Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Elektronik Ticaretin Vergilendirilmesi ERTUĞRUL AKÇAOĞLU
Elektronik Ticaretin Vergilendirilmesi ERTUĞRUL AKÇAOĞLU
Ertuğrul AKÇAOĞLU
Sayfa Sayısı
:
149
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2012
ISBN NO
:
9786056278006
200,00
TL GİRİŞ VE KONUNUN SINIRLARININ BELİRLENMESİ Yeni bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişmesi girişimcilerin ülkele¬rin sınırlarını elektronik olarak aşarak ticaret yapmalarını mümkün kılmıştır. Bu gelişmeler beraberinde vergi hukuku sorunlarını da getirmiştir. Elektro¬nik ticaretin hızlı gelişimi öncelikle vergi idarelerini endişelendirir; çünkü tarım ve sanayi devirlerinde geliştirilmiş olan uluslararası vergi normları bilgi çağında yetersiz kalırsa devletler vergi tabanlarını kaybedebilirler. Di¬ğer taraftan, bu belirsizlik ortamı girişimcileri de endişelendirir; çünkü vergi normlarındaki olası değişiklikler ek yükler getirebilir, farklı ülkelerin mev¬zuatları arasında yeni çelişkilere yol açabilir ve elbette elektronik ticaretin gelişimini baltalayabilir. Elektronik ticaretin gelişimi vergi hukukunu hem ulusal hem bölgesel hem de küresel ölçekte etkilemektedir. Bu etki sadece gelir veya harcama¬lardan alınan vergi türlerine ilişkin olmayıp, kayıt düzeninden, gümrüklere, yükümlülüğün tespitinden, giderlerin bölüşümüne kadar düşünülebilecek pek çok alana yayılmaktadır. Bütün sorunların incelenmesi tek bir çalışmanın kapsamını aşacağından, çalışmamızı gelirden alınan vergiler bakımından elektronik ticaretin incelenmesiyle sınırlandırmayı tercih ettik. Gelirden alı¬nan vergiler bakımından elektronik ticaretin gelişimi beraberinde şu temel sorunları gündeme getirmiştir: 1. Bir devletin, kendi ülkesinde yerleşik olmamakla birlikte, sınır¬ lan içinde elektronik ticaret yapmakta olan bir işletmeden vergi alma yetkisi var mıdır? (İşyeri sorunu.) 2. Elektronik ticaret yoluyla elde edilen gelir, hangi kazanç ve irat gruplarından oluşur? (Gelirin nitelendirilmesi sorunu.)′ Bu çalışmada elektronik ticareti Türk hukukçusuna tanıtmayı, buna uygulanacak ulusal ve uluslararası vergi normlarını tespit edip, bunların elektronik ticaretten elde edilen gelir unsurlarına uygulanabilirliğini incele¬meyi ve bu bağlamda gündeme gelen alternatif vergi rejimlerini değerlen¬dirmeyi amaçlıyoruz. Çalışmamızı şu şekilde yapılandırdık: Birinci bölümde önce elektro¬nik ticaret kavramını tanımlamaya çalışacak, ardından bu kavramın teknik altyapısını kısaca gözden geçireceğiz. İkinci bölümde, vergi hukukunun ko¬numuzla ilgili gördüğümüz temel kavramlarına değindikten sonra uluslarara¬sı vergi hukuku sisteminin (çifte vergilendirme anlaşmalarının) yapısını tari¬hi bakış açısından ele alacağız. Üçüncü bölümde, gelirden alınan vergiler bakımından elektronik ticaretin vergilendirilmesini inceleyerek, bu yeni tica¬ret yönteminin doğurduğu sorunlara ülkelerin ve uluslararası örgütlerin nasıl yaklaştığına bakacağız. Dördüncü bölümde, uluslararası vergi hukuku ala¬nındaki gelişmelerde öncü konumunda olan Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı′nın elektronik ticaretin vergilendirilmesi konusunda geliştirdiği çözüm önerisini inceleyip, değerlendireceğiz. Beşinci bölümde aynı incele¬me ve değerlendirmeyi Türk vergi hukuku bakımından yapacağız. Altıncı bölümde elektronik ticaretin vergilendirilmesine özgü olarak tartışılmakta olan alternatif çözüm önerilerinden belli başlılarını ele alıp inceleyeceğiz. Çalışmamızı konunun bütününün değerlendirmesini yaparak Türk hukuku için önerilerle sonuçlandıracağız. TEŞEKKÜR Çalışmamın* her aşamasında desteklerini, kaynaklarını, eleştirilerini ve en önemlisi güvenlerini hiç esirgemeyen hocalarım Prof. Dr. Muallâ ÖNCEL ve Prof. Dr. Mustafa AKKAYA ile meslektaşlarım, kürsü arkadaş¬larım Yrd. Doç. Dr. Hakan FURTUN, Yrd. Doç. Dr. Cenker GÖKER ve Dr. İnci SOLAK AKMAN′a içtenlikle teşekkür ederim. Prof. Dr. Yüksel ERSOY, Av. Görkem ERSOY ve Av. Evrim HAMAMClOGLU′na çalışmamı kaleme aldığım dönemde sağladıkları sı¬cak çalışma ortamı için çok teşekkür ederim. Prof. Dr. Nami ÇAĞAN, Prof. Dr. Nurettin BİLİCİ ve Yrd. Doç. Dr. Bülent ALGAN′a çalışmamı inceleyerek sağladıkları katkılar için ayrı bir teşekkür borçluyum. Çiğdem GÜNER′e de çalışmamın yayınlanma sürecini yönettiği, tas¬hihlerini ve mizampajını dikkat ve özveriyle gerçekleştirdiği için çok teşek¬kür ederim. Mensubu olmaktan onur duyduğum Ankara Hukuk′un tüm akademik ve idari kadrosu desteklerini, dostluklarını benden hiçbir zaman eksik etme¬diler. Her birine ayrı ayrı teşekkür ederim. Son olarak, tüm kalbimle aileme teşekkür ederim. Okuyacağınız satır-lardaki doğrular onlara, yanlışlar bana aittir. Dr. Ertuğrul AKÇAOĞLU Ocak 2012 İdil - Ş1RNAK İÇİNDEKİLER I. BÖLÜM ELEKTRONİK TİCARETİN TEMEL KAVRAMLARI A. Kavram ve Kapsam Sorunu 3 1. Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu′nun Tanımı 3 2. Dünya Ticaret Örgütü′nün Tanımı 4 3. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Teşkilatı′nın Tanımı a) Geniş Anlamlı Tanım 5 b) Dar Anlamlı Tanım 5 4. Avrupa Komisyonu′nun Tanımı 6 a) Dolaylı Elektronik Ticaret 7 b) Doğrudan Elektronik Ticaret 5. Amerika Birleşik Devletleri Hazine Bakanlığı′nın Tanımı 7 6. Elektronik Ticaret Hukuk Çalışma Grubu′nun Tanımı 7 7. Tanımların Değerlendirilmesi 8 B. Elektronik Ticaretin Gelişimi 9 1. Küreselleşme ve Teknolojideki Gelişmeler 9 2. Türkiye′de İnternet ve Elektronik Ticaretin Gelişimi 11 3. Türkiye′de Elektronik Ticaretle İlgili Kurul ve Kuruluşlar 14 a) Bilim Teknoloji Yüksek Kurulu (BTYK) 15 b) Elektronik Ticaret Koordinasyon Kurulu 15 c) İnternet Üst Kurulu 16 d) Kamu Net Üst Kurulu 17 e) İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi (İGEME) 17 C. Elektronik Ticaretin Şekilleri (Tasnifler) 18 1. Doğrudan-Dolaylı Elektronik Ticaret 18 2. İşletmelerle Tüketiciler Arasında Elektronik Ticaret (B2C) 18 3. İşletmeler Arasında Elektronik Ticaret (B2B) 19 4. İşletmelerle Devlet Arasında Elektronik Ticaret (B2G) 19 5. Devletle Vatandaşlar Arasında Elektronik Ticaret (G2C) 19 6. Tüketiciler Arasında Elektronik Ticaret (C2C) 19 D. Elektronik Ticarette Kullanılan Araçlar 20 1. EDI 20 2. İnternet ve World Wide Web 22 a) İnternet 22 b) World Wide Web 23 c) Sunucular 24 3. İntranetler 25 4. Ekstranetler 26 E. Elektronik Ticaretin Geleneksel Ticaretten Ayırt Edilmesi 26 1. Mallar Bakımından 27 2. Hizmetler Bakımından 28 F. İnternet′in Vergilendirmeye Etki Eden Nitelikleri 28 II. BÖLÜM ELEKTRONİK TİCARET AÇISINDAN VERGİLENDİRMENİN TEMEL İLKE VE KAVRAMLARI A. Vergilendirmenin Temel İlkeleri 31 1. Tarafsızlık 31 a) Sermaye İhracı Bakımından Tarafsızlık 31 b) Sermaye İthali Bakımından Tarafsızlık 32 c) Tarafsızlığa Yüklenen Diğer Anlamlar 32 2. Verimlilik 33 3. Adalet ve Hakkaniyet 33 a) Yükümlüler Arası Eşitlik 33 b) Uluslararası Eşitlik 34 4. Kesinlik 34 5. Esneklik 35 B. Vergilendirme Yetkisinin Meşruluğunu Açıklayan Görüşler 35 1. Ülkesel Egemenlik (Mülkilik) Teorisi 35 2. Siyasi Bağlılık Doktrini 36 3. Takas Teorisi 36 4. Ödeme Gücü İlkesi 38 5. Ekonomik Bağlılık Doktrini 39 6. Türk Hukukunda Geçerli Görüş 40 C. Vergilendirme Yetkisinin Kullanımı 41 1. Kaynak Esaslı Vergilendirme 41 2. Yerleşme Esaslı Vergilendirme 42 D. Vergilendirme Yetkisi İhtilaflarının Sonuçları 43 1. Vergiden Kaçınma ve Vergi Kaçırma 43 2. Çifte Vergilendirme 44 E. Vergilendirme Yetkisi İhtilaflarının Giderilmesi 45 1. Tek Yanlı (Ulusal) Çözümler 45 2. Türk Hukuku Bakımından Tespitler 46 3. Çok Yanlı (Uluslararası) Çözümler-Vergi Anlaşmaları 47 F. Vergi Anlaşmalarının Gelişim Süreci 49 1. Uluslararası Ticaret Odası (ICÇ) 49 2. Milletler Cemiyeti 50 a) İktisatçıların Raporu, 1923 51 b) Teknik Uzmanların Raporları, 1925&1927 53 c) Meksika ve Londra Modelleri, 1943&1946 54 3. OEEC/OECD 55 4. BM, ABD ve Türk Modelleri 57 a) Birleşmiş Milletler Modeli 57 b) Amerika Birleşik Devletleri Modeli 57 c) Türk Modeli 58 III. BÖLÜM ELEKTRONİK TİCARETİN VERGİLENDİRİLMESİNİN GENEL ÇERÇEVESİ A. Elektronik Ticaretin Vergilendirilmesine İlişkin Çalışmalar 59 1. Ulusların Yaklaşımları 59 a) Amerika Birleşik Devletleri 60 (1) Hazine Raporu 60 (2) Beyaz Saray Raporu 61 (3) İnternet Vergi Özgürlüğü Yasası 62 b) Avustralya 63 c) Kanada 65 d) Fransa 66 e) Hindistan 66 f) Japonya 67 g) Birleşik Krallık 67 h) Hollanda 68 2. Uluslarüstü Yaklaşım-Avrupa Birliği 68 3. Uluslararası Yaklaşım-OECD 69 a) Konferanslar 69 (1) Turku Konferansı 70 (2) Ottawa Konferansı 71 b) Çalışma Heyetleri ve Teknik Danışma Grupları 72 (1) J Numaralı Çalışma Grubu 73 (2) Elektronik Ticaretten Kaynaklanan Anlaşma Nitelendirme Sorunlarıyla Görevli Teknik Danışma Grubu 73 (3) Ticari Kazançların Vergilendirilmesine İlişkin Mevcut Anlaşma Hükümlerini İzlemekle Görevli Teknik Danışma Grubu 74 IV. BÖLÜM ELEKTRONİK TİCARETİN VERGİLENDİRİLMESİNDE OECD′NİN ÇÖZÜM ÖNERİSİ A. Genel Olarak 75 B. Gelirin Niteliğinin Belirlenmesi 75 1. Elektronik Ticaret Bağlamında Anlaşmalardaki Nitelendirme Normlarının Gelişiminin Ana Hatları 76 2. Nitelendirme Soranları 78 a) Ticari Kazanç-Gayrimaddi Hak Bedeli (Royalty) Ayrımı 78 (1) Bilgisayar Yazılımlarının (Programlarının) Anlaşmalarda Nitelendirilmesi 79 (2) Diğer Elektronik Ticaret İşlemlerinin Anlaşmalarda Nitelendirilmesi 80 (a) Ticari Kazançlar ve Telif Hakkının Kullanımı veya Kullanım Hakkı İçin Yapılan Ödemeler 80 (b) Ticari Kazançlar ve Know-How İçin Yapılan Ödemeler 82 (c) Ticari Kazançlar ve Sınai, Ticari veya Bilimsel Ekipmanın Kullanımı ya da Kullanım Hakkı için Yapılan Ödemeler 83 (i) Dijital Ürünler 84 (ii) Bilgisayar Ekipmanları 84 b) Alternatif Anlaşma Hükümlerine Göre Elektronik Ticaretten Kaynaklanan Diğer Nitelendirme Sorunları 85 (1) Hizmet İfası 85 (2) Teknik Hizmet Bedelleri 85 (a) Teknik Hizmetler 86 (b) İdari Hizmetler 86 (c) Danışmanlık Hizmetleri 87 (d) Karışık Ödemeler 87 C. İşyeri Kavramı , 87 1. İşyeri Kavramının Tarihçesi 88 2. OECD Model Anlaşmasında İşyerinin Türleri 90 a) İşyeri (Ticari Faaliyetin Sürdürüldüğü Sabit Yer) 91 (1) Tanım 91 (2) Analiz 91 (a) Nesnel Koşullar 91 (i) İş Yeri (Ticari Faaliyetin Sürdürüldüğü Yer) 92 (ii)′Sabit′Olmak 93 (b) Öznel Koşullar 93 (i) Kullanım Hakkı 93 (ii) Devamlılık 94 (c) İşlevsel Koşullar 94 (i) Ticari Faaliyet 94 (ii) Bağlantı 96 b) Temsilci-İşyeri (Varsayımsal İşyeri) 96 (1) Tanım 96 (2) Analiz 97 3. Elektronik Ticarette İşyerinin Sorgulanması 100 a) "Ticari Faaliyetin Sürdürüldüğü Sabit Yer" Tanımının Elektronik Ticarete Uygulanması 101 (1) İşyeri 101 (2) Sabit Olmak 103 (3) Kullanım Hakkı 103 (4) Devamlılık 104 (5) Ticari Faaliyet 104 (6) Bağlantı 106 b) "Temsilci-İşyeri" (Varsayımsal İşyeri) Tanımının Elektronik Ticarete Uygulanması 108 (1) Bir Temsilci-tşyeri Olarak VVeb Sitesi 108 (2) Bir Temsilci-İşyeri Olan İnternet Servis Sağlayıcıları 110 4. OECD′nin İşyeri Tanımını Elektronik Ticarete Uygulamasına Ulusların Yaklaşımları 111 a) Almanya 111 b) Arjantin ] 11 c) Avustralya 111 d) Avusturya 112 e) Birleşik Krallık 112 f) Çin (Hong Kong) 112 g) Fransa 112 h) Hindistan 113 i) İspanya ve Portekiz 113 j) Kanada 113 k) Şili ve Yunanistan 114 1) Türkiye 114 V. BÖLÜM TÜRK HUKUKUNDA ELEKTRONİK TİCARETİN VERGİLENDİRİLMESİ A. Yükümlülüğün Tespiti 115 1. Gelir Vergisi Bakımından 115 a) Tam Yükümlülük 115 (1) Yerleşme Esası 116 (a) İkametgah 116 (b) Oturma Süresi 117 (2) Vatandaşlık 118 b) Dar Yükümlülük 118 2. Kurumlar Vergisi Bakımından 119 B. Gelirin Kaynağının Tespiti 120 1. Gelir Unsurlarının Niteliğinin Tespiti 122 a) Gayrimaddi Hak Bedelleri (Gayrimenkul Sermaye İratları) 123 (1) Bilgisayar Yazılımları (Programları) 125 (2) Telif Hakkı Bedelleri 126 (3) Know-How Ödemeleri 126 (4) Malzeme ve Teçhizat Bedelleri 126 (5) Kurumlar Vergisi Kanunu′nun 30. Maddesi 127 (6) İdarenin Görüşü 130 b) Hizmet Bedelleri 131 2. Gelirin Elde Edildiği Yerin Tespiti 132 a) İşyeri 133 (1) Nesnel Koşullar 134 (2) Öznel Koşullar 134 (3) İşlevsel Koşul 135 b) Daimi Temsilci 135 VI. BÖLÜM ELEKTRONİK TİCARETİN VERGİLENDİRİLMESİNDE ALTERNATİF ÇÖZÜM ÖNERİLERİ A. Bit Vergisi 139 B. Vergi Tabanının Erozyona Uğraması Yaklaşımı 141 C. Ekonomik Eşik Yaklaşımı 142 D. Formüle Dayalı Vergilendirme 143 E. OECD′nin Alternatifleri 144 DEĞERLENDİRME VE SONUÇ 147
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı