Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
İdari Yargıda Dava Açma Süreleri
İdari Yargıda Dava Açma Süreleri
Gürsel KAPLAN
Sayfa Sayısı
:
547
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2011
ISBN NO
:
9789756194942
175,00
TL ÖNSÖZ Toplumsal yaşam ve ilişkiler, zamanın birtakım birimlerle sembolleştiri-lip sınırlandırılmasını ve böylece süre olarak ifade edilmesini zorunlu kılmakta¬dır. Dava açma hakkının belli bir süreyle sınırlandırılması da, bunun bir tezahü¬rüdür. Gerçekten de, dava açma süresi, soyut bir kavram olan zamanın sayısal olarak ifade edilmeye çalışılan ifadesinden başka bir şey değildir. Hukuk düze¬ni, hakların kazanılmasını veya kaybedilmesini belli bir zaman parçasıyla sınır¬lamak istediğinde, bunu süre olarak ifade etmiştir. Dava açma hakkı da belli bir zaman dilimiyle sınırlanmak istendiği için, dava açma süresi denilen hukuksal kurum ortaya çıkmıştır. Zamanın bu şekilde süreye tahvil edilmiş olması olgusunu, sosyalleşme¬nin hem zorunlu bir önkoşulu ve hem de bir göstergesi olarak görmek müm¬kündür. Gerçekten de, Elias′ın1 "Zaman Üzerine" adlı eserinde yer verdiği şu hikâye, bu hususu çarpıcı bir şekilde ortaya koymaktadır: Siouxlar denilen bir yerli Amerikan kabilesine ayrılmış bir yerleşim bölgesindeki bir okul müdürü, kabile gruplarının uyum sağlama güçlükleri hakkında Hall′e içini döker. Kendi¬si yarı beyaz, yarı siyah bir aileden gelmektedir ve bu yerleşim bölgesinde bü¬yümüş, ardından Amerikalılara özgü bir eğitim alıp bir Amerikan üniversitesin¬de okuduktan sonra müdür olarak bu okula verilmiştir. Dolayısıyla, Amerikalı¬lara özgü zaman duygusuna sahip olan bu melez müdür, kollamaya çalıştığı insanlarının, Siouxların niçin kendisininki gibi bir zaman duygusuna sahip ol¬madıklarını bir türlü anlayamamaktadır ve Hall′e dert yanmaktadır. Zaman anlamına gelen bir sözcüğü bulunmayan bir halk hakkında ne düşünürsünüz?" dedi bana. "Halkımın, ′çok geç′ ya da ′beklemek′ gibi durum¬ları anlatan sözcükleri yok. Beklemenin ya da çok geç kalmanın ne demek ol¬duğunu, ne anlama geldiğini bilmiyorlar." Ardından da ekledi, "zamanın ne anlama geldiğini ve ′saat kaç′ın ne ifade ettiğini öğrenmeden beyazların kültü¬rüne uyum sağlayamayacaklarını fark ettim. Anlayacağınız onlara zamanı öğ¬retmek için harekete geçtim. Yerleşim bölgesindeki okulların hiçbir sınıfında çalışan bir saat bulamazdınız. Ben de önce birkaç doğru dürüst saat satın aldım. Ardından, okul otobüslerini tam vaktinde hareket ettirmeye başladım. Geç kalanbaksındı başının çaresine. Otobüs 8.42′de hareket ediyordu ve binmek iste) tam zamanında orada olmalıydı."2. İdari yargıda dava açma sürelerinin varlık sebepleri ile sona ermeleri bağlanan sonuçlar da, yukarıdaki hikâyede anlatılanların "esprP′sinden pek faı lı değildir. Gerçekten de, hukuki ilişkilerde istikrar sağlanabilmesi ve böyle toplumsal ve hukuksal düzenin sağlanıp sürdürülebilmesi için konulmuş bul nan ve uyuşmazlığın hâkim tarafından dinlenebilmesi için kendilerine ria; edilmesi şart olan dava açma süreleri; anılan özellikleri nedeniyle kamu dü> ninden sayılmakta ve yargılamanın her safhasında hakim tarafından re′sen nav ra alınmaktadırlar. İdari yargıda dava açma süreleri, bu karakteristik özellikleri nedeniy yargılama hukukunun en önemli konularından biri oldukları için, hayli es sayılabilecek bir larihten itibaren müelliflerin ilgisine mazhar olmalarına ra, men; geçen zaman zarfında gerek mevzuat kurallarında ve gerekse yargıs içtihatlarda beliren yenilik ve değişiklikleri yansıtacak bir çalışmanın buluı maması, bizi böyle bir çalışma yapmaya sevk etmiştir. B.unu söylemekle b bakıma çalışmamızın hedefini de ortaya koymuş bulunuyoruz. Zira sosyal b Iimler ve özellikle hukuk bilimi konusunda söylenmemiş pek fazla bir şey bı lunmadığı gerçeğinin farkında olarak; yaptığımız çalışma ile "yeni" bir şeyk söyleyerek seleflerimizi "aşmak" gibi bir niyetimiz bulunmadığı gibi, bunu mümkün olduğunu da sanmıyoruz. Yapmak istediğimiz; sadece değerli bilir adamlarınca bizden önce yapılmış olan çalışmaları Fransız Hukukundaki yer gelişmeler ile de karşılaştırıp güncelleştirerek, okuyucuya konu hakkında bi fikir sunabilmektir. Çalışmanın yayınını sağlayan Turhan Kitabevi sahibi Sayın Turhan PO LAT ile çalışanlarına teşekkür ederim. Yrd. Doç. Dr.Gürsel KAPLAN Şubat, 2011 İÇİNDEKİLER Önsöz ,., V Kısaltmalar XIII GİRİŞ BIRINCl BOLUM İDARİ DAVA AÇMA SÜRESİ İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR VE GENEL ESASLAR I- GENEL OLARAK SÜRENİN ANLAMI İLE İDARİ DAVA AÇMA SÜRESİ KAVRAMI 13 A- Zaman Kavramı 13 B- Süre Kavramı 16 C- İdari Dava Açma Süresi Kavramı 18 II- İDARİ DAVA AÇMA SÜRESİNİN BENZER SÜRELERLE KARŞILAŞTIRILMASI 19 A- Özel Hukukta Yer Alan Sürelerle Karşılaştırılması 19 1- Zamanaşımı Süresiyle Karşılaştırılması 19 2- Hak Düşürücü Süreyle Karşılaştırılması 21 B- İdari Yargılama Hukukunda Yer Alan Sürelerle Karşılaştırılması ... 25 1- Yargılama Evresindeki Sürelerle Karşılaştırılması 25 2- Kanun Yollarına Başvuru Süreleriyle Karşılaştırılması 28 III- İDARİ DAVA AÇMA HAKKININ BELLİ BİR SÜREYLE SINIRLANDIRMASININ NEDENLERİ 29 A-Teorik Nedenler 30 1- Hukuki İlişkilerde Belirlilik ve Kararlılık Sağlanması 30 2- Yargıya Başvuru Hakkının Koşulları Yönünden Eşitlik Sağlanması 40 B- Pratik Nedenler 43 1- Uyuşmazlığın Davacı İçin Faydalı Olabilecek Bir Zaman Zarfında Çıkarılması 43 2~ İdari Yargı Yerlerinin Daha İyi Çalışabilmesinin Sağlanması ,.. 46 IV- İDARİ DAVA AÇMA SÜRESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ A- Sürenin "Hak Düşürücü" Nitelikte Olduğu Görüşü B- Sürenin Kamu Hukuku′na Özgü "Sui Generis" Bir Kurum Olduğu Görüşü C- Sürenin "Düzenleyici" Nitelikte Olduğu Görüşü D- Fransız Hukuku′nda İleri Sürülen Görüşler E- Görüşümüz V- İDARİ DAVA AÇMA SÜRELERİNİN TÜRLERİ A- Genel Dava Açma Süreleri B- Özel Kanunlarda Gösterilen Dava Açma Süreleri 1- İlk Derece Mahkemesi Olarak Danıştay′ın Görevine Giren Davalarda Özel Dava Açma Süreleri 2- İdare Mahkemelerinde Açılacak Davalarda Özel Dava Açma Süreleri , 3- Vergi Mahkemelerinde Açılacak Davalarda Özel Dava Açma Süreleri a- 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu′nda Gösterilen Özel Dava Açma Süreleri b- 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun′da Gösterilen Özel Dava Açma Süreleri C- Maddi Olgularda ve/veya Hukuksal Koşullarda Meydana Gelen Değişiklikler Nedeniyle Dava Açma Süresinin Yeniden Doğması Ya Da Yeni Bir Dava Açma Süresinin İşlemeye Başlaması 1- Yasal Düzenlemenin Değiştirilmesi Veya Anayasa Mahkemesince İptal Edilmesi Halinde 2- Düzenleyici İşlemin Değiştirilmesi Veya İdari Yargı Yerlerincı İptal Edilmesi Halinde 3- Temel Bir Hak ve Özgürlüğün Kullanılması Amacıyla İdareye Yapılan Başvuru Halinde 4- "Süreklilik Gösteren İşlemler"e İlişkin Olarak Yahut Mevzuatı İdareye Yükümlülük Getirdiği Hallerde İşlem Veya Eylem Tes İçin İdareye Başvuru Yapılması Halinde D- Sürenin Geçerli Olmadığı Yani Davanın Her Zaman Açılabileceği Haller (Yok Hükmünde Sayılan İşlemlere Karşı Açılacak Davalar) VI- İDARİ DAVA AÇMA SÜRESİNİN HESABINDA UYGULANACAK ESASLAR A- Bildirim Gününün Nazara Alınmaması B- Sürenin Gün Olarak Hesaplanması 123 VII- DAVA AÇMA SÜRESİ ÜZERİNDE ETKİLİ OLAN UNSURLAR ... 126 A- Tatil Günlerinin Dava Açma Süresine Etkisi 126 B- Adli Tatil Günlerinin Dava Açma Süresine Etkisi 129 C- Mali Tatil Günlerinin Dava Açma Süresine Etkisi 134 D- İdareye Yapılan Başvurunun Dava Açma Süresine Etkisi 136 E- Mücbir Sebebin Dava Açma Süresine Etkisi 137 F- Aynı İdari İşlemin İkinci Kez Tebliğinin Dava Açma Süresine Etkisi 151 G- Adli Yardım Talebinde Bulunmanın Dava Açma Süresine Etkisi .. 153 VIII- DAVA AÇMA SÜRESİNİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI 157 A- Davacı Bakımından 157 B- Davalı (İdare) Bakımından 168 İKİNCİ BOLUM DAVA AÇMA SÜRELERİNİN İŞLEMEYE BAŞLAMASI VE SONA ERMESİ IX- İPTAL DAVALARI AÇISINDAN DAVA AÇMA SÜRELERİNİN İŞLEMEYE BAŞLAMASI VE SONA ERMESİ 175 A- Birel (Bireysel) İdari İşlemler Bakımından 175 1- Yazılı Bildirim Üzerine Sürenin İşlemeye Başlaması 175 a- Bildirimin Yazılı Şekilde Yapılması 175 b- Bildirimin Yetkili Makamlar Tarafından Açık ve Anlaşılır Bir Şekilde Yapılması 190 c- Bildirimin Gerekçeli Olması 196 d- Bildirimin Kanıtlanması 199 2- Öğrenme ve Sözlü Bildirim Üzerine Sürenin İşlemeye Başlaması 207 3- Zımni Red Halinde Sürenin İşlemeye Başlaması 223 a- Dava Açma Süresinin İşlemeye Başlaması İçin Gerekli Olan Koşullar 235 al- İlgili Hakkında Aynı Konuda Daha Önce Tesis Edilmiş Bir İşlem Veya Gerçekleştirilmiş Bir Eylem Bulunmamalıdır 235 a2- Başvuru Kanunun Aradığı Şekil ve Usule Uygun Bir Şekilde Yapılmış Olmalıdır a3- Başvuru Yetkili Makama Yapılmalıdır a4- Başvuru İdari Davaya Konu Olabilecek Bir İşlem İçir Yapılmalıdır a5- Başvurunun Süresi a6- Başvurunun Kanıtlanması b- Zımni Ret Süresi Dolmadan Dava Açılması c- Zımni Ret Süresi İçinde İdarenin Kesin Olmayan (Oyalayı Cevaplar Vermesi d- İdarenin Zımni Ret Süresi Dolduktan Sonra Cevap Vermesi di- Zımni Rel Süresi Dolduktan Sonra İdarenin Kendiliğinden Cevap Vermesi d2- İdarenin Yeniden Yapılan Başvuru Üzerine Cevap Vermesi 3- İdareye İtiraz Başvurusu Halinde Sürenin İşlemeye Başlaması a- İhtiyari Başvuru Halinde al- Kanunun Aradığı Şekil ve Usule Uygun Bir Başvuru Bulunmalıdır a2- Başvuru Üst Makama Üst Makam Yoksa İşlemi Tesis Eden Makama Yapılmalıdır a3- Başvuru Dava Süresi İçinde Yapılmalıdır a4- Mevzuatta Özel Bir Süre Öngörülmüşse Başvuru Bu Süre İçinde Yapılmalıdır a5- Mücbir Sebebin Başvuru Süresi Üzerindeki Etkisi a6- Başvuru Dava Konusu Olabilecek Bir İşlem İçin Yapılmalıdır .,* a7- Başvuru Kural Olarak Ancak Bir Kez Yapılabilir a8- Başvurunun Kanıtlanması b- Zorunlu Başvuru Halinde c- İdari Başvurunun Dava Açma Süresini Durdurmadığı Durumlar ■, B- Düzenleyici İdari İşlemler Bakımından 1- Düzenleyici İşlemlerin Yayınlanmasında Süre Başlangıcı 2- Düzenleyici İşlemlerin Uygulanmasında Süre Başlangıcı X- TAM YARGI DAVALARI AÇISINDAN DAVA AÇMA SÜRELERİNİN İŞLEMEYE BAŞLAMASI VE SONA ERMESİ 369 A- İdari İşlemlerden Kaynaklanan Zararların Tazmini İçin Açılacak Tam Yargı Davalarında Süre 369 1- İdari İşleme Karşı Doğrudan Tam Yargı Davası Açılması 369 2- İdari İşlemin Uygulamasından Doğan Zararlara Karşı Tam Yargı Davası Açılması 372 3- İptal Davası İle Tam Yargı Davasının Birlikte Açılması 377 4- İptal Davası Sonuçlandıktan Sonra Tam Yargı Davası Açılması 378 B- İdari Eylemlerden Kaynaklanan Zararların Tazmini İçin Açılacak Tam Yargı Davalarında Süre 381 1- Dava Açmadan Önce Önkarar Elde Etme Zorunluluğu 390 a- Önkarar Kavramı 391 b- Önkarar Kurumunun Yarar ve Sakıncaları 393 c- Önkarar Başvurusunun Şekle ve Usule İlişkin Koşulları ... 399 d- Önkarar Elde Edilebilmesi İçin Uyulması Gerekli Olan Süre 408 di- Bir Yıllık Süre 408 d2- Beş Yıllık Süre 425 e- Önkarar Başvurusunda Bulunulduğunun Kanıtlanması 431 f- Önkarar Başvurusunda Bulunurken İleri Sürülen Talebin Dava Açarken Değiştirilmesi Veya Arttırılmasının Kabul Edilip Edilemeyeceği 433 g. Önkarar Elde Etmeden Dava Açılması Halinde Yargı Yerinin Vereceği Karar 439 2- Önkararın Aranmadığı Durumlar 447 XI- İDARİ SÖZLEŞMELERDEN KAYNAKLANAN UYUŞMAZLIKLARDA DAVA AÇMA SÜRELERİNİN İŞLEMEYE BAŞLAMASI VE SONA ERMESİ 450 A- İdari Sözleşmelerle İlgili Fakat Sözleşmeden Ayrılabilen İşlemler Bakımından 456 B- İdari Sözleşmeden Doğan Haklar Bakımından 457 XII- GÖREVLİ OLMAYAN YARGI YERİNE DAVA AÇILMASI HALİNDE DAVA AÇMA SÜRELERİNİN İŞLEMEYE BAŞLAMASI VE SONA ERMESİ 458 A- Davanın Görevsiz Yargı Yerine Açılması 461 B- Görevsiz Yargı Yerinde Açılan Davanın İdari Dava Açma Süresi İçinde Açılması İ C- Görevsiz Yargı Yerinin Görevsizlik Karan Vermesi * D- Görevli Yargı Yerinde Otuz Gün İçinde Davanın Açılması <■ XIII- İDARİ YARGI KARARLARININ YERİNE GETİRİLMEMESİ HALİNDE DAVA AÇMA SÜRELERİNİN İŞLEMEYE BAŞLAMASI VE SONA ERMESİ t A- İptal Davaları Bakımından ′ 1- İdareye Karşı Başvurulabilecek Yollar ve Süresi ı 2. Kamu Görevlisine Karşı Başvurulabilecek Yollar ve Süresi .... i B- Tam Yargı Davaları Bakımından i 1- İdareye Karşı Başvurulabilecek Yollar ve Süresi i 2- Kamu Görevlisine Karşı Başvurulabilecek Yollar ve Süresi .... ′ SONUÇ KAYNAKÇA
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı