Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Haksız Fiil Sebebiyle Aynı Zarardan Birden Fazla Kimsenin Müteselsil Sorumluluğu
Haksız Fiil Sebebiyle Aynı Zarardan Birden Fazla Kimsenin Müteselsil Sorumluluğu
Ali Haydar YAĞCIOĞLU
5.520,00
TL GİRİŞ
Toplum hâlinde yaşamak zorunda olan insanların birbirleriyle olan ilişkilerinde hukuka aykırı olan davranışları sonucu zarar görmeleri günlük hayatta sık rastlanan olaylardır. Bu noktada hukuk düzeni ve onun bir dalı olan Borçlar Hukukunun amaçlarından birisi de, kişilerin mal ve şahıs varlığı değerlerini bu zarar verici davranışlara karşı korumak ve uğranılan zararı gidermektir. Sorumluluk Hukukunun konusu olan bu koruma ve zararı giderme amacı çerçevesinde bir zarar gerçekleştiğinde, zarar gören açısından zararı başkalarının omzuna yükleyebilecek; kanundan ya da sözleşmeden kaynaklanan bir sebep yoksa zarara zarar gören katlanmak zorunda kalır. Kanundan kaynaklanan sebep, kusurlu ya da kusursuz bir davranış olabilir. Kusursuz davranışlar bakımından sorumluluk hukukunda; bu davranıştan doğan zarara zarar görenin katlanmasını ifade eden "casum sentit dominus" yani "umulmayan hâllerden doğan zarara, zarar gören katlanır" ilkesi geçerli olsa da; modern sorumluluk hukukunda, kusursuz sorumluluk hâllerini genişletme ve kusur ilkesinden uzaklaşma yönünde bir eğilim de sergilenmektedir. Endüstriyel, ekonomik ve sosyal gelişmelere ve yeni ihtiyaçlara dayalı ortaya çıkan bu eğilim sayesinde, zararın sorumluluk doğuran olayın tarafları arasında paylaştırılmasmda yeni kuralların benimsenmesi de söz konusu olmaktadır.
Zararın paylaştırılmasmda sorumluluk doğuran olaya sebebiyet veren tarafın sayısının çokluğu da, kabul edilecek kuralların farklı şekilde düzenlenmesinde belirleyici olmaktadır. Kusurlu ve kusursuz sorumluluğun söz konusu olduğu bu tür hâllerde, zarar, birinin diğerini teşviki ya da birinin diğerine yardımı neticesinde bir zarara sebebiyet verilmesinde olduğu gibi; birden fazla kimsenin kusurlu davranışları sebebiyle ortaya çıkabildiği gibi, kusuru bulunmayan ancak hukuk düzeninin kabul ettiği sorumluluk sebebini taşıyan kimselerin de diğer sorumlularla birlikte olduğu hâllerde de söz konusu olabilmektedir. Zararda birden fazla kimsenin rolü olan bu gibi durumlarda, zarar verenlerin tümünün sorumlu tutulması olağan bir yoldur.
İnceleme konumuzun dayanağı olan bu maddelerde müteselsil sorumluluk, haksız fiile dayanmaktadır. Ancak buradaki haksız fiil kavramını Türk Borçlar Kanunu'nun 49. maddesi çerçevesinde teknik ve dar anlamda; yani sadece kusurlu davranış olarak düşünmemek gerekir. Zararlı sonuç, zarar verenin sorumlu tutulduğu ve kusurlu olmadığı bir sebepten de kaynaklanabilir. Özellikle olağan sebep (Türk Borçlar Kanunu (TBK.) madde (m.) 66, 67, 69) ve benzeri (vb.) veya tehlike sorumluluğu hâlleri de (TBK. m. 71, Karayolları Trafik Kanunu (KTK.) m. 85/1) bu çerçevede düşünülebilir. Ancak sorumluluk olgusunun bir kurala bağlandığı her düzenlemede, sorumlu kimse sayısının birden fazla olması durumunda hukuki durumun ne olacağı hakkında bir çözüm getirilmeyip, sorun genel hüküm niteliğindeki 61. ve 62. maddelerde kurala bağlanmıştır.
Kanunda çözüme bağlanan sorunlar esasen iki temel mesele üzerinde toplanmaktadır: Zarar verenler, zarar görene karşı nasıl ve hangi şekilde sorumlu tutulacaklar (dış ilişki), tazminat yerine getirildikten sonra zarar verenler tazminatı aralarmda hangi düzene göre paylaşacaklar (iç ilişki)? Türk Borçlar Kanunu, 818 sayılı Borçlar Kanunu dönemine nazaran bu iki temel meseleyi oldukça farklı şekilde hükme bağlamıştır. Dış ve iç ilişkinin dağınık ve birbirine geçmiş şekilde düzenlendiği 818 sayılı Borçlar Kanunu'ndan farklı şekilde, Türk Borçlar Kanunu, konunun niteliğine de uygun düşen tarzda, dış ve iç ilişkiyi birbirinden tamamen ayırarak, zarar verenlerle zarar gören arasındaki dış ilişkiyi 61. maddede, zarar verenlerin kendi aralarındaki iç ilişkiyi ise 62. maddede düzenlemiştir. Dış ilişkide özellikle, önceden öğretide yapılan tam-eksik teselsül kavramı ortadan kaldırılmış; ister aynı sebepten, ister farklı sebepten kaynaklansın, tüm müteselsil sorumluluk hâlleri tek bir çatı altında toplanmış, iç ilişkide de zarar verenler arasında adil bir dağılımı amaçlayan tazminatın paylaşılması kuralları benimsenmiştir.
Çalışmamızda, birlikte sorumlu tutulan kimselerin temsil ettikleri sebepler de dikkate alınarak ve Kanundaki düzenlemeler doğrultusunda hem dış ilişkiye, hem de iç ilişkiye ilişkin ortaya çıkabilecek sorunlar ele alınıp bu sorunlara çözüm önerileri getirilmeye çalışılacaktır.
Konunun ayrıntılı olması ve niteliği gereği incelememizde üç bölüme yer verilmektedir.
Birinci bölümde, konunun daha iyi anlaşılabilmesi amacıyla müteselsil sorumluluk kavramı ve teselsül türleri üzerinde durulmakta, ayrıca sorumluluğun oluşabilmesi için gerekli olan unsurlara da yer verilmektedir. Müteselsil sorumluluğun diğer sorumluluk türlerinden farklarını ortaya koyabilmek bakımından özelliklerine de ayrıca bu bölümde değinilmekte; bunun yanında müteselsil sorumluluğun hangi hâllerde söz konusu olabileceği, bu tür sorumluluğu doğuran sebepler çerçevesinde incelenmektedir. Özellikle birden fazla kimsenin aynı sebepten ve farklı sebepten dolayı sorumlu olmasına göre yapılan ayrımda konu ayrıca birlikteliğin kusurlu olup olmadığına, sorumluluğun hükme bağlandığı kusursuz sorumluluk hâlleri ve sözleşme sebebine göre de ayrıca irdelenmektedir. Son olarak müteselsil sorumluluğun işlevi, bu tür sorumluluğun kabulü altında yatan düşüncelerle birlikte incelenmekte, yine müteselsil sorumluluk sistemine karşı yöneltilen eleştirilerle bağlantılı olarak bu tür sorumluluğun sınırlandırılması sorununa değinilmektedir. Bu bölümde müteselsil sorumlulukla ilgili düzenlemelerin altında yatan ana düşünce hakkında bilgi verilerek, bu düşünceler sorgulanmakta ve gelecekte sistemin sınırlandırılması yönünde bir kanun değişikliği öngörülürse, bu değişikliğe ışık tutacak çözüm önerilerine yer verilmektedir.
ÖNSÖZ
Uygulamada sıklıkla karşılaşılan hukuki meselelerden biri olan Müteselsil sorumlulukta zarar verici davranışa birden fazla kimsenin katılımı söz konusu olup, zararın nasıl tazmin ettirileceği sorunu ortaya çıkar. Müteselsil sorumlulukta dış ilişkinin kapsamında olan bu süreçte zarar görenin çıkarları ön planda tutularak, onun dilediği zarar verene başvurabilmesi esası benimsenmiştir. Tazminatın tamamı ödendikten sonra ise ortaya başka bir sorun daha çıkar: tazminatın zarar verenler arasında paylaştırılması. Bu sorun ise zarar verenler arasındaki iç ilişkide rücu düzeniyle ilgilidir. Çalışmamızda 818 Sayılı Borçlar Kanunu ile 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümleri karşılaştırılarak, Türk Borçlar Kanunu'nun konuyla ilgili 61., 62. ve 73. maddeleri ayrıntılı şekilde incelenmiştir. Eskiye göre önemli yenilikler getiren bu maddelerin uygulanmasında ortaya çıkabilecek sorunlara çözüm önerileri getirmek, eksik kalan ve yerinde olan yönlerini ayrıntılı şekilde inceleyerek bazı noktaları Türk Hukuk öğretisinin tartışmasına sunmak çalışmamızın amacını teşkil etmektedir.
Doktora tezi olarak hazırlanan bu çalışma, 27.06.2013 tarihinde, Prof. Dr. Ayşe HAVUTÇU, Prof. Dr. Ayşe Melde SUR, Prof. Dr. Zarife ŞENOCAK, Prof. Dr. Oğuz SANCAKDAR ve Yrd. Doç. Dr. Hakan ALBAŞ'tan oluşan jüri tarafından başarılı bulunarak oybirliği ile kabul edilmiştir ve bu haliyle yayma sunulmuştur. Bu çalışmanın konusunun belirlenmesinde ve hazırlanmasında emeği ve katkısı büyük olan, değerli ve yapıcı eleştirileri ile çalışmama ışık tutan tez danışmanım sayın hocam Prof. Dr. Ayşe HAVUTÇU'ya ne kadar teşekkür etsem azdır. Eserin bu hale gelmesinde yapıcı eleştirileri ve desteği ile katkılarını esirgemeyen sayın hocalarım Prof. Dr. Ayşe Melda SUR, Prof. Dr. Zarife ŞENOCAK, Prof. Dr. Oğuz SANCAKDAR ve Yrd. Doç. Dr. Hakan ALBAŞ'a da minnettarlığımı ayrıca belirtmek isterim.
Hayatım boyunca fedakârlıkları ile desteklerini esirgemeyen aileme ve varlığından her daim güç aldığım sevgili eşim Arş. Gör. Burcu YAĞCIOĞLU'na da teşekkürlerimi sunarım.
Tezin baskıya hazırlanmasında emeği geçen Adalet Yaymevi'nin başta değerli sahibi Hakan KARAASLAN'a ve emeği geçen diğer çalışanlarına içten teşekkürlerimi sunarım.
01.05.2014-İzmir
Dr. Ali Haydar YAĞCIOĞLU
Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Medeni Hukuk Anabilim Dalı
İÇİNDEKİLER
- Birinci Bölüm
- MÜTESELSİL SORUMLULUK HAKKINDAGENEL AÇIKLAMALAR
- I. -MÜTESELSİL SORUMLULUK KAVRAMI-7
- A. -Müteselsil Borçlulukla İlişkisi-8
- B. -Taraf Sayısının Birden Fazla Olduğu Borç İlişkilerine Genel Bakış-11
- 1. -Birlikte Borçluluk-12
- 2. -Birlikte Alacaklılık-14
- C. -Birden Fazla Sebebin Varlığı-15
- 1. -Sebeplerin Yarışması ve Müteselsil Sorumluluktan Farkı-15
- 2. -Müteselsil Sorumlulukta Birden Fazla Sorumluluk Sebebi-16
- a. -Sebebin Niteliğine Göre Müteselsil Sorumluluğun Görünüş Şekilleri-16
- b. -Özellikle Tam Teselsül-Eksik Teselsül-18
- (1)-İki Teselsül Çeşidi Arasındaki Farklılıklar-25
- (2)-Teselsül Ayrımı Lehine ve Aleyhine Yöneltilen Görüşler-31
- (3)-Türk Borçlar Kanunu’nun Kabul Ettiği Sistem-36
- II. -MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN AMACI VE İŞLEVİ-38
- III. -TERMİNOLOJİ-41
- IV. -MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN TARİHSEL GELİŞİMİ VE KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ YERİ-44
- V. -MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN UNSURLARI-50
- A. -Birlikte Aynı Zarara Sebep Olma-50
- B. -Zararın Bölünemeyen Tek Bir Zarar Olması-53
- C. -Sorumluluk Sebeplerinin Gerçekleşmesi-58
- D. -Hukuka Aykırılık-61
- E. -İlliyet Bağı-62
- VI. -MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN ÖZELLİKLERİ-66
- A. -Yapısında İki Temel Borç İlişkisi Taşıması-66
- B. -Dış İlişkide Aynı Zamanda Zarar Veren Sayısınca Borç İlişkisinin Bulunması-67
- C. -Dış İlişkide Sorumlu Kimselere Karşı Zarar Görene Yarışan Alacak Hakkı Sağlaması-69
- D. -İstisnai Nitelikte Olması-70
- E. -Teselsülün Sadece Dış İlişkide Etkili Olması-73
- F. -Emredici Nitelikte Olmaması-74
- VII. -MÜTESELSİL SORUMLULUKTA HUKUKUMUZDA KABUL EDİLEN SORUMLULUK SİSTEMİ-76
- VIII. -MÜTESELSİL SORUMLULUĞU DOĞURAN SEBEPLER-78
- A. -Birden Fazla Kimsenin Aynı Sebepten Dolayı Sorumlu Olması-79
- 1. -Birlikte Kusur Sorumluluğu-80
- a. -Ortak Kusurlu Birliktelik-80
- (1)-Kusur Derecelerine Göre Ortaklık Hâlleri-85
- (2)-Zararın Doğumuna Katılım Şekilleri-88
- (i)-818 Sayılı Borçlar Kanunu’ndaki Örnek Sayım-89
- (ii)-Gösteri Yürüyüşü veya Benzeri Eylemlerde Sorumluluk-95
- (iii)-Basılan Eserler Dolayısıyla Sorumluluk-98
- b. -Bağımsız Kusurlu Birliktelik-99
- 2. -Birlikte Sözleşmeye Dayalı Sorumluluk-101
- 3. -Birlikte Kanuna Dayalı Sorumluluk-105
- B. -Birden Fazla Kimsenin Çeşitli Sebeplerden Dolayı Sorumlu Olması-110
- IX. -ULUSLARARASI ÖZEL HUKUK BAKIMINDAN MÜTESELSİL SORUMLULUK-112
- İkinci Bölüm
- MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN SINIRLANDIRILMASI SORUNU VEDIŞ İLİŞKİDE HÜKÜM VE SONUÇLARI
- X. -MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN SINIRLANDIRILMASI SORUNU-115
- A. -Müteselsil Sorumluluk Sistemi Aleyhine Yöneltilen Görüşler-115
- B. -Müteselsil Sorumluluğu Sınırlandırma Yönündeki Çözüm Önerileri-117
- 1. -Uğranılan Zararın Türüne Göre Sınırlandırma Önerisi-118
- a. -Genel Olarak-118
- b. -Önerinin Değerlendirilmesi-119
- 2. -İlliyet Türlerine Göre Sınırlandırma Önerileri-119
- a. -Avrupa Sorumluluk Hukukunun Esasları (PETL. ) Düzenlemelerinde-120
- b. -PETL. İle Bağlantılı Olarak İsviçre Öğretisinde ve 2000 Tarihli Öntasarıda-122
- c. -Önerilerin Değerlendirmesi-125
- 3. -Her Bir Zarar Verenin Özel Durumuna Göre Sınırlandırma Önerileri-126
- a. -Tazminatta İndirim Yapılmasını Sağlayan Kişisel Def’ilerin Dış İlişkide Değerlendirilmesi Yoluyla Sınırlandırma-127
- (1)-Kişisel Def’iler Yoluyla Sınırlandırma Hakkında Öğretide İleri Sürülen Görüşler-128
- (i)-Teselsül Türlerine Göre Sınırlandırma Görüşü-128
- (ii)-Her Türlü Teselsülde Sınırlandırılma Görüşü-129
- (2)-Kişisel Def’iler Yoluyla Sınırlandırma Görüşünün Pratik Uygulaması-134
- (3)-Anonim Şirketler Hukukunda Farklılaştırılmış Teselsül Sistemi-137
- (i)-Farklılaştırılmış Teselsülün Esasları-137
- (ii)-Farklılaştırılmış Teselsülün Uygulanmasında Öneriler-142
- (iii)-Farklılaştırılmış Teselsülde Usûli Yenilikler-146
- (iv)-Farklılaştırılmış Teselsülde Rücu İlişkisi-147
- (v)-Farklılaştırılmış Teselsülün Sorumluluk Hukukunda Uygulanabilirliği-148
- (4)-İsviçre Hukukunda 2000 Tarihli Öntasarıda (Türk Hukukunda 24. 12. 2007 Tarihli Türk Borçlar Kanunu Hükümet Tasarısında) Sınırlandırılmış Müteselsil Sorumluluk-151
- (i)-İsviçre Sorumluluk Hukukunda Reform İhtiyacı-151
- (ii)-Müteselsil Sorumlulukta Öngörülen Yenilikler-152
- b. -Zarar Verenlerin En Yüksek Kusur Derecesine Göre Sınırlandırma-153
- c. -Alman Hukukunda Yanında Failler Hakkında Farklı ve Tazminat Tutarının Üst Limiti Yoluyla Sınırlandırma-155
- 4. -Hem İlliyet Bağına Hem de Kişisel Def’ilerin Dış İlişkide Değerlendirilmesine Dayalı İki Aşamalı Sınırlandırma Önerisi-156
- a. -Birinci Aşama: Sorumluluğun Kurulmasında İlliyet Bağına Göre Sınırlandırma-156
- b. -İkinci Aşama: Tazminat Kapsamının Belirlenmesinde Kişisel Def’iler Yoluyla Sınırlandırma-157
- (1)-Tazminatın Tamamından Sorumluluk (Mutlak Teselsül) İlkesinin Yumuşatılması ve Teselsül Kavramının Yeniden Ele Alınması-157
- (2)-Kişisel Def’ilerin Değerlendirilmesi-159
- c. -İç İlişkide Tazminatın Paylaşılması-162
- d. -Önerinin Pratik Uygulaması-163
- e. -Önerinin Uygulanmasındaki Muhtemel Usulî Sorunlar-164
- C. -Müteselsil Sorumluluğun Sınırlandırılmaması Yönündeki Görüşler ve Hukukumuzdaki Durum-166
- 1. -Kural: Sorumluluğun Sınırlandırılmaması-166
- 2. -İstisna: Federal Mahkeme Kararlarıyla Gelişen Olaylar-170
- 3. -Hukukumuzdaki Durum-173
- XI. -MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN DIŞ İLİŞKİDE ZARAR GÖREN YÖNÜNDEN HÜKÜM VE SONUÇLARI-178
- A. -Zarar Görenin Hakları-179
- 1. -Tazminatı Dilediği Sorumludan Talep Edebilmesi-179
- 2. -Tazminatın Tamamını Talep Edebilmesi-181
- 3. -Kısmen İfa Hâlinde Zarar Görenin Öncelik Hakkı-183
- 4. -Zarar Verenlerin İflası Hâlinde Hakları-184
- B. -Zarar Görenin Yükümlülüğü-185
- XII. -MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN DIŞ İLİŞKİDE ZARAR VERENLER YÖNÜNDEN HÜKÜM VE SONUÇLARI-187
- A. -Zarar Verenlerin Tazminat Yükümlülüğü-187
- B. -Ortak ve Kişisel Def’ilerin İleri Sürülmesi-188
- 1. -Ortak Def’iler-190
- a. -Türleri-191
- (1)-Zarar Görenin Sebep Olduğu Durumlar-191
- (i)-Zarar görenin kusuru-191
- (i1)-Zarar Görenin Rızası-196
- (i2)-Zarar Görenin Zararın Doğmasında Etkili Olması-197
- (i3)-Zarar Görenin Zararın Artmasında Etkili Olması-199
- (ii)-Zarar Görenin Sebep Olduğu Diğer Durumlar-200
- (2)-Zarar Görenin Alışılmışın Üzerindeki Yüksek Geliri-201
- (3)-Somut Olayın İndirim Yapılmasını Gerektirdiği Diğer Sebepler-202
- b. -Ortak Def’ileri İleri Sürme Külfeti-203
- c. -Ortak Def’ilerin Değerlendirilmesi-206
- 2. -Kişisel Def’iler-207
- a. -Tazminat Borcunu Ortadan Kaldıran veya Erteleyen Kişisel Def’iler-207
- b. -Tazminatta İndirim Yapılmasını Sağlayan Kişisel Def’iler-209
- (1)-Hafif Kusur-209
- (2)-Zarar Verenin Yoksulluğa Düşecek Olması-213
- (3)-İlliyet Bağının Zayıflığı-213
- (4)-Taraflar Arasındaki Özel İlişkiler ve Yerine Getirilen İşin Niteliği-214
- C. -Zarar Verenlerin Sorumluluktan Kurtulması-217
- 1. -Zarar Görenin Tatmin Edilmesi Suretiyle Kurtulma-217
- 2. -İfa veya Takas Dışındaki Sebeplerle Kurtulma-219
- a. -İbra Anlaşması Yoluyla Kurtulma-219
- (1)-Diğer Zarar Verenlerin de Borçtan Kurtulduğu Hâller-219
- (2)-Diğer Zarar Verenlerin Sorumluluğunun Devam Ettiği Hâller-220
- (i)-818 Sayılı Borçlar Kanunu Dönemindeki Tartışmalar-220
- (ii)-Türk Borçlar Kanunu’ndaki Yenilik-223
- b. -Sulh Anlaşması veya Feragat Beyanı Yoluyla Kurtulma-224
- c. -Sorumluluktan Kurtulmayı Sağlayan Diğer Sebepler-226
- XIII. -ZAMANAŞIMI-227
- A. -Zamanaşımı Süreleri-228
- 1. -İki Yıllık Süre (Kısa Zamanaşımı)-228
- 2. -On Yıllık Süre (Uzun Zamanaşımı)-230
- 3. -Ceza Zamanaşımı-233
- B. -Zamanaşımının Durmasının ve Kesilmesinin Diğer Müteselsil Sorumlulara Etkisi-234
- XIV. -USUL HUKUKU YÖNÜNDEN ORTAYA ÇIKAN MESELELER-239
- Üçüncü Bölüm
- MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN ZARAR VERENLER ARASINDAKİİÇ İLİŞKİDE HÜKÜM VE SONUÇLARI
- XV. -ZARAR VERENLER ARASINDAKİ İÇ İLİŞKİ-245
- A. -İç İlişkinin Oluşması ve Tarafları-247
- B. -İç İlişkinin İçeriğinde Yer Alan Talepler ve Külfetler-248
- 1. -Rücua veya Halefiyete Dayalı Olan Talep-248
- a. -Rücu Talebinin Tanımı ve Unsurları-249
- b. -Rücu Talebinin Teorik Temeli ve Sınırları-251
- c. -Halefiyete Dayalı Talep-256
- d. -Rücu Talebinin Halefiyete Dayalı Olan Taleple İlişkisi-259
- (1)-Her İki Talebin Birbirine Karşı Konumu-259
- (2)-Halefiyetin Sağladığı Yararlar-263
- e. -Rücua veya Halefiyete Dayalı Talebin İleri Sürülmesinde Karşılaşılan Özel Durumlar-265
- 2. -Külfetler-268
- XVI. -MÜTESELSİL SORUMLULUKTA TAZMİNATIN İÇ İLİŞKİDE PAYLAŞILMASI-270
- A. -Paylaştırma İlkeleri-273
- 1. -Bütün Sorumluların Paylaşıma Katılmaya Zorlanması-273
- 2. -Olayın Bütün Durum ve Koşullarına Göre İncelenmesi-274
- B. -Hâkimin Yararlanabileceği Başlıca Ölçütler-278
- 1. -Hakkaniyet Düşüncesi-278
- 2. -Zarardan Yararlanma Oranı-279
- 3. -Zarara Neden Olma Oranı-280
- 4. -Sorumluluk Sebebinin Türü ve Sayısı-281
- a. -Sorumluluk Sebebinin Türü; Özellikle Kusurun Ağırlığı veya Yaratılan Tehlikenin Yoğunluğu Kavramı-281
- (1)-Kusurun Ağırlığı-285
- (2)-Yaratılan Tehlikenin Yoğunluğu-287
- b. -Sorumluluk Sebebinin Sayısı; Özellikle Birden Fazla Sorumluluk Sebebinin Aynı Kişide Birleşmesi-289
- 5. -Kişisel Def’ilerin Paydaki Etkisi-290
- C. -Özellikle Sorumluluk Sebeplerine Göre Paylaşımın Yapılması-291
- 1. -Aynı Sebepten Dolayı Birden Fazla Kimsenin Sorumlu Olması-291
- a. -Birden Fazla Kimsenin Kusura Dayalı Sorumluluğunda-292
- (1)-Sorumluların Kusur Derecelerinin Dikkate Alınması-292
- (2)-Sorumluların Olaydaki Rollerinin Dikkate Alınması-294
- b. -Birden Fazla Kimsenin Sözleşmeye Dayalı Sorumluluğunda-297
- (1)-Genel Olarak-297
- (2)-Özellikle Sigortacı Yanında Diğer Sözleşmesel Sorumluların Bulunduğu Hâllerde-299
- c. -Birden Fazla Kimsenin Kanuna Dayalı Sorumluluğunda-303
- (1)-818 Sayılı Borçlar Kanunu’nda-304
- (2)-Türk Borçlar Kanunu’nda-307
- 2. -Çeşitli Sebeplerden Dolayı Birden Fazla Kimsenin Sorumlu Olması-309
- a. -818 Sayılı Borçlar Kanunu Dönemindeki Paylaşım Düzeni-310
- b. -Düzenlemeye Yöneltilen Eleştiriler-314
- (1)-Dogmatik Bir Temelden Yoksun Olması ve Sorumluluk Hukukundaki Gelişmelere Ayak Uyduramaması-315
- (2)-Kusur Sorumlusuna Diğer Sorumlulara Oranla Ağır Bir Yük Getirmesi-317
- (3)-Özellikle Sebep Sorumluları Hakkında İmtiyaz Yaratması-319
- c. -Düzenlemeye Karşı Çözüm Önerileri-320
- (1)-Düzenlemenin Esnek Niteliğinin Dikkate Alınması-320
- (2)-Sorumlulukların Çatışması Kuralının Kıyasen Uygulanması-322
- (i)-Sorumlulukların Çatışması Kavramı-322
- (ii)-Sorumlulukların Çatışmasında Tazminatın Paylaşımı-323
- (iii)-Rücu Düzeni Açısından Sorumlulukların Çatışması Kuralının Kıyasen Uygulanabilirliği-325
- (3)-Diğer Öneriler-327
- d. -Türk Borçlar Kanunu’nda Getirilen Paylaşım Düzeni-328
- (1)-Sorumlu Kimselerin Diğerlerine Karşı Durumu-331
- (i)-Kusuruyla Sorumlu Tutulan Kimseler-331
- (ii)-Sözleşmeyle Sorumluluk Üstlenen Kimseler-332
- (iii)-Kanundan Dolayı Sorumlu Tutulan Kimseler-335
- (iv)-Güvenden Doğan Sorumlulukta (TTK. m. 209) Sorumlunun Özel Durumu-337
- (2)-Çeşitli Hukuki Sebeple Sorumlu Olanlar Arasındaki Rücu Düzeni Bakımından Uygulamada Karşılaşılan Örnekler-338
- D. -Sigortacının Halefiyete Dayalı Talebi-342
- 1. -818 Sayılı Borçlar Kanunu Döneminde-342
- 2. -İsviçre Hukukundaki 2000 Tarihli Öntasarıda ve 2009 Tarihli Sigorta Sözleşmeleri Hakkındaki Kanun Revizyon Tasarısında-348
- 3. -Türk Borçlar Kanunu’nda-350
- 4. -Sigortacının Zarar Görene ve Diğer Sorumlulara Karşı Hukuki Durumu-352
- 5. -Sigorta Türlerine Göre Halefiyete Dayalı Talep-354
- a. -Zarar Sigortalarında-355
- b. -Zarar Sigortalarının Bir Türü Olan Sorumluluk Sigortalarında-359
- c. -Can Sigortalarında-362
- d. -Sosyal Sigortalarda-364
- 6. -Sigortacının Halefiyete Dayalı Talebini İleri Sürmesi-370
- E. -İşverenin Rücu Talebi-373
- F. -Genel Hükümlerde ve Özel Kanunlarda Öngörülen Bazı Rücu Kuralları-375
- XVII. -SORUMSUZLUK ANLAŞMALARI VE PAYLAŞIM DÜZENİNE YÖNELİK ANLAŞMALAR-379
- XVIII. -RÜCUA VEYA HALEFİYETE DAYALI TALEBİN TÂBİ OLDUĞU ZAMANAŞIMI-382
- A. -Rücua Dayalı Yalın Talebin İleri Sürüldüğü Hâllerde-383
- 1. -818 Sayılı Borçlar Kanunu Dönemindeki Tartışmalar-383
- a. -Tam Teselsülde-383
- b. -Eksik Teselsülde-387
- 2. -Türk Borçlar Kanunu’nun Getirdiği Yenilik-389
- a. -Zamanaşımı Süreleri ve Başlangıçları-391
- b. -Bildirim Külfeti-393
- (1)-Amacı, İşlevi ve Hukuki Niteliği-393
- (2)-Yerine Getirilmesi-395
- (3)-Yerine Getirilmemesinin Yaptırımı-395
- c. -Düzenlemenin Eleştirilebilir Yönleri-397
- B. -Halefiyete Dayalı Alacağın Talep Edildiği Hâllerde-402
- XIX. -TAZMİNATIN İÇ İLİŞKİDE PAYLAŞILMASINA İLİŞKİN USUL HUKUKU MESELELERİ-404
- SONUÇ-409
- KAYNAKÇA-41
© Copyright 2025
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı