İngiliz, Avrupa Birliği ve Türk Hukukunda Mirasa Uygulanacak Hukuk
İngiliz, Avrupa Birliği ve Türk Hukukunda Mirasa Uygulanacak Hukuk
Ayşe Kübra ALTIPARMAK
Milletlerarası unsurlu miras uyuşmazlıkları, farklı görünümlerde ortaya çıkabilir. Örneğin, İngiltere'de yapılan bir miras sözleşmesiyle ilgili olarak, mirasçıların Türkiye'de açtığı bir davada, Almanya'da bulunan taşınmazla ilgili bir iddia ileri sürülebilir. Aynı şekilde, İngiliz vatandaşı murisin Türkiye'de yaptığı vasiyetnameyle ilgili İngiliz mahkemelerinde bir geçersizlik iddiası da ileri sürülebilir. Bu noktada, miras uyuşmazlıklarında ortaya çıkan farklı konuların, hukuk sistemlerinde nasıl vasıflandırılacağı önem arz eder. Bu konuların vasıflandırılmasında devletlerin kanunlar ihtilafı düzenlemelerinin yanında, maddi miras hukuku düzenlemelerinin de etki göstermesi kaçınılmazdır. Günümüze dek, üye devletlerin benimsediği maddi miras hukuku sistemlerinin farklılığından dolayı, yabancı unsurlu mirasa uygulanacak hukuk sorunu, Avrupa Birliği hukukunda önemli bir gündem teşkil etmekteydi. Mirasa uygulanacak hukukla ilgili Avrupa Birliği, milletlerarası özel hukuk mevzuatını ve sistemini her geçen gün geliştirirken, Birleşik Krallık boşanma, evlilik malları, vasiyetnameler ile miras konularında AB'nin metinlerine taraf olmamayı tercih etmiştir. Türkiye ve AB'de miras uyuşmazlıklarının artması ve gerek Kıta Avrupası hukukunda gerek İngiliz hukukunda yabancı unsurlu mirasa ilişkin farklı sistemlerin varlığı, bu konuda karşılaştırmalı bir çalışma yapılmasını gerekli kılmıştır. Tüm bu sebeplerle, çalışmada yabancı unsurlu mirasa uygulanacak hukuka ilişkin Türk hukukunun bağlama kuralları yanında, Avrupa Birliği düzenlemesi olan AB Miras Tüzüğü ve Türk literatüründe detaylı olarak ele alınmamış olan Birleşik Krallık hukuku düzenlemeleri incelenecektir.(GİRİŞTEN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
I. Yabancı Unsurlu Miras
A. Genel Olarak Miras Kavramı ve Miras Hukukunun Mahiyeti
B. Yabancı Unsurlu Miras Kavramı
II. Mirasa Uygulanacak Hukukun Tayininde Esas Alınan Sistemler
A. Ayrım Sistemi
B. Birlik Sistemi
C. Karma Sistem
D. Türk Hukukunda Kabul Edilen Sistem
III. Mirasa Uygulanacak Hukuk ile İlgili Milletlerarası Sözleşmeler
IV. Çalışmanın Amacı, Kapsamı ve Çalışma Planı
BİRİNCİ BÖLÜM
İNGİLİZ HUKUKUNDA MİRASA UYGULANACAK HUKUK
I. Genel Olarak İngiliz Miras Hukuku Sistemi
II. İngiliz Milletlerarası Özel Hukuk Sistemi
A. Milletlerarası Özel Hukukun Yapısı ve Kaynakları
B. Vasıflandırma
C. Atıf (Renvoi)
D. Yabancı Hukukun Uygulanması
III. Yabancı Unsurlu Mirasa Uygulanacak Hukuk
A. Hazırlık Aşamasına Uygulanacak Hukuk
B. Mirasın Taksimi ve İntikali Aşamasına Uygulanacak Hukuk
1. Ölüme Bağlı Tasarrufun Yokluğu Halinde (Intestate Succession)
2. Ölüme Bağlı Tasarrufun Varlığı Halinde (Testate Succession)
a. Ehliyet
b. Şekil
c. Esasa İlişkin Geçerlilik Şartları
d. Vasiyetnamenin Yorumlanması
e. Vasiyetnamenin Hükümsüzlüğü, Geri Alınması (revocation)
İKİNCİ BÖLÜM
AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA MİRASA UYGULANACAK HUKUK
I. Avrupa'da Miras ve Mirasa Uygulanacak Hukukun Gelişimi
II. Avrupa Birliği Miras Tüzüğü
A. Mirasa Uygulanacak Hukuk
B. Ölüme Bağlı Tasarruflara Uygulanacak Hukuk
1. Şekil
2. Esasa İlişkin Geçerlilik Şartları ve Ehliyet
a. Miras Sözleşmesi Dışındaki Ölüme Bağlı Tasarruflar
b. Miras Sözleşmeleri
C. Miras Tüzüğü'nde Atıf
D. Mirasa Uygulanacak Hukuka İlişkin Diğer Meseleler
1. Mirasın Kabulüne veya Reddine İlişkin Beyanların Geçerliliği
2. Tereke İdarecisinin Atanması ve Yetkisine İlişkin Özel Kurallar
3. Bazı Malvarlıkları Bakımından Mirasın Sınırlandırılmasına İlişkin Özel Kurallar
4. Ayni Hakların Dönüştürülmesi
5. Birlikte Ölüm
6. Mirasçısız Tereke
7. Kamu Düzeni Müdahalesi
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK HUKUKUNDA YABANCI UNSURLU MİRASA UYGULANACAK HUKUK
I. Genel Olarak Türk Hukukunda Miras
A. Türk Hukukunda Mirasın Tarihi Gelişimi
B. Türk Miras Hukukunun Temel İlke ve Kavramları
II. Türk Hukukunda Yabancı Unsurlu Miras Uyuşmazlıklarına Uygulanacak Hukuk
A. Kanunlar İhtilafı Hukukunun Genel Problemleri Bakımından
1. Vasıflandırma
2. Atıf
3. Yabancı Hukukun Uygulanması
B. Mirasa Uygulanacak Hukuka İlişkin Genel Kural
C. Genel Kuralın İstisnaları
1. Türkiye'de Bulunan Taşınmazlar
2. Mirasın Açılması Sebepleri, İktisabı ve Taksimi
a. Mirasın Açılması Sebepleri
b. Mirasın İktisabı
c. Mirasın Taksimi
3. Türkiye'de Bulunan Mirasçısız Tereke
D. Ölüme Bağlı Tasarruflara Uygulanacak Hukuk
1. Türk Hukukunda Ölüme Bağlı Tasarruf İşlemleri
2. Ehliyet
3. Şekil
4. Maddi Geçerlilik Şartları ve Hükümleri
5. Hükümsüzlük Halleri
SONUÇ
KAYNAKÇA