Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
İş Hukukunda İşverenin Çalışanlara Bilgi Verme Ve Danışma Yükümlülüğü
İş Hukukunda İşverenin Çalışanlara Bilgi Verme Ve Danışma Yükümlülüğü
Yusuf YİĞİT
Sayfa Sayısı
:
249
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2010
ISBN NO
:
9786053773412
324,00
TL GİRİŞ I. KONUNUN ÖNEMİ Çalışma ilişkilerinde katılım haklarının tanınmış olması ve çalışanların görüşlerinin alınmasının önem kazanmaya başlaması, çalışanları işyerinin salt emek sunan bir unsuru olmaktan çıkarmış ve işletmenin geleceğinin belirlenmesi açısından önemli bir unsur konumuna yükseltmiştir. Böylece iş ilişkisinin koşulları, işletmenin yatırım kararları, işçi çıkarma gibi temel konularda bilgi verme ve danışma yoluyla çalışanlar yönetim sürecine dâhil edilmiş ve bu haklara özellikle uluslararası belgelerde önemli yer verilmiştir. Çalışanların iş ilişkisi gereğince yapacağı işin tanımlanmamış olması, ücretinin, uygulanacak fesih kurallarının ve diğer birçok çalışma koşullarının özellikle sözleşmenin yazılı yapılmadığı durumlarda belirsiz bırakılması çalışanları iş ilişkisi içerisinde güvencesiz bırakan bir özellik arzetmektedir. Bu konuda İş Hukukunda işverenin tek yanlı uygulamalarına müsaade edilmemiş ve çalışanların korunması açısından gerek uluslararası belgelerde gerekse Türk İş Hukuku′nda tedbirler alınmıştır. Bunlardan biri de çalışanlara tâbi olacakları çalışma koşullan hakkında bilgi vermektir. Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği sorunlarının çözümünde de bilgilendirilme ve danışılma haklarının varlığı önemli rol oynamaktadır. Özellikle bilgilendirme ve eğitim sürecinin eksikliği mükemmel hazırlanmış bir iş sağlığı ve güvenliği mevzuatını anında et-kisizleştirebilecektir. Bu nedenle işverence çalışanların iş sağlığı ve güvenliği konusunda eğitilmesi ve bilgilendirilmesi üzerinde durulmuştur. Çalışanların özellikle karşı karşıya bulunduğu meslekî riskler, yani iş kazasına veya meslek hastalığına yol açabilecek tehlikeler; iş sağlığı ve güvenliği konusunda hukukî süreç ve yasal hak ve sorumluluklar konusunda bilgilendirilmesi büyük önem arzetmektedir. İşverenin bu yükümlülüğü gerek uluslararası belgelerde gerekse Türk Hukukunda yürürlükte bulunan mevzuatta geniş bir şekilde yer almıştır. Bilgi verme ve danışma sürecinin önem arzettiği hususlardan biri de çalışanların iş ilişkilerinin sona ermesi sürecinde kendilerine bilgi verilmesi, feshin sonuçlarından haberdar edilmesi ve bu süreç içinde çalışanlara danışılması ve karşılıklı müzakerelerde bulunulmasıdır. İş sözleşmesi, işçi ile işveren arasında bir bağımlılık ilişkisi meydana getirmektedir. Bu ilişki gereğince elde edilen ücret işçinin yegâne geçim kaynağıdır. İş ilişkisinin sona erme sürecinde çalışanlarla işveren arasında bir bilgilendirme ve danışma sürecinin gerekliliği bu nedenle oldukça önem arzetmektedir. Bilgilendirme ve danışma süreci, özellikle toplumsal düzeni de etkileyen toplu işten çıkarmalarda daha önemli birfaktör haline gelmektedir. Bu nedenle çalışanların iş sözleşmelerinin sona ermesi sün cinde işverence bilgilendirilmesi ve özellikle toplu işten çıkarmalarda feshin sonuçlarır dan haberdar edilmesi, sürecin sonuçlarının hafifletilmesi için taraflar arasında bir müz£ kere sürecinin tanınmış olması ve görüş alışverişinin varlığı, çalışanlar açısından önem bir güvence oluşturmaktadır. Çalışanlar açısından bilgilendirilme ve danışılma haklarının uygulanması işyeri ve ya işletmelerin devri durumunda da ortaya çıkmaktadır. İşyeri veya işletmenin tamamı mn veya bir bölümünün devredilmesi durumunda, devreden ve devralanın özellikle dev rin öngörüldüğü tarih, devrin nedenleri, çalışanlar açısından bu işlemin yol açacağı eko nomik ve sosyal sonuçlar ve bu nedenle çalışanlar için alman önlemler konusunda işve renler devirden etkilenen çalışanlara bilgi verme ve danışma süreçlerini işletmekle yü kümlü tutulmuşlardır. İşverenin çalışanlara bilgi verme ve danışma yükümlülüğü, Avrupa Birliği (AB sosyal politikalarında çalışanların katılımı şeklinde ifade edilen ve toplu pazarlıktan işçilerin karar alma süreçlerine katılma hakkına uzanan bir yelpazede tüm endüstriyel demokrasi türlerini içeren kurumsal bir yapı kapsamında yerini bulmuştur. Avrupa Birliği′nde, Topluluk ölçeğinde faaliyet gösteren işletme ve işletme gruplarında da çalışanların bilgilendirilme ve danışılma haklarının kullanılmasına ilişkin düzenlemeler kabul edilmiş bulunmaktadır. Bunlar Avrupa İş Konseyi′nin Kurulması ve Çalışanlara Bilgi Verilmesi ve Danışılmasına Dair 22 Eylül 1994 tarih ve 94/45IEC sayılı Konsey Yönergesi, Avrupa Şirketlerinde Çalışanların Yönetime Katılımına Dair 8 Ekim 2001 tarih ve 2001/86/EC sayılı Konsey Yönergesi dir. Bu yönergeler, Topluluk çapında faaliyet gösteren işletmelerde bilgilendirme ve danışma mekanizmalarını düzenlemektedir. Ayrıca İşletmelerde Çalışanların Bilgilendirilmesi ve Danışma Sürecinin İşletilmesine Dair 11 Mart 2002 tarih ve 2002114IEC sayılı Yönerge ile de, AB sınırları içindeki belirli büyüklüğe ulaşmış tüm işletmelerde bilgilendirme ve danışma mekanizması oluşturulması öngörülmüş ve çalışanların bilgilendirilme ve danışılma haklarının kapsamına yer verilmiştir. Bu yönergelerin de söz konusu katılım haklan yönünden incelenmesi, çalışmamız açısından önem arz eden bir husustur. II. İNCELEME YÖNTEMİ İşverenin çalışanlara bilgi verme ve danışma yükümlülüğü özellikle çalışanları gözetme yükümlülüğünün kapsamı içinde değerlendirilebilecek bir borçtur. Çalışmamızda bu yükümlülük ele alınırken öncelikle bilgilenme hakkı kavramına değinilmiş, ardından çalışanlara bilgi verme ve danışma kavramları ele alınmış, daha sonra da işverenin çalışanlara bilgi verme ve danışma yükümlülüğü Avrupa Birliği Hukuku ve Türk Hukuku karşılaştırmalı olarak değerlendirmeye tâbi tutulmuştur. Bu bağlamda tez üç bölümden oluşmuştur. Birinci bölümde, bilgilenme hakkı kavramı, bu hakkın temel hukuki dayanaklarıüzerinde durulmuş ve daha sonra da çalışanlar yönünden bilgilenme hakkı kavramına değinilmiş ve çalışanlara bilgi verme ve danışma kavramlarına açıklık getirilmiştir. Aynı bölüm içerisinde bilgi verme ve danışmanın önemi üzerinde durulmuş ve çalışma ilişkilerinde bilgilendirilme ve danışılma hakları ile bağlantılı bazı kavramlara da yer verilmiştir. İkinci bölümde, Avrupa Birliği Hukuku çerçevesinde işverenin çalışanlara bilgi verme ve danışma yükümlülüğü ele alınmıştır. Bu düzenlemelere değinirken zaman zaman ILO′nun ilgili sözleşmelerine de değinilmiş ve bu konuyla ilgili Avrupa Birliği yönergeleri ayrıntılı olarak açıklanmış ve seçilmiş Avrupa Birliği üyesi ülkelerle karşılaştırma yapmak suretiyle bu ülkelerdeki uygulamalara değinilmiştir. Üçüncü bölümde, Türk İş Hukuku açısından çalışanlara bilgi verme ve danışma yükümlülüğünün uygulanması ve kapsamı açıklanmış ve daha sonra bu hakkın iç hukuktaki dayanaklarına yer verilmiş ve AB Yönergeleri ile Türk İş Hukuku mevzuatında var olan uyumsuzluklar ve eksiklikler ortaya konmaya çalışılmıştır. Daha sonra hukukumuz açısından çalışanların bilgilendirilme ve danışılma haklarının ihlâli durumunda işverenin karşılaşması muhtemel yaptırımlara değinilmiştir. SUNUŞ Çağdaş iş hukuku anlayışının en önemli uygulamalarından biri de, aynı zamanda işyerlerinde yönetime katılmanın bir görünümü olarak da değerlendirilebilecek olan çalışanlara bilgi verme ve danışma mekanizmalarıdır. Çalışanların kendilerini etkileyen ve işveren tarafından alman kararlara doğrudan veya temsilcileri aracılığıyla katılması, çalışanların bilgilendirilmesi ve danışma uygulamaları, uluslararası belgelerde önemli bir yer tutmaktadır. Çalışanların bilgilendirilmesi ve danışma sürecine ilişkin uygulamaların önemli bir bölümü, özellikle 4857 sayılı İş Kanunu ve bu Kanuna dayalı olarak çıkarılan Yönetmelikler ile Türk İş Hukuku mevzuatına aktarılmıştır. Çalışma koşullan, iş sağlığı ve güvenliği ve toplu işçi çıkarma gibi konularda kabul edilen bu düzenlemelerin, Türk İş Hukuku açısından Avrupa Birliğine uyum sürecindeki önemi inkar edilemez. Dr. Yusuf YİĞİT, İş Hukukunda İşverenin Çalışanlara Bilgi Verme ve Danışma Yükümlülüğü isimli doktora" çalışmasında, konuyu ayrıntılı olarak ele almış, başta Avrupa Birliği Yönergeleri olmak üzere uluslararası belgelerdeki düzenlemelere yer vermiş, seçilmiş bazı Avrupa Birliği ülkelerinde yer alan uygulamalara değinmiştir. Aynca işverenin çalışanlara bilgi verme ve danışma yükümlülüğü, Türk İş Hukuku bakımından incelemeye tabi tutularak, mevzuattaki hükümlere yer verilmiş ve hukukumuz açısından mevcut eksiklikler değerlendirme konusu yapılmıştır. Dr. Yusuf YİĞİTin bilimsel açıdan doyurucu ve uygulamaya ışık tutucu nitelikteki bu özverili çalışması, kendisinden bundan sonra da Türk İş Hukukuna önemli katkılarda bulunacağına dair tarafımızda haklı bir beklenti yaratmaktadır. Kitap haline gelecek doktora tezine bir önsöz yazmak benim için ayrıca bir mutluluk sebebi olmuştur. Bu önsöz vesilesi ile kendisini bir kez daha yürekten kutluyor ve başarılarının sürekliliğini diliyorum. Prof. Dr. Halûk Hadi SÜMER öNSöZ İş Hukukunda İşverenin Çalışanlara Bilgi Verme ve Danışma Yükümlülüğü konulu bu çalışma, Prof. Dr. Halûk Hadi SÜMER danışmanlığında tamamlanarak, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsüne Doktara Tezi olarak sunulmuş; 30.01.2009 günü Prof. Dr. Halûk Hadi SÜMER, Prof. Dr. Ömer ULUKAPI, Prof. Dr. M. Fatih USAN, Doç. Dr. İbrahim ERCAN ve Yrd. Doç. Dr. İbrahim SUBAŞI′ndan oluşan jüri önünde savunulmuş ve oybirliği ile başarılı bulunarak kabul edilmiştir. Tez çalışması, konu ile ilgili Avrupa Birliği İş Hukuku yönergeleri esas alınmak suretiyle, seçilmiş bazı Avrupa Birliği üyesi ülkeleri bağlamında ele alınmış, 4857 sayılı İş Kanunu ve ilgili yönetmeliklerde yer alan düzenlemeler, işverenin bilgi verme ve danışma yükümlülüğü açısından değerlendirmeye tabi tutulmuş ve mevzuatın uyum sorunlarına değinilmiştir. Tezin her aşamasında maddi ve manevi desteğini esirgemeyen ve önerileriyle yol gösteren danışmanım Prof. Dr. Halûk Hadi SÜMERe saygı ve şükranlarımı sunarım. Lisansüstü çalışmalarım boyunca maddi ve manevi katkılarını hiçbir zaman unutmayacağım Yrd. Doç. Dr. İbrahim SUBAŞIna teşekkürü borç bilirim. Benden hiçbir zaman maddi ve manevi desteklerini ve fedakârlıklarını esirgemeyen sevgili anneme ve babama; sevgili eşim Özge YİĞİT ve kızım Nergis YİĞİTe sonsuz sevgilerimi sunuyorum. Bu kitabın basımını üstlenen Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.nin değerli yöneticisi Sayın Seyhan Satar′a ve emeği geçen tüm çalışanlara ayrı ayrı teşekkür ediyorum. Yusuf Yiğit Çanakkale, 2010 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III İÇİNDEKİLER V KISALTMALAR CETVELİ XVII GİRİŞ ! I. KONUNUN ÖNEMİ 1 II. İNCELEME YÖNTEMİ 2 BİRİNCİ BÖLÜM BİLGİLENME HAKKI KAVRAMI, BU HAKKIN HUKUKİ DAYANAKLARI VE ÇALIŞANLARA BİLGİ VERME VE DANIŞMA KAVRAMLARI § 1. BİLGİLENME HAKKI KAVRAMI 5 I. BİLGİ ALMA HAKKI 6 II. BİLGİ EDİNME HAKKI 7 § 2. BİLGİLENME HAKKININ HUKUKİ DAYANAKLARI 9 I. ULUSLARARASI BELGELERDE BİLGİLENME HAKKI 10 A. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 10 B. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 10 C. Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı 11 II. TÜRK HUKUKUNDA BİLGİLENME HAKKI 12 § 3. ÇALIŞANLARA BİLGİ VERME VE DANIŞMA KAVRAMLARI VE HUKUKİ DAYANAKLARI 14 I. GENEL OLARAK 14 II. ÇALIŞANLARA BİLGİ VERME VE DANIŞMA KAVRAMLARI 15 III. ÇALIŞANLARA BİLGİ VERME VE DANIŞMANIN HUKUKİ DAYANAKLARI 18 A. Uluslararası Belgelerde 18 1. Avrupa Topluluğu Anlaşmalarında 18 a) Roma Antlaşması 18 b) Tek Avrupa Senedi 19 c) Maastricht Anlaşması 20 d) Amsterdam Anlaşması 22 2. Avrupa Topluluğu Şartlarında 22 a) Çalışanların Temel Sosyal Hakları Topluluk Şartı 22 b) Temel Haklar Şartı 23 3. Avrupa Birliği İkincil Hukukunda 23 4. Avrupa Birliği Anayasası Taslağında 26 B. Türk Hukuku′nda Çalışanlara Bilgi Verme ve Danışmanın Hukuki Dayanakları 26 1. Anayasa 27 2 Kanunlar 28 3. Yönetmelikler 29 4. Diğer Kaynaklar 31 a) İş Sözleşmesi 31 b) Toplu İş Sözleşmesi 32 c) İşyeri İç Yönetmeliği 33 d) İşveren Talimatları 33 § 4. ÇALIŞANLARA BİLGİ VERME VE DANIŞMANIN ÖNEMİ 35 I. İŞVERENİN BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNDEN DAHA ÇOK YARARLANMASINI SAĞLAR 35 II. ÇALIŞANLARIN YÖNETİME KATILIMINI SAĞLAR 35 III. İŞVERENİN TEK YANLI UYGULAMALARINA KARŞI İŞÇİNİN KORUNMASINI SAĞLAR 36 § 5. ÇALIŞMA İLİŞKİLERİNDE BİLGİLENDİRİLME VE DANIŞILMA HAKLARINA İLİŞKİN BAZI KAVRAMLARIN İNCELENMESİ 37 I. SOSYAL DİYALOG KAVRAMI 37 A. Tanım 37 B. AB′de Sosyal Diyalog 38 C. İşyerlerinde Sosyal Diyaloga İlişkin AB Düzenlemeleri 40 1. İş Hukuku Alanında Özel Durumlara İlişkin Yönergeler 40 2. Belirli Özelliklere Sahip İşletmelere İlişkin Yönergeler 40 a) 22 Eylül 1994 tarih ve 94/45/EC sayılı Avrupa İş Konseyi′nin Kurulması ve Çalışanlara Bilgi Verilmesi ve Danışılmasına Dair Konsey Yönergesi 40 b) 8 Ekim 2001 tarih ve 2001/86/EC sayılı Avrupa Şirketlerinde Çalışanların Yönetime Katılımına Dair Konsey Yönergesi 41 c) 22 Temmuz 2003 tarih ve 2003/72/EC sayılı Avrupa Kooperatif Şirketi Kanunu′nu Çalışanların Katılımına İlişkin Olarak Tamamlayan Konsey Yönergesi 41 3. 11 Mart 2002 tarih ve 2002/14/EC sayılı İşletmelerde Çalışanların Bilgilendirilmesi ve Danışma Sürecinin İşletilmesine Dair Konsey Yönergesi 41 D. Türkiye′de Sosyal Diyalog Yapılanmaları 42 1. Genel Olarak 42 2. İşyeri Düzeyinde Sosyal Diyalog 43 a) İşyeri Sendika Temsilciliği 43 b) Toplu Pazarlık 44 c) İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu 45 d) İzin Kurulu 45 e) Çalışanlara Bilgi Verme ve Danışma 45 3. Ulusal Düzeyde Sosyal Diyalog 46 II. ENDÜSTRİYEL DEMOKRASİ 47 A. Endüstriyel Demokrasi Kavramı 47 B. Yönetime Katılma Kavramı 48 İKİNCİ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA İŞVERENİN ÇALIŞANLARA BİLGİ VERME VE DANIŞMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ § 6. İŞ SÖZLEŞMESİNE VEYA İSTİHDAM İLİŞKİLERİNE UYGULANACAK KURALLAR BAKIMINDAN BİLGİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ 51 I. GENEL OLARAK 51 II. 91/533/EC SAYILI YÖNERGE′YE GÖRE 52 A. Genel Olarak 52 B. Yönerge"nin Amacı 54 C. Yönerge Hükümlerine Göre Bilgilendirmenin Şekli 56 D. Yönerge′nin Kapsamı 57 1. Kişiler Bakımından 57 2. İş Bakımından 58 3. Konu Bakımından 58 4. Zaman Bakımından 60 E. İş Sözleşmesi veya İş İlişkisinde Yer Alan Koşulların Değişmesi Durumunda Bilgilendirme Yükümlülüğü 61 F. Yönerge Hükümlerinin İhlâl Edilmesi Durumunda Hakların Savunulması 61 III. AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE BAZI ÜLKELER BAKIMINDAN DEĞERLENDİRME 62 A. Almanya 62 B. Fransa 64 C. İtalya 65 D. İngiltere 66 § 7. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÖNLEMLERİ BAKIMINDAN ÇALIŞANLARA BİLGİ VERME VE DANIŞMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 69 I. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KAVRAMI 69 II. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN ULUSLARARASI BELGELER 69 III. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONUSUNDA ÇALIŞANLARIN BİLGİLENDİRİLME VE DANIŞILMA HAKLARINA YER VEREN AVRUPA BİRLİĞİ YÖNERGELERİ 71 A. Genel Olarak 71 B. 12 Haziran 1989 tarih ve 89/391/EEC Sayılı İşte Çalışanların Sağlık ve Güvenliklerini İyileştirmeye Yönelik Tedbirler Alınmasına İlişkin Çerçeve Yönerge 71 C. Bireysel Yönergeler 73 1. İşyerlerinde Asgari Sağlık ve Güvenlik Gerekleri Hakkında 30 Kasım 1989 Tarih ve 89/654/EEC sayılı Konsey Yönergesi 74 2. İş Araç ve Gereçlerinin İşyerinde Çalışanlar Tarafından Kullanılması İçin Asgari Güvenlik ve Sağlık Gerekleri Hakkında 30 Kasım 1989 tarih ve 89/655/EEC sayılı Yönerge 74 3. Kişisel Koruyucu Donanımın Kullanılmasına İlişkin 30 Kasım 1989 tarih ve 89/656/EEC sayılı Yönerge 74 4. El İle Yükleme ve Boşaltma İşlerine İlişkin 29 Mayıs 1990 tarih ve 90/269/EEC sayılı Yönerge 75 5. Ekranlı Araçların Kullanımına İlişkin 29 Mayıs 1990 tarih ve 90/270/EEC sayılı Yönerge 75 6. Kanserojen veya Mutajenlere Maruziyete İlişkin 29 Nisan 2004 tarih ve 2004/37/EC sayılı Yönerge 76 7. Biyolojik Ajanlara Maruziyete İlişkin 18 Eylül 2000 tarih 77 ve 2000/54/EEC sayılı Yönerge 8. Yapı İşlerine İlişkin 24 Haziran 1992 tarih ve 92/57/EEC sayılı Yönerge 77 9. Sağlık ve Güvenlik İşaretlerine İlişkin 24 Haziran 1992 tarih ve 92/58/EEC sayılı Yönerge 78 10. Hamile ve Yeni Doğum Yapmış İşçilere İlişkin 19 Ekim 1992 Tarih ve 92/85/EEC sayılı Yönerge 78 11. Bazı Özel İşyerlerine İlişkin Yönergeler 78 12. Kimyasal Maddelere Karşı Korunmaya İlişkin 7 Nisan 1998 Tarih ve 98/24/EC sayılı Yönerge 79 13. Genç İşçilere İlişkin 22 Haziran 1994 Tarih ve 94/33/EC sayılı Yönerge 80 § 8. GEÇİCİ VEYA BELİRLİ SÜRELİ İŞLERDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÖNLEMLERİ BAKIMINDAN ÇALIŞANLARA BİLGİ VERME VE DANIŞMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 80 I. 181 SAYILI ÖZEL İSTİHDAM BÜROLARI SÖZLEŞMESİNE GÖRE 80 II. GEÇİCİ VEYA BELİRLİ SÜRELİ İŞLERE İLİŞKİN 91/383/EC SAYILI YÖNERGE HÜKÜMLERİNE GÖRE 80 III. AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE BAZİ ÜLKELER BAKIMINDAN DEĞERLENDİRME 82 A. Almanya 82 B. İtalya 83 C. Fransa 84 D. İngiltere 86 § 9. İŞ SÖZLEŞMESİ VEYA İSTİHDAM İLİŞKİSİNİN SONA ERMESİ NEDENİYLE ÇALIŞANLARA BİLGİ VERME VE DANIŞMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 87 I. BİREYSEL İŞÇİ ÇIKARMADA 87 II. TOPLU İŞÇİ ÇIKARMADA 90 A. Genel Olarak 90 B. Toplu İşçi Çıkarma Kavramı ve Toplu İşçi Çıkarmaya İlişkin Uluslararası Belgeler 90 1. Kavram 90 2. Toplu İşçi Çıkarmaya İlişkin Uluslararası Belgeler 91 a) Hizmet İlişkisine İşveren Tarafından Son Verilmesi Hakkında 158 sayılı ILO Sözleşmesi 91 b) AB Hukuku′na İlişkin Düzenlemeler 9 aa) Genel Olarak 9: bb) 20 Temmuz 1998 tarihli Toplu İşçi Çıkarmalarla İlgili Üye Devletler Mevzuatının Yaklaştırılmasina İlişkin 98/59/EC sayılı Yönerge 9′. 3. Bilgilendirilme ve Danışılma Hakkı 9. a) 158 sayılı ILO Sözleşmesi′ne Göre 9L b) 98/59/EC sayılı Yönerge′ye Göre 9^ aa) Konu Yönünden Kapsam 9f bb) Kişiler Yönünden Kapsam 9 4. Yönerge Hükümlerinin İhlâli Durumunda Hakların Savunulması 96 C. Avrupa Birliğine Üye Bazı Ülkeler Bakımından Değerlendirme 97 1. Almanya 2. Fransa 3. İngiltere 4. İtalya § 10. İŞLETME VEYA İŞLETMENİN BİR BÖLÜMÜNÜN DEVRİ HALİNDE ÇALIŞANLARA BİLGİ VERME VE DANIŞMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 103 I. GENEL OLARAK 103 II. 2001/23/EC SAYILI YÖNERGENİN KAPSAMI 104 A. Konu Yönünden Kapsam 104 B. Yer Yönünden Kapsam 105 C. Kişi Yönünden Kapsam 106 III. 2001/23/EC SAYILI YÖNERGE′NİN UYGULANMASI 107 IV. AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE BAZI ÜLKELER BAKIMINDAN DEĞERLENDİRME 108 A. Almanya 108 B. Fransa 109 C. İtalya 110 D. İngiltere 111 § 11. BELİRLİ-BELİRSİZ SÜRELİ AÇIK İŞLER BAKIMINDAN ÇALIŞANLARA BİLGİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ 112 I. BELİRLİ SÜRELİ ÇALIŞMA HAKKINDA ÇERÇEVE SÖZLEŞMEYE İLİŞKİN 99/70/EC SAYILI YÖNERGE′YE GÖRE ÇALIŞANLARIN BİLGİLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN ESASLAR 112 II. AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE BAZI ÜLKELER BAKIMINDAN DEĞERLENDİRME 114 12. KISMİ-TAM SÜRELİ AÇIK İŞLER BAKIMINDAN ÇALIŞANLARA BİLGİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ 115 I. KISMİ SÜRELİ ÇALIŞMA HAKKINDA ÇERÇEVE SÖZLEŞMEYE İLİŞKİN 97/81/EC SAYILI YÖNERGEYE GÖRE ÇALIŞANLARIN BİLGİLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN ESASLAR 115 II. AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE BAZI ÜLKELER BAKIMINDAN DEĞERLENDİRME 117 13. AVRUPA İŞ KONSEYİNİN KURULMASI VE ÇALIŞANLARA BİLGİ VERİLMESİ VE DANIŞILMASINA İLİŞKİN 94/45/EC SAYILI KONSEY YÖNERGESİ 118 I. GENEL OLARAK 118 II. YÖNERGE′NİN KAPSAMI 120 III. YÖNERGE′NİN UYGULANMASI 121 14. AVRUPA ŞİRKETLERİNDE ÇALIŞANLARIN YÖNETİME KATILMASINA İLİŞKİN 2001/86/EC SAYILI KONSEY YÖNERGESİ 124 I. GENEL OLARAK 124 II. YÖNERGE′NİN KAPSAMI 125 III. YÖNERGENİN UYGULANMASİ 125 ! 15. İŞLETMELERDE ÇALIŞANLARIN BİLGİLENDİRİLMESİ VE DANIŞMA SÜRECİNİN İŞLETİLMESİNE İLİŞKİN 2002/14/EC SAYILI KONSEY ÇERÇEVE YÖNERGESİ 128 I. GENEL OLARAK 128 II. YÖNERGE′NİN KAPSAMI 130 A. Kişiler Yönünden Kapsamı 131 B. Yer Yönünden Kapsamı 131 C. Zaman Yönünden Kapsamı 131 D. Konu Yönünden Kapsamı 132 III. YÖNERGE′NİN UYGULANMASI 132 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TÜRK İŞ HUKUKUNDA İŞVERENİN ÇALIŞANLARA BİLGİ VERME VE DANIŞMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 16. İŞVERENİN ÇALIŞANLARA BİLGİ VERME VE DANIŞMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN SINIRLARI 139 § 17. BİLGİ VERME VE DANIŞMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN UYGULANMASINDA İŞVERENİN BAŞVURABİLECEĞİ YÖNTEMLER I. YAZILI BELGE VERMEK II. ÇİZELGE, İŞVEREN TALİMATI. DUYURU VEYA EĞİTİM III. İŞYERİ TEMSİLCİLİĞİ A. İşyeri Sendika Temsilciliği B. İşyeri İşçi Temsilciliği § 18. ÇALIŞANLARA BİLGİ VERME VE DANIŞMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN KAPSAMI I. KİŞİLER YÖNÜNDEN KAPSAM A. Genel Olarak « B. İşçi 1. İşçi Kavramı 2. Çırak ve Stajyerler 3. Memur ve Sözleşmeli Personel C. İşveren D. İşveren Vekili II. YER YÖNÜNDEN KAPSAMI III. KONU YÖNÜNDEN KAPSAM .153 § 19. İŞVERENİN ÇALIŞANLARA BİLGİ VERME VE DANIŞMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ .153 A. Çalışma Koşullarının Tespiti ve Bilgilendirmenin Şekli 153 B. Bilgilendirmenin Kapsamı 1. Kural I. ÇALIŞMA KOŞULLARI BAKIMINDAN BİLGİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ a) Genel Kaynaklarla Belirlenen İş Koşulları 155 b) Çalışma Şekline İlişkin Koşullar ile Diğer Çalışma Koşullan 157 aa) Postalar Halinde Çalışma ve Gece Çalışması 157 bb) Süresi Belirli İse Sözleşmenin Süresi 157 cc) Deneme Süresi 158 dd) Fesih Halinde Uyulması Gerekli Kurallar 159 ee) Diğer Çalışma Koşullan 160 2. İstisna 160 C. Çalışma (İş) Koşullarının Değiştirilmesi Durumunda 161 1. Genel Olarak 161 2. İşverenin Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik Yapması 161 3. Değişiklik Hakkında Bilgi Verilmesi 163 D. Mevzuatın Uyum Sorunu 164 1. İş Koşullarının Belirlenmesi ve Bu Koşullar Hakkında Bilgi Verilmesi Bakımından 164 2. Bilgi Verme Yükümlülüğünün Şekli Bakımından 166 3. Yurtdışına Çalışmaya Gönderilenler Bakımından 168 4. Çalışma Koşullarının İşverence Değiştirilmesi Bakımından 168 5. Çalışma Koşulları Hakkında Bilgi Verme Yükümlülüğüne Aykırılık Bakımından 169 II. İŞ İLİŞKİSİNİN SONA ERMESİ NEDENİYLE BİLGİ VERME VE DANIŞMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 170 A. Genel Olarak 170 B. Türk İş Hukuku′nda İş Sözleşmesinin Sona Erme Şekillerine Genel Bakış 171 C. İş İlişkisinin Sona Erme Sürecinde Çalışanlara Bilgi Verme ve Danışma 172 1. Bireysel İşçi Çıkarmada Bilgi Verme ve Danışma 172 a) Tanım 172 b) Fesih Sebebinin Açık ve Kesin Şekilde Bildirilmesi 173 c) İşçinin Eğitime Tâbi Tutulması 175 2. Toplu İşçi Çıkarmada Bilgi Verme ve Danışma 175 a) Toplu İşçi Çıkarma Kavramı 176 b) Toplu İşçi Çıkarmada Bilgilendirme ve Müzakere Etme Yükümlülüğü 177 aa) Bildirim Yükümlülüğü ve Buna İlişkin Usul 177 bb) İşyeri Sendika Temsilcileri İle Görüşme Yapma Yükümlülüğü ve Buna İlişkin Usul 178 D. Mevzuatın Uyum Sorunu 179 III. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÖNLEMLERİ BAKIMINDAN ÇALIŞANLARA BİLGİ VERME VE DANIŞMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 182 A. İş Sağlığı ve Güvenliği Alanına İlişkin Ulusal Kaynaklar 182 B. Çalışanlara İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemleri Hakkında Bilgi Verme ve Danışma 183 1. Genel Olarak 18 2. Bilgi Verme/Eğitme ve Danışma Yükümlülüğü 18, a) Çerçeve Düzenlemeler 18: aa) İş Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü 18: bb) Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 18( aaa) Genel Olarak 18( bbb) Tarafların Karşılıklı Yükümlülükleri 18" ccc) İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda İşçilerin Eğitimi 18E aaaa) Amaç ve Prensipler 188 bbbb) Eğitimin İçeriği 188 cccc) Kişi Yönünden Eğitimin Kapsamı ve Özel Durumlar 189 dddd) Eğitimi Verecek Kişi ve Kuruluşlar 189 b) Özel Konularda Bilgilendirme ve Danışmaya İlişkin Düzenlemeler 189 aa) İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik 189 bb) İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartlan Yönetmeliği 190 cc) Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik 190 dd) Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği 190 ee) Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 191 ff) Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 191 gg) Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 192 hh) Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği 193 ii) Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliği 193 jj) Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odalan ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik 193 kk) Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 193 11) Geçici veya Belirli Süreli İşlerde İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkında Yönetmelik 194 mm) Çocuk ve Genç işçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 194 nn) Gürültü Yönetmeliği 195 oo) Titreşim Yönetmeliği 195 pp) Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği 195 rr) Bazı Özel İşyerlerine İlişkin Yönetmelikler 196 aaa) Yer altı ve Yer üstü Maden İşletmelerinde Sağlık ve Güvenlik Şartlan Yönetmeliği 196 bbb) Balıkçı Gemilerinde Yapılan Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 196 ccc) Sondajla Maden Çıkarılan İşletmelerde Sağlık ve Güvenlik Şartlan Yönetmeliği 197 3. Çalışanların Görüşlerinin Alınması (Danışma) ve Katılımlarının Sağlanması Yükümlülüğü 197 C. Mevzuatın Uyum Sorunu 197 III. KISMÃ-TAM SÜRELİ AÇIK İŞLER BAKIMINDAN ÇALIŞANLARA BİLGİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ 198 IV. KISA ÇALIŞMA VE İŞYERİNDE FAALİYETİN DURMASININ TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNE TARAF SENDİKAYA BİLDİRİLMESİ 199 A. Kısa Çalışma Kavramı 199 B. Bildirim Yükümlülüğü 200 1. Şekli ve Süresi 200 2. Kapsamı 201 V. ÜÇLÜ İŞ İLİŞKİLERİNDE ÇALIŞANLARA BİLGİ VERME VE DANIŞMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 202 A. Geçici İş İlişkisinde Bilgi Verme ve Danışma 202 1. Geçici İş İlişkisi Kavramı 202 2. Çalışanlara Bilgi Verme ve Danışma 204 a) İş İlişkisinin Kurulması Sırasında 205 b) İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Önlemler Hakkında Bilgi Verme ve Danışma 206 aa) 4857 sayılı İş Kanunu′nun Düzenlemesi 206 bb) Geçici veya Belirli Süreli İşlerde İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkında Yönetmelik 206 B. Alt İşveren İlişkisinde Bilgi Verme ve Danışma 207 1. Asıl İşverenin Sorumluluğu 207 2. Çalışanlara Bilgi Verme ve Danışma 208 § 20. TÜRK İŞ HUKUKU AÇISINDAN İŞVERENİN ÇALIŞANLARA BİLGİ VERME VE DANIŞMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİNE BAĞLANAN YAPTIRIMLAR 20S I. CEZAİ YAPTIRIMLAR 21C A. Hapis Cezalan 21C 1. Taksirle Öldürme 210 2. Taksirle Yaralama 213 B. Adlî Para Cezaları 213 II. İDARİ PARA CEZASINI GEREKTİREN AYKIRILIKLAR 214 A. Çalışma Koşullan Bakımından 214 B. Kısa Çalışma Uygulaması Bakımından 215 C. İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurallan Bakımından 215 D. Toplu İşçi Çıkarma Bakımından 217 III. HUKUKİ YAPTIRIMLAR 218 A. İş Sözleşmesinin İşverence Feshinin Geçersiz Sayılması 218 1. Fesih Sürecinde Fesih Sebebinin Açık ve Kesin Olarak Belirtilmemesi 218 2. İşçinin Meslekî Eğitime Tâbi Tutulmaması 218 3. Toplu İşçi Çıkarma Prosedürüne Aykırılık 219 4. Çalışma Koşullarında Esaslı Değişikliğe İlişkin Hükümlere Aykırılık 221 B. İş Sözleşmesini Fesih Hakkı 222 C. İşverenin Tazminat Sorumluluğu 223 1. Genel Olarak 223 2. Tazminatlar 224 a) Maddi Tazminat 225 b) Destekten Yoksun Kalma Tazminatı 225 c) Manevi Tazminat 226 SONUÇ 227 YARARLANILAN KAYNAKLAR 231
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı