Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar
Kartlarına Taksit
Seçeneklerimiz Vardır!
Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Nisan (50)      Mart (140)      Şubat (116)      Ocak (138)

Fikri Mülkiyet Hakları Çerçevesinde Yeni Bitki Çeşitleri Üzerindeki Islahçı Hakkı

Fikri Mülkiyet Hakları Çerçevesinde Yeni Bitki Çeşitleri Üzerindeki Islahçı Hakkı



Sayfa Sayısı
:  
329
Kitap Ölçüleri
:  
16x23 cm
Basım Yılı
:  
2007
ISBN NO
:  
9789754644180

200,00 TL











TEŞEKKÜRLER Bir doktora tezi olarak hazırlanan bu çalışma, 8.5.2006 tarihinde Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde; Prof. Dr. Şafak TM. EREL, Prof. Dr. Asuman TURANBOY, Prof. Dr. Nilgün HALLORAN, Doç. Dr. İsmail KIRCA ve Yard. Doç. Dr. Hamdi PINAR′dan oluşan jüri önünde savunulmuş ve oybirliği ile başarılı bulunmuştur. Tezimin hazırlanmasında yardımlarını esirgemeyen değerli danışman hocalarım: Sayın Doç. Dr. İsmail KIRCA′ya Sayın Prof. Dr. Nilgün HALLORAN′a Ayrıca, tezimi kitap haline getirirken değerli görüşlerinden yararlandığım hocalarım: Sayın Prof. Dr. Şafak EREL′e, Sayın Prof. Dr. Asuman TURANBOY′a Sayın Yrd. Doç. Dr. Hamdi PINAR′a Keza, akademik çalışmaya beni yönlendiren ağabeyim Necati ve eşi Ferihan′a Akademik hayatımda ilk danışman hocam Sayın Doç. Dr. Osman Berat Gürzıımafa Tez çalışmam boyunca kendisinden hep fedakârlık gördüğüm eşim Nurhan′a ve eşimin anne ve babasına Ve yetişmemde büyük fedakârlıkları olan anneme ve babama teşekkürü bir borç bilirim. Ayrıca, bu eserin yayımını gerçekleştiren Yetkin Yayınevine′de teşekkürlerimi sunarım. Dr. Mustafa TÜYSÜZ Ankara-2006 TAKDİM Bir ülkenin bitki çeşidi açısından başka ülkelere olan bağımlılığını en aza indirmek ve ülke tarımına milletlerarası düzeyde rekabet gücü kazandırmak, yeni çeşitlerin ıslahını teşvik etmeyi gerekli kılmaktadır. Bu teşvikin en önemli araçlarından biri, büyük bir zaman ve para sarfını gerektiren ıslah üzerindeki hakkın korunmasıdır. Unutulmamalıdır ki, ıslahçi hakkının korunması, aynı zamanda yeni bir çeşit geliştiren kişinin fikrî emeğine olan saygının da bir gereğidir. Yeni bitki çeşitleri üzerindeki ıslahçı hakkı, günümüzde millî ve milletlerarası düzenlemelerle korunmaktadır. Bu konudaki milletlerarası temel metin, Türkiye′nin de tarafı bulunduğu, ıslahçı hakkını koruyan millî düzenlemelerinin uyumlaştırılmasını sağlamaya yönelik UPOV Sözleşmesizdir. Bu Sözleşme′nin gereği olarak, ′"bitki çeşitlerinin geliştirilmesini özendirmek, yeni çeşitlerin ve ıslahçı haklarının korunmasını sağlamak" üzere ülkemizde, 08.01.2004 tarih ve 5042 sayılı Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun çıkarılmıştır. Oldukça çetrefilli ve hukukumuzda neredeyse hiç işlenmeyen ve disiplinlerarası bir çalışmayı gerektiren bir konuyu ele alan bu çalışma, esas itibariyle mantıkî ve bilimsel bir plân takip edilerek, açık ve anlaşılır biçimde kaleme alınmış, aynı zamanda yeterli sayıda eserden oluşan bir kaynakçaya dayandırılmıştır. Hemen belirtelim ki, bir hukuk doktorası için hazırlanan bu çalışmada, teknik bilgilerin dozajının iyi ayarlanması ve bu konudaki bilgilere gerektiği ölçüde yer verilmesi, isabetli olmuştur. Yine, çalışma, şahsımla birlikte, söz konusu teknik bilgilerin denetimini sağlamak amacıyla, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Sayın Prof. Dr. Nilgün HALLORANTın danışmanlığında yürütülmüştür. Bu suretle, disiplinlerarası işbirliğine örnek teşkil edebilecek bir çalışmanın ortaya çıktığı söylenebilir. Oldukça yorucu sayılacak bu çalışmayı hazırlayan Sayın Mustafa TÜY-SÜZHi kutluyor, çalışmanın bitki ıslahı konusunda ortaya çıkacak hukukî sorunların çözümüne katkı getirmesini temenni ediyorum. Doç. Dr. ismail KIRCA Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi öNSöZ Tarımsal üretimin temeli olan üretim materyalinin elde edilmesi ve bunların çoğaltılması konuları, ülkemizde özellikle son 20 yılda profesyonel anlamda önem kazanmış, bitkisel üretim alanında tohumluk, fide ve fidan üretimi; yüksek düzeyde gelir getiren tarım teknolojilerinden biri durumuna gelmiştir. Çok yıllık bahçe bitkilerinde fidan üretimi konusunda türlere özelleşmiş firmaların oluşması ve virüs hastalıklarından ari, çeşit saflığı garantisi olan sertifikalı fidan dönemi başlamıştır. Diğer yandan özellikle yüksek verim ve kaliteli lıibrit çeşitlere ait tohum satışının yanında, bu tohumlardan elde edilen fidelerin satışa sunulduğu fidecilik işletmeleri de gün geçtikçe artmış, bu alanda ciddi anlamda rekabet yaşanmaya başlanmıştır. Tüm bu alanların varlığının temelini ise ıslah edilmiş ve tescillenerek bir isim altında ticari piyasaya sunulmuş bitki çeşitleri oluşturmaktadır. Var olan çeşitlerin dışında yeni bir çeşidin ıslah edilerek tescillerime aşamasına kadar gelmesi için yapılan çalışmalar, bilgi, deneyim, teknoloji, işgücü ve önemli düzeyde maddi yatırım gerektiren uzun ve zahmetli bir süreçtir. Geleneksel ıslah yöntemlerinin kullanıldığı durumlarda 8-10 yıl sürebilecek çeşit geliştirme programları olduğu gibi, bu sürenin azaltılması için teknolojik altyapının kullanıldığı durumlarda bile 3-4 yıldan daha kısa sürede çeşit geliştirmek mümkün olamamaktadır. Üstelik tüm rasyonel tekniklerin ve bilim mantığının kullanılması durumunda bile, doğanın temelindeki ′rastlantısal′ oluşumların her zaman ortaya çıkabilme olasılığının bulunduğu bir çalışma disiplini olan ′çeşit geliştirme′ yolculuğunda, ıslahçının gözlemlerine ve kişisel seçimlerine bağlı pek çok sonuç da elde edilebilmektedir. Dolayısıyla çeşit geliştirme, ıslahçı kişi veya kurumun şahsi fikri haklarının sözkonusu olduğu bir hukuksal alandır. Günümüzde moleküler genetik konularının hemen hemen her alanda kullanılabilir hale gelmesi, tarımsal alanda çeşit tanımlaması ve tescil edilmiş bir çeşidin bahis konusu olduğu anlaşmazlık durumlarında yardımcı olması bakımından önem taşımaktadır. Dolayısıyla artık herhangi bir çeşitle ilgili yapılacak bir şikayet, tazminat talebi gibi hususlarda materyalin niteliği hakkında kuşkuya yer bırakacak bir durum kalmamaktadır. Bu teknikler, ıslahçının yasal olarak korunması çerçevesinde alınan önlemleri desteklemektedir. Islahçı hakkı, korunan çeşit ile ilgili olarak hak sahibine inhisari olarak üretim, çoğaltım, çoğaltım amacıyla hazırlama, satışa arz etme, satım veya diğer şekillerde piyasaya sürme, ihraç ve ithal etme ve depolama konularında tekelci yetkiler verir (5042 s. Kanun md.14). Islahçı hakkı, sahibine maddi ve manevi tazminat talebi sunar, zorunlu bazı durumlarda üretimin imha edilmesini dahi sağlayabilir. Dolayısıyla ıslah çalışmasına emek vermiş olan islahçının tüm haklarını koruma altına alır. Ancak, pek çok konuda olduğu gibi gelişen teknoloji ve bilim altyapısının ışığında oluşan yeni durumların gerekliliği olarak karşımıza çıkan bu yasaların tam olarak toplumsal yapımıza uygun olarak düzenlenmesi, aynı zamanda bunların AB ülkeleri ile uyumlu hale getirilmesi de özel çalışma performansını gerektiren bir süreçtir. Tarımsal üretimin temelini oluşturan yeni çeşitlerin ıslah edilmesi ve bu meşakkatli çalışma alanında ürün geliştiren ıslahçıların emeklerini koruma altına alan yasal düzenlemelerin ülkemizde tüm detaylarıyla belirlenmesi ve güncellemelerin yapılması, büyük bir önem arzetmektedir. Bu konuda yoğun bir çalışma ürünü olan bu tezi hazırlayan Dr.Mustafa Tiiysüz′ün, çok önemli bir konuyu ilk kez ve tüm detayları ile ele almış olması ıslahçılara büyük bir hizmet olarak algılanmalıdır. Saygılarımla. Prof. Dr. Nilgün HALLORAN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi GİRİŞ Islahçı hakkının konusunu. ıslah edilmiş olan bitki çeşidi oluşturmaktadır. Bitki çeşidinin ıslahı, genetik yapısının değiştirilmesi suretiyle gerçekleştirilmektedir. Islah faaliyetinin amacı, verimli, kaliteli, hastalıklara ve zararlılara dayanıklı, (sıcaklık, kuraklık gibi) stres koşullarına uyumlu çeşitler elde etmek ve çevreyi korumaktır. Islah, melezleme ve seleksiyondan oluşan geleneksel yöntemlerle veya biyoteknolojik (genetik mühendislik) yöntemlerle sağlanılır. Çeşit geliştirmesine hücre düzeyinde yaklaşan genetik mühendislik, bitkinin mevcut genlerini değiştirmeyi, mikrobiyolojik yöntemler kullanarak sağlar. Çalışmamızın temelini oluşturan ıslahçı hakkının konusunu teşkil eden yeni bitki çeşidi, botaniksel sınıflandırmada en son basamakta yer almaktadır. Bitki çeşidi, ıslahçı hakkı düzenlemelerinde, bir veya birden fazla genotipin ortaya çıkardığı bazı özelliklerin kendini göstermesiyle tanımlanan ve aynı tür içindeki diğer genotipkrden en az bir tipik özelliği ile ayrılan ve değişmeksizin çoğaltılmaya uygunluğu bakımından bir birim olarak kabul edilen en küçük taksonomik kısım içerisinde yer alan bitki grubu, şeklinde tanımlanmıştır. Görüldüğü üzere, çeşit, bitki türünün geriye kalan üyelerinden yeterli şekilde farklı olması hâlinde bu statüyü kazanır. Yeni bitki çeşidi geliştiren kişiye, ıslahçı hakkı tanınmaktadır. Sınaî haklar içinde yer alan bu hak, gayri maddî malvarlığı üzerindeki mutlak haklardan olup, sahibine inhisarî nitelikte yararlanma yetkisi verir. Yeni bir bitki çeşidi ıslah eden kişinin korunması, fikrî ve sınaî hakkın korunması gereğinden kaynaklanmıştır. Bu hakkın korunması suretiyle, yeni ıslah eylemlerinin teşviki amaçlanmıştır. Teşvik, sadece yeni çeşidi ıslah edenin ülkesinde koruma tanınarak sağlanamaz. Diğer ülkelerin de bu hakkı koruması gerekir. Aksi takdirde, yeni bir bitki geliştiren kişi, yapmış olduğu harcamaların karşılığını tam olarak alamayacak; dolayısıyla ekonomik bir kayba uğrayacaktır. Bu nedenle, ıslahçı hakkının uluslararası düzeyde korunması konusunda büyük çabalar harcanmıştır. Ülkeler arasında paralel bir koruma sağlanması konusundaki çalışmalar neticesi. Yeni Bitki Çeşitleri Hakkında Uluslararası Sözleşme (UPOV) imzalanmıştır. Bu Sözleşme, ulusal ıslahçı hakkı düzenlemelerinin uyumlaştırılması amacını taşımaktadır. Bu sözleşmeyle uyumlu olarak, günümüzde pek çok ülke ıslahçı hakkına koruma tanımıştır. Islahçı hakkı, çeşitli ülkelerde, değişik koruma modelleri ile korunmaya çalışılmıştır. ABD′de ıslahçı hakkı, hem patent hem de sui generis ıslahçı hakkı kanunu ile korunmaktadır. Buna karşılık, Avrupa ülkelerinde ve hukukumuzda, bitki çeşitleri, patent korumasından hariç bırakılmıştır. Bu ülkeler- de ıslahçı hakkına koruma, sui generis ıslahçı hakkı düzenlemeleri ile sağlanmıştır. Bu nedenle, incelememiz, ıslahçı hakkını koruyan sui generis koruma modeli ile sınırlı olacaktır. Bu sui generis sistem esas itibariyle patent benzeri bir koruma sağlamaktadır. Çalışmamız, esas itibariyle, ıslahçı hakkını koruyan sui generis sistem üzerine temellenmekle birlikte, sınaî hakkı koruyan diğer koruma sistemlerinin de ıslahçı hakkı açısından uygulanabilirliği incelenmiştir. Çalışmamızın amacı, ıslahçı hakkının Türkiye′deki hukuki gelişimine bir katkıda bulunmaktır. Yeni bitki ıslahı konusunun, biyolojik, ekonomik, sosyal, siyasal boyutları bulunmasına rağmen, çalışmamız konunun hukuki boyutunu kapsayacaktır. Diğer bir ifadeyle, çalışmamız, yeni bir bitki çeşidi ıslah eden kişinin sahip olduğu hak üzerinde olacaktır. Öte yandan, yeni bitki çeşidi üzerindeki ıslahçı hakkının daha iyi anlaşılması için, konunun biyoloji ile ilgili yönüne de kavramsal çerçevede kısaca değinilmiştir. Keza, incelememizin esasını 5042 sayılı Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun (BitÇeşK) oluşturmasına rağmen, sınaî mülkiyeti koruyan diğer yollarla da (marka, patent, endüstriyel tasarım ve ticari sır) ıslahçı hakkının korunabilirliği incelenecektir. Çalışmamız, sekiz bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, bitki çeşidi ve ıslahçı hakkı kavramı, ıslahçı hakkının hukukî niteliği ve konusu ele alınmıştır. İkinci bölüm, karşılaştırmalı hukukta durumu ve ıslahçı hakkının benzer kavramlarla olan ilişkisini içermektedir. Bu bölümde, ıslahçı hakkını koruyan ulusal ve uluslararası düzenlemeler ele alınmıştır. Ayrıca, sınaî haklan koruyan diğer sistemlerin ıslahçı hakkına uygulanabilirliği de incelenmiştir. Üçüncü bölüm, koruma şartlarının incelenmesine ayrılmıştır. Bu bölümde, ıslahçı hakkı almak için hangi şartların karşılanmış olması gerektiği açıklanmıştır. Dördüncü bölümde, başvuru, teknik inceleme, tescil ve ilâna yer verilmiştir. Bu bölümde, başvurunun nasıl ve hangi makama yapılacağı, çeşidin farklılık, yeknesaklık ve durulmuşluk şartlarını karşılayıp karşılanmadığını belirlemek için yapılacak teknik incelemenin nasıl olacağı, inceleme sonucu verilen ıslahçı hakkının tescil ve ilânı açıklanmıştır. Çalışmamızın beşinci bölümü, ıslahçı hakkının kapsam ve sınırlarının incelenmesiyle ilgilidir. Islahçı hakkının devri, lisansa konu olması, relini ve haczine ilişkin hukuki işlemler, incelememizin altıncı bölümünde ele alınmıştır. İncelememizin yedinci bölümünde, ıslahçı hakkının hükümsüzlüğü, iptali ve sona ermesi ele alınmıştır. İncelememizin son bölümünü oluşturan sekizinci bölümde, ıslahçı hakkına tecavüz incelenmiştir. Islahçı hakkına tecavüz teşkil eden eylemlerin neler olduğu, hak sahibinin bu ihlâller karşısında talepleri, diğer bir ifadeyle ıslahçı hakkını koruma yolları açıklanmıştır. Islahçı hakkına tecavüz hâlinde uygulanacak cezai hükümler, esas itibariyle ceza hukukunu ilgilendirdiğinden, incelememizde kısaca ele alınmıştır. İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER 15 KAYNAKÇA 27 GİRİŞ 37 1. BÖLÜM BİTKİ ISLAHI, BİTKİ ÇEŞİDİ VE 1SLAHÇI HAKKI KAVRAMLARI § 1. BİTKİ ISLAHI 39 I. Bitkinin Tanımı, Üretilmesi ve Yapısı 39 II. Islahın Amacı 42 III. Islah Yolları 42 § 2. BİTKİ ÇEŞİDİ 50 §3. ISLAHÇI HAKKI 53 I. Kavram 53 II. Hukukî Niteliği 53 III. Konusu 55 A. Bitki Çeşidi 55 B. Bitkinin Kısımları 57 C. Transgenik Bitkiler 59 D. Kibritler 60 E. Bitki Materyalinden Doğrudan Elde Edilen Ürünler F. Islah Usulleri : 62 G. Esas İtibariyle Türetilmiş Çeşitler 62 2. BÖLÜM KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA DURUM VE BİTKİ ISLAHÇISI HAKKININ BENZER KAVRAMLARLA İLİŞKİSİ § 1. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA DURUM 67 I. Ulusal Düzenlemeler 67 A. Amerika Birleşik Devletleri 67 B. Avrupa Ülkeleri 71 C. Diğer Ülkeler 73 D. Türkiye 74 II. Bölgesel Düzenlemeler 75 A. Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA) 75 B. Avrupa Patent Sözleşmesi (EPC) 76 C. AB Biyoteknoloji Direktifi 77 D. Topluluk Bitki Çeşidi Haklarına İlişkin Konsey Tüzüğü (CPVR) 77 III. Uluslararası Sözleşmeler 78 A. Yeni Bitki Çeşitlerinin Korunması Hakkında Uluslar arası Sözleşme (UPOV) 79 B. Ticaretle Bağlantılı Fikrî Mülkiyet Hakları Anlaşması (TRIPS)...81 C. Biyoçeşitlilik Sözleşmesi (CBD) 83 § 2. BENZER KAVRAMLARLA İLİŞKİSİ 85 I. Patentle 86 A. Patenle Korumaya Yönelik İtirazlar ve İtirazların Giderilmesi 86 1. Doğa Ürünü Olma 86 2. Yaşayan Organizma Olma 88 3. Yenilik 89 4. Buluş Basamağını Aşma 89 5. Sanayie Uygulanma 90 6. Yazılı Açıklama 91 7. Yeniden Üretilebilirlik 93 8. Diğer İtirazlar 94 B. Avrupa Patent Ofisinin Uygulamaları 95 II. Markayla 105 A. Islalıçı Hakkını Marka Hukukuyla Koruma 105 B. Çeşit Adını Markayla Birlikte Kullanma 107 III. Ticarî Sırla 109 IV. Endüstriyel Tasarımla 118 3. BÖLÜM KORUMA ŞARTLARI § 1. GENEL OLARAK 121 §2. YENİLİK 121 I. Yeniliği Etkileyen Şartlar 121 A. Genel Olarak 121 B. Çoğaltım veya Hasat Edilmiş Materyalin Satılması veya Umuma Sunulması 123 C. Satış veya Umuma Sunmanın Kullanım Amacı Taşıması 123 D. Satılma veya Umuma Sunulma 124 E. Satış veya Umuma Sunmanın İzinle Olması 125 F. Süre 125 II. Yeniliği Etkilemeyen Haller 126 A. Hakkın Kötüye Kullanımı Niteliğinde Satış ve Açıklamalar 126 B. Islahçı Hakkı Devri Kapsamında Kalan Satış ve Açıklamalar.... 127 C. Biyolojik Güvenlik Amacıyla Yapılan Kanunî İşlemler veya Diğer Yükümlülüklerden Kaynaklanan Faaliyetler 128 D. Artık veya Yan Ürün Niteliğindeki Hasat Edilmiş Materyalin Tüketim Amacıyla Satışı veya Umuma Sunulması 128 E. Diğer Haller 129 §3. FARKLILIK 130 I. Genel Olarak 130 II. Şartlar 130 A. Herkesçe Bilinme 130 B. Açıkça Ayırtedilebilirlik 133 §4. YEKNESAKLIK 138 §5. DURULMUŞLUK 140 ^.YEMLENDİRME 142 I. İsimlendirme Şekilleri 142 17 IV İsimlendirmede Uyulması Gereken Kurallar 144 A. Üçüncü Kişilerin Öncelik Hakkına Dokunmama 145 B. Re′sen Bir Red Nedeninin Bulunmaması 147 1. İsmin Kelime veya Rakamlardan Oluşmaması 147 2. Aynı veya Benzer İsim Olması 150 3. İsmin Tür, Kalite, Miktar, Amaç, Değer, Coğrafi Orijin veya Üretim Tarihini Belirten İşaretlerden İbaret Olması 153 4. Kamu Düzeni ve Ahlaka Aykırılık 153 5. Yanıltıcı veya Karışıklığa Neden Olma 154 6. İsmin Aynı Çeşit İçin Daha Önce Tescil Edilenden Farklı Olması 155 İsmi Kullanma Zorunluluğu 156 İsmi Bildirme Yükümlülüğü 157 4. BÖLÜM TESCİL BAŞVURUSU, TEKNİK İNCELEME, TESCİL VE İLÂN § 1. BAŞVURU 159 I. Başvuruya Yetkili Kişiler 159 A. Korumadan Yararlanacaklar 159 B. Hak Sahipleri 160 1. Genel Olarak 160 2. Hizmet İlişkisinde 168 3. Diğer İlişkilerde 170 II. Başvuru Mercii 171 III. Başvuru Şartları 173 IV. Rüçhan Hakkı 174 V. Başvurunun İncelenmesi 177 A. Şekil Bakımından 177 B. Esas Bakımından 177 VI. Başvuruya İtiraz ve İtirazın İncelenmesi 179 § 2. TEKNİK İNCELEME, TESCİL VE İLÂN 182 I. Teknik İnceleme 182 II. Tescil ve İlân 186 5. BÖLÜM ISLAHÇI HAKKININ KAPSAMI VE SINIRLARI § 1. HAKKIN KAPSAMI 191 I. Genel Olarak 191 II. Hasat Edilmiş Materyal veya Hasat Edilmiş Materyalden Doğrudan Elde Edilen Ürünler Üzerinde Hak 192 III. Islahçı Hakkı Sahibine Tanınan Münhasır Yetkiler 194 A. Üretmek veya Çoğaltmak 195 B. Çoğaltım Amacıyla Hazırlamak 195 C. Satmak veya Diğer Şekillerde Piyasaya Sürmek 195 D. Satışa Arz Etmek 196 E. İhraç veya İthal Etmek 197 F. Depolamak 198 § 2. SINIRLARI 198 I. Genel Sınırlandırma Hâlleri 199 A. Yeni Bitki Islahıyla İlgili Eylemler 199 B. Kişisel Amaçla Sınırlı Kalan ve Ticarî Amaç Taşımayan Eylemler 200 C. Deneysel Amaçlarla Yapılan Eylemler 201 II. Çiftçi (Ürün) İstisnası 201 A. Genel Olarak 201 B. Çiftçi İstisnasını Sınırlanması 206 1. Bazı Tarımsal Bitki Türlerine Uygulanması 206 2. Küçük Çiftçilere Uygulanması 207 C. Çiftçi İstisnasından Yararlanacaklara İlişkin Yükümlülükler 208 III. Islahçı Hakkının Tükenmesi 209 6. BÖLÜM ISLAHÇI HAKKIYLA İLGİLİ HUKUKÎ İŞLEMLER §1. DEVİR 223 I. Genel Olarak 223 II. Şekli 223 III. Devrin Üçüncü Kişilerin Kazandığı Haklar Üzerindeki Etkisi 225 IV. Devredenin Sorumluluğu 226 §2. LİSANS 228 I. Sözleşmeye Dayalı Lisans 230 A. Türleri 230 B. Şekli 231 C. Lisansın Devri ve Alt Lisans 232 II. Zorunlu Lisans 233 A. Niteliği ve Veriliş Nedeni 233 B. Veriliş Yolları 235 1. Bakanlığın Arabuluculuğuyla 235 2. Mahkeme Aracılığıyla 239 C. Süresi 241 D. Devri 241 E. Esas İtibariyle Türetilmiş Çeşitlerde Zorunlu Lisans 242 III. Sözleşmesel ve Zorunlu Lisansa İlişkin Ortak Hususlar 243 A. Tarafların Hak ve Borçları 243 1. Lisansın Kullanılması 243 2. Çoğaltım Materyalini Verme 247 3. Lisans Bedelini Ödeme 248 4. Dava Açabilme 250 5. Lisans Verilmesinden Doğan Sorumluluk 252 B. Sona Erme 253 §3. REHİN 256 §4 HACİZ 259 7. BÖLÜM ISLAHÇI HAKKININ HÜKÜMSÜZLÜĞÜ, İPTALİ VE SONA ERMESİ § 1. HÜKÜMSÜZLÜK 261 1. Hükümsüzlük Nedenleri 261 II. Hükümsüzlüğü Talep Edecek Kişi, Talep Mercii ve Süresi 262 III. Hükümsüzlüğün Etkisi 263 §2. İPTAL 264 I. İptal Nedenleri 264 II. İptal Mercii 267 III. İptalin Etkisi 267 § 3. SONA ERME 267 I. Koruma Süresinin Sona Ermesiyle 268 II. Vazgeçmeyle 270 III. Ücretlerin Ödenmemesiyle 271 8. BÖEÜM ISLAHÇI HAKKINA TECAVÜZ § 1. TECAVÜZ SAYILAN HÂLLER 273 §2. HAK SAHİBİNİN TALEPLERİ 279 I. İhtiyatî Tedbir Talebi 279 A. Genel Olarak 279 B. İhtiyatî Tedbir Çeşitleri 283 II. Delillerin Tespiti 285 III. Tespit Davası 287 A. Tecavüzün Tespiti 288 B. Tecavüzün Mevcut Olmadığının Tespiti 290 IV. Tecavüzün Durdurulması Davası 292 V. Tecavüzün Giderilmesi Davası 293 VI. Tazminat Davaları 297 A. Maddî Tazminat 298 1. Şartları 298 a. Hukuka Aykırı Fiil 298 b. Kusur 300 c. İlliyet Bağı .′ 303 d. Zarar 304 B. Manevî Tazminat 309 C. Bedel Davası 310 VII. Hükmün İlânı 312 § 3. YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME 313 § 4. ZAMANAŞIMI 314 § 5. CEZA DAVASI 316 SONUÇ 319 ABSTRACT 329