Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
İflasın Vergi Alacağının Tahsiline Etkisi
İflasın Vergi Alacağının Tahsiline Etkisi
Adnan DEYNEKLİ
Sayfa Sayısı
:
240
Kitap Ölçüleri
:
21x18 cm
Basım Yılı
:
1998
ISBN NO
:
9754641269
100,00
TL öNSöZ Kamu hizmetlerinin görülmesi ve Devletin yüklendiği ekonomik ve sosyal görevleri yerine getirebilmesi için gerekli kamu gelirlerinin çok büyük kısmı vergilerden oluşmaktadır. Vergi borçlusunun iflası ile Devlet en önemli gelir kaynağı olan vergileri ya hiç tahsil edemeyerek ya da süresinde tahsil edemeyerek gelir kaybına uğramaktadır. Vergi borçlusunun iflası halinde vergi alacağının tabi olacağı işlem konusunda yeterli bir düzenleme bulunmamaktadır. Vergi alacağının özelliği de dikkate alınarak bu alacağın iflasın açılmasından kapanmasına kadar tabi olduğu işlemlerin Türk Hukuk Öğretisine yansıtılması ve bu konudaki uygulamanın değerlendirilmesi amacı ile İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Mali Hukuk Doktora Programı çerçevesinde "Türk Hukukunda İflasın Vergi Alacağının Tahsiline Etkisi" konulu bu çalışma doktora tezi olarak hazırlanmış ve 21.12.1997 tarihinde Prof. Dr. Süheyl Donay Başkanlığındaki, Prof. Dr. Salih Turhan, Doç. Dr. Esra Ekmekçi, Doç. Dr. Gülsen Güneş ve Doç. Dr. Nihal Saban′dan oluşan jüri önünde savunulmuş ve oybirliği ile kabul edilmiştir. Eser yayma hazırlanırken tashih hataları düzeltilmiş, uygulamayı yansıtmak amacıyla emsal Danıştay ve Yargıtay kararları kitabın sonuna eklenmiştir. Çalışmaya önerileriyle katkıda bulunan değerli jüri üyelerine, Prof. Dr. Fahrettin Aral′a, Doç. Dr. Süha Tanrıver′e, Yard. Doç. Dr. Erdal Tercan′a, Yard. Doç. Dr. Vedat Buz′a, Yard. Doç. Dr. İsmail Kırca′ya, Yard. Doç. Dr. Oğuz Atalay′a, ve tashih işlemlerinde yardımcı olan Özlem Kozan′a teşekkürü bir borç bilirim. Doktora çalışmasının tamamlanması için sabrını ve desteğini esirgemeyen eşim Av. Emel Deynekli ve bu zamanda yeterince ilgilenemediğim kızım Hande Gizem Deynekli′ye teşekkürlerimi sunuyorum. Tezin kitap haline getirilmesini üstlenen Yetkin Yayınevinin değerli sahipleri Muharrem Başer ve Ziya Gülkök ile dizgide, basımda emeği geçen tüm personele göstermiş oldukları titizlikten dolayı teşekkür ede- rim. Dr. Adnan Deynekli GİRİŞ Toplum halinde yaşayan insanların kollektif ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla Devlet ve diğer kamu tüzel kişilerinin yaptıkları hizmetler, kamu hizmeti niteliğini taşırlar. Kamu hizmetlerinin görülmesi ve Devletin yüklendiği ekonomik ve sosyal görevleri yerine getirilebilmesi için kamu gelirlerine ihtiyaç vardır. Kamu gelirlerine, harçlar, resimler, şerefiyeler, borçlanmalar, emisyon, mülk ve teşebbüs gelirleri, mali tekellerden elde edilen gelirler, parafıokai gelirler, Devletlerarası yardımlar, para ve vergi cezaları ile vergileri örnek olarak gösterebiliriz. Ülkemizde son yıllarda iç ve dış.borçlanmalar ve emisyon yoluyla elde edilen kamu gelirlerinde artış gözükmekteyse de halen kamu gelirlerinin çok büyük kısmı vergilerden oluşmaktadır. İşte Devletin en önemli gelir kaynağı olan ve Anayasamızın kamu giderlerini karşılamak üzere mali güce göre ödemekle yükümlü (m. 73) kıldığı vergilerde, tarh, tahakkuk, tebliğ ve tahsil olmak üzere dört safha bulunmaktadır. Tarh, tahakkuk ve tebliğ safhası Vergi Usul Kanunu′nda, ödeme safhası 6183 sayılı Amme Alacaklarının- Tahsil Usulü Hakkında Kanunda düzenlenmiştir. 6183 sayılı Kanun, vergi alacağı ve diğer kamu alacaklarının hem rızaen, hem de cebren ödenmesi usullerini düzenlemektedir. Vergi İdaresi vergi alacağının cebren tahsili amacıyla haciz yoluyla takip yapabileceği gibi (AATUHK. 54 vd) vergi borçlusunun iflasını da isteyebilir (AATUHK m. 100). Vergi borçlusunun vergi idaresinin talebi üzerine iflası ile diğer alacaklıların talebi ile iflas etmesi arasında tasfiye yönünden bir fark bulunmamaktadır. Vergi İdaresinin gerek iflas talebi, gerek tasfiyeye katılması İcra ve İflas hükümlerine tabidir. Vergi Usul Kanunu′nun 162.maddesi, 6183 sayılı Kanun′un 21/3 ve 100 maddelerinden başka iflasın vergi alacağı için gösterdiği özelliği düzenleyen bir hüküm bulunmamaktadır. Anılan hükümler ise vergi alacağının iflas tasfiyesinde tabi tutulacağı işlemler yönünden yeterli bir düzenlemeyi içermemekte ve özellikle uygulamada duraksamalara neden olmaktadır. Ekonomik dalgalanmaların arttığı dönemlerde vergi borçlularının iflaslarına daha sık rastlanmaktadır. Devlet, vergi borçlusunun iflası ile en önemli gelir kaynağı olan vergileri tahsil edememekte veya süresinde tahsil edemeyerek gelir kaybına uğramaktadır. Vergi alacaklarının, iflasın açılmasından kapanmasına kadar tabi olacağı işlem konusunda, İcra ve İflas Kanunu hükümleri bazı hallerde yetersiz kalmakta, uyuşmazlıkların artmasına ve tasfiyenin gecikmesine neden olmaktadır. Amacımız, vergi alacaklarının iflasta tabi olduğu işlemlerle ilgili mevcut düzenlemeyi ortaya koyduktan sonra bu düzenlemenin yerinde olup olmadığını doktrin ve mahkeme kararlarıyla değerlendirmektir. Araştırmamıza girişten sonra vergi alacaklarının tahsili konusunda genel niteiikte bilgiler vererek başlanacaktır. Vergi alacağı ile ilgili temel kavramlar ile, vergi alacağının rızaen ve cebren tahsili konusundaki genel bilgilere, sonraki bölümlerde yer alan açıklamalarımıza temel olması amacıyla değinilecektir. Araştırmamızın birinci bölümünde, iflasın açılmasının vergi idaresi ve müflisin taraf olduğu dava ve takiplere etkisi ile vergi alacağının tasfiyede gördüğü işlemler üzerinde durulacaktır. İkinci bölümde, vergi alacağının sırası, yani vergi idaresinin diğer alacaklılar karşısındaki tatmin edileceği sıra üzerinde durulacaktır. Üçüncü bölümde, sıra cetveline yapılacak itirazlar sonucunda verile cek kararların vergi alacağını nasıl etkilediği konusunda bilgiler verile cektir. ■ Dördüncü bölümde, iflasın şirket ortakları ve yöneticilerin vergi borçlarından dolayı sorumluluklarına etkisi ile vergi alacağı için kefil olan gerçek ve tüzel kişilerle, teminat mektubu veren bankanın iflasının vergi alacaklarına etkisi üzerinde durulacaktır. Beşinci bölümde ise, tasfiyenin tatili, iflasın kaldırılması ve kapanmasının vergi alacağına etkisi konusunda bilgiler verilecektir. Tez kapsamındaki incelemelerimizde vardığımız sonuçlar ile değerlendirmelerimiz sonuç kısmında belirtilecektir. İÇİNDEKİLER Sayfa No: İÇİNDEKİLER 9-17 BİBLİYOGRAFYA 19-30 KİSALTMALAR CETVELİ 31-33 GİRİŞ 35-36 §. 1- Vergi Alacağının Tahsili İle İlgili Kanuni Düzenleme ve Temel Kavramlar 37-51 A- Kanuni Düzenleme 37-38 B- Vergi Alacağının Tahsili İle İlgili Temel Kavramlar 38-51 I- Vergi Alacağı 38-39 11- Vergi Alacaklısı i 39-40 III- Vergi Borçlusu 40-50 1- Vergi Mükellefi 40-41 2- Ara (Mutavassıt) Mükellef 42 3- Vergi Taşıyıcısı 42 4- Vergi Sorumlusu 42-50 a- Vergi Kesintisi Yapanların Sorumluluğu 43-44 b- Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu 44-45 c- Mirasçıların Sorumluluğu 45-46 d- Karnesiz Hizmet Erbabı Çalıştıranların Sorumluluğu 46 e- Tasfiye ve İflas İdare Memurlarının Sorumluluğu 46-47 f- Şirket ve Kooperatif Ortaklarının Sorumluluğu 48-49 g- Kefilin Sorumluluğu 50 h- Diğer Sorumluluk Durumları 50 5- Özel Sözleşmelerin Vergi Mükellefiyeti ve Sorumluluğuna Etkisi 50 IV- Tahsil Dairesi 51 £. 2- Vergi Alacağının Tahsili Hakkında Genel Bilgi 51-62 A- Vergi Alacağının Tahsili Kavramı 51 B- Vergi Alacağının Kanunlarda Öngörülen Sürelerde Ödenmesi 51-52 C- Vergi Alacağının Kanunlarda Öngörülen Sürelerde Kısmen veya Tamamen Odenmemesinin Sonuçları 52-54 I- Taksitlerin Muaccel Olması 53 II- Vadesinde Ödenmeyen Vergi Alacağına Gecikme Zammı ve Gecikme Faizi Uygulanması 53-54 1- Gecikme Zammı 53 2- Gecikme Faizi 54 D- Vergi Alacağının Cebren Tahsili 54-61 1- Teminatın Paraya Çevrilmesi Yolu İle Takip 55 II- Kefilin Takibi 55 III- Borçlunun Takibi 56-61 1- Haciz Yolu İle Takip 56 2- İflas Yolu İle Takip ve Konkordato 57-61 a- İflas Yolu İle Takip 57-59 aa- İflasa Tabi Kişiler 57-58 bb- Borçlunun İflasının İstenmesi 58-59 b- Konkordato 59-61 aa- İflas Dışı Konkordato 60-61 bb- İflas İçi Konkordato 61 BİRİNCİ BÖLÜM İFLASTA VERGİ ALACAĞININ GÖRDÜĞÜ İŞLEM §. 3- İflasın Açılmasının Hukuki Sonuçları 63-83 A- Genel Olarak 63 B- İflasta Vergi İdaresi ve İflas İdaresinin Hukuki Durumu 63-65 10 I- Vergi İdaresinin Hukuki Durumu 63-64 11- İflas İdaresinin Hukuki Durumu 64-65 C- İflasın Açılmasının Vergi Alacaklarına Etkisi 65-75 I- Müflisin Vergi Borcunun Muaccel Hale Gelmesi 65-66 11- Vergi Alacağına Uygulanan Gecikme Zammının Kesilmesi 67-68 III- Vergi Usul Kanunu′nun 112. Maddesinde Öngörülen Gecikme Faizinin Durumu ..68-70 IV- İcra ve İflas Kanunu′nun 198. Maddesi Açısından Vergi Alacağı 71 V- Vergi Alacağında Takas 71-75 D- İflasın Vergi İdaresi ve Müflisin Taraf Olduğu Takip ve Davalara Etkisi 75-83 I- İflasın Vergi İdaresi ve Müflisin Taraf Olduğu Takiplere Etkisi 75-76 11- İflasın Vergi İdaresi ve Müflisin Taraf Olduğu Davalara Etkisi 76-83 1- Genel Olarak İflasın Davalara Etkisi 76-77 2- İflasın Vergi İdaresinin Taraf Olduğu Davalara Etkisi 77-83 a- Vergi İdaresinin Davacı Olduğu Davalar 77-80 aa- Vergi İdaresinin Davacı Olduğu Hukuk Davaları 77-80 aaa- Özel Hukuk İlişkisinden Doğan Hukuk Davaları 77 bbb- İstihkak ve Tasarrufun İptali Davaları.... 77-80 bb- Vergi İdaresinin Davacı Olduğu Vergi Davaları 80 b-Vergi İdaresinin Davalı Olduğu Davalar 81-83 aa- Vergi İdaresinin Davalı Olduğu Özel Hukuk İlişkisinden Doğan Vergi Davaları 81 bb- Vergi İdaresinin Davalı Olduğu Vergi Davaları 81-83 11 §. 4- Sıra Cetvelinde Vergi Alacağının Tabi Olduğu İşlem 84-1 10 A- İflas Alacağı Olarak Vergi Alacağının Tabi Olduğu İşlem.. 84-108 1- Sıra Cetveline Kaydı Mümkün Olan Vergi Alacağı 85-91 1- İflasın Açılmasından Önce Tahakkuk Etmiş ve Kesinleşmiş Vergi Alacağı 85-88 2- İflasın Açılmasından Önceki Dönemle İlgili Olmakla Birlikte, İflasın Açıldığı Tarihte Tahakkuk Etmemiş ve Kesinleşmemiş Vergi Alacağı 88 3- Takip Konusu Vergi Alacağı 88-89 4- Dava Konusu Vergi Alacağı 89-90 5- Zamanaşımına Uğrayan Vergi Alacağının Durumu ... 90-91 II- Vergi Alacağının İleri Sürülmesi 92-96 1- Vergi Alacağının Bildirimi 93-95 a- Bildirim Süresi ve Bildirim Yapılacak Yer 93-94 b- Bildirimin İçeriği ve Şekli 94-95 c-Bildirimin Hukuki Niteliği 95 2- Bildirim Yükümlülüğünün İstisnası 95-96 III- İflas Masasına Bildirilen Vergi Alacağının İflas İdaresince İncelenmesi ve İncemenin Sonuçlan 96-108 1- Vergi Alacağının İflas İdaresince İncelenmesi 96-102 a- Müflisin Beyanının Alınması 96-97 b- İflas İdaresinin Yapacağı İncelemenin Kapsamı 97-101 c- Bildirilen Vergi Alacağı Hakkında İflas İdaresinin Kararı 101-102 2- İnceleminin Sonucu (Sıra Cetvelinin Düzenlenmesi) 102-108 a- Sıra Cetvelinin Düzenlenme Süresi ve Şekli 102-103 b-Sıra Cetvelinin Alacaklılara İlan ve Tebliği 103-106 c- Sıra Cetvelinin İçeriği 106 d- Sıra Cetvelinin Hükmü ve Önemi 107-108 B- Masa Borcu Olarak Vergi Alacağının Tabi Olduğu İşlem 108-110 12 1- Genel Olarak iMasa Borçları 108-109 II- Masa Borcu Olarak Vergi Alacağı 109-110 İKİNCİ BÖLÜM VERGİ ALACAĞININ ADİ VE REHİNLİ ALACAKLAR KARŞISINDAKİ DURUMU VE SIRASI §. 5- Adi ve Rehinli Alacak Kavramı ve Vergi Alacağının Dahil Olduğu Alacak Grubu 111-113 A- Adi Alacak 111-112 B- Rehinli Alacak 112 C- Vergi Alacağının Dahil Olduğu Alacak Grubu 112-113 §. 6- Vergi Alacağının Adi ve Rehinli Alacaklar Karşısındaki Durumu ve Sırası 113-126 A- Rehinli Alacaklardan Önce Ödenmesi Gereken Vergi Alacakları 113-122 1- Eşya ve Gayrimenkulun Aynından Doğan Vergi Alacakları 114-121 1-Gümrük Vergisi : 115-117 2- Bina ve Arazi Vergisi 117-118 3-Veraset ve İntikal Vergisi 118-120 4- Motorlu Taşıtlar Vergisi 120 5- Çevre Temizlik Vergisinin Durumu 121 11- Eşya ve Gayrimenkulun Aynından Doğan Vergilerin Cezaları 121-122 B- İcra ve İflas Kanunu′nun 206. Maddesinde Öngörülen Beşinci Sıraya Girecek Vergi Alacakları 122-123 C- Vergi Alacağına Karşı Teminat Hükmünde Olan Eşyanın Durumu 123-125 1- 6183 Sayılı Kanun′un 12. Maddesindeki Düzenleme 123-124 II- Katma Değer Vergisi Kanunu′nun 55. Maddesindeki Düzenleme 124-125 D- Sıralar Arasındaki ilişki 125-126 .13 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SIRA CETVELİNE İTİRAZ ÜZERİNE VERİLEBİLECEK KARARLARIN VERGİ ALACAĞINA ETKİSİ §. 7-Alacağın Esas ve Miktarına İtiraz Edilmesi 127-138 A- Vergi İdaresinin İflas İdaresince Kısmen veya Tamamen Reddedilen Vergi Alacağının Sıra Cetveline Kaydı İçin Dava Açması 127-134 1- Dava Hakkında Genel Bilgi 127-128 II- Mahkemenin Yapacağı İncelemenin Kapsamı 128-134 III- Verilebilecek Kararların Etkisi 134 B- Vergi İdaresinin Sıra Cetveline Kabul Edilen Bir Başka Alacaklının Alacağının Esas ve Miktarına İtiraz Etmesi 134 I- Dava Hakkında Genel Bilgi 134-135 II- Verilebilecek Kararların Etkisi 135-137 C- Vergi İdaresinin Sıra Cetveline Kabul Edilmiş Alacağına, Bir Başka Alacaklının İtiraz Edip Edemeyeceği 137-138 §. 8-Alacağın Sırasına İtiraz Edilmesi 138-140 A- Vergi İdaresinin Kendi Alacağının Sırasına İtiraz Etmesi 138 I- İtiraz Hakkında Genel Bilgi 138 II- Verilebilecek Kararların Etkisi 138 B- Vergi İdaresinin Bir Başka Alacaklının Sırasına İtiraz Etmesi 138-139 I- İtiraz Hakkında Genel Bilgi 138-139 II- Verilebilecek Kararların Etkisi 139 C- Vergi Alacağının Sırasına İtiraz Edilmesi 139-140 I- Dava Hakkında Genel Bilgi 139-140 II- Verilebilecek Kararların Etkisi 140 14 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM İFLASIN VERGİ ALACAĞINA ETKİSİ İLE İLGİLİ ÖZEL DURUMLAR §. 9- İflas Eden Şirketlerin Vergi Borçlarından Kanuni Temsilcinin Sorumluluğu 141-148 A- Sorumluluğun Şartları ve Kapsamı 141-147 I- Vergi Usul Kanunu′nun 10. Maddesine Göre Sorumluluk 142-145 1- Sorumluluğun Kapsamı 142-143 2- Sorumluluğun Şartlan 143 a- Kanuni Temsilciden Talep Edilebilecek Bir Vergi Alacağının Bulunması 143 b- Vergi Alacağının Temsil Eden Şirketin Malvarhğındaıı Kısmen veya Tamamen Alınamaması 143-144 c- Vergi Alacağının Temsil Edilen Şirketten Alınamamasının Sebebinin Kanuni Temsilcinin Vergi Ödevlerini Yerine Getirmemiş Olmasından Kaynaklanması 144-145 II- 6183 Sayılı Kanun′un Mükerrer 35. Maddesine Göre Sorumluluk 145 1- Sorumluluğun Kapsamı 145-147 2- Sorumluluğun Şartlan 147 B- Şirketin ve Kanuni Temsilcinin Aynı Zamanda İflasının Vergi Alacağına Etkisi 147-148 §. 