Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
İflas Sebepleri
İflas Sebepleri
Cumhur RÜZGARESEN
Sayfa Sayısı
:
662
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2011
ISBN NO
:
9786055412159
240,05
TL
ÖNSÖZ
-İflâs sebebi- denilince akla, iflâs davası açılabilmesi ve mahkemenin de iflâs kararı verebilmesi için aranan sebep gelmektedir. Mevzuatımızda açıkça genel bir iflâs sebebi düzenlenmemiş ve tanımlanmamıştır. İcra ve İflâs Kanunu hükümlerinin tamamı gözden geçirildiğinde; borcun ödenmemesi halini (m. 155-156; 171-174) genel iflâs sebebi olarak görmek mümkündür. Bunun yanı sıra Kanunda, doğrudan doğruya iflâs ile ilgili bazı durumların bulunması (m. 177-178); sermaye şirketlerinde borçların aktiften fazla olması (m. 179); iflâsın ertelenmesi talebinin reddi veya erteleme süresi sonunda iyileşmenin mümkün olmadığının tespiti (m. 179a); konkordatonun tasdik olunmaması, konkordato mühletinin kaldırılması (m. 301); konkordatonun feshi (m. 308) gibi haller de, özel olarak öngörülmüş olan iflâs sebeplerindendir.
Avrupa ülkelerindeki iflâs (tasfiye/insolvenz) düzenlemelerine bakıldığında; iflâs sebebinin genel olarak, ödeme güçsüzlüğü ve aşırı borçluluk hali gibi durumlarla özdeş olduğu ve malî durumu güçlü kişilere karşı iflâs davası açılmasının sözkonusu olmadığı görülmektedir (bkz. bu konuda: Almanya, İngiltere, Fransa, İtalya, Lihtenştayn, Avusturya, Polonya, Rusya, İsviçre, İspanya, Çek Cumhuriyeti ve Türkiyedeki iflâs -tasfiye/insolvenz- hukuklarını içeren: Handbuch Insolvenzrecht in Europa, yayımlayan: Kindler/ Nachmann, Münih 2010; bu eserin Türkiye kısmı tarafımdan kaleme alınmıştır).
Ülkemizdeki uygulamada açılan iflâs davalarının geneline bakıldığında, bunların tamamına yakınının, borçlarını ödeyemeyecek duruma düşmüş olan (ödeme güçlüğü içerisinde bulunan) borçlulara karşı yöneltildiği görülmektedir. Yani alacaklılar, uygulamada, iflâs davası sonucunda iflâs tasfiyesinde herhangi bir öncelikleri bulunmadığı için, iflâs davası açmayarak alacak davası açma yoluna gitmektedirler. İstatistiksel yıl ortalamaları bazında Ülkemizde alacak takibi/davası sayısının 8-10 milyon olmasına karşılık, iflâs takibi/davası sayısının 800-1000 arasında kalması da bunu göstermektedir.
İflâs davası, hukukî niteliği itibariyle bir alacak davasıdır. Ancak iflâs davasını normal bir alacak davasından ayıran önemli bir özellik vardır: iflâs davası, basit yargılama usulüne göre görülür. Bu nedenle, mahkemeler de konunun niteliği gereği, önlerine gelen iflâs davasını çabuk bir şekilde görüp bir an önce karara bağlama eğilimindedirler. Çünkü ödeme güçlüğü içinde bulunan borçlulara karşı, alacaklıların menfaatlerinin korunması için iflâs davasının uzamaması esastır.
Hayatın olağan akışı böyle olmasına rağmen, son zamanlarda iflâs davalarının bu özelliğinden yararlanmak isteyen kötü niyetli bazı alacaklıların, malî durumları güçlü (ödeme güçlüğü içerisinde bulunmayan) kişilere karşı da, hak arama özgürlüğü kisvesi altında, alacak davası açabilecekken iflâs davası açarak, bu borçluların örneğin halka açık şirket niteliğinde bulunmaları gibi çeşitli dava dışı durumlarından ve özelliklerinden de faydalanarak borçluları baskı altına alma yoluna gittikleri gözlemlenmektedir. Kötüniyetli alacaklıların bu şekildeki iflâs davası talepleri, tüm hukukta olduğu gibi davalarda/takiplerde de geçerli bulunan -dürüstlük kuralı-na aykırıdır. Bu sebeple. dava açma hakkının kötüye kullanılmasına geçit vermemek ve hukukun tasvip etmediği suiistimallere alet olmamak bakımından mahkemelerin bu tür davaları, hukukî menfaat yokluğu nedeniyle reddetmeleri esastır.
Bilindiği gibi, bundan yaklaşık 25 yıl öncesine kadar İcra ve İflâs Kanunumuzdaki çeşitli boşluklar nedeniyle, iflâslar kötüye kullanılmakta idi ve resmî beyanatlara ve TBMM kanun değişikliği gerekçelerine de geçen -iflâs mafyası- ortaya çıkmıştı ve bu konuda içlerinde, maalesef, hâkim-avukat-iflâs idare memuru gibi kişilerin de bulunduğu ilgililer hakkında çeşitli ceza davaları da gündeme gelmişti (bkz. bu konuda: Kanun ve Uygulama Açısından İflâsta Tasfiye Sempozyumu, Bildiriler-Tartışmalar, Ankara 1984).
İflâs tasfiyelerinde -mafyalaşma-ya yol açan İcra ve İflâs Kanunundaki boşluklar, pek çok kurum, kuruluş ve kişi gibi resmen benim de katkı verdiğim çalışmalar sonucunda , 2494, 3222 ve 3494 sayılı Kanunlarla yapılan değişiklerle sona erdirilmiş (Ejder Yılmaz, İcra ve İflâs Kanunumuz Yine Değişti, Ankara Barosu Dergisi, 1989/1 s. 105-135) ve uzun yıllardır -iflâs mafyası- tabiri neredeyse unutulmuştu. Ancak son zamanlarda yukarıda belirttiğim üzere bazı kötü niyetli kişilerin, malî durumlarının güçlü olduğundan hiç kimsenin şüphe etmediği şirketleri/kişileri baskı altına almak amacıyla açtıkları iflâs davaları, 25 yıl önce sona erdiğini düşündüğüm -kötü gücün yeniden harekete geçtiği- izlenimini vermektedir.
Bu Önsöz vesilesiyle, kanun koyucunun olması gereken hukuk bakımından bu konudaki boşluğu gidermek üzere, iflâs sebebi hakkında yeni bir düzenleme getirmesi gerektiğini değerlendirmekte ve yapılacak kanun değişikliğine kadar, iflâsların kamu düzeniyle olan ilişkisi sebebiyle mahkemelerin de bu konuda dikkatli olmalarını temenni etmekteyim.
İflâs sebebi konusunu, öğretide yeterince incelenmemiş olmasını dikkate alarak, bilimsel başarısı itibariyle ülkemizdeki hukuk fakülteleri sıralamasında ön sıralara yükselen Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesinden Fakültemize doktora yapmak üzere gönderilmiş bulunan araştırma görevlisi Cumhur Rüzgaresene, doktora tezi olarak verdim.
Bilindiği üzere doktora tezleri; bilimsel kariyer aşamasının temelidir ve yıllar süren büyük maddî/manevî çabalar, zorlu çalışmalar/yorgunluklar sonucunda ortaya konulurlar. Bu eserler, insanlardan olağan olarak yapmaları beklenen yaşam etkinliklerinden feragatin, başka bir ifadeyle -yapılamayanlar-ın karşılığıdırlar. Cumhur Kardeşim de, bu süreçten büyük bir başarı ile geçti ve önemli bölümünü yurt dışında yaptığı titiz araştırma/incelemeleri sonucunda doktora tezini tamamladı ve şimdi kitap olarak hukukçunun yararlanmasına sunmaktadır. Elinizdeki eserin diğerleri yanında önemli bir özelliği de, konunun hem Kara Avrupası hukuku hem Anglosakson hukuku açısından ele alınmış olmasıdır.
Cumhur Rüzgaresen, uzun yıllar önce gelip hizmet verdiği Fakültemizden, hukuk doktoru olarak Üniversitesine geri döndü. Şeklen de olsa aramızdan ayrılmasından dolayı üzgün olmakla birlikte; hocalarından biri olarak kendisine verdiğim emeğimin karşılığını, emsallerine oranla çok başarılı olarak ortaya koyduğu doktora teziyle aldığım ve ülkemize olan hizmet borcunu bundan sonra, diğer bir Hukuk Fakültesinde sürdüreceği için huzur duyuyorum.
Bundan sonraki bilimsel yaşamında, Dr. Cumhur Rüzgaresenin değerli bir öğretim üyesi sıfatıyla, -hukukun üstünlüğü- ilkesinin ülkemizde kökleşmesini sağlayacak iyi hukukçular yetiştireceğine ve kütüphanemizi süsleyecek yeni yeni eserler vereceğine kanaatim tamdır.
Prof. Dr. Ejder YILMAZ (AÜ Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ-1
A. -ÇALIŞMANIN KONUSU ve ÖNEMİ-1
B. -ÇALIŞMANIN AMACI-2
C. -ÇALIŞMANIN KAPSAMI VE İNCELEME PLANI-3
1. -İFLÃS SEBEPLERİNE GENEL BAKIŞ-5
A. -İFLÃS SEBEBİ KAVRAMI-5
I. -İflâs Kavramı ve İflâsın Tarihi Gelişimi-5
II. -Sebep Kavramı-10
III. -İflâs Sebebi Kavramı-12
IV. -İflâs Sebebinin Oluşması-14
B. -İFLÃS SEBEPLERİNİN DÜZENLENME AMACI-17
C. -İFLÃS SEBEPLERİNİN KURAMSAL NİTELİĞİ-20
2. -İFLÃS SEBEPLERİNİN ÇEŞİTLERİ-29
A. -İFLÃSIN HUKUKİ SEBEPLERİ-29
I. -Türk Hukuk Sistemine Göre İflâs Sebepleri-29
1. -Başvurulan İflâs Yoluna Göre-29
2. -Genel-Özel Olmasına Göre-31
3. -Maddî ve Şeklî Olmasına Göre-32
4. -Düzenlendikleri Kanunlara Göre-34
5. -İleri Sürenlerin Sıfatlarına Göre-36
6. -Alacağın Muaccel Olup Olmamasına Göre-36
7. -Kaynaklarına Göre-37
II. -Yabancı Hukuk Sistemlerine Göre İflâs Sebepleri-38
1. -İsviçre Hukukuna Göre-38
2. -Alman Hukukuna Göre-42
3. -Amerika Birleşik Devletleri Hukukuna Göre-47
a. -Genel Olarak-47
b. -İflâs, Yeniden Yapılandırma ve Yeniden Düzenleme Prosedürlerine Başvuru Sebepleri-51
c. -İflâs Prosedürünün Başlatılması-53
d. -Amerikan İflâs Sistemindeki Prosedür Çeşitleri-55
aa. Tasfiye Prosedürü-55
bb. Yeniden Yapılandırılma Prosedürü-57
cc. -Borçları Yeniden Düzenleme Prosedürü-63
B. -İFLÃSIN HUKUKİ OLMAYAN SEBEPLERİ-64
I. -Genel Olarak-64
II. -Hukukî Olmayan İflâs Sebeplerinin Çeşitleri-67
1. -Ekonomik Sebepler-67
2. -Olağanüstü Durumlar ve Doğal Afetler-69
3. -Toplumsal Sebepler-70
4. -Kötü Yönetim ve Organizasyonlar-71
Birinci Bölüm
BORCUN ÖDENMEMESİNDEN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİ
3. -BORCUN ÖDENMEMESİ-73
A. -GENEL OLARAK-73
B. -BORCUN ÖDENMEMESİNDEN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİNİN ÇEŞİTLERİ-82
C. -BORCUN ÖDENMEMESİNDEN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ-85
I. -Borcun Konusunun Sadece Para veya Teminat Olma Mecburiyeti-85
II. -Borcun Muaccel Olma Mecburiyeti-87
III. Muaccel Olan Borcun Borçlar Hukuku Hükümlerine Göre Ödenmemiş Olması-98
IV. Borçluya İcra Makamlarınca İhtar Çekilme Mecburiyeti-103
V. -Diğer Özellikler-104
4. -İFLÃS ÖDEME EMRİNE RAĞMEN BORCUN ÖDENMEMESİ-105
A. -GENEL OLARAK-105
B. -ÖZELLİKLERİ-108
I. -Muaccel Borcun Ödenmesi Konusunda Borçlunun Temerrüde Düşmüş Olması-108
II. -Alacaklının İflâs Tâkip Talebinde Bulunmuş Olması-112
III. İcra Dairesinin Borçluya Bir İflâs Ödeme Emri Göndermiş Olması-115
IV. Gönderilen İflâs Ödeme Emrine Rağmen Borcun Ödenmemiş Olması-116
C. -İFLÃS İSTEME USULÜ-119
5. -İFA VEYA DEPO EMRİNE RAĞMEN BORCUN ÖDENMEMESİ-130
A. -GENEL OLARAK-130
B. -ÖZELLİKLERİ-132
I. -Şirket Hakkında Başvurulan Yolun Tâkipli İflâs Olma Mecburiyeti-132
II. -İfa veya Depo Emrinin Şirkete Tebliği ve Buna Rağmen Borcun Ödenmemesi-135
III. -İfa veya Depo Emrinin Şirket Ortaklarına da Tebliği ve Buna Rağmen Borcun Ödenmemesi-142
1. -Genel Olarak-142
2. -Ortakların İkinci Derecede Sorumluluğu-144
3. -İkinci Derecede Sorumluluğun İstisnaları-150
4. -Ortakların İflâs Sorumluluğunun Sınırları-153
C. -İFLÃS İSTEME USULÜ-155
6. -İCRA EMRİNE RAĞMEN BORCUN ÖDENMEMESİ-161
A. -GENEL OLARAK-161
B. -ÖZELLİKLERİ-164
I. -İflâsa Tâbi Herhangi Bir Kişinin İcra Emrine Rağmen Borcunu Ödememesi Bakımından (m. 177/4)-164
1. -Alacağın İlâma Bağlı Olma Mecburiyeti-164
2. -İlâmın Kesinleşmesinin Gerekmemesi-168
3. -İlâmın Konusunun Sadece Para veya Teminat Olma Mecburiyeti-170
4. -Borçluya Karşı İlâmlı Tâkip Başlatılmış Olması-173
5. -Borçluya İcra Emrinin Tebliğ Edilmiş Olması-176
6. -Borçlunun İcra Emrinin Gereklerini Yerine Getirmemiş Olması-178
a. -İcra Emrine Rağmen Borcun Ödenmemesi veya Mal Beyanında Bulunulmaması-178
b. -İcranın Durdurulduğu veya Geri Bırakıldığına Dair Bir Karar Getirilmemesi-182
II. -Kollektif veya Komandit Şirketin İcra Emrine Rağmen Borcunu Ödememesi Bakımından (TTK 180, II)-185
1. -Borçlu Şirketin İcra Emrine Rağmen Borcunu Ödememesi-185
2. -İcra Emrinin Ortaklara da Tebliğine Gerek Olmaması-189
C. -İFLÃS İSTEME USULÜ-191
I. -İflâsa Tâbi Herhangi Bir Kişinin İcra Emrine Rağmen Borcunu Ödememesi Durumunda (m. 177/4)-191
II. -Kollektif veya Komandit Şirketin İcra Emrine Rağmen Borcunu Ödememesi Durumunda (TTK 180, II)-196
İkinci Bölüm
BORCUN ÖDENMEME TEHLİKESİNDEN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİ
7. -BORCUN ÖDENMEME TEHLİKESİ-199
A. -GENEL OLARAK-199
B. -BORCUN ÖDENMEME TEHLİKESİNDEN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİNİN ÇEŞİTLERİ-200
C. -BORCUN ÖDENMEME TEHLİKESİNDEN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ-201
I. -Borçlunun Borçlarını Karşılayacak Kadar Yeterli Malının Veya Teminatının Bulunmaması-201
II. -Borcun Vâdesinde Ödenmesinin Açıkça Tehlikeye Düşmüş Olması-202
1. -Tehlike Kavramı-202
2. -Tehlikenin Kapsamı ve Sınırları-205
III. -Borcun Muaccel Olmasının Gerekmemesi-207
1. -Vâdeye Bağlı Borçlar Bakımından-207
2. -Şarta Bağlı Borçlar Bakımından-213
IV. -İzlenecek Prosedürün Doğrudan Doğruya İflâs Olması-216
V. -Yaklaşık Olarak İspat Edilmenin Yeterli Olması-217
VI. -Borçlunun Dinlenmek İçin Mahkemeye Çağrılması-220
8. -BORÇLUNUN MALUM BİR YERLEŞİM YERİNİN OLMAMASI-224
A. -GENEL OLARAK-224
I. -Yerleşim Yerinin Anlamı-224
1. -Çeşitli Hukuk Dallarına Göre Yerleşim Yerinin Anlamı-224
a. -Medenî Kanuna Göre-224
b. -İcra ve İflâs Kanunu m. 177/1e Göre-230
2. -Borçlu Sıfatını Haiz Kişilere Göre Yerleşim Yerinin Anlamı-232
a. -Gerçek Kişiler Açısından-232
aa. -Tam ve Sınırlı Ehliyetli Borçluların Yerleşim Yeri-232
bb. -Velayet ve Vesayet Altında Bulunan Borçluların Yerleşim Yeri-234
b. -Tüzel Kişiler Açısından-237
c. -Tâcir Olmadıkları Halde İflâsa Tâbi Olanlar Açısından-240
II. -Yerleşim Yerinin Önemi-243
B. -ÖZELLİKLERİ-244
I. -Borçlunun Yerleşim Yerinin Malum Olmaması-244
II. -İflâsa Tâbi Bütün Borçlular İçin Geçerli Olması-252
III. -Borçlunun Malum Bir Yerleşim Yerinin Olmadığının Tespit Edilmiş Olması-253
IV. -Malum Bir Yerleşim Yerinin Olmamasının Süreklilik Arzetmesi-256
C. -YERLEŞİM YERİNİN BENZER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI-257
I. -Adres-Mesken-257
II. -Oturma Yeri-259
III. -İşletme Merkezi-Tâcirin Muamele Merkezi-260
IV. -Nüfusa Kayıtlı Olunan Yer-Doğum Yeri-264
D. -İFLÃS İSTEME USULÜ-267
9. -BORÇLUNUN TAAHHÜTLERİNDEN KURTULMAK AMACIYLA KAÇMASI-270
A. -GENEL OLARAK-270
B. -ÖZELLİKLERİ-271
I. -Borçlunun Bir Taahhüdünün Bulunması-271
II. -Borçlunun Taahhütlerden Kurtulmak Amacıyla Ortadan Kaybolması-274
III. -Kaçmanın Borçlunun Şahsında Gerçekleşmesi-278
1. -Genel Olarak-278
2. -Kaçmanın Hem Gerçek Hem de Tüzel Kişi Tâcirler Açısından Mümkün Olması-280
IV. -Kaçmanın Süreklilik Arzetmesi ve Alacaklılara Zarar Verme Kasdının Bulunması-284
C. -TAAHHÜTLERDEN KURTULMAK AMACIYLA KAÇMANIN BENZER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI-286
I. -Yerleşim Yerinin Malum Olmaması-286
II. -Gaiplik-287
1. -Genel Olarak-287
2. -Gaiplik Sürecinin ve Kararının Cebrî İcra Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi-288
a. -Gaiplik Süreci-288
b. -Gaiplik Kararı-290
3. -Kaçmanın Gaiplik ve Yerleşim Yerinin Malum Olmamasından Farkı-292
D. -İFLÃS İSTEME USULÜ-292
10. -BORÇLUNUN ALACAKLILARININ HAKLARINI İHLÃL EDEN HİLELİ MUAMELELERDE BULUNMASI VEYA BUNLARA TEŞEBBÜS ETMESİ-295
A. -GENEL OLARAK-295
B. -ÖZELLİKLERİ-298
I. -Borçlunun Hileli Muamelede Bulunması veya Buna Teşebbüs Etmesi-298
1. -Borçlunun Hileli Muamelelerde Bulunması-298
a. -Hileli Muamele Kavramının Anlamı-298
aa. -Borçlar Hukukundaki Anlamı-298
bb. -Ceza Hukukundaki Anlamı-300
cc. -İcra ve İflâs Hukukundaki Anlamı-302
b. -Hileli Muamele Çeşitleri-305
aa. -Genel Olarak-305
bb. -Muvazaalı İşlemler-307
cc. -Hileli İflâs ve Tasarrufların İptali Sebepleri-310
dd. -Gerçeğe Aykırı Mal Beyanında Bulunulması-312
ee. -Ticari İşletmenin veya Mamelekin Hileli Olarak Devri-313
ff. -Dürüstlük Kuralına Aykırı Diğer Davranışlar-316
2. -Borçlunun Hileli Muamelelerde Bulunmaya Teşebbüs Etmesi-318
3. -Hileli Muamelenin veya Hileli Muameleye Teşebbüsün Yapılma Zamanı-322
II. -Hileli Muamelenin veya Buna Teşebbüsün Alacaklıların Haklarını İhlâl Sonucunu Doğurması-323
III. -Borcun Ödenmesini Tehlikeye Düşürme Kasdının Bulunması-325
IV. -Hilenin (veya Hileye Teşebbüsün) Bizzat Borçlu Tarafından Yapılmasının Gerekmemesi-328
V. -Sürekliliğin Bir Şart Olarak Aranmaması-330
C. -İFLÃS İSTEME USULÜ-331
11. -BORÇLUNUN HACİZ YOLU İLE YAPILAN TÃKİPLER SIRASINDA MALLARINI SAKLAMASI-336
A. -GENEL OLARAK-336
B. -ÖZELLİKLERİ-340
I. -Borçlu Hakkında Haciz Yolu İle Tâkip Yapılması-340
1. -Genel Olarak-340
2. -Hacizli Tâkip Çeşitleri-342
II. -Hacizli Tâkip Sırasında Malların Saklanmış Olması-344
1. -Mal Kavramı ve Kapsamı-344
2. -Malların Saklanması ve Saklama Biçimleri-345
a. -Malların Saklanması-345
b. -Malların Saklanma Biçimleri-347
aa. -Mal Beyanında Bulunmamak-347
bb. -Diğer Saklama Biçimleri-352
III. -Saklama Eyleminin Tâkip Sırasında Devam Ediyor Olması-353
IV. -Saklanan Malların Bulunmasına veya Bunlara Ulaşılmasına İmkân Olmaması-354
V. -Saklama ve Zarar Verme Kasdının Bulunması-355
C. -İFLÃS İSTEME USULÜ-356
12. -ÖDEMELERİN TATİL EDİLMESİ-359
A. -GENEL OLARAK-359
B. -ÖZELLİKLERİ-363
I. -Borcun Muaccel Olmasının Gerekmemesi-363
II. -Ödemeleri Tatil Etme Kasdının Bulunması-364
III. -Borç Ödemelerinin Tatil Edilmiş Olması-364
1. -Ödemelerin Tatil Edilme Biçimi-364
2. -Ödemelerin Tatil Edilmesinin Temel Sebepleri-367
a. -Acz Hâli-367
b. -Borca Batıklık-370
c. -Diğer Sebepler-371
IV. -Ödemelerin Tatilinin Genel ve Sürekli Olması-371
V. -Ödemelerin Tatilinin Bizzat Borçlu Tarafından Yapılmasının Gerekmemesi-374
VI. -Ödemelerin Tatilinin İflâsa Tâbi Bütün Borçlular İçin Geçerli Bir Sebep Olması-375
C. -ÖDEMELERİN TATİLİNİN BENZER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI-376
I. -İflâs Ödeme Emrine Rağmen Borcun Ödenmemesi-376
II. -Ödemelerin Kesintiye Uğraması ve Duraklatılması-378
III. -Üretimin Kısmen veya Tamamen Tatil Edilmiş Olması-381
D. -İFLÃS İSTEME USULÜ-382
13. -KONKORDATODAN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİ-383
A. -GENEL OLARAK-383
B. -KONKORDATODAN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİNİN ÇEŞİTLERİ-386
I. -Konkordato Mühletinin Kaldırılması-386
1. -Genel Olarak-386
2. -Mühletin Verilme Şartları-388
3. -Mühletin Kaldırılma Sebepleri-389
a. -Borçlunun İcra Mahkemesinin İzni Olmadan m. 290, IIde Belirtilen Yasak İşlemlerden Birisini Yapmış Olması-389
b. -Diğer Sebepler-393
4. - Mühletin Kaldırılmasının Hüküm ve Sonuçları-395
II. -Konkordatonun Tasdik Edilmemesi-396
1. -Genel Olarak-396
2. -Konkordatonun Tasdik Edilmeme Sebepleri-399
a. -Tasdik Şartlarından Birisinin Eksikliği-399
aa. -Ödenmesi Teklif Edilen Para ile Borçlunun Kaynakları Arasında Orantı Bulunmaması-399
bb. -Konkordato Teklifinin Çifte Çoğunlukla Kabul Edilmemesi-402
cc. -Borçlunun Teminat Göstermemesi-405
dd. -Mevcudun (malvarlığının) Terki Suretiyle Konkordatonun İflâsa Göre Daha Avantajlı Olmaması-412
ee. -Yargılama Harç ve Giderlerinin Depo Edilmemesi-414
b. -Diğer Sebepler-415
III. -Konkordatonun Feshi-417
1. -Genel Olarak-417
2. -Fesih Çeşitleri-419
a. -Konkordatonun Bir Alacaklı Bakımından Feshi-419
b. -Konkordatonun Bütün Alacaklılar Bakımından (Tamamen) Feshi-423
C. -KONKORDATODAN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ-429
I. -Geçerli Bir Konkordato Teklifinin Yapılmış Olması-429
II. -Borçlunun İflâsa Tâbi Kişilerden Olmasının Gerekmemesi-433
III. -İflâsa İlişkin Bir Talebin Yapılmış Olması-434
1. -Genel Olarak-434
2. -İflâs Talebinin Niteliği-437
3. -İflâs İsteme Süresine Uyulması-440
D. -İFLÃS İSTEME USULÜ-442
14. -YENİDEN YAPILANDIRMADAN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİ-445
A. -GENEL OLARAK-445
B. -YENİDEN YAPILANDIRMADAN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİNİN ÇEŞİTLERİ-449
I. -Yeniden Yapılandırma Projesinin Bütün Alacaklılar Bakımından Feshedilmiş Olması-449
1. -Genel Olarak-449
2. -Özellikleri-450
3. -Fesih İsteme Usulü-452
II. -Yeniden Yapılandırma Projesinin İhlâl Edilmiş Olması-454
1. -Genel Olarak-454
2. -Özellikleri-456
3. -İhlâlin Mahkemeye Bildirilme Usulü-458
C. -YENİDEN YAPILANDIRMADAN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ-461
I. -Borçlunun Sermaye Şirketi veya Kooperatif Olması-461
II. -Yeniden Yapılandırma Sebeplerinden Birisinin Gerçekleşmesi-462
III. -Geçerli Bir Projenin Varlığı-465
D. -İFLÃS İSTEME USULÜ-468
I. -Projenin Bütün Alacaklılar Bakımından Feshi Durumunda-468
II. -Projenin İhlâli Durumunda-469
Üçüncü Bölüm
MALİ DURUMUN BOZULMASINDAN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİ
15. -MALİ DURUMUN BOZULMASI-473
A. -GENEL OLARAK-473
B. -MALİ DURUMUNUN BOZULMASINDAN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİNİN ÇEŞİTLERİ-475
I. -Acz Hâli-475
II. -Borca Batıklık-477
III. -Kanuna Aykırı Karar ve İşlemler-482
C. -MALİ DURUMUN BOZULMASINDAN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ-484
I. -Sözkonusu Sebeplerin Borçlunun Mâli Durumunun Bozulmasından Kaynaklanmış Olması-484
II. -Borçlunun da Kendi İflâsını İstemesinin Mümkün Olması-485
III. -Borcun Muaccel Olma Mecburiyeti-486
IV. -Diğer Özellikler-490
16. -BORÇLUNUN ACZE (Ödeme Güçlüğüne) DÜŞMESİ-491
A. -GENEL OLARAK-491
B. -ÖZELLİKLERİ-494
I. -Ödeme Araçlarının Yokluğu veya Yetersizliği-494
II. -Ödeme Yükümlülüğünün Varlığı ve Bunun Yerine Getirilememesi-498
III. -Acze Düşmenin Genel ve Sürekli Olması-503
IV. -İflâsa Tâbi Her Borçlunun Aczinin Mümkün Olması-508
V. -İflâs Talebinde Bulunmanın İhtiyari Olması-510
1. -Genel Olarak-510
2. -Bizzat Borçlunun Kendi İflâsını İstemesi-512
a. -İflâs İsteme Yönünde Karar Almaya Yetkili Organ ve Kişiler-512
b. -Tüzel Kişilerin İhtiyari İflâs Talebi İçin Karar Alma Usulü ve Bu Kararın İcrası-514
aa. -Anonim Şirketler Bakımından-514
bb. -Limited Şirketler Bakımından-518
cc. -Kooperatifler Bakımından-519
dd. -Kollektif ve Komandit Şirketler Bakımından-520
ee. -İflâsa Tâbi Dernekler Bakımından-521
3. -Borçlu Adına Temsilcinin İflâs İstemesi-522
a. -Vekilin İflâs İstemesi-522
b. -Kanunî Temsilcinin İflâs İstemesi-524
VI. -İflâs Talebi İçin Verilen Dilekçeye Mal Beyanının Eklenme Mecburiyeti-528
VII. -Mahkemenin Acz Hâlini Resen Araştırma Mecburiyetinde Olması-534
C. -ACZE DÜŞMENİN BENZER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI-542
I. -Ödemelerin Tatili-542
II. -Tâkip Sonucunda Borç Ödemeden Acz Belgesinin Verilmesine Sebebiyet Veren Acz Hâli-544
III. -Tasarrufların İptali Davasındaki Acz Hâli-544
IV. -Aşırı İfa Güçlüğü-545
D. -İFLÃS İSTEME USULÜ-547
I. -Genel Olarak-547
II. -Acz Hâlinin Tespiti-548
III. -Acz Hâlinin İspatı-550
IV. -İflâs Talebinin Geri Alınması-551
17. -SERMAYE ŞİRKETLERİ VE KOOPERATİFLERİN BORCA BATIK OLMASI-554
A. -GENEL OLARAK-554
B. -ÖZELLİKLERİ-557
I. -Borçlunun Sermaye Şirketi veya Kooperatif Olma Mecburiyeti-557
II. -Borç Toplamının Mevcudu Aşmış Olması-563
1. -Genel Olarak-563
2. -Borçların Mevcudu Geçtiğinin Anlaşılması-567
a. -Borca Batıklık Bilançosunun Düzenlenmesiyle Anlaşılması-567
b. -İcra Takibinde Borç Ödemekten Kesin Aciz Belgesinin Verilmesiyle Anlaşılması-569
3. -Borçların Mevcudu Geçtiğine İlişkin Tespit (borca batıklık) Bilançoları-570
a. -Ara Bilançosu-570
b. -Tasfiye Açılış Bilançosu-573
4. -Borca Batıklığı Tespit Bilançolarının Hazırlanması ve İçeriği-574
III. -Borca Batıklığın Geçici Olmaması-579
IV. -Mahkemeye Başvurunun (Bildirimin) Yapılmış Olması-580
1. -Borçlunun Mahkemeye Derhal ve Zorunlu Bildirimi-580
a. -Genel Olarak-580
b. -Borçlu Adına Başvuru Yapmakla Yetkili Organ ve Kişiler-587
c. -Borçlu Adına Borca Batıklık Bildirimini Yapmaya Yetkili Olmayanlar-593
2. -Alacaklıların İhtiyari Başvurusu-601
3. -Sermaye Piyasası Kurulu, Yatırımcıları Koruma Fonu ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun Başvurusu-605
V. -İflâsın Ertelenmesinin Mümkün Gözükmemesi-608
1. -Genel Olarak-608
2. -İflâsın Ertelenmesi ve Borca Batıklık İlişkisi-611
a. -Erteleme Talebinin Yapılması-611
b. -Mâli Durumu İyileştirici, Ciddi ve İnandırıcı Bir Projesinin Sunulması-614
3. -İflâsın Ertelenmesinin Diğer İflâs Sebepleriyle İlişkisi-617
C. -BORCA BATIKLIĞIN BENZER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI-619
I. -Acz Hâline Düşme-619
II. -Bilançonun Zarar Göstermesi-622
III. -Sermaye Kaybı-624
D. İFLÃS İSTEME USULÜ-627
I. -Genel Olarak-627
II. -Borca Batıklığın Mahkemece Tespiti-631
III. -Borca Batıklığın İspatı-632
18. -SERMAYE ŞİRKETİ VE KOOPERATİFLER DIŞINDAKİ KİŞİLERİN BORCA BATIK OLMASI-634
A. -GENEL OLARAK-634
B. -ÖZELLİKLERİ-639
I. -Borçlu Hakkında Haciz Yoluyla Tâkip Yapılmış Olması-639
II. -Haciz Sonucunda Mevcudun En Az Yarısının Elden Çıkmış Olması-641
III. -Elden Çıkan Mevcut Sebebiyle Borç ve Mevcut Dengesinin Bozulmuş Olması-644
IV. -Bir Yıllık Süre İçinde Bozulan Mâli Durumun Düzeltilme İhtimâlinin Önemli Olmaması-648
V. -Borçlunun Sermaye Şirketi ve Kooperatif Dışında Bir Kişi Olması-648
VI. -Borçlunun Derhal ve Zorunlu Başvuru Yapmış Olması-650
VII. -Mahkemenin Resen Araştırma Yapma Mecburiyetinde Olması-653
C. -İFLÃS İSTEME USULÜ-654
SONUÇ-657
-İflâs sebebi- denilince akla, iflâs davası açılabilmesi ve mahkemenin de iflâs kararı verebilmesi için aranan sebep gelmektedir. Mevzuatımızda açıkça genel bir iflâs sebebi düzenlenmemiş ve tanımlanmamıştır. İcra ve İflâs Kanunu hükümlerinin tamamı gözden geçirildiğinde; borcun ödenmemesi halini (m. 155-156; 171-174) genel iflâs sebebi olarak görmek mümkündür. Bunun yanı sıra Kanunda, doğrudan doğruya iflâs ile ilgili bazı durumların bulunması (m. 177-178); sermaye şirketlerinde borçların aktiften fazla olması (m. 179); iflâsın ertelenmesi talebinin reddi veya erteleme süresi sonunda iyileşmenin mümkün olmadığının tespiti (m. 179a); konkordatonun tasdik olunmaması, konkordato mühletinin kaldırılması (m. 301); konkordatonun feshi (m. 308) gibi haller de, özel olarak öngörülmüş olan iflâs sebeplerindendir.
Avrupa ülkelerindeki iflâs (tasfiye/insolvenz) düzenlemelerine bakıldığında; iflâs sebebinin genel olarak, ödeme güçsüzlüğü ve aşırı borçluluk hali gibi durumlarla özdeş olduğu ve malî durumu güçlü kişilere karşı iflâs davası açılmasının sözkonusu olmadığı görülmektedir (bkz. bu konuda: Almanya, İngiltere, Fransa, İtalya, Lihtenştayn, Avusturya, Polonya, Rusya, İsviçre, İspanya, Çek Cumhuriyeti ve Türkiyedeki iflâs -tasfiye/insolvenz- hukuklarını içeren: Handbuch Insolvenzrecht in Europa, yayımlayan: Kindler/ Nachmann, Münih 2010; bu eserin Türkiye kısmı tarafımdan kaleme alınmıştır).
Ülkemizdeki uygulamada açılan iflâs davalarının geneline bakıldığında, bunların tamamına yakınının, borçlarını ödeyemeyecek duruma düşmüş olan (ödeme güçlüğü içerisinde bulunan) borçlulara karşı yöneltildiği görülmektedir. Yani alacaklılar, uygulamada, iflâs davası sonucunda iflâs tasfiyesinde herhangi bir öncelikleri bulunmadığı için, iflâs davası açmayarak alacak davası açma yoluna gitmektedirler. İstatistiksel yıl ortalamaları bazında Ülkemizde alacak takibi/davası sayısının 8-10 milyon olmasına karşılık, iflâs takibi/davası sayısının 800-1000 arasında kalması da bunu göstermektedir.
İflâs davası, hukukî niteliği itibariyle bir alacak davasıdır. Ancak iflâs davasını normal bir alacak davasından ayıran önemli bir özellik vardır: iflâs davası, basit yargılama usulüne göre görülür. Bu nedenle, mahkemeler de konunun niteliği gereği, önlerine gelen iflâs davasını çabuk bir şekilde görüp bir an önce karara bağlama eğilimindedirler. Çünkü ödeme güçlüğü içinde bulunan borçlulara karşı, alacaklıların menfaatlerinin korunması için iflâs davasının uzamaması esastır.
Hayatın olağan akışı böyle olmasına rağmen, son zamanlarda iflâs davalarının bu özelliğinden yararlanmak isteyen kötü niyetli bazı alacaklıların, malî durumları güçlü (ödeme güçlüğü içerisinde bulunmayan) kişilere karşı da, hak arama özgürlüğü kisvesi altında, alacak davası açabilecekken iflâs davası açarak, bu borçluların örneğin halka açık şirket niteliğinde bulunmaları gibi çeşitli dava dışı durumlarından ve özelliklerinden de faydalanarak borçluları baskı altına alma yoluna gittikleri gözlemlenmektedir. Kötüniyetli alacaklıların bu şekildeki iflâs davası talepleri, tüm hukukta olduğu gibi davalarda/takiplerde de geçerli bulunan -dürüstlük kuralı-na aykırıdır. Bu sebeple. dava açma hakkının kötüye kullanılmasına geçit vermemek ve hukukun tasvip etmediği suiistimallere alet olmamak bakımından mahkemelerin bu tür davaları, hukukî menfaat yokluğu nedeniyle reddetmeleri esastır.
Bilindiği gibi, bundan yaklaşık 25 yıl öncesine kadar İcra ve İflâs Kanunumuzdaki çeşitli boşluklar nedeniyle, iflâslar kötüye kullanılmakta idi ve resmî beyanatlara ve TBMM kanun değişikliği gerekçelerine de geçen -iflâs mafyası- ortaya çıkmıştı ve bu konuda içlerinde, maalesef, hâkim-avukat-iflâs idare memuru gibi kişilerin de bulunduğu ilgililer hakkında çeşitli ceza davaları da gündeme gelmişti (bkz. bu konuda: Kanun ve Uygulama Açısından İflâsta Tasfiye Sempozyumu, Bildiriler-Tartışmalar, Ankara 1984).
İflâs tasfiyelerinde -mafyalaşma-ya yol açan İcra ve İflâs Kanunundaki boşluklar, pek çok kurum, kuruluş ve kişi gibi resmen benim de katkı verdiğim çalışmalar sonucunda , 2494, 3222 ve 3494 sayılı Kanunlarla yapılan değişiklerle sona erdirilmiş (Ejder Yılmaz, İcra ve İflâs Kanunumuz Yine Değişti, Ankara Barosu Dergisi, 1989/1 s. 105-135) ve uzun yıllardır -iflâs mafyası- tabiri neredeyse unutulmuştu. Ancak son zamanlarda yukarıda belirttiğim üzere bazı kötü niyetli kişilerin, malî durumlarının güçlü olduğundan hiç kimsenin şüphe etmediği şirketleri/kişileri baskı altına almak amacıyla açtıkları iflâs davaları, 25 yıl önce sona erdiğini düşündüğüm -kötü gücün yeniden harekete geçtiği- izlenimini vermektedir.
Bu Önsöz vesilesiyle, kanun koyucunun olması gereken hukuk bakımından bu konudaki boşluğu gidermek üzere, iflâs sebebi hakkında yeni bir düzenleme getirmesi gerektiğini değerlendirmekte ve yapılacak kanun değişikliğine kadar, iflâsların kamu düzeniyle olan ilişkisi sebebiyle mahkemelerin de bu konuda dikkatli olmalarını temenni etmekteyim.
İflâs sebebi konusunu, öğretide yeterince incelenmemiş olmasını dikkate alarak, bilimsel başarısı itibariyle ülkemizdeki hukuk fakülteleri sıralamasında ön sıralara yükselen Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesinden Fakültemize doktora yapmak üzere gönderilmiş bulunan araştırma görevlisi Cumhur Rüzgaresene, doktora tezi olarak verdim.
Bilindiği üzere doktora tezleri; bilimsel kariyer aşamasının temelidir ve yıllar süren büyük maddî/manevî çabalar, zorlu çalışmalar/yorgunluklar sonucunda ortaya konulurlar. Bu eserler, insanlardan olağan olarak yapmaları beklenen yaşam etkinliklerinden feragatin, başka bir ifadeyle -yapılamayanlar-ın karşılığıdırlar. Cumhur Kardeşim de, bu süreçten büyük bir başarı ile geçti ve önemli bölümünü yurt dışında yaptığı titiz araştırma/incelemeleri sonucunda doktora tezini tamamladı ve şimdi kitap olarak hukukçunun yararlanmasına sunmaktadır. Elinizdeki eserin diğerleri yanında önemli bir özelliği de, konunun hem Kara Avrupası hukuku hem Anglosakson hukuku açısından ele alınmış olmasıdır.
Cumhur Rüzgaresen, uzun yıllar önce gelip hizmet verdiği Fakültemizden, hukuk doktoru olarak Üniversitesine geri döndü. Şeklen de olsa aramızdan ayrılmasından dolayı üzgün olmakla birlikte; hocalarından biri olarak kendisine verdiğim emeğimin karşılığını, emsallerine oranla çok başarılı olarak ortaya koyduğu doktora teziyle aldığım ve ülkemize olan hizmet borcunu bundan sonra, diğer bir Hukuk Fakültesinde sürdüreceği için huzur duyuyorum.
Bundan sonraki bilimsel yaşamında, Dr. Cumhur Rüzgaresenin değerli bir öğretim üyesi sıfatıyla, -hukukun üstünlüğü- ilkesinin ülkemizde kökleşmesini sağlayacak iyi hukukçular yetiştireceğine ve kütüphanemizi süsleyecek yeni yeni eserler vereceğine kanaatim tamdır.
Prof. Dr. Ejder YILMAZ (AÜ Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ-1
A. -ÇALIŞMANIN KONUSU ve ÖNEMİ-1
B. -ÇALIŞMANIN AMACI-2
C. -ÇALIŞMANIN KAPSAMI VE İNCELEME PLANI-3
1. -İFLÃS SEBEPLERİNE GENEL BAKIŞ-5
A. -İFLÃS SEBEBİ KAVRAMI-5
I. -İflâs Kavramı ve İflâsın Tarihi Gelişimi-5
II. -Sebep Kavramı-10
III. -İflâs Sebebi Kavramı-12
IV. -İflâs Sebebinin Oluşması-14
B. -İFLÃS SEBEPLERİNİN DÜZENLENME AMACI-17
C. -İFLÃS SEBEPLERİNİN KURAMSAL NİTELİĞİ-20
2. -İFLÃS SEBEPLERİNİN ÇEŞİTLERİ-29
A. -İFLÃSIN HUKUKİ SEBEPLERİ-29
I. -Türk Hukuk Sistemine Göre İflâs Sebepleri-29
1. -Başvurulan İflâs Yoluna Göre-29
2. -Genel-Özel Olmasına Göre-31
3. -Maddî ve Şeklî Olmasına Göre-32
4. -Düzenlendikleri Kanunlara Göre-34
5. -İleri Sürenlerin Sıfatlarına Göre-36
6. -Alacağın Muaccel Olup Olmamasına Göre-36
7. -Kaynaklarına Göre-37
II. -Yabancı Hukuk Sistemlerine Göre İflâs Sebepleri-38
1. -İsviçre Hukukuna Göre-38
2. -Alman Hukukuna Göre-42
3. -Amerika Birleşik Devletleri Hukukuna Göre-47
a. -Genel Olarak-47
b. -İflâs, Yeniden Yapılandırma ve Yeniden Düzenleme Prosedürlerine Başvuru Sebepleri-51
c. -İflâs Prosedürünün Başlatılması-53
d. -Amerikan İflâs Sistemindeki Prosedür Çeşitleri-55
aa. Tasfiye Prosedürü-55
bb. Yeniden Yapılandırılma Prosedürü-57
cc. -Borçları Yeniden Düzenleme Prosedürü-63
B. -İFLÃSIN HUKUKİ OLMAYAN SEBEPLERİ-64
I. -Genel Olarak-64
II. -Hukukî Olmayan İflâs Sebeplerinin Çeşitleri-67
1. -Ekonomik Sebepler-67
2. -Olağanüstü Durumlar ve Doğal Afetler-69
3. -Toplumsal Sebepler-70
4. -Kötü Yönetim ve Organizasyonlar-71
Birinci Bölüm
BORCUN ÖDENMEMESİNDEN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİ
3. -BORCUN ÖDENMEMESİ-73
A. -GENEL OLARAK-73
B. -BORCUN ÖDENMEMESİNDEN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİNİN ÇEŞİTLERİ-82
C. -BORCUN ÖDENMEMESİNDEN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ-85
I. -Borcun Konusunun Sadece Para veya Teminat Olma Mecburiyeti-85
II. -Borcun Muaccel Olma Mecburiyeti-87
III. Muaccel Olan Borcun Borçlar Hukuku Hükümlerine Göre Ödenmemiş Olması-98
IV. Borçluya İcra Makamlarınca İhtar Çekilme Mecburiyeti-103
V. -Diğer Özellikler-104
4. -İFLÃS ÖDEME EMRİNE RAĞMEN BORCUN ÖDENMEMESİ-105
A. -GENEL OLARAK-105
B. -ÖZELLİKLERİ-108
I. -Muaccel Borcun Ödenmesi Konusunda Borçlunun Temerrüde Düşmüş Olması-108
II. -Alacaklının İflâs Tâkip Talebinde Bulunmuş Olması-112
III. İcra Dairesinin Borçluya Bir İflâs Ödeme Emri Göndermiş Olması-115
IV. Gönderilen İflâs Ödeme Emrine Rağmen Borcun Ödenmemiş Olması-116
C. -İFLÃS İSTEME USULÜ-119
5. -İFA VEYA DEPO EMRİNE RAĞMEN BORCUN ÖDENMEMESİ-130
A. -GENEL OLARAK-130
B. -ÖZELLİKLERİ-132
I. -Şirket Hakkında Başvurulan Yolun Tâkipli İflâs Olma Mecburiyeti-132
II. -İfa veya Depo Emrinin Şirkete Tebliği ve Buna Rağmen Borcun Ödenmemesi-135
III. -İfa veya Depo Emrinin Şirket Ortaklarına da Tebliği ve Buna Rağmen Borcun Ödenmemesi-142
1. -Genel Olarak-142
2. -Ortakların İkinci Derecede Sorumluluğu-144
3. -İkinci Derecede Sorumluluğun İstisnaları-150
4. -Ortakların İflâs Sorumluluğunun Sınırları-153
C. -İFLÃS İSTEME USULÜ-155
6. -İCRA EMRİNE RAĞMEN BORCUN ÖDENMEMESİ-161
A. -GENEL OLARAK-161
B. -ÖZELLİKLERİ-164
I. -İflâsa Tâbi Herhangi Bir Kişinin İcra Emrine Rağmen Borcunu Ödememesi Bakımından (m. 177/4)-164
1. -Alacağın İlâma Bağlı Olma Mecburiyeti-164
2. -İlâmın Kesinleşmesinin Gerekmemesi-168
3. -İlâmın Konusunun Sadece Para veya Teminat Olma Mecburiyeti-170
4. -Borçluya Karşı İlâmlı Tâkip Başlatılmış Olması-173
5. -Borçluya İcra Emrinin Tebliğ Edilmiş Olması-176
6. -Borçlunun İcra Emrinin Gereklerini Yerine Getirmemiş Olması-178
a. -İcra Emrine Rağmen Borcun Ödenmemesi veya Mal Beyanında Bulunulmaması-178
b. -İcranın Durdurulduğu veya Geri Bırakıldığına Dair Bir Karar Getirilmemesi-182
II. -Kollektif veya Komandit Şirketin İcra Emrine Rağmen Borcunu Ödememesi Bakımından (TTK 180, II)-185
1. -Borçlu Şirketin İcra Emrine Rağmen Borcunu Ödememesi-185
2. -İcra Emrinin Ortaklara da Tebliğine Gerek Olmaması-189
C. -İFLÃS İSTEME USULÜ-191
I. -İflâsa Tâbi Herhangi Bir Kişinin İcra Emrine Rağmen Borcunu Ödememesi Durumunda (m. 177/4)-191
II. -Kollektif veya Komandit Şirketin İcra Emrine Rağmen Borcunu Ödememesi Durumunda (TTK 180, II)-196
İkinci Bölüm
BORCUN ÖDENMEME TEHLİKESİNDEN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİ
7. -BORCUN ÖDENMEME TEHLİKESİ-199
A. -GENEL OLARAK-199
B. -BORCUN ÖDENMEME TEHLİKESİNDEN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİNİN ÇEŞİTLERİ-200
C. -BORCUN ÖDENMEME TEHLİKESİNDEN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ-201
I. -Borçlunun Borçlarını Karşılayacak Kadar Yeterli Malının Veya Teminatının Bulunmaması-201
II. -Borcun Vâdesinde Ödenmesinin Açıkça Tehlikeye Düşmüş Olması-202
1. -Tehlike Kavramı-202
2. -Tehlikenin Kapsamı ve Sınırları-205
III. -Borcun Muaccel Olmasının Gerekmemesi-207
1. -Vâdeye Bağlı Borçlar Bakımından-207
2. -Şarta Bağlı Borçlar Bakımından-213
IV. -İzlenecek Prosedürün Doğrudan Doğruya İflâs Olması-216
V. -Yaklaşık Olarak İspat Edilmenin Yeterli Olması-217
VI. -Borçlunun Dinlenmek İçin Mahkemeye Çağrılması-220
8. -BORÇLUNUN MALUM BİR YERLEŞİM YERİNİN OLMAMASI-224
A. -GENEL OLARAK-224
I. -Yerleşim Yerinin Anlamı-224
1. -Çeşitli Hukuk Dallarına Göre Yerleşim Yerinin Anlamı-224
a. -Medenî Kanuna Göre-224
b. -İcra ve İflâs Kanunu m. 177/1e Göre-230
2. -Borçlu Sıfatını Haiz Kişilere Göre Yerleşim Yerinin Anlamı-232
a. -Gerçek Kişiler Açısından-232
aa. -Tam ve Sınırlı Ehliyetli Borçluların Yerleşim Yeri-232
bb. -Velayet ve Vesayet Altında Bulunan Borçluların Yerleşim Yeri-234
b. -Tüzel Kişiler Açısından-237
c. -Tâcir Olmadıkları Halde İflâsa Tâbi Olanlar Açısından-240
II. -Yerleşim Yerinin Önemi-243
B. -ÖZELLİKLERİ-244
I. -Borçlunun Yerleşim Yerinin Malum Olmaması-244
II. -İflâsa Tâbi Bütün Borçlular İçin Geçerli Olması-252
III. -Borçlunun Malum Bir Yerleşim Yerinin Olmadığının Tespit Edilmiş Olması-253
IV. -Malum Bir Yerleşim Yerinin Olmamasının Süreklilik Arzetmesi-256
C. -YERLEŞİM YERİNİN BENZER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI-257
I. -Adres-Mesken-257
II. -Oturma Yeri-259
III. -İşletme Merkezi-Tâcirin Muamele Merkezi-260
IV. -Nüfusa Kayıtlı Olunan Yer-Doğum Yeri-264
D. -İFLÃS İSTEME USULÜ-267
9. -BORÇLUNUN TAAHHÜTLERİNDEN KURTULMAK AMACIYLA KAÇMASI-270
A. -GENEL OLARAK-270
B. -ÖZELLİKLERİ-271
I. -Borçlunun Bir Taahhüdünün Bulunması-271
II. -Borçlunun Taahhütlerden Kurtulmak Amacıyla Ortadan Kaybolması-274
III. -Kaçmanın Borçlunun Şahsında Gerçekleşmesi-278
1. -Genel Olarak-278
2. -Kaçmanın Hem Gerçek Hem de Tüzel Kişi Tâcirler Açısından Mümkün Olması-280
IV. -Kaçmanın Süreklilik Arzetmesi ve Alacaklılara Zarar Verme Kasdının Bulunması-284
C. -TAAHHÜTLERDEN KURTULMAK AMACIYLA KAÇMANIN BENZER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI-286
I. -Yerleşim Yerinin Malum Olmaması-286
II. -Gaiplik-287
1. -Genel Olarak-287
2. -Gaiplik Sürecinin ve Kararının Cebrî İcra Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi-288
a. -Gaiplik Süreci-288
b. -Gaiplik Kararı-290
3. -Kaçmanın Gaiplik ve Yerleşim Yerinin Malum Olmamasından Farkı-292
D. -İFLÃS İSTEME USULÜ-292
10. -BORÇLUNUN ALACAKLILARININ HAKLARINI İHLÃL EDEN HİLELİ MUAMELELERDE BULUNMASI VEYA BUNLARA TEŞEBBÜS ETMESİ-295
A. -GENEL OLARAK-295
B. -ÖZELLİKLERİ-298
I. -Borçlunun Hileli Muamelede Bulunması veya Buna Teşebbüs Etmesi-298
1. -Borçlunun Hileli Muamelelerde Bulunması-298
a. -Hileli Muamele Kavramının Anlamı-298
aa. -Borçlar Hukukundaki Anlamı-298
bb. -Ceza Hukukundaki Anlamı-300
cc. -İcra ve İflâs Hukukundaki Anlamı-302
b. -Hileli Muamele Çeşitleri-305
aa. -Genel Olarak-305
bb. -Muvazaalı İşlemler-307
cc. -Hileli İflâs ve Tasarrufların İptali Sebepleri-310
dd. -Gerçeğe Aykırı Mal Beyanında Bulunulması-312
ee. -Ticari İşletmenin veya Mamelekin Hileli Olarak Devri-313
ff. -Dürüstlük Kuralına Aykırı Diğer Davranışlar-316
2. -Borçlunun Hileli Muamelelerde Bulunmaya Teşebbüs Etmesi-318
3. -Hileli Muamelenin veya Hileli Muameleye Teşebbüsün Yapılma Zamanı-322
II. -Hileli Muamelenin veya Buna Teşebbüsün Alacaklıların Haklarını İhlâl Sonucunu Doğurması-323
III. -Borcun Ödenmesini Tehlikeye Düşürme Kasdının Bulunması-325
IV. -Hilenin (veya Hileye Teşebbüsün) Bizzat Borçlu Tarafından Yapılmasının Gerekmemesi-328
V. -Sürekliliğin Bir Şart Olarak Aranmaması-330
C. -İFLÃS İSTEME USULÜ-331
11. -BORÇLUNUN HACİZ YOLU İLE YAPILAN TÃKİPLER SIRASINDA MALLARINI SAKLAMASI-336
A. -GENEL OLARAK-336
B. -ÖZELLİKLERİ-340
I. -Borçlu Hakkında Haciz Yolu İle Tâkip Yapılması-340
1. -Genel Olarak-340
2. -Hacizli Tâkip Çeşitleri-342
II. -Hacizli Tâkip Sırasında Malların Saklanmış Olması-344
1. -Mal Kavramı ve Kapsamı-344
2. -Malların Saklanması ve Saklama Biçimleri-345
a. -Malların Saklanması-345
b. -Malların Saklanma Biçimleri-347
aa. -Mal Beyanında Bulunmamak-347
bb. -Diğer Saklama Biçimleri-352
III. -Saklama Eyleminin Tâkip Sırasında Devam Ediyor Olması-353
IV. -Saklanan Malların Bulunmasına veya Bunlara Ulaşılmasına İmkân Olmaması-354
V. -Saklama ve Zarar Verme Kasdının Bulunması-355
C. -İFLÃS İSTEME USULÜ-356
12. -ÖDEMELERİN TATİL EDİLMESİ-359
A. -GENEL OLARAK-359
B. -ÖZELLİKLERİ-363
I. -Borcun Muaccel Olmasının Gerekmemesi-363
II. -Ödemeleri Tatil Etme Kasdının Bulunması-364
III. -Borç Ödemelerinin Tatil Edilmiş Olması-364
1. -Ödemelerin Tatil Edilme Biçimi-364
2. -Ödemelerin Tatil Edilmesinin Temel Sebepleri-367
a. -Acz Hâli-367
b. -Borca Batıklık-370
c. -Diğer Sebepler-371
IV. -Ödemelerin Tatilinin Genel ve Sürekli Olması-371
V. -Ödemelerin Tatilinin Bizzat Borçlu Tarafından Yapılmasının Gerekmemesi-374
VI. -Ödemelerin Tatilinin İflâsa Tâbi Bütün Borçlular İçin Geçerli Bir Sebep Olması-375
C. -ÖDEMELERİN TATİLİNİN BENZER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI-376
I. -İflâs Ödeme Emrine Rağmen Borcun Ödenmemesi-376
II. -Ödemelerin Kesintiye Uğraması ve Duraklatılması-378
III. -Üretimin Kısmen veya Tamamen Tatil Edilmiş Olması-381
D. -İFLÃS İSTEME USULÜ-382
13. -KONKORDATODAN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİ-383
A. -GENEL OLARAK-383
B. -KONKORDATODAN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİNİN ÇEŞİTLERİ-386
I. -Konkordato Mühletinin Kaldırılması-386
1. -Genel Olarak-386
2. -Mühletin Verilme Şartları-388
3. -Mühletin Kaldırılma Sebepleri-389
a. -Borçlunun İcra Mahkemesinin İzni Olmadan m. 290, IIde Belirtilen Yasak İşlemlerden Birisini Yapmış Olması-389
b. -Diğer Sebepler-393
4. - Mühletin Kaldırılmasının Hüküm ve Sonuçları-395
II. -Konkordatonun Tasdik Edilmemesi-396
1. -Genel Olarak-396
2. -Konkordatonun Tasdik Edilmeme Sebepleri-399
a. -Tasdik Şartlarından Birisinin Eksikliği-399
aa. -Ödenmesi Teklif Edilen Para ile Borçlunun Kaynakları Arasında Orantı Bulunmaması-399
bb. -Konkordato Teklifinin Çifte Çoğunlukla Kabul Edilmemesi-402
cc. -Borçlunun Teminat Göstermemesi-405
dd. -Mevcudun (malvarlığının) Terki Suretiyle Konkordatonun İflâsa Göre Daha Avantajlı Olmaması-412
ee. -Yargılama Harç ve Giderlerinin Depo Edilmemesi-414
b. -Diğer Sebepler-415
III. -Konkordatonun Feshi-417
1. -Genel Olarak-417
2. -Fesih Çeşitleri-419
a. -Konkordatonun Bir Alacaklı Bakımından Feshi-419
b. -Konkordatonun Bütün Alacaklılar Bakımından (Tamamen) Feshi-423
C. -KONKORDATODAN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ-429
I. -Geçerli Bir Konkordato Teklifinin Yapılmış Olması-429
II. -Borçlunun İflâsa Tâbi Kişilerden Olmasının Gerekmemesi-433
III. -İflâsa İlişkin Bir Talebin Yapılmış Olması-434
1. -Genel Olarak-434
2. -İflâs Talebinin Niteliği-437
3. -İflâs İsteme Süresine Uyulması-440
D. -İFLÃS İSTEME USULÜ-442
14. -YENİDEN YAPILANDIRMADAN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİ-445
A. -GENEL OLARAK-445
B. -YENİDEN YAPILANDIRMADAN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİNİN ÇEŞİTLERİ-449
I. -Yeniden Yapılandırma Projesinin Bütün Alacaklılar Bakımından Feshedilmiş Olması-449
1. -Genel Olarak-449
2. -Özellikleri-450
3. -Fesih İsteme Usulü-452
II. -Yeniden Yapılandırma Projesinin İhlâl Edilmiş Olması-454
1. -Genel Olarak-454
2. -Özellikleri-456
3. -İhlâlin Mahkemeye Bildirilme Usulü-458
C. -YENİDEN YAPILANDIRMADAN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ-461
I. -Borçlunun Sermaye Şirketi veya Kooperatif Olması-461
II. -Yeniden Yapılandırma Sebeplerinden Birisinin Gerçekleşmesi-462
III. -Geçerli Bir Projenin Varlığı-465
D. -İFLÃS İSTEME USULÜ-468
I. -Projenin Bütün Alacaklılar Bakımından Feshi Durumunda-468
II. -Projenin İhlâli Durumunda-469
Üçüncü Bölüm
MALİ DURUMUN BOZULMASINDAN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİ
15. -MALİ DURUMUN BOZULMASI-473
A. -GENEL OLARAK-473
B. -MALİ DURUMUNUN BOZULMASINDAN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİNİN ÇEŞİTLERİ-475
I. -Acz Hâli-475
II. -Borca Batıklık-477
III. -Kanuna Aykırı Karar ve İşlemler-482
C. -MALİ DURUMUN BOZULMASINDAN KAYNAKLANAN İFLÃS SEBEPLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ-484
I. -Sözkonusu Sebeplerin Borçlunun Mâli Durumunun Bozulmasından Kaynaklanmış Olması-484
II. -Borçlunun da Kendi İflâsını İstemesinin Mümkün Olması-485
III. -Borcun Muaccel Olma Mecburiyeti-486
IV. -Diğer Özellikler-490
16. -BORÇLUNUN ACZE (Ödeme Güçlüğüne) DÜŞMESİ-491
A. -GENEL OLARAK-491
B. -ÖZELLİKLERİ-494
I. -Ödeme Araçlarının Yokluğu veya Yetersizliği-494
II. -Ödeme Yükümlülüğünün Varlığı ve Bunun Yerine Getirilememesi-498
III. -Acze Düşmenin Genel ve Sürekli Olması-503
IV. -İflâsa Tâbi Her Borçlunun Aczinin Mümkün Olması-508
V. -İflâs Talebinde Bulunmanın İhtiyari Olması-510
1. -Genel Olarak-510
2. -Bizzat Borçlunun Kendi İflâsını İstemesi-512
a. -İflâs İsteme Yönünde Karar Almaya Yetkili Organ ve Kişiler-512
b. -Tüzel Kişilerin İhtiyari İflâs Talebi İçin Karar Alma Usulü ve Bu Kararın İcrası-514
aa. -Anonim Şirketler Bakımından-514
bb. -Limited Şirketler Bakımından-518
cc. -Kooperatifler Bakımından-519
dd. -Kollektif ve Komandit Şirketler Bakımından-520
ee. -İflâsa Tâbi Dernekler Bakımından-521
3. -Borçlu Adına Temsilcinin İflâs İstemesi-522
a. -Vekilin İflâs İstemesi-522
b. -Kanunî Temsilcinin İflâs İstemesi-524
VI. -İflâs Talebi İçin Verilen Dilekçeye Mal Beyanının Eklenme Mecburiyeti-528
VII. -Mahkemenin Acz Hâlini Resen Araştırma Mecburiyetinde Olması-534
C. -ACZE DÜŞMENİN BENZER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI-542
I. -Ödemelerin Tatili-542
II. -Tâkip Sonucunda Borç Ödemeden Acz Belgesinin Verilmesine Sebebiyet Veren Acz Hâli-544
III. -Tasarrufların İptali Davasındaki Acz Hâli-544
IV. -Aşırı İfa Güçlüğü-545
D. -İFLÃS İSTEME USULÜ-547
I. -Genel Olarak-547
II. -Acz Hâlinin Tespiti-548
III. -Acz Hâlinin İspatı-550
IV. -İflâs Talebinin Geri Alınması-551
17. -SERMAYE ŞİRKETLERİ VE KOOPERATİFLERİN BORCA BATIK OLMASI-554
A. -GENEL OLARAK-554
B. -ÖZELLİKLERİ-557
I. -Borçlunun Sermaye Şirketi veya Kooperatif Olma Mecburiyeti-557
II. -Borç Toplamının Mevcudu Aşmış Olması-563
1. -Genel Olarak-563
2. -Borçların Mevcudu Geçtiğinin Anlaşılması-567
a. -Borca Batıklık Bilançosunun Düzenlenmesiyle Anlaşılması-567
b. -İcra Takibinde Borç Ödemekten Kesin Aciz Belgesinin Verilmesiyle Anlaşılması-569
3. -Borçların Mevcudu Geçtiğine İlişkin Tespit (borca batıklık) Bilançoları-570
a. -Ara Bilançosu-570
b. -Tasfiye Açılış Bilançosu-573
4. -Borca Batıklığı Tespit Bilançolarının Hazırlanması ve İçeriği-574
III. -Borca Batıklığın Geçici Olmaması-579
IV. -Mahkemeye Başvurunun (Bildirimin) Yapılmış Olması-580
1. -Borçlunun Mahkemeye Derhal ve Zorunlu Bildirimi-580
a. -Genel Olarak-580
b. -Borçlu Adına Başvuru Yapmakla Yetkili Organ ve Kişiler-587
c. -Borçlu Adına Borca Batıklık Bildirimini Yapmaya Yetkili Olmayanlar-593
2. -Alacaklıların İhtiyari Başvurusu-601
3. -Sermaye Piyasası Kurulu, Yatırımcıları Koruma Fonu ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun Başvurusu-605
V. -İflâsın Ertelenmesinin Mümkün Gözükmemesi-608
1. -Genel Olarak-608
2. -İflâsın Ertelenmesi ve Borca Batıklık İlişkisi-611
a. -Erteleme Talebinin Yapılması-611
b. -Mâli Durumu İyileştirici, Ciddi ve İnandırıcı Bir Projesinin Sunulması-614
3. -İflâsın Ertelenmesinin Diğer İflâs Sebepleriyle İlişkisi-617
C. -BORCA BATIKLIĞIN BENZER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI-619
I. -Acz Hâline Düşme-619
II. -Bilançonun Zarar Göstermesi-622
III. -Sermaye Kaybı-624
D. İFLÃS İSTEME USULÜ-627
I. -Genel Olarak-627
II. -Borca Batıklığın Mahkemece Tespiti-631
III. -Borca Batıklığın İspatı-632
18. -SERMAYE ŞİRKETİ VE KOOPERATİFLER DIŞINDAKİ KİŞİLERİN BORCA BATIK OLMASI-634
A. -GENEL OLARAK-634
B. -ÖZELLİKLERİ-639
I. -Borçlu Hakkında Haciz Yoluyla Tâkip Yapılmış Olması-639
II. -Haciz Sonucunda Mevcudun En Az Yarısının Elden Çıkmış Olması-641
III. -Elden Çıkan Mevcut Sebebiyle Borç ve Mevcut Dengesinin Bozulmuş Olması-644
IV. -Bir Yıllık Süre İçinde Bozulan Mâli Durumun Düzeltilme İhtimâlinin Önemli Olmaması-648
V. -Borçlunun Sermaye Şirketi ve Kooperatif Dışında Bir Kişi Olması-648
VI. -Borçlunun Derhal ve Zorunlu Başvuru Yapmış Olması-650
VII. -Mahkemenin Resen Araştırma Yapma Mecburiyetinde Olması-653
C. -İFLÃS İSTEME USULÜ-654
SONUÇ-657
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı