İmar Kanunu Uyarınca Kamulaştırma
İmar Kanunu Uyarınca Kamulaştırma
Sezer ÇABRİ
Sayfa Sayısı
:
148
Kitap Ölçüleri
:
21x18 cm
Basım Yılı
:
2005
ISBN NO
:
9758654985
öNSöZ İmar Kanunu çerçevesinde özel hukuka tabi taşınmazların kamulaştırılmasına ve kamulaştırmanın zamanında gerçekleştirilmemesine bağlı olarak ortaya çıkan temel sorunları çeşitli boyutlarıyla ele alınarak başvurulacak kanun yollarını ortaya koymayı amaçlayan bu çalışma \"yüksek lisans tezi\" olarak hazırlanmıştır. 08.06.2005 günü, Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi\′nde Prof. Dr. E. Sabâ Özmen, Doç. Dr. Mehmet Bahtiyar ve Yrd. Doç. Dr. Herdem Belen\′den oluşan jüri önünde savunulan bu tez, jürinin oybirliği ile almış olduğu kararla başarılı bulunarak kabul edilmiştir. Tezin basımı aşamasında, esas itibarıyla tezlerin değiştirilmeksizin yayınlanması eğilimine bağlı kalınmış, ancak gerek jüri üyelerinin tezin kitap haline getirilmesine ilişkin tavsiye ve telkinleri gerekse kitabın basımına kadarki zaman zarfında tespit edilen bazı doktrin ve yargı kararları tezde ilgili yerlere işlenmiştir. Tezin danışmanlığını üstlenerek çalışmamın her aşamasında değerli katkılarını esirgemeyerek bilgisi ve desteğiyle her zaman yanımda olan saygıdeğer hocam Prof. Dr. E. Sabâ Özmen\′e içten teşekkürlerimi ifade etmek isterim. Ayrıca, değerli görüş ve eleştirileri ile tezin kitap haline gelmesini teşvik eden değerli hocalarım Doç. Dr. Mehmet Bahtiyar ile Yrd. Doç. Dr. Herdem Belen\′e teşekkürlerimi sunarım. Çalışmamın her aşamasında manevi desteğini yanımda hissettiğim ve tez aşamasında birçok şeyden fedakârlık eden sevgili eşim Banu Goca Çabri\′ye, kayınvalidem Zahide Goca ile üzerimde emeği olan herkese teşekkür ediyorum. Akademik hayatımın ilk çalışmasını teşkil eden bu tezin kitap haline gelmesini sağlayan Legal Yayınevi ve çalışanlarına teşekkür ediyorum. İnsanlara fayda sağlayabildiği ölçüde beni mutlu kılacak bu çalışmamı, çocuklarının yetişmesi uğruna birçok fedakârlığa katlanan ve her zaman desteklerini yanımda hissettiğim sevgili Anne ve Babam ile kardeşlerim Sezgin Çabri, Sezai Çabri, Selçuk Çabri\′ye armağan ediyorum. Aralık 2005, Üsküdar Arş. Gör. Sezer Çabri İÇİNDEKİLER GİRİŞ. §1- Genel Olarak Konunun Sunumu 7 §2-Tarihçe 10 §3- Terminoloji 12 §4- Kanuni Düzenleme 13 §5- Araştırma Planı 15 BİRİNCİ BOLUM İDARENİN TAŞINMAZ MAL GEREKSİNİMİNE BAĞLİ HUKUKİ SONUÇLAR VE GENEL OLARAK KAMULAŞTIRMA §6- Genel Olarak Kamu Mallan İçinde Kamu Hizmetine Özgülenecek Orta ve Hizmet Mallan 17 I- Genel Olarak Kamu Malı Kavramı 17 II- Kamu Mallarının Tasnifi 20 A- Sahipsiz Mallar 20 B- Orta Mallan 21 C- Hizmet Malları 22 D- İdarenin Özel Malları 23 III- Kamu Mallarının Tabi Olduğu Hukuki Rejim 24 §7- Kamu Hizmetinin Görülmesinde Kamu Mallarının Tahsisi Kavramı ve Tahsis ile Kamu Malının Niteliğinin Belirlenmesi 28 §8- Özel Hukuka Tabi Taşınmazların Kamu Mülkiyetine Geçişi 29 I- İdarenin Kendi Malvaıiığından Tahsise Konu Taşınmaz Temini 30 II- İdarenin Özel Mülkiyete Konu Taşınmazları İmar Kanunu Doğrultusunda Edinmesine Bağlı Hüküm ve Sonuçlar 32 A- İmar Mevzuatı Uyarınca Özel Hukuka Tabi Taşınmazları İvazsız Edinme Yolu: Düzenleme Ortaklık Payı Uygulaması 32 B- İdarenin Kamu Hizmetine Özgüleme Amacıyla İvazlı Olarak Taşınmaz Temini 37 1- Genel Olarak Kamulaştırma Kavramı 37 2- 4650 Sayılı Kanun Değişikliği Karşısında Kamulaştırmaya İlişkin Hüküm ve Sonuçlar 40 3- Kamulaştırma İşlemine Bağlı Kamulaştırma Süreci 42 a- Geçerli Bir Kamulaştırma İşleminin Bulunması 42 aa- Amaç Unsuru: Kamulaştırma Kamu Yararı İçin Yapılmalıdır 42 bb- Sebep Unsuru: Kamulaştırma Kamu Hizmetinin Görülmesi Sebebine Dayanmalıdır 45 cc- Konu Unsuru: Kamulaştırma İşlemi Özel Hukuk Kişilerine Ait Taşmmazlardaki Ayni Hakka Yönelik Olmalıdır 46 dd- Yetki Unsuru: Kamulaştırmayı Yapacak İdare Görevli ve Yetkili Olmalıdır 47 ee-Şekil Unsuru: Kamulaştırma Kanunda Gösterilen Kural ve Yöntemlere Göre Yapılmalıdır 48 b- Kamulaştırmaya Hazırlık İşlemleri 49 c- İcraî Nitelikte Kamulaştırma Kararının Alınması 50 d- Kamulaştırmanın İradi Yolla Gerçekleştirilmesine Bağlı Hüküm ve Sonuçlar 51 e- Kamulaştırma Davası Açılması Yoluyla Kamulaştırma 54 §9- Kamulaştırma Kanununda İmar Hukukuna İlişkin Hükümlerin Genel Olarak Değerlendirilmesi 56 İKİNCİ BOLUM İDARENİN İMAR PLANLARI UYARINCA KAMU HİZMETİNE ÖZGÜLENECEK TAŞINMAZLARI BELİRLEME İŞLEMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ §10- İmar Mevzuatının Kamu Düzenine İlişkin Emredici Niteliği 61 §11- İmar Mevzuatı ile Getirilen Kısıtlamaların Eşya Hukuku Açısından Niteliği 63 §12- İmar Kanunu Hükümlerince Kamulaştırma İşlemine Temel Olarak Planlama 65 I- Genel Olarak İmar Planları 65 A- Bölge Planlan 65 B- Çevre Düzeni Planı 67 C- Nazım İmar Plan 69 D- Uygulama İmar Planı 71 E- Diğer Planlar 73 II- İmar Planlarının Normlar Hiyerarşisindeki Yeri 74 III- İmar Planlarının Kesinleşmesine Bağlı Sonuçlar 76 IV- Genel Olarak İmar Planlarına Karşı Kanun Yollan 78 A- İmar Planlarına İtiraz Prosedürü 78 B- İmar Planlarına Karşı İptal Davası Açılması 79 V- İmar Kanunu Uyarınca Umumi Hizmetlere Ayrılan Yerler Kavramı 83 A- Umumi Hizmetlere Ayrılan Yerler 83 B- Kamu Ortaklık Payı 85 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İMAR PLANLARI UYARINCA KAMULAŞTIRMA İŞLEMİNE BAĞLI SONUÇLAR §13- Kesinleşen İmar Planına Bağlı Olarak Kamulaştırma Zorunluluğu 89 I- İmar Planları İle Umumi Hizmetlere Ayrılan Yerlerin Kamu Mülkiyetine Geçiş Yolları Açısından Kamulaştırma 89 A- Düzenleme Ortaklık Payı İle Sağlanamayan Yerlerin Taşınmaz Malikinden Kamulaştırma Yoluyla Edinilmesi 90 B- Kamu Ortaklık Payı İle Oluşturulacak Yerlerin Kamulaştırılması 92 II- Kamulaştınna İmar Planında Öngörülen Amaç İçin Yapılabilir 93 III- İmar Kanunu\′nun 10. Maddesi Uyarınca Kamulaştırma Yükümlülüğünün İrdelenmesi 94 IV- Umumi Hizmetlere Ayrılan Yerlerde Kamulaştırma Anına Kadar Mülkiyet Hakkının Sağladığı Yetkiler ve Özellikleri 96 A- Anayasa Mahkemesince İptal Edilen İmar Kanunu\′nun 13/1 ve III. Fıkralarına Bağlı Hüküm ve Sonuçlar 97 1-İmar Kanunu\′nun 13. Maddesinin Düzenlemesi 97 2- Anayasa Mahkemesi\′nin İptal Kararının Değerlendirilmesi 99 B- Anayasa Mahkemesi\′nin İptal Kararının Yürürlüğe Girmesinden Sonra Doğan Hüküm ve Sonuçlar 103 1- İmar Programına Alınmamış Umumi Hizmetlere Ayrılan Yerler 103 2- İmar Programına Alınmış Umumi Hizmetlere Ayrılan Yerler 104 V- Kamulaştırma Yükümlülüğüne Aykırılık Halinde Başvurulacak Kanun Yolları ve Buna Bağlı Talepler 106 A-İlgili İdarenin Kamulaştırmadan Vazgeçmesi 106 B-İdari Yargıya Başvurma 106 C- Adli Yargıya Bağlı Kamulaştırmasız El Atma Davası.... 111 D-Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Başvurma 112 §14- Kamulaştırma Mülkiyet Edinilmesi veya İrtifak Hakkı Kurulması Yoluyla Yapılabilir 113 I- Umumi Hizmetlere Ayrılan Yellerde Mülkiyet Kamulaştırılmasına İlişkin Özellikler 113 A- Taşınmazın Bütününe Yönelik Kamulaştırma 113 B-Kısmen Kamulaştırma 113 1- Tek Kişi Mülkiyetinde Kısmen Kamulaştırma 115 2- Paylı Mülkiyette Kısmen Kamulaştırma 115 II- İrtifak Hakkı Yoluyla Kamulaştırma 117 A- İrtifak Hakkı Kavramı 117 B- İdari İrtifak Terimi 118 C-Türk Hukukunda İdari İrtifakların Yeri 119 D- İdari İrtifak Olarak Adlandırılan Katlanma Yükümlülüklerinin Niteliği 121 E-Kamulaştirma Yoluyla Elde Edilen İrtifaklar 121 F- İmar Kanunu\′nun 14. Maddesi Uyarınca Kurulacak İrtifaklara İlişkin Değerlendirme 123 G- Kamulaştırma Yoluyla Kumlan İrtifakların İdareye Sağladığı Haklar 1.. 125 §15- İmar Kanunu Uyarınca Yapılan Kamulaştırmaya İlişkin Uygulanacak Özel Hükümler 126 I- Kamulaştırılan Taşınmaz Malın Boşaltılması 126 A- Taşınmaz Malın Boşaltılması Usulü 127 B- Boşaltma Nedeni ile Tazminat Ödenmemesi 129 C- Ekili Arazinin Boşaltılmasına Bağlı Hüküm ve Sonuçlar 129 II- Trampa Yolu ile Kamulaştırma 130 III- Kamulaştırmasız El Koyma Yoluyla Özel Mülkiyete Tabi Taşınmazları Kamu Hizmetine Özgülenmesine İlişkin Hüküm ve Sonuçlar 132 A- Kamulaştırmasız El Koyma Kavramı 132 B- Türk Hukukunda Kamulaştırmasız El Koyma 133 C- Genel Hükümler Uyarınca Kamulaştırmasız El Koyma Fiiline Karşı Açılabilecek Davalar 135 1- El Atmanın Önlenmesi Davası 135 2- Yargıtay İçtihatlarından Doğan Bedele Dönüştürme Davaları 136 3- Tazminat Davaları 138 SONUÇ 140 YARARLANILAN KAYNAKLAR 143