismamizm ikinci boliimiinde ise isverenin, is sagligi ve guvenligi onlemlerine uymamasi sonucu isyerinde meydana gelen i§ kazalannda veyahut meslek hastaliklann-da i§verenin sorumlulugu hakkmdaki ogreti ve gesitli kanunlardaki goriislere deginecegiz. Hemen sonrasinda ise, isverenin kusuruyla is kazasma veya meslek hastahgina ugrayan i§9inin, devletin ongordiigii yaptinmlar 9ercevesinde isverenden isteyebilecegi tazminatlara degi¬necegiz. Bu tazminatlar aynntili olarak anlatilacak, Yargitay ve ogre-tideki gorusler lsiginda degerlendirilecektir. Qahsmamiza konu olan tazminatlar ise sirasiyla; maddi tazminat, manevi tazminat ve destek-ten yoksun kalma tazminati olmak iizere iic tanedir. Bazi durumlarda iscinin zararlanni oncelikle Sosyal Giivenlik Kurumu karsilamakta daha sonra ise isverenin kusuru oranmda isverene riicu etmektedir. Biz de ikinci boliimun sonunda Sosyal Guvenlik Kurumunun isverene riicu hakkini aynntili olarak anlatarak konunun daha iyi anlasilmasma calisacagiz. ^ahsmamizm son boliimu olan iiciincii bolumde ise isve¬rene devletin uygulayacagi idari para cezalanndan bahsedecegiz. Idari para cezalan ve idari para cezalanna karsi itiraz yolu cogu zaman tar-tismalara yol acmis, bu tartismalarm sona ermesi i9in birkac kez ka-nun degisikligine gidilmistir. Her ne kadar kanun degisiklikleri olsa da ogretide hala net bir gorus yoktur. Idari para cezalan yoniinden geli-sen sureci en rahat anlasilacak sekilde bolumlere ayirarak anlatmaya calisacagiz. Uciincii bolumun son kisminda ise is saghgi ve giivenligi-ne uymama sonucu meydana gelen kazalarda isverene uygulanacak Turk Ceza Kanununda yer alan, taksirle yaralama ve taksirle adam oldiirme hiikiimlerini anlatacagiz. İÇİNDEKILER BIRINCIBOLUM GENEL OLARAK i§ SAGLIGI VE GUVENLIGi § l. i§ SAGLIGI, I§ GUVENLIGI VE I§ SAGLIGI VE GUVENLifti KAVRAMLARI 19 I. Genel olarak 19 II. I§ Saghgi Kavrami 21 III. i§ Guvenligi Kavrami 22 IV. I§ Saghgi ve Guvenligi Kavrami 1- Dar Anlamdai§ Saghgi ve Guvenligi Kavrami 23 2- Geni§ Anlamda I§ Sagligi ve Guvenligi Kavrami 24 § 2. i§ SAGLIGI VE GUVENLIGININ ONEMI 25 § 3. i§ SAGLIGI VE GUVENLIGININ TARIHSEL GELI§IMI 27 I-Diinyadaki Geli§imi 27 n- Tiirkiye′deki Geli^imi 31 § 4. i§ SAGLIGI VE GUVENLIGININ KAYNAKLARI 35 I- Uluslararasi Kaynaklar 35 II- Ulusal Kaynaklar 36 § 5. i§ SAGLIGI VE GUVENLIGININ I§LEYI§I 38 I-1§ Saghgi ve Guvenligi Orgutii 38 II-1§ Sagligi ve Guvenligi Denetimi 39 IKINCI BOLUM i§ SAGLIGI VE GUVENLIGININ HUKUKI YAPTIRIMLARI § 6. GENEL OLARAK 41 § 7. ISVERENIN, I§ SAGLIGI VE GUVENLIGI SACLAMA YUKUMLULUGUNUN HUKUKIBOYUTU 42 1.is Sagbgi ve Guvenligi Onlemlerini Alma Borcunun Hukuki Dayanagi 42 II. isverenin Hukuki Sorumlulugunun Niteligi 45 1- GenelOlarak 45 2- Kusursuz Sorumluluk Gorusii 46 3- Kusur Sorumlulugu Goriisu 50 4- KusurunObjektiflestirilmesi 52 5- Sozlesmeden Dogan Sorumluluk ile Haksiz Fiil Sorumlulugunun Yan§masi 54 6- Zarann Sosyal Sigortalar Tarafmdan Kar§ilanmasi Geregi 55 III. I§verenin Hukuki Sorumlulugunun Simn ve Qergevesi 57 IV. Illiyet Bagimn Bulunmasi Zorunlulugu 1- GenelOlarak 58 2- Illiyet Bagimn i§verenin Sorumlulugunun Sosyal Giivenlik Kurumunun Sorumlulugundan Aynlmasindaki Onemi 59 3- Illiyet Bagimn Kesilmesi 60 § 8. MADDI TAZMINAT 64 I, Maddi Tazminatin Kapsami 64 1- Cah§ma Giicunun Kaybindan Dogan Zararlar 65 2- Ekonomik Gelecegin Kaybindan Dogan Zararlar 67 3- Tedavi Masraflan 69 II. Maddi Tazminatin Belirlenmesi 70 1-GenelEsaslar 70 2- Meslekte Kazanma Giicu Kaybi 71 3- i§ Gorebilme Qagmm ve Ya§am Siiresinin Belirlenmesi 72 4-Ucretin Belirlenmesi 73 5- Taraflann Kusur Durumunun ve Hakkaniyetin Tazminata Etkisi.74 § 9. MANEVI TAZMINAT 76 I. Hukuki Dayanagi 76 II. Manevi Tazminatin §artlan 77 HI. Manevi Tazminat isteyebilecek Kisiler 79 1- 1§ Kazasi Olumle Sonu?lanmamissa 79 2- Is Kazasi Olumle Sonuclanmissa 82 IV. Manevi Tazminatin Takdiri 85 § 10. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMINATI I. Hukuki Dayanagi 89 II. Destek ve Desteklenen Kavramlan 91 III. Bakim Gucu ve Bakim thtiyaci 93 IV. Bakim Siiresi 95 V. Zarann ve Destekten Yoksun Kalma Tazminatmin Tespiti 96 1- Destegin Geliri 96 2- Yardim Miktan 97 3- Zarardan Yapilacak Indirimler 97 VI. Tazminat Talep Edebilecek Kisiler 98 1- Destekten Yoksun Kalan Es 98 2- Destekten Yoksun Kalan Nikahsiz Es 99 3- Destekten Yoksun Kalan (^ocuklar 100 4- Destekten Yoksun Kalan Ana, Baba ve Kardesler 101 § ll.SOSYAL GUVENLIK KURUMUNUN RUCUU 102 I. 506 sayih Sosyal Sigortalar Kanunu ile 5510 sayih Sosyal Sigortalar ve Genel Saghk Sigortasi Kanunu Acisindan RucuDavalan 102 II. Isverenlerin Riicu Tazminatindan Sorumlu Tutulmasina Yol Acan Durumlar 108 1- I§ kazasi veya meslek hastahginm gergeklesmesinde isverenin kasti 108 2- isverenin sue sayihr eylemi 110 3- isverenin is Saghgi ve Giivenligi Mevzuatma Aykm Tutumu..l 11 III. Rucunun Zamanasimi 112 UÇUNCU BOLUM i§ SAGLIGI VE GUVENLIGININ IDARI VE CEZAl YAPTIRIMLARI § 12. I§ SAGLIGI VE GUVENLIGINiN IDARI YAPTIRIMLARI 113 I. Genel Olarak 113 II. idari Yaptinmlann Cesitleri 114 1. Idari ParaCezalan 114 A) Is Kanunu Cer9evesindeki Donem 116 B) Kabahatler Kanunu £ercevesindeki Donem 118 C) 5728 Sayih Kanun ^er?evesindeki Donem 120 D) 5763 Sayih Kanun Qercevesindeki Donem 121 2. i§in Durdurulmasi veya i§yerinin Kapatilmasi 123 3. I§?ilerin Cali§tnaktan Ahkonulmasi 126 § 13. I§ SAGLlfil VE GUVENLifiiNIN CEZAI YAPTIRIMLARI 129 I. Genel Olarak 129 II. Taksirle Yaralama 129 III. Taksirle (Mdurme 132 SONUC 135 KAYNAK^A 139 12
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı