Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
İş Hukukunda İdari Para Cezaları
İş Hukukunda İdari Para Cezaları
Ali Şahin AKBULUT
Sayfa Sayısı
:
341
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2007
ISBN NO
:
9789944265133
280,00
TL Ali Şahin AKBULUT, 1950′li yıllarda Erzincan / Tercan′dan Ankara′ya göç etmiş ailenin, altıncı ve son çocuğu olarak 1964 yılında Ankara′da doğdu. Babasının memuriyet görevi nedeniyle ilk öğrenimini Ankara^İskenderun ve Zonguldak′ta; orta öğrenimini İstanbul′da tamamladı. 1986 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü′nden mezun oldu. Askerlik görevinin ardından, dört yıl kadar Çankaya Belediyesi′nde çalıştı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı′nda 1993 yılında müfettiş yardımcısı olarak başladığı görevinde, 1997 yılında İş Müfettişi oldu. Kurucuları arasında yer aldığı "İş Müfettişleri Derneği"nde Genel Sekreter olarak görev yaptı. Yüksek lisans eğitimini "İş Hukukunda İdari Para Cezaları" konulu tez çalışmasıyla Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü′nde (TODAİE) tamamladı. Lisans eğitimi ile başlayan mesleki formasyonunu, işçi-işveren ilişkilerinin farklı alanlarındaki deneyimleri sonrasında, yüksek lisans eğitimi ve halen sürdürdüğü iş müfettişliği göreviyle zenginleştiren yazar; evli ve bir kız babasıdır. ÖNSÖZ Ali Şahin Akbulut, "İş Hukukunda İdari Para Cezaları" konusunda bir tez hazırlamayı düşündüğünü söylediği zaman, bir yandan bu konuda iş hukuku yazınında yeterli kaynak bulunmaması, öte yandan bu konudaki bilgimin yetersiz oluşu ve dolayısıyla da katkımın sınırlı kalma olasılığı taşıması gibi nedenlerle, danışmanlık yapma konusunda durak-sadım. Ama bu duraksama, hem Ali Şahin′in bu konuda çalışmak için diretmesi, hem de konunun yüksek lisans tezlerinde önem verdiğim özgünlük ve az çalışılmış olma gibi özellikler taşıması nedeniyle pek de uzun sürmedi. Konu, özellikle aynı zamanda birden çok disiplini ilgilendiren, bu nedenle de o alanlarda ciddi düzeyde bilgi birikimini ve ilgili kaynakların titizlikle taranmasını gerektiren "çokdisiplinli" bir konu idi. Çokdisiplinli olma, genel olarak sosyal bilimler alanında neredeyse tüm konular için belirtilebilecek bir özelliktir. Önemli olan, birçok disiplinin ilgi alanına giren ve kavşağında yer alan böyle bir konunun, bu disiplinlerin sunduğu bilgi ve verileri "çokdisiplinlilik"ten ayrılan "disiplinlerarası" bir yaklaşımla inceleyebilmektir. Bu yaklaşım ise, söz konusu bilgi ve verileri, çoğu yüksek lisans tezlerinde olduğu gibi, yan yana sıralamanın ötesinde, yeni ve özgün bir sentezde birleştirmeyi gerektiren, aslında gerçekleştirilmesi hiç de kolay olmayan bir çaba gösterilmesini zorunlu kılar. Kuşkusuz, böyle bir çabayı, üstelik komşu disiplinlerin sağladığı bilgilerin sınırlı olduğu bir konu için, yüksek lisans düzeyinde bir tez çalışmasından beklemek haksızlık olur. Dolayısıyla da, bilimsel bilgilerin çok yetersiz yada sınırlı olduğu bir konuda yapılan bir tezin, başarılması son derece güç olan "disiplinlerarası" yaklaşımla gerçekleştirilmiş bir çalışma olduğunu söylemek de söz konusu değildir. Ancak, Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ali Şuğle′nin de raporunda belirttiği gibi, tez konusunun; bir yandan "çalışma yaşamım yakından ilgilendiren, gerek kuramsal gerek uygulama açısından öneme sahip, idari yaptırımların bir türü olan idari para cezalarına ilişkin" olması ve iş hukuku öğreti- sinde "bugüne kadar yeterince incelenmemiş bir alanda" gerçekleştirilmesi; öte yandan da "konunun özellikle çeşitli hukuk disiplinleri arasında yer alması, bu disiplinlere de hakim olmayı gerektirme(si) ve bu disiplinlerin ilke ve kurallarıyla çıkarsamalar yapmayı zorunlu kılma(sı)"; tüm bu güçlüklere ek olarak da, "konunun yakın zamanlarda önemli yasal değişiklikler geçirmiş olması, (...) içinden çıkılmasını daha da zor hale getirm(iş)" ise de, Ali Şahin "bütün bu zorlukların altından başarıyla kalkmıştır." ; İş hukuku öğretisinden yeterli ilgi göremeyen ve yazında kapsamlı inceleme ve yayınlara konu olmayan bir sorunu inceleyen; Ceza Hukuku, İdare Hukuku ve Kabahatler Hukuku gibi başka disiplinleri de ilgilendiren "iş hukukunda idari para cezaları" sorunu, kaynak sınırlılığının bulunduğu bir alanda, hukuksal temel ve ilkelerinin yanı sıra uygulama boyutuyla da ele alınarak başarıyla incelenmiştir. Ali Şahin Akbulut′un, alanında ilk ayrıntılı çalışma olan, önemli bir konudaki boşluğun doldurulmasına katkı sağlayan ve ayrıca tartışmaya değer kişisel öneriler de içeren "İş Hukukunda İdari Para Cezalan" başlıklı kitabının, iş hukuku ve sosyal politika öğretilerinde bu konuda yeni çalışmalar yapılmasına yol açmasını diliyorum. Prof. Dr. Mesut GÜLMEZ YAZARIN ÖNSÖZ′Ü Elinizdeki kitabın kaynağı, İş Hukukunda İdari Para Cezaları konulu yüksek lisans tezidir. Tez çalışmamız, aynı zamanda tezin danışmanlığını da yapan Prof. Dr. Mesut Gülmez ile Prof. Dr. Şeref Önal ve Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ali Şuğle′den oluşan Tez Jürisi önünde savunulmuş ve başarılı bulunmuştur. Kitapta, tez çalışmasının üzerine özellikle uygulayıcıların gereksinim duyacakları bölümler eklenmiş ve Kabahatler Yasası′ndaki 5560 sayılı Yasayla gelen son değişiklikler işlenerek güncelleştirilmiştir. İdari para cezalarını düzenleyen kabahatler hukuku ile iş hukukunun örtüştüğü alanda, yaklaşık yirmi yıldır uygulanmakta olan idari para cezalarının, dayandığı esas, ilke ve usullerin belirlenerek, uygulayıcılara yol göstermesi, çalışmanın başlıca amacını oluşturmaktadır. Bu amaca ulaşmak için, çalışmanın ilk bölümünde, öğretideki tartışmalar ve 5326 sayılı Kabahatler Yasası′nın yürürlüğe girmesi ile bugün artık pozitif hukuk kapsamına girmiş bulunan kabahatler hukuku bağlamında idari para cezalarının dayandığı hukuki esaslara yer verilmiştir. İkinci bölümde, idari para cezalarının uygulanacağı iş hukukunun, kitabın konusunu ilgilendiren boyutlarıyla sınırlı tanıtımı ile idari para cezası uygulamasında dikkate alınması gereken özelliklerine değinilmiş ve iş hukukundaki idari para cezaları uygulamasında öne çıkan alana özgü sorunlar incelenmiştir. Üçüncü bölümde, 5560 sayılı Yasa′nın Kabahatler Yasasına getirdiği son değişikliklerle yeni bir boyut ve güncellik kazanan ve ne yazık ki son yıllarda adli ve idari yargı organları arasında pinpon topu gibi gidip gelerek görevsizlik kararlarında ciddi kargaşalıklara neden olan "idari yaptırımların yargısal denetimi" konusu, iş hukukunda uygulanan idari yaptırımlarla ilgili uyuşmazlıkların çözümünde iş yargısının görevlendirilmesi önerisi çerçevesinde işlenmiştir. İş hukukunda uygulanacak idari para cezalarının hukuki dayanaklarını sağlamlaştıracağını, işlevselliğini artıracağını ve çıkabilecek uyuşmazlıkların azalmasını sağlayacağını düşündüğümüz önerilerimiz, sonuç bölümünde açıklanmış ve temel iş yasası olma özelliğine sahip 4857 sayılı İş Yasası′nda yer alan idari para cezaları ile ilgili yasal düzenlemelerde bu öneriler doğrultusunda yapılmasını gerekli gördüğümüz değişiklikler, gerekçeleriyle birlikte ifade edilmiştir. Yüksek lis′ans tezi için uzun bir zaman diliminde tamamlanan bu tez çalışmasının sonuçlandırılmasında, diğer etkenlerin yanı sıra, çalışmanın, kitapçıların raflarında yerini alması arzusunun yarattığı motivasyonun katkısı büyüktür. Ulaşılması için bir çok engelin aşılması, emek harcanması gereken bir hedefin gerçekleşmesinden duyulan hazzı anlatmak zor, söz konusu olan kitapsa, daha da zor. Ben sadece, böyle bir hedefe ulaşmış olmaktan dolayı kıvanç duyduğumu ifade etmekle yetineceğim. Nispeten uzun sayılabilecek bir zaman diliminde tamamlanan bu çalışmanın tamamlanması sürecinde, az yada çok emeği geçen, katkı sunanlar oldu. Adlarını anmak boynumun borcudur. Kuşkusuz, en büyük emek ve katkı, tez danışmanım, değerli hocam Prof. Dr. Mesut Gülmez′indir. Kendisine sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum: kendi ilgi alanına girmeyen bir konuda tez çalışması yapmama izin verdiği için; çalışmanın biçimlenmesinde; düzeltmelerinde harcadığı yoğun emek ve titizlik için, kitabın önsözünü yazma onuruna beni layık gördüğü için... Başta Doç Dr. Mehmet Ali Şuğle olmak üzere tezin kitaba dönüşmesi için beni yüreklendiren "tez jürisi" üyelerine de çok teşekkür ederim. Değerli üstadım Dr. Sabahattin Şen′e ve meslektaşım Serhat Bini-ci′ye, Danıştay tetkik hakimi Yahya Şahin′e, ingilizce öğretmeni Didem Çolak′a ve Yard. Doç. Dr. Aydın Akbulut′a katkıları için teşekkür ediyorum. Diğer hukuk dallarında da aynı durumun geçerli olduğunu tahmin etmekle beraber, işim ve ilgi alanımdan dolayı daha iyi bildiğim yayınlarıyla İş Hukuku külliyatı içinde seçkin bir yeri olan Turhan Kitabevi sa- hibi sayın Turhan Polat′a ve yayın işleri sorumlusu Arif Deniz′e ilgi ve emeklerinden dolayı içtenlikle teşekkür ederim. Son olarak, uzun süren tez çalışması, ardından kitap hazırlıkları süresince "dünyalarını daraltmama" rağmen, anlayış ve özverilerini esirgemeyen anneme (Nadide Akbulut) ve kızım Özgecan′a, özellikle de eşim Güner′e çok teşekkür ediyorum. Değerli hocam Prof. Dr. Mesut Gülmez′in de çok yerinde olarak belirttiği gibi, bu çalışmanın "iş hukuku öğretisinden yeterli ilgi göremeyen ve yazında kapsamlı inceleme ve yayınlara konu olmayan" bir alanda, akademik kaygılarla yapılmış ilk çalışma olması nedeniyle, bir çok eksiği barındıracağı kuşkusuzdur. İddiamız, bu alandaki boşluğun giderilmesi çabalarına başlangıç noktası olmasından ibarettir. Aynı nedenle her türlü öneri ve eleştiriye açıktır. Kitabın, aralarında olmaktan onur duyduğum iş müfettişlerinin, daha etkin ve işlevsel bir iş denetiminin oluşturulması arayışlarına ve çalışma yaşamının daha adil ve barışçıl olması çabalarına katkı sunması, konunun ilgililerine yararlı olması dileğiyle .... Ali Şahin Akbulut Çiğdem, 26 Mart 2007 alisahinakbulut @ yahoo.com İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ vii KISALTMALAR LİSTESİ xvii GİRİŞ 1 Çalışmanın Kapsam ve Sınırları -. 3 Çalışmada İzlenen Yöntem 3 BİRİNCİ BÖLÜM İDARİ PARA CEZALARININ HUKUKİ ESASLARI 1.1. GENEL OLARAK SUÇ VE CEZA KAVRAMI 7 1.2. CEZA HUKUKUNDA SUÇ VE CEZA TÜRLERİ 8 1.3. KABAHATLER HUKUKUNDA TERMİNOLOJİ SORUNU 9 1.4. İDARİ YAPTIRIMLARLA İLGİLİ ÖĞRETİDEKİ YAKLAŞIMLAR 11 1.4.1. İdari Yaptırım Kavramı 11 1.4.2. İdari Yaptırımların Kaynağı ve Amaçları 13 1.4.3. İdari Yaptırımların "Hukuk Devleti" ve "Kuvvetler Ayrılığı" İlkeleri Karşısındaki Durumu 17 1.4.4. İdarenin Yaptırım Uygulama Yetkisinin Sınırları 18 1.4.5. İdari Yaptırımların Özellikleri 19 1.4.6. İdari Yaptırımın Sonuçlan 20 1.4.7. İdari Yaptırımların Türleri 21 1.4.7.1. Genel Olarak 21 1.4.7.2. Disipliner Nitelikteki İdari Yaptırımlar 22 1.4.7.3. Bireyin, Bireysel Tasarruflarını Kısıtlayıcı Yaptırımlar 22 1.4.7.4. İdari Mali Yaptırımlar 23 1.4.7.5. İdari Para Cezalan ve Uygulama Alanları 24 1.5. KABAHATLER HUKUKU DİSİPLİNİN DOĞUŞU VE GENEL HUKUK REJİMİ İÇİNDEKİ YERİ 25 1.6. KABAHATLER HUKUKUNA OZGU İLKE VE KURALLAR 29 1.6.1. Kabahatler ve Ceza Hukuku İlke ve Kuralları 29 1.6.1.1. Yasallık İlkesi ve İstisnası 29 1.6.1.2. Kusur İlkesi 32 1.6.1.3. Aynı Suç İçin Birden Çok Ceza Verilemez İlkesi 34 1.6.1.4. Cezaların Şahsiliği İlkesi 38 1.6.1.5. Yargı Yolunun Açık Olması İlkesi 41 1.6.1.6. İdari Yaptırım Kararının Gerekçeli Olması İlkesi 42 1.6.1.7. Zaman Bakımından Uygulama ve Derhal Uygulama / Kuralı 42 1.6.1.8. Kabahatin İşlenmiş Sayıldığı An 46 1.6.1.9. Yer Bakımından Uygulama Kuralı 47 1.6.1.10. Kabahatlerde İcrai veya İhmali Davranışlar 47 1.6.1.11. Kabahatlerde Soruşturma Zaman Aşımı Süreleri 48 1.6.1.12. Yerine Getirme Zamanaşımı Süreleri 50 1.6.1.13. Kabahatler Yasasında Yer Alan Diğer Ceza Hukuku Kuralları 50 1.6.2. Kabahatler ve İdare Hukuku İlkeleri 51 1.6.2.1. İdari İşlemlerin Gerekçeli Olma İlkesi 52 1.6.2.2. İdari Yaptırımın Sebep, Konu, Yetki, Şekil ve Amaç Unsurlarını İçermesi 52 1.6.2.2.1. Sebep Yönünden Hukuka Aykırılık 53 1.6.2.2.2. Konu Yönünden Hukuka Aykırılık 53 1.6.2.2.3. Yetki Yönünden Hukuka Aykırılık 54 1.6.2.2.4. Şekil Yönünden Hukuka Aykırılık 54 1.6.2.2.5. Amaç Yönünden Hukuka Aykırılık 55 1.7. KABAHATLER YASASININ İDARİ YAPTIRIMLAR ALANINDA GETİRDİĞİ DİĞER DÜZENLEMELER 55 1.8. İDARİ PARA CEZASI 57 1.8.1. Kabahatler Yasasında İdari Para Cezası 57 1.8.2. İdari Para Cezalarının Uygulanması ve Tahsiline İlişkin Tebliğ ve Genelgeyle Getirilen Düzenlemeler 59 1.8.3. İdari Para Cezasının Tanımı 62 1.8.4. İdari Para Cezasının Özellik ve Nitelikleri 63 1.8.5. Mevzuatımızda İdari Para Cezasının Uygulama Alanları 69 XII 1.8.6. İdari Para Cezası Uygulamasının Yargısal Denetimi 70 1.8.7. İdari Para Cezalarının İş Hukuku Uygulaması Açısından Çıkarsamalar 73 İKİNCİ BOLUM İŞ HUKUKUNDA İDARİ PARA CEZALARI UYGULAMASI 2.1. İŞ HUKUKUNA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER 79 2.1.1. İş Hukukunun Konusu, Niteliği, Kapsamı ve.*Konumu 79 2.1.2. İş Hukukunun Kaynakları 81 2.1.2.1. Anayasadaki İşçiyi Koruyucu Esaslar 82 2.1.2.1.1. Sosyal Devlet İlkesi 82 2.1.2.1.2. Ekonomik ve Sosyal Haklar, 83 2.1.2.2. 81 Sayılı Uluslararası Sözleşmenin İş Hukuku Yaptırımlarına Etkisi 83 2.1.3. İş Hukukuna Egemen Olan İlkeler 87 2.1.3.1. İşçinin Korunması 87 2.1.3.2. Mutlak ve Nispi Emredici Kurallar 89 2.1.3.3. İşçi Yararına Yorum İlkesi ve Sınırları 90 2.1.3.4. İşçinin Kişiliğinin Tanınması 91 2.1.3.5. İşçilerin Yönetime Katılması İlkesi 92 2.1.3.6. Toplu İş Hukuku Taraflarının Özerkliği 92 2.1.4. İş Hukukunun Esnekleştirilmesinin İş Hukuku İlkelerine Etkisi 93 2.2. İŞ HUKUKUNDA İDARİ PARA CEZASI UYGULAMASI 97 2.2.1. İş Hukukunda Uygulanan Yaptırımlar 97 2.2.1.1. Hukuki Yaptırımlar 98 2.2.1.2. Disiplin Cezaları 99 2.2.1.3. Cezai Yaptırımlar 99 2.2.1.4. İdari Yaptırımlar 100 2.2.2. İdari Para Cezasının İş Hukuku Mevzuatımıza Giriş Süreci 100 2.2.3. İş Yasalarındaki İdari Para Cezalarında Değişiklik Yapan Yasal Düzenlemeler 100 2.2.4. İdari Para Cezasının İş Hukuku Mevzuatındaki Uygulama Alanı 102 xııı 2.2.5. İş Hukukunda İdari Para Cezası Uygulamasında Açıklığa Kavuşturulması Gereken Hususlar 102 2.2.5.1. Mutlak-Nispi İdari Para Cezası Ayrımı 102 2.2.5.2. İdari Para Cezası Uygulamalarında Temel Alınması Gereken Esas ve Usuller Yönünden İş Yasasının Değerlendirilmesi 110 2.2.5.2.1. Yaptırım Öngörülmeyen Yükümlülükler 110 2.2.5.242. İş Yasasında Hukuki Yaptırıma Bağlanan * Yükümlülükler 112 2.2.5.2.3. İş Yasasında Yaptırımı Nispi Para Cezası ile ■′ Düzenlenmesi Uygun Olacak Yükümlülükler 113 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İŞ HUKUKUNDA UYGULANAN İDARİ PARA CEZALARININ YARGISAL DENETİMİ 3.1. İŞ HUKUKUNDA UYGULANAN İDARİ PARA CEZALARININ YARGISAL DENETİMİNDE GÖREVLİ MAHKEME SORUNU ....117 3.1.1. 5560 Sayılı Yasadan Önceki Süreç 118 3.1.2. Yürürlükteki 5560 Sayılı Yasada Öngörülen Düzenleme 119 3.1.2.1. İtirazın İdare Mahkemesine Yapılması Gereği 120 3.1.2.2. İdare Mahkemelerinde Görülecek İtiraz Davalarının Özellikleri 121 3.2. İTİRAZ YERİNİN İŞ MAHKEMESİ OLMASI ÖNERİSİ 123 SONUÇ VE ÖNERİLER 127 Yürürlükteki Yasalar Değiştirilmeden İş Hukukunda İdari Para Cezası Uygulamasında Dikkate Alınması Uygun Olacak Hukuki İlke, Kural, Esas ve Usuller 129 Yürürlükteki Yasaların Değiştirilmesi Durumunda İş Hukukunda İdari Para Cezası Uygulamasında Dikkate Alınması Uygun Olacak Hukuki İlke, Kural, Esas ve Usullere İlişkin Öneriler 133 EK-1 139 4857 Sayılı İş Yasasında Yükümlülükler İle Mevcut ve Önerilen Yaptırım Maddeleri 139 xıv EK-2 273 Yürürlükteki Çalışma Mevzuatında Yaptırımı İdari Para Cezası Olarak Öngörülen Aykırılık ve Yaptırımlara İlişkin Tablolar Listesi 273 Tablo 1: 4857 sayılı İş Yasası′nda Aykırılık ve Yaptırımlar 275 Tablo 2: 5953 sayılı Basın İş Yasası′nda Aykırılık ve Yaptırımlar 282 Tablo 3: 854 sayılı Deniz İş Yasası′nda Aykırılık ve Yaptırımlar 283 Tablo 4: 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Yasası′nda Aykırılık ve Yaptırımlar 285 Tablo 5: 2821 sayılı Sendikalar Yasası′nda Aykırılık ve Yaptırımlar...285 EK-3 A 287 Kabahatler Kanunu 287 EK-4 305 437 Seri No′lu Tahsilat Genel Tebliği 305 EK-5 323 T.C. Maliye Bakanlığı 323 KAYNAKÇA 333
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı