Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Ãœyelik
Ãœye GiriÅŸi
İş Kazasından Doğan Maddi Tazminat
İş Kazasından Doğan Maddi Tazminat
Levent AKIN
Sayfa Sayısı
:
308
Kitap Ölçüleri
:
21x18 cm
Basım Yılı
:
2001
ISBN NO
:
9754641846
120,00
TL 
Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
GÄ°RÄ°Åž
Sosyal Sigortalar Kurumunun 1999 verilerine göre Türkiye\′de yaklaşık 7 milyon sigortalı çalışmaktadır. Bu rakam, aylık alanlar ve aile fertleri de eklendiÄŸinde 35 milyona yaklaÅŸmaktadır. O halde sigortalılarla ilgili alınacak kararların Türkiye nüfusunun yansından fazlasına etki ettiÄŸi söylenebilir. Yine aynı dönem içinde Türkiye\′de kayıtlı 77.955 iÅŸ kazası olmuÅŸ ve bunun 1.165\′i ölümle, geri kalanı ise iÅŸ göremezlikle sonuçlanmıştır. Çalışma konumuzu oluÅŸturan \"Ä°ÅŸ kazasından doÄŸan maddi tazminat\", iÅŸ kazası sonucunda iÅŸ göremezliÄŸe uÄŸrayan işçinin,karşı karşıya kaldığı maddi zararların Sosyal Sigortalar Kurumunca karşılanamaması halinde baÅŸvurulabilen hukuksal bir imkandır. Dolayısıyla yalnızca kayıt altına alınan olaylar dikkate alındığında bile Türkiye\′de yılda 76.000\′nin üzerinde maddi tazminat davası açılabilmesi teorik açıdan mümkün görünmektedir. Söz konusu kimselerin aile fertleri de düşünüldüğünde, iÅŸ kazasından doÄŸan maddi tazminat davalarının yılda yaklaşık 350.000 kiÅŸiyi ilgilendirdiÄŸi söylenebilir. O nedenle her yıl yüz binlerce kiÅŸinin malvarlığında etki saÄŸlayabilecek bu tazminatın ayrıntıları ile incelenmesi ve güçlü bir hukuksal yapı üzerinde yürütülmesi gerekmektedir.
İş kazası tazminatı olarak da adlandırdığımız bu tazminat, Borçlar Kanununun 46. maddesinde düzenlenen bedensel bütünlüğün ihlalinden doğan tazminat hakkının iş hukukundaki uygulamasıdır. Ancak işçi ile işvereni bağlayan sözleşmenin iş akdi olması, diğer özel hukuk sözleşmelerindeki gibi taraflar arasında bir eşitliğin bulunmaması, zararın iş ilişkisi içinde gerçekleşmesi ve zarar görenin sözleşmenin yasalarca korunan güçsüz tarafı olması, 46. maddede yer alan maddi tazminatın iş hukukunun iklimi içinde yeniden değerlendirilmesini gerekli kılmaktadır. O nedenle iş kazası tazminatı bu ortam içinde ele alınmalı ve uygulanma yöntemi söz konusu anlayış içinde belirlenmelidir.
tş kazasından doğan maddi tazminat konusundaki çalışmamız beş paragraftan oluşmuştur. İlk paragrafta genel anlamda kaza ve iş kazası kavramlarına ilişkin açıklamalar yer almaktadır. Tş kazasının genel anlamdaki kazadan farkının belirlendiği bu paragrafta Sosyal Sigortalar Kanununun 11. maddesinde sıralanan hallerde gerçekleşen kazalar Sosyal Sigortalar Kanunu anlamında iş kazası olarak tanımlanmıştır. İşverenlerin sorumluluğunu doğuran iş kazaları ise bireysel iş hukuku anlamında iş kazası olarak ifade edilmiştir.
Maddi tazminat davasına konu olabilecek iş kazasının taşıması gereken özelliklerin ardından, işverenlerin hangi nedenlerle böyle bir davaya muhatap olabilecekleri ikinci paragrafta incelenmiştir. Burada iş kazası tazminatını ödemek zorunda kalan bir işverenin bu sorumluluğunun hukuksal dayanakları ve niteliği maddi tazminatlarla ilgili olduğu oranda Türk ve yabancı öğreti dikkate alınarak Yargıtay içtihatları ışığında ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Üçüncü paragrafta, iş kazası tazminatının konusunu oluşturan ve özgün içeriğe sahip maddi zararların belirlenmesinde başvurulacak unsurlara değinilmiştir. Bu unsurların ne şekilde tespit edileceği ve büyük ölçüde ihtimallere dayalı maddi tazminat hesabı uygulamasındaki işlevleri de aynı paragrafta incelenmiştir. *
Dördüncü paragrafta, maddi zarar kalemlerine yer verilmiştir. İş kazasından doğan maddi tazminatla karşılanmak istenen söz konusu kalemlerin kapsamlarının belirlendiği bu kısımda, yabancı hukuk sistemlerinde karşılaşılan benzer ya da farklı nitelikli bazı zarar kalemlerine değinilerek Türk hukukunda uygulanabilmesi mümkün olan yeni zarar kalemleri ortaya konulmuştur.
Son paragraf ise uygulamada büyük sorunların yaşandığı iş kazasından doğan maddi tazminatın hesaplanmasına ayrılmıştır. Bu bölüme tazminatın hesaplanma tarihine ilişkin açıklamalarla başlanmaktadır. Daha sonra söz konusu tazminat miktarına etki eden nedenler işçi ve işveren açısından ayrı ayrı incelenmiştir. Hemen ardından Yargıtayın benimsediği hesap yöntemine geçilerek, bu yöntemin uygulanış tarzı içtihatlar ışığında ortaya konulmuştur. Türk hukukuna yönelik bu açıklamaları, yabancı hukuk sistemlerinde kullanılan tazminat hesap yöntemleri takip etmektedir. Maddi zararın karşılanma şekilleri ile devam eden paragrafta son olarak, iş kazası tazminatlarında sorunlar yaşanmasına neden olan ibraname ve zamanaşımı konularına yer verilmiştir.
\"İş kazasından doğan maddi tazminat\" konusundaki kitabımız çeşitli önerilerin yapıldığı sonuç bölümüyle tamamlanmaktadır.
İÇİNDEKİLER
SUNUÅž 7
ÖNSÖZ 9
İÇİNDEKİLER 11
KISALTMALAR 15
GÄ°RÄ°Åž 17
§ 1. GENEL ANLAMDA KAZA KAVRAMI VE İŞ KAZASI 19
I. Kaza Kavramı 19
II. Kazanın Unsurları : 20
1. Vücut bütünlüğünün ihlali ve ölüm 20
2. Dışarıdan gelen olay (Dışsallık) 21
3. Ä°stenilmeyen olay 21
4. Ani olay 22
5. Uygun illiyet bağı 23
III. İş Kazası 23
1. Sosyal Sigortalar Kanunu anlamında iş kazası 23
A. Genel olarak 23
B. Sosyal Sigortalar Kanunu anlamında iş kazasının
unsurları 26
a) İş Kazasının varlığı 26
b) Zarar görme 37
c) Zarar görenin sigortalı olması 38
d) Uygun illiyet bağının varlığı 39
e) Kuruma baÅŸvuru ve soruÅŸturma 42
2. Bireysel iş hukuku anlamında iş kazası 44
A. Genel olarak 44
B. Bireysel iş hukuku anlamında iş kazasının unsurları 45
a) Dıştan gelen istenilmeyen bir olayın varlığı 45
b) Uygun illiyet bağının varlığı 46
c) Maddi bir zararın varlığı 54
§ 2. İŞVERENİN SORUMLULUĞU 57
I. Genel Olarak 57
II. İşverenin İşçiyi Gözetme Borcu 57
11
1. Gözetme borcunun kapsamı 58
2. Gözetme borcunun hukuksal dayanakları ve sonuçları 59
III. Yabancı Hukuk Sistemlerinde İşverenin Sorumluluğu 63
1. Amerikan hukuku 63
2. Ä°ngiliz hukuku 66
3. Alman hukuku 79
4. Fransız hukuku 81
5. İsviçre hukuku 82
IV. Türk Hukuk Sisteminde İşverenin Sorumluluğunun
Hukuksal NiteliÄŸi 85
1. Genel olarak 85
2. Kusursuz sorumluluk görüşü 85
3. Kusur sorumluluğu görüşü 87
4. Yargıtayın uygulaması 89
V. Ä°ÅŸverenin SorumluluÄŸunda Akdi Sorumluluk Ä°le
Haksız Fiil Sorumluluğunun Yanşması 94
VI. Görüşümüz 97
VII.İşverenin Sorumluluğunun Kapsamı 100
§ 3. MADDİ ZARARIN BELİRLENMESİNDE BAŞVURULAN
UNSURLAR 103
I. Genel Olarak 103
II. Meslekte Kazanma Gücü Kaybının Belirlenmesi 107
1. Sosyal Sigortalar Kurumuna göre meslek kavramı 109
2. Meslekte kazanma gücü kaybını belirleme yöntemi 111
III. İş Görebilme Çağının ve Yaşam Süresinin Belirlenmesi 119
IV. İşçinin Ücretinin Belirlenmesi 124
V. Kusurun Belirlenmesi 141
VI. Faiz 148
§4. MADDİ ZARAR KALEMLERİ 161
I. Kazalanan İşçinin Bütün Masrafları 161
II. Meslekte Kazanma Gücünün Azalması veya
Tümüyle Yitirilmesinden Doğan Zararlar 167
III. Ekonomik Geleceğin Sarsılmasından Doğan Zararlar 173
IV. Yabancı Hukuk Sistemlerinde Zarar Kalemleri 177
1. Genel olarak 177
2. Ä°ngiliz hukuku 177
12
3. Alman hukuku 178
4. Fransız hukuku 1 79
5. Ä°talyan hukuku 180
6. Diğer ülkeler 181
5. MADDÄ° TAZMÄ°NATIN HESABI 183
I. Genel Olarak 183
II. Tazminatın Hesaplanma Tarihi 183
III. Tazminat Miktarına Etki Eden Faktörler 186
1. Genel olarak 186
2. İşçiye bağlı faktörler .! 186
A. İş kazası sonucu ortaya çıkan yararlar 186
a) Sosyal Sigortalar Kurumunca sağlanan yardımları 187
aa) SaÄŸlık yardımları..\′ 187
bb) Parasal yardımlar 188
aaa) Geçici iş göremezlik ödeneği 188
bbb)Sürekli iş göremezlik geliri 192
aaaa) Sürekli tam iş göremezlik geliri 192
bbbb) Sürekli kısmi iş göremezlik geliri 195
ccc) Malullük aylığı 197
ddd)SermayeleÅŸtirme 197
b) Özel sigorta tazminatları 200
c) İşverenlerce yapılan maddi yardımlar 202
d) İş kazasının ortaya çıkardığı diğer maddi yararlar 202
e) DenkleÅŸtirme 204
aa) Denkleştirmenin hukuksal dayanağı ve şartları 204
bb) Denkleştirme yöntemi 206
f) Kazalanan işçinin bakiye zararı 206
B. Çalışma gücündeki azalma oranı 209
C. Müterafık kusur 210
D. Zarara razı olma 219
E. Sürekli bakıma muhtaç olma 221
F. Vergi prim ve aidatlar 222
3. İşverene bağlı faktörler 224
A. Kusurun etkisi 224
B. Ekonomik durumun etkisi 239
4. Tazminata etki sırası 243
13
IV. Tazminatın Hesap Yöntemi 246
1. Türk hukuk sisteminde uygulanan yöntem 246
A. Genel olarak 246
B. İşlemiş zarar dönemi 247
C. İşleyecek zarar dönemi 250
a) Aktif dönem 250
b) Pasif dönem 256
2. Yabancı hukuk sistemlerinde uygulanan yöntemler 259
A. Genel olarak 259
B. Ä°ngiliz hukuku 259
C. Alman hukuku 260
D. Fransız hukuku 261
E. Ä°talyan hukuku 262
F. Diğer ülkeler 263
V. Zararı Tazmin Şekilleri 265
1. Kapital yöntemi 265
2. İrat yöntemi 269
3. DeÄŸerlendirme 273
VI. Ä°braname 275
VlI.Zamanaşımı 281
SONUÇ 287
SUMMARY 291
KAYNAKÇA 293
Sosyal Sigortalar Kurumunun 1999 verilerine göre Türkiye\′de yaklaşık 7 milyon sigortalı çalışmaktadır. Bu rakam, aylık alanlar ve aile fertleri de eklendiÄŸinde 35 milyona yaklaÅŸmaktadır. O halde sigortalılarla ilgili alınacak kararların Türkiye nüfusunun yansından fazlasına etki ettiÄŸi söylenebilir. Yine aynı dönem içinde Türkiye\′de kayıtlı 77.955 iÅŸ kazası olmuÅŸ ve bunun 1.165\′i ölümle, geri kalanı ise iÅŸ göremezlikle sonuçlanmıştır. Çalışma konumuzu oluÅŸturan \"Ä°ÅŸ kazasından doÄŸan maddi tazminat\", iÅŸ kazası sonucunda iÅŸ göremezliÄŸe uÄŸrayan işçinin,karşı karşıya kaldığı maddi zararların Sosyal Sigortalar Kurumunca karşılanamaması halinde baÅŸvurulabilen hukuksal bir imkandır. Dolayısıyla yalnızca kayıt altına alınan olaylar dikkate alındığında bile Türkiye\′de yılda 76.000\′nin üzerinde maddi tazminat davası açılabilmesi teorik açıdan mümkün görünmektedir. Söz konusu kimselerin aile fertleri de düşünüldüğünde, iÅŸ kazasından doÄŸan maddi tazminat davalarının yılda yaklaşık 350.000 kiÅŸiyi ilgilendirdiÄŸi söylenebilir. O nedenle her yıl yüz binlerce kiÅŸinin malvarlığında etki saÄŸlayabilecek bu tazminatın ayrıntıları ile incelenmesi ve güçlü bir hukuksal yapı üzerinde yürütülmesi gerekmektedir.
İş kazası tazminatı olarak da adlandırdığımız bu tazminat, Borçlar Kanununun 46. maddesinde düzenlenen bedensel bütünlüğün ihlalinden doğan tazminat hakkının iş hukukundaki uygulamasıdır. Ancak işçi ile işvereni bağlayan sözleşmenin iş akdi olması, diğer özel hukuk sözleşmelerindeki gibi taraflar arasında bir eşitliğin bulunmaması, zararın iş ilişkisi içinde gerçekleşmesi ve zarar görenin sözleşmenin yasalarca korunan güçsüz tarafı olması, 46. maddede yer alan maddi tazminatın iş hukukunun iklimi içinde yeniden değerlendirilmesini gerekli kılmaktadır. O nedenle iş kazası tazminatı bu ortam içinde ele alınmalı ve uygulanma yöntemi söz konusu anlayış içinde belirlenmelidir.
tş kazasından doğan maddi tazminat konusundaki çalışmamız beş paragraftan oluşmuştur. İlk paragrafta genel anlamda kaza ve iş kazası kavramlarına ilişkin açıklamalar yer almaktadır. Tş kazasının genel anlamdaki kazadan farkının belirlendiği bu paragrafta Sosyal Sigortalar Kanununun 11. maddesinde sıralanan hallerde gerçekleşen kazalar Sosyal Sigortalar Kanunu anlamında iş kazası olarak tanımlanmıştır. İşverenlerin sorumluluğunu doğuran iş kazaları ise bireysel iş hukuku anlamında iş kazası olarak ifade edilmiştir.
Maddi tazminat davasına konu olabilecek iş kazasının taşıması gereken özelliklerin ardından, işverenlerin hangi nedenlerle böyle bir davaya muhatap olabilecekleri ikinci paragrafta incelenmiştir. Burada iş kazası tazminatını ödemek zorunda kalan bir işverenin bu sorumluluğunun hukuksal dayanakları ve niteliği maddi tazminatlarla ilgili olduğu oranda Türk ve yabancı öğreti dikkate alınarak Yargıtay içtihatları ışığında ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Üçüncü paragrafta, iş kazası tazminatının konusunu oluşturan ve özgün içeriğe sahip maddi zararların belirlenmesinde başvurulacak unsurlara değinilmiştir. Bu unsurların ne şekilde tespit edileceği ve büyük ölçüde ihtimallere dayalı maddi tazminat hesabı uygulamasındaki işlevleri de aynı paragrafta incelenmiştir. *
Dördüncü paragrafta, maddi zarar kalemlerine yer verilmiştir. İş kazasından doğan maddi tazminatla karşılanmak istenen söz konusu kalemlerin kapsamlarının belirlendiği bu kısımda, yabancı hukuk sistemlerinde karşılaşılan benzer ya da farklı nitelikli bazı zarar kalemlerine değinilerek Türk hukukunda uygulanabilmesi mümkün olan yeni zarar kalemleri ortaya konulmuştur.
Son paragraf ise uygulamada büyük sorunların yaşandığı iş kazasından doğan maddi tazminatın hesaplanmasına ayrılmıştır. Bu bölüme tazminatın hesaplanma tarihine ilişkin açıklamalarla başlanmaktadır. Daha sonra söz konusu tazminat miktarına etki eden nedenler işçi ve işveren açısından ayrı ayrı incelenmiştir. Hemen ardından Yargıtayın benimsediği hesap yöntemine geçilerek, bu yöntemin uygulanış tarzı içtihatlar ışığında ortaya konulmuştur. Türk hukukuna yönelik bu açıklamaları, yabancı hukuk sistemlerinde kullanılan tazminat hesap yöntemleri takip etmektedir. Maddi zararın karşılanma şekilleri ile devam eden paragrafta son olarak, iş kazası tazminatlarında sorunlar yaşanmasına neden olan ibraname ve zamanaşımı konularına yer verilmiştir.
\"İş kazasından doğan maddi tazminat\" konusundaki kitabımız çeşitli önerilerin yapıldığı sonuç bölümüyle tamamlanmaktadır.
İÇİNDEKİLER
SUNUÅž 7
ÖNSÖZ 9
İÇİNDEKİLER 11
KISALTMALAR 15
GÄ°RÄ°Åž 17
§ 1. GENEL ANLAMDA KAZA KAVRAMI VE İŞ KAZASI 19
I. Kaza Kavramı 19
II. Kazanın Unsurları : 20
1. Vücut bütünlüğünün ihlali ve ölüm 20
2. Dışarıdan gelen olay (Dışsallık) 21
3. Ä°stenilmeyen olay 21
4. Ani olay 22
5. Uygun illiyet bağı 23
III. İş Kazası 23
1. Sosyal Sigortalar Kanunu anlamında iş kazası 23
A. Genel olarak 23
B. Sosyal Sigortalar Kanunu anlamında iş kazasının
unsurları 26
a) İş Kazasının varlığı 26
b) Zarar görme 37
c) Zarar görenin sigortalı olması 38
d) Uygun illiyet bağının varlığı 39
e) Kuruma baÅŸvuru ve soruÅŸturma 42
2. Bireysel iş hukuku anlamında iş kazası 44
A. Genel olarak 44
B. Bireysel iş hukuku anlamında iş kazasının unsurları 45
a) Dıştan gelen istenilmeyen bir olayın varlığı 45
b) Uygun illiyet bağının varlığı 46
c) Maddi bir zararın varlığı 54
§ 2. İŞVERENİN SORUMLULUĞU 57
I. Genel Olarak 57
II. İşverenin İşçiyi Gözetme Borcu 57
11
1. Gözetme borcunun kapsamı 58
2. Gözetme borcunun hukuksal dayanakları ve sonuçları 59
III. Yabancı Hukuk Sistemlerinde İşverenin Sorumluluğu 63
1. Amerikan hukuku 63
2. Ä°ngiliz hukuku 66
3. Alman hukuku 79
4. Fransız hukuku 81
5. İsviçre hukuku 82
IV. Türk Hukuk Sisteminde İşverenin Sorumluluğunun
Hukuksal NiteliÄŸi 85
1. Genel olarak 85
2. Kusursuz sorumluluk görüşü 85
3. Kusur sorumluluğu görüşü 87
4. Yargıtayın uygulaması 89
V. Ä°ÅŸverenin SorumluluÄŸunda Akdi Sorumluluk Ä°le
Haksız Fiil Sorumluluğunun Yanşması 94
VI. Görüşümüz 97
VII.İşverenin Sorumluluğunun Kapsamı 100
§ 3. MADDİ ZARARIN BELİRLENMESİNDE BAŞVURULAN
UNSURLAR 103
I. Genel Olarak 103
II. Meslekte Kazanma Gücü Kaybının Belirlenmesi 107
1. Sosyal Sigortalar Kurumuna göre meslek kavramı 109
2. Meslekte kazanma gücü kaybını belirleme yöntemi 111
III. İş Görebilme Çağının ve Yaşam Süresinin Belirlenmesi 119
IV. İşçinin Ücretinin Belirlenmesi 124
V. Kusurun Belirlenmesi 141
VI. Faiz 148
§4. MADDİ ZARAR KALEMLERİ 161
I. Kazalanan İşçinin Bütün Masrafları 161
II. Meslekte Kazanma Gücünün Azalması veya
Tümüyle Yitirilmesinden Doğan Zararlar 167
III. Ekonomik Geleceğin Sarsılmasından Doğan Zararlar 173
IV. Yabancı Hukuk Sistemlerinde Zarar Kalemleri 177
1. Genel olarak 177
2. Ä°ngiliz hukuku 177
12
3. Alman hukuku 178
4. Fransız hukuku 1 79
5. Ä°talyan hukuku 180
6. Diğer ülkeler 181
5. MADDÄ° TAZMÄ°NATIN HESABI 183
I. Genel Olarak 183
II. Tazminatın Hesaplanma Tarihi 183
III. Tazminat Miktarına Etki Eden Faktörler 186
1. Genel olarak 186
2. İşçiye bağlı faktörler .! 186
A. İş kazası sonucu ortaya çıkan yararlar 186
a) Sosyal Sigortalar Kurumunca sağlanan yardımları 187
aa) SaÄŸlık yardımları..\′ 187
bb) Parasal yardımlar 188
aaa) Geçici iş göremezlik ödeneği 188
bbb)Sürekli iş göremezlik geliri 192
aaaa) Sürekli tam iş göremezlik geliri 192
bbbb) Sürekli kısmi iş göremezlik geliri 195
ccc) Malullük aylığı 197
ddd)SermayeleÅŸtirme 197
b) Özel sigorta tazminatları 200
c) İşverenlerce yapılan maddi yardımlar 202
d) İş kazasının ortaya çıkardığı diğer maddi yararlar 202
e) DenkleÅŸtirme 204
aa) Denkleştirmenin hukuksal dayanağı ve şartları 204
bb) Denkleştirme yöntemi 206
f) Kazalanan işçinin bakiye zararı 206
B. Çalışma gücündeki azalma oranı 209
C. Müterafık kusur 210
D. Zarara razı olma 219
E. Sürekli bakıma muhtaç olma 221
F. Vergi prim ve aidatlar 222
3. İşverene bağlı faktörler 224
A. Kusurun etkisi 224
B. Ekonomik durumun etkisi 239
4. Tazminata etki sırası 243
13
IV. Tazminatın Hesap Yöntemi 246
1. Türk hukuk sisteminde uygulanan yöntem 246
A. Genel olarak 246
B. İşlemiş zarar dönemi 247
C. İşleyecek zarar dönemi 250
a) Aktif dönem 250
b) Pasif dönem 256
2. Yabancı hukuk sistemlerinde uygulanan yöntemler 259
A. Genel olarak 259
B. Ä°ngiliz hukuku 259
C. Alman hukuku 260
D. Fransız hukuku 261
E. Ä°talyan hukuku 262
F. Diğer ülkeler 263
V. Zararı Tazmin Şekilleri 265
1. Kapital yöntemi 265
2. İrat yöntemi 269
3. DeÄŸerlendirme 273
VI. Ä°braname 275
VlI.Zamanaşımı 281
SONUÇ 287
SUMMARY 291
KAYNAKÇA 293
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı