Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
İnsan Ticareti Suçu ( Tck.m.80 )
İnsan Ticareti Suçu ( Tck.m.80 )
Ahmet Caner YENİDÜNYA
Sayfa Sayısı
:
262
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2007
ISBN NO
:
9789756194997
600,00
TL GİRİŞ İnsan ticareti, bireyin sömürüldüğü, nesne haline getirildiği çağdışı bir fiildir. Kişinin her türlü temel hakkından yoksun bırakıldığı, maddi ve manevi varlığı ile tacirlerin tahakkümü altına alındığı bu eylem, "kölelik" müessesesi ile ilişkilendirilebilir. Nitekim 19 uncu yüzyıla kadar olan dönemde kölelik, dinlerde ve hukuk düzenlerinde cevaz verilen bir müessese idi. Ancak bu yüzyılda yaşanan gelişmelerin ve gösterilen uluslararası çabaların sonucu olarak, istisnai bir iki hukuk sistemi dışında, günümüzde kölelik ve benzeri uygulamalar ülkelerin anayasa ve yasalarında yasakladıkları bir eylemdir. Dolayısıyla eski zamanların kölelik olgusu, bugün yeni bir formda karşımıza çıkmakta, hukuk sistemlerinin tanımadığı, yasa dışı bir faaliyet olarak varlığını sürdürmektedir. İnsanlar rızaları hilafına zorla çalıştırılmak, esarete benzer koşullara tabi kılınmak, fuhşa sürüklenmek veyahut vücut organlarının verilmesini sağlamak üzere tedarik edilmekte, nakledilmekte, kaçırılmakta, sevk edilmektedir. Bireylerin umutlarından, içinde bulundukları toplumsal, kültürel ve sosyal dengesizlikleri aşmak istemelerinden faydalanan failler, onları kandırarak sisteme dâhil etmektedir. Mağdurlar çoğunlukla kadınlar ve çocuklardır. İnsan ticareti bu anlamda bir umut sömürüşüdür. Fiilin son yıllarda işleniş biçimleri incelendiğinde, zor durumlarını, çaresizliklerini aşmak isteyen, ailesi ve kendisi için daha iyi bir hayat beklentisi ile hareket eden insanların ticarete konu edildikleri görülmektedir. Ticaretin çok çeşitli maksatları bulunabilir. En sık rastlanan amaç, mağdurları fuhşa sevk etmek gayesidir. Belki de burada cinsel istismar amacının suç tipini ifade etmek bakımından daha elverişli olduğunu söylemek yerinde olur. Zira mağdurlar çoğu kez öncelikle erotik/pornografik ürünlerin üretiminde kullanılmakta, failler tarafından cinsel istismara maruz bırakılmakta ve ardından son aşamada fuhşa sürüklenmektedir. Geleneksel olarak fuhuş maksadı insan ticaretiyle ilişkilendirilse de işgücünden faydalanmak maksadı da önemli bir alanı kapsamaktadır. Hatta işgücü ve özellikle çocukların işgücünün istismarı istatistiklerde siyah sayılar olarak karşımıza çıktığından boyutları konusun kesin bir tespit yapılması da mümkün değildir. İnsan ticareti bir ülkenin sınırları içerisinde işlenebilen bir suç tipidir. Genellikle yasalarda da bu şekilde düzenlenir. Suç tipinin göçmen kaçakçı- lığı fiilleriyle ayrılmasında bu özellikten de istifade edilir. Bununla birlikte eylemin sınıraşan nitelik arz ettiği de açıktır. Hatta bir ülkeye yasa dışı yollardan getirilen göçmenler, çoğu kez illegal olarak bulundukları ülkede, barınma, çalışma, daha doğru bir deyimle yabancı bir toplumda yaşama tutunma amacıyla yardım istedikleri kimseler tarafından fuhşa sürüklenmekte, istismar edilmektedirler. Keza insan ticaretinde mağdurların güvendikleri insanlar tarafından sisteme dâhil edilmeleri sıkça rastlanan bir durumdur. Mağdurların yaşadıkları ülkede sisteme dâhil edilmeleri ve ardından başka bir ülkeye aynı maksatlarla sevk edilmeleri de mümkündür. Bu da sıkça müracaat edilen bir metottur. Ancak hangi şekilde işlenirse işlensin insan ticaretinin benzer suç tipleriyle ayırt edilmesi, özellikle de göçmen kaçakçılığı ile farkının belirlenmesi suçla mücadele açısından hayati önemi haizdir. Ülkemiz küresel anlamda bu suçun yoğun olarak işlendiği bir bölgede, ticaretin doğal rotalarından birisi üzerinde bulunmaktadır. Komünizmin yıkılmasının ardından, eski Sovyetler Birliği′nin bulunduğu bölgede yer alan pek çok ülkede, kadın ve çocuklar yoğun şekilde istismar edilmekte ve daha gelişmiş ya da refah düzeyi daha yüksek olan Batı Avrupa ülkelerine doğru bir rota üzerinde nakledilmektedirler. Bu sebeple Türkiye, hem kendi kamu düzeni ve vatandaşlarının güvenliği hem de küresel anlamda bu fiille mücadele bağlamında önemli bir görev üstlenmiş bulunmaktadır. Bu kapsamda Birleşmiş Milletler ve Avrupa Konseyi bünyesinde gerçekleştirilen uluslararası çabalara iştirak edildiği gibi, iç hukukumuzda da önemli adımlar atılmıştır. Öncelikle fiili yaptırıma bağlamak üzere 765 sayılı TCK.′na 03.08.2002 tarih ve 4771 sayılı Kanun ile 201b maddesi ilave edilmiş ve ardından 5237 sayılı Yeni Türk Ceza Kanunu′nun 80 inci maddesinde de bu suç tipine yer verilmiştir. Bunun dışında suçu önleyici, mağduru koruyucu başka düzenlemeler de mevzuatta öngörülmüştür. . İnsan ticaretiyle mücadelede kavramın doğru bir şekilde ortaya konulması, faillerinin tespit edilip bu suçtan cezalandırılmalarının sağlanması ve bu kapsamda mağdurunun belirlenip korunması büyük önem arz etmektedir. Zira suç tipinin doğru tespit edilemeyişi, mağdurun ülkede yasa dışı bulunması veyahut fuhuş yapması sebebiyle cezai ve idari müeyyidelere maruz kalmasına yol açmaktadır. Bu sebeple suça maruz kalan mağdurlar, yetkili makamlara müracaat etmekten çekinmekte, failler bu durumu ileri sürerek üzerlerindeki baskıyı arttırmakta ve sonuçta deyim yerindeyse kamu otoritesinden istifade edilerek suçun icrası kolaylaşmaktadır. Kitabımızda bu bakış açısıyla birinci bölümde; öncelikle sorun, sorunun boyutları, sebepleri ortaya konularak, ardından insan ticaretinin tanımı ve ayırt edici özellikleri irdelenmiştir. Birinci bölümün ikinci paragrafında, ülkemizde insan ticareti suçunun yaptırıma bağlanması bakımından yaşanan gelişmeler ile 765 sayılı TCK. ile 5237 sayılı TCK. düzenlemeleri karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Burada ayrıca doğrudan veya dolaylı olarak insan ticareti eyleminin hukuka aykırılığını ortaya koyan, önleyici tedbirlere yer veren mevzuatımızdaki diğer düzenlemeler incelenmiştir. Birinci bölümün son paragrafında ise, insan ticaretinin, göçmen kaçakçılığı (m. 79) çalışma hürriyetinin ihlali (m. 117) ve fuhuş (m. 227) gibi benzer suç tipleriyle ayrımı üzerinde durulmuştur. Bu suç tiplerinden fuhuş ve göçmen kaçakçılığının tatbikatta insan ticareti teşkil eden eylemler hakkında da uygulanması fiille mücadeleyi olumsuz etkilemektedir. İkinci bölümde, kölelik olgusunun tarihi kökenleri ve ortadan kalkmasına kadar geçen dönem içerisindeki görünüş şekli incelenmiştir. Bu bölümün ikinci paragrafında; insan ticaretini yasaklayan uluslararası belgeler mümkün olduğu ölçüde kronolojik sıraya göre değerlendirilmiş ve son paragrafta ise, ülkelerin insan ticareti suçuna ilişkin düzenlemelerine yer verilmiştir. Ülkemizin girmek için çaba sarf ettiği Avrupa Birliği ve Avrupa Birliği′ne dâhil ülkelerin hukuk sistemlerinde insan ticareti suçunun ne şekilde düzenlendiği ayrıntılı biçimde ele alınmıştır. Kitabın üçüncü bölümün ilk paragrafında, insan ticareti suçunun ihda-sıyla korunan hukuki değer, suçun maddi konusu, faili ve mağduru bakımından arz ettiği özelliklere değinilmiştir. Bu bölümün ikinci paragrafında suçun maddi unsuru, manevi unsuru ve hukuka aykırılık unsuruna ilişkin açıklamalar yapılmıştır. Üçüncü paragrafta, suçun özel görünüş şekilleri ve dördüncü paragrafta kovuşturma ile yaptırım bahisleri ele alınmıştır. Kitabımız konuyla ilgili görüş ve önerilerimizin yer aldığı sonuç kısmıyla sona ermektedir. İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ vii KISALTMALAR xv GİRİŞ 1 BİRİNCİ BÖLÜM KAVRAM, HUKUKUMUZDA İNSAN TİCARETİ FİİLİNİN DÜZENLENİŞ ŞEKLİ, BENZER SUÇ TİPLERİYLE MUKAYESESİ § I. KAVRAM 5 1-Genel Olarak 5 2- İnsan Ticaretinin Boyutları ve Kriminolojik Özellikleri 11 3- Tanım ve Ayırt Edici Özellikler 18 § II. TÜRK HUKUKUNDA İNSAN TİCARETİ FİİLİNİN DÜZENLENİŞ ŞEKLİ 24 1- 765 sayılı Türk Ceza Kanunu Dönemi 24 A-Genel Olarak 24 B- 4771 Sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikten Önce Fiilin Cezalandırılabilirliği Sorunu 27 C- İnsan Ticaretine İlişkin 201b Maddesinin Yasa Sistematiğindeki Yerinin Uygunluğu Sorunu 31 2- 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu′nda Fiilin Düzenleniş Şekli 34 A-Genel Olarak 34 B- İnsan Ticaretinin 5237 sayılı TCK. Sistematiğindeki Yerinin Uygunluğu Sorunu 38 3- İnsan Ticaretiyle Bağlantılı Mevzuatımızda Yer Alan Diğer Düzenlemeler 46 A- 1982 Anayasası 46 B- Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında 4817 Sayılı Kanun 48 C-403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu 50 D- Karayolu Taşıma Kanunu ve Yönetmeliği 51 E- Pasaport Kanunu 52 F- İnsan Ticareti Mağdurlarının Ücretsiz Tedavisine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı ile Sağlık Bakanlığı Genelgeleri 54 G- İnsan Ticareti Mağdurlarının Korunmasına İlişkin İçişleri Bakanlığı Genelgeleri 54 H- İnsan Ticareti Mağdurlarına Yönelik Kısa Süreli Vize ve İkamet Uygulamasına İlişkin İçişleri Bakanlığı Genelgeleri 56 § III. İNSAN TİCARETİ SUÇUNUN BENZER SUÇLARLA MUKAYESESİ 58 1- Göçmen Kaçakçılığı Suçu (TCK.m.79) 58 2- İş ve Çalışma Hürriyetinin İhlali Suçu (TCK.m.l 17) 62 3- Fuhuş Suçu (TCK.m.227) 65 İKİNCİ BOLUM İNSAN TİCARETİ (KÖLELİK) OLGUSUNUN TARİHİ GELİŞİMİ, İNSAN TİCARETİNİ YASAKLAYAN ULUSLARARASI BELGELER VE MUKAYESELİ HUKUKTA İNSAN TİCARETİ SUÇUNUN DÜZENLENİŞİ § I. İNSAN TİCARETİ (KÖLELİK) OLGUSUNUN TARİHİ GELİŞİMİ 69 1-Genel Olarak 69 2-İlk Çağlarda Kölelik 71 A- Çin Medeniyeti 71 B-Hint Medeniyeti 72 C- Eski Mısır 73 D-Babil 74 E-Asurlular 75 F-Hititler 75 G-İbraniler 76 H- Eski Yunan 77 I- Roma Devleti 80 3- Ortaçağ ve Onbeşinci Yüzyıla Kadar Olan Dönemde Kölelik 84 A-Genel Olarak 84 B- Feodalitede Sosyal ve Ekonomik Hayat 85 C- Feodalitenin Sona Ermesr?. 88 4- Onbeşinci Yüzyıldan Ondokuzuncu Yüzyıla Kadar Olan Dönemde Kölelik 89 A- Denizaşırı Sömürgelere Afrika′dan Köle Ticareti (Atlantik Köle Ticareti) 89 B- Batıda Köle Ticaretinin Sonlandırılmasına İlişkin Gelişmeler 93 5- Türk Hukukunda Kölelik 96 A- Eski Türk Devletleri 96 B- İslam Hukuku 97 C- Osmanlı Devleti′nde Kölelik 99 § II. İNSAN TİCARETİNİ YASAKLAYAN ULUSLARARASI BELGELER 102 1-Genel Olarak 102 2- 18 Mayıs 1904 Tarihli Beyaz Kadın Ticaretinin Engellenmesi Sözleşmesi 103 3- 4 Mayıs 1910 tarihli Beyaz Kadın Ticaretinin Engellenmesi Sözleşmesi 104 4- 30 Eylül 1921 tarihli Kadın ve Çocuk Ticaretinin Engellenmesi Sözleşmesi 105 5- 11 Ekim 1933 tarihli Kadın Ticaretinin Engellenmesi Sözleşmesi 105 6- 2 Aralık 1949 tarihli Birleşmiş Milletler İnsan Ticaretinin ve Fuhuş Amacıyla İstismarın Önlenmesi Sözleşmesi 106 7- Kölelik ve Köle Ticaretinin Yasaklanmasına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmeleri 108 8-2 Eylül 1990 Tarihli Çocuk Haklan Sözleşmesi 110 9- Çocuk Haklarına Dair Sözleşme′ye Ek Çocuk Satışı, Çocuk Fahişeliği ve Çocuk Pornografisi İle İlgili İhtiyari Protokol 111 10- Sınıaraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi′ne Ek İnsan Ticaretinin, Özellikle Kadın ve Çocuk Ticaretinin Önlenmesine, Durdurulmasına ve Cezalandırılmasına İlişkin Protokol 112 11- Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi′nin Üye Devletlere Cinsel Sömürü Amacıyla İnsan Ticaretine Karşı Eylem Konulu 19 Mayıs 2000 tarih ve R (2000) 11 sayılı Tavsiye Kararı 115 12- Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi′nin Üye Ülkelere Kadınların Şiddete Karşı Korunmasına İlişkin 30.04.2002 tarih ve Rec(2002)/5 Sayılı Tavsiye Kararı 116 xı 13- Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi′nin Üye Ülkelere Cinsel İstismara Karşı Çocukların Korunmasına İlişkin Rec (2001)/16 Sayılı Tavsiye Kararı 117 14-16 Mayıs 2005 tarihli İnsan Ticaretine Karşı Avrupa Sözleşmesi.... 118 15- Diğer Uluslararası Belgeler 121 § III. MUKAYESELİ HUKUKTA İNSAN TİCARETİ SUÇUNUN DÜZENLENİŞ ŞEKLİ 124 1- Avrupa Birliği Mevzuatında İnsan Ticaretine İlişkin Düzenlemeler 124 2- Avrupa Birliğine Dâhil Ülkelerde İnsan Ticareti Suçunun Düzenlenişi 128 A-Genel Olarak 128 B-Almanya 129 C-Avusturya 130 D-Birleşik Krallık 131 E- Bulgaristan 132 F- Çek Cumhuriyeti 133 G- Danimarka 133 H-Estonya 134 I-Finlandiya 134 J-Fransa 135 K-Hollanda 137 L-İtalya 138 M- İspanya 139 N-İsveç 140 O-Letonya , 141 P-Litvanya 141 R- Macaristan 142 S-Malta 143 T-Portekiz 144 U-Yunanistan 145 3-Diğer Avrupa Ülkeleri 146 A- İsviçre 146 B-Hırvatistan 146 C-Moldova 147 XII D-Rusya 148 E- Azerbaycan 149 F-Arnavutluk 150 G-Gürcistan 151 4-Asya Ülkeleri 152 A-Belarus 152 B-Özbekistan 152 C-Tacikistan 153 5- Afrika Ülkeleri 153 6- Kuzey Amerika Ülkeleri 155 A- Kanada 155 B- Amerika Birleşik Devletleri 156 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KORUNAN HUKUKİ DEĞER, SUÇUN MADDİ KONUSU, FAİL, MAĞDUR, SUÇUN UNSURLARI VE ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ, KOVUŞTURMA, YAPTIRIM § I. KORUNAN HUKUKİ DEĞER, SUÇUN MADDİ KONUSU, FAİL VE MAĞDURU 159 1- Korunan Hukuki Değer 159 A- Ülkenin Kamu Düzeni 160 B- Kişilerin Temel Hak ve Özgürlükleri 162 C- İnsan Haysiyetinin, Onurunun Dokunulmazlığı 164 D- Uluslararası Toplum Düzeni 165 2-Maddi Konu 167 3-Fail 169 4-Mağdur 173 § II. SUÇUN UNSURLARI 183 1-Maddi Unsur 183 A-Genel Olarak 183 B- Suç Tipinin Maddi Unsur Yönünden Arz Ettiği Özellikler 185 C-Araç Fiiller 188 a- Tehdit, Baskı, Cebir veya Şiddet 190 b- Nüfuzu Kötüye Kullanmak 194 xın c- Kandırmak 196 d- Kişiler Üzerindeki Denetim Olanaklarından Yararlanmak 198 e- Kişilerin Çaresizliklerinden Yararlanmak 199 D- Asıl (Veyahut Amaç) Fiiller 200 a- Ülkeye Sokmak veya Ülke Dışına Çıkarmak 202 b-Tedarik Etmek 205 c- Kaçırmak 205 d- Bir Yerden Başka Bir Yere Götürmek 207 e-Sevk Etmek 208 f-Barındırmak 208 2-Manevi Unsur 209 A-Genel Olarak 209 B-Zorla Çalıştırmak, Hizmet Ettirmek 212 C- Fuhuş Yaptırmak 215 D- Esarete tabi kılmak 217 E- Vücut organlarının verilmesini sağlamak 218 3-Hukuka Aykırılık Unsuru 220 A-Genel Olarak 220 B- İlgilinin (Mağdurun) Rızası 221 § III. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ 223 1-Teşebbüs 223 2-İştirak 224 3-İçtima 226 § IV. YAPTIRIM VE KOVUŞTURMA 231 1-Yaptırım 231 2-Kovuşturma 233 SONUÇ 235 YARARLANILAN KAYNAKLAR 241 DİZİN 255
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı