İş Kazası ve Meslek Hastalığı - MURAT BALCI
İş Kazası ve Meslek Hastalığı - MURAT BALCI
Murat BALCI / Birol SONER / Bahri AYDOĞAN / Ahmet YENER
Sayfa Sayısı
:
1594
Kitap Ölçüleri
:
16*24
Basım Yılı
:
2020
ISBN NO
:
9786050505481
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ7
1- İŞ KAZASI21
A- Tarihi Gelişim21
B- Genel Olarak 22
C- İş Kazasının Tanım23
D- İş Kazasının Unsurları27
a- Vücut Bütünlüğünün İhlali veya Ölüm27
b- Dışarıdan Gelen Olay28
c- İstenilmeyen Olay28
d- Ani Olay28
e- Uygun İlliyet Bağı28
E- Sorumluluk Hukuku Yönünden İş Kazası Kavramı29
2- BİREYSEL İŞ HUKUKU ANLAMINDA İŞ KAZASI31
A- Tanımı33
B- Bireysel İş Hukuku Anlamında İş Kazasının Unsurları33
a- Kazalının Sigortalı Olması34
aa- İş Görme Unsuru43
bb- Bağımlılık Unsuru43
cc- Zaman Unsuru49
dd- Ücret Unsuru50
ee- İşyerinin Bulunması50
ff- Eylemli Çalışma54
gg- Hizmet Sözleşmesi İle Çalıştırılanlar Gibi Sigortalı
Sayılanlar61
b- Sigortalının Kazaya Uğraması64
aa- Dış Etken64
bb- İstenilmeyen Olay65
cc- Aniden Meydana Gelme65
c- Bedensel Veya Ruhsal Zarara Uğrama65
d- Kaza İle Olay Arasında İlliyet Bağı Olmalı66
aa- Kaza ile zarar arasındaki illiyet bağı67
bb- Kaza ile işverence yürütülen iş arasındaki illiyet bağı67
cc- Karineler68
aaa- Kazanın işin yürütülmesi sonucunda meydana
gelmesi68
bbb- Olay, iş süresi içinde veya iş süresinde sayılan durumlarda gerçekleşmesi68
ccc- İşyerinin ve yürütülen işin tehlikeli olması68
ddd- İşverenin iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini
almaması68
dd- İlliyet Bağının Kesilmesi68
aaa- Mücbir Sebep (Zorlayıcı Neden)69
bbb- Zarar Gören İşçinin Tam Kusuru (Ağır Kusur)69
ccc- Üçüncü Kişinin Tam Kusuru (Ağır Kusur)70
ddd- Zarar Gören İşçi İle Üçüncü Kişinin Birlikte
Kusuru71
3- SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU ANLAMINDAİŞ KAZASI73
A- Tanımı73
B- Hizmet Sözleşmesi Yönünden76
C- Unsurları76
a- Sigortalı Olma76
aa- Bağımlılık Unsuru85
bb- Zaman Unsuru88
cc- İşyerinin Bulunması89
dd- Eylemli Çalışma90
ee- Hizmet Sözleşmesi İle Çalıştırılanlar Gibi Sigortalı
Sayılanlar97
b- Sigortalının Kazaya Uğraması100
aa- İş Kazasının Koşulları102
aaa- Dıştan Gelen Bir Etken102
bbb- İstenilmeyen Bir Olay105
ccc- Ani Olması106
ddd- Kazanın İşyerinde Meydana Gelmiş Olması109
eee- Kazanın Geçici Görevli Olunduğu Esnada Meydana Gelmesi114
fff- Emziren Kadın Yönünden İş Kazası117
ggg- Taşıt Aracında veya Yolda Geçirilen İş Kazası119
c- Sigortalının Bedence Veya Ruhça Zarara Uğraması122
d- Kaza İle Uğranılan Zarar Arasında İlliyet Bağı Olmalı124
D- Bağımsız Çalışanlar Yönünden İş Kazası126
E- Unsurları138
a- Sigortalı Olma139
aa- Köy ve Mahalle Muhtarları139
bb- Ticarî Kazanç Veya Serbest Meslek Kazancı Nedeniyle Gerçek Veya Basit Usulde Gelir Vergisi Mükellefi
Olanlar139
cc- Gelir Vergisinden Muaf Olup, Esnaf Ve Sanatkâr Siciline Kayıtlı Olanlar140
dd- Sigortalı Sayılanlar142
ee- Şirket Ortakları143
ff- Tarımsal Faaliyette Bulunanlar144
gg- jokeyler ve Antrenörler145
hh- Avukat ve Noterler145
b- Sigortalının Kazaya Uğraması145
c- Sigortalının Zarara Uğraması145
d- Kaza İle Zarar Arasında İlliyet Bağının Bulunması146
F- Mülga 2925 Sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununa Tabi Sigortalılar Yönünden İş Kazası147
G- Mülga 2926 sayılı Kanuna Tabi Sigortalılar Yönünden İş
Kazası152
4- 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YASASINA GÖRE İŞ KAZASI159
A- Genel olarak159
B- Karineler165
a- Bu Karinelerden İlki, İşverenin Yürüttüğü İşin İcrası Sırasında Gerçekleşen Kazaların İşle İlgili Kabul Edilmesidir165
b- İkinci Karine, İşverenin Alması Gereken Tedbirlerle
İlgilidir.165
c- Üçüncü Karine, Olayın İş Süresi İçinde Gerçekleşmesidir165
d- Dördüncü Karine, Yürütülen İşin Yarattığı Tehlike
Karinesidir165
5- İŞ KAZASININ KURUMA BİLDİRİLMESİ VE SORUŞTURULMASI167
6- İŞ KAZASININ TESPİTİ DAVASI179
A- Genel Olarak179
B- Davanın Amacı182
C- Görev187
a- Genel Olarak187
b- Sonuç193
D- Yetki194
a- Genel Olarak194
b- Davalı Kurum Olduğu Takdirde Yetki Kuralının Kamu Düzeninden Olup Olmadığı Sorunu199
c- İş Mahkemeleri Kanununa Göre Yerleşim Yeri Ve İş Yeri Kavramı202
d- Sosyal Güvenlik Hukuku Bakımından İşyeri Kavramı205
e- 6331 Sayılı Kanun Hükümleri Uyarınca İşyeri Kavramı206
f- Hukuk Muhakemeleri Kanununun 16. maddesindeki Zarar Görenin Kendi Yerleşim Yeri Mahkemesinin Yetkisine Dair Düzenlemenin, İş Kazaları Veya Meslek Hastalığı Nedeniyle Açılacak Tazminat Davalarında Uygulanabilirliği Sorunu207
g- 7036 Sayılı Yeni İş Mahkemeleri Kanununa Göre Yetki210
h- Sonuç212
E- Taraf Sıfatı214
a- Davacı Sıfatı214
b- Davalı Sıfatı214
aa- 5510 Sayılı Kanunun 4/1-a ve 5. maddeleri Kapsamında Hizmet Sözleşmesiyle Çalışan Sigortalı Veya Hak Sahiplerine Açılacak Davada214
bb- 5510 Sayılı Kanunun 4/1-b Maddesi Kapsamında Sigortalı Veya Hak Sahiplerince Açılacak Davada215
F- Zamanaşımı Ve Hak Düşürücü Süre215
G- Davada İzlenecek Yol215
H- Hüküm216
a- Davanın Kabulü216
b- Davanın Reddi216
c- Davanın Konusuz Kalması Nedeniyle Dava Hakkında Karar Verilmesine Yer Olmadığına Karar Verilmesi217
7- OLAYIN İŞ KAZASININ OLMADIĞININ TESPİTİ DAVASI219
A- Genel Olarak219
B– Görev
C–Yetki219
a- Davalı Gerçek Veya Tüzel Kişinin, Davanın Açıldığı Tarihteki Yerleşim Yeri Mahkemesi219
b- İşçinin İşini Yaptığı İşyerinin Bulunduğu Yer Mahkemesi (7036 Sayılı İMK md. 6/1)219
c- İş Kazasının Meydana Geldiği Yer Mahkemesi (7036 Sayılı İMK md. 6/3)219
d- Zararın Meydana Geldiği Yer Mahkemesi. (7036 Sayılı İMK md 6/3)219
e- Davalılardan İşveren Dışında Ayrıca Kurumda Davalı olduğundan Kurumun merkezi ile İşlem Yapmaya Yetkili Şubesinin Bulunduğu Yer Mahkemesi (6100 Sayılı HMK m 14/1 - 1086 Sayılı HUMK m 17)220
D- Taraf Sıfatı220
a –Davacı Sıfatı220
b – Davalı Sıfatı220
E- Zamanaşımı Ve Hak Düşürücü Süre220
F- Davada İzlenecek Yol221
G- Hüküm221
a- Davanın Kabulü Kararı221
b- Davanın Reddi Kararı222
8- İŞ GÖREMEZLİK ORANININ SAPTANMASI223
A- Genel Olarak223
B- İş Göremezlik Oranına İtiraz230
C- İş Göremezlik Oranına İtiraz Davalarında Görev232
D- İş Göremezlik Oranına İtiraz Davalarında Yetki232
E- Davada İzlenecek Yol235
a- İş Göremezlik Oranının Tazminat Davasında Tespiti235
b- İş Göremezlik Oranının Tespiti Davası235
9- İŞ KAZASI İLE İLGİLİ İÇTİHATLAR239
A- Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları239
B- Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararları252
C- Yargıtay İlgili Daire Kararları300
10- MESLEK HASTALIĞI659
A- Tanımı659
B- Koşulları665
a- Hastalığın Meslek Hastalıkları Listesinde Yer Alması667
b- Hastalığın Meslek Hastalıkları Listesinde Yer Almaması668
11- MESLEK HASTALIĞININ KURUMA BİLDİRİLMESİ675
A- Genel olarak675
B- 5510 S.K.'nun m. 4/1-a Kapsamında Bulunan Sigortalılar676
Yönünden678
C- 4857 Sayılı İş Kanununa Göre Ödünç Verilen İşçiler
Yönünden678
D- 6331 Sayılı İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu Kapsamında Çalışanlar Yönünden678
E- 5510 Sayılı Kanunun m. 4/1–bKapsamında Bulunan Sigortalılar Yönünden679
12- MESLEK HASTALIĞININ TESPİTİ DAVASI (ÖN SORUN)681
13- MESLEK HASTALIKLARINA İLİŞKİN UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜM YOLU683
A- Meslek Hastalığının Tespiti Davası Açılması683
a- Hastalık Kuruma Bildirilmeden Tazminat Davası Açılması683
b- Sigortalının Meslek Hastalığına Tutulduğunun Kurum Sağlık Kurulunca Saptanması683
c- Kurum Sağlık Kurulunun Sigortalıdaki Hastalığın Mesleki Olmadığına Karar Vermesi Durumunda İzlenecek Yol683
d- Yüksek Sağlık Kuruluna İtirazda Bulunulması683
e- Kurum Ve İşveren Aleyhine Doğrudan Tespit Davası
Açılması684
B- SS Yüksek Sağlık Kurulu Tarafından Hastalığın Meslek Hastalığı Olmadığına Karar Verilmesi Durumunda Tespit Davası Açma
Hakkı684
C- Sigortalıdaki Hastalığın Mesleki Olduğuna YSK Tarafından Karar Verilmesi Halinde İşverenin Dava Hakkı684
D- Mahkemece Sigortalıdaki Hastalığın Meslek Hastalığı Kabul Edildiği Takdirde İzlenecek Yol685
E- iş Göremezlik Oranı Artışından Doğan Zarar Nedeniyle Dava
Hakkı685
14- MESLEK HASTALIĞININ TESPİTİ DAVASINDA GÖREV VE YETKİ687
A- Görev687
a- Genel Olarak687
b- Sonuç693
B–Yetki693
a- Genel Olarak693
b- Mülga 5521 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu Dönemindeki Tartışmalar694
aa- Davalı Kurum Olduğu Takdirde Yetki Kuralının Kamu Düzeninden Olup Olmadığı Sorunu699
bb- İş Mahkemeleri Kanununa Göre Yerleşim Yeri Ve İşyeri Kavramı702
cc- Sosyal Güvenlik Hukuku Bakımından İşyeri Kavramı704
dd- 6331 Sayılı Kanun Hükümleri Uyarınca İşyeri
Kavramı706
ee- Hukuk Muhakemeleri Kanununun 16. Maddesindeki Zarar Görenin Kendi Yerleşim Yeri Mahkemesinin Yetkisine Dair Düzenlemenin, İş Kazaları Veya Meslek Hastalığı Nedeniyle Açılacak Tazminat Davalarında Uygulanabilirliği
Sorunu706
c- 7036 Sayılı Yeni İş Mahkemeleri Kanununa Göre Yetki710
d- Sonuç712
aa- Davalı Gerçek Kişinin, Davanın Açıldığı Tarihteki Yerleşim Yeri Mahkemesi714
bb- İşçinin İşini Yaptığı İşyerinin Bulunduğu Yer Mahkemesi (7036 Sayılı İMK md. 6/1)714
cc- Meslek Hastalığının Meydana Geldiği Yer Mahkemesi (7036 Sayılı İMK md. 6/3)714
dd- Zararın Meydana Geldiği Yer Mahkemesi. (7036 Sayılı İMK md 6/3)714
ee- Davalılardan İşçi veya Hak SahipleriDışında Ayrıca Kurumda Davalı olduğundan Kurumun İşlem Yapmaya Yetkili Şubesinin veya Merkezinin Bulunduğu Yer Mahkemesi (6100 Sayılı HMK m 14/1 - 1086 Sayılı HUMK m 17)714
C- Zamanaşımı Ve Hak Düşürücü Süre714
15- MESLEK HASTALIĞINDAN KAYNAKLANAN TAZMİNAT SORUMLULUĞUN KOŞULLARI715
a- Meslek hastalığına uğrayan kimsenin sigortalı olması gerekmektedir715
b-Sigortalı, 5510 sayılı Yasanın 14.maddesinin 1.fıkrasında yazılı şekilde yükümlülük süresi içinde meslek hastalığına tutulmuş olmalıdır715
c- Sigortalı bu hastalık nedeniyle maddi bir zarara uğramalıdır.
d- Meslek hastalığı ile oluşan zarar ve ayrıca hastalık ile işçinin gördüğü iş veya iş yeri koşulları arasında uygun bir illiyet bağı bulunmalıdır715
e- Meslek hastalığının meydana gelmesinde işverenin kusuru bulunmalıdır.716
f- İşçinin hastalık nedeniyle zarara uğraması hukuka aykırı
olmalıdır.716
16 - MESLEK HASTALIĞI İLE İLGİLİ İÇTİHATLAR717
A–Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararları717
B– Yargıtay İlgili Daire Kararları760
17- YURT DIŞINDA TÜRK İŞVERENLERCE ÇALIŞTIRILAN TÜRK İŞÇİLERİNİN İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI SİGORTA KOLUNDAN YARARLANMALARI867
A- 506 Sayılı Yasanın Yürürlükte Olduğu Dönem867
B- 5510 Sayılı Yasanın Yürürlükte Olduğu Dönem870
18- YARGITAY İLGİLİ DAİRE KARARLARI879
19- İŞVERENİN İŞ KAZASINDAN VE MESLEKHASTALIĞINDANKAYNAKLANAN TAZMİNAT SORUMLULUĞU KOŞULLARI925
A- Genel Olarak925
B- Sorumluluğun Mahiyeti925
20- KAÇINILMAZLIK KAVRAMI - HUKUKİ SORUMLULUK941
21- YARGITAY KARARLARI951
A- Hukuk Genel Kurulu Kararları951
B- Yargıtay İlgili Daire Kararları958
22- MEVZUAT1011
A- İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ1011
B- 42 NO’ LU İŞÇİNİN TANZİMİ (MESLEK HASTALIKLARI) SÖZLEŞMESİ (REVİZE) ILO SÖZLEŞMESİ1011
C- ANAYASA1014
D- MÜLGA 506 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR KANUNU1016
E- MÜLGA 1479 SAYILI BAĞ - KUR KANUNU1029
F- MÜLGA 5434 SAYILI TÜRKİYE CUMHURİYETİ EMEKLİ SANDIĞI
KANUNU1031
G- 2925 SAYILI TARIM İŞÇİLERİ SOSYAL SİGORTALAR KANUNU1033
H- 2926 SAYILI TARIMDA KENDİ ADINA VE HESABINA ÇALIŞANLAR SOSYAL SİGORTALAR KANUNU1036
I- 4956 SAYILI ESNAF VE SANATKÂRLAR VE DİĞER BAĞIMSIZ ÇALIŞANLAR SOSYAL SİGORTALAR KURUMU KANUNUNUN VE TARIMDA KENDİ ADINA VE HESABINA ÇALIŞANLAR SOSYAL SİGORTALAR KANUNUNUN BAZI MADDELERİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ, YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMASI VE BU KANUNLARA GEÇİCİ MADDELER EKLENMESİ HAKKINDA KANUN1039
İ- 5510 SAYILI SSGSSK1040
J- MÜLGA 1475 SAYILI İŞ KANUNU1011
K- 4857 SAYILI İŞ KANUNU1083
L- 854 SAYILI DENİZ İŞ KANUNU1104
M- 5953 SAYILI BASIN MESLEĞİNDE ÇALIŞANLARLA ÇALIŞTIRANLAR ARASINDAKİ MÜNASEBETLERİN TANZİMİ HAKKINDA KANUN1105
N- 3308 SAYILI MESLEKİ ÖĞRETİM KANUNU1105
O- TÜRK MEDENİ KANUNU1107
Ö- 442 SAYILI KÖY KANUNU1107
P- 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU1112
R- 2547 SAYILI YÜKSEKÖĞRETİM KANUNU1112
S- 2108 SAYILI MUHTAR ÖDENEK VE SOSYAL GÜVENLİK YASASI1115
Ş- MÜLGA 818 SAYILI BORÇLAR KANUNU1116
T- 6098 SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNU1117
U- 193 SAYILI GELİR VERGİSİ KANUNU1122
Ü- 5362 SAYILI ESNAF VE SANATKÂRLAR MESLEK KURULUŞLARI KANUNU1125
V- MÜLGA 1086 SAYILI HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU1127
Y- 6100 SAYILI HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU1127
Z- 5718 SAYILI MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK VE USUL HUKUKU HAKKINDA KANUN1129
AA- SENDİKALAR VE TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ
KANUNU1130
BB- ADLİ TIP KURUMU KANUNU1131
CC- MÜLGA 5521 SAYILI İŞ MAHKEMELERİ
KANUNU1132
DD- 7036 SAYILI İŞ MAHKEMELERİ KANUNU1132
EE- 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
KANUNU1134
FF- SOSYAL SİGORTALAR İŞLEMLERİ
YÖNETMELİĞİ1141
GG- ÇALIŞMA GÜCÜ VE MESLEKTE KAZANMA GÜCÜ KAYBI ORANI TESPİT İŞLEMLERİ
YÖNETMELİĞİ1303
HH- SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI GENELGE - 2011/501345
II- SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI -GENELGE2016/211414
JJ - SOSYAL SİGORTA SAĞLIK İŞLEMLERİ TÜZÜĞÜ1505
KK - İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ TÜZÜĞÜ1525
LL - KISA VADELİ SİGORTA KOLLARI UYGULAMA TEBLİĞİ1566
MM- İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN İŞYERİ TEHLİKE SINIFLARI TEBLİĞİ1588
NN- İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN İŞYERİ TEHLİKE SINIFLARI TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ1589
23- KAYNAKLAR1591