İş Kazası ve Meslek Hastalığında Hukuki ve Cezai Sorumluluk
İş Kazası ve Meslek Hastalığında Hukuki ve Cezai Sorumluluk
Sami NARTER
Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
MADDİ ve MANEVİ TAZMİNAT DAVALARI CEZA DAVALARI
26. 04. 2016 tarihli 6704 sayılı Kanun ile iş mevzuatında yapılan değişiklikler işlenmiş
Bedensel zararlarda Zamanaşımının başlangıcı açısından önemli
16. 03. 2016 tarihli Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı işlenmiş
Birinci baskısı Ekim 2013’de yayınlanan eserde, teori ile pratiği birleştirerek kendine özgü bir eser oluşturmayı amaç edinmiştim. Bu amaç doğrultusunda oluşturduğum kitabın ilk baskısı tükenmiştir. Gelen talep üzerine İş Kazası ve Meslek Hastalığında Hukuki ve Cezai Sorumluluk adlı eserimizin ikinci baskısını sizlere sunmanın sevincini yaşıyorum.
Soma Faciası olarak adlandırılan ve 13 Mayıs 2014’te Manisa ilimizin Soma ilçesindeki kömür madeninde meydana gelen iş kazası 301 madencinin ölümüyle sonuçlanmıştır. Bu olay, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en çok can kaybı ile sonuçlanan iş ve madencilik kazası olarak kayıtlara geçmiştir.
Tüm bunlara rağmen ülkemizde iş sağlığı ve güvenliği ihmal edilmeye devam etmektedir. 2012 yılında kabul edilen 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu dahi, ülkemizin iş sağlığı ve güvenliği sorunlarına çözüm oluşturmamıştır. Aksine işverenlere getirdiği ekonomik yük nedeniyle tartışılmakta ve işverenler tarafından iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini almaktan nasıl kurtuluruz diye kaçamak çözümler üretilmeye çalışılmaktadır. Bu tür kaçamak çözümler ile sürdürülen çalışma hayatı hiçbir şekilde hata kaldırmaz. İşte bunun son örneği İstanbul’daki Asansör Faciası diye adlandırılan iş kazasıyla bir defa daha kanıtlanmıştır. Basına yansıyan raporlara göre asansör sisteminde arızalı olan çok küçük bir parçanın değiştirilmemesi çok büyük bir kazaya yol açmıştır. Bu kazada 10 işçimiz hayatını kaybetmiştir. Tabii buna kaza denilebilirse.
Asansör Faciasında hayatını kaybeden işçilerin dokuz tanesi alt işveren (taşaron) işçisidir. Olayda en önemli sorumluların arasında bulunan asansör firması alt işverendir. Yine mahkeme tarafından tutuklanan kişiler alt işveren işçisi veya asıl işverenin işçileridir. İşverenlere hiç kimse dokunamamaktadır. Bu hem mevzuatın getirdiği sistemden hem de zorlama yorumla dahi olsa işverene dokunabilecek yargı mensuplarının önünün kesilmesinden kaynaklanmaktadır.
Bu iki büyük faciadan sonra Asıl İşveren Alt İşveren ilişkileri ile iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin önemi bir defa daha anlaşılmıştır. Kitabın bu baskısında Asıl İşveren Alt İşveren ilişkileri ve dolayısıyla Rödövans ilişkileri de işlenmiştir.
En son olarak 6645 sayılı Kanunu, 6552 sayılı torba Kanun olarak adlandırılan kanunla ve 5. Yargı paketi ile iş ve sosyal güvenlik mevzuatı ve ilgili mevzuatta yapılan tüm değişiklikler incelenerek kitapta işlenmiş ve özellikle mevzuatın getirdiği yeni düzenlemelerin bilimsel çevrelerde ve uygulamadaki yansımaları üzerinde durulmuştur. Bahsi geçen torba kanun genel anlamda iş sağlığı ve güvenliği alanına çözüm getirmekten çok Soma faciasında zarar görenlere yönelik düzenlemeler bulunmaktadır. 6552 sayılı kanunun iş mevzuatına getirdiği değişiklikler kitabın sonuna eklenmiştir.
Soma’daki gibi büyük facialar genellikle dikkatleri iş kazalarına çekmektedir. Fakat en az iş kazası kadar meslek hastalıkları da önemlidir. Hatta ortaya çıkan meslek hastalığı sayısı iş kazasının yaklaşık altı katıdır. İş kazası gerçekleştiği an etki göstermekte ve çevredeki herkes tarafından anında fark edilmektedir. Meslek hastalığı ise çoğunlukla uzun bir sessiz dönem sonunda ortaya çıkmaktadır. Özellikle meslek hastalığının tıbbi ve hukuki anlamda tespitinde uygulamada önemli bir farklılık ortaya çıkmaktadır. Bu durum 5510 sayılı kanundaki meslek hastalığı tanımından kaynaklanmaktadır. Kitap içerisinde ilgili bölümde ayrıntılı açıklama ve önerilerimiz yer alacaktır.
Yine Yargıtay’ın yeni kararları ve görüşlerinin de okuyucuya aktarılması bakımından ilgili konuların arkasına eklenmiştir.
ÜÇÜNCÜ BASKIYA ÖNSÖZ-V
İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ-VII
ÖNSÖZ-IX
KISA PLAN -XI
İÇİNDEKİLER-XIII
KISALTMALAR-LI
BİRİNCİ BÖLÜM
İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDA
TEMEL KAVRAMLAR
I. GENEL ANLAMDA KAZA VE HASTALIK KAVRAMLARI-1
A. KAZA KAVRAMI VE UNSURLARI-1
1. KAZA KAVRAMI-1
2. KAZANIN UNSURLARI-2
a. Kişiye Veya Eşyaya Gelen Zarar-2
b. Dışarıdan Gelen Olay (Dış Etki)-3
c. İstenilmeyen Olay-3
d. Ani Olay-3
e. Uygun İlliyet Bağı-4
B. HASTALIK KAVRAMI VE ETKENLERİ-4
1. HASTALIK KAVRAMI-4
2. BEDEN SAĞLIĞINI BOZAN VE HASTALIĞA NEDEN OLAN ETKENLER-5
a. Kalıtımla ilgili nedenler-5
b. Çevre ile ilgili nedenler-6
c. Yetersiz ve dengesiz beslenme-6
d. Duygusal Nedenler-6
C. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARININ BOYUTLARI, NEDENLERİ VE ÖNLEMLER-7
1. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARININ BOYUTLARI-7
2. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARININ BAŞLICA NEDENLERİ-8
3. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARI ÖNLEMLERİ-9
II. İŞ KAZASI KAVRAMI, UNSURLARI VE İŞ KAZASI SAYILAN HALLER-11
A. İŞ KAZASI KAVRAMI VE ÖNEMİ-11
B. SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU AÇISINDAN İŞ KAZASI-12
1. GENEL BİLGİ-12
2. HİZMET SÖZLEŞMESİ İLE ÇALIŞANLAR AÇISINDAN İŞ KAZASININ UNSURLARI-14
a. Kazanın varlığı (İş Kazası Sayılan Haller)-14
aa. Sigortalının İşyerinde Bulunduğu Sırada Meydana Gelen Olaylar-14
bb. Yürütülen İş Nedeniyle Meydana Gelen Olaylar-16
cc. Sigortalının İşyeri Dışına Bir Yere Gönderilmesi Nedeniyle Asıl işini Yapmaksızın Geçen Zamanlarda Meydana Gelen Olaylar-17
dd. Emziren Kadın Sigortalının Çocuğuna Süt Vermesi için Ayrılan Zamanlarda Meydana Gelen Olaylar-19
ee. İşveren Tarafından Sağlanan Taşıtla İşin Yapıldığı Yere Gidiş Geliş Sırasında Meydana Gelen Olaylar-20
b. Bedence veya Ruhça Bir Zararın Ortaya Çıkması-22
c. Zarar Görenin Sigortalı Sayılması-23
aa. Hizmet sözleşmesi ile çalışan sigortalılar-23
bb. Fiilen Çalışanlar-23
cc. Hizmet Sözleşmesi İle Çalıştırılanlar Gibi Sigortalı Sayılanlar-24
d. İlliyet Bağının Bulunması-26
3. BAGIMSIZ ÇALIŞANLAR AÇISINDAN İŞ KAZASININ UNSURLARI-28
a. Kazanın varlığı (İş Kazası Sayılan Haller)-28
aa. Sigortalının İşyerinde Bulunduğu Sırada Meydana Gelen Olaylar-28
bb. Yürütülen iş Nedeniyle Meydana Gelen Olaylar-29
b. Bedence veya Ruhça Bir Zararın Ortaya Çıkması-29
c. Zarar Görenin Bağımsız Çalışan Sigortalı Sayılması-29
aa. Köy ve Mahalle Muhtarları-30
bb. Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar ve Öyle sayılanlar-31
d. İlliyet Bağının Bulunması-31
C. BİREYSEL İŞ HUKUKU AÇISINDAN İŞ KAZASI-31
1. GENEL BİLGİ-31
2. BİREYSEL İŞ HUKUKU ANLAMINDA İŞ KAZASININ UNSURLARI-33
a. Kazaya Uğrayan Kişinin 5510 Sayılı Yasa Kapsamında Sigortalı Olması-33
b. Sigortalının Dıştan Gelen, İstenilmeyen Anî Bir Kazaya Uğraması-34
aa. Dıştan Gelen Bir Etken-34
bb. İstenilmeyen Olay-34
cc. Anî Olay-35
c. Sigortalının Kaza Sonucu Zarara Uğraması-35
d. Uygun İlliyet Bağı Bulunması-36
aa. Kaza ile Zarar Arasındaki İlliyet Bağı-36
bb. Kaza İle Yapılan iş Arasındaki İlliyet Bağı-37
cc. Uygun İlliyet Bağının Kesilmesi-38
aaa. Mücbir Sebep-39
bbb. Zarara Uğrayanın Ağır Kusuru-40
ccc. Üçüncü Kişinin Ağır Kusuru-42
ddd. Zarara Uğrayan ile Üçüncü Kişinin Ağır Kusuru-43
3. ÖĞRETİ VE UYGULAMADA KARİNE OLARAK İŞ KAZASI KABUL EDİLEN HALLER-44
a. Yapılan İş Sırasında Meydana Gelen Kazalar İş Kazasıdır. 44
aa. Sigortasız Çalıştırılanların Karşılaştıkları İş Kazası veya Meslek Hastalığı Halinde-44
bb. Ticari Taksi, Dolmuş ve Benzeri Nitelikteki Toplu Taşıma Araçlarında Meydana Gelen Kazalar-45
aaa. Tam Süreli Çalışanlar Açısından-45
bbb. On Günden Az Çalışanlar Açısından-45
cc. İş Arama İzni Sırasında Meydana Gelen Kazalar-46
b. İş Süresinde veya İş Süresinden Sayılan Hallerde Meydana Gelen Kazalar İş Kazasıdır. 48
c. Yapılan İşin Yarattığı Tehlike Sonucu Meydana Gelen Kazalar İş Kazasıdır. 48
d. İşverenin, İş Sağlığı ve İş Güvenliği Tedbirlerini Almamasından Kaynaklanan Kazalar İş Kazasıdır. 49
D. İŞ KAZASI VE MALULİYETİN TESPİTİ-49
1. İŞ KAZASININ MAHKEME TARAFINDAN TESPİTİ-49
a. İş Kazası Tespit Davasının amacı-49
b. İş Kazası Tespit Davasında Görev ve Yetki-50
c. İş Kazası Tespit Davasında Taraflar-51
aa. Davacı Taraflar-51
bb. Davalı Taraflar-51
d. İş Kazası Tespit Davasında Uygulanacak Usul-52
2. MALÜLİYETİN SAĞLIK KURULUŞLARINCA TESPİTİ-53
3. SOSYAL SİGORTALAR KURUMU YÜKSEK SAĞLIK KURULU VE İŞLEVİ-54
4. SGK TARAFINDAN YAPILACAK ÖDEMEYE HAK SAHİPLERİNİN İTİRAZI-56
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-57
III. MESLEK HASTALIĞI KAVRAMI, UNSURLARI VE MESLEK HASTALIĞININ TESPİTİ-105
A. MESLEK HASTALIĞI KAVRAMI VE UNSURLARI-105
1. MESLEK HASTALIĞI KAVRAMI-105
2. MESLEK HASTALIĞININ UNSURLARI-107
3. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI ARASINDA BULUNAN FARKLAR-108
B. MESLEK HASTALIĞI SİGORTASINDAN YARARLANMA KOŞULLARI-108
1. MESLEK HASTALIĞINA TUTULAN KİŞİNİN SİGORTALI OLMASI-108
2. MESLEK HASTALIĞINA TUTULAN İŞÇİNİN BEDENSEL VEYA RUHSAL ARIZAYA UĞRAMASI YA DA ÖLMESİ-109
3. MESLEK HASTALIĞI İLE SİGORTALININ GÖRDÜĞÜ İŞ VEYA İŞYERİ KOŞULLARI ARASINDA UYGUN BİR İLLİYET BAĞI BULUNMASI-110
4. MESLEK HASTALIĞININ YÖNETMELİKTEKİ LİSTEDE YER ALMASI-110
5. MESLEK HASTALIĞININ YÖNETMELİKTE BELİRTİLEN SÜREDE ORTAYA ÇIKMASI-112
6. BAĞ KUR SİGORTALILARI YÖNÜNDEN PRİM VE PRİME İLİŞKİN TÜM BORÇLARIN ÖDENMİŞ OLMASI-112
7. MESLEK HASTALIĞININ TESPİTİ-113
a. MESLEK HASTALIĞININ SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNCA TESPİTİ-113
aa. Meslek Hastalığının Kurum Sağlık Kurulunca Tespiti-113
bb. Meslek Hastalığının Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca Tespiti-114
aaa. Hastalığın Meslek Hastalıkları Listesinde Yer Almaması-114
bbb. Meslek Hastalığının Yükümlülük Süresinden (İşten Ayrıldıktan) Sonra Ortaya Çıkması-115
b. Meslek Hastalığının Mahkeme Tarafından Tespiti-116
aa. Meslek Hastalığı Tespit Davasının amacı-116
bb. Meslek Hastalığı Tespit Davasında Görev ve Yetki-118
cc. Meslek Hastalığı Tespit Davasında Taraflar-119
dd. Meslek Hastalığı Tespit Davasında Uygulanacak Usul-119
C. SİGORTASIZ ÇALIŞANIN MESLEK HASTALIĞINA TUTULMASI-120
1. SOSYAL SİGORTA İLİŞKİSİ VE NİTELİĞİ-120
2. SOSYAL SİGORTA İLİŞKİSİNİN KURULMASI VE SİGORTALILIK-121
3. MESLEK HASTALIĞINDA SOSYAL SİGORTA İLİŞKİSİ-122
4. DEĞERLENDİRME VE ÖNERİLER-125
D. SOSYAL SİGORTA YÜKSEK SAĞLIK KURULU-126
E. MESLEK HASTALIĞINDA KAÇINILMAZ UNSURU VE İŞVERENİN KUSURU (32 YIL FORMÜLÜ)-128
F. YURT DIŞINDA TÜRK İŞVERENLERCE ÇALIŞTIRILAN TÜRK İŞÇİLERİN MESLEK HASTALIĞI HALİ-148
1. SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMESİ YAPILAN ÜLKELERDE-148
2. SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMESİ YAPILMAYAN ÜLKELERDE-148
a. 506 Sayılı Kanun Döneminde-148
b. Bugünkü Durum (5510 s. Kanun Dönemi)-150
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-158
İKİNCİ BÖLÜM
İSG ALANINDA DEVLETİN, İŞVERENİN, ÇALIŞANLARIN VE
DİĞER İLGİLİLERİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
I. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE DEVLETİN ÖDEV VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ-163
A. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ANAYASAL DAYANAĞI VE MEVZUATININ OLUŞTURULMASI-163
B. ÜNİVERSİTELERDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMİNİN VERİLMESİ-164
C. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÖRGÜTÜNÜN OLUŞTURULMASI-165
1. GÜÇLÜ BİR ÖRGÜTÜN KURULMASI ZORUNLULUĞU-165
2. ULUSAL İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONSEYİ-166
3. SİGORTA PRİMİ İNDİRİMİ (SGKNIN KATKISI)-167
4. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİNİN DESTEKLENMESİ-168
D. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DENETİMİ VE YAPTIRIM UYGULANMASI-168
E. SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNUN YÜKÜMLÜLÜKLERİ-170
1. İŞ KAZASININ VE MESLEK HASTALIĞININ KURUM TARAFINDAN SORUŞTURULMASI-170
2. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI SİGORTASI YARDIMLARI-172
a. Sigortalıya Yapılacak Yardımlar-172
b. Sağlık Yardımları-172
aa. Sağlık Yardımlarının Amacı-172
bb. Sağlık Yardımlarının Kapsamı-172
cc. Sağlık Yardımlarının Süresi-173
c. Parasal Yardımlar-173
aa. Sigortalıya Yapılacak Parasal Yardımlar-174
aaa. Geçici İş Göremezlik Ödeneği-174
bbb. Sürekli İş Göremezlik Ödeneği-175
bb. Sigortalının Ölümü Halinde Hak Sahiplerine Yapılan Parasal Yardımlar-176
aaa. Cenaze Ödeneği Verilmesi-176
bbb. Eş ve Çocuklara Gelir Bağlanması-176
ccc. Sigortalının Ana - Babasına Gelir Bağlanması-176
ddd. Gelir Bağlanmış Kız Çocuklarına Evlenme Ödeneği verilmesi-177
II. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE İŞVERENİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ-178
A. İŞVERENİN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONUSUNDA YÜKÜMLÜLÜKLERİ-178
1. İŞYERİNİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONUSUNDA ÖRGÜTLEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ-180
a. İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu Oluşturma Yükümlülüğü-180
b. İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi Oluşturma veya Ortak Sağlık ve Güvenlik Biriminden Hizmet Alma Yükümlülüğü-181
c. İş Güvenliği Uzmanı Görevlendirme Yükümlülüğü-182
d. İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personeli Görevlendirme Yükümlülüğü-182
2. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İÇİN GEREKLİ HER TÜRLÜ ÖNLEMİ ALMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ-182
a. Çalışanları Bilgilendirme ve Eğitme Yükümlülüğü-183
b. Önlemlere Uyulup Uyulmadığını Denetleme Yükümlülüğü-184
c. Risk Değerlendirmesi Yapmak ve Yaptırmak Yükümlülüğü-185
d. Çalışanların Görüşlerinin Alınması ve Katılımlarının Sağlanması Yükümlülüğü-186
e. Çalışan Temsilcisi Görevlendirme Yükümlülüğü-187
f. İş Sağlığı ve Güvenliği Tedbirlerinin Maliyetini Karşılama Yükümlülüğü-188
3. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONUSUNDA İŞVERENİN DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLERİ-189
a. Acil Durum Planları, Yangınla Mücadele ve İlk Yardım ile İlgili Yükümlülükler-189
b. Tahliye ile İlgili Yükümlülükler-189
c. İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Kayıt ve Bildirimi ile İlgili Yükümlülükler-190
d. Sağlık Gözetimi ile İlgili Yükümlülükler-191
e. İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerini Kendisi Yürütmesi-192
4. ASIL İŞVEREN - ALT İŞVEREN AYRIMINDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÜKÜMLÜLÜKLERİ-193
a. Asıl İşveren - Alt İşveren Kavramları-193
b. Asıl İşverenin İşyerindeki Alt İşveren İşçilerinin İş Sağlığı ve Güvenliği-195
c. Alt İşverenin İşyerinde İş Sağlığı ve Güvenliği-197
aa. Alt İşverenin İşyeri-197
bb. Alt İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülükleri-198
aaa. Alt İşverenin İş Mevzuatından Doğan İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülükleri-198
aaaa. 6331 Sayılı Kanundan Doğan Yükümlülükler-198
bbbb. Yönetmeliklerden Doğan Yükümlülükler-199
bbb. Asıl İşveren - Alt İşveren Arasındaki Sözleşmeden Doğan Yükümlülükler-201
d. Alt İşverenin İşyerindeki Asıl İşverenin İşçilerinin İş Sağlığı ve Güvenliği-202
aa. Asıl İşveren ve Alt İşveren İşçilerinin Birlikte Çalışması Hali-202
bb. Alt İşveren ile Asıl İşveren İşçisi Arasındaki İlişki-204
aaa. Asıl İşverenin Sebep Olduğu Zarardan Alt İşveren İşçisinin Zarar Görmesi-204
bbb. Alt İşverenin Sebep Olduğu Zarardan Asıl İşveren İşçisinin Zarar Görmesi-204
e. İş Sağlığı ve Güvenliği Yaptırımlarında Alt İşveren - Asıl İşveren Ayrımı-205
f. Bazı Özel Durumlarda İş Sağlığı ve Güvenliği-206
aa. Rödövans İlişkisinde İş Sağlığı ve Güvenliği-206
aaa. Rödövans İlişkisi Kavramı-206
bbb. Rödövans İlişkisi Türleri ve İş Sağlığı ve Güvenliği-207
aaaa. Birinci Tip Rödövans İlişkisinde Yükümlülükler-207
bbbb. İkinci Tip Rödövans İlişkisinde Yükümlülükler-208
cccc. Üçüncü Tip Rödövans İlişkisinde Yükümlülükler-209
bb. Yapı Denetim Kuruluşlarında İş Sağlığı ve Güvenliği-209
cc. Anahtar Teslimi İş Alan İşverenin İşyerinde İş Sağlığı ve Güvenliği-212
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-214
B. İŞVERENİN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDEN KAYNAKLANAN HAKLARI-234
1. İŞVERENİN İŞÇİDEN ZARARIN KARŞILANMASINI İSTEME HAKKI-234
2. İŞVERENİN DİSİPLİN CEZASI UYGULAMA HAKKI-236
3. İŞVERENİN İŞ SÖZLEŞMESİNİ FESİH HAKKI-238
a. İş Sağlığı ve Güvenliği Kurallarına Uyulmaması Halinde İşverenin Haklı Nedenle Fesih Hakkı-238
aa. İşçinin İş Sağlığı ve Güvenliğini Tehlikeye Düşürmesi veya İşyerindeki Mallan Zarara Uğratması-238
bb. İşçinin İş Sağlığı ve Güvenliği Kurallarına Aykırı Hareket Etmek Suretiyle İşyerindeki Malları Zarara Uğratması-239
b. İş Sağlığı ve Güvenliği Kurallarına Uyulmaması Halinde İşverenin Geçerli Nedenle Fesih Hakkı-240
III. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE ÇALIŞANLARIN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ-242
A. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE ÇALIŞANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ-242
1. DİĞER ÇALIŞANLARIN VE KENDİ SAĞLIK VE GÜVENLİKLERİNİ TEHLİKEYE DÜŞÜRMEME YÜKÜMLÜĞÜ-242
2. ÇALIŞANLARIN, İŞVERENİN VERDİĞİ EĞİTİM VE TALİMATLARA GÖRE YÜKÜMLÜLÜKLERİ-243
a. İşyerindeki Tüm Araçları Kurallara Uygun Şekilde Kullanmak-243
b. Kişisel Koruyucu Donanımı Doğru Kullanmak ve Korumak-243
c. İşyerindeki Ciddi ve Yakın Bir Tehlikeyle Karşılaştıklarında ve Koruma Tedbirlerinde Bir Eksiklik Gördüklerinde, İşverene veya Çalışan Temsilcisine Derhal Haber Vermek-243
d. İşyerinde Tespit Edilen Noksanlık ve Mevzuata Aykırılıkların Giderilmesi Konusunda, İşveren ve Çalışan Temsilcisi ile İş Birliği Yapmak-243
e. Kendi Görev Alanında İş Sağlığı ve Güvenliğinin Sağlanması için İşveren ve Çalışan Temsilcisi ile İş Birliği Yapmak-244
B. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE ÇALIŞANIN HAKLARI-244
1. İŞVERENİN MÜTEMERRİT ALACAKLI DURUMUNA DÜŞMESİ-244
2. ÇALIŞANIN ÇALIŞMAKTAN KAÇINMA HAKKI-245
a. İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulunun veya İşverenin Kararına İstinaden Çalışmaktan Kaçınma Hakkı-245
aa. Genel Olarak-245
bb. Çalışmaktan Kaçınma Hakkının Koşulları-246
aaa. Ciddi ve Yakın Bir Tehlikenin Varlığı-246
bbb. Ciddi ve Yakın Tehlikenin Tespiti-246
ccc. Gerekli İş Sağlığı ve Güvenliği Önleminin Alınmamış Olması-246
ddd. İşin Durdurulmamış Olması-246
b. İşçinin Resen Çalışmaktan Kaçınma Hakkı-247
aa. İşçinin Resen Çalışmaktan Kaçınma Hakkı Koşulları-247
aaa. Ciddi ve Yakın Tehlikenin Önlenemez Olması-247
bbb. İşin Durdurulmamış Olması-247
bb. İşçinin Resen Çalışmaktan Kaçınma Hakkı Kullanımı-248
aaa. İşyerini veya Tehlikeli Bölgeyi Terk Ederek Belirlenen Güvenli Yere Gitme-248
bbb. Kaçınmayı Takiben İşvereni Haberdar Etme-248
ccc. Kaçınma Sonucu Bir Başkası Aleyhine Ciddi ve Yakın Bir Tehlike Oluşturmama-248
c. Kaçınma Süresinin Sınırı-248
d. Çalışmaktan Kaçınmanın Hükümleri-249
aa. Çalışmaktan Kaçındığı Dönem için İşçinin Ücret ve Diğer Hakları Saklıdır-249
bb. Kaçınma Hakkı Kapsamında Çalışılmayan Süreler Çalışma Süresinden Sayılır-249
3. İŞÇİNİN İŞ SÖZLEŞMESİNİ HAKLI NEDENLE FESİH HAKKI-249
a. 4857 Sayılı İş Kanunu Bakımından-249
b. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Bakımından-250
4. İŞÇİNİN İHBAR VE ŞİKAYET HAKKI-251
IV. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE DİĞER İLGİLİLERİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ-252
A. İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ GÖREV, YETKİ, HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ-252
1. İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ GÖREVLERİ-252
a. Rehberlik Görevi-253
aa. Öneride Bulunmak-253
bb. İşyerinde Alınması Gereken Tedbirleri İşverene Yazılı Olarak Bildirmek-254
b. Risk Değerlendirmesi Görevi-254
aa. Risk Değerlendirme Ekibi-255
bb. Risk Değerlendirmesi Yapılırken Dikkate Alınacak Hususlar-255
cc. Risk Değerlendirmesi Aşamaları-256
dd. Risk Değerlendirmesinin Yenilenmesi-256
c. Gözetim Görevi-257
aa. İşyeri Hekiminin Sağlık Gözetimi Görevi-257
bb. İş Güvenliği Uzmanının Çalışma Ortamı Gözetimi Görevi-258
d. Eğitim, Bilgilendirme ve Kayıt Görevi-258
aa. İşyeri Hekiminin Eğitim, Bilgilendirme ve Kayıt Görevi-258
bb. İş Güvenliği Uzmanının Eğitim, Bilgilendirme ve Kayıt Görevi-259
e. İlgili Birimlerle İşbirliği Görevi-259
aa. İşyeri Hekiminin İlgili Birimlerle İşbirliği Görevi-259
bb. İş Güvenliği Uzmanının İlgili Birimlerle İşbirliği Görevi-260
2. İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ YETKİLERİ-261
a. İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanının İşin Durdurulması İçin İşverene Başvurma Yetkisi-261
b. İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanının İnceleme ve Araştırma, Gerekli Bilgi ve Belgelere Ulaşma ve Çalışanlarla Görüşme Yetkisi-261
c. İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanının İlgili Kurum ve Kuruluşlarla İşbirliği Yapma Yetkisi-261
d. İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanının Mesleki Gelişmelerini Sağlamaya Yönelik Eğitim, Seminer ve Panel Gibi Organizasyonlara Katılma Yetkisi-262
3. İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ-262
a. İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanının Sır Saklamak ve Gizliliğe Uymak Yükümlüğü-262
b. İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanının İşini Özenle Yapma Yükümlüğü-262
c. İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanının Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne Bildirimde Bulunma Yükümlülüğü-263
d. İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanının Defter Tutma Yükümlüğü-263
4. İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ HAKLARI VE İŞ GÜVENCESİ-264
B. DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREV, YETKİ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ-265
1. DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREVLERİ-265
2. DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN YETKİLERİ-265
a. Diğer Sağlık Personelinin İnceleme ve Araştırma, Gerekli Bilgi ve Belgelere Ulaşma ve Çalışanlarla Görüşme Yetkisi-265
b. Diğer Sağlık Personelinin İlgili Kurum ve Kuruluşlarla İşbirliği Yapma Yetkisi-265
c. Diğer Sağlık Personelinin Mesleki Gelişmelerini Sağlamaya Yönelik Eğitim, Seminer ve Panel Gibi Organizasyonlara Katılma Yetkisi-266
3. DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ-266
a. Diğer Sağlık Personelinin Hakları ve İş Güvencesi-266
b. Diğer Sağlık Personelinin Yükümlülükleri-266
aa. Diğer Sağlık Personelinin İşini Özenle Yapma Yükümlülüğü-266
bb. Diğer Sağlık Personelinin Sır Saklamak ve Gizliliğe Uymak Yükümlülüğü-267
C. İŞYERİ HEKİMLERİ, İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN İŞ GÜVENCESİ-267
V. SENDİKALARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONUSUNDA GÖREVLERİ VE TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN İŞLEVİ-269
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN
DOĞAN MADDİ ZARAR VE TAZMİNATLAR
I. İŞ KAZASI VEYA MESLEK HASTALIĞINDAN DOĞAN MADDİ ZARAR-273
A. MADDİ ZARAR KAVRAMI TANIMI VE UNSURLARI-273
1. MADDİ ZARAR KAVRAMI-273
2. MADDİ ZARARIN UNSURLARI-274
a. Malvarlığı-274
b. Malvarlığının Eksilmesi-275
c. Malvarlığındaki Eksilmenin İrade Dışı Meydana Gelmesi-275
3. NİTELİKLERİNE GÖRE MADDİ ZARAR TÜRLERİ-276
a. Fiili Zarar - Yoksun Kalınan Kâr-276
b. Doğrudan Zarar - Dolaylı Zarar-276
c. Kişiye İlişkin Zarar - Eşyaya İlişkin Zarar-277
B. EŞYAYA VE KİŞİYE İLİŞKİN MADDİ ZARAR-277
1. EŞYAYA İLİŞKİN ZARARLAR-278
a. Eşyanın Tamamen Yok Olması (Tam Kayıp Zararı)-278
b. Eşyanın Kısmen Yok Olması-279
aa. Onarım Giderleri Zararı-279
bb. Onarılmış Eşyalarda Değer Kaybı Zararı-281
c. Gelir Yoksunluğu Zararı (Ek-Munzam Zarar)-282
d. Eşyanın Onarım Süresince Kullanılamamasından Doğan Zarar-283
2. KİŞİYE İLİŞKİN MADDİ ZARARLAR-284
a. Bedensel Bütünlüğün Zedelenmesinden Doğan Maddi Zarar-284
aa. Tedavi (İyileştirme) Giderleri-285
bb. Kazanç Kaybı-285
cc. Çalışma Gücünün Azalmasından veya Sürekli Kaybından Doğan Zarar-286
aaa. Çalışma Gücünün Geçici Kaybından Doğan Zarar-286
bbb. Çalışma Gücünün Sürekli Olarak Azalması veya Kaybından Doğan Zarar-286
dd. Ekonomik Geleceğin Sarsılmasından Doğan Zarar-286
b. İnsan Ölümünde Maddi Zarar-287
aa. Ölüm Derhâl Olmadıysa İyileştirme Giderleri ve Gelir Kaybı-287
bb. Cenaze Giderleri-287
cc. Ölenin Desteğinden Yoksun Kalma-288
C. MADDİ ZARARIN İSPATLANMASI-288
D. MADDİ ZARARIN HESAPLANACAĞI ZAMAN-290
E. MADDİ ZARAR MİKTARINA FAİZ EKLENMESİ-291
F. MADDİ ZARARIN DENKLEŞTİRİLMESİ (Yararın İndirilmesi)-292
1. GENEL BİLGİ-292
2. YARAR KAVRAMI-292
3. DENKLEŞTİRMENİN ŞARTLARI-294
a. Zarar verici olay zarar gören lehine ekonomik bir yarar sağlamalıdır-294
b. Zarar Verici Olay İle Yarar Arasında Uygun İlliyet Bağı Olmalıdır. 295
c. Tarafların İradesi Veya Bir Kanun Hükmü Yararın Denkleştirilmesini Engellememelidir. 296
aa. Üçüncü Kişilerin Zarar Görene İfa Amacı Taşımayan Yardımları-296
bb. Zarar Görenin Önlem ve Davranışları Sonucu Elde Edilen Yararlar-297
aaa. Zarar Görenin Zararı Kendi İmkanlarıyla Gidermesi-297
bbb. Zarar Görenin Yaptığı Kaza veya Hayat Sigortaları-298
cc. Haksız Fiil Nedeniyle Yapılmayan Giderler-298
dd. Ölenin Desteğinden Yoksun Kalınmasında Özel Durumlar-298
4. DENKLEŞTİRMEDE HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI (MK m. 2)-299
5. DENKLEŞTİRME İŞLEMİNDE USUL SORUNLARI-299
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-299
II. İŞ KAZASI VEYA MESLEK HASTALIĞINDAN DOĞAN MADDİ TAZMİNAT-319
A. MADDİ TAZMİNAT KAVRAMI, AMACI VE ÖNEMİ-319
B. MADDİ TAZMİNAT TÜRLERİ-321
1. AYNİ TAZMİNAT-321
2. NAKDİ TAZMİNAT-321
C. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN KAYNAKLANAN BEDENSEL BÜTÜNLÜĞÜN İHLALİNDE (YARALANMADA) MADDİ TAZMİNAT-322
1. GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK TAZMİNATI-322
a. Bedensel Zarar Kavramı ve Korunması-323
b. Geçici İş Göremezlikten Doğan Tazminat-324
2. SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK TAZMİNATI-327
3. SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK TAZMİNAT HESABI-328
a. Yaşam Süresi (Muhtemel Ömür Süresi)-328
b. İş Görebilme Çağı (Faal Ömür Süresi - Çalışma Süresi)-329
c. Zarar Görenin Geliri-329
d. İş Göremezlik Oranı (Çalışma Gücünden Kayıp Oranı)-330
e. Kusurun Belirlenmesi-331
f. Sürekli İş Göremezlikte Zarar ve Tazminattan Yapılacak İndirimler-334
aa. İşçinin İş Göremezlik Oranı-335
bb. İşçinin Kendi Kusuru (Ortak Kusur)-335
cc. Kanundan Kaynaklanan İndirimler-335
aaa. Zarar Görenin Rızası-335
bbb. İşverenin Müzayaka (Yoksulluk) Durumuna Düşmesi-336
ccc. Beklenmedik Hâl (Umulmayan olaylar)-336
ddd. Zarar Görenin Bünyesinin Zarar Görmeye Elverişli Olması-337
eee. Zayıf İlliyet Bağı-337
fff. Zarar Görenin Çok Yüksek Bir Gelire Sahip Olması-337
ggg. Hatır İşleri-338
dd. SGK Tarafından Sağlanan Parasal Yardımlar-338
ee. Özel Sigorta Ödemeleri-339
ff. İşverence ve Özel Kişilerce Yapılan Ödemeler-340
gg. Sosyal Yardım Zamları ve Sürekli Bakıma Muhtaçlık Geliri-340
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY EMSAL VE İLKE KARARLARI-341
D. İŞ KAZASI VEYA MESLEK HASTALIĞINDAN DOĞAN DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI-350
1. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATINA İLİŞKİN KAVRAMLAR-350
a. Destek Kavramı-350
aa. Gerçek Destek (Fiili destek)-351
bb. Varsayılan Destek (Farazi destek)-352
b. Destekten Yoksunluk Kavramı-352
c. Destekten Yoksun Kalanlar-352
d. Bakım Gücü ve Bakım İhtiyacı Kavramları-353
aa. Bakım Gücü-353
bb. Bakım İhtiyacı-353
2. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATININ YASAL DAYANAĞI-354
3. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATININ KONUSU VE AMACI-354
4. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATININ HUKUKİ NİTELİĞİ-355
5. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATINDA İŞVERENİN HUKUKİ SORUMLULUĞU-356
a. Kusurlu Sorumluluk-357
b. Kusursuz Sorumluluk-359
aa. Olağan Sebep Sorumluluğu-360
bb. Tehlike sorumluluğu-361
cc. İşverenin Kaçınılmazlıktan Doğan Sorumluluğu-362
6. DESTEKTEN YOKSUN KALMA ZARARI VE ZARARIN NİTELİĞİ-363
a. Destekten Yoksun Kalma Zararının Niteliği-363
aa. Kazançtan Yoksun Kalma Niteliği-363
bb. Zararın Yansıma Zarar Olması-364
b. Ödenmesi Öngörülen Zararların Çeşitleri-364
aa. Cenaze Giderleri-364
bb. Ölüm Hemen Gerçekleşmemişse Tedavi Giderleri-365
cc. Çalışma Gücünün Azalması veya Kaybedilmesinden Doğan Kayıplar-366
7. DESTEKTEN YOKSUN KALMA ZARARININ HESAPLANMASI-367
a. Zarar Süresinin Başlangıcı-367
b. Desteğe Ait Gelirin Tespiti-368
aa. Bilinen Dönem Geliri-369
aaa. Bakiye Ömür Hesabı-369
bbb. Desteğin Geliri-370
bb. Bilinmeyen Dönem Geliri-371
aaa. Aktif Dönem Geliri-371
bbb. Pasif Dönem Geliri-371
c. Desteğe Ait gelirin Paylaştırılması-372
aa. Paylaştırmada İlkeler-372
bb. Paylaştırmada Eş ve Çocukların Payı-373
cc. Desteğin Bakım Gücü Süresi-373
dd. Destekten Yoksun Kalanların İhtiyaç Süresi-374
d. Destekten Yoksun Kalma Zarar ve Tazminat Hesabında İndirimler-374
aa. Eşin Evlenme Şansı ve Çalışıp Kazanma Yeteneği-375
aaa. Eşin Evlenme Şansı-375
bbb. Eşin Çalışıp Kazanma Yeteneği-376
bb. Yapılmayan Masrafların Dikkate Alınması-376
cc. Desteğin (Müterafık) Kusuru-377
dd. Kaçınılmazlık (Hakkaniyet) İndirimi-377
ee. Miras Geliri-377
ff. İşverenin Yoksulluk Durumuna Düşmesi-378
gg. Hak sahiplerine Bağlanan Gelirler-379
hh. Özel Sigortalar Tarafından Yapılan Ödemeler-379
aaa. Sigorta İşçi Tarafından Yaptırılmışsa-379
bbb. Sigorta İşveren Tarafından Yaptırılmışsa-380
ıı. İşverence ve Üçüncü Kişilerce Yapılan Ödemeler-380
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-380
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN DOĞAN
MANEVİ ZARAR VE TAZMİNATLAR
I. İŞ KAZASI VEYA MESLEK HASTALIĞINDAN DOĞAN MANEVİ ZARAR-397
A. MANEVİ ZARAR KAVRAMI-397
B. MANEVİ ZARARIN HUKUKİ NİTELİĞİ-398
1. SÜBJEKTİF GÖRÜŞ-398
2. OBJEKTİF GÖRÜŞ-399
3. KARMA GÖRÜŞ-400
C. HUKUKA AYKIRI FİİLİN YÖNELDİĞİ VARLIĞIN TÜRÜNE GÖRE MANEVİ ZARAR-401
1. MADDİ NİTELİKTEKİ KİŞİSEL VARLIKLARA SALDIRI NEDENİYLE ORTAYA ÇIKAN MANEVİ ZARAR-401
2. MADDİ NİTELİKTE OLMAYAN KİŞİSEL DEĞERLERİN İHLALİNE DAYANAN MANEVİ ZARAR-402
3. KİŞİLİK HAKKINA DAHİL OLACAK MESLEKİ VE EKONOMİK DEĞERLERE SALDIRI NEDENİYLE ORTAYA ÇIKAN MANEVİ ZARAR-403
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-404
II. İŞ KAZASI VEYA MESLEK HASTALIĞINDAN DOĞAN MANEVİ TAZMİNAT-410
A. MANEVİ TAZMİNAT KAVRAMI-410
B. MANEVİ TAZMİNATIN NİTELİĞİ VE İŞLEVİ-412
1. TATMİN GÖRÜŞÜ-413
2. CEZA GÖRÜŞÜ-414
3. TAZMİNAT (TELAFİ) GÖRÜŞÜ-415
4. CAYDIRICILIK (YARGITAYIN) GÖRÜŞÜ-415
C. MANEVİ TAZMİNAT DAVASININ AMACI-416
D. MANEVİ ZARAR HALLERİNDE TAZMİNAT İSTEYEBİLECEK OLANLAR-417
1. BEDENSEL VE RUHSAL BÜTÜNLÜĞÜN İHLALİ HALİNDE-417
a. Bedensel ve Ruhsal Bütünlüğü Zarar Gören İşçi-417
b. Ağır Bedensel Zarar Gören İşçinin Yakınları-418
c. Zarar Gören İşçinin veya Yakınlarının Mirasçıları-419
2. ÖLÜM NEDENİYLE MANEVİ TAZMİNAT TALEBİNDE BULUNABİLECEK OLANLAR-419
a. Anne ve Baba-420
b. Eş-421
c. Çocuklar-422
d. Kardeşler-423
e. Nişanlı ve Evlatlık-423
f. Diğer Yakınlar-424
E. MANEVİ TAZMİNAT TAKDİRİNDE OLAYIN ÖZELLİKLERİ-424
1. MANEVİ ZARARIN ÖNEMLİ OLMASI-424
2. İŞÇİNİN KENDİ KUSURU (ORTAK KUSURU)-425
3. OLAYIN KAÇINILMAZLIK SONUCU OLUŞMASI-426
4. SATIN ALMA GÜCÜ-426
5. TARAFLARIN SOSYAL VE EKONOMİK DURUMLARI-427
6. TAZMİNATIN TATMİN DUYGUSU OLUŞTURACAK TUTARDA OLMASI-427
7. TAZMİNATIN CAYDIRICILIK UYANDIRAN TUTARDA OLMASI-428
8. TAZMİNAT DAVASININ GEÇ AÇILMASI-428
9. OLAYIN OLUŞ ŞEKLİ-429
10. KİŞİNİN OLAY TARİHİNDEKİ YAŞI-429
a. Ölüm Tarihindeki Yaşı-429
b. Bedensel Zarar Tarihindeki Yaşı-430
11. ÖLEN KİŞİNİN SAĞLIĞINDA DAVALI İLE ARASINDAKİ İLİŞKİNİN NİTELİĞİ-430
F. MANEVİ TAZMİNATIN BÖLÜNMEZLİĞİ İLKESİ-430
1. MANEVİ TAZMİNATIN EK DAVA KONUSU YAPILAMAMASI-431
2. ISLAH DİLEKÇESİ İLE MANEVİ TAZMİNAT İSTENİLMESİ-432
3. AÇILMAMIŞ SAYILAN DAVADAKİ TUTARIN BAĞLAYICI OLMAMASI-433
4. BEDENSEL ZARARIN GELİŞEREK ARTIŞ GÖSTERMESİ-433
5. MANEVİ TAZMİNATA MAHSUBEN BİR MİKTAR PARA ALINMASINA RAĞMEN DAVA HAKKININ SAKLI TUTULMASI HALİ-434
G. MANEVİ TAZMİNATIN MİKTARI VE ŞEKLİ-435
1. MANEVİ TAZMİNATIN MİKTARI-435
2. MANEVİ TAZMİNATIN ŞEKLİ-436
a. Nakdi Tazmin-436
b. Nakdi Tazmin Dışındaki Tazmin Şekilleri-436
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-437
BEŞİNCİ BÖLÜM
İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN DOĞAN
HUKUKİ SORUMLULUKLAR
I. SORUMLULUK KAVRAMI VE İŞVERENİN İŞÇİYİ GÖZETME BORCU-457
A. SORUMLULUK KAVRAMI-457
B. İŞVERENİN SORUMLULUĞUNDA İŞÇİYİ GÖZETME BORCU-460
C. İŞVERENİN SORUMLULUĞUNDA SÖZLEŞME (AKDİ) SORUMLULUĞU İLE HAKSIZ FİİL SORUMLULUĞUNUN YARIŞMASI HALİ-462
1. İŞVERENİN SORUMLULUĞUNUN TÜRÜ-462
2. SÖZLEŞME SORUMLULUĞU İLE HAKSIZ FİİL SORUMLULUĞU ARASINDAKİ FARKLAR-463
II. İŞVERENİN SORUMLULUĞUNUN (İŞÇİYİ GÖZETME BORCUNUN)
HUKUKİ NİTELİĞİ-464
A. KUSURSUZ SORUMLULUK-465
1. KUSURSUZ SORUMLULUK KAVRAMI-465
2. ÖZEN SORUMLULUĞU (OLAĞAN SEBEP SORUMLULUĞU)-466
a. Sorumluluğun Şartları-467
b. Sorumluluktan Kurtulma (Kurtuluş Beyyinesi)-468
c. İstihdam Edenin Yardımcı Kişiye Rücuu-469
3. TEHLİKE SORUMLULUĞU-469
4. İŞLETENİN KAÇINILMAZLIK HALİNDE SORUMLULUĞU-471
a. Kaçınılmazlık-471
aa. Kaçınılmazlık Kavramı-471
bb. Kaçınılmazlığın Unsurları-471
aaa. İrade Dışında Meydana Gelen Olay-471
bbb. Davranış Kuralının Veya Sözleşme Borcunun İhlâli-472
ccc. İlliyet Bağının Bulunması-472
ddd. Olayın Önlenemezliği-472
b. Kaçınılmazlığın Sorumluluğa Etkisi-473
5. HAKKANİYET SORUMLULUĞU-474
6. DİĞER KUSURSUZ SORUMLULUK TÜRLERİ-474
a. Hayvan Bulunduranın Sorumluluğu-474
b. Ev Başkanının Sorumluluğu-476
c. Üreticinin (İmalatçının) Sorumluluğu-476
d. Raylı Motorlu Araç İşletenlerin Sorumluluğu-477
e. Bina ve Diğer Eser Maliklerinin Sorumluluğu-478
f. Tapu Sicilinin Tutulmasından Doğan Zararlardan Devletin Sorumluluğu-479
B. KUSUR SORUMLULUĞU (HAKSIZ FİİL SORUMLULUĞU)-479
1. KUSUR SORUMLULUĞU KAVRAMI-479
2. HAKSIZ FİİL VE UNSURLARI-482
a. Fiil (Davranış)-483
aa. Davranış Kavramı ve Sorumluktaki Rolü-483
bb. Davranışın Tanımı ve Unsurları-483
cc. Davranış Çeşitleri-483
aaa. Olumlu Davranış (Bir Şey Yapma)-483
bbb. Olumsuz Davranış (Bir Şey Yapmama)-484
b. Hukuka Aykırılık-484
aa. Genel Bilgi-484
bb. Hukuka Aykırılığı Ortadan Kaldıran Haller-486
c. Zarar-487
aa. Genel Olarak Zarar Kavramı-487
bb. Maddi Zararın Tanımı ve Unsurları-488
aaa. Malvarlığı-488
bbb. Malvarlığının Eksilmesi-488
ccc. Azalmanın İrade Dışı Meydana Gelmesi-488
cc. Manevi Zararın Tanımı ve unsurları-489
dd. Maddi Zarar Çeşitleri-489
aaa. Fiili Zarar - Yoksun Kalınan Kâr-489
bbb. Doğrudan Zarar - Dolaylı Zarar-490
ccc. Kişiye İlişkin Zarar - Eşyaya İlişkin Zarar-491
d. İlliyet Bağı-492
aa. Uygun İlliyet Bağı-492
bb. Ortak İlliyet Bağı-493
cc. Yarışan (Birlikte) İlliyet Bağı-493
dd. İlliyet Bağının Kesilmesi-494
e. Kusur-494
aa. Tanımı-494
bb. Kusurun Türleri-495
aaa. Kasıt-495
bbb. İhmal-496
cc. Kusur Ehliyeti-497
aaa. Genel Bilgi-497
bbb. Temyiz Kudretinden Yoksun Olanların Sorumluluğu-497
dd. Kusurun ispatı-498
ee. Zarar Görenin Kusuru-498
ff. Üçüncü Şahsın Kusuru-499
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-500
III. İŞVERENİN SGK, SİGORTALI VEYA HAK SAHİPLERİNE KARŞI SORUMLULUĞU VE SORUMLULUKTAN KURTULMA HALLERİ-524
A. İŞVERENİN SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA KARŞI SORUMLULUĞU-524
1. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDA İŞVERENİN SORUMLU TUTULMASININ AMACI-524
2. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDA SGKNUN RÜCU HAKKININ HUKUKİ NİTELİĞİ-526
3. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDA İŞVERENİN SORUMLU OLDUĞU DURUMLAR-527
a. İş Kazası ve Meslek Hastalığı İşverenin kasıtlı Eylemi Sonucu Meydana Gelmişse-527
b. İşverenin Sigortalıların Sağlığını Koruma ve İş Güvenliği Mevzuatına Aykırı Hareket Etmesi Halinde-528
c. İşverenin SGKya Karşı Sorumluluğunun Sınırı-529
4. YASAL YÜKÜMLÜLÜKLERİNİ YERİNE GETİRMEYEN İŞVERENİN SGK KARŞISINDAKİ SORUMLULUĞU-530
a. İş Kazasının Yasal Sürede SGKya Bildirilmemesi Halinde Sorumluluk-530
b. Sigortalılığın Yasal Sürede Bildirilmemesi Halinde İş Kazası veya Meslek Hastalığı Meydana Gelmişse-531
c. Sigortalıya İlk sağlık Yardımlarının Yapılmaması ve İşçinin Bünyesine Uygun İşte Çalıştırılmaması Halinde SGKya Karşı Sorumluluk-532
B. İŞVERENİN SİGORTALI VEYA HAK SAHİPLERİNE KARŞI SORUMLULUĞU-533
1. İŞVERENİN İŞ HUKUKUNDAN DOĞAN SORUMLULUĞU-533
2. İŞVERENİN TÜRK BORÇLAR KANUNUNDAN DOĞAN SORUMLULUĞU-535
C. İŞVERENİN SORUMLULUKTAN KURTULMA HALLERİ-535
1. GENEL SORUMLULUKTAN KURTULMA HALLERİ-535
a. İlliyet Bağının Kesilmesi-535
aa. Mücbir Sebep (kaçınılmazlık)-536
bb. Zarar Görenin Ağır Kusuru-539
cc. Üçüncü Kişinin Ağır Kusuru-540
b. Hukuka Uygunluk Sebepleri-541
aa. Kanunun Verdiği Yetkinin Kullanılması (Kamu Menfaatinin Üstünlüğü)-543
bb. Özel Hukuktan Doğan Bir Hakkın Kullanılması-543
cc. Zarar Görenin Zarara Razı Olması-544
dd. Haklı Savunma (Meşru Müdafa)-545
ee. Zorunluluk Hali-545
ff. Kişinin Hakkını Kendi Gücüyle Koruması-546
gg. Üstün Nitelikte Özel ve Kamusal Yararın Bulunması-547
hh. Vekaletsiz İş Görme-548
2. ÖZEL (İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDA) SORUMLULUKTAN KURTULMA HALLERİ-548
a. İşin Alt işverene Verilmesi Halinde Sorumluluk-548
b. İşin Anahtar Teslimi Verilmesi Halinde Sorumluluk-549
c. Rödövans İlişkisinde Sorumluluk-550
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-551
IV. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDA İŞVEREN DIŞINDAKİ SORUMLULAR-567
A. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN SORUMLULUĞU-567
1. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN SGKYA KARŞI SORUMLULUKLARI-567
2. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN ZARAR GÖRENE KARŞI SORUMLULUKLARI-569
a. İşveren Olmayan İşveren Vekilinin Sorumluluğu-569
b. Asıl İşveren - Alt İşveren İlişkisinden Doğan Sorumluluk-570
B. İŞVEREN SORUMLULUK SİGORTASINA GÖRE SİGORTACININ SORUMLULUĞU-571
1. GENEL BİLGİ-571
2. İŞVEREN SORUMLULUK SİGORTASI GENEL ŞARTLARI-573
a. İşveren Sorumluluk Sigortası Teminatının Kapsamı-573
b. Aksine Sözleşme Yoksa Teminat Dışında Kalan Haller-573
c. Teminat Dışında Kalan Haller-574
d. Sigortanın Başlangıcı ve Sonu-575
e. Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğü-575
f. Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğü ve Sonuçları-576
g. Sigorta Priminin Ödenmesi, Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü-577
h. Zarar Vukuunda Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri-577
ı. Tazminat Miktarının Tespiti-578
i. Zarar ve Tazminatın Sonuçları-579
j. İşveren Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarındaki Çeşitli Hükümler-579
C. TRAFİK İŞ KAZALARINDA GÜVENCE HESABININ SORUMLULUĞU (ZMS SİGORTALARI TARAFINDAN KARŞILANMAYAN ZARARLARDA)-580
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-581
V. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDA DEVLETİN HUKUKİ SORUMLULUĞU-587
A. DEVLETİN İŞVEREN (İŞLETEN) OLARAK SORUMLULUĞU-587
B. TRAFİK İŞ KAZASINDA YARALANANLARIN TEDAVİ GİDERLERİNİN DEVLETÇE KARŞILANMASI-587
1. SİGORTA ŞİRKETLERİNİN SORUMLULUĞUNUN SONA ERMESİ-588
2. SGKCA TEDAVİ GİDERLERİYLE İLGİLİ ÖDEMELERİN BELİRLENMESİ-589
C. DEVLETİN YÖNETSEL İŞLEM VE EYLEMLERDEN (HİZMET KUSURURUNDAN) DOĞAN SORUMLULUĞU-589
1. GENEL BİLGİ-589
2. HİZMET KUSURUNUN SÖZ KONUSU OLDUĞU DURUMLAR-590
a. Kötü İşleyen Hizmet-590
b. İşlemeyen Hizmet-591
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-592
ALTINCI BÖLÜM
İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN DOĞAN
CEZAİ SORUMLULUKLAR
I. CEZA HUKUKUNA İLİŞKİN KAVRAMLAR, İLKELER VE ÇALIŞMA HUKUKU İLE ORTAK ALAN ÇALIŞMA CEZA HUKUKU-603
A. ÇALIŞMA HUKUKU VE CEZA HUKUKU ORTAK ALANI-603
1. ÇALIŞMA HUKUKU VE CEZA HUKUKU İLE İLİŞKİ-603
2. SUÇ VE YASAL UNSURLARI-606
B. ÇALIŞMA CEZA HUKUKUNDA UYGULANAN İLKELER-607
1. SUÇLARIN VE CEZALARIN KANUNİLİĞİ İLKESİ-607
2. CEZA KANUNLARININ GEÇMİŞE YÜRÜMEMESİ İLKESİ-607
3. CEZALARIN ŞAHSİLİĞİ İLKESİ-609
4. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ-612
C. SUÇUN MADDİ UNSURLARI VE TEŞEBBÜS-615
D. ÇALIŞMA CEZA HUKUKUNDA SUÇLU (FAİL)-617
1. SORUMLU KİŞİ- FAİL-617
2. ÇALIŞMA CEZA HUKUKUNDA SORUMLU KİŞİNİN BELİRLENMESİ-618
a. Sorumlu Kişinin Yasal Olarak Belirlenmesi-618
b. Sorumlu Kişinin Sözleşme ile Belirlenmesi-620
c. Sorumlu Kişinin Adli Yoldan Belirlenmesi-620
3. SORUMLU KİŞİ OLARAK İŞVEREN, İŞVEREN VEKİLİ VE YETKİ DEVRİ-621
a. İşveren-621
aa. İşveren Kavramı-621
bb. Soyut İşveren - Somut İşveren Ayrımı-622
cc. Tüzel Kişi Organının İşveren Niteliği-623
b. İşveren Vekili Kavramı ve Unsurları-624
c. Yetki Devri-626
aa. Yetki Devrinin Alanı-626
bb. Yetki Devrinin Koşulları-627
aaa. Yetki Devredilen (İşveren Vekili) Kişide Bulunması Gereken Koşullar-628
bbb. Yetki Devrinin Konusu Bakımından Koşullar-629
4. TÜZEL KİŞİ İŞVERENLERİN CEZAİ SORUMLULUĞU-630
a. Tüzel Kişilere İlişkin Kavramlar-630
b. Tüzel Kişilerde İşveren veya İşveren Vekilinin Ceza Sorumluluğu-633
aa. Tüzel Kişilerin Cezai Sorumluluğu-633
bb. Suçun Tüzel Kişi Tarafından İşlenmesi-635
cc. Fiili (Gerçek) İşverenin Belirlenmesi - Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması-637
c. Asıl İşveren - Alt İşveren Ayrımında Ceza Sorumluluğu-639
II. ÇALIŞMA CEZA HUKUKUNDAN DOĞAN CEZAİ SORUMLULUKLAR-640
A. İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARINDA SUÇ TÜRLERİ-640
1. KASITLI SUÇ-641
a. Türk Ceza Kanununda Doğrudan Kast-641
b. Türk Ceza Kanununda Olası (Dolaylı) Kast-641
2. TAKSİRLİ SUÇ-641
a. Türk Ceza Kanununda Taksir-642
b. Türk Ceza Kanununda Bilinçli Taksir-643
c. İş Kazası ve Meslek Hastalığı Açısından Taksirli Suçlarda Kusurun Belirlenmesi-645
B. TÜRK CEZA KANUNUNDA DÜZENLENEN SUÇLAR-647
1. TÜRK CEZA KANUNUNDA YER ALAN KASITLI SUÇLAR-647
a. Kasten Öldürme Suçu-647
b. İhmali Davranışla Adam Öldürme Suçu-647
c. İş ve Çalışma Hürriyetinin İhlâli Suçu-648
2. TÜRK CEZA KANUNUNDA YER ALAN TAKSİRLİ SUÇLAR-649
a. Taksirle Öldürme Suçu-649
b. Taksirle Yaralama Suçu-650
aa. Taksirle Basit Yaralama-650
bb. Taksirle Ağır Yaralama-651
cc. Yüksek Oranda Kayıpların Gerçekleştiği Taksirle Ağır Yaralamalar-651
dd. Birden Çok Kişinin Taksirle Yaralanması-651
ee. Taksirli Suçlarda Soruşturma ve Kovuşturmanın Şikayete Bağlılığı-652
3. TÜRK CEZA KANUNUNDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ALEYHİNE İŞLENEN DİĞER SUÇLAR-652
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-653
C. 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNUNDA DÜZENLENEN SUÇLAR-665
1. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ALEYHİNE SUÇLAR-666
a. İdari Para Cezaları-666
b. Hapis Cezaları-666
aa. İşverenin Cezai Sorumluluğu-667
bb. İşveren Vekilinin Cezai Sorumluğu-668
cc. İş Güvenliği Uzmanın Cezai Sorumluğu ve Şartları-668
dd. Geçici İş İlişkisi Olması Halinde Sorumluluk-670
ee. İşyeri Hekiminin Cezai Sorumluluğu-670
ff. Diğer Sağlık Personelinin Cezai Sorumluluğu-670
gg. OSGBlerin Cezai Sorumluluğu-670
2. İŞ HAYATININ DENETİM VE TEFTİŞİNE İLİŞKİN SUÇLAR-671
III. TÜRK CEZA HUKUKUNDA YARGILAMA VE CEZALARIN UYGULANMASI-672
A. CEZA HUKUKUNDA SORUŞTURMA VE YARGILAMA-672
1. ŞİKAYET-672
2. CEZA HUKUKUNDA SORUŞTURMA-673
3. CEZA HUKUKUNDA YARGILAMA-674
a. Kamu Davası-674
aa. Kamu Davasına Katılma-675
bb. Kamu Davasını Düşüren Nedenler-675
b. Kamu Davasında Görevli Mahkeme-677
B. CEZA HUKUKUNDA YAPTIRIMLAR-677
1. CEZA HUKUKUNDA YAPTIRIMLARIN NİTELİĞİ-678
a. Ceza Hukukunda Asli Cezalar-678
aa. Adli Para Cezaları-678
bb. Hürriyeti Kısıtlayıcı Cezalar-679
b. Ceza Hukukunda Tamamlayıcı Yaptırımlar-680
2. CEZA HUKUKUNDA YAPTIRIMLARIN UYGULANMASI-682
a. Tekerrür-683
b. Çalışma Mevzuatında Tekerrür-684
C. CEZALARIN BELİRLENMESİ, BİREYSELLEŞTİRİLMESİ VE
HAKİMİN TAKDİR HAKKI-685
D. CEZANIN VERİLEMEYECEĞİ VEYA İNDİRİLEBİLECEĞİ DURUMLAR İLE HAKLARI KULLANMAKTAN YOKSUN BIRAKMA-688
E. HAPİS CEZASININ ERTELENMESİ-689
F. HAPİS CEZASINA SEÇENEK YAPTIRIMLAR-691
1. ADLİ PARA CEZASINA ÇEVİRME-692
2. DİĞER SEÇENEK YAPTIRIMLAR-692
G. HÜKÜM VE HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI-693
1. HÜKÜM-693
2. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KARARI-694
3. HÜKMÜN AÇIKLANMASI VE SEÇENEK YAPTIRIMLAR-695
4. AÇIKLANMASI GERİ BIRAKILAN KARARIN KALDIRILMASI-696
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-696
IV. TÜRK CEZA HUKUKUNDA TAZMİNAT YAPTIRIMI VE UZLAŞMA-710
A. TÜRK CEZA KANUNUNDA TAZMİNAT YAPTIRIMI VE ŞİKAYETTEN VAZGEÇMENİN ETKİSİ-710
1. TÜRK CEZA KANUNUNDA TAZMİNAT YAPTIRIMI-710
2. ŞİKAYETTEN VAZGEÇMENİN TAZMİNATA ETKİSİ-711
B. HAPİS CEZASININ TAZMİNAT KARŞILIĞI ERTELENMESİ-712
C. CEZA YARGILAMASINDA UZLAŞMA-713
1. UZLAŞMA-713
a. Uzlaşmanın Uzlaştırmacı Tarafından Yapılması-715
b. Uzlaşmanın Mahkeme Tarafından Yapılması-716
2. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN DOĞAN MADDİ VE MANEVİ ZARAR İÇİN UZLAŞMA-717
3. UZLAŞMANIN DİĞER FAİLLERE VE MÜTESELSİL SORUMLULARA ETKİSİ-719
4. MANEVİ TAZMİNATIN UZLAŞMA İLE ÖDENMESİ-721
YEDİNCİ BÖLÜM
İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN DOĞAN
TAZMİNAT DAVALARI VE İŞ YARGILAMA USULÜ
I. İŞ YARGILAMASINDA İLKELER VE İŞ MAHKEMELERİ-723
A. İŞ YARGILAMASINDA İLKELER-723
1. İŞÇİ LEHİNE YORUM İLKESİ VE AMAÇSAL YORUM-723
2. İŞ HUKUKUNDA DÜZENLEME (KANUN) BOŞLUKLARININ DOLDURULMASI-727
a. Genel Hükümlerin Uygulanması-727
b. Medeni Hukuk İlke ve Kurallarını İş Hukukuna Uyarlama zorunluluğu-729
B. İŞ MAHKEMELERİ-731
1. İŞ MAHKEMELERİNİN YAPISI-731
2. İŞ MAHKEMELERİ KANUNUNUN ÖZELLİKLERİ-732
a. İş Mahkemelerinin Niteliği-733
aa. Özel Mahkeme Niteliği-733
bb. İş Mahkemeleri Hukuk Mahkemesidir-734
b. İş Mahkemelerinde Yargılama Yönteminin Özellikleri-734
aa. Basitlik ve Kolaylık-734
aaa. Sözlü Yargılama-734
bbb. Uzlaştırma İmkanı-734
ccc. Davanın idare tarafından Mahkemeye İntikali-735
bb. Seri ve Çabuk Yargılama-735
cc. Kısa Karar - Gerekçeli Karar-735
dd. Kuralların Niteliği ve Feragat Yasağı-736
ee. İstinaf Yoluna Başvurma Süresi-737
ff. İstinaf Yoluna Başvurulabilecek Kararlar-738
gg. Temyiz Süresi-738
hh. İş Yargılamasında Karar Düzeltme Yolu Yoktur-738
C. BASİT YARGILAMA USULÜNE GENEL BAKIŞ-739
1. GENEL BİLGİ-739
2. BASİT YARGILAMA USULÜNE TABİ DAVA VE İŞLER-741
3. DAVA AÇILMASI VE DAVAYA KARŞILIK VERİLMESİ-741
4. DELİLLERİN BİLDİRİLMESİ-742
5. BASİT YARGILAMADA İDDİA VE SAVUNMANIN GENİŞLETİLMESİ-743
6. ÖN İNCELEME VE TAHKİKAT-743
7. HÜKÜM-743
8. UYGULANACAK HÜKÜMLER-744
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-745
II. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN DOĞAN ZARARLARDA AÇILABİLECEK DAVA TÜRLERİ-758
A. BELİRSİZ ALACAK DAVALARI-758
1. MADDİ TAZMİNATLARDA BELİRSİZ ALACAK DAVASI-758
a. Belirsiz Alacak Davasının Önemi ve İşlevi-758
b. Belirsiz Alacak Davasının Özellikleri ve Açılabileceği Durumlar-760
c. Belirsiz Alacak Davasının Açılması ve Dava Değerinin Artırılması Aşaması-763
2. MANEVİ TAZMİNATLARDA BELİRSİZ ALACAK DAVASI-764
a. Belirsiz Alacak Davasında Manevi Tazminatın İşlevi-764
b. Manevi Tazminat Miktarı ve Belirlemede Ölçü-764
c. Manevi Tazminatın İstenme Zamanı-765
d. Sonradan Ortaya Çıkan Durumlarda Manevi Tazminat-766
B. TESPİT DAVALARI-766
1. MADDİ TAZMİNATLARDA TESPİT DAVASI-766
a. Tespit Davasının Önemi ve İşlevi-766
b. Tespit Davasının özellikleri ve Açılabileceği Durumlar-767
c. Tespit Davasının Açılması-768
2. MANEVİ TAZMİNATLARDA TESPİT DAVASI-770
C. KISMİ DAVALAR-770
1. MADDİ TAZMİNATLARDA KISMÎ DAVA-770
a. Kısmi Davanın Önemi ve İşlevi-771
b. kısmi Davanın Özellikleri-772
c. Kısmi Davanın Açılması-772
2. MANEVİ TAZMİNATLARDA KISMİ DAVA-773
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-774
III. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN DOĞAN DAVALARDA GÖREV VE YETKİ-781
A. GÖREV-781
1. Genel Görevli Mahkeme-781
a. Malvarlığı Haklarına İlişkin Davalarda Görev-782
b. Şahıs Varlığına ilişkin Davalarda Görev-782
c. Ölüm ve vücut bütünlüğünün yitirilmesinden doğan zararlar-782
2. İş Mahkemeleri Kanununa Göre Görev-784
a. Davanın Tarafları açısından Görevin Belirlenmesi-785
b. İş Akdine Göre Görevin Belirlenmesi-785
c. İş Kanununa veya İş Mahkemesine Gönderme Yapan Kanunlara Göre Görevin Belirlenmesi-787
3. Karayolları Trafik KanunuNa Göre Görev-788
4. İş Bölümü-796
a. İş Dağılımı-797
b. İş Bölümü İtirazı-797
5. Görevsizlik Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler-798
B. YETKİ-799
1. GENEL YETKİLİ MAHKEME-800
2. İŞ MAHKEMELERİ KANUNUNA GÖRE YETKİ-801
3. TRAFİK - İŞ KAZALARI BAKIMINDAN KARAYOLLARI TRAFİK KANUNUNA GÖRE YETKİ-801
4. HAKSIZ FİİLDEN DOĞAN DAVALARDA YETKİ-802
5. DAVALININ BİRDEN FAZLA OLMASI HALİNDE YETKİ-803
6. TÜZEL KİŞİLERLE İLGİLİ DAVALARDA YETKİ-805
7. YERLEŞİM YERLERİ İLE İLGİLİ DİĞER MADDELER-806
8. YETKİ SÖZLEŞMESİ-806
a. Genel Bilgi-806
b. Yetki Sözleşmesinin Şartları-807
aa. Kesin Yetkinin Bulunduğu Durumlarda Yetki Sözleşmesi Yapılamaz-807
bb. Yetki Sözleşmesi Yazılı Şekilde Olmalıdır-807
cc. Uyuşmazlık ve Mahkeme Belirli Olmalıdır-807
9. YETKİ İTİRAZI-808
a. İlk İtirazlardan Olması ve İleri Sürülme Zamanı-808
b. Yetki İtirazının Nasıl Yapılacağı-809
c. Yetki İtirazının İncelenmesi ve Mahkemenin Kararı-809
d. Yetkinin Kesin Olduğu Davalarda, Mahkemenin Kendiliğinden Karar Vermesi-811
e. Yetkisizlik Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler-811
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-813
IV. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN DOĞAN DAVALARDA UYGULANACAK YAZILI YARGILAMA USULÜ VE DAVANIN AŞAMALARI-823
A. DAVA ŞARTLARI-823
1. HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNUNDA BELİRTİLEN ŞARTLAR-823
a. Mahkemeye İlişkin Dava Şartları-823
b. Taraflara İlişkin Dava Şartları-824
c. Dava Konusuna İlişkin Dava Şartları-824
d. Özel Kanunlardaki Özel Dava Şartları-825
2. TRAFİK İŞ KAZALARINDA DAVA AÇMADAN ÖNCE SİGORTAYA BAŞVURULMASI ÖN ŞARTI-825
3. DAVA ŞARTLARINA İLİŞKİN MADDE GEREKÇESİNDEKİ AÇIKLAMALAR-826
4. DAVA ŞARTLARININ İNCELENMESİ-829
a. Dava Ehliyeti-831
b. Taraf Ehliyeti-831
c. Hukuki Yarar-831
B. DAVANIN AÇILMASI-832
1. DAVA ÖNCESİ HAZIRLIKLAR-832
2. DAVANIN AÇILMA ZAMANI-832
3. YARGILAMA HARÇ VE GİDERLERİ AVANSI ÖDENMESİ-833
4. DAVA DİLEKÇESİ İLE BİRLİKTE VERİLECEK BELGELER-834
5. DAVA DİLEKÇESİNİN TEBLİĞİ-835
6. DAVANIN GERİ ALINMASI-835
7. TARAFTA İRADİ DEĞİŞİKLİK-836
8. DAVA KONUSUNUN DEVRİ-836
C. DİLEKÇELER AŞAMASI-837
1. DAVA DİLEKÇESİ VE UNSURLARI-837
a. Mahkemenin Adı-837
b. Tarafların Adı, Soyadı ve Adresleri-837
c. Davacının T. C. Kimlik Numarası-838
d. Kanuni Temsilcilerin ve Davacı Vekilinin Adı, Soyadı ve Adresleri-838
e. Davanın Konusu ve Değeri-839
f. Davanın Dayanağı Olan Vakıaların Sıra Numarası Altında Açık Özetleri-839
g. İddia Edilen Her Bir Vakıanın Hangi Delillerle İspat Edileceği-840
h. Dayanılan Hukuki Sebepler-840
ı. Belgelerin Dilekçeye Eklenmesi ve Başka Yerlerden Getirtilecek Belgelerin Açıklanması Zorunluluğu-841
j. Talep Sonucu-842
k. İmza-843
2. CEVAP DİLEKÇESİ VE UNSURLARI-843
a. Cevap Dilekçesinin Verilmesi ve Süresi-843
b. Süresinde veya Hiç Cevap Dilekçesi Verilmemesinin Sonucu-844
c. Cevap dilekçesinin içeriği-845
aa. Unsurları-845
bb. Usule İlişkin İtirazlar-846
cc. Esas