İdari Yargılama Hukuku
İdari Yargılama Hukuku
Reşit GÜRBÜZ
İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ KISIM
GENEL ESASLAR
BİRİNCİ BÖLÜM
HUKUK DEVLETİ İLKESİ VE İDARENİN DENETLENMESİ
I. GENEL OLARAK
II. İDARENİN YARGI DIŞI YOLLARDAN DENETİMİ
A. SİYASAL DENETİM
1. İdarenin Hükümetin Denetlenmesi Suretiyle Denetimi
2. İdarenin TBMM Komisyonlarınca Denetimi
a. Dilekçe Komisyonu tarafından yapılan denetim
b. İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu tarafından
yapılan denetim
B. İDARİ DENETİM
1. Hiyerarşi Denetimi
2. İdari Vesayet Denetimi
3. Cumhurbaşkanı Adına Denetim: Devlet Denetleme
Kurulu Tarafından Yapılan Denetim
4. TBMM Adına Denetim: Sayıştay Tarafından Yapılan Denetim
C. BAĞIMSIZ KURULUŞLAR TARAFINDAN
YAPILAN DENETİM
1. Kamu Denetçiliği Kurumu Tarafından Yapılan Denetim
2. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Tarafından
Yapılan Denetim
3. Bilgi Edinme ve Değerlendirme Kurulu Tarafından
Yapılan Denetim
D. KAMUOYU DENETİMİ
III. İDARENİN YARGISAL YOLDAN DENETİMİ
A. GENEL OLARAK
B. YARGI DENETİMİNDE UYGULANAN
BAŞLICA SİSTEMLER
1. Yargı Birliği Sistemi
2. Yargı Ayrılığı Sistemi
a. Genel olarak
b. İdari yargı sisteminde farklı uygulamalar
ba. Kuruluş yönünden
bb. Görev yönünden
C. İDARİ YARGININ DOĞUŞU VE GELİŞİMİ
1. Genel Olarak
2. İdari Yargının Türkiye’deki Gelişimi ve Özellikleri
a. Gelişimi
b. Özellikleri
İKİNCİ BÖLÜM
İDARİ YARGININ KAPSAMI VE SINIRLARI
I. İDARİ YARGININ KAPSAMI
A. GENEL OLARAK
B. YASAMA KISINTISI
1. Genel Olarak
2. Yargısal Denetime Tabi Olmayacağı Anayasada
Yer Alan İşlemler
3. Yargısal Denetime Tabi Olmayacağı Yasalarda
Yer Alan İşlemler
C. YARGI KISINTISI
II. İDARİ YARGININ SINIRLARI
A. GENEL OLARAK
1. Hukuka Uygunluk Denetimiyle Sınırlı Olma
(Yerindelik Denetimi Yasağı)
2. Yürütme Görevinin Yerine Getirilmesini Kısıtlayamayacağı
3. İdari Eylem ve İşlem Niteliğinde veya Takdir Yetkisini
Kaldıracak Biçimde Yargı Kararı Verilemeyeceği
B. BAĞLI YETKİ İLE TAKDİR YETKİSİNİN
YARGISAL DENETİMİ
1. Bağlı Yetki
2. Takdir Yetkisi
a. Genel olarak
b. Takdir yetkisinin sınırları ve yargısal denetimi
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
GÖREV DAĞILIMI VE GÖREV UYUŞMAZLIKLARI
I. YARGI DÜZENİ VE GÖREV SORUNU
II. ÜLKEMİZDE YARGI DÜZENİ
A. ANAYASA YARGISI
B. ADLİ YARGI
C. İDARİ YARGI
D UYUŞMAZLIK YARGISI
E. SEÇİM YARGISI
F. HESAP YARGISI
III. İDARİ YARGININ GÖREV ALANI 36
A. İDARİ YARGININ GÖREV ALANININ
ANAYASAL DAYANAĞI
B. İDARİ YARGININ GÖREV ALANININ BELİRLENMESİ
C. İDARİ YARGININ GÖREV ALANI DIŞINDA KALAN UYUŞMAZLIKLAR
1. Yasama Faaliyetleri
2. Yargı Faaliyetleri
3 Seçim Uyuşmazlıkları
4. Sayıştay’ın Görev Alanına Giren Uyuşmazlıklar
5. Yasama Kısıntısı Kapsamındaki İdari İşlemler
6. Yürütme Organının (=Cumhurbaşkanının) Siyasal
Nitelikli İşlemleri
7. Özel Hukuk Kişileri Arasındaki Uyuşmazlıklar
8. İdari Nitelikte Olmalarına Rağmen Adli Yargının
Görev Alanına Giren Uyuşmazlıklar
a. Tapu siciliyle ilgili davalar
b. Kadastro Kanununun uygulanmasından doğan davalar
c. Orman Kanununun uygulanmasından kaynaklanan davalar
d. Kamulaştırmadan doğan özel hukuk uyuşmazlıkları
e. Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanunundan doğan uyuşmazlıklar
f. Nüfus kayıtlarına ilişkin davalar
g. İcra ve İflas Dairesi görevlilerinin kusurlarından doğan tazminat davaları
h. İdari yaptırım kararları
ı. Fikri haklarla ilgili davalar
i. Sosyal sigorta ve çalışma alanına ilişkin bazı davalar
j. İdarenin özel hukuk sözleşmeleri
k. Hizmet sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar
l. KİT’lerin özel hukuk alanındaki etkinlikleri
m. İdarenin kişilere karşı açtığı davalar
n. Kamu görevlilerine karşı açılan davalar
o. İdareye ait taşıtların yaptığı kazalardan doğan uyuşmazlıklar
ö. Fiili yol uyuşmazlıkları
p. Vakıf üniversitelerine ilişkin uyuşmazlıklar
D. İDARİ UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜNDE
YARGI DIŞI USULLER
1. Tahkim Usulü
2. Sulh Usulü
a. Genel olarak
b. Adli Uyuşmazlıklarda Sulh
ba. Sulhe davet
bb. Sulhün usul ve esasları
bc. Sulhe yetkili merci
c. İdari Uyuşmazlıklarda Sulh 51
ca. Sulh başvurusu
cb. Sulh başvurusunda süre
cc. Sulh başvurusunun incelenmesi
cd. Tazminatın ödenmesi
3. Uzlaşma
IV. YARGI DÜZENLERİ ARASINDAKİ
UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜ
A. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
1. Oluşumu
2. Çalışma Usulü
B. GÖREV UYUŞMAZLIĞI
1. Olumlu Görev Uyuşmazlığı
a. Tanımı ve koşulları
b. Olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılması usulü
ba. Dilekçe verilmesi ve karşı tarafa tebliğ
bb. Dilekçenin ilgili Başsavcılığa gönderilmesi
bc. Dilekçenin incelenmesi ve uyuşmazlık çıkarılması
bd. Uyuşmazlık çıkarılmasının davaya etkisi
be. Uyuşmazlık Mahkemesinin kararı
2. Olumsuz Görev Uyuşmazlığı
a. Tanımı ve koşulları
b. Olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi usulü
3. Yargı Yerlerince Görev Uyuşmazlığı Başvurusu
a. İlk derece yargı yerlerince yapılan başvuru
b. Temyiz merciince yapılan başvuru
4. Tedbir Kararları
C. HÜKÜM UYUŞMAZLIĞI
1. Tanımı ve Koşulları
2. Hüküm Uyuşmazlığının Giderilmesi
D. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ KARARLARININ NİTELİĞİ
1. Kararların Kesinliği
2. Kararların Bağlayıcılığı
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İDARİ YARGI TEŞKİLATI
I. GENEL OLARAK
II. DANIŞTAY
A. GENEL OLARAK DANIŞTAY’IN GÖREVLERİ
B. DANIŞTAY’IN YAPISI
1. Danıştay’ın Karar Organları
a. Daireler
aa. Oluşumu
ab. Görevleri
b. Genel Kurul
ba. Oluşumu
bb. Görevleri
c. İdari İşler Kurulu
ca. Oluşumu
cb. Görevleri
d. İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurulları
da. Oluşumu
db. Görevleri
e. İçtihatları Birleştirme Kurulu
ea. Oluşumu
eb. Görevleri
f. Başkanlar Kurulu
fa. Oluşumu
fb. Görevleri
g. Başkanlık Kurulu
ga. Oluşumu
gb. Görevleri
h. Yüksek Disiplin Kurulu
ha. Oluşumu
hb. Görevleri
ı. Disiplin Kurulu
ıa. Oluşumu
ıb. Görevleri
2. Genel Sekreterlik
C. DANIŞTAY’DAKİ YARGI GÖREVLİLERİ
1. Danıştay Meslek Mensupları
a. Danıştay Başkanı, Başsavcısı, Başkanvekilleri ve
Daire Başkanları
aa. Nitelikleri, seçimleri ve görev süreleri
ab. Görevleri
b. Danıştay Üyeleri
ba. Nitelikleri ve seçimi
bb. Görevleri
2. Danıştay Tetkik Hâkimleri ve Danıştay Savcıları
a. Atanmaları ve Dairelere verilmeleri
b. Görevleri
III. BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ
A. KURULUŞU
B. OLUŞUMU
1. Mahkeme Başkanı, Daire Başkanları ve Üyeler
2. Başkanlar Kurulu
3. Daireler
4. Adalet Komisyonu
5. Müdürlükler
C. GÖREVLERI
1. Genel Olarak Bölge İdare Mahkemelerinin Görevleri
2. Dairelerin Görevleri
3. Başkanlar Kurulunun Görevleri
IV. İDARE VE VERGİ MAHKEMELERİ 84
A. KURULUŞU 84
B. OLUŞUMU 85
C. GÖREVLERİ 85
V. İDARİ YARGIDA ÇALIŞMAYA ARA VERME VE