Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar
Kartlarına Taksit
Seçeneklerimiz Vardır!
Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Mart (135)      Åžubat (116)      Ocak (139)      Aralık (134)

Hukuki Mütalaalar - ERDOĞAN MOROĞLU

Hukuki Mütalaalar - ERDOĞAN MOROĞLU

- Vedat Kitapçılık

Sayfa Sayısı
:  
458
Kitap Ölçüleri
:  
16x23 cm
Basım Yılı
:  
2007
ISBN NO
:  
9758875877

520,00 TL











ÖNSÖZ Bu kitapta yer alan hukuki mütalâalar, kiÅŸiler ve kurumlar tara¬fından önüme getirilen olaylara ve bu olaylarla ilgili olarak yöneltilen yazılı sorulara iliÅŸkin hukuki deÄŸerlendirme ve yanıtlarımdır. Objektif olarak ve bilimsel titizlikle hazırlanmış olan bu deÄŸer¬lendirme ve yanıtların, ilgili kiÅŸi ve kurumların arÅŸivlerinde kalması yerine hukukçuların deÄŸerlendirme ve eleÅŸtirilerine sunulmasının daha doÄŸru olacağını düÅŸündüm. Kitapta yer alan 62 adet hukuki mütalâa, yüzü aÅŸkın mütalâa arasından seçilmiÅŸtir. Bu seçimde, mütalâanın yaÅŸayan hukukla her¬hangi bir baÄŸlantısının kalıp kalmadığı hususu baÅŸlıca ölçütü oluÅŸ¬turmuÅŸtur. Kitabın son kısmında, Sermaye Piyasası Kanunu DeÄŸiÅŸikliÄŸi Ta¬sarıları ile CoÄŸrafi Ä°ÅŸaretlerin ve Geleneksel Özellikli Ürün Adlarının Korunmasına Ä°liÅŸkin Tasarı, Türk Ticaret Kanunu Tasarısı ve Türk Ticaret Kanunu′nun Yürürlük ve Uygulama Åžekline Ä°liÅŸkin Kanun Tasarısı Taslağı hakkında resmi makamlara sunulan beÅŸ rapora da yer verilmiÅŸtir. Bu kitabımı, iyi insan ve çok deÄŸerli bilim adamı olan merhum hocam Ord. Prof. Dr. Halil Arslanlı′nm aziz anısına ithaf ediyo¬rum. Ayrıca, kitabın basıma hazırlanmasında büyük emeÄŸi geçen de¬ÄŸerli sekreterim Naile Polat′a ve basım ve yayımını üstlenen Vedat Kitapevi sahibi Sayın Vedat CarbaÅŸ ile çalışanlarına teÅŸekkür ede¬rim. Taksim - GümüÅŸsüyü Prof. Dr. ErdoÄŸan MoroÄŸlu 19 Mart 2007 v Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER ÖNSÖZ V Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER VII [1] ANONÄ°M ORTAKLIKTA ESAS SERMAYENÄ°N 2/3′ÜNÜN KARÅžILIKSIZ KALMASI Sermayenin 2/3′ünün karşılıksız kalması halinde yapılacak genel kurul toplantısında ne yolda ve hangi nisaba göre ka¬ rar alınabileceÄŸi • Genel kurulda sermayenin tamamlanma¬ sına veya 1/3 sermaye ile yetinmeye karar verilirse bunların nasıl gerçekleÅŸtirileceÄŸi • Åžirketin halihazır durumu karşı¬ sında sermayenin tamamlanması dışında diÄŸer bir sermaye artırımı ÅŸeklinin mümkün olup olmadığı • Esas sermaye 2/3 oranında azaltılıp, aynı zamanda azaltma ölçüsünde veya da¬ ha fazla artırıma gidilirse, tamamen ödenmemiÅŸ olan eski payların bedellerinin ödenmesinin gerekip gerekmeyeceÄŸi • Åžirketin yapacağı hizmet karşılığı fatura kesip ortakların¬ dan para tahsil ederek durumunu düzeltmesinin mümkün olup olmadığı. [2] CARÃ� HESAP SÖZLEÅžMESÃ� Bir câri hesap iliÅŸkisinin varlığının kabul edilebilmesi için, câri hesap sözleÅŸmesi olduÄŸunun belirtilmesi yeterli olmayıp, hesabın her iki taraf için de alacak bakiyesi ve¬rebilmesi gerekir. • Bankaların "genel kredi mukavelena¬mesi" adlı tip sözleÅŸmeleri, metninde cari hesaptan sözet-mesine raÄŸmen bu tür bir sözleÅŸme deÄŸildir; dolayısıyla, câri hesap hükümleri bu sözleÅŸmelere uygulanamaz. [3] SEYAHAT ÇEKLERÄ° Seyahat çeklerinin niteliÄŸi • Türk Ceza Kanununa göre resmi evrakta sahtekârlık suçuna esas olabilecek bir çek sayılıp sayılamayacağı. f_ [4] ANONÄ°M ŞİRKETÄ° TEMSÄ°LE YETKÄ°LÄ° OLMAYAN YÖNETÄ°CÄ°NÄ°N ŞİRKET ADINA TAAHHÜDÜ Yöneticisi olduÄŸu anonim ÅŸirketi temsile yetkili olmayan kiÅŸinin ÅŸirket adına girdiÄŸi taahhütlerin üçüncü kiÅŸinin fi¬ ilini taahhüt anlamına gelmesi • Taahhüdün gerçekleÅŸ- memesinin hukuki sonucu. 20 [5] ANASÖZLEÅžMEDE ÜÇÜNCÜ KİŞİLER LEHÄ°NE HÄ°SSE TAAHHÜDÜ Anonim ortaklık anasözleÅŸmesinde yer alan "... Kurucu ortaklardan Ä°stanbul Bankasının ÅŸirketin kuruluÅŸu tari¬ hindeki hisselerinin en az yarısı kadarını ÅŸirkete ortak ol¬ mak isteyen iktisadi devlet teÅŸekkülleri ile bankalara ... devir..." taahhüdünün BK′nun 11 l/I. maddesi anlamında üçüncü kiÅŸi yararına sözleÅŸme niteliÄŸinde olduÄŸu • Devir taahhüdünün kapsamı • Bankanın hisseleri hangi deÄŸer üzerinden devredebileceÄŸi • Devri zorunlu olan hisselerin bankaya inançlı bir iÅŸlemle emanet olarak bırakılmış ol¬ duÄŸu kabul edildiÄŸinde, bankanın, hisse bedeli yanında, üçüncü kiÅŸi lehine avans veya ödünç olarak ödediÄŸi hisse bedeli için faiz talebinde bulunabilip bulunamayacağı. 24 t6] KOLLEKTÄ°F ŞİRKETE VERÄ°LEN KREDÄ°YE ORTAÄžIN KEFALETÄ° Kollektif ÅŸirkete verilen kredi için ortakların müteselsil kefaletinin alınmasında hukuki yarar olup olmadığı. 29 t7] BANKANIN KREDÄ° LÄ°MÄ°TÄ°NÄ°N VE DÄ°ÄžER LÄ°MÄ°TLERÄ°NÄ°N HESAPLANMASINDA "ÖDENMÄ°Åž SERMAYE" KAVRAMI Hesap yılı içinde yapılan sermaye borcu ödemeleri ile ser¬ maye artırımı nedeniyle yine hesap yılı içinde ödenen yeni sermaye tutarının bankanın o yılki kredi limitleriyle diÄŸer limitlerinin tesbitinde "ödenmiÅŸ sermaye" rakamına dahil edilebilip edilemeyeceÄŸi. 31 [8] POLÄ°ÇE "GörüldüÄŸünde" vadeli poliçelerin muhataba "kabul" için ibrazlarının gerekmemesi nedeniyle ödememe protestosu¬ nun muhatap aleyhine bir sonuç doÄŸurmayacağı ve dola¬ yısıyla T.C. Merkez Bankası′na bildirilmemesi gerektiÄŸi. 37 [9] ANONÄ°M ŞİRKETÄ°N KENDÄ° PAYLARINI ALIP SATMASI Anonim ÅŸirketin kendi paylarını ve paysenetlerini alıp sa¬ tabilmesi koÅŸulları • Alım satım nedeniyle hesap dönemi sonu itibariyle yapılması zorunlu iÅŸlemler. 39 [10] TEMÄ°NAT MEKTUBU VE Ä°HTÄ°YATÄ° TEDBÄ°R Teminat mektupları üzerine yazılan "Ä°ÅŸbu teminat mek¬ tubunun üzerine ihtiyati tedbir vazedilmiÅŸ olsa bile, talep halinde mektup bedelinin derhal ödeneceÄŸi" ÅŸeklinde bir kayıt konulmasının ′hukuken geçerli olup olmayacağı • Mektup bedelini ödeyen bankanın hukuki ve cezai so¬ rumluluÄŸu. 43 [11] YÖNETÄ°M KURULU ÜYELERÃ�NÄ°N KÂR PAYÄ° HAKLARÄ° Yönetim kurulu üyelerinin kâr paylarının her hesap döne¬mindeki hizmet süreleri esas alınarak ve ilgili hesap döne¬mi bilançosunun genel kurulca onaylanmasını takiben öde- neceÄŸi • Kâr payı talep hakkının bilanço, kâr ve zarar hesabının genel kurulca onaylanmasıyla kesin bir alacak haline geleceÄŸi. 45 [12] MEVDUAT SERTÃ�FÄ°KASÄ° Tanımı • Fiilen bankada bulunmayan mevduat için dü¬ zenlenen sertifika • Bankanın iyiniyetli üçüncü kiÅŸilere ve resmi mercilere, yönetimin bankaya karşı sorumluluÄŸu • Sertifika üzerine yazılacak "faizsizdir" açıklamasıyla anapara ve peÅŸin faizi için ayrı ayrı sertifika düzenlenme¬ si • Faiz sertifikasının kredi niteliÄŸinde olmaması. 48 [13] SÄ°GORTA ŞİRKETÄ°NÄ°N "YENÄ° SÄ°GORTA MUAMELESÄ° YAPMAKTAN MEN EDÄ°LMESÄ°" KARARÄ°NÄ°N ANLAMÄ° Sigorta ÅŸirketinin Ticaret Bakanlığı′nca "yeni sigorta mu¬amelesi yapmaktan men edilmiÅŸ olmasının" ÅŸirketin ken¬diliÄŸinden ve doÄŸrudan infisahını ve tasfiye edilmesini ge¬rektirmeyeceÄŸi • Åžartları varsa 7397 sayılı SMK′nun 21′inci maddesine göre alman men kararının kaldırılabi¬leceÄŸi. 50 [14] YAT LÄ°MANÄ°NA TEKNE BAÄžLAMA SÖZLEÅžMESÄ° Yat limanına tekne baÄŸlama sözleÅŸmesinin Borçlar Kanu- nu′nun 463 vd. maddeleri hükümlerine tâbi vedia sözleÅŸ¬ mesi olduÄŸu • Bu sözleÅŸmeye anılan hükümler dışında BK.nun genel hükümlerinin ve bu arada 96 vd. maddeleri hükümlerinin de uygulanacağı • Vedia alanın kendisine tevdi edilmiÅŸ olan tekneyi basiretli bir tacir olarak muhafa¬ za etmek, korumak ve sözleÅŸme hitamında vedia verene noksansız iade etmekle yükümlü olduÄŸu ve aksi halde, ken¬ disine hiçbir kusurun isnadedilemeyeceÄŸini isbat etmedik¬ çe, meydana gelen zararları tazminle yükümlü olacağı • Zararın miktarını isbat yükümlülüÄŸünün davacıya ait olduÄŸu. 56 [15] ACENTE Adi ortaklıkla kurulan acentelik iliÅŸkisinde acentelik sıfa¬ tının ortaklara ait olacağı • Adi ortaklardan birinin veya hepsinin acente sıfatıyla iliÅŸki kurduÄŸu bir firmadan (acentelik ücreti dışında) ayrıca bir çıkar saÄŸlaması acen¬ telik iliÅŸkisinin ve TTK′nun 118′inci maddesinden kaynak¬ lanan inhisar borcunun ağır bir ihlâlini oluÅŸturacağı. 62 [16] Ä°MTÄ°YAZLI PAYSAHÄ°PLERÄ° KURULU KARARININ Ä°PTALÄ° DAVASI Ä°mtiyazlı paysahipleri kurulu kararının iptalinin veya ge¬ çersizliÄŸinin tesbitinin dava edilebilmesine hukuki bir en¬ gel bulunmadığı • Ä°ptal veya geçersizliÄŸin tesbiti davası¬ nın TTK′nun 381. maddesinde belirtilen kiÅŸiler ve organ¬ lar tarafından anonim ortaklık tüzel kiÅŸiliÄŸine karşı açıla¬ bileceÄŸi • Ortaklığa karşı açılan iptal davasına imtiyazlı paysahiplerinin asli veya feri müdahil sıfatıyla katılabile¬ cekleri • "Davanın imtiyazlı paysahiplerine karşı açılma¬ sı gerektiÄŸi" görüÅŸünü benimseyen Yargıtay 11. Hukuk Dairesi kararının eleÅŸtirisi. "" [17] SATICININ AYIPTAN DOÄžAN SORUMLULUÄžU Alıcının ayıptan doÄŸan talep hakkının sözleÅŸmeyle sınır¬ lanması • Alıcının ayıba iliÅŸkin talep hakkının eser söz¬ leÅŸmesi yaptığı yüklenici tarafından ileri sürülememesi. 73 [18] KOOPERATÄ°FÄ°N EHLÄ°YETÄ° Kooperatifin ehliyetine iliÅŸkin hükümlerin herhalde ana-sözleÅŸmenin "Amaç-Konu" maddesinde yer almasının zo¬runlu olmadığı • Yönetim kurulunun görev ve yetkilerini belirleyen maddede yer alan "genel kuruldan yetki almak koÅŸuluyla kooperatifin taşınmazlarını satabileceÄŸi" hük¬münün aynı zamanda kooperatifin ehliyetini de belirleyen hükümler niteliÄŸinde olduÄŸu • Genel kuruldan yetki alın¬ maksızın yapılan taşınmaz satışının geçersiz olacağı. 80 [19] BONO Türkiye′de ve yabancı dilde düzenlenerek yabancı kiÅŸiye verilen bononun geçerlilik koÅŸulları • Ä°ngilizce bono anla¬ mına gelen "Promissory Note" ibaresinin senet metninde deÄŸil de, "baÅŸlıkta" yer alması • Metninde bono kelimesini veya yabancı dildeki karşılığı olan kelimeyi içermeyen se¬ nedin emre yazılı ödeme vaadi sayılması koÅŸulları • "Pro¬ missory Note"un bir alelade taahhüt olarak geçerliliÄŸi. Gg [20] SERMAYE ARTÄ°RÄ°MÄ°NÄ°N KİŞİSEL ÇÄ°KAR UÄžRUNA ENGELLENMESÄ° / TAZMÄ°NAT TALEBÄ° HAKKI Åžirket bakımından gerekli olan sermaye artırımını kiÅŸisel çıkarları uÄŸruna geciktiren tüzel kiÅŸi ortağın ve yönetim kurulundaki temsilci üyeler ÅŸirketin gecikme nedeniyle uÄŸ¬radığı zararlardan sorumlu tutulup tutulamayacakları • Genel kurulda kullanılan olumlu veya olumsuz oy nede¬ niyle ortağın bir tazminat sorumluluÄŸunun sözkonusu ol¬ maması • Bir ortaÄŸa ait isim ve marka hakkının kullanımı¬ nın bu ortağın ÅŸirketteki payının % 10′un altına düÅŸmesi ÅŸartına baÄŸlayan "isim ve marka sözleÅŸmesi". 89 [21] Ä°SKÄ°′NÄ°N YER ALTÄ° SULARÄ° VE ATÄ°K SULAR Ä°ÇÄ°N ÜCRET TALEBÄ° HAKKI Temiz suyun abonelere sunulması ve atık suyun boÅŸaltma mahalline ulaÅŸtırılması hizmetini götürmemiÅŸ olan Ä°S-KÄ°′nin yer altı suyu ve atık su için ücret talep edemeyeceÄŸi • Anayasa Mahkemesi′nin Belediye Gelirleri Kanunu′nun 97′nci maddesini iptal eden hükmü • 2560 sayılı Ä°SKÄ° Ku¬ ruluÅŸ Kanunu′nda yer alan ve yer altı suları ile atık sular için ücret talebini abonelere hizmet götürülmüÅŸ olması ÅŸar¬ tına baÄŸlayan hükmün kamu düzenine iliÅŸkin olması nede¬ niyle, bunun aksini düzenleyen yönetmelik hükmü ile abonman sözleÅŸmelerinin hukuken geçersiz olacağı. 96 [22] VEKÄ°LÄ°N MÜVEKKÄ°LÄ°NÄ° KENDÄ° BORCU Ä°ÇÄ°N KEFÄ°L YAPMASI Vekâletnamede kefil olunacak bedelin belirtilmemiÅŸ ol¬ ması kefaleti sakatlar mı? • Vekil kefil olabilme yetkisini bizatihi kendi borcu için kullanabilir mi? • Bu konuda özel yetki verilmesi mümkün ve ÅŸartmıdır? • Bir kimse¬ nin vekil sıfatıyla kefalet verdiÄŸi kendi borcunun miktarı¬ nın yüksek olması kefalet için özel yetki alınmasını gerek¬ tirir mi? • Vekilin kefalet yetkisini kendisinin üçüncü ki¬ ÅŸiye olan borcu için kullanması "vekilin bizatihi kendisiy¬ le sözleÅŸme yapması" olarak nitelenebilir mi? Veya bu tür sözleÅŸmeye iliÅŸkin hükümler bu halde kıyasen uygulana¬ bilir mi? • Müvekkil ile vekil arasında karşılıklı ve içeriÄŸi aynı olan vekâletler alınıp verilmiÅŸ olmasının önemi • "MüÅŸterek borçlu ve müteselsil kefil" olarak imzalayan kimse, kefil sıfatıyla sorumlu tutulamasa bile "müÅŸterek borçlu" olarak sorumlu tutulabilir mi? JQ4 [23] BANKALARIN ÖZKAYNAK HESABINDA ÖDENMÄ°Åž SERMAYE VE YEDEK AKÇELER 3182 sayılı Bankalar Kanunu′nun 3/6′ncı maddesine göre, bankaların özkaynağım oluÅŸturan kalemlerden "ödenmiÅŸ sermaye"nin hesap dönemi sonu bilânçosuyla veya üçer aylık "hesap özetleri" ile tesbit edilebileceÄŸi; • Özkayna- ğın diÄŸer kalemi olan "yedek akçelerin" ise, hesap dönemi kârı ile baÄŸlantılı olduÄŸundan, ancak genel kurul kararıy¬ la onanan hesap dönemi sonu bilânçosuyla tesbit edilebi¬ leceÄŸi ve bu nedenle genel kurulda onanmış en son yıl so¬ nu bilançosunda görülmeyen yedek akçe rakamının öz- kaynâk hesabında nazarı itibara alınamayacağı. 116 KOOPERATÄ°FTEN Ä°HRAÇ Kooperatifler Kanunu′nda ortağın ihracının 16′ncı ve 27′nci maddelerde ayrı ayrı düzenlendiÄŸi; 16′ncı maddede ortağın anasözleÅŸmede belirtilen nedenlerle ve genel ku¬rul veya yönetim kurulu kararıyla çıkarılmasından 27′nci maddede ise, sermaye ve sair parasal yükümlülüklerini ödemeyen ortağın ortaklığının "kendiliÄŸinden düÅŸmesin¬den" sözedildiÄŸi; • 16/111. maddenin "ihraç kararına itira¬zın toplanacak ilk genel kurula götürülmesini" öngören hükmünün emredici nitelikte olduÄŸu ve bu hükme aykırı ihraçların geçersiz olacağı; ayrıca, bu hükme aykırılığın ihraç karar ve iÅŸleminin afaki iyiniyete aykırı olması ve iptal edilebilirliÄŸi anlamına gelebileceÄŸi; • 27′nci madde¬nin "ortaklığın kendiliÄŸinden düÅŸeceÄŸi" ÅŸeklindeki ifadesi¬nin bir haÅŸiv (gereksiz) bir ifade olduÄŸu ve bu hükme göre de ortaklık sıfatının bir "karar" ile düÅŸeceÄŸi; • Ä°hracın ka¬rarla gerçekleÅŸtirilmesi bakımından 16′ncı ve 27′nci mad¬deye göre ihraç arasında bir fark bulunmadığı • Her iki madde arasındaki farkın ihraç nedeni, ihraç merasimi ve ihracın hukuki sonuçları bakımından sözkonusu olduÄŸu. 119 [25] MARKAYA TECAVÜZ Türkiye′de süt mamulleriyle meÅŸrubat ve diÄŸer gıda türle¬rinde kullanılan ve 1975 yılından beri tescili olan "Pınar" markasının Almanya′da bir firma tarafından 1982 yılında et mamulleri için tescil ettirilmiÅŸ olması karşısında huku¬ken kimin, neler yapabileceÄŸi • 1883 Tarihli Paris SözleÅŸ¬mesinin mük. 6′ncı maddesinin 3′üncü fıkrası hükmü. 129 [26] BANKA TEMÄ°NAT MEKTUBU Hukuki niteliÄŸi • "Ä°lk talepte kayıtsız ve ÅŸartsız ödeme" taahhüdünün anlamı • Bankanın sorumluluÄŸu. 133 [27] TEK SATÄ°CÄ°LÄ°K - HAKSÄ°Z REKABET Tek satıcılık iliÅŸkisinin tanımı • Üçüncü kiÅŸilerin tek satı¬cılık iliÅŸkisine aykırı eylemlerinin haksız rekabet oluÅŸtur¬ması • Tek satıcılık iliÅŸkisinin bir sözleÅŸme olmasının ve ancak taraflarını baÄŸlamasının bir haksız eylem olan hak¬sız rekabete hukuken engel oluÅŸturamayacağı • Parazit ve¬ya asalak rekabet. 140 [28] KAMU KURUMLARÄ°NÄ°N MENKUL KÄ°YMET VE DÄ°ÄžER KIYMETLÄ° EVEAK Ä°HRACI SURETÄ°YLE BORÇLANABÄ°LMELERÄ° Kamu Kurumlarının genel hükümlere ve Sermaye Piya¬sası Kanunu′na göre menkul kıymet ve diÄŸer kıymetli ev¬rak ihracı imkânı • Ä°stanbul Su ve Kanalizasyon Ä°daresi¬nin (Ä°SKÄ°′nin) durumu. [29] Dış TÄ°CARET SERMAYE ŞİRKETÃ� ARACÄ°LİĞİ Ä°LE YAPILAN [by pass] Ä°THALÂT Dış Ticaret Sermaye Åžirketleri aracılığıyla yapılan ithalâ¬tın özelliÄŸi • Bu tür (by pass) ithalâtta ithalâtçı sıfatının ve bu sıfattan kaynaklanan yetki ve sorumlulukların dış ticaret sermaye ÅŸirketine ait olduÄŸu • Dış ticaret sermaye ÅŸirketi ile asıl ithalâtçı arasında yapılan ithalât sözleÅŸme¬si hükümlerinin aracı bankayı baÄŸlamaması • Dış Ticaret sermaye ÅŸirketince kabul edilen ve bankaca aval verilen yabancı ihracatçı poliçelerindeki kabul imzalarının dış ti¬caret sermaye ÅŸirketini temsile yetkili olmayan kimselere ait olduÄŸu savının, ithalât konusu malların gümrükten çe¬kilmiÅŸ olmasının "icazet" anlamına gelmesi nedeniyle ge¬çersizliÄŸi. [30] HÄ°ZMET SÖZLEÅžMESÄ° - HASILAT KÄ°RASI SözleÅŸmenin türünün tarafların yazılı sözleÅŸmeden anla¬ÅŸÄ±lan iradelerine göre belirlenmesi • Hasılat kirası ile hiz¬met sözleÅŸmesi arasındaki fark • Maden Kanununun ön¬gördüÄŸü ilgili bakanlık izni alınmaksızın ve kanunun ön¬gördüÄŸü resmi merasime uyulmaksızın noter senediyle yapılan maden iÅŸletme ruhsatı devir sözleÅŸmeleri ve vaad-lerinin geçersizliÄŸi • Bu konuda yapılacak kira vs. gibi kullandırma sözleÅŸmelerinin de geçersiz olacağı • Buna karşılık, iÅŸletme ruhsatı sahibinin, üçüncü kiÅŸilerle yaptı¬ÄŸÄ± hizmet vs. (iÅŸgördürme) sözleÅŸmelerinin geçerli olacağı • Hizmet sözleÅŸmesinde olduÄŸunun aksine hasılat kira- smda ve kiracının kiralayana karşı bağımsız olması; onunla emir ve talimat almak, denetimi altında olmak gi¬bi bir tâbiiyet iliÅŸkisinin bulunmaması. 164 [31] KREDÄ° SÖZLEÅžMESÄ° - MÜTESELSÄ°L KEFALET Kredi iliÅŸkisi sadece kredi sözleÅŸmesiyle deÄŸil, resmi ma¬kamlarca düzenlenen belgelerde yer alan kararlarla da be¬lirlenmiÅŸ ise, tarafların bu kararlarla baÄŸlı olacakları • Müteselsil kefalette kefilin borcunun "tâli" niteliÄŸi orta¬dan kalkmasına karşılık "fer′i" niteliÄŸinin saklı kalacağı; yâni, müteselsil kefaletin asıl borcun kaderine tâbi olmak¬ta devam edeceÄŸi • Dolayısıyla, müteselsil kefilin de asıl borca ve borçluya ait derilerden yararlanacağı • Kefilin so¬rumluluÄŸunun asıl borçlununkinden daha ağır olamaması. 173 [32] CEZAÄ° ÅžART Cezai Åžartın niteliÄŸi • FahiÅŸ ve ahlâka (âdaba) aykırı ol¬ması • Cezai ÅŸartın "ÅŸimdilik" kaydıyla bir kısmının dava edilmiÅŸ olması halinde sözleÅŸmede öngörülen cezai ÅŸart rakamının esas alınması gerektiÄŸi. 180 [33] VADESÄ° ERTESÄ° YILA SARKAN ALACAKLARIN [BONOLARIN] VERGÄ° USUL KANUNUNA GÖRE DEÄžERLEMESÄ°NDE UYGULANACAK FAÄ°Z Alacak için iÅŸletilen iradi kapital faizinin esas alınması. 186 XVI [34] GENEL KURUL KARARÄ°NÄ°N Ä°PTALÄ°NE Ä°LÃ�ŞKÄ°N KESÄ°N HÜKÜM KesinleÅŸmiÅŸ iptal kararının kural olarak geçmiÅŸe etkili ol¬ması • Kesin iptal hükmünün yönetim kurulu üyelerinin temsil yetkileri çerçevesinde üçüncü kiÅŸilerle yapmış olduk¬ları iÅŸlemlere etkisi • Seçimlerine iliÅŸkin genel kurul kara- rı kesin hükümle iptal edilen yönetim kurulu üyelerinin ÅŸirketi temsilen iyiniyetli üçüncü kiÅŸilerle yaptıkları iÅŸlem¬lerin geçerliliÄŸi • Yönetim kurulu üyelerinin sorumluluÄŸu • Kesin hükmün, kesinleÅŸmesi tarihinden itibaren tüm paysahiplerini, organları ve üçüncü kiÅŸileri baÄŸlaması • Alacaklı bankanın teminatlarını iadesi koÅŸullan. j§9 [35] Ä°NÅžAAT SÖZLEÅžMESÄ° Eser sözleÅŸmesinin herhangi bir tazminat ödenmeksizin "haklı nedenlerle" feshedilemeyeceÄŸi • Eser sözleÅŸmesinin ifada gecikme (temerrüt) nedeniyle feshedilebileceÄŸi; bu¬nun için kusurun ÅŸart olmadığı • Hile kullanılarak yapıl¬mış olan eser sözleÅŸmesinin BK′nun 31′inci maddesine göre feshedilebileceÄŸi ve hilenin bir haksız fiil olduÄŸu ve bu ne¬denle uÄŸranılan zararların talep edilebileceÄŸi • Eser sözleÅŸ¬mesi ile içerdiÄŸi tahkim ÅŸartının iki ayrı sözleÅŸme niteliÄŸin¬de olduÄŸu • Ancak, bazı durumlarda esas sözleÅŸmeyi geçer¬siz kılan nedenlerin tahkim ÅŸartını da kapsayabileceÄŸi • Tahkim ÅŸartı itirazı. j^-r [36] TEMÄ°NAT MEKTUBU Ä°nÅŸaat yapımı ve satışı sözleÅŸmelerinde satış bedelinin ge¬ri alınmasını garanti eden teminat mektupları • Bu mek¬tupların banka tarafından tazmin edilmesi koÅŸulları • Garantinin kapsamı • Teminat mektubunun tazmini talebi icra yoluyla yapılırsa Banka icra inkâr tazminatına mahkum edilebilir mi? • inÅŸaat yapım ve satış sözleÅŸme¬ sinde yer alan cezai ÅŸart, yargılama giderleri vs.den ban¬ ka sorumlu tutulabilir mi? • Bankanın yazılı olarak veya teminat mektubunun iadesi suretiyle ibrası • Ä°branın hi¬ leyle alındığı iddiası (üçüncü kiÅŸinin hilesi) ve hilenin ih¬ barı zorunluluÄŸu • Teminat mektubunun kaybedilmesi¬ nin içerdiÄŸi hakkın talebine engel oluÅŸturmayacağı. 208 [36a] EK HUKUKÄ° MÜTALÂA 218 [37] POLÄ°ÇENÄ°N YURT DİŞİNDA ZÄ°YAÄ° Yurt dışında kaybolan ve ödeme yeri Mersin olan poliçele¬rin iptali • Poliçe bedelinin ödenmesindeki gecikme nede¬niyle sorumluluk. 221 [38] BANKA PAYI DEVRÄ° Bir holdingin paylarının tamamına sahip olan yönetim ku¬rulu üyelerinin ÅŸahsen sahibi oldukları banka paylarını hol¬dinge devretmelerinin 3182 sayılı Bankalar Kanunu′nun deÄŸiÅŸik 5′inci maddesindeki "izne" tâbi olup olmadığı. 223 [39] REHÄ°NLÄ° ANONÄ°M ORTAKLIK HÄ°SSESÄ°NÄ°N PARAYA ÇEVÄ°RÄ°LMESÄ° Üzerinde rehin hakkı bulunan anonim ortaklık hisseleri¬nin paraya çevirilmesi yetkisinin sözleÅŸmeyle rehinalana tamnabilmesi • Rehin hakkı sahibinin Kamu Ortaklığı Ä°daresi veya onun yerine geçen ÖzelleÅŸtirme idaresi olma¬sı halinde, paraya çevirmenin 4046 sayılı ÖzelleÅŸtirme Kanununa göre deÄŸil, rehin sözleÅŸmesinin verdiÄŸi yetki çerçevesinde rehinalan tarafından (açık artırma, pazarlık yoluyla veya borsada) satılarak gerçekleÅŸtirilebileceÄŸi. 225 [40] SAHTE TALÄ°MATA MÜSTENÄ°DEN ÖDEME YAPAN BANKANÄ°N MEVDUAT SAHÄ°BÄ°NE KARŞİ SORUMLULUÄžU Sahte ödeme talimatı düzenleyen kiÅŸinin mevduat sahibi¬nin çalışanı olması, bankaca tanınması ve kendisine yazı¬lı talimat çerçevesinde ödemeler yapılmış olmasının ban¬kanın sorumluluÄŸunu etkileyip etkilemeyeceÄŸi • Banka¬nın sorumluluÄŸu • Sahte talimatı düzenleyen ve buna müsteniden bankadan para çekenin hukuki sorumluluÄŸu. 228 XVIII [41] KAYITLI SERMAYE SÄ°STEMÄ°NE GEÇÄ°Åž VE KAYITLI SERMAYE TAVANÄ°NÄ°N ARTÄ°RÄ°LMASÄ°NA Ä°MTÄ°YAZLÄ° PAYSAHÄ°PLERÄ° KURULU KARARÄ° Kayıtlı sermaye sistemine geçilmesi ve kayıtlı sermaye ta¬ vanının yükseltilmesine iliÅŸkin genel kurul kararı bir ser¬ maye artırımı kararı olmayıp anasözleÅŸme deÄŸiÅŸikliÄŸi ka¬ rarı olduÄŸu • Ancak, bu kararın imtiyazlı paysahiplerinin imtiyazlarını herhalde etkiler nitelikte olması nedeniyle, imtiyazlı paysahipleri kurulu (veya kurulları) kararı ile onanmadıkça infaz edilemeyeceÄŸi • Bu nedenle, Sermaye Piyasası Kurulu′nun Seri IV No.7 sayılı TebliÄŸi′nin 6. maddesinin deÄŸiÅŸtirilmesi suretiyle, kayıtlı sermaye siste¬ mine geçiÅŸ ve kayıtlı sermaye tavanının yükseltilmesi için Kurul′a yapılan baÅŸvurularda anasözleÅŸme deÄŸiÅŸikliÄŸi ka¬ rarıyla birlikte mevcut imtiyazlı paysahipleri kurulları¬ nın onama kararları da istenmesi gerektiÄŸi • Kayıtlı ser¬ maye tavanı içerisinde yönetim kurulu kararıyla yapıla¬ cak olan çıkarılmış sermaye artırımında TTK′nun 389′un- cu ve 391′inci maddeleri hükümlerinin uygulanmayacağı. 238 [42] KURUCU KÂR PAYÄ° Kuruculara anasözleÅŸmeyle süreli ve süresiz (hayat boyu), mirasçılara intikâl edebilecek veya edemeyecek ÅŸekilde belli bir oranda kâr payı tanınabileceÄŸi • Bu kâr payının "kurucu intifa hakkı" olarak tamnabilmesi imkânı. 244 [43] YÖNETÄ°M KURULU KARARLARÄ°NÄ° VETO HAKKÄ° Yönetim kurulu kararlarının alınmasında bir üyeye veya baÅŸkana veto hakkı tanınmasının hukuken mümkün ol¬ maması • Bu konudaki alternatif çözümlerin sakıncalı yanları. 246 [44] DOLAYLI KREDÄ° SINIRI 4389 sayılı Bankalar Kanunu′nun Geçici 2′nci maddesinin "g" bendi hükmü uygulaması. 248 [45] GENEL KURUL KARARLARÄ°NÄ°N Ä°PTALÄ° DAVASÄ° Dava açıldığı tarihte veya dava açıldıktan sonra paysahi-bi sıfatı sona ermiÅŸ bulunan kiÅŸinin açtığı iptal davasının sıfat yokluÄŸu nedeniyle reddedilmesi gerektiÄŸi • Yargıtay 11.Hukuk Dairesi ile öÄŸretide baskın olan görüÅŸe göre TTK′nun 381/1. maddesinde yer alan "karara muhalif ka¬larak keyfiyeti zapta geçirtmek" koÅŸulunun hem genel ku¬rulda red oyu kullanılmış olmasının ve hem de alınan ka¬rara karşı (muhalif) olunduÄŸunun toplantı tutanağına ge-çirtilmesinin (hattâ bazı kararlarda tutanaÄŸa yazılıp im¬zalanmasının) gerektiÄŸi ÅŸeklinde anlaşıldığı • Bir genel kurul kararının iptalinin dava edilmiÅŸ olmasının bu kara¬rın hüküm doÄŸurmasına ve ilke olarak icrasına engel oluÅŸturmadığı; bunun için TTK′nun 382. maddesine göre mahkemeden icranın ertelenmesi kararı alınması gerekti¬ÄŸi • Genel kurulda daha önce alınmış olan bir sermaye ar¬tırımı kararının iptalinin dava edilmiÅŸ olmasının aynı ko¬nuda yeni bir sermaye artırımı kararı alınabilmesine, hat¬tâ, halen dava konusu olan bir sermaye artırımı kararının yeni bir sermaye artırımı kararıyla ortadan kaldırılması¬na engel oluÅŸturmadığı. [46] Ä°PTALÄ° DAVA EDÄ°LEN GENEL KURUL KARARÄ°NÄ°N Ä°CRASI - HALKA AÇÄ°LMADA ÖZEL DURUM Bir genel kurul kararının iptalinin dava edilmiÅŸ olmasının, bu kararın hüküm doÄŸurmasına ve ilke olarak icrasına en¬gel oluÅŸturmadığı; bunun için TTK′nun 382. maddesine gö¬re mahkemeden tehiri icra kararı alınması gerektiÄŸi • Hal¬ka açılma amaçlı sermaye artırımı kararlarının iptalinin veya geçersizliÄŸinin tesbitinin dava edilmesinde, Sermaye Piyasası Kurulu ile Ä°stanbul Menkul Kıymetler Borsasının halka açılmayı engellemek yerine, halka açılan ÅŸirketin P′den fazla payına sahip ortaklarından, açılmış olan ip¬tal veya geçersizliÄŸin tesbiti davasının olumlu sonuçlanma¬sı ve halkın elindeki hisse senetlerinin hükümsüz hale gel¬mesi ihtimaline karşı, "derhal yeterli miktarda sermaye ar¬tırımına gidecekleri ve çıkarılacak yeni hisse senetlerinin geçersiz kalan eskileri ile deÄŸiÅŸtireceklerine dair" bir ga¬ranti almalarının doÄŸru olacağı. [47] SERMAYE ARTÄ°RÄ°M - Ä°MTÄ°YAZLÄ° PAYLAR AnasözleÅŸmede bir kısım paylara tanınmış olan yönetim ve/veya denetim kuruluna aday gösterme hakkının bir im¬ tiyaz oluÅŸturması • Genel kurul sermaye artırımına, im¬ tiyazlı paysahipleri dahil, tüm paysahiplerinin oybirliÄŸiy¬ le karar vermiÅŸ olsa dahi, artırım kararının infaz edilebil¬ mesi (uygulanabilmesi) için ayrıca imtiyazlı paysahipleri¬ nin bu kararı onaylamalarının zorunlu olduÄŸu. Aksi hal¬ de, artırım kararının infaz edilemeyeceÄŸi, yani askıda hü¬ kümsüz olacağı • Askıda hükümsüzlüÄŸün herhangi bir süreye baÄŸlı olmaksızın ileri sürülebileceÄŸi gibi mahkeme¬ ce de re′sen gözönüne alınacağı • Ä°mtiyazlı paysahipleri¬ nin önceki sermaye artırım kararlarında olumlu (veya olumsuz) oy kullanmış olmalarının sadece ilgili artırım kararı bakımından sonuç doÄŸuracağı. 264 [48] BONO - TANZÄ°M YERÄ° KeÅŸidecinin imzasının yanında, ad ve soyadının altında yazılı olan "Ataköy 11. Kısım No. 21" adresinin tanzim ye¬ ri olarak kabul edilebilip edilemeyeceÄŸi. 269 [49] YÖNETÄ°M VE DENETÄ°M KURULU ÜYELERÄ°NÄ°N Ä°BRASI Ä°branın anlamı • Açık ve örtülü (dolaylı) ibra • TTK′nda sadece örtülü (dolaylı) ibranın düzenlenmiÅŸ olmasının açık ibraya engel oluÅŸturmadığı • Ä°branın kiÅŸi, konu ve zaman bakımından sınırlandırılmasına hukuki bir engel bulunmadığı • Ä°bra için ilgili hesap döneminin bitmesinin beklenmesine gerek olmadığı. 272 [50] ANONÄ°M ORTAKLIK [BANKA] PAYI ÜZERÄ°NDE Ä°NTÄ°FA HAKKÄ° Anonim ortaklık (banka) payı üzerinde bir kiÅŸi lehine in¬tifa hakkı kurulması • Bankanın (üzerinde intifa hakkı bulunanlar dahil) tüm hisselerinin 4389 sayılı Bankalar Kanunu′nun 14/3. maddesine göre TMSF′na devrinin, da¬ha sonra BDDK tarafından diÄŸer bir bankaya satılması¬nın ve nihayet hisseleri satılan bankanın satın alan ban¬ka ile birleÅŸtirilerek sona ermesinin, intifa hakkına etkisi • intifa hakkının ileri sürülebilmesi. 276 [51] BAYÄ°LÄ°K SÖZLEÅžMESÄ° - GABÄ°N - UYARLAMA TAÅžINMAZ ÜZERÄ°NDE Ä°NTÄ°FA HAKKI Bir tüzel kiÅŸi tacirinin bir sözleÅŸmede gabin iddiasında bulunabilmesi ÅŸartları ve süresi • SözleÅŸmenin akdi sıra¬sında bilinen olaylara dayanılarak "uyarlama" talebinde bulunulamayacağı • Ä°ntifa hakkının kurulma amacı • Ä°n¬tifa hakkının devredilemeyeceÄŸi, ancak kullanılmasının bir üçüncü kiÅŸiye bırakılabilmesinin mümkün olması • SözleÅŸmenin haklı nedenlerle feshi için öne sürülen ge¬ rekçelerden sadece birinin varlığının yeterli olması • Ä°bra sözleÅŸmesinin geciktirici ÅŸarta baÄŸlanabileceÄŸi ve ÅŸartın gerçekleÅŸmemesi halinde sözleÅŸmenin baÅŸtan itibaren hü¬ kümsüz hale gelmesi. 281 [52] BANKA GENEL MÜDÜRÜ VE YÖNETÃ�M KURULU ÜYESÄ°NÄ°N Ä°BRASI Ä°branın hukuki anlamı ve önceki ibraların geri alınama¬ması • TTK′nun 380′inci maddesindeki ibranın örtülü (do¬laylı) ibra olarak açık ve doÄŸrudan ibradan farklı olduÄŸu • Kanunen yönetim kurulu üyesi olan genel müdür aley¬ hine açılacak olan tazminat davasının, davacının zararı ve sorumlu olan kimseyi öÄŸrendiÄŸi tarihten itibaren iki yıl ve herhalde zararı doÄŸuran eylemin vukuu tarihinden iti¬ baren beÅŸ yıl geçmekle zamanaşımına uÄŸrayacağı. 301 [53] TEK SATICILIK Ä°LÄ°ÅžKÄ°SÄ° Tek satıcılık sözleÅŸmesinin varlığı koÅŸulları • GeçerliliÄŸi¬nin yazılı ÅŸekle tâbi olmaması • Uzun yıllar süren ithalât-ihracat iliÅŸkisinin tek satıcılık iliÅŸkisi ile karıştırılmama¬sı gerektiÄŸi • Tek satıcılık iliÅŸkisini sürekli ithalât-ihracat (alım-satım) iliÅŸkisinden ayıran en önemli özelliÄŸin, tek satıcının belli bir yerde veya bölgede satış hakkı tekeline sahip bulunması olduÄŸu ve satış tekelinin fiili deÄŸil sade¬ce iradi olabileceÄŸi • Taraflar arasındaki uyuÅŸmazlık uluslararası bir alım-satım iliÅŸkisinden kaynaklanmış ol¬masına göre Türk Mahkemelerinin uluslararası yetkisini iç hukukun yer itibariyle yetki kurallarının, yani HUMK′nun 9 ilâ 12. maddeleri hükümlerinin belirleyece¬ÄŸi • Buna göre, Türk Mahkemelerinin davaya bakmaya yetkili olmadığı • Taraflar arasındaki alım-satım iliÅŸkisi yabancılık unsuru taşımasına göre, tarafların bu iliÅŸkiye uygulanacak kanunu seçmemiÅŸ olmaları halinde uygula¬nacak hukukun MÖHUK′nun 24/11. maddesine göre belir¬leneceÄŸi. [53a] EK HUKUKÄ° MÜTALÂA Tek satıcılık iliÅŸkisinin unsuru ve varlık ÅŸartı olan, belli bir yerde satış hakkı tekelinin "fiili" deÄŸil "iradi", yâni sözleÅŸ¬meye dayalı olabileceÄŸi • Sürekli alım-satım (ithalât-ihra-cat) iradesi ile satış hakkı tekeline iliÅŸkin iradenin farklı ÅŸeyler olduÄŸu • Centilmenlik anlaÅŸmasının hukuki baÄŸlayı¬cılığının bulunmaması • Ä°thalât-ihracat iliÅŸkisinin 12 yıl veya daha uzun bir süre devam etmiÅŸ olmasının tek satıcı¬lık iliÅŸkisinin varlığının kabulü için tek başına yeterli ola¬mayacağı • Tek satıcılık sözleÅŸmesinin ve tekel hakkının sıhhatinin yazılı ÅŸekle tâbi olmamasının, bunların mevcu¬diyetinin HUMK′na göre yazılı delille isbat edilmesi gereÄŸi¬ni ortadan kaldıramayacağı • Türkiye′ye sadece ihracat ya¬pan bir yabancı firmaya karşı 4054 sayılı RKK′nun 6′ncı maddesine göre iÅŸlem yapılabilmesinin hukuken mümkün bulunmadığı. [54] KARÅžILAÅžTIRMALI REKLAM - HAKSIZ REKABET Hakkında özel bir düzenleme bulunmayan karşılaÅŸtırmalı reklâmın Türk hukukunda da ilke olarak geçerli kabul edil¬diÄŸi • Bir reklâmın karşılaÅŸtırmalı reklâm olarak kabul edilebilmesinin ÅŸartları • Objektif olarak denetlenebilir bir XXIV bilgiyi içermeyen reklâmların karşılaÅŸtırmalı reklâm ola¬ rak kabul edilemeyeceÄŸi, ancak aldatıcı reklâm denetimine tâbi olduÄŸu • Sübjektif bir beyan olan "en güzel boya" slo¬ ganının aldatıcı reklâm olarak kabul edilemeyeceÄŸi. 328 [55] ANONÄ°M ORTAKLIÄžA MAHKEMECE ATANAN KAYYIM Atanmasına iliÅŸkin Sulh Hukuk Mahkemesi kararı kesin¬ leÅŸmemiÅŸ olan kayyımın genel kurulu davetinin ve diÄŸer iÅŸlemlerinin geçersizliÄŸi ve kayyımın sorumluluÄŸu • Seçi¬ mine iliÅŸkin genel kurul kararının geçersizliÄŸi kesinleÅŸen bir yönetim kurulunun karar ve iÅŸlemlerinin geçersizliÄŸi ve üyelerin sorumluluÄŸu • Anonim ortaklık yönetim kuru¬ luna tüzel kiÅŸi ortağı temsilen birden çok üye seçilmesini öngören anasözleÅŸme hükmünün geçerliliÄŸi • Yönetim ku¬ ruluna aday gösterme imtiyazının genel kurul ve yönetim kurulu kararı ile ihlâlinin hukuki sonuçlar. 339 [56] ANONÄ°M ORTAKLIKTA Ä°KÄ° DENETÇÄ°DEN BÄ°RÄ°NÄ°N GENEL KURULU DAVET YETKÄ°SÄ° - GENEL KURUL TOPLANTISININ Ä°HTÄ°YATÄ° TEDBÄ°R KARARIYLA ÖNLENMESÄ° - SEÇÄ°LMELERÄ°NE DAÄ°R GENEL KURUL KARARÄ° Ä°PTAL EDÃ�LEN YÖNETÄ°M KURULU ÜYELERÄ°NÄ°N KARAR VE Ä°ÅžLEMLERÄ°NÄ°N GEÇERLÄ°LİĞİ - YÖNETÄ°M KURULUNDA TOPLANTI YETERSAYISININ TOPLANTI SIRASINDA BOZULMASI VE BUNUN HUKUKÄ° SONUCU Åžirketin iki denetçisinden birinin davet yetkisini tek başı¬ na kullanabilmesi ÅŸartları • Davet üzerine toplanacak olan genel kurulun engellenmesi için toplantıdan sonra alınabilecek hukuki önlemler • Seçilen yönetim kurulu üyelerinin ticaret siciline tescillerinin önlenmesi • Seçim¬ lerine iliÅŸkin genel kurul kararı kesin hükümle iptal edi¬ len yönetim kurulu üyelerinin önceki iÅŸlem ve kararları¬ nın geçersizliÄŸi • Toplantı yetersayısı olmaksızın alman yönetim kurulu kararlarının geçersizliÄŸinin (yokluÄŸunun) tesbiti davası. 349 [57] ANONÄ°M ORTAKLIK PAYLARI ÜZERÄ°NDE REHÄ°N HAKKÄ° KURULMASÄ° VE REHÄ°N TAAHHÜDÜ Rehin SözleÅŸmesi ve taahhüdünün "Hissedarlar sözleÅŸme-si"ne aykırılığı • SözleÅŸmeye aykırılığa uzunca bir süre ses çıkarılmamış olmasının aykırılığa zımni onay verildi¬ÄŸi anlamına gelip gelmeyeceÄŸi ve bu tür onayın yeterli olup olamayacağı • Lehine rehin hakkı kurulan ve rehin taahhüdünde bulunulan TMSF′nun bir kamu kurumu ol¬masının, hissedarlar sözleÅŸmesinde yer alan rehin yasağı¬nın, rehin veren ÅŸirkete karşı ileri sürülebilmesine huku¬ki bir engel oluÅŸturup oluÅŸturmayacağı • Hissedarlar söz¬leÅŸmesine aykırılığın hukuki sonucu ve ileri sürülmesi. [58] ANONÄ°M ORTAKLIKTA Ä°MTÄ°YAZ HAKKI - TÜZEL KİŞİLERÄ°N YÖNETÄ°M KURULUNDA TEMSÃ�LÃ� Anonim ortaklıklarda imtiyazların kiÅŸilere deÄŸil, paylara tanınabileceÄŸi ve ancak bu takdirde geçerli olacağı • TTK′nun 312′nci maddesinin "tüzel kiÅŸilerin yönetim ku¬rullarında sadece bir üye ile temsil edilebileceklerine" iliÅŸ¬kin bu hükmünün emredici nitelikte olmadığı ve anasöz-leÅŸmede bunun aksinin öngörülebileceÄŸi • Yönetim kurulu baÅŸkanı ve üyeleriyle ilgili olarak "ÅŸirketle muamele yap¬ma ve rekabet edebilme izni" konularında genel kurulda karar alınırken lehine izin verilen paysahiplerinin TTK′nun 374/1. maddesine göre oydan yoksun oldukları. [59] YÖNETÄ°M KURULU KARARLARÄ° Ä°ÇÄ°N ANASÖZLEÅžMEDE ÖNGÖRÜLEN NÄ°SAPLARA UYULMAMASI - YILLIK Ä°Åž PLÂNI YÖNETÄ°M KURULUNCA ONAYLANMAMÄ°Åž OLAN MURAHHAS ÜYE VE GENEL MÜDÜRÜN YÜKÜMLÜLÜÄžÜ AnasözleÅŸmede öngörülen toplantı ve/veya karar nisapla¬rına aykırı olarak alman yönetim kurulu kararlarının ge¬çersiz olacağı • Åžirketin iÅŸ plânının onaylanmasını haklı bir neden olmaksızın engelleyen üyenin sorumluluÄŸu • iÅŸ plânı onaylanamamış olsa bile, murahhaslar ile genel mü¬ dürün ÅŸirketi basiretli bir yönetici olarak yönetmekle yü¬ kümlü oldukları. 368 [60] TEMÄ°NAT MEKTUBU - TÄ°CARÃ� DEFTERLERÄ°N SADECE SAHÄ°BÄ° ALEYHÄ°NE DELÄ°L OLMASI Bir ticari iÅŸletmenin (haddehanenin) iÅŸletme sorumluluÄŸu kiralayanda kalmak üzere kiralanması • Kira sözleÅŸmesi¬nin haklı nedenlerle feshi • Kiralayanın banka borçları¬nın banka teminat mektubu karşılığında üstlenilip öden¬mesi • Teminat mektubu iliÅŸkisinin kural olarak bir ga¬ranti sözleÅŸmesi niteliÄŸinde olduÄŸu • Garanti edilen iliÅŸ¬kisiyle garanti iliÅŸkisinin farklı iliÅŸkiler oldukları; örneÄŸin para alacağı için öngörülen faizin garanti (teminat mektu¬bu) iliÅŸkisi bakımından sözkonusu olmadığı gibi, teminat mektubunda yer alan "Tazmin talebi halinde tanzim tari¬hindeki TCMB döviz alış kuru üzerinden Türk Lirası öde¬necektir" kaydının da sadece garanti sözleÅŸmesinin taraf¬ları arasında geçerli olacağı • Mücerret bir iliÅŸki olan ga¬ranti sözleÅŸmesinin, garanti ettiÄŸi edimi oluÅŸturan iliÅŸkiyi ortadan kaldıran ve onun yerine geçen bir iliÅŸki olmadığı • Her sözleÅŸme gibi, garanti sözleÅŸmesinin içeriÄŸi yorum¬ lanırken de, BK.nun 18/1. maddesinde belirtildiÄŸe üzere, tarafların kullandıkları sözcüklere deÄŸil, "... onların haki¬ ki ve müÅŸterek maksatlarına..." bakılması gerektiÄŸi • Usulüne uygun olarak tutulmamış ticari defterlerin yalnız sahibi lehine delil oluÅŸturamayacakları. 373 [61] ÖN SÖZLEÅžME - AYNEN Ä°FA TALEBÄ° Anonim ortaklık hissesi ahm-satımma iliÅŸkin esaslı un¬surları içermekle beraber, tarafların nihai sözleÅŸmeyi bel¬li bir sürede imzalamalarını ÅŸart koÅŸan bir ön sözleÅŸmenin baÄŸlayıcılığı • Haklı bir neden olmaksızın veya kötü ni¬yetli olarak nihai sözleÅŸmeyi imzalamaktan kaçman satı¬cıya karşı, ön sözleÅŸmeye dayanılarak yargıda (hakem mahkemesinde) aynen ifa talebinde bulunulabilip bulu-nulamayacağı • Aynen ifaya hükmedildiÄŸi tardirde Türk hukukuna göre aynen ifanın nasıl saÄŸlanabileceÄŸi • Satı¬ cının sözleÅŸme konusu hisseleri üçüncü kiÅŸilere devretme¬ sinin ihtiyati tedbir kararı yoluyla engellenmesi. 384 [62] SERMAYE PÄ°YASASÄ° KANUNU DEĞİŞİKLÄ°K TASARÄ°SÄ° HAKKÄ°NDA RAPOR 405 [63] SERMAYE PÄ°YASASÄ° KANUNUNDA DEĞİŞİKLÄ°K YAPILMASINA DAÄ°R TASARI HAKKINDA RAPOR 410 [64] "COÄžRAFÄ° Ä°ÅžARETLERÄ°N VE GELENEKSEL ÖZELLÄ°KLÄ° ÜRÜN ADLARININ KORUNMASI HAKKÄ°NDA KANUN TASARÄ°SÄ° TASLAÄžPNA Ä°LÄ°ÅžKÄ°N RAPOR 422 [65] TÜRK TÄ°CARET KANUNUNUN YÜRÜRLÜÄžÜ VE UYGULAMA ÅžEKLÃ� HAKKÄ°NDA KANUN TASARÄ°SÄ° TASLAÄžI Ä°LE GEREKÇELERÄ°NE DAÄ°R DEÄžERLENDÄ°RME VE ÖNERÄ°LER 432 TÜRK TÄ°CARET KANUNU TASARISI HAKKINDA GENEL DEÄžERLENDÄ°RME 435