Göç – İltica ve Sığınma Hukuku
Göç – İltica ve Sığınma Hukuku
Işıl ÖZKAN
Sayfa Sayısı
:
632
Kitap Ölçüleri
:
16*23
Basım Yılı
:
2017
ISBN NO
:
9789750242335
Göç, iltica ve sığınma hukukunun Türkiye için önemi, bugüne kadar ayrıntılı bir mevzuatı olmaksızın yürütülmesindendir. Yine de uluslararası korumanın temeli olan 1951 tarihli Cenevre SözleÅŸmesi, 1967 Protokolüne ve Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅŸmesi'ne taraf olan Türkiye ulusal mevzuatı olmasa da mülteciler konusundaki uluslararası sorumluluktan kaçınamamıştır.
Yabancılar Hukuku ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun 04.04.2013 tarihinde kabul edilmesi ile Göç Ä°daresi Genel MüdürlüÄŸü'ne iliÅŸkin hükümler dışındaki hükümler 2014 yılında yürürlüÄŸe girmiÅŸtir. Bu suretle ilk defa Türkiye'nin ayrıntılı bir "Göç, iltica, Sığınma" mevzuatı olmuÅŸtur. Sorun, 1951 Cenevre Mülteciler Hukuku SözleÅŸmesi'nde Türkiye'nin saklı tuttuÄŸu "Avrupa'dan gelen mülteciler kaydının" AB ile yapılan geri kabul anlaÅŸması ile baÄŸlantılı olarak kaldırılıp, kaldırılmayacağıdır.
Türkiye'nin, son zamanlarda doÄŸudan, özellikle Suriye'den kitle akını halinde gelen çok sayıda mülteciye kapısını açmak zorunda kalması, konunun önemini daha da arttırmaktadır. Geçici koruma statüsü verilen bu kiÅŸilerin Türkiye'de kalışları 2011'den beri sürmektedir. SavaÅŸ devam ettiÄŸi için ülkelerine dönemeyen sığınmacılar için kalıcı bir çözüm yolu henüz bulunamamıştır.
Ekonomik nedenlerle Türkiye üzerinden Avrupa ülkelerine gitmek isteyen kaçak göçmenlerin sayısında da son yıllarda artış olmuÅŸtur. Avrupa ülkeleri ve ABD çözümü sınırlarına duvar çekmekte bulmuÅŸtur. Ancak bu duvarların zorunlu göçü önleyip önleyemeyeceÄŸini zaman gösterecektir. Batı'ya doÄŸru göçün artması ırkçılık ve yabancı düÅŸmanlığı gibi popülist eÄŸilimlerin artmasına neden olmaktadır. Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER
Yabancılar Hukuku ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun 04.04.2013 tarihinde kabul edilmesi ile Göç Ä°daresi Genel MüdürlüÄŸü'ne iliÅŸkin hükümler dışındaki hükümler 2014 yılında yürürlüÄŸe girmiÅŸtir. Bu suretle ilk defa Türkiye'nin ayrıntılı bir "Göç, iltica, Sığınma" mevzuatı olmuÅŸtur. Sorun, 1951 Cenevre Mülteciler Hukuku SözleÅŸmesi'nde Türkiye'nin saklı tuttuÄŸu "Avrupa'dan gelen mülteciler kaydının" AB ile yapılan geri kabul anlaÅŸması ile baÄŸlantılı olarak kaldırılıp, kaldırılmayacağıdır.
Türkiye'nin, son zamanlarda doÄŸudan, özellikle Suriye'den kitle akını halinde gelen çok sayıda mülteciye kapısını açmak zorunda kalması, konunun önemini daha da arttırmaktadır. Geçici koruma statüsü verilen bu kiÅŸilerin Türkiye'de kalışları 2011'den beri sürmektedir. SavaÅŸ devam ettiÄŸi için ülkelerine dönemeyen sığınmacılar için kalıcı bir çözüm yolu henüz bulunamamıştır.
Ekonomik nedenlerle Türkiye üzerinden Avrupa ülkelerine gitmek isteyen kaçak göçmenlerin sayısında da son yıllarda artış olmuÅŸtur. Avrupa ülkeleri ve ABD çözümü sınırlarına duvar çekmekte bulmuÅŸtur. Ancak bu duvarların zorunlu göçü önleyip önleyemeyeceÄŸini zaman gösterecektir. Batı'ya doÄŸru göçün artması ırkçılık ve yabancı düÅŸmanlığı gibi popülist eÄŸilimlerin artmasına neden olmaktadır. Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER
Ä°çindekiler
Takdîm 7
Önsöz 11
2. Baskıya Önsöz 13
Kısaltmalar 29
GiriÅŸ 33
1. Bölüm
TARÄ°HÇE, KAYNAKLAR VE TANIMLAR
§1. GÖÇÜN TARÄ°HÇESÄ° 37
I. Ä°NSANCIL HUKUK YAKLAÅžIMLARI 37
A. İnsancıl Hukuk ve İnsan Hakları Kavramları 37
B. Haklı Savaşın Davranış Kuralları 38
C. Sığınma Hakkının Kökeni 40
1. Genel Olarak 40
2. Dini Yaklaşımlar 41
3. Egemenlik Alanı Olarak Ülkedeki Yabancıların Kontrolü 42
D. Teorik GörüÅŸler 42
1. Grotius – Sığınma ve Uluslararası Ceza Hukuku 42
2. Grotius ile Mücadele: Pufendorf, Wolff, Vattel 44
a. Pufendorf 44
b. Wolff 45
c. Vattel 46
II. SÄ°YASÄ° SUÇLAR Ä°STÄ°SNASI 48
A. Ä°ngiliz GeleneÄŸi 48
B. Kara Avrupasının Tutumu 49
C. Bir Aksiyon Adamı Olarak Nansen 51
III. SUÇLULARIN Ä°ADESÄ°NDEN SINIRDIÅžI ETMEYE; SIÄžINMACILAR Ä°ÇÄ°N GÖÇ POLÄ°TÄ°KASININ FARKINA VARMAK 52
IV. SIÄžINMAYI GELÄ°ÅžTÄ°REN POLÄ°TÄ°K DEÄžERLER 53
§2. GÖÇ VE SIÄžINMA HUKUKUNUN ULUSLARARASI KAYNAKLARI 56
I. GENEL OLARAK 56
II. ULUSLARARASI KAYNAKLAR 56
A. Uluslararası Adalet Divanı Statüsü 56
B. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi 59
C. Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair SözleÅŸme ve 1967 Protokolü 60
D. Ä°ÅŸkencenin ve DiÄŸer Zalimane Onur Kırıcı Ä°nsanlık Dışı Muamele ve Cezanın Önlenmesi SözleÅŸmesi 60
E. Avrupa Ä°nsan Haklarını Koruma ve Temel Özgürlükler SözleÅŸmesi ve Ek Protokoller 61
F. DiÄŸer Ä°nsan Hakları SözleÅŸmeleri 62
G. Yapılageliş Kuralları (Customary Rules) 63
1. Genel Olarak 63
a. Maddi Unsur (Material Element) 63
b. Manevi Unsur (Opinion Juris) 64
2. İnsan Hakları Konusundaki Evrensel Kurallar 64
H. Genel Hukuk Ä°lkeleri (General Principles of Law) (Principes Généraux de Droit) 65
1. Ahde Vefa (Pacta Sund Servanda) Ä°lkesi 67
2. Buyruk Kural (Jus Cogens) 68
§ 3. TANIMLAR 72
I. TERÄ°M SORUNU 72
II. HUKUKÄ° AÇIDAN MÜLTECÄ° TANIMI 74
A. Genel Olarak 74
B. Andlaşmaların Yorumu 76
C. Cenevre SözleÅŸmesindeki Tanım 81
1. Mülteci Statüsü Kazanılmasının Åžartları 82
a. Ülke Dışında Bulunma KoÅŸulu–Yabancı Olmak 82
b. Vatansızların Durumu 83
c. Birden Çok VatandaÅŸlığa Sahip KiÅŸilerin Durumu 86
d. Haklı Nedenlerle Zulüm Korkusu 87
aa. Zulüm Nedenleri 90
aaa. Irka Dayalı Zulüm 90
bbb. Dine Dayalı Zulüm 94
ccc. Belli Sosyal Gruba Aidiyet 99
ddd. Siyasi GörüÅŸ Nedeniyle Zulüm 104
bb. Haklı Zulüm Korkusu’nun “Well–Founded Fear of Persecution” Yeniden Yorumlanması 107
cc. Uluslararası Korumaya İhtiyacı Olmayan Kişiler 109
dd. Uluslararası Korumaya Layık Olmayan Kişiler 110
aaa. Barışa Karşı Suç, SavaÅŸ Suçu ve Ä°nsanlığa Karşı Suç 110
bbb. Siyasi Olmayan Ağır Suçlar (1 (F)/b) 111
ccc. BirleÅŸmiÅŸ Milletlerin Amaç ve Ä°lkelerine Aykırı Eylemler (1 F(c)) 113
2. Mülteci Statüsünün Sona Ermesi 114
a. Statüyü Sona Erdiren Ä°radi Nedenler 114
b. Statüyü Sona Erdiren DiÄŸer Nedenler 116
D. DiÄŸer SözleÅŸmelerdeki Tanımlar 117
1. Milletler Cemiyeti Döneminde Mülteci Tanımı 117
2. BM Döneminde Mülteci Tanımları 118
3. Uluslararası İnsan Hakları Hukuku 121
III. SIÄžINMACILAR 124
IV. YERİNDEN EDİLMİŞ KİŞİLER 127
V. GÖÇMENLER 128
VI. GÖÇMEN Ä°ÅžÇÄ° VE HUKUK DIÅžI GÖÇMEN Ä°ÅžÇÄ°LER 130
2. Bölüm
ULUSLARARASI, BÖLGESEL VE ULUSAL KORUMA
§1. MÜLTECÄ°LERÄ°N ULUSLARARASI HUKUKTA KORUNMASI (The Protection of Refugees in International Law) 135
I. ULUSLARARASI HUKUKTA KORUMA YOLLARI 135
A. Genel Olarak 135
B. AndlaÅŸmalar ve Ä°ç Hukukta Uyum Sorunları (Treaties and Municipal Law) 136
C. Sivil Toplum KuruluÅŸlarının Rolü 138
II. KORUMA KONULARI VE ÇÖZÜMLER 140
A. Ülkeye GiriÅŸ ve Kalışın Engellenmemesi 140
1. Kabul (Access) 140
2. Cezalandırılmama Ä°lkesi (Non–Penalization) 143
3. Durdurma (Interception) 145
4. Ülkeye Ulaşımı Engelleme Politikaları 146
5. Ön–GiriÅŸ Ä°zni ve Taşıyıcı Cezaları (Carrier Sanctions) 147
6. Ä°dari Gözetim (Administrative Detention) Yasağı 148
a. Genel Olarak 148
b. Cenevre SözleÅŸmesindeki Hükümler 149
c. Ä°stisnalar 151
d. Tutuklamanın Alternatifleri 152
e. Usuli Garantiler 153
f. Özel Durumdaki KiÅŸiler 153
aa. 18 Yaşın Altındakilerin Tutuklanması 153
bb. Kırılgan (Vulnerable) Kişilerin Tutuklanması 154
cc. Kadınların Tutuklanması 155
dd. İnsan Ticareti Mağdurlarının Tutuklanması 155
ee. Engelli Sığınma Arayanlar 155
ff. Yaşlı Sığınma Arayanlar 155
gg. Lezbiyen, Gay, Çift Cinsiyetli (Bisexual), Cinsiyet DeÄŸiÅŸtiren (Transgender) Sığınma Arayanlar 155
g. Ä°dari Gözetim KoÅŸulları 156
h. Ä°dari Gözetim ve Kitle Akını 157
B. Sınırdışı (Expulsion) veya Ä°ade Etme (Return “refoulement”) ve Geri Verme (Extradition) Yasağı 158
1. Sınırdışı Etme (Expulsion) Yasağı 158
2. Geri Göndermeme (Non–refoulement) Ä°lkesi 160
a. Genel Olarak 160
b. Geri Göndermeme Ä°lkesine Ä°liÅŸkin Uluslararası Örf ve Âdet Hukuku Kaynakları 162
c. Geri–Göndermeme Ä°lkesinin Sonuçları 163
d. Kitle Akını (mass influx) ve Geri–Göndermeme (non–refoulement) Prensibi 164
e. Devlet Uygulamalarından Örnekler 165
3. İade Etme (Extradition) Yasağı 166
a. Kural 166
b. Ä°stisnalar 168
§2. BÖLGESEL KORUMA 170
I. AFRÄ°KA’DA KORUMA 170
A. Afrika BirliÄŸi Örgütü SözleÅŸmesi 170
B. Mültecilere Karşı Muameleye Ä°liÅŸkin Ä°lkeler 170
II. CARTAGENA MÜLTECÄ°LER BÄ°LDÄ°RÄ°SÄ° (1984) 171
III. ARAP BÄ°RLİĞİ SÖZLEÅžMESÄ° 172
IV. AVRUPA KONSEYÄ°’NDE KORUMA 174
A. AİHS Bakımından 174
B. Ek Protokollerde 175
1. Ä°nsan Haklarını Korumaya Dair Avrupa SözleÅŸmesine Ek 4 No.lu Protokol 175
2. AÄ°HS’ye Ek 7 No.lu Protokol 175
C. Avrupa Ä°kamet SözleÅŸmesi 176
D. Suçluların Ä°adesi Avrupa SözleÅŸmesi ve Ek Protokoller 176
E. Avrupa Sosyal Şartı 177
V. AÄ°HM’NÄ°N KARARLARI 178
A. AÄ°HS’nin 3. Maddesine Aykırılıkla Ä°lgili Davalar 178
1. K.R.S. v. Birleşik Krallık Davası 178
2. Boutagni v. Fransa Davası 178
3. Hursi Jamaa v. İtalya Kararı 179
4. I. M. v. Fransa Kararı 180
5. Rahimi c. Greece Davası 181
6. M.S.S. v. Belgium And Greece Kararı 183
7. A.G.R.v. Netherlands Kararı 184
8. Abdi Mahamud v. Malta Kararı 184
B. AÄ°HS 5. Maddeyle Ä°lgili Kararlar 185
1. Saadi c v. United Kingdom Davası 185
2. Mubilanzila Mayeka and Kaniki Mitunga v. Belgium Kararı 187
3. Moghaddas v. Türkiye Kararı 189
4. Asalya v. Türkiye Kararı 190
5. Yarashonen v. Türkiye Kararı 190
6. A.D ve DiÄŸerleri v. Türkiye 191
7. A. H and S. K v. Cyprus Kararı 192
C. AÄ°HS 2, 8 ve 13. Maddeyle Ä°lgili Kararlar 193
1. T.I. c. Royaume–Uni Kararı 193
2. Gül v. Switzerland Kararı 195
3. Abdulaziz, Cabales and Balkandali v. The United Kingdom Kararı 195
4. Kaplan and others v. Norway Kararı 196
5. F. G. v. Sweden Kararı 197
6. M. P. E. V. and others v. Switzerland Kararı 198
D. DeÄŸerlendirme 199
1. Devletin Ä°ÅŸkence ve Kötü Muameleyi SoruÅŸturma YükümlülüÄŸü 199
2. Etkili Başvuru Hakkının Maddi ve Usuli Haklarla Olan İlişkisi 200
a. 13. Maddenin SözleÅŸmenin 2. ve 4. Maddeleri ile Ä°liÅŸkisi 200
b. 13. Maddenin 8. Madde ile Ä°liÅŸkisi 201
c. Usuli Haklarla Ä°liÅŸkisi 202
d. SözleÅŸmenin 2. ve 3. Maddesi Arasındaki Ä°liÅŸki 203
e. Sınırdışı Etme ve 5. Madde 203
f. Adil Yargılanma Hakkı 204
g. DiÄŸer Ä°lgili Maddeler 205
VI. AB’DE SIÄžINMACILARIN KORUNMASI 205
A. Schengen Kazanımları 205
1. Amsterdam AndlaÅŸmasından Önce 205
2. Amsterdam Andlaşmasından Sonra 206
B. Viyana Eylem Planı 207
C. Tampere Zirvesi ve Ortak Bir Sığınma Sisteminin Ortaya Çıkışı 207
D. Avrupa Mülteci Fonu’nun Kurulması 208
E. Lahey Programı 209
F. AB’de Ayrımcılık Yasağı 209
1. Genel Olarak EÅŸitlik Prensibi 209
2. AB’de EÅŸitlik ve Ayrımcılık Yapmama Ä°lkesi 211
3. Avrupa Vatandaşlığı 212
G. Özgürlük, Güvenlik ve Adalet Alanı 215
1. Ülkeye GiriÅŸ, Ä°kamet ve Aile BirleÅŸmesi Hakkı 215
2. Sınır Kontrolü 216
3. Üçüncü Ülke VatandaÅŸları Ä°çin Özgürlük, Güvenlik ve Adalet Alanı 217
a. Göçün Kontrolü 218
b. İnsan Hakları Boyutu 220
c. Avrupa Dayanışması 222
d. DönüÅŸ Direktifi 223
e. Uzun Süreli Ä°kamet Direktifi 224
f. AB 2016/801 Sayılı ve 11 Mayıs 2016 Tarihli (Recast) Direktifi 226
H. Avrupa BirliÄŸi’nin Göç ve Sığınma Politikası 227
1. Avrupa BirliÄŸinin Ä°ÅŸleyiÅŸine Dair AndlaÅŸmada (Birincil Normlar) Yer Alan Hükümler 227
a. AB Temel Haklar Åžartı ve AB’nin AÄ°HS’ye Katılımı 228
b. Geri Kabul (Readmission) Andlaşmaları 229
c. Stockholm Programı 230
2. Ä°kincil Mevzuat 231
a. Sorumlu Devletin Belirlenmesine Ä°liÅŸkin Konsey TüzüÄŸü 231
b. Vasıf Yönergesi 235
c. Kabul KoÅŸulları Yönergesi 239
d. Geçici Koruma Yönergesi 240
e. Usul Yönergesi 242
VII. BMMYK’NÄ°N AB Ä°KÄ°NCÄ°L MEVZUATINA BAKIÅžI 244
A. Geçici Koruma Yönergesine Ä°liÅŸkin EleÅŸtiriler 245
B. Ülkeye Kabulün Asgari Standartları Belirleyen Yönerge Hakkında GörüÅŸ 245
C. 2003/86 Sayılı Aile BirleÅŸmesi Yönergesi ile Ä°lgili GörüÅŸ 246
D. Vasıf Yönergesine Ä°liÅŸkin EleÅŸtiriler 247
E. BMMYK’nin 2725/2000 Sayılı Eurodac’ın Kullanılması ile Ä°lgili TüzüÄŸe ve Bu TüzüÄŸün Uygulanması Kurallarını Belirleyen 407/2002 Sayılı TüzüÄŸe Ä°liÅŸkin GörüÅŸleri 248
F. 343/2003 Sayılı Konsey TüzüÄŸü ve Uygulanmasına Yönelik Ayrıntılı Kuralların BelirlendiÄŸi 1560/2003 Sayılı Komisyon TüzüÄŸü Hakkındaki GörüÅŸü 249
G. Avrupa Mülteci Fonu Hakkındaki GörüÅŸ 249
VIII. ABAD KARARLARINDA SIÄžINMA HAKKI 250
A. AB Vatandaşlığı ve Serbest Dolaşım Hakkı 250
1. Rottman Kararı 250
2. Micheletti Kararı 250
3. Melki/Abdeli Kararı 251
B. Sığınma Hakkı (The Right to Seek Asylum) 251
1. Dublin Tüzükleri Ä°lgili ABAD Kararları 251
a. Migrationsverket v. Petrosians Davası 251
b. C–130/08 Komisyon v. Yunanistan Davası 252
c. C–411/10 ve 493/10 Sayılı BirleÅŸik Dava 253
d. C–620/10 Kastratis Davası 255
e. C–4/11, Federal Alman Cumhuriyeti v. Kaveh Puid Davası 255
f. C–245/11, K. v. Austria Davası 256
g. C–528/11, Zuheyr Freyeh Halaf v. BulgaristanDavası 256
h. C–648/11, Ä°ngiltere v. Ä°çiÅŸleri Bakanlığı Davası 258
ı. C–155, George Karim v. Migrationsverket Kararı 258
i. C. 63/15 Mehrdad Ghezelbash Kararı 259
j. C–695/15 PPU Mirza v. Hungary Kararı 259
2. Geçici Koruma Direktifi Ä°lgili Karar 260
3. Kabul Şartları Direktifleri ile İlgili Kararlar 260
a. C–102/06 Sayılı ve 26 Ekim 2006 Tarihli Karar 260
b. C–72/06 Sayılı ve 19 Nisan 2007 Tarihli Karar 261
c. C–179/11 Sayılı ve 18 Nisan 2011 Tarihli BaÅŸvuru 261
d. C–601/15 Sayılı Karar 261
4. 2003/86/AT Sayılı Aile Birleşmesi Direktifi ile İlgili Kararlar 262
a. European Parliament v. Council of the European Union davası 262
b. C–57/07 Sayılı ve 6 Aralık 2007 Tarihli Karar 263
c. C–578/08 Sayılı ve 4 Mart 2010 Tarihli Karar 263
d. C–155/11PPU Sayılı 10 Haziran 2011 Tarihli Bibi Mohammad Imran v. Hollanda DışiÅŸleri Bakanlığı Davası 264
e. C. 601/15 PPU sayılı ve 15 Şubat 2016 tarihli karar 265
5. Vasıf Direktifleri ile İlgili Kararlar 266
a. C–191/08 Sayılı ve 7 Mayıs 2008 Tarihli Dava 266
b. C–220/08 Sayılı ve 22 Mayıs 2008’de Açılan Dava 266
c. C–269/08 Sayılı ve 20 Haziran 2008 Tarihli Komisyon’un Malta Cumhuriyeti Aleyhine Açtığı Dava 266
d. C–293/08 Sayılı ve 5 Åžubat 2009 Tarihli Karar 266
e. C–256/08 Sayılı ve 30 Nisan 2009 Tarihli Karar 267
f. C–322/08 Sayılı ve 14 Mayıs 2009 Tarihli Karar 267
g. C–272/08 Sayılı ve 9 Temmuz 2009 Tarihli Karar 268
h. BirleÅŸik Dava C–175/08, C–176/08, C–178/08, C–179/08, 2 Mart 2010 268
ı. BirleÅŸik Dava C–57/09 ve C–101/09, 9 Kasım 2010 269
i. C–71/11, C–99/11 Sayılı ve 05.09.2012 Tarihli Karar 272
j. C–277/11 Sayılı ve 6 Haziran 2011’de Açılan Dava 273
k. C–364/11 Sayılı ve 11 Temmuz 2011’de Açılan Dava 273
l. C–465/07 Sayılı Elgafaji Davası 273
m. c.443/14 ve c. 444/14 Sayılı Birleşik Dava 274
6. Usul Direktifleri ile Ä°lgili Kararlar 275
a. C–133/06 Sayılı ve 6 Mayıs 2008 Tarihli Karar 275
b. C–105/10 Sayılı ve 25 Åžubat 2010 Tarihli Finlandiya Mahkemesi BaÅŸvurusu 276
c. C–431/10 Sayılı ve 7 Nisan 2011 Tarihli Karar 277
d. C–175/11 Sayılı ve 13 Nisan 2011 Sayılı BaÅŸvuru 278
e. C–69/10 Sayılı ve 28 Temmuz 2011 Tarihli Karar 278
f. Case c. 601/15 280
g. Case c. 348/16 280
§3. ULUSAL UYGULAMALAR 280
I. DEVLETLERÄ°N UYGULAMALARINDAN ÖRNEKLER 280
A. Avustralya 280
B. Belçika 281
C. Fransa 282
D. Almanya 283
E. Ä°talya 285
F. Lüksemburg 286
G. Hollanda 286
H. Ä°spanya 286
I. Ä°sveç 288
İ. Birleşik Kırallık 288
J. Ä°rlanda 289
K. ABD 290
3. Bölüm
MÜLTECÄ°LERÄ°N HAK VE ÖZGÜRLÜKLERÄ°
§1. ULUSLARARASI HUKUK VE ULUSAL HUKUKTA KORUMA 291
I. ULUSLARARASI KORUMA 291
A. BMMYK (UNHCR) 291
B. Uluslararası Hukuk Açısından BMMYK ile BM Genel Kurulunun Ä°liÅŸkileri 292
C. AÄ°HM’nin Koruma Kıstasları 293
II. ULUSAL KORUMA 296
III. BMMYK KARARLARININ VE ULUSÜSTÜ YARGI KARARLARININ ULUSAL HUKUKA ETKÄ°SÄ° 297
A. Kararların Bağlayıcılığı 297
B. Geçici Önlemler Konusunda Uluslararası Yargı–Ulusal Yargı Ä°liÅŸkileri 298
C. Uluslararası veya Uluslarüstü Mahkeme Kararlarının Âkit Devletlerde Uygulanması 301
D. Ulusötesi Uygulamalar 303
§ 2. MÜLTECÄ°LERÄ°N ULUSLARARASI HUKUKTAN DOÄžAN HAKLARI 307
I. MÜLTECÄ°LER SÖZLEÅžMESÄ°NDE KABUL EDÄ°LEN GENEL ESASLAR 307
A. Devlet Yetkisine Tâbi Olmak 307
B. Statüye Göre DeÄŸiÅŸen Haklar 308
1. Fiziki Bulunmaya (Physical Presence) Tâbi Haklar 311
2. Hukuka Uygun Bulunmaya (Lawful Presence) Tâbi Haklar 312
3. Hukuka Uygun Kalmaya (Lawful Stay) Tâbi Haklar 314
4. Sürekli Oturmaya (Durable Residence) Tâbi Haklar 314
II. GENEL MUAMELE STANDARTLARI (The General Standards of Treatment) 315
A. Yabancılarla Aynı Muameleye Tâbi Tutulmak (Same Treatment with Aliens) 316
B. Aşılması Güç Ä°stemlerden Muafiyet (Exemption From Insurmountable ments) 317
C. En Çok Gözetilen Ulus Kaydı (Most Favored Nation Clause) 318
D. Milli Muamele Ä°lkesi (National Treatment) 319
III. MUTLAK (ABSOLUTE) VE ÅžARTA BAÄžLI (CONTINGENT) HAKLAR 320
IV. TAMAMLAYICI KORUMA ÅžEKÄ°LLERÄ°: De Facto Mülteciler 321
A. Genel Olarak 321
B. Tamamlayıcı Koruma ve Çocuk Hakları 322
V. MADDÄ° HAKLAR (Substantive Rights) 324
A. Ülkeye Girme ve Kalma Hakkı 324
1. Ülkeye GiriÅŸin Önlenmesi, Ä°ade ve Geri Gönderme Yasağı 324
2. İkamet ve Serbest Dolaşım Hakkı (Right of Entry and Establishment) 327
3. Ä°stisnai ve Geçici Önlemler 329
B. Fiziki Güvenlik Hakkı (Pyhsical Security) 330
1. Yaşam Hakkı (Right to Life) 330
2. Ä°ÅŸkence, Kötü, Ä°nsanlıkdışı ve Onur Kırıcı Muameleye Tâbi Olmamak Hakkı (Right to Protection Against Torture, Inhuman, Cruel and Degrading Treatment) 331
3. KiÅŸi GüvenliÄŸi Hakkı (Security of Person) 332
C. YaÅŸam Ä°htiyaçlarının (Necessities of Life) Karşılanması Hakkı 333
1. Yoksunluktan Muafiyet (Freedom from Deprivation) 333
2. Yiyecek (Tayın) Hakkı (Rationing) 334
3. Barınma Hakkı (Access to Shelter) 336
4. Sağlık Hizmetlerine Ulaşma (Access to Health Care) ve Sosyal Yardım 336
D. Mülkiyet Hakları (Property Rights) 338
1. Mallara Sahip Olmak Hakkı veya Zilyetlik Hakkı 338
2. Vergi EÅŸitliÄŸi 340
3. Fikri Mülkiyet Hakkı 341
E. Aile Birleşmesi Hakkı (Family Unity) 341
F. DüÅŸünce, Ä°nanç ve Din Hürriyeti (Freedom of Thought, Belief and Religion) 345
G. Eğitim Hakkı (Education) 346
H. Kimlik Belgesi ve Statü (Identity Card and Status) 347
I. İdari Yardım Hakkı 348
İ. Mahkemelere Başvuru Hakkı (Right of Appeal to Court) 350
J. Çalışma Hakkı (Freedom of Work) 351
1. Ücretli Çalışma 351
2. Serbest Meslekler (Self–Employment) 352
K. Sosyal Güvenlik Hakkı (The Right of Social Security) 353
L. DüÅŸünceyi Açıklama ve Dernek Kurma ÖzgürlüÄŸü (Freedom of Expression of Thought and Right of Association) 355
M. Uluslararası Seyahat Hakkı (Freedom of Travel) 356
4. Bölüm
UYGULANAN USULLER VE ÇÖZÜM YOLLARI
§1. STATÜ KAZANILMASINDAN ÖNCEKÄ° DURUM 359
I. CENEVRE SÖZLEÅžMESÄ°NDE USULE Ä°LÄ°ÅžKÄ°N TEMEL Ä°LKELER 359
A. Genel Standartlar 359
B. Ä°dari Usuller (25. md.) 360
1. Kimlik Belgeleri (27. md.) (Identity Documents) 360
2. Seyahat Belgeleri (28. md.) (Travel Documents) 361
3. Hukuka Aykırı Olarak Ülkeye Girenlerin Durumu (31. md.) 361
4. Sınırdışı Etme (Expulsion) (32. md.) 363
C. Ä°ltica–Sığınma Usulüne Kabul (Access to Procedures for Determining Refugee Status) 363
1. KiÅŸisel (Bireysel) Belirleme Usulü 364
2. Tamamlayıcı Koruma (Complementary Protection) 365
3. Geçici Koruma (Temporary Protection) 366
D. BaÅŸvurunun Ä°ncelenmesi 367
II. MÜLTECÄ° STATÜSÜNÜN BELÄ°RLENMESÄ° USULÜ VE KANUN YOLLARI 369
A. Statü Belirleme Usulü 369
B. Kanun Yollarına Başvuru veya İtiraz Hakkı (AppealReview) 370
III. MÜLTECÄ° VE SIÄžINMACILARIN GÖZETÄ°M ALTINDA TUTULMASI 372
IV. SORUMLULUÄžUN PAYLAÅžILMASI 373
A. Ä°lk Sığınma Ülkesi (First Country of Asylum) 373
B. “Güvenli 3. Ülke” Kavramı (The “Safe Third Country” Concept) 374
C. BaÅŸvuru Ä°çin Sınırlı–Süre ZorunluluÄŸu 375
§2. STATÜ KAZANILMASI VEYA BAÅžVURUNUN REDDÄ° 375
I. CENEVRE SÖZLEÅžMESÄ° VE 1967 PROTOKOLÜNE GÖRE 375
II. MÄ°LLÄ° HUKUKLARA GÖRE 376
III. AVRUPA BÄ°RLİĞİ HUKUKUNA GÖRE 377
A. Birincil Hukuka Göre 378
B. Ä°kincil Hukuka Göre 378
1. Sınır Kontrolleri 378
2. Ä°ltica Usulü 379
§3. KÄ°TLE AKINLARI, YERÄ°NDEN EDÄ°LMÄ°Åž KİŞİLER VE Ä°NSAN TÄ°CARETÄ° MAÄžDURLARINA UYGULANACAK USULLER 379
I. GENEL OLARAK 379
II. KÄ°TLE AKINLARI (Large–scale Influx) 381
A. Prensipler 381
B. Alınacak Önlemler 382
1. Materyal (Malzeme) Yardımı 382
2. Mali Yardım 383
3. Uzun Süreli Kalma 384
4. İnsancıl Yerleştirme (Evacuation) ve Transfer 384
5. Yeniden YerleÅŸtirme (Resettlement) 385
C. Usul Mekanizmaları 386
III. YERİNDEN EDİLMİŞ KİŞİLER 386
A. Genel Olarak 386
B. Yerinden EdilmiÅŸ KiÅŸileri Koruma Prensipleri 388
1. Yer DeÄŸiÅŸtirmeden Korunmaya Ä°liÅŸkin Prensipler 388
2. Yer DeÄŸiÅŸtirme ile Ä°lgili Prensipler 389
3. Yerlerine Dönme, Yeniden YerleÅŸme ve Yeniden Entegrasyon 389
C. BMMYK’nin Rolü 390
D. Ä°ç Hukukta Koruma ve Dış Denetim