10- İflas Eden Limited Şirketlerin Vergi Borçlarından Ortakların Sorumluluğu 148-153 A- Sorumluluğun Kapsamı ve Şartlan. 148-152 1- Sorumluluğun Kapsamı 148-151 II- Sorumluluğun Şartlan 151-152 B- Limited Şirket ve Ortağın Aynı Zamanda İflasının Vergi Alacağına Etkisi 152-153 15 £. 11- Vergi Alacağı İçin Gösterilen Bazı Teminatların İflas Halinde Gösterdiği Özellik 153-155 A- Vergi Borcuna Kefil Olan Gerçek ve Tüzel Kişilerin İflasının Vergi Alacağına Etkisi 153-154 B- Teminat Mektubu Veren Bankanın İflasının Vergi Alacağına Etkisi 154-155 §. 12- Kollektif Şirket ve Ortağının İflasının Vergi Alacağına Etkisi 155-157 A- Kollektif Şirketin İflası 155 B- Bir Kollektif Şirket Ortağının İflası 156 C- Birden Fazla Kollektif Şirket Ortağının Aynı Zamanda İflası 156 D- Kollektif Şirket ve Ortakların Aynı Zamanda İflası 156-157 I- Kollektif Şirketle Yalnız Bir Ortağın İflası 156 II- Kollektif Şirketle Birlikte Birden Fazla Ortağın İflası 156-157 BEŞİNCİ BÖLÜM TASFİYENİN TATİLİ, İFLASIN KALDIRILMASI ve İFLASIN KAPANMASININ VERGİ ALACAĞINA ETKİSİ §. 13- Tasfiyenin Tatilinin Vergi Alacağına Etkisi 159-161 A- Tasfiyenin Tatili Prosedürü 159 B- Tasfiyenin Tatilinin Vergi Alacağı Yönünden Sonuçları 160-161 §. 14- İflasın Kaldırılmasının Vergi Alacağına Etkisi 161 -169 A- Genel Olarak İflasın Kaldırılması 161-162 B- İflasın Kaldırılması Nedenleri 162-166 I- Bütün Alacaklıların Taleplerini Geri Almaları veya Tüm Alacakların İtfa Edilmiş Olması 162-163 II- Teklif Edilen Konkordatonun Tasdik Edilmesi 163-166 C- İflasın Kaldırılmasının Vergi Alacağı Yönünden Sonuçlan 166-169 16 I- İflasın Açılması İle Duran ve Kararın Kesinleşmesi İle Düşen Vergi Alacağı İle İlgili Takiplere Etkisi 167 II- Vergi Alacağı İçin Kesilen Zamanaşımına Etkisi 167 III- İflasın Açılması İle Sona Eren Gecikme Zammına Etkisi : 167-169 §. 15- İflasın Kapanmasının Vergi Alacağına Etkisi 169-178 A- İflasın Kapanmasından Önceki Prosedüre KısaBir Bakış 169-177 I- Pay Cetveli ve Son Hesap 169-171 II- Pay Cetveline İtiraz 171-172 III- Vergi Alacağının Ödenmeyen Kısmı İçin Verilen Borç Ödemeden Aciz Vesikasının Hüküm ve Sonuçları 172-177 1- Maddi Hukuk Bakımından 173-174 2- Takip Hukuku Bakımından 174-177 a- Borçlunun Yeni Mal Edinmesi Halinde Takip İmkanı 174-176 b-İlk Hacze İştirak İmkanı 176-177 B- İflasın Kapanması 177-178 I- İflasın Kapanması Prosedürü 177 11- İflasın Kapanmasının Vergi Alacağı Yönünden Sonuçlan 178 SONUÇ 179-180 DANIŞTAY KARARLAR] 183-196 YARGITAY KARARLARI 197-240
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı