Erken Modernlikte Ceza Sorumluluğunun Kamusallaşması ve Rasyonelleşmesi
Erken Modernlikte Ceza Sorumluluğunun Kamusallaşması ve Rasyonelleşmesi
Mehmet Cemil OZANSU
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ.......................................................................... VII
ÖNSÖZ...................................................................... XIII İÇİNDEKİLER......................................................... XVII
KISALTMALAR.................................................... XXIII
GİRİŞ................................................................................. 1
Birinci Bölüm
ORTAÇAĞ BATI AVRUPASINDA
ESAS TEŞKİLAT YAPISININ VE
HUKUKSAL ZİHNİYETİN TEMEL
GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ
I. Ortaçağda Esas Teşkilatın Genel Yapısı........................ 13
A. Zaman ve Mekân Bakımından
Batı Avrupanın Kapsamı......................................... 15
B. Ortaçağa ait Tarih Bilincinin Temel Ekseni............... 33
C. Feodal ve Zümrevî İktidar Bağlamında Krallık.......... 38
1. Ortaçağ Esas Teşkilat Yapısında Kayser,
Kral ve Krallık.................................................. 39
a. Kralın Tayini............................................... 48
b. Kralın Fonksiyonu....................................... 59
2. Feodaliteden Zümrevî İktidara Geçişin
Esas Teşkilat Yapısındaki Anlamı....................... 65
a. Zümrevî İktidara Geçişe Neden Olan
Toplumsal Koşullar...................................... 66
b. Kamusal Hayatın İdeal Bir Kurgusu
Olarak: "Kalkan Düzeni".............................. 72
II. Ortaçağda Hukuksal Zihniyetin
Temel Görünüş Şekilleri................................................ 79
A. Hukuk Gelenektir................................................... 81
B. Hukuk-Ahlak Birliği................................................ 93
C. Ortaçağın Hukuksal Zihniyetinde Suçlu Algısı........... 97
İkinci Bölüm
ÖZEL CEZA HUKUKUNDAN ÇIKIŞ
VE DEVLETİN ŞİDDET TEKELİNİN
OLUŞMASI
I. Kısas Hukuku ile Modern Ceza Kuramı
Arasındaki İlişki......................................................... 107
II. Antik Dönemde Kısas Hukukunun
Temel Görünüş Biçimleri............................................. 113
III. Kadim Cermen Toplumlarından Erken
Ortaçağın Sonuna Kadar Kan/Kısas Hukuku............... 124
A. Kadim Cermen Hukuk Kültüründe
Kan Davası Geleneği........................................... 125
B. Erken Ortaçağda Kan Davası
ve Uzlaşma Usulleri............................................. 127
- İhlalci İradesinin Niteliği Sorunu....................... 132
- Neticenin Niteliği Sorunu ve
Teşebbüsün Yokluğu...................................... 135
3. Dava Edilebilirliği Sorunu Üzerinden
Kan Davasını Tanımlamak.............................. 137
a. Terminoloji Sorunu..................................... 142
b. Kan Davasına Ehliyet Meselesi.................. 145
c. Mahkemeler ve Usul.................................. 147
d. "Sichar'ın Kan Davası" Örneği
Üzerinden Erken Ortaçağda "Faidus"
ve Muhakeme Usulü................................. 164 IV. Barış Hareketleri......................................................... 171
A. Barış Hareketlerine Neden Olan
Toplumsal Koşullar............................................... 172
B. Mahsus Barış Halleri............................................. 175
C. İlahî Barış Hareketleri........................................... 177
D. Yurt Barışı Hareketleri......................................... 186
E. Barış Hareketlerinin Hukuk Tarihi
Bakımından Önemi............................................... 206
Üçüncü Bölüm
ERKEN MODERNLİĞİN
PRUVASINDA BİR CEZA KODU:
CONSTITUTIO CRIMINALIS
CAROLINA
I. Constitutio Criminalis Carolina'nın
Hazırlanması Süreci ve Buna Öngelen
Hukuk Tarihi Birikimi.................................................. 213
A. Engizisyon ve İşkence Usulünün
Ortaya Çıkışı........................................................ 214
B. Resepsiyon Süreci ve Müşterek Hukuk.................. 243
C. Constitutio Criminalis Carolina'nın
Hazırlanma Süreci................................................ 250
II. Carolina'nın Hukukî Analizi......................................... 261
A. Carolina'nın Muhakeme Hukuku
Hükümlerinin İncelenmesi..................................... 262
1. Azap Mahkemelerinin Teşkili.......................... 263
-
Carolina nın Öngördüğü Dava Usulleri ve
Muhakeme Aşamaları..................................... 274 -
Carolina nın ve Müşterek Hukukun
Öngördüğü İspat Rejimi................................. 296 - Nihaî Hüküm Günü ve İnfaz Pratiği................. 310
B. Carolina’nın Maddi Hukuk
Hükümlerinin Analizi............................................. 318
- Cezanın Amacı Tartışmasında Carolina............ 318
- Kusur Sorumluluğu Bağlamında Carolina......... 331
-
Carolina'da Yer Alan Suçların
Değerlendirilmesi........................................... 350
SONUÇ........................................................................ 363
KAYNAKÇA................................................................ 375