Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
İdarenin Doğal Gaz Piyasasını Düzenleme Faaliyeti
İdarenin Doğal Gaz Piyasasını Düzenleme Faaliyeti
Ahmet YAYLA
Sayfa Sayısı
:
389
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2013
ISBN NO
:
9786054687886
1.680,00
TL
Yrd. Doç.Dr. Ahmet Yayla
1975 yılında İstanbul\\\\\\\′da doğdu. İlk öğrenimini Yeşilbahar İlkokulunda, orta okul ve liseyi Kadıköy Anadolu Lisesi nde tamamladıktan sonra İs¬tanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi. \\\\\\\"İdarenin Kusursuz So¬rumluluğu\\\\\\\" başlığını taşıyan çalışması ile İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Haklan Hukuku Yüksek Lisans Programı ndan master derecesi aldı. İstan¬bul Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Programı nı \\\\\\\"İdarenin Doğal Gaz Piyasasını Düzenleme Faaliyeti\\\\\\\" adlı doktora tezi çalışması ile bitirerek doktor unvanı aldı. Master ve doktora yıllarında aynı zamanda İstanbul Kültür Üniversitesinde ve İstanbul Bahçeşehir Üniversitesinde İdare Hukuku araştırma görevlisi olarak çalışan Ahmet Yayla, halen, İstanbul Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi nde İdare Hukuku dersleri vermektedir.
GİRİŞ
02.05.2001 Tarihli ve 24390 Sayılı Resmi Gazete\\\\\\\′de yayımlanarakyürür-lüğe giren 4646 Sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunundan (Elektrik Piyasasında Değişiklik Yapılması Ve Doğal Gaz Piyasası Hakkında Kanun) (DPK) önce Türkiye doğal gaz piyasası, 397 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile düzenlenmişti. Bu kanun hükmünde kararname dağıtım faaliyeti dışında doğal gaz piyasası faaliyetlerinin Boru Hatları İle Petrol Taşıma Anonim Şirketi\\\\\\\′nin (BOTAŞ) tekelinde yürütülmesini öngörmüştü. Dağıtım faaliyeti ise belediyeler ve özel şirketlerce yürütülmekteydi.1 4646 Sayılı Kanunun yürürlüğe girmesi ile bu rejim değişmiştir. Doğal gazın sağlanma¬sına yönelik faaliyetlerin birbirinden ayrılarak özel ya da kamu tüzel kişileri tarafından lisansa tabi olarak yürütülmesi öngörülmüştür. 4646 Sayılı Kanun aynı zamanda Elektrik Piyasası Kurumunun adını Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) olarak değiştirmiş ve doğal gaz piyasasını düzenleme ve denetleme görevini de bu Kuruma vermiştir.2
Sonuç olarak, özel ya da kamu tüzel kişilerinin piyasa faaliyetinde bulunabilecekleri bir piyasa ortaya çıkmıştır. Piyasayı düzenlemek ve denetlemekle görevli idare de bizzat piyasa faaliyeti yürütme yetkisi ol¬mayan EPDK\\\\\\\′dur.
Çalışmamızın ana başlığı \\\\\\\"İdarenin Doğal Gaz Piyasasını Düzenleme Faaliyetindir. \\\\\\\"Düzenleme\\\\\\\" kavramı sadece idarenin düzenleme yapması yani \\\\\\\"kural koyması\\\\\\\" anlamına gelmemektedir. Anayasa\\\\\\\′nın 8. madde¬sinde yürütmeyi \\\\\\\"yetki ve görev\\\\\\\" olarak nitelemesi ve 123. maddesinin birinci fıkrasındaki \\\\\\\"İdare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir.\\\\\\\" hükmünden hareketle idarenin \\\\\\\"asli\\\\\\\" düzenleme yetkisine sahip olduğunu kabul etmek güçtür.3 Anayasa Mahkemesi de bu görüştedir.4 Şu halde Doğalgaz piyasası önce yasama tarafından düzenlenmekte ve idarenin düzenleme alanının çerçevesi ile doğalgaz pi¬yasası faaliyetlerine ilişkin temel ilkeler ilgili kanunlarda yer almaktadır.5
Bu nedenle doğalgaz piyasası ile ilgili hukuki incelememize başlarken öncelikle yasamanın bu konuda nasıl bir düzenleme getirdiğini değer¬lendirmek gereklidir. Bu değerlendirme konuya ilişkin temel kavramları ortaya koymak ve kanunkoyucunun iradesinin hangi nitelikte bir piyasa oluşturmayı amaçladığını anlamak bakımından zorunludur. İdarenin bu piyasa içerisindeki rolü ve faaliyetleri ancak bu değerlendirme sonu¬cunda belirginleşebilir. \\\\\\\"Düzenleme\\\\\\\" aynı zamanda denetleme kavramı ile de ilişkilidir.6 İdarenin doğal gaz piyasasını düzenlemesinden bah¬sedebilmek için yapılan düzenlemeye uyulmasının sağlanması gerekir.7 Bu nedenle çalışma konumuzu \\\\\\\"piyasa faaliyetlerin düzenlenmesi\\\\\\\" ve \\\\\\\"bu faaliyetlerin denetimi\\\\\\\"; özetle, \\\\\\\"düzenleme\\\\\\\" ve \\\\\\\"denetleme\\\\\\\" başlıkları altında iki ana bölümde incelemenin doğru olacağını düşünüyoruz.
DPK, lisans rejimi öngördüğü piyasa faaliyetleri ile birlikte bazı yardımcı faaliyetlere ilişkin düzenleme de getirmiştir. Kanunun 5. mad¬desinde \\\\\\\"yapım ve hizmet faaliyetleri\\\\\\\" başlığı altında bu yardımcı faali¬yetlerin \\\\\\\"sertifika\\\\\\\" yöntemiyle yürütülmeleri hükme bağlanmıştır. Piyasa faaliyeti sayılmadıkları için sertifikaya tabi bu faaliyetler çalışmamızın kapsamı dışında tutulmuştur.
DPK\\\\\\\′nda piyasa faaliyetlerinin kamu hizmeti olduklarına ilişkin bir nitelemede bulunulmamıştır. Bu nedenle birinci bölümde, faaliyetlerin niteliklerini belirlemek için öğretinin görüşleri ve yüksek yargı yerlerinin içtihadları ile ortaya çıkan kamu hizmeti ölçütlerine ilişkin bir değerlen¬dirme yapılacaktır.
Bu değerlendirmede doğal gaz piyasasının bir ağ endüstrisi olduğu dikkate alınmalıdır.8 Başka bir anlatımla birbiri ile yakından bağlantılı pi¬yasa faaliyetlerinin bir bütün olarak ele alınması zorunludur. Bu nedenle öncelikle bir bütün olarak doğal gaz piyasası faaliyetlerinin kamu hizmeti niteliği sorgulanacaktır. Bu bütün içerisinde bulunan lisansa tabi faaliyet¬lerin birer kamu hizmeti olup olmadıkları ise ayrıca değerlendirilmelidir.
Kamu hizmeti ölçütlerine ilişkin değerlendirmeyi takiben, piyasa faali¬yetlerinin yürütülmesi yöntemi üzerinde durulmalıdır. Eski dilde \\\\\\\"ruhsat\\\\\\\" ya da türkçeleştirilmiş haliyle \\\\\\\"izin\\\\\\\" idarenin aynı adla anılan kolluk fa¬aliyeti ile ilgili yöntemini akla getirmektedir. Bu nedenle maddi açıdan bir değerlendirme yapılarak DPK\\\\\\\′nun öngördüğü \\\\\\\"lisanslarım kamu hizmetinin yürütülmesi yöntemi olarak vasıflandırımasınm mümkün olup olmadığı tartışılmalıdır. Lisans yöntemi imtiyaz sözleşmeleri ile de benzerlik taşımaktadır. Bu nedenle iki yöntemin karşılaştırılması, aradaki benzerliklerin ve farkların ortaya çıkarılması gerekir.
DPK\\\\\\\′nun doğal gaz piyasasındaki bazı lisans sahiplerine kamu mal¬larından yararlanma hakkı tanıması akla iki olasılığı getirmektedir: Bazı lisansa tabi faaliyetler virtüel kamu hizmeti olabilir. Yahut da kamu mal¬larından yararlanmak bu faaliyetlerin esasında kamu hizmeti niteliğinde olmalarının bir sonucudur. Bu iki olasılıktan hangisinin doğru olabilece¬ğini belirleyebilmek için bu konunun da ayrı bir başlık altında ele alınma¬sı zorunludur. Kamu mallarından yararlanma konusu aynı zamanda akla bizatihi doğal gazın hangi nitelikte menkul bir mal olabileceği sorusunu getirmektedir. Aynı başlık altında bu soruya da cevap aranabilir.
Piyasa faaliyetleri içerisinde hangilerinin kamu hizmeti niteliği taşyabileceklerine ilişkin değerlendirme aynı zamanda DPK ve ilgili düzenlemeler ışığında bu faaliyetlerin mahiyetlerinin de belirlenmesini gerektirir. Çalışmamızın birinci bölümünde son olarak bu konu üzerinde durulacaktır.
DPK, piyasa faaliyetlerinin denetimi konusunda EPDK\\\\\\\′nu görev¬lendirmiştir. Öncelikle denetimle görevli idarenin piyasa karşısındaki hukuksal durumunun sorgulanması gerekir. EPDK, bir bağımsız idari otoritedir. Öğretide bazı müellifler EPDK gibi bağımsız kurumların yürüttüğü faaliyetleri ifade etmek için \\\\\\\"regülasyon\\\\\\\" kelimesini kullan¬maktadır.9 Yüksek yargı yerlerinin kararlarında ise bu kavram kullanıl¬mamaktadır. Biz, inceleyebildiğimiz Anayasa Mahkemesi kararlarından sadece bir tanesinde regülasyon kelimesine rastlayabildik. Ancak bu kararda da kavrama ilişkin bir tanımlama yapılmamıştır.10 Danıştayın da sadece bir kararında bu kelimenin esasa ilişkin bölüme yansıdığını tesbit edebildik\\\\\\\".
Öte yandan Anayasa Mahkemesi ve Danıştay tarafından bağımsız idari otoritelerin faaliyetlerini nitelemek için genellikle \\\\\\\"düzenleme ve denetleme\\\\\\\" kavramları tercih edilmektedir12. Bir Anayasa Mahkemesi Kararına göre Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu\\\\\\\′nun faaliyeti \\\\\\\"düzenle¬me ve denetleme\\\\\\\"\\\\\\\′dir13. Öğretide de bazı müellifler regülasyon kavramı¬nın \\\\\\\"düzenleme ve denetleme\\\\\\\" anlamına geldiğine işaret etmektedirler14.
1982 Anayasasının 133. maddesinin 4. fıkrasında Radyo ve Televiz¬yon Üst Kurulu\\\\\\\′na ilişkin esaslar hüküm altına alınırken \\\\\\\"düzenleme ve denetleme\\\\\\\" kavramları kullanılmıştır. Bağımsız idari ototriteler ile ilgili kanunlarda da \\\\\\\"düzenleme ve denetleme\\\\\\\" tabiri tercih edilmiştir15. Biz de yasama organının tercihi ve yüksek yargı yerlerinin kararları ışığında yabancı kökenli \\\\\\\"regülasyon\\\\\\\" kelimesi yerine \\\\\\\"düzenleme ve denetleme\\\\\\\" kavramlarını kullanmanın doğru olacağı kanaatindeyiz.
Çalışmamızın ikinci bölümünde öncelikle Anayasanın ilgili hüküm¬leri ve Yüksek Makemelerin kararlan ışığında EPDK\\\\\\\′nun faaliyetinin hangi esaslara dayandığına ilişkin bir sorgulamada bulunulacaktır. Bu sor¬gulama denetim faaliyetinin kapsamının belirlenmesi yanında öğretide bağımsız kurumların işlevlerini belirtmek için kullanılan \\\\\\\"regülasyon\\\\\\\"\\\\\\\′un \\\\\\\"yeni\\\\\\\" bir kavram olup olmadığını belirlemek bakımından da gereklidir.
Doğal gaz piyasası faaliyetlerinin lisansa bağlanmaları bir tür ön de¬netim niteliği taşımakla birlikte DPK ve ilgili diğer düzenlemelerden esas denetimin \\\\\\\"kamu hizmeti ilkeleri\\\\\\\" ile ilgili olduğu anlaşılmaktadır. Özel¬likle Kamu hizmeti niteliğinde görülebilecek piyasa faaliyetleri üzerinde EPDK\\\\\\\′nun denetim ve gözetimi bu faaliyetlerin kamu hizmeti ilkelerine uygun olarak yürütülmelerini kapsamına almaktadır. Bu nedenle \\\\\\\"kamu hizmeti ilkelerine ilişkin denetim\\\\\\\" başlığı altında bu denetim türünün ele alınması gerekir.
EPDK\\\\\\\′nun denetim faaliyeti aynı zamanda lisans sahipleri ile diğer kişiler arasında yapılan sözleşmelere belirli bir ölçüde müdahaleyi de içermektedir. Müdahale olgusunun İdare Hukuku açısından önem arz eden yönü bu sözleşmeleri idari nitelikte görmeyi gerektirip gerektirme-mesidir. Özellikle bu nedenle konu değerlendirilmelidir.
Denetim faaliyetinin araçları şüphesiz ki EPDK\\\\\\\′nun işlemleridir. Sözleşmelere müdahale konusunu takiben işlemler konusu üzerinde du¬rulacaktır. EPDK\\\\\\\′nun tüm işlemlerini ele almak sayıca çok olmaları nede¬niyle güçtür. Aynı zamanda çalışmamızın kapsamının aşılması sonucunu doğuracağı için yaptırımlar başta olmak üzere işlemler içerisinde önemli sayılabilecek olanları üzerinde durulacaktır.
EPDK\\\\\\\′nun denetim faaliyeti aynı zamanda kamu düzeninin unsurla¬rından \\\\\\\"güvenlik\\\\\\\" ve \\\\\\\"esenlik\\\\\\\" ile ilişkilendirilirse \\\\\\\"çevrenin korunması\\\\\\\"\\\\\\\′nı da kapsamaktadır. Denetim faaliyetinin mahiyetinin kavranabilmesi için bu konularla ilgili düzenlemelere de değinilmelidir.
Denetim konusunda akla şu soru gelmektedir: Piyasa faliyetlerinin denetimi konusunda tek yetkili EPDK mudur? Bu soru yetki çatışması meselesini gündeme getirmektedir. EPDK\\\\\\\′nun \\\\\\\"bağımsız\\\\\\\" idari otorite niteliği nedeniyle, ayrı bir başlık altında, yetki çatışması olasılıkları ve bun¬ların çözümüne yönelik bir yaklaşımda bulunmak kanaatimizce gereklidir.
Doğal gaz piyasası, EPDK yanında, bağımsız denetim kuruluşları tarafından da denetlenebilmektedir. İdarenin denetim faaliyeti ile ilişkili olması nedeniyle çalışmamızın ikinci bölümünde son olarak bağımsız denetim faaliyetinden bahsedeceğiz.
ÖNSÖZ
4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunundan önceki düzenlemede, dağıtım faaliyeti dışındaki doğal gaz faaliyetleri Boru Hatları ile Petrol Ta¬şıma Anonim Şirketi\\\\\\\′nin tekelinde yürütülmekteydi. Doğal gaz dağıtım faaliyeti ise belediyeler ve özel şirketlerce görülmekteydi. 4646 sayılı Ka¬nun ile bu düzen önemli ölçüde değişmiştir. Birbirine bağlı faaliyetlerle bir bütün teşkil eden doğal gaz sektörünün farklı faaliyetlere bölünerek, özel ya da kamu tüzelkişileri tarafından lisansa tabi olarak yürütülmeleri öngörülmüştür. Bunun sonucunda ortaya çıkan doğal gaz \\\\\\\"piyasası\\\\\\\"nı dü¬zenleme ve denetleme görevi de Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna verilmiştir. Bu çerçevede 4646 sayılı Kanun ve ilgili diğer düzenlemele¬rin idare hukuku esasları bakımından belirli bir ölçüde değerlendirilmesi ihtiyacı ortaya çıkmıştır.
Bu çalışmam 2012 yılında Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Doktora Programında jüri üyeleri Prof. Dr. Turan Yıldırım, Prof. Dr. Erdoğan Bülbül, Prof. Dr. Bihterin Dinçkol, Prof. Dr. Hamide Zafer ve Doç Dr. Melikşah Yasin tarafından oybirliği ile doktora tezi olarak kabul edilmiştir. Katkılarından dolayı ayrı ayrı çok teşekkür ederim.
Eleştirileri ve yol göstericiliğiyle bu çalışmanın ortaya çıkmasını sağlayan tez danışmanım Prof. Dr. Turan Yıldırım\\\\\\\′dır. Kendisine min¬nettarım. Akademik hayata başlamamda ve sonrasında büyük emeği olan değerli hocalarım Prof. Dr. Tayfun Akgüner\\\\\\\′e ve Prof. Dr. Erdoğan Bülbüle sonsuz teşekkürü bir borç bilirim. Asistanlık yıllarımdan beri bana her türlü desteklerinden ötürü Bahçeşehir Üniversitesi\\\\\\\′ndeki tüm hocalarıma, çalışma arkadaşlarıma, özellikle de kürsü arkadaşım ve dos¬tum Mahmut M. Özdil\\\\\\\′e şükran borçluyum.
Tabii, bugüne kadar benden maddi ve manevi hiçbir desteği esir¬gemeyen anneciğim Ayten Yayla, babacığım Yıldızhan Yayla ve değerli ağabeyim İbrahim Gökçe Yayla\\\\\\\′ya sonsuz şükranlarımla...
Ayrıca, bu kitabın kısa süre içerisinde yayımlanmasında emeği bü¬yük olan Erol Öz başta olmak üzere tüm XII Levha Yayıncılık çalışanları¬na teşekkür ederim.
Beşiktaş, 5 Mart 2013
Yrd. Doç. Dr. Ahmet Yayla
İÇİNDEKİLER
Birinci Bölüm
DÜZENLEME
I.DÜZENLEMELERİN İDARE HUKUKU BAKIMINDAN İNCELENMESI
A.PİYASA FAALİYETLERİNİN NİTELİĞİ
1.Kamu Hizmeti Ölçütlerine İlişkin Değerlendirme
a.Bir Kamu Tüzel Kişisi Veya Özel Hukuk Kişisi Faaliyeti
b.Denetim Ve Gözetim
c.Amaç: Kamu Yararı
(1)Doğal Gaz Piyasası Faaliyetlerinde Kamu Yararı
(2)Enerji Kavramı ve Kamu Yararı / Kamu Hizmeti İlişkisi
(3)Tüm Doğal Gaz Piyasası Faaliyetleri Birer Kamu Hizmeti Midir?
2.Lisans Usulünün İdare Hukuku Bakımından İncelenmesi
(1)Lisans Alma Yükümlülüğü
(2)Lisans başvurusu
(3)Lisans Başvurusunun İncelenmesi Ve Değerlendirilmesi
(4)Lisans Süresi
(5)Lisans Bedeli Ve Katılma Payı
(6)Lisansta Değişiklik Yapılması
(7)Lisansın Yenilenmesi
(8)Lisansın Sona Ermesi
(9)Lisansın İptal Edilmesi
(10)Lisanslara İşlenmesi Gereken Hükümler
(11)Devir Yasağı
a.Kolluk Usulü Olan Ruhsat Ve DPK\′nun Lisans Rejimi
(1)Faaliyetin Kamu Düzeninin Korunması Amacını Taşıması
(2)Temel Hak Ve Hürriyetlerle İlişkisi
(3)İşlevsel Denetim
b.Lisans İle İmtiyaz Sözleşmesi Rejimlerinin Karşılaştırılması
(1)Kuruluş Ve İşleyiş
(a)Doğal Gazın Dağıtımı
(b)Doğal Gazın İletimi
(c)Doğal Gazın Depolanması
(2)Kullanıcılardan Ücret Alınması
(3)İmtiyaz Sahibine Kamu Gücü Ayrıcalığı Tanınabilmesi
(4)İdarenin Denetim Ve Gözetimi
(5)Sözleşme Niteliği
(6)Sözleşmenin Feshi ve \"Rachat\"
(7)\"Emprevizyon\" Ve \"Fait Du Prince\"
(8)İki Yöntemin Karşılaştırılmasıyla İlgili Diğer Hususlar
(9)Sonuç
B.KAMU MALLARINDAN YARARLANMA USULÜNE İLİŞKİN YAKLAŞIM
1.\"Doğal Gaz\"
2.Doğal Gaz Dışındaki Mallardan Yararlanma
3.Lisans Sahipleri Lehine Kamulaştırma Ve Sınırlı Ayni Hak Tesisi
II.KAMU HİZMETİ NİTELİĞİNDEKİ PİYASA FAALİYETLERİ
A.DAĞITIM
1.İhale Süreci
a.İhale Kararı Ve İlanı
b.İhale Komisyonunun Oluşturulması, Yeterlilik Ve Teklifler
2.Lisans Alan Şirketin Hak Ve Yükümlülükleri
a.Mülkiyet Hakkı
(1)Mülkiyetin İntikal \"Anı\"
(2)Lisans İle Mülkiyet İlişkisi
b.Dağıtım Şebekesinin Oluşturulması
c.Bağlantı Yapma Yükümlülüğü Ve Doğal Gazın Sunumu
d.Belediyenin Ortaklığa Davet Edilmesi
e.İştirak Sorunu
B.İLETİM
1.İletim Şebekesi Üzerinde Mülkiyet Hakkı
2.Doğal Gaz Nakli Yapma Yetkisi
3.Sıvılaştırılmış Doğal Gaz Taşıma Yetkisi
4.Bağlantı Yapma Yükümlülüğü
C.DEPOLAMA
1.Depolama Lisansı
2.Aynı Yer İçin Birden Fazla Depolama Lisansı Başvurusunda Bulunulması
3.Hizmet Verme Yükümlülüğü
İkinci Bölüm
DENETLEME
I.İLİŞKİLİ İDARE HUKUKU KAVRAMLARI
II.DOĞAL GAZ PİYASASI DÜZENLEMELERİNDE \"DENETİM\"
III.EPDK\′NUN DENETİM FAALİYETİ
A.Lisansa Bağlama
B.Kamu Hizmeti İlkelerine İlişkin Denetim
1.Süreklilik İlkesi
a.İletim Faaliyeti
b.Depolama
c.Dağıtım
2.Düzenlilik İlkesi
a.İletim
b.Depolama
c.Dağıtım
3.Eşitlik/Tarafsızlık İlkesi
a.İletim
b.Depolama
c.Dağıtım
4.Bedelsizlik İlkesi
a.İletim
b.Depolama
c.Dağıtım
5.Uyarlanma İlkesi
a.Lisans Alma Aşamasına İlişkin Düzenleme
b.Lisans Sahiplerini İlgilendiren Hükümler
6.Rekabet Kuralları İle Kamu Hizmeti İlkeleri Arasındaki İlişki
7.Kamu Hizmeti İlkelerinin Diğer Piyasa Faaliyetlerine Yansıması
a.İthalat
b.Toptan Satış Faaliyeti
c.İhracat
d.Yansımanın Anlamı
8.Yeni Kamu Hizmeti İlkeleri
9.Sonuç
C.Kamu Hizmeti Niteliğinin Sözleşmelere Etkisi
1.Dağıtım, İletim Ve Depolama İle İlgili Sözleşmelere Müdahale
a.Sözleşme Yapmak Mecburiyeti
b.Sözleşmelerin İçeriğine İlişkin Müdahale
2.Diğer Faaliyetlere İlişkin Sözleşmelerde Müdahalenin Azalması
D.Denetimin Araçları: EPDK\′nun İşlemleri
1.Düzenleyici İşlemler
a.Yönetmelikler
b.Tarifelerin Belirlenmesi
2.Bireysel İşlemler
a.Lisans işlemleri
b.Sisteme Giriş Ve Bağlantı Yapılmasına İlişkin Kurul Kararları
c.İdari Yaptırım Kararları
(1)Ön Araştırma
(2)Soruşturma
(3)Ön Araştırma Ve Soruşturma Yapılmasına Gerek Olmayan Durumlar
3.Vasıflandırılması Tartışmalı Olabilecek İşlemler
a.Ulusal Tüketim Tahmini
b.Serbest Tüketici Olma Sınırının Belirlenmesi
c.Ulusal İletim Şebekesi Yatırım Programının Onaylanması
d.Dağıtım Bölgesi İle İlgili Kararlar
E.Kamu Düzenine İlişkin Denetim
1.Güvenlik
2.Çevrenin Korunması
IV.DİĞER İDARELERCE PİYASAYA MÜDAHALE
A.Merkezi idare ve Yerel İdareler Karşısında EPDK
B.Rekabet Kurumunun İşlemleri
C.BOTAŞ\′ın İktisadi Devlet Teşekkülü Niteliğinin Etkisi
D.Bağımsız Denetim Kuruluşları
SONUÇ
KAYNAKÇA
1975 yılında İstanbul\\\\\\\′da doğdu. İlk öğrenimini Yeşilbahar İlkokulunda, orta okul ve liseyi Kadıköy Anadolu Lisesi nde tamamladıktan sonra İs¬tanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi. \\\\\\\"İdarenin Kusursuz So¬rumluluğu\\\\\\\" başlığını taşıyan çalışması ile İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Haklan Hukuku Yüksek Lisans Programı ndan master derecesi aldı. İstan¬bul Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Programı nı \\\\\\\"İdarenin Doğal Gaz Piyasasını Düzenleme Faaliyeti\\\\\\\" adlı doktora tezi çalışması ile bitirerek doktor unvanı aldı. Master ve doktora yıllarında aynı zamanda İstanbul Kültür Üniversitesinde ve İstanbul Bahçeşehir Üniversitesinde İdare Hukuku araştırma görevlisi olarak çalışan Ahmet Yayla, halen, İstanbul Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi nde İdare Hukuku dersleri vermektedir.
GİRİŞ
02.05.2001 Tarihli ve 24390 Sayılı Resmi Gazete\\\\\\\′de yayımlanarakyürür-lüğe giren 4646 Sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunundan (Elektrik Piyasasında Değişiklik Yapılması Ve Doğal Gaz Piyasası Hakkında Kanun) (DPK) önce Türkiye doğal gaz piyasası, 397 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile düzenlenmişti. Bu kanun hükmünde kararname dağıtım faaliyeti dışında doğal gaz piyasası faaliyetlerinin Boru Hatları İle Petrol Taşıma Anonim Şirketi\\\\\\\′nin (BOTAŞ) tekelinde yürütülmesini öngörmüştü. Dağıtım faaliyeti ise belediyeler ve özel şirketlerce yürütülmekteydi.1 4646 Sayılı Kanunun yürürlüğe girmesi ile bu rejim değişmiştir. Doğal gazın sağlanma¬sına yönelik faaliyetlerin birbirinden ayrılarak özel ya da kamu tüzel kişileri tarafından lisansa tabi olarak yürütülmesi öngörülmüştür. 4646 Sayılı Kanun aynı zamanda Elektrik Piyasası Kurumunun adını Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) olarak değiştirmiş ve doğal gaz piyasasını düzenleme ve denetleme görevini de bu Kuruma vermiştir.2
Sonuç olarak, özel ya da kamu tüzel kişilerinin piyasa faaliyetinde bulunabilecekleri bir piyasa ortaya çıkmıştır. Piyasayı düzenlemek ve denetlemekle görevli idare de bizzat piyasa faaliyeti yürütme yetkisi ol¬mayan EPDK\\\\\\\′dur.
Çalışmamızın ana başlığı \\\\\\\"İdarenin Doğal Gaz Piyasasını Düzenleme Faaliyetindir. \\\\\\\"Düzenleme\\\\\\\" kavramı sadece idarenin düzenleme yapması yani \\\\\\\"kural koyması\\\\\\\" anlamına gelmemektedir. Anayasa\\\\\\\′nın 8. madde¬sinde yürütmeyi \\\\\\\"yetki ve görev\\\\\\\" olarak nitelemesi ve 123. maddesinin birinci fıkrasındaki \\\\\\\"İdare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir.\\\\\\\" hükmünden hareketle idarenin \\\\\\\"asli\\\\\\\" düzenleme yetkisine sahip olduğunu kabul etmek güçtür.3 Anayasa Mahkemesi de bu görüştedir.4 Şu halde Doğalgaz piyasası önce yasama tarafından düzenlenmekte ve idarenin düzenleme alanının çerçevesi ile doğalgaz pi¬yasası faaliyetlerine ilişkin temel ilkeler ilgili kanunlarda yer almaktadır.5
Bu nedenle doğalgaz piyasası ile ilgili hukuki incelememize başlarken öncelikle yasamanın bu konuda nasıl bir düzenleme getirdiğini değer¬lendirmek gereklidir. Bu değerlendirme konuya ilişkin temel kavramları ortaya koymak ve kanunkoyucunun iradesinin hangi nitelikte bir piyasa oluşturmayı amaçladığını anlamak bakımından zorunludur. İdarenin bu piyasa içerisindeki rolü ve faaliyetleri ancak bu değerlendirme sonu¬cunda belirginleşebilir. \\\\\\\"Düzenleme\\\\\\\" aynı zamanda denetleme kavramı ile de ilişkilidir.6 İdarenin doğal gaz piyasasını düzenlemesinden bah¬sedebilmek için yapılan düzenlemeye uyulmasının sağlanması gerekir.7 Bu nedenle çalışma konumuzu \\\\\\\"piyasa faaliyetlerin düzenlenmesi\\\\\\\" ve \\\\\\\"bu faaliyetlerin denetimi\\\\\\\"; özetle, \\\\\\\"düzenleme\\\\\\\" ve \\\\\\\"denetleme\\\\\\\" başlıkları altında iki ana bölümde incelemenin doğru olacağını düşünüyoruz.
DPK, lisans rejimi öngördüğü piyasa faaliyetleri ile birlikte bazı yardımcı faaliyetlere ilişkin düzenleme de getirmiştir. Kanunun 5. mad¬desinde \\\\\\\"yapım ve hizmet faaliyetleri\\\\\\\" başlığı altında bu yardımcı faali¬yetlerin \\\\\\\"sertifika\\\\\\\" yöntemiyle yürütülmeleri hükme bağlanmıştır. Piyasa faaliyeti sayılmadıkları için sertifikaya tabi bu faaliyetler çalışmamızın kapsamı dışında tutulmuştur.
DPK\\\\\\\′nda piyasa faaliyetlerinin kamu hizmeti olduklarına ilişkin bir nitelemede bulunulmamıştır. Bu nedenle birinci bölümde, faaliyetlerin niteliklerini belirlemek için öğretinin görüşleri ve yüksek yargı yerlerinin içtihadları ile ortaya çıkan kamu hizmeti ölçütlerine ilişkin bir değerlen¬dirme yapılacaktır.
Bu değerlendirmede doğal gaz piyasasının bir ağ endüstrisi olduğu dikkate alınmalıdır.8 Başka bir anlatımla birbiri ile yakından bağlantılı pi¬yasa faaliyetlerinin bir bütün olarak ele alınması zorunludur. Bu nedenle öncelikle bir bütün olarak doğal gaz piyasası faaliyetlerinin kamu hizmeti niteliği sorgulanacaktır. Bu bütün içerisinde bulunan lisansa tabi faaliyet¬lerin birer kamu hizmeti olup olmadıkları ise ayrıca değerlendirilmelidir.
Kamu hizmeti ölçütlerine ilişkin değerlendirmeyi takiben, piyasa faali¬yetlerinin yürütülmesi yöntemi üzerinde durulmalıdır. Eski dilde \\\\\\\"ruhsat\\\\\\\" ya da türkçeleştirilmiş haliyle \\\\\\\"izin\\\\\\\" idarenin aynı adla anılan kolluk fa¬aliyeti ile ilgili yöntemini akla getirmektedir. Bu nedenle maddi açıdan bir değerlendirme yapılarak DPK\\\\\\\′nun öngördüğü \\\\\\\"lisanslarım kamu hizmetinin yürütülmesi yöntemi olarak vasıflandırımasınm mümkün olup olmadığı tartışılmalıdır. Lisans yöntemi imtiyaz sözleşmeleri ile de benzerlik taşımaktadır. Bu nedenle iki yöntemin karşılaştırılması, aradaki benzerliklerin ve farkların ortaya çıkarılması gerekir.
DPK\\\\\\\′nun doğal gaz piyasasındaki bazı lisans sahiplerine kamu mal¬larından yararlanma hakkı tanıması akla iki olasılığı getirmektedir: Bazı lisansa tabi faaliyetler virtüel kamu hizmeti olabilir. Yahut da kamu mal¬larından yararlanmak bu faaliyetlerin esasında kamu hizmeti niteliğinde olmalarının bir sonucudur. Bu iki olasılıktan hangisinin doğru olabilece¬ğini belirleyebilmek için bu konunun da ayrı bir başlık altında ele alınma¬sı zorunludur. Kamu mallarından yararlanma konusu aynı zamanda akla bizatihi doğal gazın hangi nitelikte menkul bir mal olabileceği sorusunu getirmektedir. Aynı başlık altında bu soruya da cevap aranabilir.
Piyasa faaliyetleri içerisinde hangilerinin kamu hizmeti niteliği taşyabileceklerine ilişkin değerlendirme aynı zamanda DPK ve ilgili düzenlemeler ışığında bu faaliyetlerin mahiyetlerinin de belirlenmesini gerektirir. Çalışmamızın birinci bölümünde son olarak bu konu üzerinde durulacaktır.
DPK, piyasa faaliyetlerinin denetimi konusunda EPDK\\\\\\\′nu görev¬lendirmiştir. Öncelikle denetimle görevli idarenin piyasa karşısındaki hukuksal durumunun sorgulanması gerekir. EPDK, bir bağımsız idari otoritedir. Öğretide bazı müellifler EPDK gibi bağımsız kurumların yürüttüğü faaliyetleri ifade etmek için \\\\\\\"regülasyon\\\\\\\" kelimesini kullan¬maktadır.9 Yüksek yargı yerlerinin kararlarında ise bu kavram kullanıl¬mamaktadır. Biz, inceleyebildiğimiz Anayasa Mahkemesi kararlarından sadece bir tanesinde regülasyon kelimesine rastlayabildik. Ancak bu kararda da kavrama ilişkin bir tanımlama yapılmamıştır.10 Danıştayın da sadece bir kararında bu kelimenin esasa ilişkin bölüme yansıdığını tesbit edebildik\\\\\\\".
Öte yandan Anayasa Mahkemesi ve Danıştay tarafından bağımsız idari otoritelerin faaliyetlerini nitelemek için genellikle \\\\\\\"düzenleme ve denetleme\\\\\\\" kavramları tercih edilmektedir12. Bir Anayasa Mahkemesi Kararına göre Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu\\\\\\\′nun faaliyeti \\\\\\\"düzenle¬me ve denetleme\\\\\\\"\\\\\\\′dir13. Öğretide de bazı müellifler regülasyon kavramı¬nın \\\\\\\"düzenleme ve denetleme\\\\\\\" anlamına geldiğine işaret etmektedirler14.
1982 Anayasasının 133. maddesinin 4. fıkrasında Radyo ve Televiz¬yon Üst Kurulu\\\\\\\′na ilişkin esaslar hüküm altına alınırken \\\\\\\"düzenleme ve denetleme\\\\\\\" kavramları kullanılmıştır. Bağımsız idari ototriteler ile ilgili kanunlarda da \\\\\\\"düzenleme ve denetleme\\\\\\\" tabiri tercih edilmiştir15. Biz de yasama organının tercihi ve yüksek yargı yerlerinin kararları ışığında yabancı kökenli \\\\\\\"regülasyon\\\\\\\" kelimesi yerine \\\\\\\"düzenleme ve denetleme\\\\\\\" kavramlarını kullanmanın doğru olacağı kanaatindeyiz.
Çalışmamızın ikinci bölümünde öncelikle Anayasanın ilgili hüküm¬leri ve Yüksek Makemelerin kararlan ışığında EPDK\\\\\\\′nun faaliyetinin hangi esaslara dayandığına ilişkin bir sorgulamada bulunulacaktır. Bu sor¬gulama denetim faaliyetinin kapsamının belirlenmesi yanında öğretide bağımsız kurumların işlevlerini belirtmek için kullanılan \\\\\\\"regülasyon\\\\\\\"\\\\\\\′un \\\\\\\"yeni\\\\\\\" bir kavram olup olmadığını belirlemek bakımından da gereklidir.
Doğal gaz piyasası faaliyetlerinin lisansa bağlanmaları bir tür ön de¬netim niteliği taşımakla birlikte DPK ve ilgili diğer düzenlemelerden esas denetimin \\\\\\\"kamu hizmeti ilkeleri\\\\\\\" ile ilgili olduğu anlaşılmaktadır. Özel¬likle Kamu hizmeti niteliğinde görülebilecek piyasa faaliyetleri üzerinde EPDK\\\\\\\′nun denetim ve gözetimi bu faaliyetlerin kamu hizmeti ilkelerine uygun olarak yürütülmelerini kapsamına almaktadır. Bu nedenle \\\\\\\"kamu hizmeti ilkelerine ilişkin denetim\\\\\\\" başlığı altında bu denetim türünün ele alınması gerekir.
EPDK\\\\\\\′nun denetim faaliyeti aynı zamanda lisans sahipleri ile diğer kişiler arasında yapılan sözleşmelere belirli bir ölçüde müdahaleyi de içermektedir. Müdahale olgusunun İdare Hukuku açısından önem arz eden yönü bu sözleşmeleri idari nitelikte görmeyi gerektirip gerektirme-mesidir. Özellikle bu nedenle konu değerlendirilmelidir.
Denetim faaliyetinin araçları şüphesiz ki EPDK\\\\\\\′nun işlemleridir. Sözleşmelere müdahale konusunu takiben işlemler konusu üzerinde du¬rulacaktır. EPDK\\\\\\\′nun tüm işlemlerini ele almak sayıca çok olmaları nede¬niyle güçtür. Aynı zamanda çalışmamızın kapsamının aşılması sonucunu doğuracağı için yaptırımlar başta olmak üzere işlemler içerisinde önemli sayılabilecek olanları üzerinde durulacaktır.
EPDK\\\\\\\′nun denetim faaliyeti aynı zamanda kamu düzeninin unsurla¬rından \\\\\\\"güvenlik\\\\\\\" ve \\\\\\\"esenlik\\\\\\\" ile ilişkilendirilirse \\\\\\\"çevrenin korunması\\\\\\\"\\\\\\\′nı da kapsamaktadır. Denetim faaliyetinin mahiyetinin kavranabilmesi için bu konularla ilgili düzenlemelere de değinilmelidir.
Denetim konusunda akla şu soru gelmektedir: Piyasa faliyetlerinin denetimi konusunda tek yetkili EPDK mudur? Bu soru yetki çatışması meselesini gündeme getirmektedir. EPDK\\\\\\\′nun \\\\\\\"bağımsız\\\\\\\" idari otorite niteliği nedeniyle, ayrı bir başlık altında, yetki çatışması olasılıkları ve bun¬ların çözümüne yönelik bir yaklaşımda bulunmak kanaatimizce gereklidir.
Doğal gaz piyasası, EPDK yanında, bağımsız denetim kuruluşları tarafından da denetlenebilmektedir. İdarenin denetim faaliyeti ile ilişkili olması nedeniyle çalışmamızın ikinci bölümünde son olarak bağımsız denetim faaliyetinden bahsedeceğiz.
ÖNSÖZ
4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunundan önceki düzenlemede, dağıtım faaliyeti dışındaki doğal gaz faaliyetleri Boru Hatları ile Petrol Ta¬şıma Anonim Şirketi\\\\\\\′nin tekelinde yürütülmekteydi. Doğal gaz dağıtım faaliyeti ise belediyeler ve özel şirketlerce görülmekteydi. 4646 sayılı Ka¬nun ile bu düzen önemli ölçüde değişmiştir. Birbirine bağlı faaliyetlerle bir bütün teşkil eden doğal gaz sektörünün farklı faaliyetlere bölünerek, özel ya da kamu tüzelkişileri tarafından lisansa tabi olarak yürütülmeleri öngörülmüştür. Bunun sonucunda ortaya çıkan doğal gaz \\\\\\\"piyasası\\\\\\\"nı dü¬zenleme ve denetleme görevi de Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna verilmiştir. Bu çerçevede 4646 sayılı Kanun ve ilgili diğer düzenlemele¬rin idare hukuku esasları bakımından belirli bir ölçüde değerlendirilmesi ihtiyacı ortaya çıkmıştır.
Bu çalışmam 2012 yılında Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Doktora Programında jüri üyeleri Prof. Dr. Turan Yıldırım, Prof. Dr. Erdoğan Bülbül, Prof. Dr. Bihterin Dinçkol, Prof. Dr. Hamide Zafer ve Doç Dr. Melikşah Yasin tarafından oybirliği ile doktora tezi olarak kabul edilmiştir. Katkılarından dolayı ayrı ayrı çok teşekkür ederim.
Eleştirileri ve yol göstericiliğiyle bu çalışmanın ortaya çıkmasını sağlayan tez danışmanım Prof. Dr. Turan Yıldırım\\\\\\\′dır. Kendisine min¬nettarım. Akademik hayata başlamamda ve sonrasında büyük emeği olan değerli hocalarım Prof. Dr. Tayfun Akgüner\\\\\\\′e ve Prof. Dr. Erdoğan Bülbüle sonsuz teşekkürü bir borç bilirim. Asistanlık yıllarımdan beri bana her türlü desteklerinden ötürü Bahçeşehir Üniversitesi\\\\\\\′ndeki tüm hocalarıma, çalışma arkadaşlarıma, özellikle de kürsü arkadaşım ve dos¬tum Mahmut M. Özdil\\\\\\\′e şükran borçluyum.
Tabii, bugüne kadar benden maddi ve manevi hiçbir desteği esir¬gemeyen anneciğim Ayten Yayla, babacığım Yıldızhan Yayla ve değerli ağabeyim İbrahim Gökçe Yayla\\\\\\\′ya sonsuz şükranlarımla...
Ayrıca, bu kitabın kısa süre içerisinde yayımlanmasında emeği bü¬yük olan Erol Öz başta olmak üzere tüm XII Levha Yayıncılık çalışanları¬na teşekkür ederim.
Beşiktaş, 5 Mart 2013
Yrd. Doç. Dr. Ahmet Yayla
İÇİNDEKİLER
Birinci Bölüm
DÜZENLEME
I.DÜZENLEMELERİN İDARE HUKUKU BAKIMINDAN İNCELENMESI
A.PİYASA FAALİYETLERİNİN NİTELİĞİ
1.Kamu Hizmeti Ölçütlerine İlişkin Değerlendirme
a.Bir Kamu Tüzel Kişisi Veya Özel Hukuk Kişisi Faaliyeti
b.Denetim Ve Gözetim
c.Amaç: Kamu Yararı
(1)Doğal Gaz Piyasası Faaliyetlerinde Kamu Yararı
(2)Enerji Kavramı ve Kamu Yararı / Kamu Hizmeti İlişkisi
(3)Tüm Doğal Gaz Piyasası Faaliyetleri Birer Kamu Hizmeti Midir?
2.Lisans Usulünün İdare Hukuku Bakımından İncelenmesi
(1)Lisans Alma Yükümlülüğü
(2)Lisans başvurusu
(3)Lisans Başvurusunun İncelenmesi Ve Değerlendirilmesi
(4)Lisans Süresi
(5)Lisans Bedeli Ve Katılma Payı
(6)Lisansta Değişiklik Yapılması
(7)Lisansın Yenilenmesi
(8)Lisansın Sona Ermesi
(9)Lisansın İptal Edilmesi
(10)Lisanslara İşlenmesi Gereken Hükümler
(11)Devir Yasağı
a.Kolluk Usulü Olan Ruhsat Ve DPK\′nun Lisans Rejimi
(1)Faaliyetin Kamu Düzeninin Korunması Amacını Taşıması
(2)Temel Hak Ve Hürriyetlerle İlişkisi
(3)İşlevsel Denetim
b.Lisans İle İmtiyaz Sözleşmesi Rejimlerinin Karşılaştırılması
(1)Kuruluş Ve İşleyiş
(a)Doğal Gazın Dağıtımı
(b)Doğal Gazın İletimi
(c)Doğal Gazın Depolanması
(2)Kullanıcılardan Ücret Alınması
(3)İmtiyaz Sahibine Kamu Gücü Ayrıcalığı Tanınabilmesi
(4)İdarenin Denetim Ve Gözetimi
(5)Sözleşme Niteliği
(6)Sözleşmenin Feshi ve \"Rachat\"
(7)\"Emprevizyon\" Ve \"Fait Du Prince\"
(8)İki Yöntemin Karşılaştırılmasıyla İlgili Diğer Hususlar
(9)Sonuç
B.KAMU MALLARINDAN YARARLANMA USULÜNE İLİŞKİN YAKLAŞIM
1.\"Doğal Gaz\"
2.Doğal Gaz Dışındaki Mallardan Yararlanma
3.Lisans Sahipleri Lehine Kamulaştırma Ve Sınırlı Ayni Hak Tesisi
II.KAMU HİZMETİ NİTELİĞİNDEKİ PİYASA FAALİYETLERİ
A.DAĞITIM
1.İhale Süreci
a.İhale Kararı Ve İlanı
b.İhale Komisyonunun Oluşturulması, Yeterlilik Ve Teklifler
2.Lisans Alan Şirketin Hak Ve Yükümlülükleri
a.Mülkiyet Hakkı
(1)Mülkiyetin İntikal \"Anı\"
(2)Lisans İle Mülkiyet İlişkisi
b.Dağıtım Şebekesinin Oluşturulması
c.Bağlantı Yapma Yükümlülüğü Ve Doğal Gazın Sunumu
d.Belediyenin Ortaklığa Davet Edilmesi
e.İştirak Sorunu
B.İLETİM
1.İletim Şebekesi Üzerinde Mülkiyet Hakkı
2.Doğal Gaz Nakli Yapma Yetkisi
3.Sıvılaştırılmış Doğal Gaz Taşıma Yetkisi
4.Bağlantı Yapma Yükümlülüğü
C.DEPOLAMA
1.Depolama Lisansı
2.Aynı Yer İçin Birden Fazla Depolama Lisansı Başvurusunda Bulunulması
3.Hizmet Verme Yükümlülüğü
İkinci Bölüm
DENETLEME
I.İLİŞKİLİ İDARE HUKUKU KAVRAMLARI
II.DOĞAL GAZ PİYASASI DÜZENLEMELERİNDE \"DENETİM\"
III.EPDK\′NUN DENETİM FAALİYETİ
A.Lisansa Bağlama
B.Kamu Hizmeti İlkelerine İlişkin Denetim
1.Süreklilik İlkesi
a.İletim Faaliyeti
b.Depolama
c.Dağıtım
2.Düzenlilik İlkesi
a.İletim
b.Depolama
c.Dağıtım
3.Eşitlik/Tarafsızlık İlkesi
a.İletim
b.Depolama
c.Dağıtım
4.Bedelsizlik İlkesi
a.İletim
b.Depolama
c.Dağıtım
5.Uyarlanma İlkesi
a.Lisans Alma Aşamasına İlişkin Düzenleme
b.Lisans Sahiplerini İlgilendiren Hükümler
6.Rekabet Kuralları İle Kamu Hizmeti İlkeleri Arasındaki İlişki
7.Kamu Hizmeti İlkelerinin Diğer Piyasa Faaliyetlerine Yansıması
a.İthalat
b.Toptan Satış Faaliyeti
c.İhracat
d.Yansımanın Anlamı
8.Yeni Kamu Hizmeti İlkeleri
9.Sonuç
C.Kamu Hizmeti Niteliğinin Sözleşmelere Etkisi
1.Dağıtım, İletim Ve Depolama İle İlgili Sözleşmelere Müdahale
a.Sözleşme Yapmak Mecburiyeti
b.Sözleşmelerin İçeriğine İlişkin Müdahale
2.Diğer Faaliyetlere İlişkin Sözleşmelerde Müdahalenin Azalması
D.Denetimin Araçları: EPDK\′nun İşlemleri
1.Düzenleyici İşlemler
a.Yönetmelikler
b.Tarifelerin Belirlenmesi
2.Bireysel İşlemler
a.Lisans işlemleri
b.Sisteme Giriş Ve Bağlantı Yapılmasına İlişkin Kurul Kararları
c.İdari Yaptırım Kararları
(1)Ön Araştırma
(2)Soruşturma
(3)Ön Araştırma Ve Soruşturma Yapılmasına Gerek Olmayan Durumlar
3.Vasıflandırılması Tartışmalı Olabilecek İşlemler
a.Ulusal Tüketim Tahmini
b.Serbest Tüketici Olma Sınırının Belirlenmesi
c.Ulusal İletim Şebekesi Yatırım Programının Onaylanması
d.Dağıtım Bölgesi İle İlgili Kararlar
E.Kamu Düzenine İlişkin Denetim
1.Güvenlik
2.Çevrenin Korunması
IV.DİĞER İDARELERCE PİYASAYA MÜDAHALE
A.Merkezi idare ve Yerel İdareler Karşısında EPDK
B.Rekabet Kurumunun İşlemleri
C.BOTAŞ\′ın İktisadi Devlet Teşekkülü Niteliğinin Etkisi
D.Bağımsız Denetim Kuruluşları
SONUÇ
KAYNAKÇA
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı