Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Hasılat Ve Şirket Kirası ( Bk.mad.270-298 )
Hasılat Ve Şirket Kirası ( Bk.mad.270-298 )
Hüseyin ALTAŞ
Sayfa Sayısı
:
334
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2009
ISBN NO
:
9789754644845
400,00
TL ÖNSÖZ \"Hasılat ve Şirket Kirası\" isimli bu çalışmamız, Türk Hukukunda bir ilktir. Bu nedenle oldukça zor ve uzun bir zaman sürecinde tamamlanan eserin Türk Hukukuna önemli katkılarda bulunacağına olan inancımla, bu eseri Türk Hukukuna armağan ediyorum. Üç çocuğumuzun meşgalesi arasında bu çalışma sürecinde sabırla bana destek olan eşim Havva Hanıma, çalışmamın tashihlerinde son derece faydalı yardımları olan Burcu SIRATAŞ\′a sonsuz teşekkürlerimi de bu vesileyle sunmak isterim. Çalışmamın bir an önce bitirilmesi konusundaki özel teşvikleri dolayısıyla saygıdeğer hocam Prof. Dr. Lâle SİRMEN\′e de sonsuz teşekkürlerimi sunarım. Çok özel ve henüz Türk hukukunda hemen hemen hiç değinilmemiş bu konudaki çalışmamızda öncelikle İsviçre ve Alman hukuklarından yararlanılmıştır. Gelecekte çok daha önemli olacağına inandığım bu konudaki spesifik çalışmayı yayımlamakta cesur davranarak basımını üstlenen Yetkin Yayınevi yönetici ve çalışanlarına da ayrıca teşekkürü bir borç biliyorum. Ankara 2008 Doç. Dr. Hüseyin ALT AŞ Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi GİRİŞ Günümüz ekonomik koşullarında bir şeye malik olmak önemli finans yükümlülüğü gerektirmektedir. Girişimci kişilerin de ekonomik hayatta finansman yükümlülüklerine katlanmadan başarılı olabilmelerinin en etkin yolu ihtiyaç duyulan şeylerin kiralama yoluyla temin edilmesidir. Kira sözleşmesi malik olunmadan bir şey üzerinde yararlanma ve kullanma hakkı tanıyan bir sözleşme türüdür. Gün geçtikçe daha önemli hale gelen bu sözleşmenin uygulamada değişik türleri vardır. Adi kira, hasılat kirası şeklindeki en temel ayrımda uygulama ve doktrin daha çok adi kira ve onun bir uzantısı olan 6570 Sayılı Kira Kanunu üzerinde çalışmış ancak kırsal kesimin sözleşmesi olarak görülen hasılat kirası sözleşmesi üzerinde pek fazla durulmamıştır. Oysa, kanunkoyucu BK. mad. 270-298 arasında oldukça uzun bir biçimdeki düzenlemeyle bu sözleşmenin önemine değinmiştir. Son zamanlarda büyük alışveriş merkezlerinde, hava ve deniz limanlarında, işletmelerde ve şirketlerin kiralanmasında hasılat kirası sözleşmesinin kullanımı artmaktadır. Biz de bu noktadaki yargı ve doktrindeki hasılat kirası ile incelemelerin eksik kaldığını görerek, Türk hukukunda önemli bir boşluk dolduracağını düşünerek inceleme konumuzu \′\"Hasılat ve Şirket Kirası\" şeklinde seçmeyi uygun bulduk. Çalışmamız bir giriş, üç bölüm ile bir sonuçtan oluşmuştur. Giriş bölümünde kısaca konunun önemine değinilip çalışmanın sınırlandırılması yapılmıştır. Buna göre, çalışmamızda öncelikle hasılat kirası, daha sonra önemi giderek artan hasılat kirasının özel bir uygulama türü olan şirket kirası sözleşmesi ele alınmıştır. Birinci bölümde, öncelikle kısaca kira sözleşmesi üzerinde durulmuş, daha sonra hasılat kirası sözleşmesi incelenmiştir. Bu bölümde hasılat kirasının tanımı, önemi, unsurları, tarafların hakları ve borçları incelenmiştir. Çalışmamızın ikinci bölümünde hasılat kirasının özel bir uygulamasını oluşturan şirket kirası üzerinde durulmuştur. Bu bölümde tekrardan kaçınmak adına özel olarak şirket kirasına has konulara değinilmeye çalışılmıştır. Yani, şirket kirası sözleşmesinin önemi, kuruluşu, tanımı, kapsamı, işleyişi, fonksiyonları ile tarafların hakları ve borçları üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümdeyse hasılat ve şirket kirasının hem kendileriyle hem de başka hukuki müesseselerle olan karşılaştırmalarına özel olarak yer verilmiştir. Bu bölümde ayrıca bu sözleşmelerin sona erme halleri ile sona ermedeki 43 tarafların hak ve borçları yani sorumlulukları üzerinde durulmuştur. Sonuç bölümünde de çalışmamızda vardığımız önemli hukuki sonuçlara değinilerek çalışmamız sonlandırılmıştır. İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER 9 KISALTMALAR CETVELİ 21 BİBLİYOGRAFYA 25 GİRİŞ 43 BİRİNCİ BOLUM HASILAT KİRASI § 1. GENEL OLARAK KİRA SÖZLEŞMESİ 45 I. TANIMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ 45 A. Tanımı 45 B. Hukuki Niteliği 46 1. Genel Olarak 46 2. Kira Sözleşmesinde Şekil 47 II. KİRA SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI 48 A. Konu Unsuru: Bir Şeyin Kullanılmasının Geçici Devri 48 B. Kira Bedeli 50 C. Anlaşma Unsuru 51 III KİRA SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARIN HAK VE BORÇLARI 53 A. Genel Olarak 53 B. Kiralayanın Borçlan 53 1. Kiralananı Kullanıma Uygun Şekilde Teslim Borcu 53 2. Sözleşme Süresince Kiralananı Kullanıma Uygun Halde Bulundurma Borcu 55 3. Ayıba Karşı Tekeffül Borcu 56 a. Genel Olarak 56 b. Ayıba Karşı Tekeffül Sorumluluğunun Şartları 58 aa. Esasa İlişkin Şartlar 58 (1) Kiralanan Ayıplı Olmalıdır 58 (2) Ayıp Gizli Olmalıdır 59 (3) Sözleşmede Aksinin Kararlaştırılmamış Olması 59 bb. Şekle İlişkin Şartlar 60 4. Zapta Karşı Tekeffül Borcu 61 a. Gerçek Zapt: Kira Sözleşmesi Kurulduğu Anda Üçüncü Kişinin Mevcut Olan Hakkı Nedeniyle Zapta Karşı Tekeffül Borcu 61 b. Gerçek Olmayan Zapt: Kira Sözleşmesinin Kurulmasından Sonra Söz Konusu Olan Zapta Karşı Tekeffül Borcu 62 5. Kanuni Mükellefiyetleri Yerine Getirme Borcu 63 C. Kiracının Borçları 64 1. Kiralananı Özenle ve Tahsis Amacına Uygun Olarak Kullanma 64 2. Aynı Bina İçinde Oturanlara Saygı Gösterme Borcu 65 3. Kiralananda Zorunlu Tamiratın Yapılmasına ve Kiralananın Gezilmesine Müsaade Etme Borcu 65 4. Kira Bedelini Ödeme Borcu 66 5. Kiralananı Geri Verme Borcu 68 IV. KİRA SÖZLEŞMELERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI VE UYGULANACAK HÜKÜMLER 68 §2. HASILAT KİRASI 73 I. TANIMI (BK. mad. 270) 73 II. HUKUKİ NİTELİĞİ VE ŞEKLİ 75 A. Hukuki Niteliği 75 B. Şekli 75 III. UNSURLARI 76 A. Konu: Kiralanan Şey 76 B. Kira Bedeli 78 C. Anlaşma Unsuru 80 D. Kural Olarak Kiracının İşletme Yükümlülüğü 80 E. Hasılat Kirasında Defter Tespiti Sorunu 82 10 IV. HASILAT KİRASI ÇEŞİTLERİ 84 A. Konulan Açısından Hasılat Kirası Çeşitleri 84 1. Zirai Hasılat Kirası (Genel Hasılat Kirası) 86 2. İştirakli Hasılat Kirası 88 3. Hak Kirası 90 4. Hayvan Kirası 91 B. Süreler Açısından Kira Sözleşmesi Çeşitleri 93 1. Genel Olarak Süreleri Açısından Hasılat Kirası 93 a. Süreli Hasılat Kirası 93 b. Süresiz Hasılat Kirası 94 2. Zımni Tecdit 95 a. Genel Olarak 95 b. Zımni Tecdidin Şartları 96 aa. Kira Sözleşmesindeki Süre Sona Ermelidir 96 bb. Kiracının Fer\′i Zilyetliği Devam Etmelidir 97 cc. Kiralayan Kullanıma Karşı Çıkmamalıdır 97 dd. Kiralayan Kiracının Kullanımına Bilerek Muhalefet Etmemiş Olmalıdır 98 V. HASILAT KİRASINDA TARAFLARIN HAKLARI VE BORÇLARI 99 A. Kiralayanın Borçları 99 1. Kiralananın Teslimi ve Kullanıma Uygun Halde Bulundurma Borcu 99 a. Kiralananın Teslimi 99 b. Kullanıma Uygun Halde Bulundurma 102 2. Kiralayanın Ayıba Karşı Tekeffül Borcu 103 3. Kiralayanın Zapta Karşı Tekeffül Borcu 105 a. Gerçek Zapt 105 b. Gerçek Olmayan Zapt 106 4. Kanuni Mükellefiyetini Yerine Getirme Borcu 107 5. Kiralayanın Teminat Verme Mükellefiyeti 108 a. Kiralayanın Kiracının Haklarını Şahsen İhlal Etmeme Yükümlülüğü 108 b. Kiralayanın Üçüncü Şahıslar Tarafından Kiralanan Üzerinde Yapılacak Hak İddialarını Bertaraf Etme Yükümlülüğü 109 6. Kiralayanın Esaslı Tamiratları Yapma Borcu 109 11 13 13 19 B. Kiracının Borçlan 1. İşletme Borcu 2. îyi Bir Halde Muhafaza Borcu. 3. İhbar Borcu 4. Kira Bedelini Ödeme Borcu a. Genel Olarak 122 b. Hasılat Kirasında Kira Bedelinin Belirlenmesi 123 c. Umulmayan Haller Nedeniyle Kira Bedelinden İndirim 125 d. Kiracının Temerrüdü 127 aa. Genel Olarak 127 bb. Kiralayanın Hapis Hakkı 128 (1) Hapis Hakkının Hukuki Niteliği ve Kullanılması 128 (2) Hapis Hakkının Kapsamı 129 (3) Alt Kirada Hapis Hakkı 129 (4) Üçüncü Kişilere Ait Eşyalarda Hapis Hakkı 130 5. Hasılat Kirasında Alt Kira ve Kiranın Temliki Yasağına Uyma Borcu 130 a. Genel Olarak 130 b. Alt Kiraya Vermek 132 c. Alt Kira ve Temlikin Karşılaştırılması 134 aa. Konulan Açısından 134 bb. Hukuki Nitelikleri Açısından 134 cc. Tarafların Sıfatı Açısından 134 dd. Şekil Açısından 135 ee. Hapis Hakkı Açısından 135 ff. Sorumluluk Açısından 135 İKİNCİ BOLUM ŞİRKET KİRASI § 1. ŞİRKET KİRASININ ÖNEMİ, TANIMI ve UNSURLARI 137 I. ŞİRKET KİRASININ ÖNEMİ 137 II. ŞİRKET KİRASININ TANIMI 140 III. ŞİRKET KİRASININ UNSURLARI 143 12 A. Konu Unsuru 143 1. Genel Olarak 143 2. Kiraya Verilecek Şirket Türleri 145 a. Genel Olarak 145 b. Adi Şirket 146 c. Miras Şirketi 147 d. Kollektif Şirket 147 e. Komandit Şirket 148 f. Limited Şirket 148 g. Anonim Şirket 149 B. Bedel Unsuru 150 C. Anlaşma Unsuru 152 § 2. ŞİRKET KİRASINDAKİ DİĞER HUKUKİ SORUNLAR 153 I. ŞİRKET KİRASINDA ŞEKİL 153 II. ŞİRKET KİRASI SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ 154 III. ŞİRKET KİRASİ VE TİCARET SİCİLİ 157 IV. ŞİRKET KİRASININ TACİRLİK SIFATI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ 158 A. Kiralayan Yönünden 158 B. Kiracı Yönünden 158 V. ŞİRKET KİRASININ TİCARET UNVANI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ 159 A. Kiralayan Açısından 159 B. Kiracı Açısından 159 VI. GAYRİMADDİ MALLARIN ŞİRKET KİRASINDAKİ DURUMU 161 A. Patentler 161 B. Markalar 162 C. Numuneler ve Modeller 163 VII. ŞİRKET STOKLARININ KİRALAMADAKİ DURUMU 163 VIII. ŞİRKET KİRASININ SÖZLEŞMELERE ETKİSİ 164 A. Borçların Devri 165 B. Alacakların Devri 166 C. Sürekli Sözleşme İlişkilerinin Devrinin Sonuçları 167 13 § 3. ŞİRKET KİRASINDA TARAFLARIN HAKLARI VE BORÇLARI 169 I. ŞİRKETİ KİRALAYANIN BORÇLARI VE HAKLARI 169 A. Şirket Kiralayanın Borçları 169 1. Şirketi Teslim Borcu 169 2. Kiralayanın Sözleşme Süresince Şirketi Kullanıma Uygun Bulundurma Borcu 173 3. Ayıba Karşı Tekeffül Borcu 175 a. Genel Olarak 175 b. Esaslı (Önemli) Ayıpların Giderilmesi Yükümlülüğü 176 c. Şirket Kirasında Ufak Tefek Ayıpların Giderilmesi 178 d. Şirket Kirasında Kiracının Ayıba Karşı Tekeffülden Doğan Seçimlik Hakları 179 aa. Önemli Ayıpların Giderilmesini Talep Hakkı 179 bb. Sözleşmedeki Ücretin İndirilmesini Talep Hakkı 179 cc. Sözleşmenin Feshi 180 4. Zapta Karşı Tekeffül Borcu 181 5. Rekabet Etmeme Borcu 184 6. Kanuni Yükümlülükleri Yerine Getirme Borcu 186 B. Şirket Kirasında Kiralayanın Hakları 1 87 1. Şirketi ve Faaliyetlerini Kontrol Etme Hakkı 187 2. Şirket Kira Bedelini Talep Etme Hakkı 189 3. Hapis Hakkı 191 II. ŞİRKET KİRASINDA KİRACININ HAKLARI VE BORÇLARI 193 A. Şirket Kiracısının Borçları 193 1. Şirket Faaliyetlerini Devam Ettirme Borcu 193 a. Şirket Faaliyetlerine Sözleşmedeki Amaç Doğrultusunda Devam Etme Borcu 193 b. Şirket Faaliyetleri İtinayla Sözleşmedeki Amaca Yönelik ve Ekonomik Olmalıdır 195 2. Şirketi Muhafaza Yükümlülüğü 196 a. Genel Olarak 196 14 b. Muhafaza ve Koruma Giderleri 198 c. Telafi Yatırımları 199 d. Yeni Yatırımlar 200 3. İhbar Borcu 201 4. Rekabet Etmeme Borcu 202 a. Sözleşmenin Devamı Süresince , 202 b. Kira Sözleşmesinin Sona Ermesinden Sonra 202 5. Kira Bedelini Ödeme Borcu 203 a. Genel Olarak Kira Bedeli ve Ödeme Zamanı 203 b. Kira Bedelini Ödeme Yeri ve Tarzı 204 c. Kira Bedelini Ödemede Temerrüt 205 d. Kiralayanın Temerrüdü 207 e. Olağanüstü Hallerde Kira Bedelinden Tenzil Durumu 207 B. Şirket Kiracısının Hakları 209 1. Şirket Faaliyetlerini Yürütme (Kullanma ve Faydalanma) Hakkı 209 2. Şirket Üzerinde Değişiklik Yapma Hakkı 210 a. Şirket Politikasını, Organizasyonunu vs. Değiştirme Hakkı 210 b. Sabit Varlıklarda Değişiklik 212 § 4. ŞİRKET KİRAS1NDAKİ BAZI ÖZEL SORUMLULUK HALLERİ 213 1. ŞİRKET KİRASINDA SÖZLEŞME DIŞI SORUMLULUK HALLERİ 213 A. BK. mad. 41 Anlamında Haksız Fiil Sorumluluğu 213 B. BK. mad. 55\"e Göre Adam Çalıştıranın Sorumluluğu 214 C. BK. mad. 58\"e Göre Bina Sahibinin Sorumluluğu 214 D. MK. mad. 730\′a Göre Taşınmaz Malikinin Sorumluluğu 215 II. SORUMLULUKLARDA ESAS ALINACAK MALVARLIĞI 215 III. KİRAYA VERİLEN ŞİRKETİN ORTAK OLDUĞU DİĞER ŞİRKETLERDEKİ HUKUKİ İLİŞKİLER VE SORUMLULUKLAR 216 IV. KİRALANAN ŞİRKETİN BAŞKASINA TEMLİKİNDE SORUMLULUK 217 15 V. ŞİRKET KİRASINDA ALT KİRA VE KİRANIN DEVRİNDE SORUMLULUK 219 VI. KİRALAYANIN İFLASI HALİNDE SORUMLULUK 222 § 5. ŞİRKET KİRASI SÖZLEŞMESİNİN FONKSİYONLARI 224 I. GEÇİCİ BİR ÖNLEM OLARAK ŞİRKETİN KİRAYA VERİLMESİ 224 A. Küçük Ölçekli Şirketlerde 224 B. Orta ve Büyük Ölçekli Şirketlerde 225 II. HOLDİNG OLUŞTURMAK İÇİN ŞİRKET KİRASI 227 III. ORTAK GİRİŞİMLERDE ŞİRKET KİRASI 228 IV. ŞİRKET BÖLÜNMELERİNDE ŞİRKET KİRASI 228 V. MİRAS HUKUKUNDAN KAYNAKLANAN PROBLEMLERİN ÇÖZÜMÜNDE ŞİRKET KİRASI 230 VI. EKONOMİK SIKINTILARIN AŞILMASI İÇİN ŞİRKET KİRASI 231 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM HASILAT VE ŞİRKET KİRASININ BİRBİRLERİYLE VE BENZER HUKUKİ KURUMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI VE SONA ERMELERİ § 1. HASILAT KİRASIYLA BENZER HUKUKİ MÜESSESELERİN KARŞILAŞTIRILMASI VE SONA ERMESİ İLE SONUÇLARI 233 I. HASILAT KİRASININ BENZER HUKUKİ MÜESSESELERLE KARŞILAŞTIRILMASI 233 A. Adi Kira- Hasılat Kirası 233 1. Konuları Bakımından 235 2. İçerikleri Bakımından 236 3. Kiracıya Sağladığı Hak ve Yetkiler Bakımından 237 4. Kiracıya Yüklediği Mükellefiyetler Bakımından 238 5. Kira Bedeli Bakımından 239 6. Alt Kira ve Kira Devri Konuları Bakımından 241 7. Kanuni Düzenlemeler Bakımından 242 B. Satım Sözleşmesi-Hasılat Kirası 242 C. İntifa Hakkı- Hasılat Kirası 246 16 1. İntifa Hakkıyla Hasılat Kirası Arasındaki Benzerlikler 246 2. İntifa Hakkıyla Hasılat Kirası Arasındaki Farklar 246 D. Yap İşlet Devret Sözleşmesinde Hasılat Kirası 248 HASILAT KİRASI SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 251 A. Genel Olarak 251 B. Süreli Hasılat Kirası Sözleşmesinin Sona Ermesi 252 1. Genel Olarak 252 2. Süresinden Önce Sona Erme 253 a. Önemli Sebeplerden Dolayı Sona Erme 253 aa. Sözleşmeye Devam Katlanılamaz Olmalı 254 bb. Tam Tazminat Vermek Kaydıyla 256 cc. Kanuni Sürelere Uymak Kaydıyla 257 b. Kiralayanın Fesih Hakkı (BK. mad. 289) 258 C. Süresiz Hasılat Kirası Sözleşmesinin Sona Ermesi 261 1. Süresiz Hasılat Kirasının Olağan Sona Ermesi 261 2. Süresiz Hasılat Kirasının Olağanüstü Sona Ermesi 262 D. Hasılat Kirası Sözleşmesini Sona Erdiren Diğer Sebepler 263 1. Tarafların İflası 263 a. Kiracının iflası 263 b. Kiralayanın İflası 265 2. Tarafların Ölümü 265 a. Kiracının Ölümü 265 b. Kiralayanın Ölümü 266 3. Tarafların Temerrüdü Nedeniyle Sona Erme 267 a. Kiracının Temerrüdü 267 aa. Kiracı Kira Bedelini Zamanında Ödememiş Olmalıdır 268 bb. Altmış Günlük Mehil Verilmelidir 269 cc. Süre Zarfında Kira Bedeli Ödenmemiş Olmalıdır 269 dd. Mehlin Sonunda Sözleşmenin Feshedileceğinin Bildirilmesi Gerekir 270 b. Kiralayanın Temerrüdü 270 HASILAT KİRASI SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI 271 N.. YvVs%SA\\\\tt\\Vade. Ç>o
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı