Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar


Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Aralık (80)      Kasım (60)      Ekim (124)      Eylül (80)

İdarenin Yasama Tarafından Denetlenmesi

İdarenin Yasama Tarafından Denetlenmesi



Sayfa Sayısı
:  
166
Kitap Ölçüleri
:  
16x23 cm
Basım Yılı
:  
2011
ISBN NO
:  
9786054396634

760,00 TL









GÄ°RÄ°Åž






İdarenin denetlenmesi, hukuk devleti ilkesinin temel koşullarından biridir. Kamu gücüne sahip idare karşısında bireyin hak ve özgürlüklerinin korunması ve idari faaliyetlerin aksamadan yürütülebilmesi için, etkili bir denetim zorunludur. Aksi halde keyfi bir idare anlaşıyışından söz edilir. İdarenin denetimi kadar, denetim usulleri ve etkinliği de önemlidir. Şüphesiz, idarenin en etkin denetim yolu yargısal denetimdir. Ancak tarihsel süreç içinde yargısal denetimin denetim yollarının ortaya çıkması zaman almıştır. Yargısal denetimin ortaya çıkması, yargısal olmayan denetim yollarını sona erdirmediği gibi idarenin yargısal olmayan denetim yollarının etkinliğini arttırma arayışı da her zaman olmuştur.






İdarenin yargısal olmayan denetim yollarından biri de, idarenin yasama organı tarafından denetlenmesidir. Bu denetim yolu genellikle yasamanın yürütmeyi denetlemesi şeklinde ifade edilmektedir. Yürütmenin bazı faaliyetlerinin hükümet fonksiyonu kapsamıda kaldığı kabul edilmekte ise de, yürütmenin bunun dışında kalan diğer işlem ve eylemleri idare fonksiyonu kapsamında kalmaktadır. Bu nedenle, yürütme organının denerimi, hükümet fonksiyonu alanına giren işler istisna tutulur ise, aynı zamanda idarenin denetlenmesi anlamına gelmektedir.






Parlamenter sistem; yasamanın, yine yasama içinden çıkan Hükükümeti, millet adına denetlemesi, hükümet faaliyetleri konu-sunda bilgi talep etmesi ve gerektiğinde yine bu denetim yollarını kullanarak hükümeti düşürebilmesini öngörmektedir. Bu nedenle, yasama denetimi, çeşitli zaaflarına rağmen, günümüzde de etkinliğini ve önemini devam ettiren ve parlamenter sistemin işleyişini sağlayan bir önemli bir denetim yoludur.






Genellikle bir anayasa hukuku meselesi olarak görülen yasama organının hükümeti denetlemesi, denetim konusu olan faaliyetlerin büyük ölçüde idari işlem ve eylemlerden oluşması nedeniyle idare hukukunun da alanına girdiğine kuşku bulunmamaktadır. Bu nedenledir ki idarenin denetiminin incelendiği çalışmalarda idarenin yasama organları tarafından denetlenmesi, yargısal olmayan bir denetim yolu olarak kabul edilmektedir.







Dolayısıyla bu denetim sadece siyasi bir denetim değil aynı zamanda idarenin hukuka bağlılığını sağlamaya ve idari faaliyetlerin düzenli bir şekilde yürütülmesine de etki eden bir denetim yolu olarak görülmelidir. Bu nedenle çalışmamızda, yasama organının idareyi denetleme yetkisi, idare hukuku bakışı ile ele alınmıştır.







Öncelikle idarenin denetlenmesinin anlam ve kapsamı üzerinde durulmuş, bilahare, meclisin doğrudan ve dolaylı denetim yolalrı üzerinde durulmuştur. Meclis denetiminin sonuçları, zaafları, etkinliği gibi sorunlar da çalışmada irdelenmeye çalışılmıştır.








İÇİNDEKİLER :








ÖNSÖZ.........................................................................................................vii
İÇİNDEKİLER............................................................................................ ix
KISALTMALAR.........................................................................................xv
GÄ°RÄ°Åž................................................................................................................1







Ön Bölüm





GENEL OLARAK Ä°DARENÄ°N
DENETLENMESÄ°






I. Ä°DARENÄ°N DENETLENMESÄ°.........................................................3
1. Ä°DARE VE DENETÄ°M KAVRAMLARI...................................3
A. Ä°dare...........................................................................................3
B. Denetim....................................................................................4
2. HUKUK DEVLETÄ° VE Ä°DARENÄ°N
DENETLENMESÄ° ........................................................................5
3. Ä°DARENÄ°N DENETLENMESÄ°NÄ°N
ULUSLARARASI BOYUTU......................................................7
II. Ä°DARENÄ°N DENETLENMESÄ° YOLLARI................................. 12
1. Ä°DARÄ° DENETÄ°M...................................................................... 12
A. HiyerarÅŸi................................................................................. 13
B. Ä°dari Vesayet.......................................................................... 14
C. Devlet Denetleme Kurulu.................................................. 15
D. Mali Denetim........................................................................ 16
2. BASKI GRUPLARI VE KAMUOYU DENETÄ°MÄ°............. 17
3. YARGI DENETÄ°MÄ°.................................................................... 20
4. BAÄžIMSIZ Ä°DARÄ° OTORÄ°TELER ELÄ°YLE
Ä°DARENÄ°N DENETLENMESÄ° ............................................. 22








Birinci Bölüm





YASAMA DENETÄ°MÄ°









I. YASAMA DENETİMİNİN GELİŞİMİ......................................... 25
1. Ä°NGÄ°LTEREÂ’DE ......................................................................... 25
2. TÃœRK PARLAMENTO TARÄ°HÄ°NDE................................. 27
A. Osmanlı Dönemi.................................................................. 27
a. 1.Meşrutiyet Dönemi................................................. 27
b. 2.Meşrutiyet Dönemi................................................. 29
B. Meclis Hükümeti (1921 Anayasası) Dönemi................ 30
C. 1924 Anayasası Dönemi..................................................... 32
D. Tek Parti Döneminde “Parti Müfettişliği”
Kurumu ................................................................................. 32
E. 1961 Anayasası Dönemi..................................................... 34
II. YASAMA DENETÄ°MÄ°NÄ°N KAPSAMI VE
NİTELİĞİ ........................................................................................... 35
1. YASAMA VE YÃœRÃœTME Ä°LÄ°ÅžKÄ°LERÄ°
AÇISINDAN YASAMA DENETİMİ..................................... 36
A. Parlamenter Rejimde........................................................... 37
B. Başkanlık Rejiminde............................................................ 38
2. YASAMA DENETÄ°MÄ°NÄ°N KAPSAMI................................. 39
3. YASAMA DENETİMİNİN NİTELİĞİ................................. 41
4. YASAMA DENETÄ°MÄ°NÄ°N YAPTIRIMI.............................. 42
5. YASAMA DENETÄ°MÄ°NÄ°N YAPILDIÄžI YER..................... 44








İkinci Bölüm






MECLÄ°SÄ°N DOÄžRUDAN DENETÄ°M
YOLLARI







I.SORU.................................................................................................... 45
1. TANIMI VE KAPSAMI............................................................. 45
2. ÅžEKÄ°L KOÅžULLARI.................................................................. 46
3.KONUSU...................................................................................... 47
4. SORU ÖNERGESİNİN GÖRÜŞÜLME USULÜ ............. 50
A. Sözlü Sorular......................................................................... 50
B. Yazılı Sorular ........................................................................ 51
5. BAÅžKANLIKTAN SORULAR................................................ 53
II. GENSORU........................................................................................... 54
1. TANIM.......................................................................................... 54
2. GENSORU ÖNERGESİNİN KONUSU VE
KOÅžULLARI............................................................................... 55
A. Konusu................................................................................... 55
B. Koşulları................................................................................. 59
3. GENSORU ÖNERGESİNİN GÖRÜŞÜLME
USULÜ.......................................................................................... 59
4. GENSORUNUN SORUDAN FARKI................................... 61
III. GENEL GÖRÜŞME.......................................................................... 62
1. TANIMI VE KONUSU............................................................. 62
2. NİTELİĞİ..................................................................................... 63
3. KOÅžULLARI............................................................................... 64
4. GÖRÜŞÜLME USULÜ............................................................ 65
IV. MECLÄ°S ARAÅžTIRMASI................................................................ 66
1. TANIM.......................................................................................... 66
2. MECLÄ°S ARAÅžTIRMASI TÃœRLERÄ°.................................... 67
A. Yasama Araştırması.............................................................. 67
B. Seçim Araştırması................................................................ 69
C. Siyasi Araştırma.................................................................... 70
a. Tanımı ve Konusu....................................................... 70
b. Koşulları........................................................................ 71
c. Meclis Araştırma Komisyonu.................................. 71
aa. Meclis Araştırma Komisyonunun Niteliği.... 71
bb. Komisyonun KuruluÅŸu....................................... 72
cc. Komisyonun Çalışma Yeri................................. 72
dd. Komisyonun Çalışma Süresi............................. 72
ee. Komisyonun Yetkileri......................................... 73
ff. Meclis Araştırmasının Sonucu ........................ 75
V. MECLÄ°S SORUÅžTURMASI........................................................... 77
1. TANIMI VE NİTELİĞİ............................................................ 77
A. Tanımı.................................................................................... 77
B. NiteliÄŸi.................................................................................... 77
2. KAPSAMI..................................................................................... 79
3. KOÅžULLARI............................................................................... 82
4. ÖNERGENİN GÖRÜŞÜLME USULÜ............................... 83
5. MECLÄ°S SORUÅžTURMASI KOMÄ°SYONU....................... 84
A. Komisyonun KuruluÅŸu........................................................ 84
B. Komisyonun Çalışma Usulü ve Süresi............................. 85
C. Komisyonun Yetkileri......................................................... 86
D. Komisyon Çalışmalarının Sonuçlandırılması................ 87
6. YÃœCE DÄ°VAN.............................................................................. 89
A. Tanımı ve Niteliği................................................................. 89
B. Yüce Divan Kararları........................................................... 91









Üçüncü Bölüm






YASAMANIN DÄ°ÄžER DENETÄ°M YOLLARI










I. MECLÄ°SÄ°N DENETÄ°M FONKSÄ°YONU DA
İÇEREN FAALİYETLERİ............................................................... 93
1. MECLÄ°S KOMÄ°SYONLARI.................................................... 94
2. YASALARIN YAPILMA SÃœRECÄ°.......................................... 96
3. KANUN HÃœKMÃœNDE KARARNAMELERÄ°N
DENETLENMESÄ°...................................................................... 97
4. MALÄ° Ä°ÅžLEV..............................................................................100
5. GÃœVENOYU VE GÃœVEN Ä°STEMÄ°.....................................103
II. DENETİM AMAÇLI MECLİS KOMİSYONLARI.................105
1. Ä°NSAN HAKLARINI Ä°NCELEME KOMÄ°SYONU.........105
A. Komisyonun KuruluÅŸu......................................................106
B. Komisyonun Görev ve Yetkileri......................................107
a. Görevleri......................................................................107
b. Yetkileri........................................................................109
C. Komisyonun Çalışma Usulü............................................109
D. Komisyona Yapılan Bireysel Başvurular .......................110
E. Komisyon Faaliyetlerinin Denetim Etkisi ve
Sorunlar................................................................................113
2. DİLEKÇE KOMİSYONU......................................................113
A. Dilekçe Hakkının Gelişimi...............................................114
B. Dilekçe Hakkının Niteliği ve Diğer Denetim
Yollarından Farkı ...............................................................116
C. Komisyona Başvuru Koşulları.........................................117
D. Dilekçe Komisyonunun Kuruluşu ve Çalışma
Usulü.....................................................................................119
3. KÄ°T KOMÄ°SYONU..................................................................120
A. Denetimin Amacı ve Kapsamı.........................................120
B. Komisyonun KuruluÅŸu......................................................122
C. Komisyonun Çalışma Usulü ve Yetkileri.......................123
D. Komisyon Çalışmalarının Sonucu..................................125
a. İbra Kararı...................................................................125
b. Şartlı İbra Kararı........................................................126
c. İbra Etmeme Kararı..................................................126
d. Genel Görüşmeye Sunma Kararları......................127
E. Raporun TBMM’de Görüşülmesi..................................127
4. TBMM HESAPLARINI Ä°NCELEME
KOMÄ°SYONU...........................................................................128
A. Meclis Ä°daresinin Denetlenmesi......................................128
B. HİK’nun Kuruluşu ve Çalışmaları..................................130
C. Komisyonun Görevleri.....................................................130
a. Harcamaların Denetlenmesi..................................130
b. Eşya ve Demirbaşların Denetlenmesi.................. 131
III. MECLÄ°S ADINA DENETÄ°M YAPAN ORGANLAR .............131
1. SAYIÅžTAY...................................................................................131
A. Tanımı ve Niteliği...............................................................131
B. Sayıştay’ın Görevleri.........................................................133
C. Sayıştay ve Parlamento .....................................................136
2. OMBUDSMAN .......................................................................137
A. Ombudsman Kavramı ve Ortaya Çıkışı........................139
B. İngiliz Ombudsmanı : Parlamento Komiseri...............140
a. Kişisel Statüsü............................................................ 141
b. Görevi ve Yetkileri..................................................... 142
c. Çalışma Usulü............................................................144
aa. Başvuru Koşulları..............................................144
bb. Başvuruları İncelemesi..................................... 145
C. Parlamento Komiserinin Faaliyetlerinin Denetim
Etkisi.....................................................................................147
D. Türkiye İçin Ombudsman: Kamu Denetçiliği
Kurumu................................................................................148





SONUÇ.......................................................................................................155




KAYNAKÇA.............................................................................................159